Sɔɔŋ Tɛɛsiaŋndoŋ le Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo
© 2022 Christian Congregation of Jehovah’s Witnesses
TƐƐKPAA 2-8
NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | MASAA BƐNDUAA DIIŊ NDUAA 22-23
“Le Yɛɛ Naŋ Nɔ Yɛ Miŋ Wa Wanaa Tuisiaŋ?”
w00-E 9/15 29-30
Mi Tusiŋ Choosaya wo Tosa mi Chɛhowa Naŋ Kɔl
Chɔŋ idiiyo puŋ, wanaa wa chiɛi Mɛlɛkaa miŋgioo toosiaa wa wa wallo kalaŋ. A tonya, Choosaya ndoo nɔ balika melaa le Chɛhowa, le mɛɛ wanaa walla wa nyɛm finyaa nduaa mamaa dɛnɛ wɔɔŋnda tɛɛmbuu o chiɛi Mɛlɛkaa niŋndo, miŋgioo toosiaa yɛ. Mɛɛ wallo wa hiouwɔɔ lachi, mi Siafaŋ huŋ dounuŋ ndu konaa. Kɛ yau kuɛɛ ndoo hiŋ yɛ koŋ o ba? Mi Siafaŋ tɛɛsiaa maa Masa Wanaa Soliaa Lasalaa Hilikaya saaluŋ “yau lasawa Mɛlɛka Yaawɛɛ wo, o Mɛlɛka ndu oo ke buɛi ndɔɔ Muuse wo.” (Koloniko Diiŋ Ndɔɔ 34:12-18) Yooŋgu sɔviɔɔ pila wa hoo ni, le yau lasawa tase ndaa poonyiaa wo saalɔŋndo!
Choosaya ndoo nɔ yeemɛi tau le mbo tuei nyɛ o nyɛ wa o yauwo hoo niŋ. Mɛɛ Siafaŋ wa diomnda veeloo, mi masaa kindiŋ le chɔɔ mɛɛ sawa kɛ kɛ piliaŋ ndu pila vɛlɛ a wanaa nduaa yɛ. Mi nyɛ yau lasawa dimi le piɛile tonyaleŋ kindilaa wo pila ndu kɔllo tau. Nduyɛ nyɛ cheleŋ pilaŋ ndu kɔllo wo, wa nyɛ yauwo dimi a kpundɛlaŋ wa nda komal taŋ okɔɔ wo ni, vɛlɛ a mɛɛ nda kua niŋ o chɛleŋ niŋ te o yɔŋ pɛ ma woo balaŋ o piɛile lachoowaleŋ niŋ. Mɛɛ o sina maa a ve sawala Mɛlɛkalaŋ kpou biyɔɔ le, mi Choosaya sɛɛsiaŋ nyɛlaŋ lekɔɔ, okoŋ mbo dimul Hilikaya, Siafaŋ, a tuaa aa: ‘La kɔ mi la kɔ nyuna Chɛhowa a nyɛ dimiŋ o yauwo hoo niŋndo okɔɔ. Kanifuule o tambu kɔl mbo duaunuŋ tumbe o kala kala a naa. Fondole, nyɛ o nyɛ dimiŋ o yau lasawaa hoo niŋ, opilɛ bɛɛ finyaa naa mamaa a tosa ndu le.’—Masaa Bɛnduaa Diiŋ Nduaa 22:11-13; Koloniko Diiŋ Ndɔɔ 34:19-21.
w00-E 9/15 30 ¶2
Mi Tusiŋ Choosaya wo Tosa mi Chɛhowa Naŋ Kɔl
Mi wanaa Choosaya vem nda kua o Hulidaa lo, wana suaa le Mɛlɛka wo Chulusalɛm okoŋ ma miiŋgu a yooŋgoo. Mi Hulidaa dimul nda nyɛ Chɛhowa dimi wo maa, kpundɛila yau nda laŋga saaluŋ ndo soo okɔɔ laŋ, la cho waŋnda Chuda a waŋnda Chulusalɛm komal le mɛɛ nda wou balaŋ o piɛile lachoo wa leŋ niŋ yɛ. Kɛ le mɛɛ Choosaya ndoo tusiŋ Chɛhowa o ba bɛŋgu yɛ, mbo dimul ndu maa o cho Chulusalɛm nyɛ palaa tusi choo o palɛi nduɛi niŋ te. O wa wu o kɔl nyulu niŋ nduyɛ ma kumbu ndu.—Masaa Bɛnduaa Diiŋ Nduaa 22:14-20; Koloniko Diiŋ Ndɔɔ 34:22-28.
Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ
w01-E 4/15 26 ¶3-4
Mɛɛ o Mɛɛ Nda Manda Num a Nɔla ma Sɔla Batiuwaa
Mi che bɛɛ sɔɔŋ ve bɛɛŋ bɛɛŋ le Choosaya o chuaambɔyɛi nduɛi niŋ te, kɛ mbo kindiŋ le tosaa nyɛ cho o kɛndɔɔ Chɛhowa o hɔllo. Le mɛɛ o sɔla batiuwaa tau o masale ndɔleŋ niŋ yɛ, mi Baabuiyo dimi pɛŋ a ndu okɔɔ aa: “Masaa bɛnduaa keeku Isɔluɛiya tɛɛŋ kinɛi ya, a keeku Choosaya lachi wa ni, a mɛɛlu simnɔŋ masaa ndu kɔɔli wa ni, masa o masa ve mbo saaŋgial Mɛlɛka Yaawɛɛ a kɔl ndɔɔ kpou, mbo tosa nyɛ o dimul ndu wo a kpaaya ndɔɔ nduyɛ a yiyaŋ ndɔɔ kpou, maa Choosaya le. Nyɛ o nyɛ sawala Mɛlɛka ke Muuse laŋ la dimi le tosaa, mi Masa Bɛndoo Choosaya tosa ndu kpou.”—Masaa Bɛnduaa Diiŋ Nduaa 23:19-25.
Nuawɔ se tamasi kɛndɛ Choosaya chumndo! Nduyɛ mi hei dɛɛniaa wanaa sɔɔŋ kindilaŋ komal o chuaambɔyɛi ndɛi niŋnda. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tamasi ndɔɔ niŋ? Yɛɛ mala yɛ Choosaya mbo hɛli nyɛ bɛnda le tosaa wo, nduyɛ mbo lo lechoo?
TƐƐKPAA 9-15
NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | MASAA BƐNDUAA DIIŊ NDUAA 24-25
“Le Mɛɛ Naŋ Cho o Palɛi Mɛɛlɛi Hei Niŋ Yɛ, Le Yɛɛ o Bɛnda Yɛ Miŋ Wa Sɔɔŋ Tosaa Chɔ Chɔ”
w01-E 2/15 12 ¶2
Paale Chɛhowa Kɔɔsa Niŋ a Waŋnda Leŋ le Cho Niŋ Kpɛɛluŋ!
2 Mi wali Sɛfanaya wa tosaa maa wana suaa le Mɛlɛka wo mala Choosaya tau teleŋ o wa o pɔmbɔ wo. Mi wali koŋ mala ndu le sinaa sabu i cho suɛi sɔvɛ le piɛile nɔɔlɛi leŋ faŋaa Chuda kpou wo. Mi che bɛɛ mi masaa kindiŋ le piɛile lachoowo leŋ faŋaa, kɛ o tiuba le sɔɔŋ wɔɔŋ waŋnda wa tosaa woŋ kpou faŋaa le. O kindiŋ vɛlɛ pɛŋ le mbo tosa mi Mɛlɛka mal finya ndɔ mama, Masaa Manaasɛ, le yɔŋnda wɔɔŋnda o tosalaŋ te. Taama taama “le wanaa o diu diu Chulusalɛm chiee o fondo fuuwo choo, mi kooma ndaŋ ma kua koŋgilaŋ nda.” (Masaa Bɛnduaa Diiŋ Nduaa 24:3, 4; Koloniko Diiŋ Ndɔɔ 34:3) Le sabu koŋ kpeekpei paale kɔɔsɔle Chɛhowaleŋ lee nɔ le hunɔɔ ni.
w07-E 3/15 11 ¶10
Yaandiaa o Yau Chɛluimaya wo niŋ
A wɔsi 607 tuupa mi Chiisu vialuŋ, Sɛdikaya chiŋa wɔsilaŋ 11 o masaleŋ choo ni. Mi Nɛbukanɛɛsa Masaa le Babilɔŋ luei Chulusalɛm o piŋndo niŋ le paŋguŋ 18. Wɔsi Nɛbukanɛɛsa chiŋaŋ wɔsilaŋ 19 o masaleŋ choo wo, o wɔsi koŋ niŋ, malɔ le ŋɔmmɛu o paŋgii ŋuɛɛnuei niŋ, Nɛbusaluadaŋ o wa sovɛiyaa manda masaa wo bolle nda fuuluu Chulusalɛm ni. (Masaa Bɛnduaa Diiŋ Nduaa 25:8) Naapum, Nɛbusaluadaŋ wa o dɔɔŋgɔɔ nda kila o kpaki chioo kɔɔli wo, mbo wa nɛilaŋ nuuviaa le luɛiyɔɔ Chulusalɛm chiee a sɔŋgɔɔ. Palɛi yaa okoŋ kɔɔli, malɔ tɔ o paŋgii keŋ niŋ, mbo luɛi Chulusalɛm, okoŋ mbo mal Chioo o yiŋ.—Chɛluimaya 52:12, 13.
Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ
w05-E 8/1 12 ¶1
Yaandiaa o Yau Masaa Bɛnduaa Diiŋ Nduaa Niŋ
24:3, 4. Le diu bɛndu Manaasɛ diu waŋnda tau wo, mi Chɛhowa dimi maa ‘o mel waŋnda Chuda haki le yɔŋndɔ wɔɔŋndo le.’ Chɛhowa nɔ bɛɛleŋ le yoomula wanaa tosa isɔɔ le wa. Ŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho hunɔɔ wanaa diu waŋnda o fondo fuuwo choo wa tɛɛmbuu.—Sam 37:9-11; 145:20.
TƐƐKPAA 16-22
NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | KOLONIKO TASOO 1-3
“Baa Sɔɔŋ Tonyaŋ Cho o Baabuiyo Niŋ Ni, Ɔɔ Bundɔŋ Yɔŋaŋ Koni?”
w09-E 9/1 14 ¶1
Adam nda Ifi, Baa waŋnda Chiee Kpeekpei Nda Wa Ni?
Le tamaseliiyo, ŋ tofaŋndɔ konalaŋ a pulale Chuuwa la Baabuiyo soo okɔɔ, o Koloniko Tasoo 1 haa 9 a Luku 3 niŋndaŋ. Konalaŋ ndaŋ la cho bɔɔ la sɔvɛ kanifuule, la tɛɛsiaa sɔɔŋ nyɛkɛndɛi. O konalaŋ ndaŋ niŋ, o tasoo soo a yuŋgulaŋ 48 okɔɔ, mi o diiŋ ndɔɔ suaa a yuŋgulaŋ 75 okɔɔ. Luku soo a pulale yuŋgu Chiisu fula choo leŋ okɔɔ, mi Koloniko ndu suaa a pulale masaa waa, a wanaa soliaa lasalaa fula choo o kaaleŋ Isɔluɛi niŋndo. Konala tiɔɔŋndaŋ ndaŋ kpou la soo a diola naŋ sina nyɛkɛndɛi laŋ okɔɔ, mɛɛ Sɔlɔmɔŋ, Deeve, Chekɔpu, Aase, Ebilaham, Nuuwa, a Adam cho nuaa yɛ. Diolaŋ ndaŋ o konala tiɔɔŋndaŋ ndaŋ niŋ la cho a wanaa wa a chal kpeekpeiya okɔɔ. Adam wa wana tasoo o konalaŋ ndaŋ niŋ ni, nduyɛ o wa achal kpeekpei.
w08-E 6/1 3 ¶4
Nuuwa a Mɛŋma Koŋgiaŋ, Suɛi Yɔŋnuŋ Kpeekpeiye i Cho Ni
Konalaŋ la tiɔɔŋ la chɔm o Baabuiyo niŋ ni maa Nuuwa wa a chal kpeekpei. (Koloniko Tasoo 1:4; Luku 3:36) Mi Ɛsilua nda Luku, wanaa poonyiaa konalaŋ ndaŋ nda, tosa fɛlɛŋ yaasiaa nyɛkɛndɛi. Mi Luku suaa a pulale Chiisu fula choo leŋ chɔŋ a Nuuwa.
w09-E 9/1 14-15
Adam nda Ifi, Baa Waŋnda Chieeya Kpeekpei Nda Wa Ni?
Ŋ tofaŋ ndɔ tamaseliiyo a sala baŋaa okɔɔ, pɛɛku Baabui sɔviɔɔ o pilɛ le wanaa bɔɔ bɔɔ kua o kaŋndeŋ nda. A mɛɛ naŋ che o pɛɛku hoo niŋ yɛ, mi Chiisu yɔŋgu yoomu ndɔɔ walaŋ ndo le waŋchieeya baŋaa o hakioo niŋ. (Maatiu 20:28; Chɔŋ 3:16) A mɛɛ naŋ sina yɛ, baŋaa sim le nyɛ sɔlaa soliŋndo kpeku le waŋndo solioo o bahawɛi kala kala niŋ ɔɔ le nyɛ lo wo piondɔɔ. Le sabu koŋ Baabuiyo dimi a Chiisu okɔɔ ni aa, “Ndu yɔŋguŋ ndupila ni le mbo baŋa ŋwaŋnda chiee kpou.” (1 Timoti 2:6) Kɛ le yɛɛ yoomu o yɔŋgu wo wa yɛ letuu le waŋchiee kpou baŋaa? Baabuiyo muli nyunaa hoo aa: “Mɛɛ Adam tosa mi waŋnda kpou wa wuoo yɛ, lende koni Kiliti bɛɛ cho tosa ni mi waŋnda kpou miiŋgu yoomu.” (1 Kɔliŋtiaŋ 15:22) Yoomu walaŋ Chiisu yɔŋgu le wanaa diikuŋnda baŋaa wo sulaŋ a yoomu walaŋ hɛluŋ Adam ndo mɛɛ o tosa hakioo o kpeloo niŋ Idɛŋ. (Luomaŋnda 5:12) Lelaŋ, i cho kpendekele maa te Adam ndoo ve achal te sala baŋaa Kiliti wo wa simnɔŋ nyɛ fondo fuu.
Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ
it-1-E 911 ¶3-4
Pulale Yuŋgulaŋ
Diola Waŋlaanduaa. O konala soo a pulale yuŋgulaŋ o sindɔɔ niŋndaŋ, lepum mi ndaa pɛl diola waŋlaanduaa te saboo ndoo wa pɛ le keŋ tosaa. Mi Chɛnɛsee 11:29, 30 suaa a Selua (Sela) okɔɔ, kanifuule buŋgɛi Mɛlɛka chuel Ebilaham nde wa peelɔŋ sanaa a po Selua wa violɔɔ wo. Kɛ o cho a lanɔ cheleŋ Ebilaham ndoo nɔ wo le. O bolle Baabuile pilɛ leleŋ niŋ, ma suaa vɛlɛ a Milikaa okɔɔ, kanifuule, ndu wa kala mamaa le Luibeka, lanɔɔ Aase ni. O Nɛiyo hoo choo Baabuiyo mala naa le sinaa ni maa o Pulale wanayɛi Ebilahamndeŋ choo Lubeka fula ni. Le hei, Aase ndoo nɔ mi ndoo chua lanɔɔ o kaala cheleŋ tɛɛŋ te. (Chɛnɛsee 22:20-23; 24:2-4) Chɛnɛsee 25:1 chɔm maa, lanɔɔ Ebilaham mɛɛlu chua wo diola ndɔlaŋ la wa Kɛtuluaa ni. Hei chɔm maa mɛɛ Selua vi, mi Ebilaham chua vɛlɛ lanɔ cheleŋ. Mɛɛ chɔŋ a teleŋ Chɛhowa tosa kaamaa mbo miŋgi ndu kpaayaa o ŋdial le mbo velu chuauwa wo, wɔsilaŋ hiouwɔɔ 40 o koŋ kɔɔli ndoo nɔ wɔ kpaaya koŋ kɛ. (Luomaŋnda 4:19; Chɛnɛsee 24:67; 25:20) Nduyɛ hei chɔm vɛlɛ wanayɛi wa Midiaŋ a kayii Alueibiaŋii cheleŋ tɛɛŋ nda Isɔluɛiya wo.
Liya, Luechɛl, a laanduaa pɔmbuaa Chekɔpu ndoo nɔ wa, latulu a chuauwaa nda velu wa, nda kpou ma chɔm nda diolaŋ. (Chɛnɛsee 35:21-26) Hei mala naa le sinaa mɛɛ Mɛlɛka mɛɛlu chuauwaa ndaa haa biyɔɔ okoŋ kɔɔli yɛ. Le sabula pilɛlaŋ ndaŋ kpe naŋ cha diola waŋlaanduaa cheleŋ nda poonyiaa o konala yuŋgula nda fula choo laŋ ni. Te ndoo yɔŋ yɛ pɛ mi waŋlaanduaa ndaa lo nyɛm kɛŋ finya nda woŋ, naapum mi ndaa dɔu diola ndalaŋ. (Nɔ 26:33) Kɛ Tamaa, Luehabi, a Lutu nda cho nuŋ bɔɔ teŋgeŋ waŋlaanduaa tuaa tɛɛŋ. Waŋlaanduaa haa, mi o kɛ kɛ kɛsi tamaselii sɔvɛ sɔviɔɔ, o tosa ma wa o pulale Mɛsayanɔɔ Chiisu Kiliti fula choo leŋ niŋ. (Chɛ 38; Lufu 1:3-5; 4:13-15; Mat 1:1-5) Bolii Baabui cheleŋ soo a diola waŋlaanduaa o konala yuŋgulaŋ nda fula cho laŋ niŋ. Mɛɛ Koloniko Tasoo 2:35, 48, 49; 3:1-3, 5 cho naa yɛ.
TƐƐKPAA 23-29
NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | KOLONIKO TASOO 4-6
“Vɛɛ Piɛile Nileŋ le Chɔm yɛ Wana Suu ya Cho Wo?”
w10-E 10/1 23 ¶3-7
Wana “Muli Piɛileŋndo”
Wana ndoo kaala piɛileŋ tau wo Chabɛsi wa ni. Mbo kandu piɛile ndɔleŋ a Chɛhowa nyɔɔloo le mbo dɔu ndu sala. Nduyɛ mbo nyuna le sɔɔŋ sala yaa, ŋ chɔm maa ndoo nɔ laalaŋ kpeekpeiyo wo.
O tasoo, mbo nyuna Mɛlɛka o piɛileŋ niŋ le mbo ‘chɔɔlu buŋgɛi ndɛi.’ (Sɔɔŋ 10) Wana lebiɔɔ o wa ni nduyɛ ndoo del wana choo le lɛŋnde ndɔleŋ biyɔɔ le. Nyɛ o wa nyunaa a kɔllo kpou wo wa le waŋchieeya ni, kɛ o ve a le lɛŋ okɔɔ le. Kɛlɛŋgaa o wa ndɔɔ nyunaa le mi Mɛlɛka tosa a sabu le mbo chɔɔlu buŋgɛi sɔla o kɔl nyulu niŋ, le halikpeŋ mi fondaa chɔɔlu sɔlaŋ le wanaa piɛi Mɛlɛka tonyaa wa.
O diiŋ dɔɔ, mi Chabɛsi nyuna Mɛlɛka le mi “ba” ndɔɔ wa ndu choo. Ba Mɛlɛkaa hoo sim le kpaaya ndɔ o soliŋ kpeku le wanaa piɛi ndu wa malaa wo ni. (1Ko 29:12) Le mi Chabɛsi ndoo sɔla nyɛ o nyuna a kɔl ndɔɔ kpou wo, mɛɛ mi ndoo muliŋ o Mɛlɛka lo, o bumba le wanaa duau tiindaŋndo o ndu niŋ nda malaa wo le.—Aisaya 59:1.
O yaa ndɔɔ, mi Chabɛsi piɛi aa: “Manda ya maa nyɛ o nyɛ palaa komal la, mi sɔla nyɛ nɛiyaa le.” Diomndaŋ ndaŋ, “mi sɔla nyɛ nɛiyaa le” la chɔm naa maa, piɛileŋ te Chabɛsi wa maa nyɛpalaa komal ndu le le. Kɛ le mi ndoo kpakpala kɔl tambɛiyo ɔɔ fulamakɔɔli yɔŋ wɔɔŋndo chuu wana wo.
Mi piɛile Chabɛsi leŋ le chɔm mɛɛ ndoo buulaŋ a piɛile tonya leŋ yɛ, nduyɛ a mɛɛ ndoo nɔ tiindaŋ kala kala o wana muli piɛileŋ ndo niŋ yɛ. Vɛɛ Chɛhowa ndoo muli yɛ? Kona hoo mɛɛlu a diomndaŋ ndaŋ: “Nduyɛ, mi Mɛlɛka o muli piɛile ndɔ leŋ.”
Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ
w05-E 10/1 9 ¶7
Yaandiaa o Yau Koloniko Tasoo Niŋ
5:10, 18-22. Teleŋ Sɔɔl wa masa wo, mi kaala wa Chɔɔdaŋ ba paaleŋ le chaŋndo laŋ la yam Hakiluaitiiya, mi che bɛɛ wanaa kaŋ wa kunda, nduyɛ ndaa chua bɛɛ nda bɛmbɔɔ lediiŋ. Le mɛɛ puaa kɔl simulaa haa ndaa dɔu tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ, nduyɛ ma muliŋ o ndu lo le malaa yɛ nda sɔla batiuwaa ni. Naa bɛɛ nɔ miŋ dɔu tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ. Kanifuule, ŋ cho chɔulabaa a nyinaa wɔɔŋnda, mi che bɛɛ a hiou naa yoomuaŋ poloŋ poloŋ.—Ɛfisiaŋnda 6:10-17.
TƐƐKPAA 30–DOŊDOŊNDO 5
NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | KOLONIKO TASOO 7-9
“A Mala Chɛhowaa Ŋ Nɔla Miŋ Sɔla Batiuwaa o Walta Naŋ Che Maa la Kendu le Tosaalaŋ Niŋ”
w05-E 10/1 9 ¶8
Yaandiaa o Yau Koloniko Tasoo Niŋ
9:26, 27. Livaiya wa diola saasa chiɛi Mɛlɛkaa mandaa wa nda nɔ foofo sɔvɛ sɔviɔɔ. Mi ndaa ke nda kiyii wa le luɛiyɔɔ o fondaŋnda diandaalaŋ o chiɛi Mɛlɛkaa niŋ le laŋ mandaa. Lepaa o lepaa a wa a bɛɛndiaŋ le diolaŋ kumbioo. Naa bɛɛ sɔla dikeŋnaŋ sɔviɔɔ le wanaa cho o tanda naa niŋnda mala le ma huŋ piɛi Chɛhowa. Baa i cho suɛi sɔvɛ miŋ wa wanaa nda nɔla ma tiindaŋ, maa Livaiyaa ndaa manda diola saasa chiɛi Mɛlɛkaa wa le?
w11-E 9/15 32 ¶7
Wa Maa Finihaasi te Simultaŋ la Komal Num Pɛ
Finihaasi ndoo nɔ kalaŋndaŋ tau o Isɔluɛi niŋ sindɛ. Kɛ le mɛɛ ndoo nɔ kɔl simulaa, taasioo, vɛlɛ a tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋ yɛ o sɔla batiuwaa le laŋ tosaa ni. Mi Chɛhowa duau ndu sala le mɛɛ o yɔŋguŋ, le wanaa Mɛlɛkaa malaa a kɔllo kpou yɛ. Wɔsilaŋ 1,000 okoŋ kɔɔli mi nyina Mɛlɛkaa tosa mi Ɛsilua poonyiaa aa: “Po pilɛ wa diolaŋ aa Finihaasi, finya ndɔ wa Ɛliaasa ni. [Finihaasi] koŋ yɛ, ndu wa paandu wanaa nda aa manda dio saasa wa le luɛiyɔɔ o tɛndii Mɛlɛka Yaawɛɛ wo chilaŋ ni. Nduyɛ Mɛlɛka wa latulu a ndu.” (1 Kolo. 9:20) Maa wanaa cho hau chilaŋ chuaa o Kunda leKilisiɔŋndo niŋnda, a buɛiyaa laalaŋaa Mɛlɛkaa kpou tol tamasi ndɔɔ kɔɔli.
Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ
w10-E 12/15 21 ¶6
Soli Chondoŋ le Chɛhowa
6 Mi Chɛhowa soliŋ wanaa suaa le ndu wa kpeku le buɛiyaa nduaa dimullo le ma soli chondoŋ le ndu saŋgalaa. Wanaa ŋchonduaa fula o kaale wanaa soliaa lasalaa choo wa, ndaa nɔ kpeku o kpeku cheleŋ le tosaa maa Livaiya apiliaa le. Hei ndii mala nda le mi ndaa sɔla teleŋndo tau le chondoŋ poonyiaa, naapum a le muŋ pɛɛkoo solioo.—1 Kolo. 9:33.
DOŊDOŊNDO 6-12
NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | KOLONIKO TASOO 10-12
“Kindi Yeemɛi Ŋ Nɔ le Hɛnaŋ Mɛlɛkaa Tosaa Wo”
w12-E 11/15 6 ¶12-13
“Pɛɛku Ya le Hɛnaŋ Numndo Tosaa”
12 Mɛɛ Deeve ndoo nɔ bɛɛleŋ le sawala mandaala sawaa ndoo tɔlnuŋ choo laŋ, nduyɛ a mɛɛ ndoo nɔ yeemɛi lelaŋ tolɔɔ kɔɔli yɛ, cho tamasi kɛndɛ le naa. Ŋ tofaŋndɔ miŋ che nyɛ yɔŋnuŋ ndo mɛɛ kolɔɔ bii Deeve paale pilɛ. Ndoo yeema le ma chuu ndu ‘mɛŋndaŋ le mbo kol, fulaa o sooŋ cho o dio saasa Bɛtilɛhɛm ikɛi yo.’ Mi sovɛiyaa Deeve wa a yaa a kindi kindiŋ ma luɛi o chiee Filitiaŋnda ndaa biiyo, ma chuu ndu mɛŋndaŋ. Kɛ a koŋ kpou, “Deeve kol te. Okoŋ, mbo tala maŋ lɛŋ maa ke o Mɛlɛka Yaawɛɛ lo.” Le yɛɛ o tosa yɛ keŋ? Mi Deeve pila tɛɛsiaa aa: “I tiuba mi kol mɛŋndaŋ maŋ Mɛlɛka nuu o hɔl te. “—1 Kolo. 11:15-19.
13 Deeve ndoo sina sawa dimi maa a nɔ ma tala koowaŋ lɛŋ o Chɛhowa lo wo, kɛ maa, a nɔ ma de maŋ te. Ndoo sina vɛlɛ le sabu hei ndii nɔ mii yɔŋnuŋndo. Deeve ndoo sina maa, “nyɛ o nyɛ yoomaa o koowaŋ niŋ yoomu ndɔɔ o cho ni.” Kɛ mɛŋndaŋ koni ma wa maŋ ni, o cho makoŋgo le. Le yɛɛ Deeve kɛɛ yɛ le maŋ kolɔɔ? Ndoo nɔ balika melaa le sawa mandaa cho a koowaŋ okɔɔ wo. Le Deeve, mɛŋmamaŋ ma wa ma sɔvɛ maa kooma puaa yaa wa haa. Le saboo hoo, i wa ikala le mi ndoo kol maŋ. Yɔŋii ndoo kol maŋ yɛ, mbo kɛɛsiaa le mbo tala maŋ lɛŋ.—Lɛvi 17:11; Di 12:23, 24.
Chɛl Mi Sawala Mɛlɛkalaŋ a Sawala Mandaalaŋ la Manda Kɔl Num Iyamaa
5 Te ŋ yeema pɛ mi sawala Mɛlɛkalaŋ la mala naa, ŋ nɔ miŋ tosa sɔɔŋ mbo hiou bɛɛ diomndaŋ veeloo a laŋ okɔɔ ɔɔ sinaa nyɛ la simndo. Ŋ nɔ miŋ chɔm kaalaa a bɛɛleŋ le laŋ. Baabuiyo dimul naa aa, “La tul dɛnɛ wɔɔŋndo leyɛ, nduyɛ mi la kaala o cho tonyaa wo.” (Emɔɔsi 5:15) Kɛ vɛɛ naŋ tosa yɛ keŋ? Ŋ nɔ miŋ che sɔɔŋ mɛɛ Chɛhowa che muŋ yɛ. Chua wɔ ndi o nɛiyo hoo choo. Yiyaŋndɔ maa a nɔla luaŋ nyɛkɛndɛi le, nduyɛ mi wana chiɔuwaa sila num le ma de nyɛdiaa kɛndɔɔ, ma chɔɔlu dialloŋ hiiluu, nduyɛ ma tosa siŋgaŋnda cheleŋ o yoomu numndo niŋ. Ma tol sila ndɔɔ kɔɔli, nduyɛ mbo tosa wallo! Vɛɛ ŋ yiyaŋ yɛ a sila wana chiɔuwaa koŋ?
6 O nɛi pilɛ koŋ choo, Wana Toosiaa naa wo ke naa sawalaŋ la kuunaa fulamakɔɔlila wɔɔŋ hakioo wo, nduyɛ le hiouwɔɔ lachioo tosaa o yoomu naa niŋ. Le taamaseliiyo, Baabuiyo pɛɛku naa maa naŋ dimi lachoo le, maa naŋ tosa vɛlɛ kafalaŋ, viileŋ, kaala nɔɔlɛilaŋ, niilu la sɔŋgɔɔ, ɔɔ miŋ nɔ nyɛ o nyɛ le tosaa a nyinaa wɔɔŋnda le. (Nuawɔ Pulɔwaa 6:16-19; Sɔɔ 21:8)Te ŋ sɔla pɛ fulamakɔɔlila kɛndɛlaŋ o Chɛhowa diikɔŋndo niŋ, mi kaala naŋ nɔ le ndu a sawala ndɔlaŋ ndo hindu.
Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ
it-1-E 1058 ¶5-6
Kɔllo
Piɛileŋ a “Kɔllo Kpou.” Mi kɔl cho wanachioo niŋndo tosa wallo nyɛkɛndɛi. Kɛ kɔl naŋ cho hoo suɛi a ndu okɔɔ wo, tiuba mbo piɔunuŋ sala tiɔŋ. Mi Deeve piɛi aa: “Ke ya kɔl ya i sooluu num, num pilɛ kpe wo, le mi nɔ bɛɛleŋ le diola numndaŋ.” Hei chɔm ni maa mi kɔl waŋndo wa o piɔuwaŋ tɛɛŋ le yeemaŋ ndɔŋ vɛlɛ a buulaŋnda ndɔlaŋ. (Sam 86:11) Wana waa ndoo ve o “pelii pilɛ choo le.” Nduyɛ mbo wa cham cham o Mɛlɛka piɛiyo niŋ, mɛɛ mɛŋndaŋ ma wa nuaa cham cham yɛ. (Sam 119:113; Sɔɔ 3:16) Mi kɔl wana chioo wa vɛlɛ o “piɔwaŋ tɛɛŋ” o nɛi cheleŋ choo. Hei sim ni maa, mbo wa le masaa a ŋiɔɔŋ ɔɔ mbo wa nyɛ dimi, kɛ o ve nyɛ kpeekpei chɛŋ ndu o kɔl te. (1Ko 12:33; Sam 12:2) Mi Chiisu pɛɛsa wanaa nɔ kɔlta tiɔŋndaŋ nda kanifuule, wanaa mulu mulaŋnda nda cho ni.—Mat 15:7, 8.
Wanaa yeema ma nɛŋi Mɛlɛka kɔllo wa nɔ ma wa o pelei pilɛ choo nduyɛ ma piɛi ndu a kɔllo kpou. Kɛ a nɔ ma nɔ kɔlta piɔwaŋ ndaŋ te. (1Ko 28:9) Sɛmbɔɔ pila yeemaŋ ni le kɔl naa mandaa o hui naa le sɔɔŋ wɔɔŋndo tosaa le. (Chɛlui 17:9, 10; Chɛ 8:21) Nyɛ mala naa le kɔl naa mandaa wo cho ni, piɛileŋ a kɔl naa kpou (Sam 119:145; Chaŋ 3:41), Diom Mɛlɛkaa pɛɛkoo lepaa o lepaa (Ɛsi 7:10; Pulɔ 15:28), sɛmbɔɔ dɔuwɔɔ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo (tuuwɔ Chɛlui 20:9), nduyɛ a waa a chaaŋaa naa laalaŋaa cho Chɛhowa piɛiyo a kɔllo kpou wa.—Tuuwɔ 2Ma 10:15, 16.
DOŊDOŊNDO 13-19
NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | KOLONIKO TASOO 13-16
“Nɛi Chɔmaa Tɔlɔɔ Kɔɔli Tosa Miŋ Sɔla Batiuwaa”
w03-E 5/1 10-11
“Baa Ma Nyunaŋ Pa aa “Kuɛɛnɛ Chɛhowa Cho Yɛ?”
12 Mɛɛ nda chua kɔfu kpema Mɛlɛka Yaawɛɛ wo ma kua a ndu Isɔluɛi, nduyɛ ma kɛsi ndu Kiliaati Chiaaluim chiee le wɔsiŋ bɔɔbɔɔ, mi Deeve kɛɛsiaa le ma kuɛ a ndu Chulusalɛm. Mbo dimul Bɛnduaa wa yuŋgulaŋ bolle wa le mbo kuɛ a kɔfu kpema Mɛlɛka Yaawɛɛ wo ‘te i wa ikɛndɛ a nda pɛ, nduyɛ mbo wa hɛnaŋ Mɛlɛkaa.’ Mi Deeve kɛɛ le yaasiaa yigoloŋndo tosaa le mbo sina yiyaŋ Chɛhowaa a suɛi keŋ okɔɔ. Te ndoo tosa hei pɛ, a ve lakɔ a kɔfu kpema Mɛlɛka Yaawɛɛ wo o nyɛ nyaanaŋ sɛnɛi nauwa a naŋndo le. Kohaatiiya a fula o pulale Livaiya cho wa, wa la kɔ a ndu o lachoŋgu, a mɛɛ Mɛlɛka ndoo yɔŋgu nɛi chɔmaa yɛ. Mi che bɛɛ mi Deeve ndoo nyuna Chɛhowa teleŋ nda bɔɔ bɔɔ le kɛɛsiaa tosaa, kɛ o laŋ niŋ mbo kɛɛ Chɛhowa nyunaa. Nduyɛ mi hei huŋ a fulama kɔɔli wɔɔŋ wɔɔŋndo. Mi Deeve mɛɛlu sina maa: ‘Chɛhowa Mɛlɛka ndaa dɔunuŋ tumbe a nda, le mɛɛ nda kɛɛ ndu nyunaa le nɛi chɔmaa yɛ.’—Koloniko Tasoo 13:1-3; 15:11-13; Nɔmbaa 4:4-6, 15; 7:1-9.
w03-E 5/1 11 ¶13
“Baa Ma Nyunaŋ Pa aa “Kuɛɛnɛ Chɛhowa Cho Yɛ?”
13 Mɛɛ Livaiya a chua Kɔfu Kpema Mɛlɛka Yaawɛɛ wo naa o wa o kɛɛsiaa o chiɛi Obɛɛ Idɔm ndo niŋnda ma wa kɔlaŋ a ndu Chulusalɛm, a wa chondii Deeve poonyaa ve solioo. Chondei hei ndii nɔ suɛi loonaŋ sɔvɛi aa: “La nuuviaa Mɛlɛka Yaawɛɛ, nduyɛ a kpaaya ndɔɔ, la hiou lachi a ndu waa o hɔl le teleŋ o teleŋ! La loonuŋ a walta kɔndɔfilta o tosa laŋ, a kaamaala o tosa, nduyɛ mbo suaa a kɔɔsɔɔ okɔɔ laŋ.”—Koloniko Tasoo 16:11, 12.
Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ
w14-E 1/15 10 ¶14
Piɛi Chɛhowa o Cho Masaa le Fɛɛŋ a Fɛɛŋndo
14 Mi Deeve huŋ a kɔfu kpemaa Chulusalɛm. O paale kɔl kɛndɛleŋ leŋ ndeŋ choo, mi Livaiya soli chondei le Chɛhowa saŋgalaa a diomnda sɔvɛla cho la poonyiaa o Koloniko Tasoo 16:31 niŋndaŋ aa: ‘Dimi o lɛŋnde niŋ aa, Mɛlɛka Yaawɛɛ simnuŋ Masa Bɛndoo!’ Mi kɔndɔfillo bii num dɔɔ ma nyunaŋ aa, ‘mɛɛ Chɛhowa cho Masaa le fɛɛŋ a fɛɛŋ yɛ, le yɛɛ o simnuŋ yɛ niŋ Masaa a teleŋ koŋ?’ Mi Chɛhowa simnuŋ Masaa te o siiŋguu pɛ waŋndo masaa o foofo ndɔɔ le teleŋ biŋi, ɔɔ te o yeema pɛ isɔɔ tosa a bahawɛiyo opum okɔɔ. Chɛhowa simnɔŋndo masaa o nɛiyo hoo choo, cho bɔɔ suɛi sɔvɛ. Tuupa mi Deeve wu, mi Chɛhowa chuel ndu buŋgɛi maa, masale ndɔleŋ le cho wa lefafɛɛŋ. Mbo dimul ndu aa: “I cho waŋndo hɛli o pulale numndeŋ choo, o numpila velu kɛsɛ kɛsɛ wo, mi miŋgi ndu o foofo numndo mbo wa masaa le Isɔluɛi. Nduyɛ i cho tosa mi masale ndɔleŋ le wa masale [kpaayaa] bɛndu.” (2 Saam. 7:12, 13) Tuupa mi buŋgɛi Chɛhowa chuel Deeve maa o cho waŋndo hɛli o pulale ndɔleŋ choo wo peeluŋ, wɔsilaŋ 1,000 la hiou fɛlɛŋ ni. A nɛɛ okɔɔ hei peeluŋ yɛ, nduyɛ a teleŋ kuɛɛ o simnuŋ yɛ masaa?
DOŊDOŊNDO 20-26
NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | KOLONIKO TASOO 17-19
“Hiou Lachi a Waa a Kɔl Kɛndɛ o Yɔŋ Bɛɛ mi Sɔɔŋ Kɔl Tambɛiyoŋ Komal Num”
w06-E 7/15 19 ¶1
Handu Kɔllo o Sɔɔŋ Kɛndɛŋ Kɔɔna Chɛhowaa Cho Tosaa Woŋ Choo
DEEVE wa sindɛ Isɔluɛiyo cho wana sɔviɔɔ opilɛ o yaula maHibuluilaŋ o Baabuiyo niŋ soo okɔɔ wo. Deeve wa masaa, wana soliaa ŋchondoo, wana ndoo suaa le Mɛlɛka wo, a wana mandaa lasaa. Nduyɛ mbo tiindaŋ Chɛhowa. Mi chaŋyɛi kala kalɛi wa Deeve tɛɛŋ nda Chɛhowa ve tosa mbo nɔ yeemɛi le ndu chiɛiyo teŋgullo. Chiɛiyo hoo wa simnɔŋ fondaa le piɛile tonyaleŋ o Isɔluɛi niŋ. Deeve ndoo sina maa kɛɛsiaa ndoo tosa koŋ le chiɛi Mɛlɛkaa taŋgullo wo, wa wanaa Mɛlɛkaa nyaaloo a salalaŋ chuu tau. Lelaŋ mbo soli chondei aa: “Wanaa [Chɛhowa] hɛli, nduyɛ [mbo] huŋ a nda le ma huŋ wa o fondaŋ [ndɔ diandaa] wa, a pɛl tɔnɔɔ. Ŋ hini niŋ bɔɔ kɔl a nyɛm kɛndɛŋ naŋ ŋ sɔla niŋ o chiɛi numndo niŋ ndoŋ, ndu yɔnuŋ niŋ maa chiɛi num [diandiaa].”—Sam 65:4.
Wa a Kɔl Kɛndɛ le Dilakeŋnaŋnda Ŋ Nɔ Suŋ Suŋ Ndaŋ
11 O nɛi pilɛ koŋ choo, naa bɛɛ tiuba miŋ wa a kɔl kɛndɛ te ŋ yɔŋguŋ pɛ a kɔllo kpou le tosaa mɛɛ naŋ tiuba yɛ o wali Chɛhowaa niŋ. ‘Chua teleŋndo tau’ o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ, nduyɛ ma yɔŋguŋ le walta cheleŋ tosaa o kundaa niŋ. (Walta. 18:5; Hibu. 10:24, 25) Bɛɛndiaŋ nyɛkɛndɛi le bɔŋaŋndaŋ, le halikpeŋ ma yɔŋgu mulila dɛɛniaa acheleŋnda kɔllo laŋ. Te o yɔŋ pɛ ma ke num wallo le tosaa o sukuuwo le bɔŋaŋnda naŋ bii o lɔɔ tɛɛŋndo, chua ndu o sɔvɛ nduyɛ ma tosa ndu a kɔllo kpou. Te a ke num pɛ wallo opum le tosaa o kundaa niŋ, kindiŋ ma wa loŋ a teleŋndo nduyɛ ma tosa ndu nyɛkɛndɛi. O yɔŋ bɛɛ ma ke num wali taaniŋndo le tosaa o kundaa niŋ, pɛɛsa ndu le. Kɛ tosa ndu a kɔllo kpou. Nduyɛ, kindiŋ le hiouwɔɔ lachioo tosaa o walta ŋ tosalaŋ niŋ. (Pulɔ. 22:29) Mɛɛ ŋ yɔŋguŋ fau le walta iMɛlɛkayalaŋ tosaa, keŋ cho num mala ma tosa hiouwɔɔ lachioo chɔ chɔ nduyɛ ma chɔɔlu wa a kɔl kɛndɛ. (Kalee. 6:4) Hei cho vɛlɛ tosa ma che ndi tɛtɛlɛ le dɔɔnɔŋndo nyaale a wanaa sɔla dilakeŋnaŋnda num oo yeema sɔlaa laŋ.—Luomaŋ. 12:15; Kalee. 5:26.
Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ
w20.02 12, kɔfoo
Ŋ Nɔ Miŋ Kaala Chɛhowa, Finya Naa Cho o Choo Choo Niŋndo
Baa Chɛhowa Buulaŋ Pa a Ya Okɔɔ?
Waŋnda o biiliɔŋndaŋ niŋ cho hau o chieeŋndo choo ni. Kɛ kani bɛɛ a nyunaŋ niŋ aa, ‘Le yɛɛ Chɛhowa buulaŋ yɛ naa kpɛ a ya okɔɔ?’ Wanaa bɔɔbɔɔ tosa niŋ nyɛ Mɛlɛka yeema wo wa nyunaŋ niŋ nyuna waa nuaa. Mi Masaa Deeve poonyiaa aa: “Mɛlɛka Yaawɛɛ, vɛɛnɛ kɛi wana chioo cho yɛ, num Mɛlɛka ma buulaŋ a ndu nuaa kpɛ? Vɛɛnɛ o cho yɛ ma nɔ kɔl lo o ndu lo nuaa?” (Sam 144:3) Deeve ndoo nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa sina ndu nyɛkɛndɛi. (1 Kolo. 17:16-18) Chɛhowa cho hau Diom ndɔɔ a kɔɔna ndɔɔ soliŋndo kpeku le num chɔmndo maa o buulaŋ a num okɔɔ. O cho vɛlɛ chɔɔ kaala ŋ nɔ le ndu wo. Tofawɔ sɔɔŋ cho o Diom Mɛlɛkaa niŋndoŋ ŋtiŋ le num malaa ma sina maa tonyaa hei cho ni.
• Chɛhowa ndoo sina a num okɔɔ tuupa ma vialuŋ.—Sam 139:15.
• Chɛhowa sina nyɛ cho num o kɔl lo vɛlɛ a mɛɛ ŋ cho sinaŋndo yɛ.—1 Kolo. 28:9.
• Naa pilɛŋ pilɛŋnda kpou mi Chɛhowa tuei piɛile naaleŋ.—Sam 65:2.
• Mi sɔɔŋ ŋ tosa woŋ piiliaŋ Chɛhowa.—Pulɔ. 27:11.
• Chɛhowa tosa a sabu ni le ma sɔɔŋguu ndu ikɛi kpɛɛluŋ.—Chɔŋ 6:44.
• Chɛhowa sina num nyɛkɛndɛi. Nduyɛ o yɔŋ bɛɛ ma vi, o tiuba mbo miŋgi num yoomu. O cho dialuŋ numndoŋ a yiyaŋnda numndaŋ kpou miŋgi mɛɛ mɛɛ ŋ cho naa suŋ suŋ yɛ. Nduyɛ yiyaŋnda numndaŋ a mɛɛ ŋ tosa sɔɔŋ yɛ cho wa nyɛ pilɛ kpe.—Chɔŋ 11:21-26, 39-44; Walta. 24:15.
DOŊDOŊNDO 27–FUOO 5
NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | KOLONIKO TASOO 20-22
“Mala Feleŋguaa Le Ma Sɔla Batiuwaa”
“Pɛɛku Puaa A Wana Nɔla Ma Tiindaŋ Nda”
8 Nuawɔ Koloniko Tasoo 22:5. Mi Deeve yiyaŋ dɔɔ maa Sɔlɔmɔŋ ndoo bɛɛndiaŋ nyɛkɛndɛi le wali sɔvɛ sɔviɔɔ hoo tosaa le. Maaŋ koŋ ndoo nɔ mbo wa “chiɛi tɔɔma bɛndu.” Sɔlɔmɔŋ ve “wɔ o bɔɔ le,” nduyɛ ndoo “sina wɔ isɔɔ le.” Kɛ mi Deeve sina maa Chɛhowa cho Sɔlɔmɔŋ mala mbo tosa wali teŋgeŋndo hoo. Lelaŋ, mi Deeve tosa nyɛ o nyɛ o tiuba le ndu malaa le wali tɔɔma bɛndu koŋ.
“Pɛɛku Puaa A Wana Nɔla Ma Tiindaŋ Nda”
7 Deeve ndoo yeema bɔɔ le maaŋndo taŋgullo le Chɛhowa. Le hei, ndoo kɛɛ dɔɔ kɔllo tambu tau le. Kɛ a koŋ kpou, mbo toolu Sɔlɔmɔŋ po ndɔ le mbo sim wali taŋgulaa koŋ lachi. Mi Deeve mala le wanaa walla kɔɔnaa, nduyɛ mbo chuuŋgiaa chiliŋndoŋ, bulɔŋsiiyoŋ, kaniŋ humboŋ, kooliiyoŋ, a yɔmnde. Buulaŋ ve ndu le wana sɔla niŋ tɔɔ le maaŋ koŋ taŋgullo wo le, mi che bɛɛ mɛɛ o chuu taŋgul, ma veelu ndu aa maaŋ Sɔlɔmɔŋndo. Kɛ, mbo dɛɛniaa Sɔlɔmɔŋ aa, “Lelaŋ, po nuu, Mɛlɛka o wa a num latulu ma tiuba le chiɛi Mɛlɛka Yaawɛɛ, Mɛlɛka numndo taŋgullo, mɛɛ diom ndɔɔ o dimi yɛ fɔ.”—Koloniko Tasoo 22:11, 14-16.
Kalaŋ Chuauwa, La Cho pa Hɔɔ Nyaa Malaa le Hiouwɔɔ Lachioo Tosaa le Mbo Yiŋ?
14 Bɛnduaa kundaa nɔ ma toolu nyɛ kalaŋ chuauwa cho tosaa wo, te a wa pɛ suɛi a kpeleŋnda kɛndɛlaŋ okɔɔ o Chɛhowa piɛiyo niŋ. Mi ndepilɛnɔ pilɛ loonuŋ maa mi Ŋgɔɔ Lɔɔsɛl suaa o ndu lo teleŋ o wa wɔsilaŋ la ŋɔmpum ndo. Mbo dimi aa, “Mbo chua chemchemndaŋ 15 a ya le suɛi a kpeleŋnda nila iMɛlɛkayalaŋ okɔɔ.” Yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo? O mɛɛlulaŋ, mi ndepilɛnɔ koŋ simnuŋ kɔɔfanɔɔ. Nduyɛ, mbo tosa kɔɔfaleŋ le wɔsilaŋ hiouwɔɔ 70! Ŋ che kpendekele maa sɔɔŋ kɛndɔŋ dimioo a waŋndo kɔllo dɛɛniaa siŋga yoomu ndɔɔ kpou. (Pulɔwaa 25:11) Bɛnduaa nɔ ma veelu kalaŋ chuauwa a chuaambuaa le nda malaa waltaŋ tosaa o Toŋgo leMasaa. A dimul chuaambuaa le tosaa sɔɔŋ nda nɔla woŋ.
15 Vɛɛ acheleŋnda o kundaa niŋ mala yɛ? Te a chɔm pɛ yeemɛi bɛnda ve o feleŋguaa niŋ. Le taamaseliiyo, a nɔla ma tofa sɔɔŋ chɔm maa feleŋguaa cho sɔɔŋgoo kpɛɛluŋ Chɛhowa o ibuŋndo. Baa mi chuaambɔɔ yɔŋgu muli kɛndɔɔ o bɔŋaŋndo, ɔɔ ndoo nɔ suɛi o bɔŋaŋ naŋ bii o lɔɔ tɛɛŋndo? Baa mi ndoo dimul waŋndo yooŋgu kɛndɔɔ o sukuu, ɔɔ mbo tosa nyɛ bɛnda wo teleŋ o sɔla tɔɔndaŋndo le iwɔɔŋnde tosaa wo? Te lende i cho ni, wa chɔ chɔ le ndu dimullo maa nyɛ o tosa wo bɛnda bɔɔ! Ŋ kɛsi ndi maa kpeleŋ naa le suukaŋndo a feleŋguaa tuupa miŋ kandu bɔŋaŋndo nduyɛ te bɔŋaŋndo chuu pɛ. Te ŋ tosa lende pɛ, chuaambuaa bɛɛ cho yiyaŋ maa a cho “faŋgaa tɛɛŋ.”—Sam 35:18.
Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ
w05-E 10/1 11 ¶6
Yaandiaa o Yau Koloniko Tasoo Niŋ
21:13-15. Mi Chɛhowa dimul maalikɛinɔɔ maa o hiau lɛ lachi a wanaa nduaa nyɛpalaa tusioo choo le kanifuule, nyiɛɛye ndii bii ndu ni le wanaa nduaa. A tonya, ‘wana inyiɛɛyo Chɛhowa cho ni.’