ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤ အဂ့ၢ်

တၢ်ကွၢ်လၢပကွၢ်အီၤ ပသးတတူာ်ဘၣ်န့ၣ် ကွၢ်တဘီ. ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလီၤ. ပှၤတဖၣ် ပျၤထီအီၤလၢ သ့ၣ်ဖျၢၣ်ထူၣ်အလိၤလီၤ. အစုဒီးအခီၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပျၤဖျိစဲထီအီၤ လၢထးန့ၣ်လီၤ. မတၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ဘၣ်သးအိၣ်မၤဝဲသ့ၣ်ယ့ၣ်ၡူး ဒ်အံၤန့ၣ်လဲၣ်.

ပှၤတနီၤန့ၣ် သးဟ့ယ့ၣ်ၡူးအဃိန့ၣ်လီၤ. မတၤတဖၣ်လဲၣ် သုသ့ၣ်ညါဧါ. လၢအဝဲသ့ၣ်အကျါတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်မူခိၣ်ကလူးလၢအအၢအသီ စၤတၣ်မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ်လီၤသၢၣ်. ပှၤလၢအမၤအံၣ်အုဒီးအၤဒၣ် ဒ်သိးတဒိကနၢ်ယဟိဝၤအတၢ်ကတိၤအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အဝဲဒၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအဒုၣ်အဒါတဖၣ် ကမၤအီၤနးနးကျံၤကျံၤဒ်အံၤအဂီၢ် ပှၤလၢအဒုးကဲထီၣ်တၢ်အၢဒ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်စၤတၣ်လီၤ.

တချုးဘၣ်တၢ်ပျၤထီၣ်အီၤလၢ သ့ၣ်ဖျၢၣ်ထူၣ်အလိၤဒ်အံၤ ဒံးဘၣ်လံၤလံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးအဒုၣ်အဒါတဖၣ် မၤတ့ၢ်ဝဲတၢ်အၢအဒိၣ်အယိာ်လၢအလိၤ, လၢပှၤကူပှၤကညီတဂၤ တကြၢးမၤန့ၣ်လီၤ. သုသ့ၣ်နီၢ်ထီၣ်ဧါ. ဟဲဝဲသ့ၣ်လၢ က့ၤသစ့းမနၤတၤသၣ်လီၢ်ဒီး က့ၤဖီၣ်ဝဲသ့ၣ်ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်ဘီၣ်. ဒုၣ်ဒါသ့ၣ်အံၤ မ့ၢ်မတၤတဖၣ်လဲၣ်. အၢၣ်, မ့ၢ်ဝဲလီၤ. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအခိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤဒီး တၢ်မၤအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် မ်ပကွၢ်သကိးတက့ၢ်.

ဖဲတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအခိၣ်တဖၣ် က့ၤဖီၣ်ယ့ၣ်ၡူးအခါ တၢ်မၢဖိတဖၣ် ဃ့ၢ်သဒၣ်ကွံာ်အီၤခဲလၢာ်လီၤ. လၢတၢ်ပျံၤ တၢ်ဖုးဒိၣ်ဒိၣ်အါအါအပူၤ ပာ်တ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးထဲတဂၤဧိၤဒီး ဃ့ၢ်သဒၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့, တၢ်မၢဖိပ့းတရူး ဒီးယိၤဟၣ်တခီ တဃ့ၢ်ယံၤယံၤဘၣ်. ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဝဲသ့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒီးယ့ၣ်ၡူးဒ်လဲၣ်န့ၣ်အဂီၢ် ပိာ်ထီၣ်ဝဲတယံၤတဘူးန့ၣ်လီၤ.

ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် လဲၤကိးယ့ၣ်ၡူးဆူ ပှၤသးပှၢ်အၣ်နၣ်, လၢအမ့ၢ်တ့ၢ်ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်အဒိၣ်, အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ် တအိၣ်ဝဲသ့ၣ်ဖဲန့ၣ်ယံာ်ယံာ်ဘၣ်. ဝံၤဒီး လဲၤကိးဝဲသ့ၣ်ယ့ၣ်ၡူးဆူ ကၤယါဖၤအဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၤယါဖၤမ့ၢ် ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်အဒိၣ် ဖဲအကတီၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအခိၣ်အါဂၤ စူးရိအိၣ်ဖှိၣ်ဝဲသ့ၣ် ဖဲဟံၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

တုၤအတုၤလၢကၤယါဖၤအဟံၣ်န့ၣ် ပာ်တၢ်ကမၣ်ဒီး သံကွၢ်သံဒိးဝဲယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်လီၤ. ဟဲကိးနုာ်လီၤဝဲသ့ၣ် ပှၤအုၣ်အသးကဘျံးကဘျၣ်တဖၣ် လၢယ့ၣ်ၡူးအလိၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအခိၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် စံးဝဲသ့ၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးကြၢးဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤန့ၣ်လီၤ. ဝံၤဒီး ထူးပှဲာ်အမဲာ်သၣ်လၢ အထူးပျ့ၤထံ, ဒီးထိအီၤလၢအစုခိၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ်အခါ ပ့းတရူးန့ၣ် အိၣ်လၢဟံၣ်အချၢ, လၢဟံၣ်အကရၢၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်မုၢ်တနၤလၢ တၢ်ဂိၢ်ဒိၣ်မးအဃိ ပှၤဆူးသကိးမ့ၣ်အူန့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤဆူးမ့ၣ်အူဒ်အံၤအခါ တၢ်ခ့တၢ်ပှၤပိာ်မုၣ်ဖိတဂၤ ကွၢ်ဝဲပ့းတရူးဒီး စံးဝဲဒၣ်လၢ, ‘ပှၤအဝဲအံၤစ့ၢ်ကီး ရ့လိာ်အသးဒီးယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်လီၤ.’

ပ့းတရူးစံးဆၢဝဲ ‘တမ့ၢ်ဘၣ်, တမ့ၢ်ယၤဘၣ်’ န့ၣ်လီၤ.

ပှၤတဖၣ်တဲဝဲပ့းတရူးလၢ ရ့လိာ်တ့ၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် သၢဘျီညါဘၣ်ဆၣ် ပ့းတရူးဂ့ၢ်လိာ်ဝဲ ကိးဘျီဒဲးန့ၣ်လီၤ. ဖဲပ့းတရူးဂ့ၢ်လိာ်ဝဲသၢဘျီတဘျီအခါ ယ့ၣ်ၡူးတရံးအသးဆူအအိၣ် ဒီးကွၢ်အီၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတဲလီဘၣ်ဝဲဒ်အံၤအဃိ ပ့းတရူးန့ၣ် အသးဘၣ်ဒိဝဲဒိၣ်မးဒီး ဟးထီၣ်ဝဲဆူခိဝံၤ ဟီၣ်ဟ့သးဝဲဒၣ်လီၤ.

မုၢ်ယဲၢ်နံၤဂီၤခီ, ဖဲမုၢ်ဟဲထီၣ်အခါ ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် လဲၤကိးယ့ၣ်ၡူးဆူ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်စူးရိအိၣ်ဖှိၣ်အလီၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ကွီၢ်ဘျီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် တၢၣ်ပီၣ်ဝဲသ့ၣ်လၢ ကဘၣ်မၤသံယ့ၣ်ၡူးဒ်လဲၣ် န့ၣ်လီၤ. ဝံၤဒီး, လဲၤကိးဝဲဆူပံၤလးအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပံၤလးမ့ၢ် ယူဒၤအကီၢ်ဒိၣ်အစီၤပၤန့ၣ်လီၤသၢၣ်.

ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ် စံးဝဲဒၣ်ပံၤလးလၢ ‘ပှၤအံၤမ့ၢ်ပှၤအၢလီၤ. အဃိ ကြၢးဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလီၤ.’ ပံၤလးသံကွၢ်သမံသမိးယ့ၣ်ၡူးဝံၤဒီး စံးဝဲဒၣ် ‘ယတထံၣ်အတၢ်ကမၣ်နီတမံၤဘၣ်’ န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ ပံၤလးဆှၢယ့ၣ်ၡူးဆူ ဟ့ၤရိာ်အၣ်တံပၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟ့ၤရိာ်မ့ၢ် ကီၢ်ကၤလံၤလါအပဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤတုၤအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟ့ၤရိာ်စ့ၢ်ကီး တထံၣ်ဝဲယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကမၣ် နီတမံၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဆှၢကဒါက့ၤဝဲယ့ၣ်ၡူးဆူ ပံၤလးအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပံၤလးတခီ အဲၣ်ဒိးပျၢ်ဝဲယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ယ့ၣ်ၡူးအဒုၣ်အဒါတဖၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးပျၢ်ဝဲပှၤဃိာ်ဖိတဂၤ လၢယ့ၣ်ၡူးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဝဲန့ၣ်မ့ၢ် တမျာ်ဖးဒိၣ်ဘၤရးဘါန့ၣ်လီၤ. ဖဲပံၤလးထုးထီၣ်ယ့ၣ်ၡူးဆူ တၢ်ချၢအခါ မုၢ်ထူၣ်ဃၣ်ဃၣ်လံန့ၣ်လီၤ. ပံၤလးစံးဘၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ, ‘ကွၢ်သုစီၤပၤတဘီ.’ ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်အဒိၣ်တဖၣ် ကိးပသူထီၣ်ဝဲသ့ၣ်လၢ ‘ထုးထီၣ်အီၤဒီး မၤသံအီၤတက့ၢ်, မၤသံကွံာ်အီၤတက့ၢ်’ န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပံၤလးပျၢ်ကွံာ်ဘၤရးဘါဒီး ပှၤတဖၣ်ကိးထီၣ်ယ့ၣ်ၡူး လၢကမၤသံအီၤန့ၣ်လီၤ.

မုၢ်ယဲၢ်နံၤ အမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤသီသီအကတီၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်ပျၤထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ သ့ၣ်ဖျၢၣ်ထူၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. သုမ့ၢ်တထံၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်ဂီၤပူၤသနာ်က့, လၢယ့ၣ်ၡူးအစုစ့ၣ်ဒီး အစုထွဲန့ၣ် တမျာ်ခံဂၤလၢ အဘၣ်တၢ်ပျၤထီၣ်အီၤ အိၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးကသံဘူးထီၣ်အခါဖိန့ၣ် တမျာ်တဂၤစံးဝဲ ‘ကစၢ်ဧၢ, နမ့ၢ်ဟဲလၢနဘီနမုၢ်န့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဘၣ်ယၤတက့ၢ်.’ ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ ‘ယအၢၣ်လီၤနၤလၢ နၤအံၤ, နကအိၣ်ဒီးယၤလၢပၤရဒံစူးန့ၣ်လီၤ.’

တမ့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ လီၤသးခုဒိၣ်မးဝဲန့ၣ်ဘၣ်ဧါ. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲ ပၤရဒံစူးမနုၤတမံၤအဂ့ၢ်လဲၣ်န့ၣ် နသ့ၣ်ညါဧါ. လၢထံးလၢသီန့ၣ် ယွၤမၤတ့ၢ်ဝဲပၤရဒံစူးလၢ တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်. အၢၣ်, မ့ၢ်မးလီၤ, လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ်လီၤ. ဖဲခရံာ်ပၢတၢ်လၢမူခိၣ်အခါ ကမၤမူထီၣ်က့ၤဝဲပှၤအံၤ ဒ်သိးကအိၣ်ဘၣ်ဝဲမုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအသီအပူၤန့ၣ်လီၤ. တကြၢးပသးခုလၢ တၢ်န့ၣ်အဃိဘၣ်ဧါ.