“ဃ့ၢ်” တုၤအကတၢၢ်

၁. ပဝဲကိးဂၤဒဲးန့ၣ်​ ပကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်.

နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလၢ နကဘၣ်ဃ့ၢ်ပြၢတၢ် ကီကီခဲခဲ လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲနအိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်​ မ့တမ့ၢ် ဖဲနလီၤဘှံးလီၤတီၤအခါ မ့ၢ်နကအဲၣ်ဒိးဃ့ၢ်ပြၢတၢ်ဒံးဧါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ နတအဲၣ်ဒိး ဃ့ၢ်ပြၢတၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်မၢဖိပီလူးတဲဝဲလၢ ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီ ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်​ ဘၣ်ဃ့ၢ်ပြၢတၢ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁) ဒီးပဝဲကိးဂၤဒဲးန့ၣ်​ ပသးပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, သးစၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပဂံၢ်ဆူၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပဂံၢ်စၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ ခိၣ်ဖးလၢယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်ပှၤန့ၣ်​ ပကဘၣ်ဃ့ၢ်ပြၢတၢ် တုၤလၢအကတၢၢ်လီၤ.—မးသဲ ၂၄:၁၃.

၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပီလူးတဲဝဲ တၢ်ကတိၤဖဲ ၂ တံၤမသ့း ၄:၇, ၈ အပူၤသ့လဲၣ်.

^၂ စီၤပီလူး တဲဝဲလၢ “တၢ်ဃ့ၢ်န့ၣ်ယဃ့ၢ်လံ.” (ဖး ၂ တံၤမသ့း ၄:၇, ၈ တက့ၢ်.) ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲဃ့ၢ်တုၤလၢ အကတၢၢ်လံအဃိ အတဲဝဲဒ်န့ၣ်သ့လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤပီလူး အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဃ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢတၢ်န့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်

၃. တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢတၢ် လၢစီၤပီလူး တဲဝဲန့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၃ တဘျီတခီၣ်​ ဒ်သိးစီၤပီလူး ကသိၣ်လိပှၤ တၢ်မၤလိလၢ အရ့ဒိၣ်တဖၣ်အဂီၢ် အဝဲသူဝဲ တၢ်အဒိလၢ ဘၣ်ဃးဒီး လၢပျၢၤကြံး(စ်) အတၢ်လိာ်ခိၣ်လိာ်ကွဲတဖၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၉:၂၅-၂၇; ၂ တံၤမသ့း ၂:၅) အါဘျီန့ၣ်​ အဝဲထိၣ်သတြီၤဝဲ ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူ ဒ်ပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်အသိးလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၉:၂၄; ကလၤတံ ၂:၂; ဖံလံးပံၤ ၂:၁၆) ဖဲပှၤတဂၤ ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်​ ဒီးဒိးဘျၢထံအခါန့ၣ်​ လီၤဂာ်ဒ် အဝဲစးထီၣ်​ “ဃ့ၢ်” ပြၢတၢ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၃:၂၁) အဝဲဃ့ၢ်ပြၢတၢ် ကကတၢၢ်ဝဲဖဲ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤအီၤ တၢ်မူအထူအယိာ်န့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၂၅:၃၁-၃၄, ၄၆; ၂ တံၤမသ့း ၄:၈.

၄. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤန့ၣ်​ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

^၄ တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢတၢ်လၢ တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤအယံၤ ဒီးခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်​ လီၤဂာ်လိာ်အသးဒ်လဲၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အလီၤဂာ်လိာ်အသးန့ၣ်​ အိၣ်ဝဲအါမံၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်သၢမံၤလီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အဆိကတၢၢ်တမံၤန့ၣ်​ ပကဘၣ်​ ဃ့ၢ်လၢကျဲလၢ ပှၤပာ်ပနီၣ်ဃာ်အပူၤ, ခံမံၤတမံၤန့ၣ်​ ပကဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢ ပဖီတၢၣ်​ ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်သၢမံၤတမံၤန့ၣ်​ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်တၢ်ခဲတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် ပကဘၣ်ဆဲးဃ့ၢ်လၢ တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအပူၤလီၤ.

ဃ့ၢ်လၢကျဲလၢ ပှၤပာ်ပနီၣ်ဃာ်အပူၤ

၅. ပကြၢးဃ့ၢ်လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်​ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

^၅ ဖဲပှၤတဂၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်အခါ ဒ်သိးအကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ ခိၣ်ဖးအဂီၢ် အဝဲကဘၣ်ဃ့ၢ်ဝဲ ဒ်ကျဲလၢ ပှၤပာ်ပနီၣ်ဃာ်အီၤအသိးလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး န့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖး လၢအမ့ၢ် တၢ်မူအထူအယိာ်န့ၣ်​ ပကဘၣ်​ ဃ့ၢ်လၢတၢ်မူအကျဲ မ့တမ့ၢ် အိၣ်မူဒ်ခရံာ်ဖိအသိးလီၤ. (မၤတၢ် ၂၀:၂၄; ၁ ပ့းတရူး ၂:၂၁) ဘၣ်ဆၣ်​ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးပှၤလၢအကွၢ်လိမၤဒိးအီၤတဖၣ်န့ၣ်​ တအဲၣ်ဒိးလၢ ပကအိၣ်မူဒ် ခရံာ်ဖိအသိးအသိးဘၣ်, အဝဲသ့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးလၢပက “ဃ့ၢ်ဃုာ်ဒီးအီၤ” လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၄:၄) အဝဲသ့ၣ်​ ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢပှၤ ဒီးတဲဝဲလၢ ကျဲလၢအဝဲသ့ၣ်လဲၤဝဲန့ၣ်​ ကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သဘျ့ ဒီးဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ကျဲလၢပလဲၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တဲဝဲန့ၣ်​ တဘၣ်ဘၣ်.—၂ ပ့းတရူး ၂:၁၉.

၆. နမၤလိန့ၢ် တၢ်မနုၤလၢ ဘြါယၢၤအအိၣ်လဲၣ်.

^၆ ပှၤလၢအအိၣ်မူဒ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်​ ဒ်မုၣ်ကီၤလံၢ်တဖၣ်အသိးန့ၣ်​ လၢခံအဝဲသ့ၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ အတဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်သဘျ့ဘၣ်, လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဲထီၣ်​ မုၣ်ကီၤလံၢ်အကုၢ် ဒီးအနီၢ်ကစၢ် အတၢ်သူၣ်လီသးကွံအကုၢ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၆:၁၆) ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဘြါယၢၤ အဒိအတဲာ်တက့ၢ်. အမိၢ်အပၢ် ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ အကအိၣ်မူဒ် ခရံာ်ဖိအသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲအနီၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အခါ အဝဲဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်အိၣ်မူဒ် ခရံာ်ဖိအသိးန့ၣ်​ မ့ၢ်အကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်သးခုနီၢ်ကီၢ်ဧါန့ၣ်လီၤ. ဘြါယၢၤ ပာ်လီၤအသးလၢ အကအိၣ်မူဒ် ပှၤလၢအအိၣ်မူ ဒ်မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ဘျၢအသိးလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယသ့ၣ်ညါထီၣ်​ ကယီကယီလၢ ကျဲလၢယဆိကမိၣ်လၢ အကဟ့ၣ်ယၤ တၢ်သဘျ့န့ၣ်​ ဆှၢယၤလၢ ယကအဲၣ်​ တၢ်လၢအတဂ့ၤတဖၣ်လီၤ. ယသူကသံၣ်မူၤဘှီး အါတလၢ, အီလုၣ်ကိသံး ဒီးယလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လီၤရၢၢ်လီၤ. ဒီးလၢခံစှၤကိာ်နံၣ်န့ၣ်​ ယစွဲကသံၣ်မူၤဘှီး တဘျုးကလုာ် . . . ယစးထီၣ်ဆါ ကသံၣ်မူၤဘှီးတဖၣ်​ လၢယတၢ်အိၣ်မူအံၤအဂီၢ်လီၤ.” ဒီးလၢခံန့ၣ်​ ဘြါယၢၤပာ်လီၤအသးလၢ အကအိၣ်မူဒ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိးလီၤ. အဝဲဆီတလဲ အတၢ်အိၣ်မူ ဒီးဒိးဘျၢထံဖဲ ၂၀၀၁ လီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲအိၣ်မူဒ် ခရံာ်ဖိတဂၤအသိးအဃိ ခဲအံၤအသးခု နီၢ်ကီၢ်လီၤ.b

၇. မးသဲ ၇:၁၃, ၁၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ကျဲမနုၤခံဘိအဂ့ၢ်လဲၣ်.

^၇ ပကဘၣ်​ ဃ့ၢ်လၢကျဲလၢအဘၣ်တဘိန့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ် တအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဆဲးဃ့ၢ်လၢ ကျဲအအံၣ်​ လၢကဆှၢပှၤ “ဆူတၢ်မူ” န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဃ့ၢ်လၢ ကျဲလၢအလဲၢ် လၢပှၤအါဂၤ ဃ့ၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ကျဲတဘိအံၤန့ၣ်​ ပှၤပိာ်ဘၣ်အီၤညီ ဒီးပှၤပိာ်အီၤ အါမးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အကဆှၢပှၤ “ဆူတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤ” လီၤ. (ဖး မးသဲ ၇:၁၃, ၁၄ တက့ၢ်.) ဒ်သိးပကဆဲးဃ့ၢ် လၢကျဲလၢအဘၣ်​ ဒီးပှၤကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ပှၤ သုတန့ၢ်တဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်​ သန့ၤပသး လၢယဟိဝၤယွၤ ဒီးဒိကနၣ်​ အကလုၢ်လီၤ.

ဆဲးသးစၢၢ်ဆၢ ဖီတၢၣ်​ ဒီးဟးဆှဲး တၢ်မၤလီၤဃံၢ်ပှၤဂၤ

၈. ပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်တဂၤ မ့ၢ်လီၤဃံၢ်န့ၣ်​ ကမၤဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၈ ပှၤလၢဃ့ၢ်ပြၢတၢ် လၢတၢ်ဃ့ၢ်ပြၢလၢအယံၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ကွၢ်တၢ်လၢ အမဲာ်ညါအဃိ အဝဲသ့ၣ်​ အခီၣ်တဘၣ်တိၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ လၢတၢ်တပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးအပူၤ အဝဲသ့ၣ်​ အခီၣ်ဘၣ်တိၢ်ဒီးပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်ဖိအဂၤ မ့တမ့ၢ် အခီၣ်လီၤဖှိးလၢ တၢ်ပူၤသ့ဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ မ့ၢ်လီၤဃံၢ်ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်​ ဆၢထၢၣ်က့ၤ ဒီးဆဲးဃ့ၢ်ဝဲလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ တသးစၢၢ်ဆၢ တၢ်လၢအမၤလီၤဃံၢ်အီၤတဖၣ်ဘၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်သးစၢၢ်ဆၢဝဲ အဖီတၢၣ်​ ဒီးခိၣ်ဖးလၢ အကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲလီၤ.

၉. ပမ့ၢ်လီၤဃံၢ်န့ၣ်​ ပကြၢးမၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၉ ဒ်ပမ့ၢ် ခရံာ်ဖိတဂၤအသိး ဖဲပဃ့ၢ်ပြၢတၢ်အခါ ပကလီၤဃံၢ်အါဘျီ ခီဖျိလၢပတဲကမၣ်​ မ့တမ့ၢ် မၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်လီၤ. မ့တမ့ၢ် ပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်ဖိလၢ အဂၤတဖၣ်​ ကမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ် ဒီးမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ပှၤလီၤ. တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ ပတကြၢးကမၢကမၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢပဝဲကိးဂၤဒဲးန့ၣ်​ ပတလၢတပှဲၤဘၣ်​ ဒီးပဂုာ်ကျဲးစၢး ဃ့ၢ်ပြၢတၢ်လၢ ကျဲအံၣ်အံၣ်ဖိတဘိဃီ လၢကဆှၢပှၤဆူ တၢ်မူအဃိလီၤ. အဃိ ပမၤ “ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး” လိာ်ဘၣ်ပသးသ့လီၤ. စီၤပီလူး တဲဝဲလၢ တဘျီတခီၣ်န့ၣ်​ ပကမၤ “ကမၣ်” လိာ်ဘၣ်ပသးလီၤ. (ကလီးစဲ ၃:၁၃) ဘၣ်ဆၣ်​ လၢပကသးစၢၢ်ဆၢ တၢ်လၢကမၤလီၤဃံၢ်ပှၤအလီၢ် မ်ပကသးစၢၢ်ဆၢ ပဖီတၢၣ်တက့ၢ်. ပမ့ၢ်လီၤဃံၢ်ဒၣ်လဲာ် မ်ပကဆၢထၢၣ်က့ၤ ဒီးဆဲးဃ့ၢ်တက့ၢ်. ပမ့ၢ်သးထီၣ်တၢ်, သးဘၣ်ဒိ ဒီးပမ့ၢ်တဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤဘၣ်န့ၣ်​ ပတတုၤလၢ ပဖီတၢၣ်ဘၣ်​ ဒီးပတဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖးလၢၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ်​ ပကကဲထီၣ်​ တၢ်ဘၣ်တိၢ်အလီၢ်လၢ ပှၤလၢအဃ့ၢ်လၢ ကျဲလၢအအံၣ်​ လၢအမ့ၢ် တၢ်မူအကျဲန့ၣ်လီၤ.

၁၀. ပဟးဆှဲး တၢ်လၢအကကဲထီၣ်​ “တၢ်ဘၣ်တိၢ်အလီၢ်” လၢပှၤဂၤအဂီၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၀ ပဟးဆှဲး တၢ်လၢကကဲထီၣ်​ “တၢ်ဘၣ်တိၢ်အလီၢ်” လၢပဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂီၢ်သ့ ခီဖျိလၢ ပတမၢဆူၣ်​ အဝဲသ့ၣ်လၢ ကမၤဒ်ပတၢ်ဘၣ်သးအသိးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် မ့ၢ်သ့န့ၣ်​ ပကပျဲလၢ အဝဲသ့ၣ်​ ကမၤဝဲဒ် အတၢ်ဘၣ်သးအိၣ်ဝဲအသိးလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၄:၁၃, ၁၉-၂၁; ၁ ကရံၣ်သူး ၈:၉, ၁၃) ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ပတလီၤဂာ်ဒ် ပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ် လၢနီၢ်ခိတကပၤအသိးဘၣ်. ပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်လၢ နီၢ်ခိတကပၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ပြၢလိာ်အသး တဂၤဒီးတဂၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲ ဒ်သိးအကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ ခိၣ်ဖးလၢအနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်​ ဆိကမိၣ်လီၤထဲ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ကဂုာ်ကျဲးစၢး ဆီၣ်ဖျိးကွံာ်ပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်အဂၤ ဒ်သိးအကအိၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်မဲာ်ညါကတၢၢ်အဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပဝဲသ့ၣ်န့ၣ်​ ပတပြၢလိာ်ပသး တဂၤဒီးတဂၤဘၣ်. (ကလၤတံ ၅:၂၆; ၆:၄) တသ့ဖဲအသ့ ပအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်​ ကလဲၤတုၤလၢဖီတၢၣ်​ ဒီးကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ ခိၣ်ဖးအဂီၢ်လီၤ. အဃိ ပမၤထွဲ စီၤပီလူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအမ့ၢ် “သုတကွၢ် တဂၤလၢအတၢ်ဒၣ်ဝဲ, တဂၤလၢအတၢ်ဒၣ်ဝဲတဂ့ၤ. မ်အကွၢ်တဂၤလၢ ပှၤဂၤအတၢ်, တဂၤလၢ ပှၤဂၤအတၢ်စ့ၢ်ကီးတက့ၢ်.”—ဖံလံးပံၤ ၂:၄.

၁၁. ပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်တဂၤန့ၣ်​ သးစၢၢ်ဆၢဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်​ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

^၁၁ အဂၤတမံၤန့ၣ်​ ပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်တဂၤ မ့ၢ်ကွၢ်တၢ် လၢအမဲာ်ညါန့ၣ်​ အဝဲကသးစၢၢ်ဆၢ အဖီတၢၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်တထံၣ်ဘၣ်ဝဲ အဖီတၢၣ်​ လၢအမဲာ်ချံဘၣ်သနာ်က့ အဝဲထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ အဃ့ၢ်တုၤလၢအကတၢၢ် ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖးသ့လီၤ. အဃိ အဝဲဆဲးအိၣ်ဒီးတၢ်သးဆူၣ်​ သ့ခီဖျိ အဆိကမိၣ်ထံဝဲ ခိၣ်ဖးလၢ အကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲအဂ့ၢ် ထီဘိလီၤ.

၁၂. ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤပှၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၂ ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ အခ့အပှၤတဖၣ်​ မ့ၢ်ဃ့ၢ်ပြၢတၢ်တုၤလၢ အကတၢၢ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ ခိၣ်ဖးလၢမူခိၣ်​ မ့တမ့ၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်အံၤအဃိ ပထံၣ်တမှံကွၢ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်အံၤအဂ့ၢ် သ့ဝဲလီၤ. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်အံၤထီဘိန့ၣ်​ ပကဆၢတဲာ်လီၤပသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤ လၢပကဆဲးဃ့ၢ် လၢတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအပူၤလီၤ.

နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် ဆဲးဃ့ၢ်ထီဘိ

၁၃. ပအိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်လၢ နီၢ်ခိတကပၤ ဒ်လဲၣ်.

^၁၃ ပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်လၢ လၢပျၢၤကြံး(စ်) အတၢ်လိာ်ကွဲတဖၣ်အပူၤန့ၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်သိးဒီး တၢ်လီၤဘှံးလီၤတီၤ ဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ ဘၣ်ကၠီးလိဃာ်အသးဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလီၤ. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သိၣ်လိ လၢပကဘၣ်ဃ့ၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပအိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်လၢ နီၢ်ခိတကပၤလီၤ. ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်​ ဒီးအတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါတခါအံၤန့ၣ်​ လၢာ်ဝဲတသ့ နီတဘျီဘၣ်. ပမ့ၢ်သန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ အဝဲအၢၣ်လီၤပှၤလၢ အကသိၣ်လိပှၤ တကးဒံးဘၣ်​ အကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလီၤ.—၁ ပ့းတရူး ၅:၁၀.

၁၄. ၂ ကရံၣ်သူး ၁၂:၉, ၁၀ ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ စီၤပီလူး ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအါမးလီၤ. ပှၤဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢအီၤ, မၤအၢမၤနးအီၤ ဒီးတဘျီတခီၣ်​ အဝဲအဂံၢ်အဘါလီၤစၢ် ဒီးအထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးလၢ အလီၤဂာ်ဒ် ‘တၤဆှုၣ်အိၣ်​ လၢအဖံးအညၣ်အကျါ’ လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၁၂:၇) ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲတဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ခီဖျိလၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဃိ အကြၢးပတုာ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲထံၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်အသးတဖၣ်အံၤ ဒ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢအကသန့ၤအသး လၢယဟိဝၤယွၤလီၤ. (ဖး ၂ ကရံၣ်သူး ၁၂:၉, ၁၀ တက့ၢ်.) မ့ၢ်လၢစီၤပီလူးအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒ်အံၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအီၤ ဒ်သိးအလဲၤခီဖျိ တၢ်မၤကွၢ် တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ.

၁၅. ပမ့ၢ်ကွၢ်လိမၤဒိး စီၤပီလူးန့ၣ်​ ပကထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၅ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ခီဖျိလၢ ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပှၤကဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢပှၤ ဒီးမၤအၢမၤနးပှၤလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ်​ ဒီးပသးအဂံၢ်ဘါ ကလီၤစၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပမ့ၢ်ကွၢ်လိမၤဒိး စီၤပီလူးန့ၣ်​ ပကထံၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤ ဒ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢပကထံၣ်ဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ဒီးအတၢ်အဲၣ်လီၤ.

၁၆. နတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ မ့ၢ်တဂ့ၤဘၣ်သနာ်က့ နမၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.

^၁၆ မ့ၢ်နဘၣ်အိၣ်လၢ လီၢ်မံခိၣ်​ မ့တမ့ၢ် နဘၣ်ဟးလၢ လ့ၣ်ဆီၣ်ဧါ, မ့ၢ်နခီၣ်လ့ၢ်ခိၣ်ဆါ မ့တမ့ၢ် နမဲာ်ချံ တဆးလၢၤဘၣ်ဧါ. နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးဒ်အံၤတဖၣ်​ သနာ်က့ နဆဲးဃ့ၢ်ဃုာ်ဒီး ပှၤသးစၢ် ဒီးပှၤလၢအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဂ့ၤတဖၣ်​ သ့ဒံးလီၤ. ပှၤသးပှၢ်အါဂၤ ဒီးပှၤလၢအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တဂ့ၤဘၣ်အါဂၤန့ၣ်​ ဆဲးဃ့ၢ်လၢ တၢ်မူအကျဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ တဃ့ၢ်ဝဲလၢ အနီၢ်ကစၢ် အဂံၢ်အဘါဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ ဟံးန့ၢ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်​ ခီဖျိအဒိကနၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ လီတဲစိ မ့တမ့ၢ် ကွၢ်ဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢတၢ်ဂီၤမူပူၤလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤ လၢခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အတၢ်မၤ ခီဖျိစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ ကသံၣ်သရၣ်, ပှၤကွၢ်ထွဲပှၤဆါတဖၣ်, ဒီးအဘူးအတံၢ်တဖၣ်လီၤ.

၁၇. ပှၤလၢအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်အဝဲသ့ၣ်​ ဒ်လဲၣ်.

^၁၇ နမၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ဒ်နမုၢ်လၢ်အသိးမ့ၢ်တသ့ဘၣ်​ သနာ်က့ တဘၣ်သးဟးဂီၤဒီး ဆိကမိၣ်လၢ နဃ့ၢ်ပြၢတၢ် တုၤလၢအကတၢၢ်တသ့ဘၣ်​ န့ၣ်တဂ့ၤ. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်နၤ ခီဖျိလၢနနာ်န့ၢ်အီၤ ဒီးတၢ်ခဲလၢာ်လၢ နမၤတ့ၢ်လၢအဂီၢ်အဃိလီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ နလိၣ်ဘၣ်အတၢ်မၤစၢၤ အါန့ၢ်ဒံးလၢညါ ဒီးအဝဲတပာ်တ့ၢ်နၤဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉:၁၀) လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲကသုးဘူးအသး ဆူနအိၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ်တဂၤ တဲဝဲလၢ “မ့ၢ်လၢယတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ နးထီၣ်နးထီၣ်အဃိ ယထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ယကစံၣ်တဲၤတဲလီၤပှၤဂၤန့ၣ်​ စှၤလီၤတစဲးဘၣ်တစဲးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ယသ့ၣ်ညါလၢ ယမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ မ့ၢ်န့ၢ်ထဲ တစဲးဖိဒၣ်လဲာ်န့ၣ်​ ယတၢ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါန့ၣ်​ မၤသးခုယဟိဝၤယွၤအသး ဒီးယတူၢ်ဘၣ်​ မုာ်ဒိၣ်မးလီၤ.” ဖဲနသးဂံၢ်ဘါလီၤစၢ်အခါ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ နတအိၣ်ထဲတဂၤဘၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် စီၤပီလူးအဒိအတဲာ် ဒီးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​ အတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ဘၣ်ယသးလၢ ယဂံၢ်စၢ်ယဘါစၢ်အပူၤ, . . . အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တုၤယဂံၢ်စၢ်ယဘါစၢ်ဒီး, ယအိၣ်ဒီးယစိယကမီၤလီၤ.”—၂ ကရံၣ်သူး ၁၂:၁၀.

၁၈. ပှၤတနီၤန့ၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤလဲၣ်.

^၁၈ ပှၤလၢအဃ့ၢ် လၢတၢ်မူအကျဲတနီၤန့ၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဂၤတမံၤဒံးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ အိၣ်ဒီးအနီၢ်ကစၢ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပှၤဂၤတထံၣ်ဘၣ်​ ဒီးတနၢ်ပၢၢ်အီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်​ တၢ်သးဟးဂီၤတၢ်ဆါ မ့တမ့ၢ် ကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ် အါတလၢလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်အဝဲသ့ၣ်​ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​ ကတူၢ်ဘၣ်တၢ် နးဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ဖဲပှၤတဂၤ အစုကၢ် မ့တမ့ၢ် အဘၣ်အိၣ်လၢ လ့ၣ်ဆီၣ်လိၤအခါ ပှၤဂၤတဖၣ်​ ကထံၣ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးကအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤအီၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဆါ လၢအလၢပူၤတဖၣ်န့ၣ်​ ဖျါလၢအဝဲသ့ၣ်​ တဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်လီၤ. နီၢ်ကီၢ် အဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ်​ ကီထဲသိးဒီး ပှၤလၢအစုဃံခီၣ်ဃံ ကၢ်တဂၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ မ့ၢ်လၢပှၤတထံၣ်​ အတၢ်ကီတၢ်ခဲဘၣ်အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပှၤတပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်ကဟုကယာ် လၢအဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်ဘၣ်.

၁၉. ပန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မၤလိလၢ စီၤမဖံဘိၤၡ့းအအိၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၉ နမၤမ့ၢ်တကဲအါအါဘၣ်​ ဒီးနမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤနၢ်ပၢၢ်ကမၣ်နၤန့ၣ်​ စီၤမဖံဘိၤၡ့း အဒိအတဲာ် ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢနဂီၢ်သ့လီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၄:၄) အဝဲမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ အနီၢ်ခိအဂံၢ်ဘါစၢ် ဒီးစီၤပၤဒၤဝံး စံၣ်ညီၣ်ကမၣ်အီၤလီၤ. စီၤမဖံဘိၤၡ့း တူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်​ တမ့ၢ်လၢအတၢ်ကမၣ်အဃိဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲတသးထီၣ်တၢ်ဘၣ်. အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်လၢ တၢ်အဂ့ၤတဖၣ်​ လၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ လၢအတၢ်အိၣ်မူပူၤလီၤ. အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်လၢ စီၤဒၤဝံးအဖီခိၣ်​ ခီဖျိလၢ စီၤဒၤဝံး မၤစၢၤတ့ၢ်အီၤအဃိလီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၉:၆-၁၀) ဖဲစီၤဒၤဝံး စံၣ်ညီၣ်ကမၣ်အီၤအခါ အဝဲဆိကမိၣ်ထံ တၢ်အိၣ်အသးခဲလၢာ်လီၤ. ဒီးအဝဲတသးဆါ စီၤဒၤဝံးဘၣ်. ဒီးအဝဲတပာ်တၢ်ကမၣ်​ လၢယဟိဝၤယွၤအလိၤ ခီဖျိလၢ စီၤဒၤဝံး မၤအီၤဒ်န့ၣ်အဃိဘၣ်. အဝဲသးစၢၢ်ဆၢဝဲလၢ အကဘၣ်​ မၤစၢၤဝဲ စီၤပၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒိးဖှူအီၤတဂၤအံၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၁၆:၁-၄; ၁၉:၂၄-၃၀) ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လီၤဝဲ စီၤမဖံဘိၤၡ့းအဂ့ၢ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ ဒ်သိးပကဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိ လၢအအိၣ်အဂီၢ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၅:၄.

၂၀. တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤန့ၣ်​ မၤဘၣ်ဒိဝဲပှၤတနီၤဒ်လဲၣ်, ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ နာ်န့ၢ်တၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.

^၂၀ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤန့ၣ်​ ခီဖျိလၢ အသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ် အါတလၢအဃိ လၢတၢ်အိၣ်သးလၢ မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤအပူၤဒၣ်လဲာ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်​ အိၣ်ဒီးပှၤအဂၤအခါ အသးကနိး ဒီးအမဲာ်ဆှးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ မ့ၢ်ကီလၢအဝဲသ့ၣ်​ ကအိၣ်လၢ ပှၤအါဂၤအကျါဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်​ ဆဲးလဲၤထီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်, ကဝီၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်​ ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ ကတဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤန့ၣ်​ တညီလၢ အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤပှၤဂၤလီၤ. အဃိ နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်တၢ် ဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ တမ့ၢ်ထဲနၤတဂၤဘၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ပှၤအါဂၤန့ၣ်​ တူၢ်ဘၣ်တၢ် ဒ်သိးဒီးနၤလီၤ. ဒီးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ နတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါ လၢနသးဒီဖျၢၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. နဆဲးလဲၤတၢ်သ့န့ၣ်​ မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤနၤ ဒီးဟ့ၣ်နၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ နလိၣ်ဘၣ်အဃိလီၤ.c (ဖံလံးပံၤ ၄:၆, ၇; ၁ ပ့းတရူး ၅:၇) နနီၢ်ခိအဂံၢ်ဘါမ့ၢ်စၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ သးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်​ တကပၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ခီဖျိလၢ နဆဲးမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအဃိ နနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကသးခုဒိၣ်မးလီၤ.

၂၁. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပမၤတၢ်မနုၤ ကန့ၢ်လဲၣ်.

^၂၁ တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢတၢ် လၢနီၢ်ခိတကပၤ ဒီးတၢ်ဃ့ၢ်ပြၢတၢ်လၢ စီၤပီလူးတဲဝဲန့ၣ်​ တၢ်လီၤဆီလိာ်သး အိၣ်ဝဲအဃိ မ့ၢ်တၢ်လၢ အလီၤသးခုဒိၣ်မးလီၤ. လၢပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်တဖၣ်အကျါန့ၣ်​ ထဲဒၣ်ပှၤလၢ အနၢၤတဂၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ မ့မ့ၢ်ခရံာ်ဖိလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ လၢအဃ့ၢ်ပြၢတၢ်တုၤလၢ အကတၢၢ်ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်​ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ ခိၣ်ဖးလၢအမ့ၢ် တၢ်မူအထူအယိာ်လီၤ. (ယိၤဟၣ်​ ၃:၁၆) ဒီးပှၤဃ့ၢ်ပြၢတၢ်လၢ နီၢ်ခိတကပၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ကဘၣ်ဂ့ၤလီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ကမၤနၢၤတၢ်အဂီၢ် တညီဘၣ်. မ့မ့ၢ် ပဝဲသ့ၣ်အါဂၤန့ၣ်​ ပတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တဂ့ၤအါအါဘၣ်သနာ်က့ ပဆဲးဃ့ၢ်ပြၢတၢ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၁၆) ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပဃ့ၢ်တုၤလၢ အကတၢၢ် ကန့ၢ်ဝဲလီၤ.