ဆဲး “လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ”

၁. ဖဲစီၤပီလူး ဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤ အတၢ်အိၣ်မူအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ အသးမုာ်ဒိၣ်မးလဲၣ်.

တၢ်မၢဖိပီလူး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် အကဘၣ်သံအဃိ အတဲဝဲလၢ “ယဃ့ၢ်တၢ်လၢ တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢအပူၤ တုၤလၢအကတၢၢ်လံ ဒီးယပၢၤဃာ်စ့ၢ်ကီး တၢ်နာ်လီၤ.” (၂ တံၤ ၄:၆-၈) စီၤပီလူး သူအတၢ်အိၣ်မူ လၢအကမၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤ. ဒီးအသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤအဃိ ဖဲအဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤ အတၢ်အိၣ်မူအခါ အသးမုာ်ဒိၣ်မး. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပအဲၣ်ဒိး ဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ် ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး. အဃိ ပဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

၂. ပလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ မနုၤလဲၣ်.

^၂ ဘၣ်ဃးဒီး စီၤပီလူး အနီၢ်ကစၢ် ဒီးခရံာ်ဖိ လၢအသးတီ လၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ် စီၤပီလူး တဲဝဲဒ်အံၤ. “ပလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ ဒီးပတလဲၤတၢ် ဒ်တၢ်လၢ ပထံၣ်အီၤတဖၣ် အသိးဘၣ်.” (၂ ကရံၣ် ၅:၇) စီၤပီလူး အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ မနုၤလဲၣ်. လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ တၢ်ကတိၤ “လဲၤတၢ်” န့ၣ် တဘျီတခီၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤတဂၤ ဆၢတဲာ်လီၤသးလၢ အကအိၣ်မူဒ်လဲၣ်. ပှၤလၢအတနာ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဆၢတဲာ်တဖၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်သး ထဲလၢ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဝဲ, နၢ်ဟူဝဲ ဒီးတူၢ်ဘၣ်ဝဲ. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အနာ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တချုးအဆၢတဲာ်တၢ် ဒံးဘၣ်အခါ အဆိကမိၣ်ထံဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး. တကးဒံးဘၣ် အနာ်ဝဲ သပှၢ်တၢၢ်လၢ အမ့ၢ်မၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် လၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် အကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး လၢခဲအံၤ ဒီးခါဆူညါန့ၣ် အကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါမး.—စံး ၁၁၉:၆၆; ဧ့ၤ ၁၁:၆.

၃. ပမ့ၢ်ဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အဘျုးဒ်လဲၣ်. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၁၈)

^၃ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပဆၢတဲာ်တၢ် ဒ်တၢ်လၢပထံၣ်, ပနၢ်ဟူဘၣ် ဒီးပတူၢ်ဘၣ်အသိး. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်အခါ ပတၢ်ဆၢတဲာ်တဖၣ် မ့ၢ်ဒိးသန့ၤထီၣ်သး ထဲလၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ တၢ်လၢပထံၣ် ဒီးပနၢ်ဟူဘၣ်န့ၣ် အတဘၣ် ထီဘိဘၣ်. အဃိ ပတၢ်ဆၢတဲာ်တဖၣ် မ့ၢ်ဒိးသန့ၤထီၣ်သး ထဲလၢ တၢ်လၢပထံၣ်, ပနၢ်ဟူဘၣ် ဒီးပတူၢ်ဘၣ်န့ၣ် လၢခံ ပကကွၢ်ကပာ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ် ဒီးမၤဘၣ်တၢ်လၢ အတဘၣ်သးဝဲဘၣ်. (စံၣ် ၁၁:၉; မး ၂၄:၃၇-၃၉) ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤန့ၣ် ပဆၢတဲာ်တၢ်လၢ “ကစၢ်ဘၣ်အသး” ကသ့. (အ့း ၅:၁၀) ပမ့ၢ်မၤထွဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးတၢ်သးခုနီၢ်ကီၢ်. (စံး ၁၆:၈, ၉; ၡါ ၄၈:၁၇, ၁၈) ဒီးပမ့ၢ်ဆဲး လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤန့ၣ် ခါဆူညါ ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်.—ဖး ၂ ကရံၣ်သူး ၄:၁၈.

၄. ပှၤတဂၤ လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ ဒီးတမ့ၢ်ထဲလၢ တၢ်လၢ အထံၣ်ဝဲဘၣ်န့ၣ် အသ့ၣ်ညါဝဲ သ့ဒ်လဲၣ်.

^၄ ပလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ ဒီးတမ့ၢ်ထဲလၢ တၢ်လၢပထံၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါ သ့ဒ်လဲၣ်. ပကဘၣ် သံကွၢ်လီၤပသးဒ်အံၤ. ပတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ် အဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ပတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်သး ထဲလၢ တၢ်လၢပထံၣ်လီၤဧါ မ့တမ့ၢ် အဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဧါ. လၢတၢ်မၤလိအံၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး ဖဲပဃုထၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤ, ပဃုထၢ သးသမူတံၤသကိး ဒီးဖဲပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢပတၢ်ကရၢကရိ အအိၣ်အခါ ပလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒီးပကတဲသကိးစ့ၢ်ကီး ဘၣ်ဃးဒီး လၢတၢ်အိၣ်သး သၢခါအံၤန့ၣ် ဒ်သိး ပဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ် ကသ့အဂီၢ် ပကဘၣ် ဆိကမိၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

ဖဲပဃုထၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

၅. ဖဲပဆၢတဲာ်လၢ ပကတူၢ်လိာ် တၢ်မၤတမံၤမံၤအခါ ပကြၢးဆိကမိၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၅ ပဝဲကိးဂၤဒဲးန့ၣ် ပအဲၣ်ဒိး န့ၢ်တၢ်မၤ ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ်စ့ ဒ်သိး ပကကွၢ်ထွဲလီၤ ပနီၢ်ကစၢ်သး ဒီးကွၢ်ထွဲ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ. (စံၣ် ၇:၁၂; ၁ တံၤ ၅:၈) တၢ်မၤတနီၤန့ၣ် အလဲဂ့ၤမး. အဒိ တၢ်မၤတနီၤန့ၣ် အဟ့ၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ အလဲလၢကသူဝဲ ဒ်သိးကမၤလၢပှဲၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ တၢ်လိၣ်ဘၣ် လၢတနံၤဘၣ်တနံၤအဂီၢ် ဒီးကစူးပာ်စ့ လၢခါဆူညါ အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး. မ့မ့ၢ်တၢ်မၤ အဂၤတနီၤန့ၣ် အဟ့ၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ အလဲထဲလၢ အကသူဝဲ ဒ်သိးကမၤလၢပှဲၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ အတၢ်လိၣ်ဘၣ် ဒ်သိးဒီး တၢ်အီၣ်တၢ်အီ, တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိး ဒီးတၢ်ကူတၢ်ကၤ. အဃိ ဖဲပဆၢတဲာ်လၢ ပကတူၢ်လိာ် တၢ်မၤတမံၤမံၤအခါ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် စ့ထဲလဲၣ်န့ၣ် တကမၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ် ထဲလၢ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် စ့အါထဲလဲၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပတလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤလၢၤဘၣ်.

၆. ဖဲပဃုထၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤအခါ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၅)

^၆ ပမ့ၢ်လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤန့ၣ် ဖဲပဃုထၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤအခါ ပကဆိကမိၣ်ထံစ့ၢ်ကီး ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤအံၤ ကမၤဘၣ်ဒိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်. အဃိ ပသံကွၢ်လီၤပသး ဒ်အံၤသ့. ‘တၢ်မၤတခါအံၤ အပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်မၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲဧါ.’ (ကတိၤ ၆:၁၆-၁၉) ‘ယထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးဖးလံာ်စီဆှံ ကချုးဧါ. ဒီးယကဘၣ်အိၣ်ယံၤဒီး ယဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဖးယံာ်ဧါ.’ (ဖံလံး ၁:၁၀) တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢ မ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အကမၤဘၣ်ဒိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပတဃုထၢ တၢ်မၤအံၤဘၣ်. ဒီးပဃုတၢ်မၤ မ့ၢ်ကီသနာ်က့ ခီဖျိလၢ ပလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤအဃိ ပနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤလၢ အကမၤလၢပှဲၤန့ၢ် ပတၢ်လိၣ်ဘၣ် လၢကျဲတဘိဘိ.—မး ၆:၃၃; ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၅.

၇-၈. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ လၢအအိၣ်လၢ ကလံၤထံး အမဲရကၤတဂၤ လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤန့ၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၇ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၤဘံၤယဲa လၢအအိၣ်လၢ ကလံၤထံး အမဲရကၤန့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အကဘၣ် လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ. အတဲဝဲလၢ “ယတီၣ်ထီၣ် တၢ်မၤတခါလၢ ယမၤအီၤကမုာ်ဒိၣ် ဒီးယကန့ၢ်ဘၣ် အလဲအါန့ၢ်ဒံး ယတၢ်မၤလၢညါတခါ ခံစး.” ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၤဘံၤယဲ ဘၣ်သးမၤစ့ၢ်ကီး ပှၤလဲၤလၢညါ သပှၢ်တၢၢ်. အဆဲးတဲဝဲလၢ “ပှၤကိးယၤလၢ ကသံကွၢ်သံဒိးယၤ လၢတၢ်မၤအဂီၢ်. တချုးလၢ ပှၤသံကွၢ်သံဒိးယၤ ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယဃ့ထုကဖၣ် လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်, မ့ၢ်လၢ ယနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ် လၢယဂီၢ်. ယဘၣ်သး လဲၤထီၣ်လဲၤထီ တဆီဘၣ်တဆီလၢ ယတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ် အလဲအါထီၣ် ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤတခါအံၤ မ့ၢ်ကဲထီၣ် တၢ်တံာ်တာ်လၢ ယကမၤအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤန့ၣ် ယတဘၣ်သး ဃုထၢတၢ်မၤအံၤဘၣ်.”

^၈ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၤဘံၤယဲ တဲဝဲလၢ “ဖဲပှၤသံကွၢ်သံဒိးယၤအခါ တၢ်မၤမူဒါခိၣ်တဂၤ တဲယၤလၢ ယကဘၣ်မၤတၢ် အါန့ၢ်ဒံး တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပှၤပာ်ပနီၣ်ဃာ်ဝဲ စ့ၢ်ကီး. ယတဲတၢ်ဒီးအီၤ လၢတၢ်ပာ်ကဲ ဒီးတဲအီၤလၢ ခီဖျိလၢ ယတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအဃိ ယမၤဒ်န့ၣ် တသ့ဘၣ်.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟၤဘံၤယဲ တတူၢ်လိာ် တၢ်မၤတခါအံၤဘၣ်. ခံနွံ ဝံၤအလီၢ်ခံ အစးထီၣ်မၤ ပှၤလဲၤလၢညါ. ဒီးလၢခံ ဖဲတၢ်တနံၣ်န့ၣ် အန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလၢ အဘၣ်မၤဝဲထဲ တနွံစှၤကိာ်သီ. အတဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢယတၢ်ထုကဖၣ်အဃိ ယန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလၢ အမၤစၢၤယၤဒ်သိး ယကမၤပှၤလဲၤလၢညါ. ယဟ့ၣ်ယတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢယဟိဝၤယွၤ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအဂီၢ် န့ၢ်အါထီၣ်အဃိ ယသးခုဒိၣ်မး.”

၉. လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါထြဲစီၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.

^၉ ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလၢ ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢပမၤခဲအံၤ မ့ၢ်မၤဘၣ်ဒိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပကဘၣ် မၤဒ်လဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါထြဲစီၤ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ခိကိၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအံၤ တဲဝဲလၢ “ဘၣ်တဘျီ ယန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤတခါ ဒီးတၢ်မၤတခါန့ၣ် အလဲဂ့ၤန့ၢ်ဒံး ယတၢ်မၤလၢညါတခါ သၢစးညါ. တၢ်မၤတခါအံၤ ပှၤတန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ကြီကြီဘၣ် ဒီးဖဲယန့ၢ်ဘၣ်အီၤအခါ ပှၤထံၣ်ဒိၣ်ယၤ.” ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါထြဲစီၤ ဘၣ်မၤတၢ် အါန့ၢ်ဒံး တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပှၤပာ်ပနီၣ်ဃာ်ဝဲအဃိ အထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် တချုးဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအမၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤတဖၣ် မၢဆူၣ်အီၤလၢ အကပာ်ခူသူၣ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်ကမၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါထြဲစီၤ တဘၣ်သးမၤ တၢ်မၤအံၤလၢၤဘၣ် သနာ်က့ အဘၣ်ယိၣ်လၢ အဃုတၢ်မၤအဂၤ တဘၣ်လၢၤဘၣ်. အဃိ ဒ်သိး အဆၢတဲာ်တၢ် ကဘၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤ မၤစၢၤအီၤလဲၣ်. အတဲဝဲလၢ “ဃဘးကူာ် ၃:၁၇-၁၉ မၤစၢၤယၤဒ်သိး ယကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်လၢ ယမ့ၢ်တမၤ တၢ်မၤတခါအံၤလၢၤဘၣ် ဒီးမ့ၢ်န့ၢ်တၢ်မၤလၢ အဟ့ၣ်အလဲ စှၤသနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲယၤ လၢကျဲတဘိဘိဒံး. အဃိ ယဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ တၢ်မၤတခါအံၤ.” အဆဲးတဲဝဲလၢ “တၢ်မၤခိၣ်အါဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ဒ်သိးပှၤမၤတၢ်ဖိ ကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလၢ အန့ၢ်အလဲ အါအါအဂီၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ကတူၢ်ၡူကွံာ် အတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်အဂီၢ် ဒီးကရ့လိာ်သးဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်. မ့မ့ၢ်ယၤန့ၣ် ယဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အဘၣ်အဃိ ယသးခုဒိၣ်မးလၢ ယတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဘၣ်ဒိဘၣ်. တနံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလၢအဂ့ၤ ဒီးန့ၢ်ဘၣ်အလဲ လၢလၢလီၢ်လီၢ် ဒ်သိး ယကွၢ်ထွဲ ယဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးဆဲးမၤအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤကန့ၢ်. ပမ့ၢ်ပာ်ဆိ ယဟိဝၤယွၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢ လၢပတၢ်အိၣ်မူပူၤန့ၣ် တဘျီတခီၣ် ပစ့တအိၣ်အါအါဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကကွၢ်ထွဲပှၤ သပှၢ်တၢၢ်.” တၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပမ့ၢ်မၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် ဒီးနာ်န့ၢ် အတၢ်အၢၣ်လီၤန့ၣ် ပကဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ ဒီးအကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤ.

ဖဲပဃုထၢ သးသမူတံၤသကိး

၁၀. ဖဲပဃုထၢ သးသမူတံၤသကိးအခါ ပကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ် မနုၤတဖၣ်လဲၣ်, ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ် ပလီၢ်သးဒ်လဲၣ်.

^၁၀ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် အကဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်အဃိ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်အဲၣ်ဒိး ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် အတကမၣ်ဘၣ်. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ မ့ၢ်ဆိကမိၣ် ဘၣ်ဃးဒီး အကဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ တဂၤဂၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကဆိကမိၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ တဂၤန့ၣ် အဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤဧါ, အအိၣ်ထီၣ်အိၣ်လီၤဒ်လဲၣ်, ပှၤဂၤထံၣ်အီၤဒ်လဲၣ်, အသူစ့ဒ်လဲၣ်, အဘၣ်ကွၢ်ထွဲ အမိပါဖံဖုဧါ ဒီးအမၤသးခုအီၤ ကသ့ဧါ.b တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ အရ့ဒိၣ်လၢ အကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထံဝဲ. ဘၣ်ဆၣ် အမ့ၢ်ဆိကမိၣ် ထဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အလဲၤတၢ် ဒ်တၢ်လၢ အထံၣ်ဝဲတဖၣ်အသိးလီၤ.

၁၁. ဖဲပဃုထၢ သးသမူတံၤသကိးအခါ ပလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ် သ့ဒ်လဲၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၇:၃၉)

^၁၁ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဃုထၢအသးသမူ တံၤသကိးအခါ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ သးခုဒိၣ်မး. အဒိ တချုးလၢ အဝဲသ့ၣ် ကပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ပာ်လီၤသးလၢ ကမၤထွဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးအိၣ်ခိးဝဲ တုၤလၢ အလဲၤပူၤကွံာ် “ပှၤသးစၢ်အတၢ်သးကတၢ.” (၁ ကရံၣ် ၇:၃၆) တကးဒံးဘၣ် ဒ်သိး အကဃုထၢ သးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ဆိကမိၣ်ထံစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ မါဒီးဝၤ ကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအဂ့ၢ်. (ကတိၤ ၃၁:၁၀-၁၃, ၂၆-၂၈; အ့း ၅:၃၃; ၁ တံၤ ၅:၈) ဒီးပှၤလၢအတကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဂၤ မ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အသးအိၣ်အီၤ လီၤလီၤဆီဆီန့ၣ် အတကနၣ်ဃုာ်ဝဲဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် နာ်ဒီးမၤထွဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢ အကဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီးအီၤန့ၣ် “ကဘၣ်မ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ကစၢ်အပူၤ.” (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၇:၃၉.) အဝဲသ့ၣ် ဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ ဒီးနာ်ဝဲသပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤမုာ်အသး သ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤအဂၤ စၢၢ်တလၢၢ်.—စံး ၅၅:၂၂.

၁၂. လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရိစၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.

^၁၂ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရိစၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ အမၤပှၤလဲၤလၢညါ ဒီးအအိၣ်လၢ ကီၢ်ခိၤလါဘံၤယၤ. ပိာ်ခွါလၢ အတၢ်မၤလီၢ် လၢအတကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးဘၣ်တဂၤ ကွၢ်အီၤဂ့ၤ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရိစၤ ကွၢ်အီၤဂ့ၤစ့ၢ်ကီး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရိစၤ တဲဝဲလၢ “အီၤန့ၣ် အမၤစၢၤ ပှၤလၢအခိၣ်အဃၢၤ ဒီးဖျါလၢ အသးဂ့ၤညါ. တကးဒံးဘၣ် အရ့ယၤဂ့ၤမး ဒီးဖျါလၢ အကကဲထီၣ် ဝၤလၢအဂ့ၤတဂၤ ဘၣ်ဆၣ် အတကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးဘၣ်.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရိစၤ ဆဲးတဲဝဲလၢ “ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယအိၣ်သယုၢ်သညိ ထဲတဂၤ ဒီးယဘၣ်သး ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ ယကၠဲးအီၤ ဒီးကပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီးအီၤန့ၣ် ယတထံၣ် နီတဂၤဒံးဘၣ်. ယကဘၣ်တဲ ပိာ်ခွါတဂၤအံၤလၢ ယတပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီးအီၤဘၣ်န့ၣ် ကီဘၣ်ယၤညါ.” သနာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရိစၤ တသးစၢၢ်ဆၢထဲ တၢ်လၢအထံၣ်ဝဲဘၣ်. အဆိကမိၣ်ထံဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး အမ့ၢ်ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီး ပိာ်ခွါတဂၤအံၤန့ၣ် ကမၤဘၣ်ဒိ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်. အဃိ အတရ့လိာ်သးဒီး ပိာ်ခွါတဂၤအံၤနီတစဲးလၢၤဘၣ်. ဒီးအမၤအါထီၣ်တၢ်လၢ ကမၤဂ့ၤထီၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ. လၢခံတယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ပှၤကွဲမုာ်အီၤလၢ အကလဲၤထီၣ် ပှၤစိာ်ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်ဖိအကၠိ ဒီးခဲအံၤ အမၤပှၤလဲၤလၢညါလီၤဆီ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရိစၤ တဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤယၤအါမး ဒီးယသးခုဒိၣ်မး.” တၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ ပသးလီ တၢ်တမံၤမံၤ မ့ၢ်အါန့ၣ် ပကမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ် တညီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ ခီဖျိ ပမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ် ကကဲဘျုးလၢပဂီၢ်ထီဘိ.

ဖဲပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢပတၢ်ကရၢကရိ အအိၣ်

၁၃. ဖဲပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအခါ ပကတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၃ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်, ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်, ဝဲၤတြၢ် ဒီးပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် ဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤ ခဲအံၤခဲအံၤ ဒ်သိး ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် တဘျီတခီၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တနီၤန့ၣ် ပတနၢ်ပၢၢ်အီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိကမိၣ်လၢ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ တကဲဘျုး လၢပဂီၢ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဃုထံၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအတီခိၣ်ရိၤမဲပှၤတဖၣ် အတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်.

၁၄. ဖဲပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအခါ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၇)

^၁၄ ပမ့ၢ်လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤန့ၣ် ပနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အတၢ်ကရၢကရိ ဒီးအသ့ၣ်ညါ ပတၢ်အိၣ်သး အဂ့ၤကတၢၢ်. အဃိ ပဂုာ်ကျဲးစၢး ဒိကနၣ် ဒီးမၤထွဲ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ တဘျီဃီ လၢတၢ်သးအိၣ်အပူၤ. (ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၇.) ဒီးပသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးလၢ ပမ့ၢ်မၤထွဲ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ် ကမၤစၢၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိလၢ ကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိး. (အ့း ၄:၂, ၃) တကးဒံးဘၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အတီခိၣ်ရိၤမဲပှၤတဖၣ် တကဲပှၤလၢပှၤပှဲၤဘၣ် သနာ်က့ ဖဲပဒိကနၣ် ဒီးမၤထွဲတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအခါ ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤ. (၁ မူၤ ၁၅:၂၂) ဒီးမ့ၢ်လိၣ်လၢ ပတၢ်ကရၢကရိ ကဘၣ်မၤဘၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ တမံၤမံၤန့ၣ် ပနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ အဆၢကတီၢ်မ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဘၣ်ထီၣ်ဝဲ.—မံ ၇:၇.

၁၅-၁၆. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ဘၣ်ယိၣ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအသီ သနာ်က့ ဒ်သိး အကလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၅ ပမ့ၢ်လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ ဒီးမၤထွဲ ပတၢ်ကရၢကရိ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ် အကဲဘျုးလၢ ပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကကွၢ်သကိး တၢ်အဒိတခါ. အဒိ လၢကီၢ်ဖရူန့ၣ် အါတက့ၢ်ပှၤတဲဝဲ စပဲနံးကျိာ်. ဘၣ်ဆၣ် ဟံၣ်ကစၢ်အါဂၤ တဲတၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်ကျိာ် ဒ်သိးဒီး ခဲၣ်ခၠူဝၤကျိာ်. အဃိ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အတဲခဲၣ်ခၠူဝၤကျိာ်တဖၣ် လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ လီၢ်ကဝီၤအခါ အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဃုပှၤလၢ အတဲခဲၣ်ခၠူဝၤကျိာ်န့ၣ် အိၣ်တဘျုးနံၣ်လံ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်ပဒိၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ဝဲအသိး ပတၢ်ကရၢကရိ ဆီတလဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ အကျိၤအကျဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပကဘၣ်ဃုပှၤဂၤ ဒ်လဲၣ်. (ရိ ၁၃:၁) အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ ကကဲဘျုးဝဲ နီၢ်ကီၢ်ဧါ. သနာ်က့ ခီဖျိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် မၤထွဲတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ကျဲးစၢး ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကထံၣ်လိာ်သးဒီး ပှၤလၢအတဲ ခဲၣ်ခၠူဝၤကျိာ်.

^၁၆ ပှၤလၢ အဘၣ်ယိၣ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအသီ တခါအံၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခဲဘ့ လၢအကဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ဒီးအအိၣ်လၢ ပှၤတဲခဲၣ်ခၠူဝၤကျိာ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခဲဘ့ တဲဝဲလၢ “ယဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢ ‘ပမ့ၢ်မၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤဒု ပဃုပှၤလၢ အတဲခဲၣ်ခၠူဝၤကျိာ် ကဘၣ်ဒ်လဲၣ်.’ ဘၣ်ဆၣ် ယဆိကမိၣ်က့ၤ တၢ်ကတိၤဖဲ ကတိၤဒိ ၃:၅ ဒီးဆိကမိၣ်စ့ၢ်ကီး စီၤမိၤၡ့အဂ့ၢ်. စီၤမိၤၡ့န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၢအတီခိၣ်ရိၤမဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ကဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူး ဒီးလဲၤဆှၢအဝဲသ့ၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်လဲၤလၢ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤန့ၣ် ပှၤအဲၤကူပတူးဖိ ကချုးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်. အဃိ ဖျါလီၤဂာ်လၢ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ တကဲဘျုးဘၣ်. သနာ်က့ စီၤမိၤၡ့မၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအဃိ ယဟိဝၤယွၤ မၤတၢ်လီၤလး ဒီးမၤပူၤဖျဲး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်.” (၂ မိၤ ၁၄:၁, ၂, ၉-၁၁, ၂၁, ၂၂) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခဲဘ့စ့ၢ်ကီး သးအိၣ်ဆီတလဲက့ၤ အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ အကျိၤအကျဲ. အဃိ အန့ၢ်ဘၣ် အဘျုးဒ်လဲၣ်. အတဲဝဲ “လၢညါန့ၣ် ဖဲပလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပဘၣ်ဟးအါမး. ဒီးတဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပထံၣ်လိာ်သးဒီး ပှၤတဲခဲၣ်ခၠူဝၤကျိာ် တဂၤခံဂၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ပလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢပှၤတဲ ခဲၣ်ခၠူဝၤကျိာ်အိၣ်အါ အဃိ ပတဲသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး ပှၤအါဂၤ, ပက့ၤအိၣ်သကိးဘၣ် ဟံၣ်ကစၢ် ဒီးန့ၢ်အါထီၣ်ဘၣ် ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ. တကးဒံးဘၣ် ပှၤဟဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အါထီၣ်. ယထံၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဃိ ယကမၢကမၣ်ဒိၣ်မး.” ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤထီဘိ.

၁၇. လၢတၢ်မၤလိ တခါအံၤ ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၇ လၢတၢ်မၤလိ တခါအံၤ ပတဲသကိး တၢ်အိၣ်သးအရ့ဒိၣ်သၢခါ လၢအဘၣ်ဃးဒီး ပကဘၣ်လဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ပကဘၣ် ဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ လၢပတၢ်အိၣ်မူ ကိးသနၢၣ်ဒဲး. အဒိ ပတၢ်ဆၢတဲာ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး, တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဒီးပကလုၢ်ဒိၣ်ထီၣ် ပဖိဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပလဲၤတၢ်လၢ တၢ်နာ်အပူၤ. ပမ့ၢ်ဆၢတဲာ်တၢ် ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ သနာ်က့ ပတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ် တဘၣ်ဒိးသန့ၤထီၣ်သး ထဲလၢ တၢ်လၢပထံၣ်တဖၣ်ဘၣ်. ပကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထံစ့ၢ်ကီး ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ, ဆိကမိၣ်ထံ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် ဒီးအတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ အကကွၢ်ထွဲပှၤ. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပက “လဲၤတၢ်လၢ ပကစၢ် ယဟိဝၤယွၤ အမံၤအပူၤ လီၤထူလီၤယိာ်.”—မံ ၄:၅.