၁၉၂၅—ပူၤကွံာ်အနံၣ် တကယၤ

တၢ်မုၢ်လၢ် တလၢပှဲၤထီၣ်ဒံးဘၣ်

ဖဲ ၁၉၂၅ န့ၣ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိအါဂၤ နာ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ကကဲထီၣ် ပၤရဒံစူး. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် နာ်ဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ အါဘၢၤ စရူဒၢၤ လၢအကဲထီၣ်ဝဲ ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်တဂၤ တဲပၠးဝဲလၢ “ဖဲ ၁၉၂၅ န့ၣ်ပနာ်လၢ ပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ကလဲၤထီၣ်လၢမူခိၣ် ဒီးမ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အသးတီတဖၣ် ဒ်သိးဒီး စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒီးစီၤဒၤဝံးန့ၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဒီးကတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ.” သနာ်က့ ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် တၢ်တဟဲကဲထီၣ်သးဒ် အဝဲသ့ၣ် မုၢ်လၢ်ဝဲအသိးဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တနီၤ အသးလီၤစၢ်.—ကတိၤ ၁၃:၁၂.

လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် သးလီၤစၢ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒံး. လၢခံ အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး. အဒိ အဝဲသ့ၣ်သူဝဲ ကလံၤဒၢ လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအဂီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကကွၢ်သကိး.

ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် တ့အါထီၣ်ဝဲ ကလံၤဒၢသန့

ဖဲ ၁၉၂၄ နံၣ်န့ၣ် ပှၤဒိကနၣ် WBBR ကလံၤဒၢ အါထီၣ်အဃိ ဖဲ ၁၉၂၅ န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် တ့အါထီၣ် ကလံၤဒၢသန့ အသီတခါ လၢအအိၣ်ဘူးဒီး ဝ့ၢ်ခၠံးခါကိၤ, အ့လနွဲၤ. အဝဲသ့ၣ် ကိးန့ၢ်ဝဲ ကလံၤဒၢသန့အံၤ အမံၤလၢ WORD. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရး လဲၣ်ဖလၢၤ လၢအမၤစၢၤတၢ်လၢ ပှၤတ့ထီၣ် ကလံၤဒၢသန့န့ၣ် အတဲဝဲလၢ “ဖဲတၢ်ဂိၢ်ခါ အဆၢကတီၢ် လၢဟါခီန့ၣ် ပှၤအိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်အါတီၤ ဒိကနၣ်ဝဲ ပကလံၤဒၢသန့ အသီတခါအံၤ.” အဒိ ဖဲပရၤလီၤကလံၤဒၢ တၢ်ကလုၢ်အဆိကတၢၢ် တဘျီန့ၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဖါလဲး, အလၤစကၤ လၢအယံၤဝဲ ၅,၀၀၀ ကံလိမံထၢၣ် (၃,၀၀၀ မံးလာ်) န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဒိကနၣ်ဝဲ ကလံၤဒၢသန့အံၤ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးလံာ်စီဆှံအဂ့ၢ်အါမး. အဃိ ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဒူၣ်အံၤ ဒိကနၣ်ဝဲ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ် ကွဲးလံာ်ပရၢ ဒီးစံးဘျုး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လၢ အမၤတၢ်လၢ ကလံၤဒၢသန့.

ဘၣ်မနုၤအဃိ ကလံၤဒၢသန့ အသီတခါအံၤ ပှၤရၤလီၤအီၤ န့ၢ်ဝဲတုၤလၢ တၢ်လီၢ်ဖးယံၤလဲၣ်န့ၣ် လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁, ၁၉၂၅ တၢးထီခိးတၢ် မဲးကစံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဒ်အံၤ. “ကလံၤဒၢသန့အံၤ အကဲဝဲ သန့လၢ အဂံၢ်ဆူၣ်ကတၢၢ်လၢ ကီၢ်အမဲရကၤ ဒီတဘ့ၣ်အပူၤ. အဃိ ပှၤလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အမဲရကၤ အမုၢ်ထီၣ် ဒီးအမုၢ်နုာ် ခံခီလၢာ် ဒီးပှၤလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ကၠူဘး ဒီးအလၤစကၤ ကလံၤစိးန့ၣ် ဒိကနၣ်ဘၣ်ဝဲ ကလံၤဒၢသန့ တခါအံၤစ့ၢ်ကီး. ဒီးဖဲ ပှၤလၢအတနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်န့ၣ် ဒိကနၣ်ဝဲ ကလံၤဒၢအသီတခါအံၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိး သ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ.”

ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် အဲၣ်ဒိးသူဝဲ ကလံၤဒၢ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဒ်သိးကရၤလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ် လၢကီၢ်ခဲနဒၣ် အပူၤစ့ၢ်ကီး. အဃိ ဖဲ ၁၉၂၄ န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တ့ထီၣ်ဝဲ CHUC ကလံၤဒၢသန့တခါ လၢဝ့ၢ်ဆဲးစကၤထူ, ဆဲးစကၤခၠူၤဝဲၤ ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ. ကလံၤဒၢသန့ အသီအံၤ အကဲဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အကလံၤဒၢသန့ အဆိကတၢၢ်တခါလၢ ကီၢ်ခဲနဒၣ်အပူၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ကလံၤဒၢသန့အံၤ ဆံးဝဲအဃိ ဖဲ ၁၉၂၅ န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဃု တၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ လၢကတ့ဒိၣ်ထီၣ် ကလံၤဒၢသန့အံၤ အဂီၢ်. အဃိ ပတၢ်ကရၢကရိ ပှ့ၤဝဲတၢ်ကွၢ်ကီလီၢ် အလီၢ်လံၤတခါ ဖဲဝ့ၢ်ဆဲးစကၤထူ ဒီးဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤဝဲ ဝံၤဒီး အဝဲသ့ၣ် တ့ထီၣ်က့ၤဝဲ တၢ်လီၢ်အံၤလၢ ကလံၤဒၢသန့.

ခီဖျိလၢ ကလံၤဒၢသန့ အသီအံၤအဃိ ပှၤအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ အိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ချၢ လၢဆဲးစကၤခၠူၤဝဲၤ ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ် နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ တၢ်သးခုကစီၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီ. အဒိ ပိာ်မုၣ်တဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ် ကြဲ လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဖိတဖျၢၣ် လၢအယံၤဒီး တၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ် ဖဲအဝဲဒိကနၣ်ဝဲ ပကလံၤဒၢ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ အကွဲးဃ့ထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤကဆှၢန့ၢ်အီၤ ပတၢ်ကရၢကရိ လံာ်လဲၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ကၠီၣ် န့ၡၢး တဲဝဲလၢ “အကွဲးဃ့ထီၣ်ဝဲလၢ ပကဆှၢန့ၢ်အီၤ လံာ်လဲၢ်န့ၣ် ဖျါလၢ အလိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤ နီၢ်ကီၢ်အဃိ ပဆှၢန့ၢ်အီၤ လံာ်လၢအမ့ၢ် တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ (Studies in the Scriptures).” လၢခံတယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ကြဲ တဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ် လၢတၢ်လီၢ်လၢ အအိၣ်ယံၤန့ၢ်ဒံး အတၢ်လီၢ်ဒံး.

ပသ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီ လၢအရ့ဒိၣ်တခါ

လါမၢ်ၡး ၁, ၁၉၂၅ တၢးထီခိးတၢ် မဲးကစံ အပူၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်မၤလိ အရ့ဒိၣ်တခါလၢ အခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “ကလုာ်ဒူၣ်တဒူၣ် အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်.” (Birth of the Nation) ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်မၤလိအံၤ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလဲၣ်. လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါပာ်စၢၤဝဲလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ် အဒိၣ်စိလၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် အဖီခိၣ်, တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အကမၣ်, ထံကီၢ်ပဒိၣ်တဖၣ် ဒီးစံပွါယ့ အဖီခိၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လၢတၢ်ဂ့ၢ်လၢ မဲးကစံ တဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ် “ကုၢ်လၢအတီ ဒီးအကူၣ်တၢ်သ့” မၤစၢၤဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒ်သိးကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အိၣ်ဒီး အတၢ်ကရၢကရိစ့ၢ်ကီး. ဒီးယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိအံၤ တဘၣ်ဃးဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ကရၢကရိ နီတစဲးဘၣ်. (မး ၂၄:၄၅) တကးဒံးဘၣ် ကုၢ်လၢအတီ ဆဲးတဲဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ အဘီအမုၢ် အိၣ်သူၣ်ထီၣ်အသး ဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ် ဒီးဖဲ နံၣ်အဝဲန့ၣ် “တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအိၣ်ထီၣ်လၢ မူခိၣ်” အဃိ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကွံာ်လီၤအဝဲသ့ၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်.—လီၣ် ၁၂:၇-၉.

ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီလၢ တၢ်မၤလိအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိတနီၤ တတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်. အဃိ တၢ်မၤလိအံၤ ဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲလၢ “ပှၤလၢအဖး တၢးထီခိးတၢ် တဂၤဂ့ၤ တဂၤဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တတူၢ်လိာ် တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီအံၤဘၣ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဝံသးစူၤ, နာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆဲးမၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်သးတီအပူၤ.”

လံာ်စီဆှံကၠိဖိတနီၤ အတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤလိအံၤ အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ထီ အဲ လၢအကဲဝဲ ခိၤဖီထၢၤ (ခဲအံၤ ပှၤကိးလၢပှၤလဲၤလၢညါ) လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ဘြံးတၢၣ်န့ၣ် တဲဝဲဒ်အံၤ. “ဖဲပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် သ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီ ဘၣ်ဃးဒီး လီၣ်ဖျါ ၁၂ အခါ အဝဲသ့ၣ် သးခုဒိၣ်မး. ပသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ပၢတၢ်လၢ မူခိၣ်လံအဃိ ပအဲၣ်ဒိးတဲဘၣ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤ သပှၢ်တၢၢ်. တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီအံၤ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤအါထီၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ဒီးပကထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်လၢ အလီၤကမၢကမၣ်တဖၣ် လၢခါဆူညါ.”

အုၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်

ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ တၢ်ကတိၤလၢ ယၡါယၤ ၄၃:၁၀ တဲဝဲန့ၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲဂ့ၤဂ့ၤ. ဖဲန့ၣ် တဲဝဲလၢ “‘သုမ့ၢ် ယပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်လီၤ.’ သုမ့ၢ် ယခ့ယပှၤလၢ ယဃုထၢထီၣ်အီၤ.’” သနာ်က့ တချုးဖဲ ၁၉၂၅ နံၣ်န့ၣ် ပတၢ်ကရၢကရိ တသူဝဲ လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ လၢပလံာ်လဲၢ်အပူၤ အါအါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဆီတလဲ အိၣ်ထီၣ်ဝဲ. အဃိ ဖဲ ၁၉၂၅ နံၣ် အတီၢ်ပူၤ ဘၣ်ဃးဒီး ယၡါယၤ ၄၃:၁၀ ဒီး ၁၂ န့ၣ် ပှၤပၢနုာ်က့ၤဝဲလၢ တၢးထီခိးတၢ် မဲးကစံ ၁၁ ဘ့ၣ်အပူၤ.

ဖဲ ၁၉၂၅ လါအီကူး ဘူးကကတၢၢ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် မၤဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အံၤဒံၤယါနၤဖလဲး, အံၤဒံၤယါနၤ. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အလံာ်က့လိၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ကၠိစဲး အဲး ရၢၤသဖၢၤ ကွဲးလီၤဝဲ တၢ်ကတိၤတူၢ်လိာ်မုာ် ဒ်အံၤ. “ပဟဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အံၤ ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ကစၢ်အအိၣ် . . . ဒီးပသးကဆူၣ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢ ပကအုၣ်ပသး ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်အဂ့ၢ်.” ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် ဃိးသီန့ၣ် ပှၤလၢအဟဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤလၢ ဖဲတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်ထီၣ် တဘျီဂ့ၤ တဘျီဂ့ၤအခါ အဝဲသ့ၣ် ကဂုာ်ကျဲးစၢး စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်.

ဖဲလါအီကူး ၂၉ သီ, မုၢ်ဃုနံၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရၢၤသဖၢၤ ဟ့ၣ်လီၤဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တခါလၢ အခိၣ်တီန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “A Call to Action.” အတဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤလၢ အရ့ဒိၣ်. ဒီးအတဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ် အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ . . . : ‘သုမ့ၢ်ယပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် . . . ဒီးယမ့ၢ် ကစၢ်ယွၤလီၤ.’ ဝံၤဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရၢၤသဖၢၤ ဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ကလုၢ်ပျီပျီ ဒီးတဲဝဲလၢ ‘ဆီလီၤ တၢ်ပနီၣ်တခါလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ် အဂီၢ်တက့ၢ်.’ ပှၤလၢကအုၣ်အသး လၢယဟိဝၤယွၤ အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲထဲ ပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဝဲတဖၣ် ဒီးပှၤတဖၣ်န့ၣ် ကဲဝဲကစၢ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်.”—ၡါ ၄၃:၁၂; ၆၂:၁၀.

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရၢၤသဖၢၤ ဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဖးထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တခါ လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “တၢ်ကစီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်.” တၢ်မုၢ်လၢ်အံၤ အဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ အဘီအမုၢ် ကဒုးအိၣ်ထီၣ် “တၢ်ဃူတၢ်ဖိး, တၢ်ဘီၣ်တၢ်ညီ, တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ လၢအဂ့ၤ, တၢ်သဘျ့, တၢ်သးခု ဒီးတၢ်အိၣ်မူ လီၤထူလီၤယိာ်.” ပှၤကမျၢၢ် လၢအနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်ကစီၣ်အံၤ အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ် ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ. လၢခံ တၢ်ကစီၣ်အံၤ ပှၤကွဲးကျိာ်ထံက့ၤအီၤလၢ ကျိာ်အဂၤအါမး ဒီးပှၤစဲကျံးထုးထီၣ်ဝဲ. လံာ်အံၤ ပှၤရၤလီၤအီၤ ကအိၣ်ဝဲ အကကွဲၢ် ၄၀ ညါ.

လၢခံတဘျုးနံၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် တဆီတလဲအမံၤလၢ ယဟိဝၤ ပှၤအုၣ်အသးဒံးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ် အုၣ်အသး လၢယဟိဝၤယွၤ အဂီၢ်န့ၣ် အကဲမူဒါ ဖးဒိၣ်တခါ.

က့ၤကဒါလၢ ပှၤလၢအသးအိၣ်တၢ်အအိၣ်

လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် အနီၣ်ဂံၢ်ဟဲအါထီၣ်ဝဲအဃိ ပတၢ်ကရၢကရိ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဆဲးနီၤလီၤ လံာ်လဲၢ်တဖၣ်. တကးဒံးဘၣ် ကက့ၤကဒါလၢ ပှၤလၢအသးအိၣ် တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ်အအိၣ်. အဝဲသ့ၣ် မၤခဲၣ်ဖ့လၢ ကနီၤလီၤ လံာ်ဖိလၢအမ့ၢ် တၢ်ကစီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မုၢ်လၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ လံာ်ဖိလၢအမ့ၢ် ဘလဲတ့ၤ (Bulletin)a ဟ့ၣ်ကူၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ “ပှၤလၢသုဟ့ၣ်တ့ၢ်အီၤ လံာ်ဖိလၢအမ့ၢ် တၢ်ကစီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မုၢ်လၢ် န့ၣ် က့ၤကဒါလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်.”

လံာ်ဖိ ဘလဲတ့ၤ လၢပထုးထီၣ်ဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၁၉၂၅ န့ၣ် အပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဂၤ လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဖျဲနိၤ, ထဲၣ်စဲး တဲဖျါထီၣ်ဝဲ. အတဲဝဲလၢ “ဖဲပက့ၤကဒါလၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတ့ၢ်တၢ်အခါ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤသးအိၣ်ဒိကနၣ်တၢ် အိၣ်အါန့ၢ်ဒံး တၢ်လီၢ်လၢ အသီတတီၤဒံး. အဃိ ပကမၢကမၣ်ဒိၣ်မး. ဒီးပူၤကွံာ် အနံၣ်တဆံန့ၣ် ပက့ၤကဒါလၢ သဝီတဖျၢၣ် လၢအအိၣ်လၢ ပလီၢ်ကဝီၤန့ၣ် ယဲၢ်ဘျီညါ. . . . ပူၤကွံာ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ဟဲဒြ့ၣ် ဒီးယမိ က့ၤကဒါလၢ သဝီတဖျၢၣ်န့ၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် နီၤလီၤဝဲလံာ်လဲၢ် အါန့ၢ်ဒံးလၢညါ.”

လၢကီၢ်ဖနါမါန့ၣ် ပှၤလဲၤလၢညါတဂၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲယလဲၤလၢ ပှၤဟံၣ်အဆိကတၢၢ် တဘျီအခါ ပှၤတနီၤန့ၣ် တအဲၣ်ဒိး ဒိကနၣ်ယၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲယက့ၤကဒါလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ် ခံဘျီတဘျီ ဒီးသၢဘျီတဘျီအခါ ယထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဆီတလဲထီၣ်. တနံၣ်အံၤ ဖဲယလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ အါတက့ၢ် ယက့ၤကဒါလၢ ပှၤလၢ ယလဲၤအိၣ်သကိးတ့ၢ်အီၤအအိၣ် ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိတနီၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဒိၣ်မး.”

အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် တၢ်သးခုလၢ ခါဆူညါ

ဖဲ ၁၉၂၅ အကတၢၢ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရၢၤသဖၢၤ ကွဲးလံာ်လၢ ပှၤလဲၤလၢညါအအိၣ်. အကွဲးဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအဂ့ၢ် ဖဲ ၁၉၂၅ ဒီးကွဲးဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဆဲးမၤဝဲ. အတဲဝဲလၢ “ဖဲ ၁၉၂၅ နံၣ်န့ၣ် သုန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ သုကမၤမုာ်ထီၣ် ပှၤလၢ အသးအုးတဖၣ်အသး. သုမၤဘၣ်ဒ်အံၤအဃိ သုဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးခုအါမး . . . ဒီးဖဲ ၁၉၂၆ န့ၣ် သုကဒိးန့ၢ်အါထီၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ သုကအုၣ်သး ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ ဒီးအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ် ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်လၢ သုကဲပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ. . . . အဃိ မ်ပကိးပသူထီၣ် ဒီးဆဲးစံးထီၣ်ပတြၢၤ ပကစၢ်ယွၤ ဒီးပစီၤပၤတက့ၢ်.”

ဖဲ ၁၉၂၅ နံၣ် ဘူးကလၢာ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ကတ့ဒိၣ်ထီၣ် ဘရိးကလ့ၣ် အဘ့ၤသ့လး. အဃိ ၁၉၂၆ နံၣ်န့ၣ် အကဲဝဲ နံၣ်တနံၣ်လၢ ပတၢ်ကရၢကရိ မၤဝဲ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် အတၢ်မၤဖးဒိၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီ.