တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်မၤ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး
“ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ အသးတဖျၢၣ်ဃီအံၤ, ဂ့ၤဆံးဒိၣ်လဲၣ်, ဒီးမုာ်ဆံးဒိၣ်လဲၣ် ဆံးဒိၣ်လဲၣ်န့ၣ် ကွၢ်ကွၢ်တက့ၢ်.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၃:၁.
၁, ၂. လၢ ၂၀၁၈ န့ၣ်မူးပွဲလၢအကမၤအါထီၣ် ပတၢ်ဃူတၢ်ဖိးန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
ဖဲလါမၢ်ၡး ၃၁ သီ, ၂၀၁၈ န့ၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ကလဲၤထီၣ်ဝဲမူးပွဲလၢ ဘၣ်တၢ်မၤအီၤတနံၣ်တဘျီန့ၣ်လီၤ. ဖဲနံၤအဝဲန့ၣ် မုၢ်လီၤနုာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ဒီးပှၤအဂၤတဖၣ် ကပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးန့ၣ် မၤဃူမၤဖိးပှၤအါဂၤအါန့ၢ်ဒံး မူးပွဲအဂၤတဖၣ်လီၤ.
၂ ဖဲယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် လဲၤထီၣ်ဝဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးအခါ အဝဲသ့ၣ်ကသးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ ပှၤဂံၢ်ထီၣ်တသ့ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်, ဟဲလၢကယဲၢ်ပှၤကလုာ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤအဒူၣ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤကတိၤတၢ်အကျိာ် အကလုာ်ကလုာ်အကျါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်” ကကိးပသူထီၣ်ဝဲလၢ– “မ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ အိၣ်ဒီးပကစၢ်လၢ အဆ့ၣ်နီၤလၢ လီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ်, ဒီးသိဖိန့ၣ်တက့ၢ်.” (လီၣ်ဖျါ ၇:၉, ၁၀) လီၤသးခုဒိၣ်မးလၢ တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်န့ၣ် ပှၤဟဲထီၣ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲအစံးဘျုးစံးဖှိၣ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး မၤန့ၢ်ပှၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၃. တၢ်မၤလိအံၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖၣ် အတၢ်စံးဆၢလဲၣ်.
၃ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်လွံၢ်ဖျၢၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢလီၤ. (၁) ဒ်သိး တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ကကဲဘျုးလၢယဂီၢ်န့ၣ် ယကတဲာ်ကတီၤယသး ကသ့ဒ်လဲၣ်. (၂) ဒ်သိးယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် ကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးအဂီၢ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး မၤစၢၤဝဲကသ့ဒ်လဲၣ်. (၃) ဒ်သိး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးကအိၣ်လၢ ယွၤအခ့အပှၤအကျါအဂီၢ် ယမၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်. (၄) တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် အကတၢၢ်ကအိၣ်တဘျီဘျီဧါ. မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်အခါဖဲလဲၣ်.
ပကတဲာ်ကတီၤသးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဂီၢ်ကသ့ဒ်လဲၣ် ဒီးပမ့ၢ်လဲၤထီၣ်န့ၣ် ကကဲဘျုးဒ်လဲၣ်
၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်လဲၤထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးလဲၣ်.
ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ ပှၤလၢအဂုာ်ကျဲးစၢးလဲၤထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးလီၤ
၄ ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်လဲၤထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးလဲၣ်. တၢ်ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကျဲတဘိလၢ ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလီၤ. ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ ပှၤလၢအဂုာ်ကျဲးစၢးလဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢအရ့ဒိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤမၤမူးပွဲအံၤအဆၢကတီၢ် ပအဲၣ်ဒိးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးထံၣ်ဝဲလၢ ပအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. အဃိ မ့တမ့ၢ်လၢတၢ်အိၣ်သးလၢ ပလဲၤတသ့လ့ၤတက့ၤဘၣ်န့ၣ် ပကလဲၤထီၣ်မူးပွဲအံၤလီၤ. ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢပဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပဟ့ၣ်အါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒ်သိးအကကွဲးလီၤပမံၤလၢ “လံာ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ” အပူၤ ဒီးလံာ်အံၤဘၣ်တၢ်ကိးစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ “လံာ်မူ” လီၤ. လၢလံာ်အံၤအပူၤ အိၣ်ဒီးပှၤလၢယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ဝဲတၢ်မူအထူအယိာ်တဖၣ်အမံၤလီၤ.—မၤလကံ ၃:၁၆; လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁၅.
၅. တချုးလၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤမူးပွဲဘၣ် စှၤကိးနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါလၢ ‘ပအိၣ်လၢတၢ်နာ်အပူၤ, ပတအိၣ်ဘၣ်လဲၣ်န့ၣ်, ပသံကွၢ်သံဒိးလီၤပသး’ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၅ တချုးလၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤမူးပွဲဘၣ် စှၤကိးနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပဟံးန့ၢ်အါထီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကဃ့ဘါထုကဖၣ် ဒီးဆိကမိၣ်ထံပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်သ့ဝဲလီၤ. (ဖး ၂ ကရံၣ်သူး ၁၃:၅ တက့ၢ်.) တၢ်မၢဖိပီလူးတဲဘၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ– “သုအိၣ်လၢတၢ်နာ်အပူၤ, သုတအိၣ်ဘၣ်လဲၣ်န့ၣ်, သံကွၢ်သံဒိးလီၤသုသးတက့ၢ်.” ပမၤအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ပသံကွၢ်လီၤပသးဒ်အံၤသ့ဝဲလီၤ– ‘မ့ၢ်ယနာ်လၢထဲဒၣ် တၢ်ကရၢကရိတခါအံၤဘၣ်ဝဲ ဒီးမ့ၢ်ဝဲတၢ်ကရၢကရိထဲတခါဧိၤလၢ ယဟိဝၤယွၤဃုထၢဝဲလၢ ကမၤအတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ်ဧါ. မ့ၢ်ယဂုာ်ကျဲးစၢးအဂ့ၤကတၢၢ်လၢ ယကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးသိၣ်လိပှၤဂၤလၢ တၢ်သးခုကစီၣ်ဧါ. မ့ၢ်ယပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ယနာ်လၢ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ် ဒီးတၢ်ကမၤဟးဂီၤမုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ပၢဘူးထီၣ်လံဧါ. ယတၢ်နာ် ယဟိဝၤယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ဆူၣ်ထဲသိးဒီးဖဲယစးထီၣ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအခါဧါ.’ (မးသဲ ၂၄:၁၄; ၂ တံၤမသ့း ၃:၁; ဧ့ၤဘြံၤ ၃:၁၄) ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤအတၢ်စံးဆၢန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိးပက “ပစီကွၢ်လီၤ” ပသးလၢပမ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ် တဂၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
၆. (က) ကျဲထဲတဘိလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူအထူအယိာ်သ့န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ဖးယံာ်တဂၤ ကတဲာ်ကတီၤအသးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဂီၢ်ဒ်လဲၣ် ဒီးနၤစ့ၢ်ကီး နမၤဒ်သိးဒီးအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၆ ကျဲတဘိလၢ ပကအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပသးန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပဖးဒီးဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအံၤ အရ့ဒိၣ်ထဲလဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၃:၁၆; ၁၇:၃ တက့ၢ်.) ကျဲထဲတဘိလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူအထူအယိာ်သ့န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးနာ်အဖိခွါ ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. ပအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဂီၢ်သ့ခီဖျိ ပမၤလိတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ဖးယံာ်တဂၤ မၤဝဲဒ်အံၤလီၤ. အဝဲပာ်ဖှိၣ်ဝဲ တၢးထီခိးတၢ် လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတချုးလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးဘၣ် စှၤကိာ်နွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ် အဝဲက့ၤဖး ဒီးဆိကမိၣ်ထံဝဲ မူးပွဲအံၤမ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ထဲလဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ် အဝဲပာ်ဖှိၣ်အါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအသီတဖၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲဖးဒီးဆိကမိၣ်ထံဝဲ တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဂီၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲမၤဝဲဒ်အံၤအဃိ တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအသီတဖၣ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ် အဝဲအတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးအါထီၣ်ဝဲလီၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်သိးဒီးအီၤန့ၣ် နၤစ့ၢ်ကီးနတၢ်အဲၣ် ယဟိဝၤယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူး ကအါထီၣ်ဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ် နကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအါထီၣ် တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤန့ၢ်နၤတဖၣ် ဒီးတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအံၤ အခီပညီကအိၣ်အါထီၣ်လၢနဂီၢ်လီၤ.
တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးအဂီၢ်
၇. (က) ဖဲကစၢ်အတၢ်အီၣ်လၢဟါအီၣ် ဘၣ်တၢ်မၤအီၤအဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢက့ၤဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၇ ဖဲကစၢ်အတၢ်အီၣ်လၢဟါအီၣ် ဘၣ်တၢ်မၤအီၤ အဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ အပၢ်အအိၣ်လီၤ. အဝဲဃ့ဝဲလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒ် အဝဲဒီးအပၢ် အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးအသိးလီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၇:၂၀, ၂၁ တက့ၢ်.) ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢက့ၤဝဲ အဖိခွါ အတၢ်ထုကဖၣ် သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ဖဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးအါန့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အဂၤတဖၣ်လီၤ. ဖဲနံၤအဝဲန့ၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ပှၤအကလုာ်ကလုာ်လၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်နာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဆှၢလီၤဝဲအဖိခွါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်လီၢ်တနီၤနီၤန့ၣ် ပှၤလၢအကလုာ်ဒူၣ် တဒ်သိးလိာ်အသးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ် တပူၤဃီဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ် ဒ်သိးသိးန့ၣ် ပှၤတနီၤနီၤထံၣ်ဝဲလၢအတကြၢးတဘၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး တထံၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ဖဲပလဲၤထီၣ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ဃူဃူဖိးဖိးအခါ အဝဲသ့ၣ်သးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ.
၈. ယဟိဝၤယွၤ မၢဝံယဃ့းစက့လး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၈ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးန့ၣ် တလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ ခီဖျိဝံယဃ့းစက့လးလီၤ. အဝဲမၢ ဝံယဃ့းစက့လးလၢ ကဟံးန့ၢ်သ့ၣ်ခံဘိလီၤ. တဘိန့ၣ်လၢ “ယူဒၤအဂီၢ်” ဒီးအဝဲတဘိန့ၣ်လၢ “စီၤယိၤသးအဂီၢ်” ဒီးကဘၣ်ထီဘူးအီၤဒ်သိးကကဲထီၣ် သ့ၣ်တဘိဃီအဂီၢ်လီၤ. (ဖး ယဃ့းစက့လး ၃၇:၁၅-၁၇ တက့ၢ်.) တၢးထီခိးတၢ် လါယူၤလံ ၂၀၁၆ “ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်” အပူၤန့ၣ် တဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤလၢ– “ယဟိဝၤယွၤ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ ခီဖျိဝံယဃ့းစက့လးလၢ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ကဟဲက့ၤလၢကီၢ်တၢ်စံးပာ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒ် ပှၤတကလုာ်ဃီအသိးလီၤ. တကးဒံးဘၣ် တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အဆၢကတီၢ် ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဝဲဒ် တၢ်တမံၤဃီအသိးလီၤ.”
၉. တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ် ဖဲပမၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးအခါ ဝံယဃ့းစက့လးအတၢ်ကတိၤ လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၉ စးထီၣ်ဖဲ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကရၢကရိထီၣ်က့ၤ ဒီးဒုးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးက့ၤ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်လီၤ. ပှၤတဖၣ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ သ့ၣ်တဘိလၢ “ယူဒၤအဂီၢ်” လီၤ. ဒီးလၢခံ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် စးထီၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်လီၤ. ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ သ့ၣ်တဘိလၢ “စီၤယိၤသးအဂီၢ်” လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢကပာ်ဖှိၣ်ဝဲ သ့ၣ်ခံဘိအံၤ ဒီးကဒုး “ကဲထီၣ်တဘိဃီလၢ” အစုပူၤလီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၇:၁၉) အဝဲဒုးကဲထီၣ်ဝဲ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်ဒီး “သိလၢအဂုၤအဂၤ” တဖၣ်လၢ “သိတဖုဃီ” လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၀:၁၆; စကၤရယၤ ၈:၂၃) ပှၤခံဖုအံၤ အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးမၤသကိးဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ဃူဃူဖိးဖိးလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး အစီၤပၤတဂၤဧိၤလၢ အမ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လၢ ဝံယဃ့းစက့လး ကိးဝဲလၢယွၤ ‘အခ့အပှၤစီၤဒၤဝံး’ လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၇:၂၄, ၂၅) တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ် ဖဲပပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ပသးလၢ ပကမၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးအခါ ပထံၣ်ဘၣ်ပှၤခံဖုအံၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒ် ဝံယဃ့းစက့လး တဲဆိပာ်ဝဲအသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် ကဆဲးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးအဂီၢ် ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပမၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.
ဒ်သိးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးကအိၣ်အဂီၢ် ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပမၤကသ့ဒ်လဲၣ်
၁၀. ပဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ယွၤအခ့အပှၤအကျါ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၀ ကျဲအဆိကတၢၢ်တဘိလၢ ပကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ယွၤအခ့အပှၤအကျါန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်ဝဲပဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အဝဲတဲဘၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ. (မးသဲ ၂၃:၁၂) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ထံၣ်လီၤအသးလၢအမ့ၢ် ပှၤလၢအရ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤအဂၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ပကပာ်ကဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးဒိကနၣ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်မး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤကသးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် “တြီဃာ်ပှၤပာ်ထီၣ်ထီအသး, ဒီးဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်လၢ ပှၤဆီၣ်လီၤအသးလီၤ.”—၁ ပ့းတရူး ၅:၅.
၁၁. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ကိၣ်ဒီးစပံးထံလၢ ဘၣ်တၢ်သူအီၤလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအဂီၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.
၁၁ ကျဲခံဘိတဘိလၢ ပကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ယွၤအခ့အပှၤအကျါန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်တၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ကိၣ်ဒီးစပံးထံ အခီပညီလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ်လီၤ. ပကြၢးဆိကမိၣ်ထံအီၤ တချုးဖဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးဘၣ်ဒံးအခါ ဒီးလီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အနၤန့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၁:၂၃-၂၅) ကိၣ်လၢတအိၣ်ဒီးကိၣ်မံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးအနီၢ်ခိလၢအလၢအပှဲၤ လၢအဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. စပံးထံအဂီၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးအသွံၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ထဲဒၣ် ပနၢ်ပၢၢ်ကိၣ်ဒီးစပံးထံအခီပညီန့ၣ် တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်အဲၣ်လၢအဒိၣ်ကတၢၢ်ခံခါလီၤ. တၢ်အဲၣ်လၢအဒိၣ်ကတၢၢ်ခံခါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤအဖိခွါ ဒီးယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သးအိၣ် ဟ့ၣ်လီၤအသးလၢပဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အဲၣ်ပှၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကအဲၣ်ဆၢက့ၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ. ပဝဲခဲလၢာ် ပတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး ဒီးပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လီၤ.
ဖဲပပျၢ်ကွံာ်ပှၤဂၤအတၢ်ကမၣ်အခါ မ့ၢ်ဝဲပမၤဃူမၤဖိးတၢ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၂, ၁၃)
၁၂. ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ဝဲတၢ်အဒိလၢ အဘၣ်ဃးဒီး စီၤပၤတဂၤ ဒီးအကုၢ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢပမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၂ ကျဲသၢဘိတဘိလၢ ပကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ယွၤအခ့အပှၤအကျါန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်ဝဲပပျၢ်ကွံာ်ပှၤဂၤ အတၢ်ကမၣ်လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပစံးဘျုးယဟိဝၤယွၤလၢ အပျၢ်ကွံာ်ပတၢ်ကမၣ် ခီဖျိအဖိခွါ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ဝဲတၢ်အဒိလၢ အဘၣ်ဃးဒီး စီၤပၤတဂၤ ဒီးအကုၢ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒ်သိးအဝဲကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ပျၢ်ပှၤဂၤအတၢ်ကမၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ထဲလဲၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဖဲနဖး မးသဲ ၁၈:၂၃-၃၄ အခါ သံကွၢ်လီၤနသးလၢ– ‘မ့ၢ်ယသးအိၣ်မၤဒ် ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိဝဲအသိးဧါ. မ့ၢ်ယအိၣ်ဒီးတၢ်ဝံသးစူၤ ဒီးနၢ်ပၢၢ်စၢၤ ယဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်ဧါ. မ့ၢ်ယသးအိၣ်ပျၢ်ကွံာ် ပှၤလၢအမၤကမၣ်ယၤတဖၣ်ဧါ.’ ပမ့ၢ်ပှၤတလၢတပှဲၤအဃိ တဘျီတခီၣ် ပှၤမၤကမၣ်ပှၤမ့ၢ်ဒိၣ်န့ၣ် ပကပျၢ်ကွံာ်အီၤအဂီၢ် ကကီဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်အဒိလၢ ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ဝဲန့ၣ်သိၣ်လိပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢပကပျၢ်ကွံာ် ပှၤဂၤအတၢ်ကမၣ်လီၤ. (ဖး မးသဲ ၁၈:၃၅ တက့ၢ်.) ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ပကဘၣ်ပျၢ်ကွံာ် ပှၤလၢပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးနီၢ်နီၢ်တဖၣ် အတၢ်ကမၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တပျၢ်ကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကမၣ်ဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤစ့ၢ်ကီး တပျၢ်ကွံာ်ပတၢ်ကမၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. ဒ်သိးပကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအဂီၢ် ပကဘၣ်ပျၢ်ပှၤဂၤအတၢ်ကမၣ် ဒ်ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိပှၤအသိးလီၤ.
၁၃. ပမ့ၢ်အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး ဒီးပှၤဂၤန့ၣ် ကမၤအါထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၃ ပမ့ၢ်ပျၢ်ကွံာ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အတၢ်ကမၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပမၤဃူမၤဖိးတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူးစံးဝဲလၢ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအိၣ်ဒီး တၢ်သးတဖျၢၣ်ဃီ ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၄:၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တချုးလၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အဆၢကတီၢ် ဒီးလီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲနၤအဝဲန့ၣ်န့ၣ် ပကြၢးဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်လၢဘၣ်ဃးဒီး ပရ့ဒီးပှၤဂၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. သံကွၢ်လီၤနသးလၢ– ‘ပှၤလၢအသ့ၣ်ညါယၤတဖၣ် မ့ၢ်အထံၣ်ဝဲလၢယပျၢ်ကွံာ် ပှၤလၢအမၤကမၣ်ယၤတဖၣ် အတၢ်ကမၣ်နီၢ်နီၢ်ဧါ. မ့ၢ်ပှၤထံၣ်ယၤဒ် ယမ့ၢ်ပှၤလၢ အဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး ဒီးမၤဃူမၤဖိးတၢ်ဒီးပှၤဂၤဧါ.’ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လီၤ.
၁၄. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ‘ပကီၤပသးသကိးသကိးလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ’ သ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၄ ကျဲလွံၢ်ဘိတဘိလၢ ပကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ယွၤအခ့အပှၤအကျါန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်ဝဲပကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ်လီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၄:၈) ပတကြၢးအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ “ယကဘၣ်အဲၣ် ယဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဘၣ်ဆၣ်တလိၣ်ယရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဘၣ်.” ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်အံၤန့ၣ် ကထီဒါလိာ်အသးဒီး စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအမ့ၢ် “ကီၤသုသးသကိးသကိးလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ” န့ၣ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၄:၂) ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ စီၤပီလူး တတဲဝဲထဲလၢ “ကီၤသုသးသကိးသကိး” ဘၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ “ကီၤသုသး သကိးသကိးလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤခံခါအံၤ လီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ပှၤအိၣ်ဝဲအကလုာ်ကလုာ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မိၤဃီၤအီၤဆူအအိၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၆:၄၄) မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဂ့ၤအဃိ အဲၣ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မ့ၢ်ကြၢးဒီးယွၤအတၢ်အဲၣ်န့ၣ် ပကတဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တကြၢးဒီး ပတၢ်အဲၣ်ဘၣ်န့ၣ်ကသ့ဧါ. ပကဘၣ်အဲၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒ်ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲအသိးလီၤ.—၁ ယိၤဟၣ် ၄:၂၀, ၂၁.
တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီ ကဘၣ်အခါဖဲလဲၣ်
၁၅. တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး လၢအလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီ ကအိၣ်ဝဲန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၅ မုၢ်ကအိၣ်ဝဲတနံၤန့ၣ် ပကမၤဘၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး လၢအလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီလီၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်. စီၤပီလူးတဲဘၣ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိဖှူအီၤတဖၣ်လၢ တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် မၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးအခါ အဝဲသ့ၣ် “ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်အဒိးသံအသး, တုၤအဟဲန့ၣ်လီၤ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၁:၂၆) ယ့ၣ်ၡူးစ့ၢ်ကီး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢအဝဲက “ဟဲလီၤ” လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အဆၢကတီၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်လၢ ကဟဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ– “ပှၤကညီဖိခွါအတၢ်ပနီၣ် ကအိၣ်ဖျါထီၣ်လၢမူခိၣ်လီၤ. ဒီးတုၤနုၤတစု, ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအကလုာ်ခဲလၢာ်ကဟီၣ်ဝဲယၢၤဝဲ, ဒီးကထံၣ်ဘၣ် ပှၤကညီဖိခွါအံၤ ဟဲလီၤလၢမူခိၣ်အတၢ်အၢၣ်တဖၣ်အလိၤ, အိၣ်ဒီးအစိအကမီၤ, ဒီးအကဟုဒိၣ်အကညီၢ်ဒိၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲဒၣ်န့ၣ် ကမၢလီၤအကလူးတဖၣ်, အိၣ်ဒီးကွဲၤအသီၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးကဒုးအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အပှၤလၢ အဃုထၢအီၤတဖၣ်, လၢအအိၣ်လၢမူပၤကလံၤလွံၢ်ကျိၤလၢ မူထံးအဝဲတခီပၢၢ်လၢ မူထံးအဝဲတခီလီၤ.” (မးသဲ ၂၄:၂၉-၃၁) ယ့ၣ်ၡူးက “ဒုးအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အပှၤလၢ အဃုထၢ” ဝဲတဖၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ဖဲအဝဲဟံးထီၣ်ကွံာ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ အအိၣ်တ့ၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢတဖၣ် ခဲလၢာ်အခါန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးကမၤဝဲဒ်အံၤ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်စးထီၣ်ဝံၤ ဒီးတချုးလၢ အၢ်မက့းဒိၣ်တၢ်ဒုး စးထီၣ်အသးအခါန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဒုးအံၤစးထီၣ်အခါ ယ့ၣ်ၡူးဒီးပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ ကဒုးဝဲဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤတဖၣ် ဒီးကမၤနၢၤတၢ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁၂-၁၄) ပကထီၣ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီဖဲ တချုးယ့ၣ်ၡူး “ဟဲ” ဟံးထီၣ်ကွံာ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ လၢအအိၣ်တ့ၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢခဲလၢာ်အခါန့ၣ်လီၤ.
၁၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ နကဘၣ်ပာ်လီၤနသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ နကလဲၤထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးလၢ တနံၣ်အံၤန့ၣ်လဲၣ်.
၁၆ ပာ်လီၤနသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ နကလဲၤထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ဖဲလါမၢ်ၡး ၃၁, ၂၀၁၈ န့ၣ်တက့ၢ်. ဒ်သိးနဆဲးအိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်အကျါကသ့အဂီၢ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤ လၢကမၤစၢၤနၤတက့ၢ်. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၃:၁ တက့ၢ်.) သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ မုၢ်ကအိၣ်ဝဲတနံၤန့ၣ် ပကဘၣ်မၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး လၢအလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီလီၤ. တချုးလၢ မုၢ်နံၤအံၤတုၤဒံးဘၣ်န့ၣ် မ်ပကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢပထံၣ်ဘၣ်ဖဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အဆၢကတီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.