ဟးထီၣ်လၢ တၢ်ခံးကျါ ဒီးဆဲးအိၣ်လၢ တၢ်ကပီၤအကျါ

၁-၂. (က) ဖဲစီၤပီလူး ကွဲးလံာ်ပရၢလၢ ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤအခါ အတၢ်အိၣ်သး အိၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ် မနုၤလဲၣ်.

ဖဲတၢ်မၢဖိပီလူး အိၣ်လၢဝ့ၢ်ရိမ့ၤအပူၤ ဒ်ပှၤဃိာ်ဖိတဂၤအခါ အဘၣ်သး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤ. ဘၣ်ဆၣ် အလဲၤဟးလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ် လၢအနီၢ်ကစၢ် တသ့ဘၣ်အဃိ အကွဲးလံာ်ပရၢလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်. အကွဲးလံာ်ပရၢလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဖဲ ခ.န ၆၀ မ့တမ့ၢ် ၆၁.—အ့း ၁:၁; ၄:၁.

^၂ ပူၤကွံာ်အနံၣ်တဆံန့ၣ် စီၤပီလူးအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤ ဒီးအသိၣ်လိတၢ် ဒီးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်ဖဲန့ၣ်. (မၤတၢ် ၁၉:၁, ၈-၁၀; ၂၀:၂၀, ၂၁) စီၤပီလူး အဲၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒိၣ်မးအဃိ အမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အဘၣ်ကွဲးန့ၢ် ပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ခံးဒီးတၢ်ကပီၤ အဂ့ၢ်လဲၣ်. ဒီးပဝဲခရံာ်ဖိတဖၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ စီၤပီလူး အတၢ်ကွဲးအံၤဒ်လဲၣ်. ခဲအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢ.

တၢ်ခံးဆူတၢ်ကပီၤ

၃. ဖဲစီၤပီလူး ကွဲးလံာ်ပရၢလၢ ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤအခါ အသူဝဲ တၢ်ကတိၤ မနုၤလဲၣ်.

^၃ စီၤပီလူး ကွဲးလံာ်ပရၢလၢ ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤ ဒီးအတဲအဝဲသ့ၣ်ဒ်အံၤ– “လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် သုအိၣ်လၢ တၢ်ခံးကျါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤသုအိၣ်လၢ တၢ်ကပီၤအကျါ.” (အ့း ၅:၈) ဖဲအံၤန့ၣ် စီၤပီလူး သူဝဲတၢ်ကတိၤ လၢအမ့ၢ် တၢ်ခံးဒီးတၢ်ကပီၤ ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲထီၣ် ဖးဒိၣ်ညါ. စီၤပီလူး တဲဝဲလၢ ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤန့ၣ် လၢညါ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်လၢ “တၢ်ခံးကျါ.” ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပီလူး တဲဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ပကဆဲးကွၢ်သကိး.

၄. ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ် အပူၤဒ်လဲၣ်.

^၄ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်. ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤ လၢစီၤပီလူး ကွဲးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ် လံာ်ပရၢန့ၣ် တချုးလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိဒံးဘၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်အပူၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်နာ်ဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ. ဖဲဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီး နီၢ်အၢ်တ့းမံၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ် လၢအပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်လီၤကမၢကမၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ နွံခါအကျါတခါ. ပှၤအါဂၤလဲၤလၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်. ပှၤစုသ့ဖိတဖၣ် တ့ဆါဝဲ နီၢ်အၢ်တ့းမံၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဆံးဆံးဖိတဖၣ်လၢစ့ညၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် န့ၢ်ဘၣ်ကျိၣ်စ့ဒီဒူၣ်. (မၤတၢ် ၁၉:၂၃-၂၇) တကးဒံးဘၣ် ပှၤအါဂၤလၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ တၢ်မၤကဒါပှၤမဲာ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ.—မၤတၢ် ၁၉:၁၉.

၅. ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၅ လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်. ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိတဖၣ်န့ၣ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢ အအိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် တမဲာ်ဆှး စ့ၢ်ကီးဘၣ်. တၢ်ဂဲၤဒိပူ လၢအဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ ဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမူးပွဲန့ၣ် အါတက့ၢ် အပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်မံဃုာ်အဂ့ၢ်. (အ့း ၅:၃) ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိ အါတက့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် “တသ့ၣ်ညါ တၢ်မဲာ်ဆှး နီတစဲးလၢၤဘၣ်.” တၢ်ကတိၤအံၤ အခီပညီလိၤလိၤမ့ၢ်ဝဲ “တတူၢ်ဘၣ် တၢ်လၢအဆါ နီတမံၤလၢၤဘၣ်.” (အ့း ၄:၁၇-၁၉) တချုးလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤလိ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘျၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အဘၣ် ဒီးတၢ်အကမၣ် ဒံးဘၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် မၤတၢ်လၢအကမၣ် သနာ်က့ တမၤဘၣ်ဒိ အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်ဘၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ် တဆိကမိၣ်စ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဘၣ်. အဃိ စီၤပီလူး တဲဝဲလၢ “အဝဲသ့ၣ် အသူၣ်ခံးသးခံးဒီး အိၣ်ယံၤဒီးတၢ်မူလၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်.”

၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပီလူး တဲဝဲလၢ ခဲအံၤ ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိ “အိၣ်လၢ တၢ်ကပီၤအကျါ” လဲၣ်.

^၆ ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိတနီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ တၢ်ခံးကျါ. အဃိ စီၤပီလူး ကွဲးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “ခဲအံၤသုအိၣ်လၢ တၢ်ကပီၤအကျါ မ့ၢ်လၢ သုမ့ၢ်ကစၢ်အတၢ်အဃိ.” (အ့း ၅:၈) အဝဲသ့ၣ် အိၣ်မူက့ၤဒ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ဝဲအသိး ဒီးလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ မၤကပီၤထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အကျဲ. (စံး ၁၁၉:၁၀၅) ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိတဖၣ်အံၤ အဝဲသ့ၣ် ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်အပူၤ ဒီးတအိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤတဖၣ်လၢၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ကဲထီၣ် “ပှၤကွၢ်လိ ကစၢ်ယွၤ” ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်က့ၤ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢး မၤသးခုအသး.—အ့း ၅:၁.

၇. ပတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤဒ်လဲၣ်.

^၇ ဒ်ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိအသိး ပဝဲစ့ၢ်ကီး တချုးလၢ ပမၤလိ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒံးဘၣ်အခါ ပအိၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်အပူၤ ဒီးပအိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်. အဒိ ပဝဲတနီၤန့ၣ် ပမၤဘၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမူးပွဲ, ပဝဲအဂၤတနီၤန့ၣ် ပအိၣ်မူ တၢ်အိၣ်မူလၢ အတဂ့ၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပမၤလိဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢအဘၣ် ဒီးတၢ်လၢအကမၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ပဆီတလဲက့ၤသး. ပအိၣ်မူက့ၤဒ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးအသိး အဃိ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် အဘျုးဒီဒူၣ်ညါ. (ၡါ ၄၈:၁၇) ခဲအံၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲဒံး. ပဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ တၢ်ခံးအကျါလံ သနာ်က့ ပကဘၣ် ဆဲးအိၣ်ယံၤဒီးတၢ်ခံး ဒီး “ဆဲးအိၣ်မူဒ် တၢ်ကပီၤအဖိတဖၣ်.” ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.

Image digitally reproduced with the permission of the Papyrology Collection, Graduate Library, University of Michigan, P.Mich.inv. 6238. Licensed under CC by 3.0

ဟးထီၣ်လၢ တၢ်ခံးကျါ

၈. ဒ် အ့းဖ့းစူး ၅:၃-၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိတဖၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲး မနုၤလဲၣ်.

^၈ ဖး အ့းဖ့းစူး ၅:၃-၅. ဒ်သိး ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤ တအိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်တမံၤဂ့ၤ တမံၤဂ့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သးဝဲဘၣ်. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ ဒီးတၢ်ကတိၤလၢ အဘၣ်အၢဘၣ်သီ. စီၤပီလူး ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ဘၣ်သး “န့ၢ်သါဘၣ်တၢ်လၢ ခရံာ်ဒီးကစၢ်ယွၤ အဘီအမုၢ်အပူၤ” န့ၣ်အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်အံၤ.

၉. ဒ်သိး ပတမၤဘၣ် တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ တဂ့ၤအဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ် ပလီၢ်သးလဲၣ်.

^၉ ပဝဲစ့ၢ်ကီး ဒ်သိးပတမၤဘၣ် “တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်လၢ အဘျုးတအိၣ်ဘၣ် လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ခံး” တဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ် ပလီၢ်သးဒိၣ်မး. (အ့း ၅:၁၁) ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်ကွၢ်, ဒိကနၣ် ဒီးတဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢအတကဆှီဘၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ် ညီဒိၣ်မးလၢ အကမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်. (၁ မိၤ ၃:၆; ယၤ ၁:၁၄, ၁၅) အဒိ လၢထံကီၢ်တဘ့ၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတနီၤ “ဒီသကိးလိာ်သး” လၢအ့ၤထၢၤနဲၣ်အပူၤ ဒီးကွဲးဆှၢန့ၢ်လိာ်သးလံာ်. ခီၣ်ထံးခါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂ့ၢ်. သနာ်က့ လၢခံယံာ်ထီၣ်ဘျီ အဝဲသ့ၣ် တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သးဝဲဘၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် တဲသကိးဝဲန့ၣ် အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မံဃုာ်အဂ့ၢ်. လၢခံ အဝဲသ့ၣ်တနီၤ တဲဝဲလၢ ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အတကဆှီဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်အါဂၤ မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ.

၁၀. မုၣ်ကီၤလံၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢး လံၣ်န့ၢ်လီန့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်. (အ့းဖ့းစူး ၅:၆)

^၁၀ ပှၤလၢအအိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး လံၣ်န့ၢ်လီန့ၢ်ပှၤ ဒီးတၢ်မၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢ အတဂ့ၤဘၣ် ဒီးအတကဆှီဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး တဲပှၤလၢ အတကမၣ်ဘၣ်. (၂ ပ့း ၂:၁၉) အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်အံၤန့ၣ် တလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်. အဒိ လၢညါမ့ၢ်ဂ့ၤ ခဲအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒ်သိး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ တသ့ၣ်ညါနီၤဖး တၢ်အဘၣ် ဒီးတၢ်အကမၣ် တဂ့ၤအဂီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ် မၤဘံဘူအဝဲသ့ၣ် အခိၣ်နူာ်. (ၡါ ၅:၂၀; ၂ ကရံၣ် ၄:၄) အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဂီၤမူ ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ဝဲးပဆဲးအပူၤန့ၣ် အိၣ်ထဲတၢ်လၢ အထီဒါလိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ. မုၣ်ကီၤလံၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒုးဆိကမိၣ်ပှၤလၢ တၢ်မၤလၢ အတကဆှီဘၣ် ဒီးလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် အတကမၣ်ဘၣ်. အကဲဝဲ တၢ်လၢအမၤမုာ်ပှၤသး ဒီးတမၤဘၣ်ဒိပှၤဘၣ်.—ဖး အ့းဖ့းစူး ၅:၆.

၁၁. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲကၠၢၤလၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပကဘၣ်မၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဖဲ အ့းဖ့းစူး ၅:၇ န့ၣ်ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၁ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဘၣ်သးလၢ ပကရ့ဒီးပှၤလၢ အတဒိကနၣ် ဒီးမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်. လၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ စီၤပီလူး ဟ့ၣ်ပလီၢ် ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိလၢ ပှၤလၢအမၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢ အကမၣ်န့ၣ် “တဘၣ်မၤဘၣ်ထွဲလိာ်သုသးဒီး” အဝဲသ့ၣ်တဂ့ၤ. (အ့း ၅:၇) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပကဘၣ် ပလီၢ်သးအါန့ၢ် ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိဒံး. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ပသကိး လၢပရ့အီၤတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲ ပှၤလၢပရ့အီၤလၢ မဲာ်သကိးမဲာ်ဘၣ်. အပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤလၢပရ့ဒီးအီၤလၢ အ့ၤထၢၤနဲၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲကၠၢၤလၤa လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အ့ၡၢၣ်န့ၣ် အသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်ရ့လိာ်သးလၢ အ့ၤထၢၤနဲၣ်အပူၤန့ၣ် အလီၤဘၣ်ယိၣ်ဒိၣ်မး. အတဲဝဲလၢ “ပှၤလၢယရ့ဒီးအီၤလၢ အ့ၤထၢၤနဲၣ်အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဆီတလဲ ယတၢ်ထံၣ် ကယီကယီ. လၢခံ ‘ယဒီသကိးဒီး’ ပှၤလၢ အတပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်. ဒီးတယံာ်ဘၣ်ဘျီ ယစးထီၣ် ဆိကမိၣ်လၢ ယမ့ၢ်အိၣ်မူ တၢ်အိၣ်မူလၢ အတဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအသးဘၣ် သနာ်က့ တဘၣ်နီတမံၤဘၣ်.” ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တနီၤ မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲကၠၢၤလၤ ဒ်သိး အကဆီတလဲက့ၤအသး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲကၠၢၤလၤ တဲဝဲလၢ “ခဲအံၤန့ၣ် ယတကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အအိၣ်လၢ အ့ၤထၢၤနဲၣ်အပူၤ အါအါလၢၤဘၣ်. ယသးစၢၢ်ဆၢက့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆိကမိၣ် ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်ထံၣ်.”

၁၂. ဒ်သိး ပကဆဲးမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂီၢ် တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.

^၁၂ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ထံၣ်ဝဲလၢ လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် အတကမၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ အကမၣ်အဃိ ပကဘၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤနၢၤကွံာ် တၢ်ထံၣ် လၢအကမၣ်တခါအံၤ. (အ့း ၄:၁၉, ၂၀) အဃိ ပကဘၣ် သံကွၢ်လီၤသးလၢ ‘ပှၤလၢယတၢ်မၤလီၢ်, လၢယကၠိ ဒီးပှၤအဂၤလၢ အတပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်န့ၣ် ယရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ် အါတလၢဧါ. ပှၤမ့ၢ်တဲလၢ ယတအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လဲၢ်လဲၢ်ဘၣ် သနာ်က့ ယဆဲးမၤထွဲဒံး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဧါ.’ တကးဒံးဘၣ် ၂ တံၤမသ့း ၂:၂၀-၂၂ ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ဖဲပဃုထၢ ပသကိးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အကျါအခါ ပကဘၣ် ပလီၢ်သးစ့ၢ်ကီး. ပကဘၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပှၤတနီၤန့ၣ် တမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆဲးမၤအတၢ်မၤဘၣ်.

“ဆဲးအိၣ်မူဒ် တၢ်ကပီၤအဖိတဖၣ်”

၁၃. ပ “ဆဲးအိၣ်မူဒ် တၢ်ကပီၤအဖိတဖၣ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. (အ့းဖ့းစူး ၅:၇-၉)

^၁၃ စီၤပီလူး တဲဘၣ် ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ တၢ်ခံးကျါ တကးဒံးဘၣ် အတဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢက “ဆဲးအိၣ်မူဒ် တၢ်ကပီၤအဖိတဖၣ်.” (ဖး အ့းဖ့းစူး ၅:၇-၉.) စီၤပီလူး အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်တဲယိယိဖိန့ၣ် ပကဘၣ် အိၣ်မူဒ်ခရံာ်ဖိအသိး ထီဘိ. ပမၤဒ်အံၤ သ့ခီဖျိ ပဖးဒီးမၤလိ လံာ်စီဆှံ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးဖးစ့ၢ်ကီး လံာ်လဲၢ်လၢ ပတၢ်ကရၢကရိ ထုးထီၣ်ဝဲ. တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်န့ၣ် အကဲဝဲ “ဟီၣ်ခိၣ် အတၢ်ကပီၤ” အဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကကွၢ်လိ အဒိအတဲာ် ဒီးဆဲးမၤထွဲ အတၢ်သိၣ်လိ.—ယိၤ ၈:၁၂; ကတိၤ ၆:၂၃.

၁၄. သးစီဆှံ မၤစၢၤပှၤ သ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ဒ်သိး ပဆဲးအိၣ်မူ “ဒ် တၢ်ကပီၤအဖိတဖၣ်” ကသ့အဂီၢ် ပကလိၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံ အတၢ်မၤစၢၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အါတက့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ်အဃိ ပကအိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအဂ့ၤအဂီၢ် တညီနီတစဲးဘၣ်. (၁ သ့း ၄:၃-၅, ၇, ၈) သနာ်က့ သးစီဆှံ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကမၤနၢၤကွံာ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ထံၣ်လၢ အတဘၣ်လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် သးစီဆှံ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကမၤအါထီၣ် “တၢ်ဂ့ၤ, တၢ်တီတၢ်လိၤ ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အကလုာ်ကလုာ်.”—အ့း ၅:၉.

၁၅. ဒ်သိး ပကန့ၢ်ဘၣ် သးစီဆှံအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. (အ့းဖ့းစူး ၅:၁၉, ၂၀)

^၁၅ ဒ်သိး ပကန့ၢ်ဘၣ် သးစီဆှံအဂီၢ် ပကဘၣ်ဃ့လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. ယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤက “ဟ့ၣ်ဝဲ ပှၤလၢအဃ့အီၤသးစီဆှံ.” (လူၤ ၁၁:၁၃) ဒီးဖဲပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ တပူၤဃီဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအခါ ပန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး သးစီဆှံ. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၅:၁၉, ၂၀.) ဒီးပမ့ၢ်န့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံန့ၣ် ပအိၣ်မူဒ်သိးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးသ့.

၁၆. ပဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ် ကသ့အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. (အ့းဖ့းစူး ၅:၁၀, ၁၇)

^၁၆ ဖဲပဘၣ်ဆၢတဲာ် တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်အခါ ပကဘၣ် ဃုသ့ၣ်ညါ “တၢ်ဘၣ်ယဟိဝၤယွၤ အသး အိၣ်ဒ်လဲၣ်” ဝံၤဒီး ပကဘၣ်မၤထွဲအီၤ. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၅:၁၀, ၁၇.) ပမ့ၢ်ဃုသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး ပတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပဃုကွၢ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ်. ဒီးပမ့ၢ်မၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ် ပဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ် ကသ့.

၁၇. ပသူတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢအဂ့ၤကတၢၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. (အ့းဖ့းစူး ၅:၁၅, ၁၆) (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၇ စီၤပီလူး တဲဘၣ် ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ် သူအတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၅:၁၅, ၁၆.) “မုၣ်ကီၤလံၢ်” လၢအမ့ၢ် ပဒုၣ်ပဒါန့ၣ် အဘၣ်သးလၢ ပကလူၤထဲ တၢ်အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ် တုၤလၢ ပတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကမၤ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤအဂီၢ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. (၁ ယိၤ ၅:၁၉) အဒိ ခရံာ်ဖိတဂၤ ကသးစၢၢ်ဆၢလၢ အကမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကစးထီၣ် ဆိကမိၣ်လၢ အကဃုကျိၣ်စ့, တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဒီးကမၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်. အမ့ၢ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်ဒ်သိးဒီး ပှၤလၢအတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်. နီၢ်ကီၢ်ဒု ပမၤ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် အတကမၣ်ဘၣ်, သနာ်က့ ပတဘၣ်ပာ်ဆိ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢ လၢပတၢ်အိၣ်မူပူၤဘၣ်. အဃိ ဒ်သိး ပဆဲးအိၣ်မူ “ဒ် တၢ်ကပီၤအဖိတဖၣ်” ကသ့အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ “တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးသုန့ၣ် သူအီၤလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်” ဒီးသးစၢၢ်ဆၢ တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်.

၁၈. ဒ်သိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒီနီၤ ကသူအတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢအဂ့ၤကတၢၢ်အဂီၢ် အမၤမနုၤလဲၣ်.

^၁၈ ဃုကျဲလၢ နကမၤအါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤ. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒီနီၤ လၢအအိၣ်လၢ ကလံၤထံး အၤဖြံၤကၤန့ၣ် အမၤဝဲဒ်န့ၣ်. အတဲဝဲလၢ “ယကွၢ်လီၤက့ၤ ယတၢ်အိၣ်သး ဒီးဃ့ကညး ယဟိဝၤယွၤလၢ ကမၤစၢၤယၤဒ်သိး ယစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ကန့ၢ်အါထီၣ်. ယဃ့လၢ ယကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤတခါလၢ ကမၤစၢၤယၤဒ်သိး ယစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ကချုးအါထီၣ်. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤယၤအဃိ ယန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလၢ အဘၣ်လိာ်သးဒီး ယတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်. လၢခံ ယၤဒီးယမါန့ၣ် ပစးထီၣ်မၤသကိး ကစၢ်ယွၤတၢ်မၤ လၢဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ.”

၁၉. ပဆဲးအိၣ်မူ “ဒ် တၢ်ကပီၤအဖိတဖၣ်” ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၉ လံာ်ပရၢလၢ စီၤပီလူးကွဲးန့ၢ် ပှၤအ့းဖ့းစူးဖိန့ၣ် မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် ကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ. ဒီးစီၤပီလူး အလံာ်ပရၢအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ လၢပဂီၢ်စ့ၢ်ကီး. ဒ်ပမၤလိဘၣ်အသိး တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ လံာ်ပရၢအပူၤန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကဃုထၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး ဒီးတၢ်ရ့တံၤရ့သကိး လၢတၢ်ကူၣ်သ့. အဆီၣ်ထွဲပှၤလၢ ပကဆဲးမၤလိ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါထီဘိ ဒ်သိး ပကအိၣ်မူမၤထွဲ ဒ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အိၣ်ဝဲအသိး. တကးဒံးဘၣ် အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ သးစီဆှံန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး ဒီးသးစီဆှံ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ လၢပတၢ်အိၣ်မူပူၤ. အဃိ ပမ့ၢ်မၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ စီၤပီလူး ကွဲးဝဲန့ၣ် ပကဆၢတဲာ် တၢ်လၢအဘၣ် ဒီးပတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ် ကဘၣ်လိာ်အသးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆိကမိၣ်. ပမ့ၢ်မၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပကဟးဆှဲးတၢ်ခံး ဒီးဆဲးအိၣ်လၢ တၢ်ကပီၤအကျါ.