ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါယူၤ ၅–၁၁
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယံးရမံယၤ ၅၁–၅၂
“ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကတိၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ ကိးထံၣ်ဒဲး”
(ယံးရမံယၤ ၅၁:၁၁) ကျ့ကဆှၣ်ပျၢ်အကနၣ်န့ၣ်, မၤပှဲၤကတီၤတက့ၢ်. ယွၤထိၣ်ဂဲၤမၤဒဲအစီၤပၤတဖၣ်အသးလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကူၣ်ထီၣ်တၢ်ထီဒါဘၤဘူၤလိၣ် ဒ်သိးအကမၤဟးဂီၤအီၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်ဝဲလၢယွၤအမၤဆၢတၢ်အၢ, တၢ်မၤဆၢတၢ်အၢလၢ အနူၢ်အစီၤအဃိန့ၣ်လီၤ.
(ယံးရမံယၤ ၅၁:၂၈) ထိၣ်ဂဲၤထီဒါအီၤလၢပှၤကလုာ်တဖၣ်, မၤဒဲအစီၤပၤ, အပဒိၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးအပဒိၣ်ပပှၢ် ဒီးအပှၤကီၢ်ဖိလၢအပၢဝဲခဲလၢာ်တက့ၢ်.
it-2 ကဘျံးပၤ ၃၆၀ အဆၢ ၂-၃
မၤဒဲ
မၤဒဲဒီးပၤရၣ် မၤနၢၤဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်. ဖဲ ချ.ခ.န ဃိးယၤဖှိၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤမၢဝဲ ဝံယၡါယၤတဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ဒုးအီၤခီဖျိ အဝဲ “ကထိၣ်ဂဲၤပှၤမၤဒဲဖိထီဒါအီၤလၢ အတပးကဲဘၣ်ကျိၣ်ဧိၤစ့ဧိၤဘၣ်, ဒီးတဘၣ်အသးလၢထူဧိၤလွဲဧိၤဘၣ်. ဒီးချံၣ်ဧိၤပျၢ်ဧိၤ ကတီၢ်လီၤကလဲဖိၣ်သၣ်ပိာ်ခွါ” လီၤ. (ယၡါယၤ ၁၃:၁၇-၁၉; ၂၁:၂) တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “မၤဒဲ” န့ၣ်ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပၤရၣ်လီၤ. ပှၤကြံးဖိ အပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤတဖၣ်န့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် သူဝဲတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် မၤဒဲအခါ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ မၤဒဲဒီးပၤရၣ် ခံခါလၢာ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အသးအိၣ်ထဲလၢကမၤနၢၤ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်အဃိ တပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ ကျိၣ်ဧိၤစ့ဧိၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ခိၣ်ဖးဒီး တၢ်မၤလၤကပီၤတဖၣ်န့ၣ် မၤဟးဂီၤကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဆၢတဲာ်တန့ၢ်ဘၣ်. ဒ်ပှၤပၤရၣ်ဖိတဖၣ်အသိး ပှၤမၤဒဲဖိတဖၣ် အစုကဝဲၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲချံၣ်ဒီးပျၢ်လီၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၈:၃၄ တက့ၢ်.) ‘ချံၣ်ဧိၤပျၢ်ဧိၤ တီၢ်လီၤကလဲဖိၣ်သၣ်ပိာ်ခွါ’ န့ၣ်ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ အဝဲသ့ၣ် ခးပှၤဂၤလၢအချံၣ် လၢတၢ်တ့အီၤလၢသ့ၣ် ဒီးပှၤပီၤဃာ်အီၤဒီး တိၢ်သူ မ့တမ့ၢ် တိၢ်ဂီၤ ဒီးပျၢ်အကနၣ်လၢ ပှၤကျ့ဃာ်အီၤစူစူတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—ယံးရမံယၤ ၅၁:၁၁.
ဝံယံးရမံယၤ (၅၁:၁၁, ၂၈) တဲဝဲလၢပှၤလၢ အလဲၤဒုးဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်တဖၣ်အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး “မၤဒဲအစီၤပၤတဖၣ်” လီၤ. လံာ်စီဆှံသူဝဲ တၢ်ကတိၤလၢ အမ့ၢ်စီၤပၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဒ်လုၢ်လၢ်အိၣ်ဝဲအသိး လီၤဂာ်လၢ စီၤပၤကိရ့ၣ်အဖီလာ်န့ၣ် စီၤပၤလၢအဂၤတဖၣ်အိၣ်ဝဲလီၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး ယံးရမံယၤ ၂၅:၂၅ တက့ၢ်.) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲမၤဒဲအစီၤပၤ, ပၤရၣ်အစီၤပၤဒီး ဧ့ၤလၣ်အစီၤပၤတဖၣ် ဒုးသကိးဘၤဘူၤလိၣ်ဒီး မၤနၢၤဝဲဝံၤအလီၢ်ခံ ပၤရၣ်အစီၤပၤကိရ့ၣ် ပာ်လီၤဝဲစီၤဒၤရယါဝ့ၣ်လၢ “ပှၤက့ၤစ့းဖိ အဘီမုၢ်အစီၤပၤ” လီၤ.—ဒၤနံးယ့လး ၅:၃၁; ၉:၁; ကွၢ်စ့ၢ်ကီး DARIUS No. 1 တက့ၢ်.
(ယံးရမံယၤ ၅၁:၃၀) ဘၤဘူၤလိၣ်အပှၤဆူၣ်န့ၣ် ဆိတ့ၢ်ဒုးတၢ်, အိၣ်ဒၣ်အတၢ်လၢ အတိာ်အတာ်အပူၤ, အဂံၢ်အဘါ လီၤစၢ်ကွံာ်လံ. မၤအသးဒ် ပိာ်မုၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. မ့ၣ်အူအီၣ်ကွံာ်လံ အအိၣ်အဆိးအလီၢ်လံ. အနီၣ်ဘိတဖၣ်န့ၣ် ကၢ်ကွံာ်လံ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၄၅၉ အဆၢ ၄
နဘိၣ်နၤဒဲး
ဘၣ်ဃးဒီး နၤတနၤလၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ် ဘၣ်တၢ်မၤနၢၤအီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤကွဲးနီၣ်ဃာ် တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “စီၤကိရ့ၣ်တဒုးဘၣ်တၢ်ဘၣ် ဒီးမၤနၢၤကွံာ် ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်လီၤ.” တၢ်မၤအသးအံၤ လီၤပလိာ်လိာ်အသးဒီး ဝံယံးရမံယၤအတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ဘၤဘူၤလိၣ်အပှၤဆူၣ်န့ၣ် ဆိတ့ၢ်ဒုးတၢ်” လီၤ.—ယံးရမံယၤ ၅၁:၃၀.
(ယံးရမံယၤ ၅၁:၃၇) ဒီးဘၤဘူၤလိၣ်ကကဲထီၣ်လၢတၢ်ပူတဖၣ်, ထွံၣ်ဟီၣ်ခိၣ်အအိၣ်အလီၢ်, ပှၤကမၢကမၣ်တၢ်အလီၢ်, ဒီးတၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်အလီၢ်, ဒီးပှၤတအိၣ်တဆိးဘၣ်လၢအပူၤနီတဂၤဘၣ်.
(ယံးရမံယၤ ၅၁:၆၂) နဘၣ်စံး, ယွၤဧၢ, နကတိၤတၢ်ထီဒါတၢ်အလီၢ်အံၤ လၢနကမၤဟးဂီၤအီၤ, လၢပှၤကညီမ့ၢ်ဂ့ၤ, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ, တအိၣ်လီၤတဲာ်ဘၣ်လၢအပူၤဘၣ်, လၢအကအိၣ်သယုၢ်လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၂၃၇ အဆၢ ၁
ဘၤဘူၤလိၣ်
စးထီၣ်ဖဲ ချ.ခ.န ၅၃၉ န့ၣ်ဘၤဘူၤလိၣ်အလၤကပီၤ လီၤမၢ်ဝဲ ကယီကယီလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ပူထီၣ်ဝဲစီၤပၤဒၤရယါဝ့ၣ် ၁, ခံဘျီဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ပူထီၣ်တၢ်ခံဘျီတဘျီန့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤလီၤပှီၢ်ကွံာ်အီၤလီၤ. ဒီးလၢခံပှၤဘှီထီၣ်က့ၤအီၤ တက့တခီဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ဝ့ၢ်အံၤပူထီၣ်ထီဒါဝဲ Xerxes I အဃိဘၣ်တၢ်ဒုးနၢၤအီၤလီၤ. သုးခိၣ်ဖးဒိၣ် အဲးလဲစါဒြၤ ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်သိး ကမၤကဲထီၣ် ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်လၢ အဝ့ၢ်ခိၣ်ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ ချ.ခ.န ၃၂၃ န့ၣ်အဝဲသံဝဲ သတူၢ်ကလာ်လီၤ. ဖဲ ချ.ခ.န ၃၁၂ န့ၣ် Nicator မၤနၢၤဝဲဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်ဝံၤ က့ၤစိာ်ဝဲဝ့ၢ်အတၢ်ပီးတၢ်လီလၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကသူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်ဝဲ အဝ့ၢ်ခိၣ် Seleucia အဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် အိၣ်ဝဲဖဲဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်အံၤအပူၤ တုၤလီၤလၢပှၤခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ်အစိၤအဃိ စီၤပ့းတရူးကွဲးဝဲလၢ အဝဲလဲၤဟးအိၣ်သကိးဝဲလၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်အပူၤလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၅:၁၃) လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤကွဲးနီၣ်ဃာ် တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲ ခ.န ၇၅ နံၣ်န့ၣ် ဘ့လးအတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အိၣ်ဒံးဝဲလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်အပူၤလီၤ. ဒီးတုၤလၢ ခ.န ၄ ယၤဖှိၣ်န့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်ထဲ ဝ့ၢ်အတၢ်လီၤပှီၢ်အလီၢ် ဒီးဝ့ၢ်အံၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ကယီကယီလီၤ. လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဝဲ “တၢ်ပူတဖၣ်” လီၤ.—ယံးရမံယၤ ၅၁:၃၇.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယံးရမံယၤ ၅၁:၂၅) ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ကွၢ်ကွၢ်, ယထီဒါနၤ, ကစၢၢ်လၢအမၤဟးဂီၤတၢ်, လၢအမၤဟးဂီၤဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါနၤဧၢ, ယကယူာ်ထီၣ်ယစုလၢနဖီခိၣ်, ဒီးတလ့ၣ်လီၤနၤလၢလၢၢ်ဧိၤလ့ဧိၤအဖီခိၣ်, ဒီးယကမၤနၤလၢကစၢၢ်လၢ မ့ၣ်အူအီၣ်ကွံာ်အီၤလီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၄၄၄ အဆၢ ၉
ကစၢၢ်ကလိ ဒီးကစၢၢ်
ဒိလီၤဝဲတၢ်ပၢတၢ်ပြး. ညီနုၢ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် ကစၢၢ်န့ၣ် ဒိလီၤဝဲ ထံကီၢ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးလီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၂:၃၅, ၄၄, ၄၅; ထိၣ်သတြီၤဒီး ယၡါယၤ ၄၁:၁၅ တက့ၢ်; လီၣ်ဖျါ ၁၇:၉-၁၁, ၁၈) ခီဖျိလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်အသုးမုၢ်တဖၣ်န့ၣ် ဟးမၤနၢၤဒီး မၤဟးဂီၤကွံာ်ထံကီၢ်အဂၤတဖၣ်အဃိ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “ကစၢၢ်လၢ အမၤဟးဂီၤတၢ်” လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၅၁:၂၄, ၂၅) ယဟိဝၤယွၤမၤနၢၤဝဲ သုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ်အဃိ ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤကွဲးဝဲလၢ “နမ့ၢ်တၢ်ကဟုကညီၢ်, နမ့ၢ်တၢ်လၤကပီၤ ဒိၣ်န့ၢ်တၢ်ဂုာ်န့ၢ် အကစၢၢ်ကလိတက့ၢ်လီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၆:၄) “တၢ်ဂုာ်န့ၢ် အကစၢၢ်ကလိ” န့ၣ်ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ဘီမုၢ်လၢအဃုတၢ်အ့ၣ်လိာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး နၤဃူၣ် ၂:၁၁-၁၃) ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် စီၤဒၤဝံးတဲဝဲလၢ– “နဒုးဆူၣ်ထီၣ် ယကစၢၢ်အဂံၢ်အဘါလၢနဘျုးနဖှိၣ်လီၤ.” ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ မၤလၤကပီၤဒီး မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤန့ၢ်အီၤ အဘီအမုၢ်အဃိ စီၤဒၤဝံးတဲဝဲဒ်န့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၀:၇; ထိၣ်သတြီၤဒီး ၂ ၡမူၤအ့လး ၅:၁၂ တက့ၢ်.) ကစၢၢ်တဖၣ်န့ၣ် တဘျီတခီၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ တၢ်ပၢတၢ်ပြးအဃိ ပနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် လီၣ်ဖျါ ၈:၈ “ကစၢၢ်ဖးဒိၣ်ကဲၤဒီးမ့ၣ်အူ” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢၢ်ဖးဒိၣ်ကဲၤဒီးမ့ၣ်အူန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကဒိလီၤဝဲ တၢ်ပၢတၢ်ပြးလၢ အမၤဟးဂီၤတၢ်ဒ်မ့ၣ်အူအသိးန့ၣ်လီၤ.
(ယံးရမံယၤ ၅၁:၄၂) ပီၣ်လဲၣ်ဟဲထီၣ်ဘးဘၤဘူၤလိၣ်, လီၤဘျၢဝဲလၢအလပီဂီၢ်မုၢ်အကျါလီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၈၈၂ အဆၢ ၃
ပီၣ်လဲၣ်
သုးမုၢ်သံၣ်ဘိလၢ အဒိၣ်စိတၢ်. ဝံယံးရမံယၤတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအကဟဲဒုး ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်တဖၣ်န့ၣ် “အကလုၢ်ကသီၣ်ထီၣ်ဒ်ပီၣ်လဲၣ်အသိး” လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၅၀:၄၂) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲဝံယံးရမံယၤ တဲဆိပာ်ဝဲဘၣ်ဃးဒီး “ပီၣ်လဲၣ်” လၢအကလုၢ်ဘၢ ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ မၤဒဲဒီးပၤရၣ် အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိဖးဒိၣ် လၢအကဟဲဒုးဝဲဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ်လီၤ.—ယံးရမံယၤ ၅၁:၄၂; ထိၣ်သတြီၤဒီး ဒၤနံးယ့လး ၉:၂၆ တက့ၢ်.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယံးရမံယၤ ၅၁:၁-၁၁) ယွၤစံးဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ယကဒုးဟဲထီၣ် ကလံၤမၤဟးဂီၤတၢ်ထီဒါဘၤဘူၤလိၣ်, ဒီးထီဒါပှၤလၢအအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ ယဒုၣ်ယဒါအကျါလီၤ. ၂ ဒီးယကမၢလီၤပှၤဂုၤဃၤတၢ်ဖိဆူ ဘၤဘူၤလိၣ်, ဒီးကဂုၤဃၤအီၤ, ဒီးမၤအိၣ်ကလီအကီၢ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, လၢတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအမုၢ်တနံၤန့ၣ် ကအိၣ်ဝးတရံးထီဒါအီၤလီၤ. ၃ မ်ပှၤခးတၢ်ဖိသူထီၣ်အချံၣ် ထီဒါပှၤလၢအသူထီၣ်တၢ်, ဒီးထီဒါပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီအသးလၢ အသဃိးအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်, ဒီးသးလီအပှၤဖိၣ်သၣ်ခွါတဂ့ၤ. မၤဟးဂီၤအပှၤသုးမုၢ်ခဲလၢာ် စီဖ့ကလ့ၤတက့ၢ်. ၄ ဒီးပှၤဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤကလီၤဃံၤလၢ ပှၤက့ၤစ့းဖိအကီၢ်ပူၤ, ဒီးပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဆဲးဖျိအီၤ ကလီၤဃံၤလၢကျဲအပူၤလီၤ. ၅ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်တပာ်ဘၣ်အံၣ်စရ့လးလၢ ပှၤကမဲဘၣ်, ဒီးယူဒၤအကစၢ်, တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤ တပာ်ဘၣ်အီၤလၢပှၤကမဲဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အထံအကီၢ်ပှဲၤဒီး တၢ်မၤသရူးမၤကမၣ်ဘၣ် အံၣ်စရ့လးအတၢ်စီဆှံတဂၤလီၤ. ၆ ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢဘၤဘူၤလိၣ်အသးကံၢ်ပူၤ, ဒီးမၤပူၤမၤဖျဲး တဂၤအသးသမူဒၣ်ဝဲ, တဂၤအသးသမူဒၣ်ဝဲတက့ၢ်. ဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်သုလၢ အတူၢ်တၢ်ဒဲးဘးအပူၤတဂ့ၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲအံၤမ့ၢ်ယွၤမၤဆၢတၢ်အၢအကတီၢ်လီၤ. ဟ့ၣ်ကၣ်ဝဲလၢအီၤလီၤ. ၇ ဘၤဘူၤလိၣ်မ့ၢ်လီခီထူလၢယွၤအစုပူၤ လၢအဒုးအီမူၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်လီၤ. ပှၤကလုာ်တဖၣ်အီအစပံးထံလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပှၤကလုာ်တဖၣ်ပျုၢ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ၈ ဘၤဘူၤလိၣ်လီၢ်ပှီၢ်သတူၢ်ကလာ်, ဒီးဟးဂီၤဝဲလီၤ. ဟီၣ်ပသူထီၣ်လၢအဃိတက့ၢ်. ဟံးန့ၢ်သ့ၣ်စရံအထုးလၢ အပူၤလီၢ်အဂီၢ်တက့ၢ်. ဘၣ်တဘၣ်ကဘျါက့ၤလီၤ. ၉ ပဘှီဘၤဘူၤလိၣ် အတၢ်ဆါဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ဘျါတသ့ဘၣ်. လဲၤသဒၣ်အီၤတက့ၢ်, လဲၤသကိးတဂၤဆူအကီၢ်ဒၣ်ဝဲ, တဂၤဆူအကီၢ်ဒၣ်ဝဲတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အတၢ်စံၣ်ညီၣ်ထီၣ်ဆူမူခိၣ်, ဒီးထီၣ်ထီပၢၢ်လၢတၢ်အၢၣ်လီၤ. ၁၀ ယွၤဒုးဟဲထီၣ်ပတၢ်တီတၢ်လိၤလီၤ. ဟဲ, စံၣ်တဲၤတဲလီၤသကိး ယွၤပကစၢ်အမၤတၢ်လၢ စံယိၣ်အပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. ၁၁ ကျ့ကဆှၣ်ပျၢ်အကနၣ်န့ၣ်, မၤပှဲၤကတီၤတက့ၢ်. ယွၤထိၣ်ဂဲၤမၤဒဲအစီၤပၤတဖၣ်အသးလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကူၣ်ထီၣ်တၢ်ထီဒါဘၤဘူၤလိၣ် ဒ်သိးအကမၤဟးဂီၤအီၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်ဝဲလၢယွၤအမၤဆၢတၢ်အၢ, တၢ်မၤဆၢတၢ်အၢလၢ အနူၢ်အစီၤအဃိန့ၣ်လီၤ.
လါယူၤ ၁၂–၁၈
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | သးသယုၢ်တၢ် ၁–၅
“တၢ်မုၢ်လၢ် မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအဂီၢ်”
(သးသယုၢ်တၢ် ၃:၂၀, ၂၁) ယသးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဒံးအီၤ ဒီးဆီၣ်လီၤအသးလၢယပူၤလီၤ. ၂၁ ယပာ်တၢ်အံၤလၢယသးကံၢ်ပူၤလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယမုၢ်လၢ်တၢ်လီၤ.
(သးသယုၢ်တၢ် ၃:၂၄) ယသးစံးဝဲ, ယွၤမ့ၢ်ယဂီၢ်လီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယမုၢ်လၢ်တၢ်လၢအီၤလီၤ.
တၢး၁၂ ၆/၁ ကဘျံးပၤ ၁၄ အဆၢ ၃-၄
နက ‘ဆီၣ်လီၤနသးလၢ ယပူၤလီၤ’
ပှၤအါဂၤ သူၣ်အုးသးအုးဝဲဘၣ်ဆၣ် ဝံယံးရမံယၤန့ၣ် ပှဲၤဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤ. အဝဲကိးပသူထီၣ်ဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဒီးစံးဝဲလၢ “ယသးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဒံးအီၤဒီး ဆီၣ်လီၤအသးလၢ ယပူၤလီၤ.” (အဆၢဖိ ၂၀) ဝံယံးရမံယၤ အသးတဒ့ဒီဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤတသးပ့ၤနီၣ်အီၤ ဒီးပှၤလၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်န့ၣ် ကမၤဝဲဒ်လဲၣ်.—လီၣ်ဖျါ ၁၅:၃.
ဝံယံးရမံးယၤ နာ်န့ၢ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤက “ဆီၣ်လီၤအသး” လၢပှၤလၢ အပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးနီၢ်နီၢ်တဖၣ် အဖီခိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးလံာ်အဆၢအံၤန့ၣ် တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံတခါ ကွဲးဝဲလၢ– ‘သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဒီး သကူးလီၤနသးလၢယအိၣ်’ လီၤ. တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်ထီကတၢၢ်တဂၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါအဖီခိၣ်” န့ၣ်ကသကူးလီၤအသး ဒ်သိးကတဲတၢ်ဒီးအခ့အပှၤအဂီၢ် ဒီးကပာ်ထီၣ်ထီဝဲ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ ဒီးကဆိၣ်ဂ့ၤအီၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၃:၁၈) ခီဖျိလၢ ဝံယံးရမံယၤ အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်အံၤအဃိ အဝဲအသူၣ်အုးသးအုးဝဲဘၣ်ဆၣ် အသးမုာ်ထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ. ဝံလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဂၤအံၤ ဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ ကအိၣ်ခိးဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤက အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ အခ့အပှၤလၢ အပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ် လၢတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤလီၤ.—အဆၢဖိ ၂၁.
တၢး၁၁ ၉/၁၅ ကဘျံးပၤ ၈ အဆၢ ၈
ယွၤမ့ၢ်ယဂီၢ်လီၤ
၈ ပှၤလ့ၤဝံဖိ ဒီတကလုာ် န့ၣ်ဒုးကဲထီၣ်ယဟိဝၤယွၤလၢအဂီၢ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဂၤစုာ်စုာ်န့ၣ်တဲဝဲလၢ “ယွၤမ့ၢ်ယဂီၢ်” ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်လီၤအသးလၢကစၢ်ယွၤအအိၣ်ဒီး သန့ၤအသးလၢအီၤလီၤ. (သးသယုၢ်တၢ် ၃:၂၄) ပှၤလ့ၤဝံဖိအိၣ်ဝဲတဂၤလၢ အမ့ၢ်ဝဲပှၤသးဝံၣ်တၢ်ဒီး ပှၤကွဲးတၢ်သးဝံၣ်လီၤ. အဝဲကမ့ၢ်ပှၤလ့ၤဝံဖိလၢ အတီခိၣ်ရိၤမဲဝဲ ပှၤသးဝံၣ်တၢ်ဖိ လၢစီၤဒၤဝံးအစိၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲမ့ၢ် စီၤအၤစာ်ဧါ, မ့တမ့ၢ် စီၤအၤစာ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိအကျါ တဂၤဧါန့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ် ဘၣ်ဆၣ်ပကကိးအီၤလၢ စီၤအၤစာ်လီၤ. (၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၆:၃၁-၄၃) စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၃ န့ၣ်ပဖးဘၣ်လၢ ဖဲစီၤအၤစာ် (မ့တမ့ၢ် စီၤအၤစာ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိအကျါတဂၤ) ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ် ကဲဒိၣ်ကဲပှၢ်ထီၣ်အခါ အဝဲအသးဘၣ်တံာ်တာ်ဝဲလီၤ. အဃိအဝဲစံးဝဲလၢ “ယမၤကဆှီယသး, ဒီးသ့စီကွံာ်ယစုလၢတၢ်ဒဲးဘး တအိၣ်ဘၣ်အပူၤန့ၣ် ထဲလၢတၢ်ကလီကလီအဂီၢ်လီၤ.” လီၤဂာ်လၢ အဝဲအတၢ်သးစၢၢ်ဆၢလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤအပူၤ လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တစိၢ်တလီၢ်အဃိ အဝဲတထံၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ်အဂီၢ်လၢၤဘၣ်. တချုးလၢအ “လဲၤနုာ်လၢယွၤအလီၢ်စီဆှံအပူၤ” ဒၣ်လဲာ်အဝဲအသး ဘၣ်တံာ်တာ်ဝဲလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၃:၂, ၃, ၁၂, ၁၃, ၁၇.
(သးသယုၢ်တၢ် ၃:၂၆, ၂၇) ပမုၢ်လၢ်တၢ်, ဒီးကွၢ်လၢ်ယွၤအတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ အကျဲအိၣ်ဃိကလာ်န့ၣ် မ့ၢ်အဂ့ၤလီၤ. ၂၇ ပှၤကညီယိးနီၣ်ယိးဘိလၢ အဖိၣ်သၣ်ခွါထီၣ်အဖၢမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အဂ့ၤလီၤ.
တၢး၀၇ ၆/၁ ကဘျံးပၤ ၁၁ အဆၢ ၄-၅
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်သးသယုၢ်တၢ်
၃:၂၁-၂၆, ၂၈-၃၃. ဖဲပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်အခါ ပအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲကသ့ဒ်လဲၣ်. ဝံယံးရမံယၤ တဲပၠးပှၤလီၤ. ပတကြၢးသးပ့ၤနီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤ အါအါကလဲာ် ဒီးအဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤလီၤ. ဒီးပကြၢးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ခီဖျိလၢ ပအိၣ်မူဘၣ်အဃိ မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပတကြၢးတူၢ်ၡူကွံာ် ပတၢ်မုၢ်လၢ်ဘၣ်. ဒီးဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ် ပတဘၣ်ကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအလိၤဘၣ်, ပကဘၣ်သူၣ်စူၤသးစူၤဒီး အိၣ်ကစုဒုလီၤ. ပကဘၣ် ‘ပာ်ပထးခိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အကမူၣ်ကျါ’ လီၤ. အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤ ပကဘၣ်တူၢ်လိာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ပကထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဂ့ၤအိၣ်ဝဲအဃိလီၤ.
၃:၂၇. ဖဲပသးစၢ်အခါ ပတၢ်နာ်ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤခီဖျိလၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲ, တၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢတဖၣ် လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤကညီဖိကြၢး “ယိးနီၣ်ယိးဘိလၢ အဖိၣ်သၣ်ခွါထီၣ်အဖၢမုၢ်” လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ဖဲပသးစၢ်အခါ ပတူၢ်တၢ်ကီတၢ်ခဲမ့ၢ်န့ၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ဖဲပသးပှၢ်ထီၣ်အခါ ပတူၢ်တၢ်ကီတၢ်ခဲကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(သးသယုၢ်တၢ် ၂:၁၇) ယွၤမၤတၢ်လၢအတိာ်ဝဲ, မၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်အတၢ်ကတိၤလၢ အမၤလိာ်ဝဲလၢမုၢ်နံၤတဖၣ်လၢပျၢၤလီၤ. မၤလီၤပှီၢ်တၢ်, တသးလီဘၣ်တၢ်ဘၣ်, ဒီးဒုးသးခုနဒုၣ်နဒါလၢနလိၤ, ပာ်ထီၣ်ထီပှၤထီဒါနၤအနၢၤလီၤ.
တၢး၀၇ ၆/၁ ကဘျံးပၤ ၉ အဆၢ ၄
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်သးသယုၢ်တၢ်
၂:၁၇—ဘၣ်ဃးဒီးဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤလၢပှဲၤထီၣ် “အတၢ်ကတိၤ” ဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ ဘၣ်တၢ်ဟံးန့ၢ်အီၤဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၂၆:၁၇ အပူၤလီၤ. ဒီးဖဲအံၤတဲဝဲလၢ “ဒီးယကပာ်ထီဒါယမဲာ်လၢသုလိၤ, ဒီးသုကဘၣ်တၢ်မၤသံသုလၢ သုဒုၣ်သုဒါအမဲာ်ညါလီၤ. ပှၤလၢအသးဟ့သုကပၢသုလီၤ. တုၤပှၤတလူၤဘၣ်သုနီတဂၤဘၣ်ဒီး, သုကဃ့ၢ်လီၤ.”
(သးသယုၢ်တၢ် ၅:၇) ပပၢ်မၤကမၣ်တၢ်, ဒီးတအိၣ်လၢၤဘၣ်. ဒီးပဘၣ်အတၢ်ဒဲးဘးလီၤ.
တၢး၀၇ ၆/၁ ကဘျံးပၤ ၁၁ အဆၢ ၁
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်သးသယုၢ်တၢ်
၅:၇—မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤစံၣ်ညီၣ် အခ့အပှၤတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အပၢ်အတၢ်ကမၣ်အဃိဧါ. ယဟိဝၤယွၤ တစံၣ်ညီၣ်အခ့အပှၤတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဖံအဖုတဖၣ် အတၢ်ဒဲးဘးအဃိဘၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢပ “ဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ ယွၤလၢပကစၢ်ဒၣ်ပဝဲအဂ့ၢ်ကိးဂၤဒဲးလီၤ.” (ရိမ့ၤ ၁၄:၁၂) ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢမိၢ်ပၢ်တဖၣ် မၤကမၣ်တၢ်အဃိ ဖိလံၤတဖၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ပိာ်ထွဲလၢအဟဲကဲထီၣ်အသးတဖၣ်သ့လီၤ. အဒိ, လၢပျၢၤပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်အဃိ လၢခံန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် တညီလၢအဝဲသ့ၣ် ကလဲၤတၢ်ဒ်တၢ်တီတၢ်လိၤအကျဲန့ၣ်ဘၣ်.—၂ မိၤၡ့ ၂၀:၅.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(သးသယုၢ်တၢ် ၂:၂၀–၃:၁၂) ယွၤဧၢ, နမၤတၢ်အံၤလၢမတၤမတၤလဲၣ်န့ၣ် ကွၢ်ဒီးဆိကမိၣ်တက့ၢ်. ကွၢ်ကွၢ်, ပိာ်မုၣ်အီၣ်အတၤသၣ်, ဖိဆံးလၢအဖိးဟုအီၤလၢအစုဧါ. ကွၢ်ကွၢ်, ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်, ဒီးဝံတဖၣ်ကဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢ ယွၤအလီၢ်စီဆှံအပူၤဧါ. ၂၁ ပှၤဖိၣ်သၣ်ခွါ ဒီးပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ် မံလီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ဖီခိၣ်လၢကျဲပူၤ, ယပှၤမုၣ်လိၣ်ဘိ, ဒီးယပှၤဖိၣ်သၣ်ခွါလီၤဃံၤဝဲလၢနးဧိၤဘီဧိၤလီၤ. လၢနတၢ်သးထီၣ်အမုၢ်တနံၤန့ၣ် နမၤသံတၢ်, နတသးလီဘၣ်တၢ်ဘၣ်. ၂၂ ဒ်လၢတၢ်မၤဘူၣ်အမုၢ်တနံၤအသိးန့ၣ် နကိးဖှိၣ်တၢ်မၤပျံၤယၤဝးတရံး, ဒီးလၢယွၤသးထီၣ်အမုၢ်တနံၤန့ၣ် ပှၤတပူၤတဖျဲး, ဒီးတအိၣ်လီၤတဲာ်ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. ပှၤလၢယအံးက့ၤကွၢ်က့ၤ ဒီးလုၢ်အီၤန့ၣ် အဒုၣ်အဒါမၤလၢာ်ကွံာ်အီၤလီၤ. ၃ ယဲဒၣ်အံၤ, ယမ့ၢ်ပှၤကညီတဂၤလၢအထံၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လၢ အသးကဲၤထီၣ်အနီၣ်တီၢ်အဃိလီၤ. ၂ ဆှၢယၤ, ဒီးဒုးလဲၤယၤဆူတၢ်ခံးအပူၤ, ဖဲတၢ်ကပီၤတအိၣ်ဘၣ်. ၃ မ့ၢ်မးယၤထီၣ်အစုထီဒါယၤ သ့တနံၤကျၢၤလီၤ. ၄ မၤလၢာ်ကွံာ်ယဖံးယညၣ်, ဒီးမၤကၢ်ကွံာ်ယဃံယကွဲလီၤ. ၅ မၤထီၣ်တၢ်ထီဒါယၤ, ဒီးဒုးအိၣ်ဝးတရံးယၤလၢတၢ်ခၣ် ဒီးတၢ်လီၤဘှံးလီၤတီၤလီၤ. ၆ ပာ်လီၤယၤလၢ တၢ်အလီၢ်ခံးတဖၣ်အပူၤ ဒ်ပှၤသံဝဲလၢပျၢၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ၇ မၤကရၢယၤ, ဒီးယဟးထီၣ်တသ့ဘၣ်, မၤဃၢထီၣ်ယသွဲတိၢ်လီၤ. ၈ တုၤယကိးထီၣ်ဒီးဃ့ကညးတၢ်ဒီး, ပာ်တဒၢအသးဒီး ယတၢ်ထုကဖၣ်လီၤ. ၉ မၤကရၢယကျဲလၢ လၢၢ်စိးအသး, မၤဒၢကူဒၢက့ၣ်ယကျဲတဖၣ်လီၤ. ၁၀ အိၣ်ဝဲဒီးယၤ ဒ်တၤသူခိးခူသူၣ်အသိးန့ၣ်, ဒ်ခ့ယုၢ်အိၣ်လၢ အလီၢ်ခူသူၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ၁၁ ဘိးဃၣ်ကပၤယကျဲတဖၣ်, ဒီးအ့ၣ်ဖှီကွံာ်ယၤ, မၤသယုၢ်ယၤလီၤ. ၁၂ သူထီၣ်အချံၣ်, ဒီးပညိၣ်ထီၣ်လံတၢ်လၢယၤ ဒ်အပနီၣ်လၢအပျၢ်ဧိၤစၤဧိၤ အဂီၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ.
လါယူၤ ၁၉–၂၅
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယဃ့းစက့လး ၁–၅
“ယဃ့းစက့လး သူၣ်ခုသးခုလၢ စံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ကစီၣ်”
(ယဃ့းစက့လး ၂:၉–၃:၂) ဒီးယကွၢ်တၢ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, တၢ်ယူာ်ထီၣ်အစုဆူယအိၣ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, လံာ်အထူတထူ အိၣ်ဝဲလၢအစုပူၤလီၤ. ၁၀ ဒီးသလၣ်ထီၣ်ဝဲလၢယမဲာ်ညါ, ဒီးကွဲးအသးလၢအပူၤဒီးလၢအချၢ, ဒီးတၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤ, ဒီးတၢ်ဟီၣ်ပသူဟီၣ်ပသီ, ဒီးတၢ်မိၣ်တၢ်မး ကွဲးအသးလၢအပူၤလီၤ. ၃ ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, အီၣ်တၢ်လၢနထံၣ်န့ၢ်တက့ၢ်, အီၣ်လံာ်အထူတထူအံၤ, ဒီးလဲၤကတိၤတၢ်ဒီး အံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိတက့ၢ်. ၂ ဒီးယအဲးထီၣ်ယထးခိၣ်, ဒီးအဝဲဒၣ်ဟ့ၣ်အီၣ်ယၤလၢ လံာ်အထူတထူန့ၣ်လီၤ.
တၢး၀၈ ၇/၁၅ ကဘျံးပၤ ၈ အဆၢ ၆-၇
တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တဟံၣ်ဘၣ်တဟံၣ် အတၢ်မၤကွၢ်သ့ၣ်တဖၣ်
၆ လံာ်ယဃ့းစက့လး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ကျဲအဂၤလၢ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်ထံၣ်တၢ်လၢညါခီတခါအပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ဝံယဃ့းစက့လးလၢ လံာ်ထူတထူလၢ ဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤခံကပၤလၢာ်လၢ “တၢ်ဟီၣ်ပသူဟီၣ်ပသီ, ဒီးတၢ်မိၣ်တၢ်မး” အဂ့ၢ်ဒီးစံးအီၤလၢ “ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, အီၣ်တၢ်, ဒီးမၤပှဲၤနသအိပူၤဒီး လံာ်အထူတထူအံၤ လၢယဟ့ၣ်လီၤနၤတက့ၢ်.” တၢ်ထံၣ်တၢ်လၢညါခီအံၤ အခီပညီအိၣ်ဒ်လဲၣ်. တၢ်ကစီၣ်လၢ ကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲအံၤ ဝံယဃ့းစက့လး တူၢ်လိာ်ဝဲလၢလၢပှဲၤပှဲၤလီၤ. တၢ်ကစီၣ်အံၤလဲၤနုာ်ဆူ အနီၢ်ကစၢ်အပူၤ ဒီးတုၤလၢအသူၣ်ကံၢ်သးလဲပူၤလီၤ. ဝံစံးက့ၤဝဲလၢ– “ယအီၣ်တၢ်, ဒီးဆၢဝဲလၢယကိာ်ပူၤ ဒ်ကနဲစီအသိးန့ၣ်လီၤ.” တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယွၤအတၢ်ကစီၣ်လၢ ကမျၢၢ်မဲာ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သးခုလၢ စီၤယဃ့းစက့လးအဂီၢ် ဒီးလီၤဂာ်ဒ်အီၣ်ဘၣ်ဝဲ ကနဲစီလၢအဆၢအသိးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကစီၣ်အံၤ မ့မ့ၢ်တၢ်ကစီၣ်လၢအဆူၣ်လၢ ပှၤလၢတအဲၣ်ဒိးတူၢ်လိာ်ဝဲတဖၣ်အဂီၢ် သနာ်က့ မ့မ့ၢ်လၢ ယဃ့းစက့လးန့ၣ် မ့ၢ်လၢအခၢၣ်စးဘၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးမၤလၢပှဲၤဘၣ်မူဒါလၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်အီၤအံၤအဃိ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီအံၤန့ၣ်လီၤ.—ဖး ယဃ့းစက့လး ၂:၈–၃:၄, ၇-၉ တက့ၢ်.
၇ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလိတခါလၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ယွၤအခ့အပှၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤအဂီၢ်လီၤ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကစီၣ်လၢအဆူၣ် လၢပကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူ ပှၤလၢတပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပတၢ်ကစီၣ်တဖၣ်အအိၣ်လီၤ. တၢ်သးခုကစီၣ် တၢ်မၤအံၤ ပကထံၣ်အီၤဒ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်ပှၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ နီၢ်သးဆူၣ်, ဖးလံာ်စီဆှံ ဒီးမၤလိအီၤ ထီဘိလီၤ. ပမ့ၢ်မၤလိဝံၤတၢ်မံၤ ဒီးပမ့ၢ်တမၤအီၤထီဘိဘၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အဘျုးလၢလၢပှဲၤပှဲၤလၢ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါဘၣ်. နနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံဒီး တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံန့ၣ် နမၤဂ့ၤထီၣ်အါန့ၢ်အလီၢ်ကသ့ဧါ. တၢ်လၢနဖးတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နဆိကမိၣ်ထံအီၤ အါန့ၢ်ဒံးလၢညါဧါ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁:၂, ၃.
it-1 ကဘျံးပၤ ၁၂၁၄
သအိ (ပှံာ်)
နီၢ်ခိတၢ်အီၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဂံာ်ဘျဲးအီၤလၢ ပှၤဟၢဖၢပူၤလီၤ. ဖဲဘၣ်တၢ်သူအီၤ ဒ်တၢ်အဒိအသိးအခါန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ပှၤဟံးန့ၢ် နီၢ်သးအဂံၢ်အဘါ, ပှၤလၢပှဲၤဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢနီၢ်သးတခီလီၤ. လၢတၢ်ထံၣ်တၢ်လၢညါခီအပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ ဝံယဃ့းစက့လး ဟံးထီၣ်လံာ်ထူဒီး မၤပှဲၤအဟၢဖၢလီၤ. တၢ်ကတိၤလၢ အအိၣ်လၢလံာ်ထူအပူၤန့ၣ် ယဃ့းစက့လး ပာ်ဝဲလၢအသးပူၤ ဆိကမိၣ်ထံဝဲအခါ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအဃိ စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါန့ၢ်ဝဲလီၤ.—ယဃ့းစက့လး ၃:၁-၆; ထိၣ်သတြီၤဒီး လီၣ်ဖျါ ၁၀:၈-၁၀ တက့ၢ်.
(ယဃ့းစက့လး ၃:၃) ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, အီၣ်တၢ်, ဒီးမၤပှဲၤနသအိပူၤဒီး လံာ်အထူတထူအံၤလၢ ယဟ့ၣ်လီၤနၤတက့ၢ်. ဒီးယအီၣ်တၢ်, ဒီးဆၢဝဲလၢယကိာ်ပူၤ ဒ်ကနဲစီအသိးန့ၣ်လီၤ.
တၢး၀၇ ၇/၁ ကဘျံးပၤ ၁၂ အဆၢ ၃
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယဃ့းစက့လး—၁
၂:၉–၃:၃—ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကအုကစွါ ဒီးတၢ်သူၣ်အုးသးအုးတဖၣ် အလံာ်ထူန့ၣ် ဆၢဝဲလၢ ဝံယဃ့းစက့လးအဂီၢ်လဲၣ်. လံာ်ထူ ဆၢဝဲလၢ ဝံယဃ့းစက့လးအဂီၢ် မ့ၢ်လၢအဝဲအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အမူဒါအဖီခိၣ်အဃိလီၤ. အဝဲအသးအိၣ် ကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဝံတဂၤအဃိန့ၣ်လီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယဃ့းစက့လး ၁:၂၀, ၂၁) ဖဲဒၣ်အသးအိၣ်ဝဲလၢ အကလဲၤတၢ်ဒီး, လဲၤဖဲဒၣ်သးကလဲၤဝဲ, ဒီးလ့ၣ်ကဟၣ်အပၣ် စိာ်ကစီၤထီၣ်အသးလၢအဃၢၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်သးအသးအိၣ်ဝဲလၢ လ့ၣ်ကဟၣ်အပၣ်အပူၤလီၤ. ၂၁ တုၤအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လဲၤဝဲဒီး, လ့ၣ်အပၣ်လဲၤဝဲလီၤ. ဒီးတုၤအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ကတီၢ်ဒီး, အိၣ်ကတီၢ်ဝဲလီၤ. ဒီးတုၤအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် စိာ်ကစီၤထီၣ်အသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီး, လ့ၣ်အပၣ် စိာ်ကစီၤထီၣ်အသးလၢအဃၢၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်သးအသးန့ၣ် အိၣ်ဝဲလၢလ့ၣ်ကဟၣ်အပၣ်အပူၤလီၤ.
(ယဃ့းစက့လး ၁:၂၆-၂၈) ဒီးလၢမူကပိာ်လိၤအဖီခိၣ်လၢ အအိၣ်ဝဲလၢအခိၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ် တၢ်ဖျါမၤသးဒ် တၢ်မျၢ်နံၤလါအသိး, ဒ်တၢ်လီၢ်ပစိာ်အသိးန့ၣ် ဒီးလၢတၢ်ဖျါမၤအသးဒ် တၢ်လီၢ်ပစိာ်အသိးအဖီခိၣ်န့ၣ် တၢ်အက့ၢ်အဂီၤ ဒ်ပှၤကညီအသိးန့ၣ်အိၣ်ဝဲလီၤ. ၂၇ ဒီးယထံၣ်တၢ်လီၤဂာ်လၢတိၢ်ဘီစီ, မၤသးဒ်မ့ၣ်အူဝးတရံးဝဲလၢအပူၤအသိး, လၢအယီၢ်ဒ့အဖီခိၣ်လီၤ. ဒီးလၢအယီၢ်ဒ့အဖီလာ် ယထံၣ်တၢ်မၤအသးဒ်မ့ၣ်အူအသိးန့ၣ်, ဒီးအတၢ်ကပြုၢ်ကပြီၤ အိၣ်ဝးတရံးအီၤလီၤ. ၂၈ ဒ်တၢၢ်ကွဲၤလၢတၢ်အၢၣ်လိၤလၢ တၢ်ဟဲစူၤအမုၢ်တနံၤအသိး, တၢ်ကပြုၢ်ကပြီၤဝးတရံးဝဲ မၤသးဒ်န့ၣ်သိးလီၤ. အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်ယွၤအလၤကပီၤအက့ၢ်အဂီၤလီၤ. ဒီးတုၤယထံၣ်ဘၣ်ဒီး, ယလီၤဃံၤအီထီလာ်, ဒီးယနၢ်ဟူပှၤလၢ အကတိၤတၢ်တဂၤအကလုၢ်လီၤ.
တၢး၀၇ ၇/၁ ကဘျံးပၤ ၁၁ အဆၢ ၆
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယဃ့းစက့လး—၁
၁:၄-၂၈—မူခိၣ်လ့ၣ်ကဟၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. လ့ၣ်ကဟၣ်န့ၣ် ဒိလီၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိလၢမူခိၣ် လၢပၣ်ဃုာ်ဒီးပှၤနီၢ်သးဖိလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လ့ၣ်ကဟၣ်အံၤ လဲၤတၢ်ခီဖျိလၢယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံအဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤဒိးလ့ၣ်ကဟၣ်န့ၣ် ဒိလီၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤလၢ လၢပှဲၤဒီးအလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. တၢၢ်ကွဲၤဃံလၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ ကစၢ်အတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်န့ၣ်လီၤ.
(ယဃ့းစက့လး ၄:၁-၇) ဒီးနဲဒၣ်အံၤပှၤကညီဖိခွါဧၢ, ဟံးန့ၢ်အူးခဲဘ့ၣ်ဘၣ်တဘ့ၣ်, ဒီးပာ်အီၤလၢနမဲာ်ညါ, ဒီးကွဲးဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် အဂီၤလၢအလိၤ, ၂ ဒီးကဝီၤဃာ်အီၤ, သူၣ်တိာ်ထီဒါအီၤ, ဒီးမၤထီၣ်ခိၣ်ဒူထီဒါအီၤ, ဒီးသူၣ်ဒဲထီဒါအီၤ, ဒီးပာ်နီၣ်ဘၢၣ်ဖျိတၢ်ဝးတရံးအီၤတက့ၢ်. ၃ ဒီးနဲဒၣ်အံၤ ဟံးန့ၢ်သပၢၤထးဘ့ၣ်ဘၣ်တဘ့ၣ်, ဒီးပာ်အီၤလၢခိၣ်ဒူထးအဂီၢ်လၢ နၤဒီးဝ့ၢ်အဘၢၣ်စၢၤ, ဒီးပာ်နမဲာ်ထီဒါအီၤတက့ၢ်. ဒီးကဘၣ်တၢ်ကဝီၤဃာ်အီၤ, ဒီးနကကဝီၤဃာ်အီၤလီၤ. အဝဲန့ၣ် ကကဲထီၣ်အပနီၣ်လၢ အံၣ်စရ့လး အပှၤဟံၣ်ဖိအဂီၢ်လီၤ. ၄ ဒီးနဲဒၣ်အံၤမံလီၤလၢ နကပၤအစ့ၣ်တခီ, ဒီးပာ်အံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိ အတၢ်အၢလၢအလိၤတက့ၢ်. နကစိာ်အတၢ်အၢ ဒ်အမုၢ်နံၤတဖၣ်လၢ နမံလီၤလၢအဖီခိၣ် အတၢ်ဂံၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ၅ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, လၢအတၢ်အၢအနံၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ယပာ်လီၤမုၢ်နံၤတဖၣ်လၢနဂီၢ်, အနံၤသၢကယၤခွံဆံလီၤ. ဒီးနကစိာ်အံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိ အတၢ်အၢအနံၤပှဲၤန့ၣ်လီၤ. ၆ ဒီးတုၤနမၤပှဲၤထီၣ် မုၢ်နံၤတဖၣ်ဝံၤဒီး, မံလီၤကဒီးလၢ နကပၤအထွဲတခီတက့ၢ်. ဒီးနကစိာ်ယူဒၤအပှၤဟံၣ်ဖိ အတၢ်အၢအနံၤလွံၢ်ဆံလီၤ. လၢတနံၣ်အဂီၢ် ယပာ်လီၤန့ၢ်နၤလၢမုၢ်တနံၤလီၤ. ၇ ဒီးကွၢ်လၢနမဲာ်ဆူယရူၤၡလ့ၣ်လၢ တၢ်ကဝီၤဃာ်အီၤ, ဒီးမၤဘ့ၣ်ဆ့နစုဒုၣ်, ဒီးကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ် ထီဒါအီၤတက့ၢ်.
တၢး၀၇ ၇/၁ ကဘျံးပၤ ၁၂ အဆၢ ၄
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယဃ့းစက့လး—၁
၄:၁-၁၇—ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ဟဲဒုးအီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ယဃ့းစက့လး မၤပၠးဝဲအဒိအနီၢ်ကီၢ်ဧါ. ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ဟဲဒုးအီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ယဃ့းစက့လး မၤပၠးဝဲအဒိအနီၢ်ကီၢ်ဧါ. ယဃ့းစက့လး တဲဘၣ်ကစၢ်ယွၤ ဒ်သိးကဆီတလဲန့ၢ်အီၤ မ့ၣ်အူဆၣ် ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်အီၤအခွဲးအဃိ ဖျါလၢအဝဲမၤပၠးဝဲ အဒိအနီၢ်ကီၢ်လီၤ. ဘၣ်မံဝဲလၢအကပၤအစ့ၣ်တခီန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အဒူၣ်တဆံ အတၢ်ကမၣ်အဃိ ဘၣ်တူၢ်ဘၣ်တၢ် အနံၣ် ၃၉၀ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်စးထီၣ်အသးဖဲ ချ.ခ.န ၉၉၇ တုၤလီၤလၢ ချ.ခ.န ၆၀၇ ဖဲဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မံဝဲလၢအကပၤအထွဲတခီန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤယူဒၤဖိ အတၢ်ကမၣ်အဃိ ဘၣ်တူၢ်ဘၣ်တၢ် အနံၣ် ၄၀ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ဝံယံးရမံယၤ ကဲထီၣ်ဝံ ဖဲ ချ.ခ.န ၆၄၇ တုၤလၢ ချ.ခ.န ၆၀၇ န့ၣ်လီၤ. အသီ ၄၃၀ အတီၢ်ပူၤ အဝဲတဘၣ်အီၣ်အီတၢ် ဘျဲးအီၣ်ဘျဲးအီ (လၢအီၣ်လၢအီ) ဘၣ်. ဒီးတၢ်အံၤ မ့ၢ်ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ ဖဲဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကဝီၤဃာ်အီၤ အတီၢ်ပူၤ တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိကအိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယဃ့းစက့လး ၁:၁-၁၄) ဒီးလၢအနံၣ်ပှဲၤထီၣ် သၢဆံနံၣ်တနံၣ်, လါပှဲၤထီၣ်လွံၢ်လါတလါ, လါထီၣ်ယဲၢ်နံၤတနံၤ, လၢယအိၣ် လၢပှၤကဲကုၢ်အကျါလၢ ထံမိၢ်ပှၢ်ကဘၢ်အနံၤန့ၣ် တၢ်မၤအသးလၢမူခိၣ်အိးထီၣ်အသး, ဒီးယထံၣ်တၢ်လၢညါခီ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤလီၤ. ၂ လါထီၣ်ယဲၢ်နံၤတနံၤလၢ စီၤပၤယဟိၤယါခံၣ် ကဲကုၢ်ပှဲၤထီၣ် ယဲၢ်နံၣ်တနံၣ်အပူၤ, ၃ ယွၤအကလုၢ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲ, အိၣ်ဝဲဒီးစီၤဘူၤစံအဖိခွါ ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ် စီၤယဃ့းစက့လး, လၢပှၤက့ၤစ့းဖိအကီၢ်ပူၤ လၢထံမိၢ်ပှၢ်ကဘၢ်အနံၤ, ဒီးယွၤအစု အိၣ်ဝဲလၢအလိၤဖဲန့ၣ်လီၤ. ၄ ဒီးယကွၢ်တၢ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ကလံၤသဝံးဟဲထီၣ်လၢ ကလံၤစိးတခီ, တၢ်အၢၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးမ့ၣ်အူတလိၣ်သဝံးလီၤအသး, ဒီးတၢ်ကပြုၢ်ကပြီၤဝးတရံးဝဲ, ဒီးလၢအသးကံၢ်ပူၤ, တၢ်မၤသး ဒ်လၢၢ်ဆှံဘီအသိးန့ၣ် အိၣ်ဝဲလၢ မ့ၣ်အူအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ၅ ဒီးလၢအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်သးလွံၢ်ဂၤအက့ၢ်အဂီၤအိၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးဖျါဝဲဒ်အံၤ, အိၣ်ဝဲဒီးပှၤကညီအက့ၢ်အဂီၤလီၤ. ၆ ဒီးတဂၤအိၣ်ဝဲဒီးအမဲာ်လွံၢ်ခီ, ဒီးအဒံးဆ့လွံၢ်ဘ့ၣ်, တဂၤအိၣ်ဝဲဒီးအမဲာ်လွံၢ်ခီ, ဒီးအဒံးဆ့လွံၢ်ဘ့ၣ် စုာ်စုာ်လီၤ. ၇ ဒီးအခီၣ်န့ၣ်မ့ၢ်အဘျၢ, အခီၣ်ညါသးမၤသးဒ် ဂီၤဖံးဖိအခီၣ်ညါသးသိးန့ၣ်လီၤ. ဒီးကယဲၢ်ကယူာ်ဒ်တိၢ်ဘီတြူာ် ကဆှၣ်အသးအသိးန့ၣ်လီၤ. ၈ ဒီးပှၤကညီအစုအိၣ်ဝဲလၢ အဒံးဆ့အဖီလာ်လၢ အကပၤလွံၢ်ခီအလိၤ, ဒီးလွံၢ်ဂၤန့ၣ်အိၣ်ဝဲဒီး အမဲာ်ဒီးအဒံးဆ့လွံၢ်ခီလီၤ. ၉ အဒံးဆ့တဖၣ် စဲဘူးလိာ်အသးလီၤ. တုၤအလဲၤတၢ်ဒီး, တဃၣ်ဘၣ်အသးဘၣ်. လဲၤတၢ်စၢၢ်ဆၢပံၢ်ကလာ်လၢအမဲာ်ညါလီၤ. ၁၀ တၢ်လၢအမဲာ်အက့ၢ်အဂီၤန့ၣ် လွံၢ်ဂၤအိၣ်ဝဲဒီးပှၤကညီအမဲာ်, ဒီးခ့ယုၢ်အမဲာ်လၢစုထွဲတခီ, ပှၤလွံၢ်ဂၤန့ၣ်အိၣ်ဝဲဒီး ဂီၤဖံးဖါအမဲာ်လၢ စုစ့ၣ်တခီဒီးပှၤလွံၢ်ဂၤန့ၣ် အိၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒီး လံာ်ကြီကြာ်အမဲာ်လီၤ. ၁၁ ဒီးအမဲာ်အိၣ်ဒ်န့ၣ်, ဒီးအဒံးဆ့ယူာ်ထီၣ်အသးဆူထးခီ, တဂၤအိၣ်ဒီးခံဘ့ၣ်စဲဘူးလိာ်အသး, ဒီးခံဘ့ၣ်ကျၢၢ်ဘၢအကစၢ်စုာ်စုာ်လီၤ. ၁၂ ဒီးလဲၤဝဲစၢၢ်ဆၢပံၢ်ကလာ်လၢအမဲာ်ညါကိးဂၤဒဲး, ဖဲဒၣ်အသးအိၣ်လၢအကလဲၤဝဲဒီး, လဲၤဝဲလီၤ. တုၤအလဲၤတၢ်ဒီး, တဃၣ်ဘၣ်အသးဘၣ်. ၁၃ တၢ်သးတဖၣ်အက့ၢ်အဂီၤန့ၣ် ဖျါဝဲမၤသးဒ်မ့ၣ်အူကဖးအသိး, မၤသးဒ်မ့ၣ်အူဒၢအသိးန့ၣ်လီၤ. မ့ၣ်အူန့ၣ်လဲၤထီၣ်ဟဲလီၤလၢ တၢ်သးတဖၣ်အကျါ, ဒီးမ့ၣ်အူကဲၤကပီၤထီၣ်, ဒီးလီဝၢ်အဒံးဟးထီၣ်လၢမ့ၣ်အူကျါလီၤ. ၁၄ ဒီးတၢ်သးတဖၣ်န့ၣ်ဃ့ၢ်, ဒီးဟဲက့ၤဒ်လီဝၢ်အဒံးတဘျီ အသိးန့ၣ်လီၤ.
လါယူၤ ၂၆–လါယူၤလံ ၂
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယဃ့းစက့လး ၆–၁၀
“မ့ၢ်နအိၣ်ဒီးတၢ်ပနီၣ်လၢ နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ်ဧါ”
(ယဃ့းစက့လး ၉:၁, ၂) ဒီးကိးထီၣ်ဝဲလၢယနၢ်ပူၤ လၢအကလုၢ်ဖးဒိၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ဒုးသုးဘူးပှၤလၢ အဟဲအိၣ်သကိးဝ့ၢ်တဖၣ်, တဂၤဒီးအစုကဝဲၤလၢအမၤဟးဂီၤတၢ်လၢ အစုပူၤစုာ်စုာ်တက့ၢ်. ၂ ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ပှၤဃုဂၤဟဲဝဲလၢ ပဲတရီလၢထးခီတဖျိအကျဲလၢ အဖျိဝဲဆူကလံၤစိး, ဒီးတဂၤဒီးအစုကဝဲၤမၤသံတၢ်လၢ အစုပူၤစုာ်စုာ်လီၤ. ဒီးပှၤကူသိးဖှီဝါကဆှၣ်အိၣ်ဝဲဒီး ပှၤကွဲးလံာ်အနၢၤတဘိလၢ အယီၢ်ဒ့လိၤတဂၤ, အိၣ်ဝဲလၢအကျါလီၤ. ဒီးလဲၤနုာ်ဝဲ, ဒီးဆၢထၢၣ်ဝဲလၢ တၢ်လုၢ်လီၢ်တိၢ်အဃၢၤလီၤ.
ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်
လၢဝံယဃ့းစက့လး အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤန့ၣ် ပှၤလၢအိၣ်ဒီး ပှၤကွဲးလံာ်အနၢၤတဘိ (တၢ်တမံၤလၢ ကကွဲးတၢ်အဂီၢ်) ဒီးပှၤဃုဂၤလၢအိၣ်ဒီး တၢ်စုကဝဲၤလၢကမၤသံတၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
▪ ပှၤတဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ မူခိၣ်အသုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်လၢ အကမၤဟးဂီၤ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်လီၤ. ဒီးလၢခံတဘျီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကမၤဟးဂီၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢအဘၣ်ထွဲဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ်အတၢ်ကရၢကရိ ဖဲအၢ်မက့းဒိၣ်အတၢ်ဒုးန့ၣ်လီၤ. တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီတခါအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိအရ့ဒိၣ်လဲၣ်.
တချုးလၢ ချ.ခ.န ၆၀၇ န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒုးထံၣ်ဝံယဃ့းစက့လးလၢ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကမၤအသးလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤတချုးလၢပှၤမၤဟးဂီၤအီၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ထံၣ်လၢညါအပူၤန့ၣ် ဝံယဃ့းစက့လး ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤဝ့ၢ်ဖိတဖၣ်မၤတၢ်အၢတၢ်သီအါမးလီၤ. ဒီးအဝဲထံၣ်ဝဲ ပှၤဃုဂၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ် “စုကဝဲၤမၤသံတၢ်လၢ အစုပူၤ” န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးပှၤတဂၤလၢ “ကူသိးဖီဝါကဆှၣ်” လၢအစိာ် “ပှၤကွဲးလံာ်အနၢၤတဘိ”န့ၣ်လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၈:၆-၁၂; ၉:၂, ၃) ပှၤတဂၤအံၤ ဘၣ်လဲၤလၢဝ့ၢ်ပူၤဒီး “မၤပနီၣ်ပှၤလၢ အကအုကစွါဒီး ဟီၣ်ဝဲလၢ တၢ်သးဘၣ်အၢလၢ အမၤအသးလၢ အသးကံၢ်ပူၤအဃိတဖၣ် အမဲာ်တူၢ်ခိၣ်” န့ၣ်လီၤ. လၢခံပှၤဃုဂၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်စုကဝဲၤန့ၣ် ပှၤမၢအဝဲသ့ၣ် လဲၤဆူဝ့ၢ်ပူၤဒီး မၤသံပှၤကိးဂၤဒဲးလၢ တအိၣ်ဒီးတၢ်မၤပနီၣ်လၢအမဲာ်တူၢ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၉:၄-၇) ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထံၣ်လၢညါအံၤ ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ဒီးပှၤလၢအိၣ်ဒီး ပှၤကွဲးလံာ်အနၢၤတဘိန့ၣ် မ့ၢ်မတၤတဂၤလဲၣ်.
ဝံယဃ့းစက့လး ထံၣ်ဝဲတၢ်ထံၣ်လၢညါအံၤ ဖဲ ချ.ခ.န ၆၁၂ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ၅ နံၣ်ပူၤကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ဖဲယဟိဝၤယွၤပျဲဝဲ ဘၤဘူၤလိၣ် ဟဲမၤဟးဂီၤဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အခါ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤသူဝဲ ဘၤဘူၤလိၣ်လၢ ကသိၣ်ဃီၣ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အတအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိကနၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၂၅:၉, ၁၅-၁၈) မ့မ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိ အတီအလိၤလၢ အတတူၢ်လိာ် တၢ်အၢတၢ်သီ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤန့ၣ် တၢ်မၤအသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤမၤပူၤဖျဲးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်ထံၣ်လၢညါအပူၤ ဝံယဃ့းစက့လး တမၤပနီၣ်ပှၤလၢအမဲာ်တူၢ်ခိၣ်အလိၤ အနီၢ်ကီၢ်ဘၣ် ဒီးတမၤစၢၤတၢ်ဖဲ ပှၤမၤဟးဂီၤဝ့ၢ် အဆၢကတီၢ် ပှၤလၢအတီခိၣ်ရိၣ်မဲ တၢ်မၤဟးဂီၤ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ ဝံအတၢ်စံးပာ်တဖၣ်အံၤအဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မၤအသးလၢမူခိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤမၢမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤ တၢ်မၤဟးဂီၤပှၤအၢပှၤသီ ဒီးတၢ်မၤပူၤဖျဲး ပှၤတီပှၤလိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ခါဆူညါ ဝံအတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. လၢညါပတၢ်နၢ်ပၢၢ်လၢအလီၢ်လံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပှၤလၢအိၣ်ဒီး ပှၤကွဲးလံာ်အနၢၤတဘိန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် လၢအအိၣ်မူဒံးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ်လီၤ. ပစံးစ့ၢ်ကီးလၢ ဖဲပှၤဒိကနၣ်ဒီးတူၢ်လိာ် တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤအခါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤနီၣ်အီၤလၢ ကပူၤဖျဲးအဂီၢ်လီၤ. ခဲအံၤ ပနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်လၢ ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ ပကဘၣ်တဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤဂၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ မးသဲ ၂၅:၃၁-၃၃ အပူၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ကစံၣ်ညီၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ဒီးယ့ၣ်ၡူးကစံၣ်ညီၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အဆၢကတီၢ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤလၢသိန့ၣ် ကပူၤဖျဲးဝဲလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢဘၣ်တၢ်ပနီၣ်အီၤ လၢမဲာ်တဲးလဲးန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤလီၤ.
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဘၣ်ဃးဒီးဝံယဃ့းစက့လး အတၢ်ထံၣ်လၢညါန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်မၤလိအိၣ်ဝဲယဲၢ်ခါလီၤ–
(၁) တချုးလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ဝံယဃ့းစက့လး, ဝံယံးရမံယၤ ဒီးဝံယၡါယၤ တဲပလီၢ်ပှၤဂီၢ်မုၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကမၤအသးဒီးဝ့ၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်လီၤဂာ် ဒ်ပှၤခိးတၢ်ဖိတဖၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤစ့ၢ်ကီး တချုးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်စးထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤသူဝဲ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤစှၤဂၤတကရူၢ် လၢကသိၣ်လိအပှၤဂီၢ်မုၢ် ဒီးဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဂၤလီၤ. ပမ့ၢ်တဲလိၤလိၤန့ၣ် ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ် လၢအမ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးအပှၤဟံၣ်ဖိန့ၣ် မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်တၢ်မၤအံၤအပူၤလီၤ.—မးသဲ ၂၄:၄၅-၄၇.
(၂) ဝံယဃ့းစက့လး တမၤပနီၣ်ဝဲ ပှၤလၢကပူၤဖျဲးတဖၣ်ဘၣ်. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်စ့ၢ်ကီး တမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးတဲပလီၢ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကမၤအသးလၢ ခါဆူညါန့ၣ်လီၤ. တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအံၤ ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲ ခီဖျိမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် အတၢ်မၤစၢၤလီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၄:၆.
(၃) ပှၤလၢအပူၤဖျဲးလၢ ဝံယဃ့းစက့လးအစိၤန့ၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်ပနီၣ်လၢ အမဲာ်တူၢ်ခိၣ်အလိၤအနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ပှၤလၢအကပူၤဖျဲးလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး တအိၣ်ဒီးတၢ်ပနီၣ်လၢ အမဲာ်တူၢ်ခိၣ်အလိၤ အနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. ပှၤလၢအကပူၤဖျဲးလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ကဘၣ်မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ကွၢ်လိယ့ၣ်ၡူး, ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဒီး ဆီၣ်ထွဲယ့ၣ်ၡူးအဒီပုၢ်ဝဲၢ် ခီဖျိစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၅:၃၅-၄၀) ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကဘၣ်တၢ်မၤပနီၣ်အီၤလီၤ. အခီပညီအဲၣ်ဒိးစံးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ ကပူၤဖျဲးအဂီၢ်လီၤ.
(၄) ပှၤလၢအိၣ်ဒီး ပှၤကွဲးလံာ်အနၢၤတဘိန့ၣ် ဒိလီၤဝဲယ့ၣ်ၡူးလီၤ. လၢတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးကမၤနီၣ်ဃာ်ဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ဒီး ဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်သိလီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ပှၤတဖၣ်အံၤ ကအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ.—မးသဲ ၂၅:၃၄, ၄၆.
(၅) ပှၤဃုဂၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်စုကဝဲၤလၢ ကမၤသံတၢ်န့ၣ် ဒိလီၤဝဲမူခိၣ်အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးကဲခိၣ်ကဲနၢ်ဝဲလီၤ. တယံာ်လၢၤဘၣ် အဝဲသ့ၣ် ကမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ပှၤအၢပှၤသီခဲလၢာ်လီၤ.—ယဃ့းစက့လး ၁၀:၂, ၆, ၇; လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၁-၂၁.
ခီဖျိလၢ တၢ်ထံၣ်လၢညါအံၤအဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢယဟိဝၤယွၤ ကမၤဟးဂီၤဝဲထဲ ပှၤအၢပှၤသီ ဒီးပှၤတီပှၤလိၤကပူၤဖျဲးဝဲလီၤ. (၂ ပ့းတရူး ၂:၉; ၃:၉) ဒီးပသ့ၣ်ညါဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ပစိၤခဲအံၤန့ၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. တချုးတၢ်အကတၢၢ်ဟဲဒံးဘၣ်န့ၣ် ပှၤကိးဂၤဒဲးကြၢးနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်န့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၂၄:၁၄.
(ယဃ့းစက့လး ၉:၃, ၄) ဒီးအံၣ်စရ့လး အကစၢ်အလၤကပီၤ လဲၤထီၣ်ဝဲလၢ ခ့ရူာ်အလိၤ ဖဲအအိၣ်ဆူဟံၣ်အကျဲစၢၤလီၤ. ဒီးကိးထီၣ်ဝဲ ဆူပှၤကူသိးဒီးတၢ်ဖှီဝါကဆှၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးပှၤကွဲး လံာ်အနၢၤတဘိလၢအယီၢ်ဒ့တဂၤ, ၄ ဒီးယွၤစံးဘၣ်အီၤ, လဲၤခီဂာ်ဝ့ၢ်အသးကံၢ်ပူၤ, လၢယရူၤၡလ့ၣ်အသးကံၢ်ပူၤ, ဒီးမၤပနီၣ်ပှၤလၢ အကအုကစွါဒီး ဟီၣ်ဝဲလၢတၢ်သးဘၣ်အၢလၢ အမၤအသးလၢအသးကံၢ်ပူၤ အဃိတဖၣ်အမဲာ်တူၢ်ခိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.
(ယဃ့းစက့လး ၉:၅-၇) ဒီးစံးဘၣ်ပှၤဂၤလၢယနၢ်ပူၤ, လဲၤပိာ်အခံလၢဝ့ၢ်ပူၤ, ဒီးကျီတၢ်တက့ၢ်. မ်သုမဲာ်သုတသးလီတဂ့ၤ. ၆ ပှၤသးပှၢ်, ပှၤဖိၣ်သၣ်ခွါ, ပှၤမုၣ်ကနီၤ, ပှၤဖိဒံဖိသၣ်, ဒီးပှၤပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤန့ၣ် မၤသံအီၤသပှၢ်တၢၢ်တက့ၢ်. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး သုးဘူးသုသးဆူ ပှၤလၢတၢ်ပနီၣ်အိၣ်ဝဲလၢ အလိၤန့ၣ်နီတဂၤတဂ့ၤ, ဒီးမၤဆိတၢ်ဖဲယလီၢ်စီဆှံန့ၣ်တက့ၢ်. ၇ ဒီးမၤဆိဝဲလၢပှၤသူၣ်က့သးပှၢ် လၢအအိၣ်ဝဲလၢဟံၣ်အမဲာ်ညါလီၤ. ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, မၤဟံၣ်တကဆှီဘၣ်, ဒီးမၤပှဲၤတၢ်အဂၢၤ, လၢပှၤလၢအဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤတက့ၢ်. ဟးထီၣ်တက့ၢ်. ဒီးဟးထီၣ်ဝဲ ဒီးမၤသံတၢ်လၢဝ့ၢ်ပူၤလီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယဃ့းစက့လး ၇:၁၉) ကကွံာ်တ့ၢ်အစ့လၢကျဲပူၤ, ဒီးတပးကဲဘၣ်အထူန့ၣ်ဘၣ်. အစ့ဒီးအထူ မၤပူၤမၤဖျဲးအီၤလၢ ယွၤအတၢ်သးထီၣ် အမုၢ်တနံၤတသ့ဘၣ်. အတၢ်သၣ်ဝံၤတဘျါလၢအီၤ, ဒီးအဟၢဖၢတပှဲၤဘၣ်လၢအီၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်အတၢ်ဒဲးဘး အခီၣ်ဘၣ်တိၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢး၀၉ ၉/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၃ အဆၢ ၁၀
တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်
၁၀ ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ပှၤထဲတဂၤဧိၤလၢ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပက ကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ ခါဆူညါအဂီၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ကမၤအသးလၢ ခါဆူညါအဃိလီၤ. ဒီးအဝဲဆၢတဲာ်တၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၄၆:၉, ၁၀) လံာ်စီဆှံ ဝံအတၢ်စံးပာ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ “ယွၤအမုၢ်နံၤဖးဒိၣ် တနံၤအိၣ်ဘူးထီၣ်လံ.” (စဖါနယၤ ၁:၁၄) ဖဲမုၢ်နံၤအဝဲန့ၣ်န့ၣ် ကတိၤဒိ ၁၁:၄ ကလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “လၢတၢ်သးထီၣ်အနံၤန့ၣ် တၢ်ထူးတၢ်တီၤတဂိာ်တသီၣ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်တၢ်တီတၢ်လိၤ မၤပူၤမၤဖျဲးတၢ်လၢတၢ်သံလီၤ.” ဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤ စံၣ်ညီၣ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်လၢမုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢအီၤအံၤအခါ ကျိၣ်စ့, တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် တမ့ၢ်တၢ်နီတမံၤလၢၤဘၣ်. ဒ်ယဃ့းစက့လး ၇:၁၉ တဲဝဲအသိး “ကကွံာ်တ့ၢ်အစ့လၢကျဲပူၤ, ဒီးတပးကဲဘၣ်အထူန့ၣ်ဘၣ်.” တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပတၢ်သးတီဒီး ကစၢ်ယွၤလီၤ.
(ယဃ့းစက့လး ၈:၁၂) ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, တၢ်လၢအံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိ အပှၤသူၣ်က့သးပှၢ် မၤဝဲလၢတၢ်ခံးကျါတဂၤလၢ အတၢ်ဂီၤအဒၢးပူၤစုာ်စုာ်န့ၣ် နထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, စံးဝဲ, ယွၤတထံၣ်ဘၣ်ပှၤဘၣ်, ယွၤလဲၤသဒၣ်လံထံဧိၤကီၢ်ဧိၤလံလီၤ.
တၢး၁၁ ၄/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၆ အဆၢ ၁၄
မ့ၢ်နတူၢ်လိာ် ကစၢ်ယွၤ အသးစီဆှံ ကဆှၢနၤဧါ.
၁၄ တၢ်နာ်အခီပညီန့ၣ် မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ပှၤအနီၢ်ကီၢ်တဂၤလၢပဂီၢ်လီၤ. ကစၢ်ယဟိဝၤယွၤ မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ပှၤလၢအနီၢ်ကီၢ်လၢပဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးန့ၣ် လဲၤတပျာ်ဝဲလံ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒီးယွၤအခ့အပှၤလၢ အပူၤကွံာ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ကစၢ်ယဟိဝၤယွၤ ဒုးထံၣ်ဝံယဃ့းစက့လးလၢ တၢ်အၢတၢ်သီလၢ အမၤအသးသ့ၣ်တဖၣ်, ဒီးတဲဝဲဒၣ်လၢ– “ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, တၢ်လၢအံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိ အပှၤသူၣ်က့းသးပှၢ် မၤဝဲလၢတၢ်ခံးကျါတဂၤလၢ အတၢ်ဂီၤအဒၢးပူၤစုာ်စုာ်န့ၣ် နထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, စံးဝဲ, ယွၤတထံၣ်ဘၣ်ပှၤဘၣ်, ယွၤ လဲၤသဒၣ်လံထံဧိၤကီၢ်ဧိၤလံလီၤ.” (ယဃ့းစက့လး ၈:၁၂) မ့ၢ်နပာ်သူၣ်ပာ်သး တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤဧါ. အဝဲသ့ၣ် တနာ်ဝဲဒၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်တၢ်လၢအမၤဝဲတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. အဃိ ဖျါလၢ ယဟိဝၤယွၤ တမ့ၢ်ပှၤနီၢ်ကီၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယဃ့းစက့လး ၈:၁-၁၂) လၢဃုနံၣ်တနံၣ်, လါဃုလါတလါ, ထီၣ်ယဲၢ်နံၤတနံၤန့ၣ် ယဆ့ၣ်နီၤလၢယဟံၣ်ပူၤ, ဒီးယူဒၤအပှၤသူၣ်က့သးပှၢ် ဆ့ၣ်နီၤဝဲလၢယမဲာ်ညါ, ဒီးတၢ်မၤအသးလၢ ကစၢ်ယွၤအစုလီၤဘၣ်ယၤဖဲန့ၣ်လီၤ. ၂ ဒီးယကွၢ်တၢ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, တၢ်အက့ၢ်အဂီၤ မၤအသးဒ်မ့ၣ်အူအသိး, တၢ်ဖျါလၢအယီၢ်ဒ့အဖီလာ် ဒ်မ့ၣ်အူအသိး, ဒီးလၢအယီၢ်ဒ့အဖီခိၣ်န့ၣ် ဒ်တၢ်ကပီၤကယဲၢ်ကယူာ်အသိး, ဒ်လၢၢ်ဆှံဘီအသိးန့ၣ်လီၤ. ၃ ဒီးယူာ်ထီၣ်တၢ်ဖျါဒ်အစုအသိး, ဒီးဟံးဃာ်ယခိၣ်သူ, ဒီးသးန့ၣ်စိာ်ထီၣ်ယၤလၢ မူခိၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အဘၢၣ်စၢၤ, ဒီးစိာ်ထီၣ်ယၤလၢ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤအပူၤဆူ ယရူၤၡလ့ၣ်, ဆူဂၢၤလၢညါတခီ အပဲတရီအကျဲစၢၤလၢအဒိးဝဲဆူ ကလံၤစိးတခီ, ဖဲတၢ်သးက့ၣ်အတၢ်ဂီၤလၢ အထိၣ်ဂဲၤတၢ်သးက့ၣ်န့ၣ်အိၣ်ဝဲလီၤ. ၄ ဒီးကွၢ်ကွၢ်, အံၣ်စရ့လးအကစၢ် အလၤကပီၤအိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ်, ဒ်တၢ်ထံၣ်တၢ်လၢညါခီလၢ ယထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ပျီပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ၅ တုၤနုၤတစုစံးလၢယၤ, ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, ကျ့ထီၣ်နမဲာ် ဆူကလံၤစိးတခီတက့ၢ်. ဒီးယကျ့ထီၣ်ယမဲာ် ဆူကလံၤစိးတခီ, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, လၢတၢ်လုၢ်လီၢ်အပဲတရီလၢ ကလံၤစိးတခီန့ၣ် တၢ်သးက့ၣ်အတၢ်ဂီၤအိၣ်ဝဲဖဲ တၢ်လဲၤနုာ်လၢအလီၢ်လီၤ. ၆ ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, ပှၤမၤဝဲဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် နထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ. တၢ်သးဘၣ်အၢလၢ အံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိ မၤဖဲအံၤ ဒ်သိးယကလဲၤယံၤဒီး ယလီၢ်စီဆှံန့ၣ်မ့ၢ်အဒိၣ်လီၤ. ဒီးနကထံၣ်ဒံး တၢ်သးဘၣ်အၢ ဒိၣ်န့ၢ်အန့ၣ်တက့ၢ်လီၤ. ၇ ဒီးစိာ်ယၤဆူ တၢ်အဂၢၤအကျဲစၢၤ, ဒီးယကွၢ်တၢ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, တၢ်ဖျိလၢတၢ်အဒူၣ်တဖျိလီၤ. ၈ ဒီးစံးဘၣ်ယၤ ပှၤကညီအဖိခွါဧၢ, ဘၢၣ်ဖျိတၢ်လၢ တၢ်အဒူၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးယဘၢၣ်ဖျိတၢ်လၢတၢ်အဒူၣ်န့ၣ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ကျဲစၢၤတဖျိလီၤ. ၉ ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, လဲၤနုာ်, ဒီးကွၢ်တၢ်သးဘၣ်အၢတဖၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်မၤဖဲန့ၣ်တက့ၢ်. ၁၀ ဒီးယလဲၤနုာ်, ဒီးယထံၣ်တၢ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ကယဲၢ်တၢ်စွါအကလုာ်ကလုာ်, ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတကဆှီဘၣ်, ဒီးအံၣ်စရ့လး အတၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကွဲးအသးလၢ တၢ်အဒူၣ်လိၤန့ၣ် ဝးတရံးဝဲလီၤ. ၁၁ ဒီးအံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိ အပှၤသူၣ်က့သးပှၢ် နွံဆံဆၢထၢၣ်လၢအမဲာ်ညါ, ဒီးစီၤၡၤဖၣ်အဖိခွါ စီၤယၤစါနယၤ အိၣ်ဝဲလၢအသးကံၢ်ပူၤ, ဒီးတဂၤအိၣ်ဒီးအသပၢၤမ့ၣ်အူ, တဂၤအိၣ်ဒီးအသပၢၤမ့ၣ်အူစုာ်စုာ်, ဒီးတၢ်ဆိၣ်ကဲၤနၢမူ အတၢ်အၢၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ၁၂ ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, တၢ်လၢအံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိ အပှၤသူၣ်က့သးပှၢ် မၤဝဲလၢတၢ်ခံးကျါတဂၤလၢ အတၢ်ဂီၤအဒၢးပူၤစုာ်စုာ်န့ၣ် နထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, စံးဝဲ, ယွၤတထံၣ်ဘၣ်ပှၤဘၣ်, ယွၤလဲၤသဒၣ်လံထံဧိၤကီၢ်ဧိၤလံလီၤ.