ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါယူၤ ၄–၁၀
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | မၢ်ကူး ၁၅–၁၆
“ယ့ၣ်ၡူးမၤလၢပှဲၤ ဝံအတၢ်စံးပာ်”
(မၢ်ကူး ၁၅:၃-၅) ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ် ပာ်တၢ်ကမၣ်လၢအလိၤအါမံၤလီၤ. ၄ ဒီးစီၤပံၤလး သံကွၢ်ကဒီးအီၤဒီးစံးဝဲဒၣ်, နတစံးဆၢဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်ဧါ. မ့ၢ်ပှၤအုၣ်အသး ထီဒါနၤဆံးအါဆံးအါလဲၣ်န့ၣ်, ကွၢ်တက့ၢ်. ၅ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ယ့ၣ်ၡူးတစံးဆၢလၢၤဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, စီၤပံၤလးကမၢကမၣ်ဝဲလီၤ.
(မၢ်ကူး ၁၅:၂၄) ဒီးပျၤထီအီၤလၢထူၣ်စုညါအလိၤ, ဒီးနီၤဖးအကူအသိး, ဒီးပှၤတဂၤဒီးတဂၤကဟံးန့ၢ်မနုၤမနုၤန့ၣ်ဒီး, ဖးဝဲလၢအီၤလီၤ.
(မၢ်ကူး ၁၅:၂၉, ၃၀) ဒီးပှၤလ့ၢ်လိၤလ့ၢ်ထီၣ်တဖၣ်ကျၢၢ်ကျာ်အခိၣ်, ဒီးဒုၣ်ဒွဲၣ်အီၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ဟဲး, ပှၤလၢအမၤလီၤပှီၢ်ကွံာ်တၢ်လုၢ်အဟံၣ်, ဒီးမၤက့ၤအီၤလၢသၢနံၤအတီၢ်ပူၤတဂၤဧၢ. ၃၀အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤလီၤနသးဒၣ်နဲ, ဒီးဟဲက့ၤလီၤလၢထူၣ်စုညါအလိၤတက့ၢ်.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်တဖၣ်လၢ မၢ်. ၁၅:၂၄, ၂၉
နီၤဖးအကူအသိး– တၢ်ကွဲးနီၣ်ဖဲ ယိၤဟၣ် ၁၉:၂၃, ၂၄ အပူၤန့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလီၤတံၢ်လီၢ်ဆဲး လၢစီၤမးသဲ, စီၤမၢ်ကူး ဒီးစီၤလူၤကၣ် တပာ်ဖျါဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ရိမ့ၤအသုးဖိတဖၣ် ဖးဝဲယ့ၣ်ၡူးအကူအသိး အဖီခိၣ်တဘ့ၣ် ဒီးအဖီလာ်တဘ့ၣ် ခံကထၢလၢာ်ဒီး နီၤလီၤအသးလီၤ. ပှၤသုးဖိတဖၣ် နီၤဖးဝဲဆ့ကၤအဖီခိၣ်တဘ့ၣ် “လွံၢ်ပူ” ဒီးဟံးန့ၢ်ဝဲ “တဂၤတပူ” လီၤ. မ့မ့ၢ်ဆ့ကၤအဖီလာ်တဘ့ၣ်န့ၣ် တမၤယာ်ဝဲဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်မၤလၢပှဲၤဝဲ ဝံအတၢ်စံးပာ်ဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၂:၁၈ န့ၣ်လီၤ. လီၤဂာ်လၢပှၤလၢကမၤသံတၢ်တဖၣ်န့ၣ် တချုးလၢအမၤသံပှၤဒံးဘၣ်အခါ ဟံးန့ၢ်ပှၤကူပှၤသိးဒီး ပှၤတၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဒၣ်မၤမဲာ်ဆှးဝဲ ပှၤလၢကဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤတဂၤန့ၣ်လီၤ.
ကျၢၢ်ကျာ်အခိၣ်– အဝဲသ့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢ, တၢ်တပာ်ကဲတၢ်လၢတၢ်ကတိၤ ဒီးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ တကးဒံးဘၣ် ကတိၤနံၤဘၣ်ဖၣ်လဲဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. ပှၤလ့ၢ်လိၤလ့ၢ်ထီၣ်တဖၣ်အံၤ မၤလၢပှဲၤဝဲ ဝံအတၢ်စံးပာ်ဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၂:၇ န့ၣ်လီၤ.
(မၢ်ကူး ၁၅:၄၃) ပှၤအရံၤမၤသဲဖိ, စီၤယိၤသး, ပှၤကူၣ်လိာ်အသးဖိအိၣ်ဒီး အလၤကပီၤ, လၢအကစၢ်ဒၣ်ဝဲ စ့ၢ်ကီးကွၢ်လၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်အကျဲတဂၤ, ဟဲဝဲဒီးပာ်အသးခူတလ့ၢ်, ဒီးလဲၤနုာ်ဝဲဆူစီၤပံၤလးအအိၣ်, ဒီးဃ့က့ၤယ့ၣ်ၡူးအစိၣ်လီၤ.
(မၢ်ကူး ၁၅:၄၆) ဒီးအဝဲဒၣ် ပှ့ၤဖှီဝါကဆှၣ်, ဒီးဟံးလီၤက့ၤအစိၣ်, ဒီးဘိၣ်ဃာ်ဝဲလၢဖှီဝါကဆှၣ်န့ၣ်, ဒီးပာ်ဝဲလၢတၢ်သွၣ်ခိၣ်လၢ အစိးကျိးန့ၢ်ဝဲလၢလၢၢ်ပူၤလီၤ. ဒီးတလ့ၣ်ဃီၤလၢၢ်တဖျၢၣ် ဆူတၢ်သွၣ်ခိၣ်အခိၣ်ထိးလီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ မၢ်. ၁၅:၄၃
စီၤယိၤသး– ပှၤကွဲးလံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ် ကွဲးဝဲစီၤယိၤသးအဂ့ၢ် တဂၤဒီးတဂၤလီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. ပှၤဃ့သွဲ စီၤမးသဲပာ်ဖျါဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ် “ပှၤအထူးအတီၤ” လီၤ. စီၤမၢ်ကူးလၢ အကွဲးန့ၢ်ဝဲလၢ ပှၤရိမ့ၤဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ကွဲးဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ် “ပှၤကူၣ်လိာ်အသးဖိအိၣ်ဒီး အလၤကပီၤ” လၢအကွၢ်လၢ် ယွၤအဘီအမုၢ်အကျဲလီၤ. ကသံၣ်သရၣ် စီၤလူၤကၣ် ကွဲးဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ် “ပှၤအဂ့ၤအဝါ, ဒီးအတီအလိၤ” လၢတဆီၣ်ထွဲ ပှၤသးပှၢ်အဂၤလၢ အထီဒါယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်လီၤ. ထဲစီၤယိၤဟၣ်တဂၤဧိၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ် “ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, မ့ၢ်အပျံၤပှၤယူဒၤဖိဒီး, မ့ၢ်အပျဲၢ်အဘီၣ် အိၣ်ခူသူၣ်လီၤ.”—မး. ၂၇:၅၇-၆၀; မၢ်. ၁၅:၄၃-၄၆; လူၤ. ၂၃:၅၀-၅၃; ယိၤ. ၁၉:၃၈-၄၂.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(မၢ်ကူး ၁၅:၂၅) ဒီးဘၣ်သၢနၣ်ရံၣ်, ဒီးပျၤထီအီၤလီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ မၢ်. ၁၅:၂၅
သၢနၣ်ရံၣ်– မ့ၢ်ဝဲဂီၤခီ ၉ နၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ်. ပှၤတနီၤတဲဝဲလၢ ယိၤဟၣ် ၁၉:၁၄-၁၆ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ဖဲစီၤပံၤလး ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်ယ့ၣ်ၡူး လၢပှၤကမၤသံအီၤအခါန့ၣ် ဘၣ်ဃုနၣ်ရံၣ် (မ့ၢ်ဝဲ ၁၂ နၣ်ရံၣ်) လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လီၤဆီလိာ်သးအံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ တပာ်ဖျါထီၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး သနာ်က့ တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်ဝဲတနီၤလၢ ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးအမုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အါတက့ၢ်လီၤပလိာ်လိာ်အသးလီၤ. တၢ်ကွဲးနီၣ် လွံၢ်ခါလၢာ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ မုၢ်လီၤနုာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်ဒီး ပှၤသးပှၢ်တဖၣ် အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ် ဒီးလဲၤကိးယ့ၣ်ၡူးဆူ ရိမ့ၤအပဒိၣ် စီၤပီၣ်တံၤပံၤလးအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. (မး. ၂၇:၁, ၂; မၢ်. ၁၅:၁; လူၤ. ၂၂:၆၆–၂၃:၁; ယိၤ. ၁၈:၂၈) စီၤမးသဲ, စီၤမၢ်ကူး ဒီးစီၤလူၤကၣ်သၢဂၤလၢာ် ကွဲးဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢသ့ၣ်တၢၣ်လိၤအခါ တၢ်ခံးလီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် “ဃုနၣ်ရံၣ်ပၢၢ်လၢခွံနၣ်ရံၣ်” န့ၣ်လီၤ. (မး. ၂၇:၄၅, ၄၆; မၢ်. ၁၅:၃၃, ၃၄; လူၤ. ၂၃:၄၄) ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤလၢ သ့ၣ်တၢၣ်လိၤန့ၣ် ပကဘၣ် ဆိကမိၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်ဝဲတမံၤ, ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပှၤတနီၤကဂံၢ်စးထီၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်တၢ်တီၢ်ဆါအီၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဘျီဘျီ ပှၤတီၢ်တၢ်ဆါတလၢအဃိ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤ သံဝဲလီၤ. ပမ့ၢ်ကွၢ်ယ့ၣ်ၡူးစ့ၢ်ကီး ဘၣ်ဒိဆါတုၤဒၣ်လဲာ် ယိးဝဲအသ့ၣ်တၢၣ်တကဲလၢၤဘၣ် အဃိပှၤအဂၤတဂၤဘၣ်ယိးန့ၢ်အီၤလီၤ. (လူၤ. ၂၃:၂၆; ယိၤ. ၁၉:၁၇) ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်တီၢ်အီၤဝံၤ တၢ်ဆၢကတီၢ်ကယံာ်ဝဲတစဲးဖိဝံၤမး ကဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤလီၤ. မးသဲ ၂၇:၂၆ ဒီး မၢ်ကူး ၁၅:၁၅ ခံဆၢလၢာ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်တၢ်တီၢ်အီၤဒီး ဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤအဂ့ၢ်လီၤ. ပှၤတဂၤဒီးတဂၤ အတၢ်ထံၣ်တဒ်သိးလိာ်အသးအဃိ ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲလီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤဝံၤ တယံာ်ဘၣ်ဒီး အသးဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲအဃိ စီၤပံၤလးကမၢကမၣ်ဝဲလီၤ. (မၢ်. ၁၅:၄၄) တကးဒံးဘၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤကွဲးလံာ်စီဆှံတဖၣ်န့ၣ် ညီနုၢ် နီၤဖးဝဲမုၢ်ဆါခီ လွံၢ်ကတီၢ်ဒ်မုၢ်နၤခီအသိးလီၤ. တကတီၢ်န့ၣ်အိၣ်ဝဲသၢနၣ်ရံၣ် အဝဲသ့ၣ်နီၤဖး မုၢ်နံၤလၢကျဲဒ်န့ၣ်အဃိ သၢနၣ်ရံၣ်, ဃုနၣ်ရံၣ် ဒီးခွံနၣ်ရံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဂံၢ်စးထီၣ်အီၤလၢ ဂီၤခီ ၆ နၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ. (မး. ၂၀:၁-၅; ယိၤ. ၄:၆; မၤတၢ်. ၂:၁၅; ၃:၁; ၁၀:၃, ၉, ၃၀) အဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် တအိၣ်ဒီးနၣ်ရံၣ်လၢ ပာ်ဖျါတၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်အဃိ သူဝဲတၢ်ကတိၤ “ဃၣ်ဃၣ်” ဒ်ပထံၣ်ဘၣ်ဖဲ ယိၤဟၣ် ၁၉:၁၄ အပူၤန့ၣ်လီၤ. (မး. ၂၇:၄၆; လူၤ. ၂၃:၄၄; ယိၤ. ၄:၆; မၤတၢ်. ၁၀:၃, ၉) ပမ့ၢ်တဲလၢအဖုၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် စီၤမၢ်ကူးကစးထီၣ်ဒွးဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်တီၢ်အီၤဒီး ဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤအဆၢကတီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်စီၤယိၤဟၣ်န့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးတဲဝဲထဲ ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤအဆၢကတီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်အဘူးကတၢၢ် ဒီးယ့ၣ်ၡူးသံအဆၢကတီၢ်လီၤ. ဒီးမ့မ့ၢ်စီၤယိၤဟၣ်န့ၣ် ဖဲအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်အခါ ကသူဝဲတၢ်ကတိၤ “ဃၣ်ဃၣ်” အံၤလီၤ. လၢတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အဃိ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ် ကလီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. ပှၤကွဲးလံာ်စီၤမၢ်ကူး ကွဲးဝဲဝံၤအလီၢ်ခံ ကယံာ်ဝဲအနံၣ်တဖၣ်အနံၣ်ဝံၤမး စီၤယိၤဟၣ်ကွဲးဝဲအဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ အဝဲတကွဲးကူဝဲ စီၤမၢ်ကူးအလံာ်ဘၣ်လီၤ.
(မၢ်ကူး ၁၆:၈) ဒီးဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲဒီး ဃ့ၢ်ကွံာ်လၢတၢ်သွၣ်ခိၣ်အအိၣ်, ဒီးကနိးဝဲဒီး အသးကတုၤ, ဒီးတစံးဘၣ်ပှၤနီတဂၤလၢ တၢ်နီတမံၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပျံၤတၢ်လီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ မၢ်. ၁၆:၈
အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပျံၤတၢ်လီၤ– ပမ့ၢ်ကွၢ် လံာ်စီဆှံတၢ်ကွဲးကူလၢပျၢၤတဖၣ် လၢအဘၣ်ဃးဒီး လံာ်မၢ်ကူးအလီၢ်ခံကတၢၢ်တကူာ် လီၤဆီဒၣ်တၢ်အဆၢဖိ ၈ န့ၣ်မၤကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲလၢ တၢ်ကတိၤအံၤလီၤ. ပှၤတနီၤတဲဝဲလၢ လံာ်မၢ်ကူး ဘၣ်တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ်အီၤ သတူၢ်ကလာ်ဒ်အံၤအဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တမ့ၢ်ဒ်တၢ်ကွဲးလၢ အခီၣ်ထံးအသိးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ပမ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ် စီၤမၢ်ကူးအတၢ်ကွဲး အါတက့ၢ်န့ၣ် အကွဲးအစတဲၤ (style) ဒ်န့ၣ်အဃိ ပှၤမ့ၢ်တဲအီၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ကဘၣ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် လွံၢ်ယၤဖှိၣ် အပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ကၠၢၤရိ(မ်) ဒီးအ့ၤစ့ဘံၤယၢး ပာ်ဖျါဝဲလၢ လံာ်စီဆှံလၢပျၢၤတဖၣ် အတၢ်ကွဲး လီၤပလိာ်လိာ်အသး ဒီးတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ်ပျံၤတၢ်” လီၤ.
ကြံးလံာ်စီဆှံတၢ်ကွဲးကူလၢပျၢၤ ဒီးလံာ်စီဆှံ တၢ်ကွဲးကူလၢကျိာ်အဂၤတနီၤန့ၣ် အဆၢဖိ ၈ ဝံၤအလီၢ်ခံ ကွဲးအါထီၣ်ဝဲ တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ် ဖုၣ်ကိာ်ဒီး တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ် ဖးထီန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ် ဖးထီ (အဆၢဖိအိၣ် ၁၂ ဆၢ) န့ၣ်ပထံၣ်ဘၣ်အီၤလၢ ယဲၢ်ယၤဖှိၣ်တၢ်ကွဲးလၢပျၢၤတနီၤ (Codex Alexandrinus, Codex Ephraemi Syri rescriptus, and Codex Bezae Cantabrigiensis) အပူၤလီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်အီၤလၢ the Latin Vulgate ဒီးလံာ်အဂၤ လၢအမ့ၢ် the Curetonian Syriac, and the Syriac Peshitta အပူၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လွံၢ်ယၤဖှိၣ် အစးခီၣ်ထံးခါ ကြံးလံာ်စီဆှံကွဲးကူခံဘ့ၣ်လၢအမ့ၢ် Codex Sinaiticus and Codex Vaticanus (ကိၣ်ဒဲး စနဲထံၣ်ကဲၣ် ဒီး ကိၣ်ဒဲး ဘထံၣ်ကဲၣ်) ဒီးလၢလွံၢ်ယၤဖှိၣ် ဒီး ယဲၢ်ယၤဖှိၣ်အစိၤ Codex Sinaiticus Syriacus, Sahidic Coptic လၢမၢ်ကူးအလံာ်ကွဲးကူလၢ ယဲၢ်ယၤဖှိၣ် အစိၤအပူၤစ့ၢ်ကီး ပတထံၣ်ဘၣ်ဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး မၢ်ကူးအလံာ်ကွဲးကူ လၢပျၢၤလၢ အမ့နံယါ ဒီးကၠီၣ်ကၠံယၢၣ် အကျိာ်ပူၤစ့ၢ်ကီး ကတၢၢ်ဖဲ အဆၢဖိ ၈ န့ၣ်လီၤ.
ကြံးလံာ်စီဆှံတၢ်ကွဲးကူလၢ ဟဲထီၣ်လၢခံတဖၣ် ဒီးလံာ်စီဆှံတၢ်ကွဲးကျိာ်တနီၤအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဒီး တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ် ဖုၣ်ကိာ် (ထဲလံာ်ကျိၤစှၤကျိၤ) လီၤ. မ့မ့ၢ်ဃိးယၤဖှိၣ်အစိၤ Codex Regius (ကိၣ်ဒဲး ရံကၠံယဲၣ်စ်) အပူၤ တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ် ဖုၣ်ကိာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ဖးထီမ့ၢ်ဂ့ၤ ပၣ်ခံခါလၢာ်ဒီး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အဖုၣ်တခါလၢညါလီၤ. တၢ်ကွဲး ခံခါလၢာ်အံၤအပူၤ တၢ်ကွဲးနီၣ်အိၣ်ဝဲလၢ ပှၤတနီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလံာ်အဆၢတဖၣ်အံၤ ဘၣ်ဆၣ် ပတဲလီၤတံၢ်လၢ အမ့ၢ်လံာ်စီဆှံအတၢ်ကွဲးနီၢ်နီၢ်တသ့ဘၣ်လီၤ.
တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ် ဖုၣ်ကိာ်
တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ် ဖုၣ်ကိာ်လၢ မၢ်ကူး ၁၆:၈ အပူၤန့ၣ် ပတဲလၢဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤလၢ သးစီဆှံတသ့ဘၣ်. ကွဲးဝဲဒ်အံၤလီၤ–
ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လၢအမၤလိာ်ဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် တဲဖျါထီၣ်က့ၤဝဲဖုၣ်ကိာ် လၢပှၤအိၣ်လၢ စီၤပ့းတရူးအဃၢၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ ယ့ၣ်ၡူးအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ မၢလီၤအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအကစီၣ်လၢ အစီဆှံဒီး အဟးဂီၤတသ့အံၤ ကရၤလီၤအသးဆူ မုၢ်ထီၣ်ဒီးမုၢ်နုာ်အဂီၢ်လီၤ.
တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ် ဖးထီ
တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ် ဖးထီလၢ မၢ်ကူး ၁၆:၈ အပူၤန့ၣ် ပတဲလၢဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤလၢ သးစီဆှံတသ့ဘၣ်. ကွဲးဝဲဒ်အံၤလီၤ–
၉ ယ့ၣ်ၡူး ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဖဲ အဆိကတၢၢ်တသီဂီၤခီဝံၤအလီၢ်ခံ လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ နီၢ်မၤရံမၤကဒါလ့ၣ်လၢ အနီဟးထီၣ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်နါနွံဒုလၢအလိၤန့ၣ်လီၤ. ၁၀ ဖဲအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် အသူၣ်အုးအသးအုးဒီးဟီၣ်ဝဲအခါ နီၢ်မၤရံလဲၤတဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ် တၢ်ကစီၣ်လီၤ. ၁၁ ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူး ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဒီးနီၢ်မၤရံထံၣ်ဘၣ်အီၤအခါ တနာ်ဝဲဘၣ်. ၁၂ တၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ ဖဲအပျဲၢ်အဘီၣ်ခံဂၤ လဲၤဆူ သဝီအခါ ယ့ၣ်ၡူး လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ အက့ၢ်အဂီၤအဂၤတမံၤလီၤ. ၁၃ အဝဲသ့ၣ် ဟဲက့ၤတဲဘၣ် ပှၤလၢအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတနာ်ဝဲဘၣ်. ၁၄ လၢခံ ဖဲအပျဲၢ်အဘီၣ် ဆံတဂၤ ဆ့ၣ်နီၤသကိးဖဲစီၢ်နီၤခိၣ်အခါ ယ့ၣ်ၡူးလီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ အဝဲသ့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် တနာ်ပှၤလၢအထံၣ်ဘၣ်အီၤလၢ အဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝံၤအလီၢ်ခံတဖၣ် အတၢ်ကစီၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူး သိၣ်အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် ဒီးအသးကိၤဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ. ၁၅ စံးဘၣ်တဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ “လဲၤဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဒီးလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ပှၤကိးကလုာ်ဒဲးလၢ တၢ်သးခုကစီၣ်တက့ၢ်. ၁၆ ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ် ဒီးဒိးဘျၢထံတဖၣ်န့ၣ် ကတုၤလၢတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤလီၤ. ပှၤလၢအတစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဘၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်လီၤ. ၁၇ တကးဒံးဘၣ် ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ် ကဒုးနဲၣ်ဝဲတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ် ကနီဟးထီၣ်ကွံာ် တၢ်နါတဖၣ်လၢယမံၤ, ကကတိၤကျိာ်အကလုာ်ကလုာ် ၁၈ ဒီးကဖီၣ်ဂုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်အီဘၣ် တၢ်စုၣ်တၢ်ပျၢ်သနာ်က့ တဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်. ကပာ်ထီၣ်အစုလၢ ပှၤလၢအိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်တဖၣ်အလိၤ ဒီးကဘျါက့ၤဝဲလီၤ.” ၁၉ ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်တဲဘၣ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ဘၣ်တၢ်စိာ်ထီၣ်အီၤဆူမူခိၣ် ဒီးဆ့ၣ်နီၤဝဲလၢ ယွၤအစုထွဲတခီလီၤ. ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဟးထီၣ်ဒီး လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သကုၤတၢ်လီၢ်ကိးတီၤဒဲးလီၤ. ဒီးကစၢ်အိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဒီးဆီၣ်ထွဲတၢ်သးခုကစီၣ် ခီဖျိတၢ်ပနီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဒုးနဲၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(မၢ်ကူး ၁၅:၁-၁၅) ဒီးဖဲမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်တကီၢ်ခါ, ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ် ကူၣ်လိာ်အသးဒီး ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်ဒီး ပှၤကွဲးလံာ်ဒီးပှၤသးပှၢ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခဲလၢာ်, ဒီးစၢဃာ်ယ့ၣ်ၡူး, ဒီးလဲၤဆှၢအီၤ, ဒီးဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အီၤလၢစီၤပံၤလးလီၤ. ၂ ဒီးစီၤပံၤလးသံကွၢ်အီၤ, နဲဒၣ်အံၤနမ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိအစီၤပၤဧါ. ဒီးအဝဲဒၣ် စံးဆၢတၢ်ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, နစံးတၢ်လီၤ. ၃ ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ် ပာ်တၢ်ကမၣ်လၢအလိၤအါမံၤလီၤ. ၄ ဒီးစီၤပံၤလး သံကွၢ်ကဒီးအီၤဒီးစံးဝဲဒၣ်, နတစံးဆၢဘၣ် တၢ်နီတမံၤဘၣ်ဧါ. မ့ၢ်ပှၤအုၣ်အသး ထီဒါနၤဆံးအါဆံးအါလဲၣ်န့ၣ်, ကွၢ်တက့ၢ်. ၅ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ယ့ၣ်ၡူး တစံးဆၢလၢၤဘၣ် တၢ်နီတမံၤဘၣ်. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, စီၤပံၤလးကမၢကမၣ်ဝဲလီၤ. ၆ ဒီးတၢ်လၢဘူၣ်န့ၣ်, ပဒိၣ်ပျၢ် ပှၤဃိာ်ဖိတဂၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်, ဖဲဒၣ်အဃ့ပှၤတဂၤဂၤန့ၣ်လီၤ. ၇ ဒီးပှၤတဂၤကိးဝဲအမံၤလၢ စီၤဘၤရးဘါ အိၣ်ဒီးအသကိးတဖၣ်, ဘၣ်တၢ်စၢဃာ်လၢဃိာ်ပူၤ, လၢအမၤတ့ၢ် တၢ်တၢထီၣ်တၢလီၤ ဒီးမၤသံပှၤကညီလၢတၢ်တၢထီၣ် တၢလီၤအပူၤလီၤ. ၈ ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ကိးပသူထီၣ် ဒီးဃ့ဝဲဒ်သိးအကမၤ တၢ်လၢအီၤဒ်အလုၢ်အလၢ် အိၣ်ဝဲအသိးလီၤ. ၉ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး စီၤပံၤလးစံးဆၢအီၤဒီးစံးဝဲဒၣ်, ဘၣ်သုသးလၢယကပျၢ်န့ၢ်သု လၢပှၤယူဒၤဖိအစီၤပၤဧါ. ၁၀ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သ့ၣ်ညါဝဲလၢပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ်န့ၣ်, လၢအသးက့ၣ်အီၤအဃိဒီးဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အီၤလီၤ. ၁၁ ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် သဆၣ်ထီၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်အခံ ဒ်သိးကပျၢ် စီၤဘၤရးဘါလၢအီၤလီၤ. ၁၂ ဒီးစီၤပံၤလးစံးဆၢကဒီးအီၤ, မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, ဘၣ်သုသးလၢယကမၤပှၤလၢ သုကိးအီၤလၢပှၤယူဒၤဖိအစီၤပၤတဂၤန့ၣ်ဒ်လဲၣ်. ၁၃ ဒီးပှၤကိးပသူထီၣ်ကဒီး, ပျၤထီကွံာ်အီၤလၢထူၣ်စုညါအလိၤတက့ၢ်. ၁၄ ဒီးစီၤပံၤလးစံးဘၣ်အီၤ, ဘၣ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်အမၤတၢ်အၢမနုၤတမံၤလဲၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကိးပသူထီၣ်ဝဲဒိၣ်န့ၢ်အန့ၣ်တက့ၢ်, ပျၤထီကွံာ်အီၤလၢထူၣ်စုညါအလိၤတက့ၢ်. ၁၅ ဒီးစီၤပံၤလးန့ၣ် အသးအိၣ်လၢအကမၤ တၢ်ဘၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်အသး, ဒီးပျၢ်စီၤဘၤရးဘါလၢအဂီၢ်, ဒီးတီၢ်ယ့ၣ်ၡူးဒီး ဟ့ၣ်လီၤ ကွံာ်အီၤ, ဒ်သိးအကဘၣ် တၢ်ပျၤထီကွံာ်အီၤလၢထူၣ်စုညါအလိၤလီၤ.
လါယူၤ ၁၁–၁၇
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | လူၤကၣ် ၁
“ကွၢ်လိမၤဒိး နီၢ်မၤရံအတၢ်ဆီၣ်လီၤသးတက့ၢ်”
(လူၤကၣ် ၁:၃၈) ဒီးနီၢ်မၤရံစံးဝဲဒၣ်, ကွၢ်ကွၢ်, ကစၢ်အကုၢ်ပိာ်မုၣ်လီၤ. မ်တၢ်ကမၤအသးဒီးယၤ ဒ်နကလုၢ်အသိးန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးကလူးန့ၣ် ဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲလၢ အအိၣ်လီၤ.
“ကွၢ်ကွၢ်, ကစၢ်အကုၢ်ပိာ်မုၣ်လီၤ”
၁၂ အဝဲစံးဘၣ်မူခိၣ်ကလူး ကၤဘြံၤအ့လးလၢ– “ကွၢ်ကွၢ်, ကစၢ်အကုၢ်ပိာ်မုၣ်လီၤ. မ်တၢ်ကမၤအသးဒီးယၤ ဒ်နကလုၢ်အသိးန့ၣ်တက့ၢ်.” နီၢ်မၤရံ အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးတၢ်ဒိကနၣ်အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢပဂီၢ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၁:၃၈) ကုၢ်လၢအမ့ၢ်ပိာ်မုၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကုၢ်လၢအပတီၢ်ဖုၣ်ကတၢၢ် ဒီးအတၢ်အိၣ်မူအိၣ်လၢ အကစၢ်အစုပူၤလီၤ. နီၢ်မၤရံစ့ၢ်ကီး တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢအတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် အိၣ်လၢအကစၢ် ယဟိဝၤယွၤအစုပူၤလီၤ. အဝဲနာ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ကဒီသဒၢအီၤဒီးကမၤစၢၤအီၤလီၤ. ဒီးနီၢ်မၤရံသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကတီဒီးပှၤလၢအတီဒီးအီၤတဖၣ် တကးဒံးဘၣ် သ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးလၢအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးကမၤလၢပှဲၤဝဲ မူဒါအံၤအဂီၢ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤအီၤန့ၣ်လီၤ.—စံး. ၁၈:၂၅.
(လူၤကၣ် ၁:၄၆-၅၅) ဒီးနီၢ်မၤရံစံးဝဲဒၣ်, ယသးအံၤပာ်ယွၤလၢ တၢ်အဒိၣ်, ၄၇ ဒီးယသူၣ်ကပိၢ် ယသးကဝးလၢ ပှၤအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယၤ, ယွၤအပူၤလီၤ. ၄၈ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကွၢ်က့ၤလံအကုၢ်ပိာ်မုၣ် အတၢ်ဖှီၣ်လံ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, တုၤအံၤဆူညါဒီး, ပှၤအစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ် ခဲလၢာ်ကကိးယၤလၢ ပှၤဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလီၤ. ၄၉ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤသ့တၢ်လၢာ်န့ၣ်, မၤတၢ်အဒိၣ်လၢယဂီၢ်, ဒီးအမံၤမ့ၢ်တၢ်စီဆှံလီၤ. ၅၀ ဒီးအတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ အိၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအပျံၤအီၤအလိၤ အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ၅၁ ဒီးမၤတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢအစု, ဒီးမၤလီၤပြံလီၤပြါပှၤလၢ အပာ်ကဖိအသးတဖၣ်, လၢအတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤန့ၣ်လီၤ. ၅၂ ဒီးတ့ၢ်လီၤကွံာ်ပှၤအဒိၣ်တဖၣ်လၢ အလီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ်, ဒီးပာ်ထီၣ်ထီပှၤလၢအဘၣ်ဖှီၣ်ဘၣ်ယာ်လီၤ. ၅၃ ပှၤလၢတၢ်သၣ်ဝံၤအသးန့ၣ်, ဒုးအီၣ်ဘျဲးအီၣ်ဝဲလၢတၢ်ဝံၣ်တၢ်ဆၢ, မ့မ့ၢ်ပှၤအထူးအတီၤန့ၣ်, ဒုးက့ၤကလီကလီဝဲန့ၣ်လီၤ. ၅၄ မၤစၢၤအဖိအံၣ်စရ့လး, လၢတၢ်တိၢ်နီၣ်အတၢ်သးကညီၤ ဒီးစီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒီးအချံအသၣ်လီၤစိၤလီၤဃၣ်, ၅၅ ဒ်အစံးပာ်လၢပပၢ်သ့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.
“ကွၢ်ကွၢ်, ကစၢ်အကုၢ်ပိာ်မုၣ်လီၤ”
၁၅ ဖဲတၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ နီၢ်မၤရံ စံးထီၣ်ပတြၢၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤလီၤ. ဒီးအတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ဃာ်အီၤလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. (ဖး လူၤကၣ် ၁:၄၆-၅၅ တက့ၢ်.) လၢလံာ်စီဆှံ အတၢ်ကွဲးနီၣ်အကျါန့ၣ် နီၢ်မၤရံကတိၤတၢ်တဘျီအံၤမ့ၢ်တၢ်လၢအ ယံာ်ကတၢၢ်အဃိ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်မၤရံ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီလၢ ကကဲထီၣ်ဘၣ် မ့းၡံအၤအမိၢ်အဃိ အဝဲစံးထီၣ်ပတြၢၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤလီၤ. ဒီးအတၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အဝဲမ့ၢ်ပှၤလၢ အသ့ၣ်ညါဆၢက့ၤတၢ်အဘျုးန့ၣ်လီၤ. နီၢ်မၤရံပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးအတၢ်နာ် ခီဖျိလၢအဝဲစံးဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤကဆီၣ်လီၤ ပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီအသးဒီး ကမၤစၢၤပှၤလၢအဆီၣ်လီၤသး ဃုာ်ဒီးပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိတဖၣ်လၢ အဂုာ်ကျဲးစၢးမၤတၢ်ဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ နီၢ်မၤရံအတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံအိၣ်ဝဲထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ဖဲလံာ်စီဆှံတတီၤအံၤအပူၤ နီၢ်မၤရံယၢၤထီၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံအဆၢလၢအဂၤတဖၣ်အဂ့ၢ် အိၣ်ဝဲအါန့ၢ်ဒံး အဘျီ ၂၀ န့ၣ်လီၤ.
၁၆ နီၢ်မၤရံ မ့ၢ်ပှၤလၢအဆိကမိၣ်ထံဝဲကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. ဒီးအဝဲတကတိၤတၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ကတိၤဘၣ်, အဝဲသူဝဲကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤလီၤ. ဖိသၣ်လၢအိၣ်လၢအဟၢဖၢပူၤစ့ၢ်ကီး ဖဲအနီၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲအခါ အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒ်သိးဒီးအီၤလီၤ. ဘၣ်တဘျီအဝဲစံးဝဲလၢ– “ယတၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ, တမ့ၢ်ဘၣ်ယတၢ်ဒၣ်ယဲဘၣ်. မ့ၢ်ပှၤလၢအမၢလီၤယၤတဂၤ အတၢ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၇:၁၆) ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကြၢးသံကွၢ်လီၤက့ၤပသးလၢ– ‘မ့ၢ်ယပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ဒီးပာ်ကဲယွၤအကလုၢ်ကထါ ဒ်နီၢ်မၤရံအသိးစ့ၢ်ကီးဧါ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ယသိၣ်လိပှၤဂၤ ဒ်ယနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ဆိကမိၣ်အိၣ်ဝဲအသိးဧါ.’ နီၢ်မၤရံ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤကွၢ်လိဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(လူၤကၣ် ၁:၆၉) ဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ်အတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအနၢၤလၢပဂီၢ်လၢ အခ့အပှၤစီၤဒၤဝံးအဟံၣ်ပူၤလံ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ လူၤ. ၁:၆၉
တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအနၢၤ– မ့တမ့ၢ် “အုၣ်ခီၣ်ကစၢ်လၢ ပှဲၤဒီးအစိကမီၤ.” လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအနၢၤတဖၣ်န့ၣ် ဒိလီၤဝဲ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒီးတၢ်မၤနၢၤလီၤ. (၁ မူၤ. ၂:၁; စံး. ၇၅:၄, ၅, ၁၀; ၁၄၈:၁၄) တကးဒံးဘၣ် စီၤပၤတဖၣ်, စီၤပၤအစၢၤအသွဲၣ်, ပှၤတီပှၤလိၤဒီး ပှၤတတီတလိၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ တၢ်အနၢၤတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤနၢၤတၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အသနိၣ် (ဘျၢၣ်) ပှၤလၢအနၢၤန့ၣ်လီၤ. (၅ မိၤ. ၃၃:၁၇; ဒၤ. ၇:၂၄; ၈:၂-၁၀, ၂၀-၂၄) မ့မ့ၢ်လံာ်စီဆှံအဆၢအံၤအပူၤ “တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအနၢၤ” န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲမ့းၡံအၤလၢ အိၣ်ဒီးအစိကမီၤလၢ ကအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်, အုၣ်ခီၣ်ကစၢ်န့ၣ်လီၤ.”
(လူၤကၣ် ၁:၇၆) ဒီးဖိသၣ်နၤဧၢ, နဲဒၣ်အံၤ, တၢ်ကကိးနၤလၢတၢ်ထီကတၢၢ်အဝံတဂၤန့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နကလဲၤလၢ ကစၢ်အမဲာ်ညါ, ဒီးကတဲာ်ကတီၤအကျဲ,
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ လူၤ ၁:၇၆
နကလဲၤလၢ ကစၢ် [ယဟိဝၤ] အမဲာ်ညါ– ဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ် “ကလဲၤတၢ်လၢကစၢ်ကမဲာ်ညါ”လီၤ. ဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ်မ့ၢ် ပှၤလဲၤဆိလၢ ယ့ၣ်ၡူးအမဲာ်ညါ ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူး မ့ၢ်ပှၤဟဲလၢအပၢ်ခၢၣ်စး ဒီးဟဲလၢအပၢ်အမံၤအဃိန့ၣ်လီၤ.—ယိၤ. ၅:၄၃; ၈:၂၉; ကွၢ်တၢ်မၤနီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢ အဆၢဖိအံၤအပူၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(လူၤကၣ် ၁:၄၆-၆၆) ဒီးနီၢ်မၤရံစံးဝဲဒၣ်, ယသးအံၤပာ်ယွၤလၢ တၢ်အဒိၣ်, ၄၇ ဒီးယသူၣ်ကပိၢ်ယသးကဝးလၢ ပှၤအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယၤ, ယွၤအပူၤလီၤ. ၄၈ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကွၢ်က့ၤလံအကုၢ်ပိာ်မုၣ် အတၢ်ဖှီၣ်လံ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, တုၤအံၤဆူညါဒီး, ပှၤအစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ် ခဲလၢာ်ကကိးယၤလၢ ပှၤဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလီၤ. ၄၉ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤသ့တၢ်လၢာ်န့ၣ်, မၤတၢ်အဒိၣ်လၢယဂီၢ်, ဒီးအမံၤမ့ၢ်တၢ်စီဆှံလီၤ. ၅၀ ဒီးအတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ အိၣ်ဝဲလၢပှၤလၢအပျံၤအီၤအလိၤ အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ၅၁ ဒီးမၤတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢအစု, ဒီးမၤလီၤပြံလီၤပြါပှၤလၢ အပာ်ကဖိအသးတဖၣ်, လၢအတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤန့ၣ်လီၤ. ၅၂ ဒီးတ့ၢ်လီၤကွံာ်ပှၤအဒိၣ်တဖၣ်လၢ အလီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ်, ဒီးပာ်ထီၣ်ထီပှၤလၢအဘၣ်ဖှီၣ်ဘၣ်ယာ်လီၤ. ၅၃ ပှၤလၢတၢ်သၣ်ဝံၤအသးန့ၣ်, ဒုးအီၣ်ဘျဲးအီၣ်ဝဲလၢတၢ်ဝံၣ်တၢ်ဆၢ, မ့မ့ၢ်ပှၤအထူးအတီၤန့ၣ်, ဒုးက့ၤကလီကလီဝဲန့ၣ်လီၤ. ၅၄ မၤစၢၤအဖိအံၣ်စရ့လး, လၢတၢ်တိၢ်နီၣ်အတၢ်သးကညီၤ ဒီးစီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒီးအချံအသၣ်လီၤစိၤလီၤဃၣ်, ၅၅ ဒ်အစံးပာ်လၢပပၢ်သ့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ၅၆ ဒီးနီၢ်မၤရံအိၣ်ဒီး နီၢ်အ့းလံၤစါဘ့းသၢလါဃၣ်ဃၣ်, ဒီးက့ၤက့ၤဝဲဆူအဟံၣ်လီၤ. ၅၇ ဒီးနီၢ်အ့းလံၤစါဘ့း အမုၢ်အလါဘၣ်ဝဲ, ဒီးဆံးစၢ်န့ၢ်အဖိခွါလီၤ. ၅၈ ဒီးပှၤအိၣ်ဝးတရံးအီၤ, ဒီးအဘူးအတံၢ်တဖၣ်န့ၣ်, နၢ်ဟူလၢယွၤ ပာ်ဒိၣ်ထီၣ်အတၢ်သးကညီၤလၢအီၤ, ဒီးအသူၣ်ခုသးခုဃုာ်ဒီးအီၤလီၤ. ၅၉ ဒီးတၢ်မၤအသးလၢ ဃိးနံၤတနံၤဒီး, ပှၤဟဲဝဲဒ်သိးအကကူးတရံးဖိသၣ်န့ၣ်, ဒီးသါကယုၢ်ဝဲအမံၤလၢအပၢ် စီၤစဃၤရံအမံၤလီၤ. ၆၀ ဒီးအမိၢ်ကတိၤဆၢတၢ်ဒီးစံးဝဲဒၣ်, တမ့ၢ်ဘၣ်, ဘၣ်ယုၢ်အမံၤလၢစီၤယိၤဟၣ်လီၤ. ၆၁ ဒီးအဝဲသ့ၣ်စံးဘၣ်အီၤ, လၢနဘူးနတံၢ်အကျါန့ၣ်, ပှၤလၢတၢ်ကိးအမံၤဒ်န့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. ၆၂ ဒီးအပၢ်အသးအိၣ်ယုၢ်အမံၤ ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကျၢၢ်ကျာ်လၢအီၤလီၤ. ၆၃ ဒီးအဝဲဒၣ်ဃ့တၢ်ကွဲးအလီၢ်, ဒီးကွဲးတၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, အမံၤမ့ၢ်စီၤယိၤဟၣ်လီၤ. ဒီးကမၢကမၣ်ဝဲခဲလၢာ်လီၤ. ၆၄ ဒီးအထးခိၣ်အိးထီၣ်က့ၤအသးတကီၢ်ခါ, ဒီးအပျ့ၤလီၤဆှၣ်ဝဲ, ဒီးကတိၤတၢ်ဒီးစံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤလီၤ. ၆၅ ဒီးပှၤအိၣ်ဝးတရံးအီၤတဖၣ် ဘၣ်ပျံၤဘၣ်ဖုး, ဒီးတၢ်မၤအသးန့ၣ် ဟူထီၣ်သါလီၤလၢကစၢၢ်ကလိအလီၢ် လၢကီၢ်ယူဒၤအပူၤသကုၤဆးဒးလီၤ. ၆၆ ဒီးပှၤလၢအနၢ်ဟူတၢ်တဖၣ်န့ၣ်, ပာ်ဝဲလၢအသးဒီးစံးဝဲဒၣ်, မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, တၢ်လၢဖိသၣ်အံၤ ကကဲထီၣ်ပှၤဒ်လဲၣ်. ဒီးယွၤအစုအိၣ်ဒီးအီၤလီၤ.
လါယူၤ ၁၈–၂၄
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | လူၤကၣ် ၂–၃
“ပှၤသးစၢ်သ့ၣ်ဧၢ, မ့ၢ်သုမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် သုတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဧါ”
(လူၤကၣ် ၂:၄၁, ၄၂) ဒီးအမိၢ်အပၢ်လဲၤထီၣ်ဆူယရူၤၡလ့ၣ်ကိးနံၣ်ဒဲး, လၢဘူၣ်လဲၤကပာ်လီၤ. ၄၂ ဒီးတၢ်မၤအသးလၢအသးပှၢ်ထီၣ် တဆံခံနံၣ်ဒီး, အဝဲသ့ၣ်ဒ်ဘူၣ်အလုၢ်အလၢ်အသိးန့ၣ်, လဲၤထီၣ်ဆူယရူၤၡလ့ၣ်,
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ လူၤ. ၂:၄၁
အမိၢ်အပၢ်လဲၤထီၣ်– တၢ်သိၣ်တၢ်သီတအိၣ်လၢ ပိာ်မုၣ်တဖၣ် ကဘၣ်လဲၤထီၣ် ဘူၣ်လဲၤကပာ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်မၤရံ ညီနုၢ်လဲၤပိာ်စီၤယိၤသးအခံ ဆူယရူၤၡလ့ၣ် ဒ်သိးကလဲၤမၤဘူၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၂ မိၤ. ၂၃:၁၇; ၃၄:၂၃) ကိးနံၣ်ဒဲး အဝဲသ့ၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဘၣ်လဲၤဒီးဟဲက့ၤန့ၣ် ဘူးထီၣ်လၢ ၃၀၀ ကံလိမံထၢၣ် (၁၉၀ မံးလာ်) လီၤ.
(လူၤကၣ် ၂:၄၆, ၄၇) ဒီးတၢ်မၤအသးလၢ သၢနံၤပူၤကွံာ်ဒီး, ထံၣ်န့ၢ်အီၤအိၣ်လၢတၢ်လုၢ်အဟံၣ်ပူၤ, ဆ့ၣ်နီၤဝဲလၢသရၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အသးကံၢ်ပူၤ, ဒီးကနၣ်အကလုၢ်, ဒီးသံကွၢ်အတၢ်လီၤ. ၄၇ ဒီးမ့ၢ်အတၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးအတၢ်စံးဆၢတၢ်သတးဒီး, ပှၤနၢ်ဟူဝဲတဖၣ်န့ၣ်, ပာ်အသးကမၢကမၣ်ခဲလၢာ်လီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်တဖၣ်လၢ လူၤ. ၂:၄၆, ၄၇
သံကွၢ်အတၢ်– တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် ကမၢကမၣ်ဝဲအဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ အဝဲအတၢ်သံကွၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲဖိသၣ်တဂၤ သးအိၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်အဃိ သံကွၢ်တၢ်ဘၣ်. (လူၤ. ၂:၄၇) ကြံးအတၢ်ကတိၤလၢ ဘၣ်တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံက့ၤလၢ “သံကွၢ်အတၢ်” န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်သံကွၢ်သံဒိး ဒ်သိးပှၤတဲသကိးလၢ စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်အရူပူၤန့ၣ်လီၤ. (မး. ၂၇:၁၁; မၢ်. ၁၄:၆၀, ၆၁; ၁၅:၂, ၄; မၤတၢ်. ၅:၂၇) ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဘၣ်ဃးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် စံးဝဲလၢ ပှၤမၤဘူၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်လၢအရ့ဒိၣ်တနီၤ အိၣ်တ့ၢ်လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဒီး သိၣ်လိသီလိတၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလဲၤဆ့ၣ်နီၤ ဒိကနၣ်တၢ်လၢအခီၣ်ထံးဒီး သံကွၢ်တၢ်သ့လီၤ.
ပာ်အသးကမၢကမၣ်– ကြံးအတၢ်ကတိၤ “ပာ်အသးကမၢကမၣ်” န့ၣ်ကအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ပာ်အသးကမၢကမၣ်ဒီယုၢ်လီၤ.
(လူၤကၣ် ၂:၅၁, ၅၂) ဒီးအဝဲဒၣ်က့ၤက့ၤဝဲဒီးအီၤ, ဒီးလဲၤဆူနစၤရ့း, ဒီးပာ်အသးလၢအဖီလာ်လီၤ. ဒီးတၢ်တဖၣ်န့ၣ် အမိၢ်တိၢ်န့ၢ် လၢအသးခဲလၢာ်လီၤ. ၅၂ ဒီးယ့ၣ်ၡူးဒိၣ်ထီၣ်လၢတၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးလၢအနီၢ်ခိ, ဒီးလၢတၢ်ဘၣ်ယွၤအသး ဒီးပှၤကညီအသးလီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ လူၤ. ၂:၅၁, ၅၂
ပာ်အသးလၢအဖီလာ်– မ့တမ့ၢ် “ပာ်အသးလၢအဖီလာ်ထီဘိ, သးအိၣ်ဒိကနၣ်တၢ်.” ကြံးအတၢ်ကတိၤအံၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါ ယွၤအကလုၢ်ကထါဂ့ၤဂ့ၤ အဃိ ထုးန့ၢ်သရၣ်တဖၣ်လၢအိၣ်လၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်ပူၤအသးလီၤ. တၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ အဝဲက့ၤဆူအဟံၣ် ဒီးဒိကနၣ်အမိၢ်အပၢ်အကလုၢ် လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤလီၤ. အဝဲအတၢ်ဒိကနၣ်န့ၣ် အခီပညီအိၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ဖိသၣ်အဂၤတဖၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲမၤလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး အဃိလီၤ.—၂ မိၤ. ၂၀:၁၂; ကလၤ. ၄:၄.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(လူၤကၣ် ၂:၁၄) မ်တၢ်အမုာ်အိၣ်ထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးတၢ်ဘၣ်အသးလၢပှၤကညီတက့ၢ်.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်တဖၣ်လၢ လူၤ. ၂:၁၄
တၢ်အမုာ်အိၣ်ထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးတၢ်ဘၣ်အသး လၢပှၤကညီ– လံာ်စီဆှံကွဲးကူ လၢပျၢၤတနီၤအပူၤန့ၣ် အိၣ်လၢ “မ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်, တၢ်ဘၣ်အသးအိၣ်လၢပှၤကညီ” လီၤ. လံာ်စီဆှံကွဲးကျိာ်တနီၤ ပာ်ဖျါဝဲဒ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကွဲးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီတၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံ အပူၤန့ၣ် လီၤဂာ်လိာ်အသးဒီး လံာ်စီဆှံကွဲးကူအါတက့ၢ်အတၢ်ကွဲးလီၤ. မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် အတၢ်ကတိၤအံၤန့ၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပှၤကညီအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး မ့ၢ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ, မ့ၢ်မၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ, ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်သးကညီၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအနာ်ကစၢ်ယွၤနီၢ်နီၢ် ဒီးပိာ်အဖိခွါအခံတဖၣ်န့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အတၢ်ဘၣ်သးလီၤ.—ကွၢ်တၢ်မၤနီၣ်လၢ တၢ်ဘၣ်အသး လၢပှၤကညီ လၢအဆၢဖိအံၤအပူၤတက့ၢ်.
ဒီးတၢ်ဘၣ်အသး လၢပှၤကညီ– မူခိၣ်ကလူးအတၢ်ကတိၤ “တၢ်ဘၣ်အသး” အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဖီခိၣ်လီၤ. ကြံးအတၢ်ကတိၤ eu·do·kiʹa (အံၤ ဒိၤ ခံယၤ) န့ၣ်အခီပညီကအိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ “ကွၢ်မဲာ်တၢ်, တၢ်သးအိၣ်, တၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး” လီၤ. တၢ်ကတိၤလၢ အဘူးဒီးအီၤ eu·do·keʹo (အံၤ ဒိၤ ခံအိၤ) စ့ၢ်ကီးဘၣ်တၢ်သူအီၤဖဲ မးသဲ ၃:၁၇; မၢ်ကူး ၁:၁၁; ဒီးလူၤကၣ် ၃:၂၂ န့ၣ်လီၤ. (ကွၢ်တၢ်မၤနီၣ်တဖၣ်လၢ မး. ၃:၁၇; မၢ်. ၁:၁၁) မ့ၢ်တၢ်ကတိၤလၢ ကစၢ်ယွၤတဲဝဲဖဲ အဖိခွါဘျၢထံအခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤအံၤ အခီပညီအခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ် “အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်, ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး, တူၢ်လိာ်လၢတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်, မုာ်လၤသးခု” အဃိ တၢ်ကတိၤ “တၢ်ဘၣ်အသး” an·throʹpois eu·do·kiʹas (အဲၤ သြိၤဖိအံး အံၤ ဒိၤ ခံအဲး ) အံၤပှၤကွဲးကျိာ်ထံက့ၤအီၤသ့လၢ ပှၤလၢအဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသး ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ်အတၢ်ကွၢ်မဲာ်, “ပှၤလၢကစၢ်တူၢ်လိာ်အီၤ, ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤ” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် အတၢ်ကတိၤန့ၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဒၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအနာ်ကစၢ်ယွၤနီၢ်နီၢ် ဒီးပိာ်အဖိခွါအခံအဃိ ကစၢ်ယွၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲန့ၣ်လီၤ. ကြံးအတၢ်ကတိၤ eu·do·kiʹa (အံၤ ဒိၤ ခံယၤ) န့ၣ်ဖျါလၢအခီပညီမ့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ် (ရိ. ၁၀:၁; ဖံလံး. ၁:၁၅) သနာ်က့ အါတက့ၢ် ဘၣ်တၢ်သူအီၤလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ကွၢ်မဲာ်, ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ ဒီးတူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. (မး. ၁၁:၂၆; လူၤ. ၁၀:၂၁; အ့း. ၁:၅, ၉; ဖံလံး. ၂:၁၃; ၂ သ့း. ၁:၁၁) မ့မ့ၢ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၁:၁၈ လၢ ကြံးစဲးထူကၠ့း အပူၤန့ၣ် သူဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအ “တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်” လီၤ.
(လူၤကၣ် ၃:၂၃) ဒီးယ့ၣ်ၡူးအကစၢ်ပှၢ်ဖဲ အမၤထီၣ်သီတၢ်န့ၣ်, အနံၣ်
ပှဲၤထီၣ်သၢဆံဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ဒီးပှၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်စီၤယိၤသး အဖိခွါလီၤ. ဒီးစီၤယိၤသးမ့ၢ် စီၤဟ့ၤလံအဖိခွါ,
wp၁၆.၃ ကဘျံးပၤ ၉ အဆၢ ၁–၃
မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ
စီၤယိၤသးအပၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်.
ယ့ၣ်ၡူး အပၢ်န့ၣ်မ့ၢ် စီၤယိၤသးလၢအမ့ၢ် ပှၤစုသ့ခီၣ်သ့ (လဲးသမါ) အိၣ်လၢ နစၤရ့းလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤယိၤသးအပၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်. ပမ့ၢ်ကွၢ် ယ့ၣ်ၡူးအစၢၤအသွဲၣ်လၢ စီၤမးသဲပာ်ဖျါဝဲအပူၤန့ၣ် စံးဝဲလၢ စီၤယၤကိာ်လီၤ. မ့မ့ၢ် စီၤလူၤကၣ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ “စီၤဟ့ၤလံအဖိခွါ” လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပာ်ဖျါဝဲ တလီၤဂာ်လိာ်အသးလဲၣ်.—လူၤကၣ် ၃:၂၃; မးသဲ ၁:၁၆.
စီၤမးသဲကွဲးဝဲလၢ “စီၤယၤကိာ်ထီၣ်ဖိ စီၤယိၤသး” လီၤ. ပမ့ၢ်ကွၢ်ကြံးအတၢ်ကတိၤအံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ စီၤယၤကိာ်မ့ၢ် စီၤယိၤသးအပၢ် အနီၢ်ကီၢ်လီၤ. အဃိ ဖဲစီၤမးသဲတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးလၢ အမ့ၢ်စီၤယိၤသးအဖိခွါ လၢအဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤပၤဒၤဝံးလီၤ. မ့ၢ်ဒၣ်အဝဲ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤယိၤသးအစၢၤအသွဲၣ်တခီလီၤ.
မ့မ့ၢ်စီၤလူၤကၣ်န့ၣ် စံးဝဲလၢ “စီၤဟ့ၤလံအဖိခွါ” လီၤ. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “အဖိခွါ” န့ၣ်ဘၣ်တၢ်သူစ့ၢ်ကီးလၢ “မာ်” အလီၢ်လီၤ. ဖဲလူၤကၣ် ၃:၂၇ အပူၤ စီၤၡၤလတံၤအ့လးန့ၣ် အပၢ်နီၢ်ကီၢ်မ့ၢ်ဝဲ စီၤယံးကၤနံယၤ, ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤ လၢ “စီၤန့ၤရံအဖိခွါ” စ့ၢ်ကီးလီၤ. (၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃:၁၇; မးသဲ ၁:၁၂) လီၤဂာ်လၢ စီၤၡၤလတံၤအ့လး ဖျီအသးဒီး စီၤန့ၤရံအဖိမုၣ်တဂၤ အဃိကဲထီၣ်ဝဲအမာ်လီၤ. စီၤယိၤသးစ့ၢ်ကီး ဖျီအသးဒီး စီၤဟ့ၤလံ အဖိမုၣ် နီၢ်မၤရံအဃိ ပှၤကိးအီၤလၢ စီၤဟ့ၤလံအ “ဖိခွါ” လီၤ. အဃိ မ့ၢ်ဒၣ်စီၤလူၤကၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအစၢၤအသွဲၣ် “ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်” လၢအမိၢ်တခီလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁:၃) လၢတၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဃိ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူး အစၢၤအသွဲၣ် လီၤဆီလိာ်အသးလီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(လူၤကၣ် ၂:၁-၂၀) ဒီးတၢ်မၤအသးလၢ မုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ်, ကဲစၢ်အီၤကူစတူးအကလုၢ်လီၤလၢ ပှၤအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢခဲလၢာ်, အမံၤကဘၣ်ဆဲးလီၤအသးလီၤ. ၂ တၢ်ဆဲးလီၤအမံၤအံၤ, ကဲထီၣ်ဆိဖဲစီၤကူၤရ့နံမ့ၢ်ကီၢ်စူၤရံအပဒိၣ်ဖးဒိၣ်လီၤ. ၃ ဒီးပှၤလဲၤဆဲးလီၤအမံၤတဂၤဆူအဝ့ၢ်ဒၣ်ဝဲ, တဂၤဆူအဝ့ၢ်ဒၣ်ဝဲ, ခဲလၢာ်လီၤ. ၄ ဒီးစီၤယိၤသးန့ၣ်, မ့ၢ်လၢစီၤဒၤဝံးအဟံၣ်ဖိဒီးအစၢၤအသွဲၣ်ဒီး, ၅ ဒ်သိးအကဆဲးလီၤ အမံၤဒီးအမါနီၢ်မၤရံလၢ အဘၣ်တၢ်အဲၣ်တီဒီးအီၤလၢ အအိၣ်ဒီးအဟုးအသးန့ၣ်ဒီး, လဲၤထီၣ်လၢ ကၤလံၤလါလၢ ဝ့ၢ်နစၤရ့းအပူၤ, ဆူစီၤဒၤဝံးအဝ့ၢ်ကိးဝဲလၢ ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ်အိၣ်လၢ ကီၢ်ယူဒၤလီၤ. ၆ ဒီးလၢအအိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ်, တၢ်မၤအသးလၢ အမုၢ်အလါဘၣ်လၢ အကဆံးစၢ်အဖိ, ၇ ဒီးဆံးစၢ်န့ၢ်အဖိဝဲၢ်ကိပိာ်ခွါ, ဒီးဘိၣ်ဘံဃာ်အီၤလၢတၢ်ကံးညာ်, ဒီးပုာ်မံလီၤအီၤလၢဂီၤဖံးအီၣ် တၢ်အလီၢ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အလီၢ်တအိၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လၢဘျီၣ်ပူၤဘၣ်. ၈ ဒီးလၢကီၢ်အဝဲန့ၣ်အပူၤ, ပှၤကွၢ်သိတဖၣ် အိၣ်ဝဲလၢပှၢ်လၢ်ကျါ, ဒီးကွၢ်အသိလၢမုၢ်နၤလီၤ. ၉ ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ယွၤအကလူးတဂၤဆၢထၢၣ်လၢအဃၢၤ, ဒီးယွၤအလၤအကပီၤ ကပီၤထီၣ်ဝးတရံးအီၤ ကပြုၢ်ကပြီၤသတးဒီး အသူၣ်ပျံၤအသးဖုးဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ၁၀ ဒီးကလူးန့ၣ်စံးဘၣ်အီၤ, ပျံၤတၢ်တဂ့ၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ယစံးဘၣ်သုလၢတၢ်သးခုဖးဒိၣ်အကစီၣ်, လၢအကကဲထီၣ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤ. ၁၁ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အအံၤတနံၤအံၤ, ပှၤလၢအအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ တၢ်တဂၤန့ၣ်, အိၣ်ဖျဲၣ်ဝဲလၢ သုဂီၢ်လၢစီၤဒၤဝံးအဝ့ၢ်ပူၤလံ. အဝဲဒၣ်မ့ၢ်ခရံာ်ကစၢ်န့ၣ်လီၤ. ၁၂ ဒီးအပနီၣ်လၢသုဂီၢ်မ့ၢ်အအံၤ, သုကထံၣ်န့ၢ်ဖိသၣ်ဘၣ်ဘိၣ်ဘံဃာ်အသးလၢတၢ်ကံးညာ်, ဒီးအိၣ်မံလီၤလၢ ဂီၤဖံးအီၣ်တၢ်အလီၢ်လီၤ. ၁၃ ဒီးမူခိၣ်သုးမုၢ်အဂီၢ်မုၢ် အိၣ်ထီၣ်သတူၢ်ကလာ်လၢကလူးတဂၤန့ၣ်အသိး, ဒီးသးဝံၣ်ထီၣ်ယွၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, တၢ်လၤကပီၤ, မ်အဘၣ်ယွၤလၢတၢ်ထီကတၢၢ်တက့ၢ်. ၁၄ မ်တၢ်အမုာ်အိၣ်ထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးတၢ်ဘၣ်အသးလၢပှၤကညီတက့ၢ်. ၁၅ ဒီးတုၤကလူးတဖၣ်က့ၤထီၣ်ကွံာ်လၢ အအိၣ်ဆူမူခိၣ်ဒီး, တၢ်မၤအသးလၢပှၤကွၢ်သိတဖၣ်စံးလိာ်အသး, မ်ပလဲၤ သကိးပၢၢ်လၢဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ်, ဒီးကွၢ်တၢ်မၤအသးအံၤ, လၢကစၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤတက့ၢ်. ၁၆ ဒီးလဲၤဝဲတကူၢ်သ့ၣ်ချ့သဒံး, ဒီးထံၣ်န့ၢ်နီၢ်မၤရံဒီးစီၤယိၤသး, ဒီးဖိသၣ်အိၣ်မံလီၤလၢ ဂီၤဖံးအီၣ်တၢ်အလီၢ်လီၤ. ၁၇ ဒီးတုၤအထံၣ်တၢ်ဒီး, တၢ်လၢတၢ်စံးဘၣ်တဲဘၣ်အီၤလၢ ဖိသၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ ပှၤအိၣ်ဝဲသကုၤဆးဒးလီၤ. ၁၈ ဒီးကယဲၢ်ပှၤလၢအနၢ်ဟူဝဲတဖၣ်, ကမၢကမၣ်လၢတၢ်လၢ ပှၤကွၢ်သိစံးဘၣ်တဲဘၣ်အီၤအဃိလီၤ. ၁၉ ဒီးတၢ်န့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်, နီၢ်မၤရံတိၢ်န့ၢ်ဝဲ, ဒီးဆိကမိၣ်ဝဲလၢအသးလီၤ. ၂၀ ဒီးပှၤကွၢ်သိတဖၣ်န့ၣ်က့ၤက့ၤဝဲ, ဒီးစံးထီၣ်ပတြၢၤဒီး သးဝံၣ်ထီၣ်ယွၤ, လၢတၢ်လၢအနၢ်ဟူဒီး ထံၣ်ဘၣ်ခဲလၢာ်အဃိ ဒ်တၢ်စံးဘၣ်အီၤအသိးန့ၣ်လီၤ.
လါယူၤ ၂၅–လါယူၤလံ ၁
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | လူၤကၣ် ၄–၅
“တြီဆၢတၢ်လ့ပစီ ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး”
(လူၤကၣ် ၄:၁-၄) ဒီးယ့ၣ်ၡူးလၢပှဲၤဝဲဒီးသးစီဆှံ, ဒီးက့ၤက့ၤဝဲလၢထံယၢ်ဒ့ၣ်, ဒီးဘၣ်တၢ်ဆှၢအီၤလၢသးန့ၣ်ဆူပှၢ်မုၢ်ကနၢ, ဒီးဘၣ်တၢ်လ့ပစီလၢမုၣ်ကီၤလံၢ်, အနံၤအသီလွံၢ်ဆံလီၤ. ၂ ဒီးလၢအနံၤအသီန့ၣ်, တအီၣ်ဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်. ဒီးအဝဲန့ၣ်လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝံၤဒီး, တၢ်သၣ်ဝံၤအသးလီၤ. ၃ ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ် စံးဘၣ်အီၤ, နမ့မ့ၢ်ယွၤအဖိခွါဒီး, စံးဘၣ်လၢၢ်တဖျၢၣ်အံၤဒ်သိးအကကဲထီၣ်ကိၣ်တက့ၢ်. ၄ ဒီးယ့ၣ်ၡူးကတိၤဆၢအီၤ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, တၢ်ကွဲးအသး, တမ့ၢ်ဘၣ်ပှၤကညီမူဝဲထဲလၢကိၣ်န့ၣ်ဧိၤဘၣ်.
တၢး၁၃ ၈/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၅ အဆၢ ၈
သမံသမိးလီၤနသးလၢ နကြၢးမ့ၢ် ပှၤဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်
၈ ဖဲမုၣ်ကီၤလံၢ် လ့ပစီ ယ့ၣ်ၡူးလၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢပူၤအခါ သူဝဲကျဲဒ်သိးအံၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. ယ့ၣ်ၡူး ဒုၣ်တၢ်အီၣ် အနံၤ ၄၀ ဒီးအနၤ ၄၀ ဝံၤအလီၢ်ခံ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢး လ့ပစီအီၤဖဲ တၢ်သၣ်ဝံၤအသးအဆၢကတီၢ်လီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ် စံးအီၤလၢ “နမ့မ့ၢ်ယွၤအဖိခွါဒီး, စံးဘၣ်လၢၢ်တဖျၢၣ်အံၤ ဒ်သိးအကကဲထီၣ်ကိၣ်တက့ၢ်.” (လူၤကၣ် ၄:၁-၃) ယ့ၣ်ၡူး ကဘၣ်ဃုထၢတၢ် အိၣ်ခံမံၤလီၤ. ကဝဲကဃုထၢဝဲလၢ ကသူအတၢ်စိတၢ်ကမီၤ လၢကမၤကဲထီၣ်လၢၢ်လၢကိၣ်ဒီးအီၣ်ဝဲ မ့တမ့ၢ် ကဃုထၢဝဲလၢတမၤဝဲဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲတကြၢးသူ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်ဘၣ်. အဝဲလီၤဘဲ (သၣ်ဝံၤ) သနာ်က့ ပၢၤဃာ်အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤ ဒီးတမၤကဲထီၣ်ကိၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးစံးဆၢက့ၤဝဲလၢ “တၢ်ကွဲးအသး, တမ့ၢ်ဘၣ်ပှၤကညီမူဝဲထဲလၢကိၣ်န့ၣ်ဧိၤဘၣ်. [မ့ၢ်လၢကယဲၢ်ယွၤအတၢ်ကတိၤတမံၤလၢ်လၢ်လီၤ.]”—လူၤကၣ် ၄:၄.
(လူၤကၣ် ၄:၅-၈) ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ်ဆှၢထီၣ်အီၤဆူ ကစၢၢ်ဖးထီတဖျၢၣ်အလိၤ, ဒီးတစိၢ်ဖိအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ဒုးနဲၣ်အီၤလၢကယဲၢ်ဘီဧိၤမုၢ်ဧိၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢခဲလၢာ်လီၤ. ၆ ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ်စံးဘၣ်အီၤ, ကယဲၢ်တၢ်အစိအကမီၤအံၤ, ဒီးအလၤအကပီၤန့ၣ်, ယကဟ့ၣ်နၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ဟ့ၣ်လီၤလံလၢ ယစုပူၤလံ, ဒီးဖဲဒၣ်ယသးပှၤလၢ တၢ်မိၣ်ဟ့ၣ်ယသးလၢအီၤဒီး, ယဟ့ၣ်ယဲဒၣ်လီၤ. ၇ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး နမ့ၢ်တီၤလီၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယၤဒီး, ကကဲထီၣ်နတၢ်ခဲလၢာ်လီၤ. ၈ ဒီးယ့ၣ်ၡူးကတိၤဆၢအီၤ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, တၢ်ကွဲးအသး, ယွၤ, နကစၢ်န့ၣ်, နဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ, ဒီးနဘၣ်မၤထဲ အဝဲဒၣ်အတၢ်ဧိၤလီၤ.
တၢး၁၃ ၈/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၅ အဆၢ ၁၀
သမံသမိးလီၤနသးလၢ နကြၢးမ့ၢ် ပှၤဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်
၁၀ ပမ့ၢ်ကွၢ်ယ့ၣ်ၡူးမီၣ်. မုၣ်ကီၤလံၢ် “ဒုးနဲၣ်အီၤလၢကယဲၢ်ဘီဧိၤမုၢ်ဧိၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢခဲလၢာ်လီၤ. ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ်စံးဘၣ်အီၤ, ကယဲၢ်တၢ်အစိအကမီၤအံၤ, ဒီးအလၤအကပီၤန့ၣ်, ယကဟ့ၣ်နၤလီၤ.” (လူၤ. ၄:၅, ၆) ယ့ၣ်ၡူး တမ့ၢ်ကထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ဘီမုၢ်တဖၣ်အံၤလၢ အမဲာ်ချံ ဒ်တၢ်ချၢအသိးဘၣ်. မုၣ်ကီၤလံၢ် ကဘၣ်ဒုးထံၣ်အီၤ ဒ်တၢ်ထံၣ်လၢညါခီ ဒ်သိးကထုးန့ၢ် ယ့ၣ်ၡူးအသးအဂီၢ်လီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ် တမဲာ်ဆှးလၢ ကစံးဝဲယ့ၣ်ၡူးလၢ– “နမ့ၢ်တီၤလီၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယၤဒီး, ကကဲထီၣ်နတၢ်ခဲလၢာ်လီၤ.” (လူၤ. ၄:၇) ယ့ၣ်ၡူး တအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်ဝဲဒ်ပှၤတဂၤလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်အဲၣ်ဒိးဒုကဲထီၣ်အီၤအသိးဘၣ်. အဝဲဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်ဝဲ တဘျီဃီလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ– “တၢ်ကွဲးအသး, ယွၤ, နကစၢ်န့ၣ်, နဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ, ဒီးနဘၣ်မၤထဲ အဝဲဒၣ်အတၢ်ဧိၤလီၤ.”—လူၤကၣ် ၄:၈.
(လူၤကၣ် ၄:၉-၁၂) ဒီးလဲၤဆှၢထီၣ်အီၤဆူ ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ, ဒီးပာ်ထီၣ်အီၤလၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အခိၣ်စိၣ်လီၤ. ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, နမ့မ့ၢ်ယွၤအဖိခွါဒီး, တ့ၢ်လီၤနသးဖဲအံၤတက့ၢ်. ၁၀ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ကွဲးအသးလၢအကမၤလိာ် အကလူးတဖၣ်လၢနဂ့ၢ်နကျိၤ, ၁၁ ဒ်သိးအကအံးက့ၤကွၢ်က့ၤနၤ, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကစိာ်နၤလၢအစုလိၤ, ဒ်သိးနခီၣ်သုတဘၣ်ထံးဒီး လၢၢ်တဂ့ၤလီၤ. ၁၂ ဒီးယ့ၣ်ၡူးကတိၤဆၢတၢ် ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, တၢ်စံးဝဲဒၣ်, သုတလ့ပစီယွၤနကစၢ်န့ၣ်တဂ့ၤ.
nwtsty မံဒံယါ
တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အခိၣ်စိၣ်
ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ် ကဆှၢထီၣ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ “တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အခိၣ်စိၣ်” [မ့တမ့ၢ် “တၢ်လီၢ်အထီကတၢၢ်”] ဒီးတဲအီၤလၢ ကတ့ၢ်လီၤအသးအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူး ကလဲၤဆၢထၢၣ်အိၣ်ဝဲ ဖဲလဲၣ်တတီၤလဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်ဘၣ်. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်လုၢ်ဟံၣ်” အံၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဒီတဖျၢၣ် ဒီးဘၣ်တဘၣ် ယ့ၣ်ၡူး ကလဲၤဆၢထၢၣ်အိၣ်လၢ (၁) တၢ်အနၢၣ်လၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ် ကလံၤထံးမုၢ်ထီၣ်တခီလီၤ. မ့တမ့ၢ် ကလဲၤဆၢထၢၣ်ဝဲလၢ တၢ်အနၢၣ်အဂၤတပၤလီၤ. ယ့ၣ်ၡူး မ့ၢ်လီၤတဲာ်လၢ တၢ်အနၢၣ်ဖဲလဲၣ်တတီၤဂ့ၤ တတီၤဂ့ၤ ကသံဝဲလီၤ. ယဟိဝၤယွၤတမၤစၢၤအီၤဘၣ်.
တၢး၁၃ ၈/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၆ အဆၢ ၁၂
သမံသမိးလီၤနသးလၢ နကြၢးမ့ၢ် ပှၤဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်
၁၂ ယ့ၣ်ၡူး တမၤဒ်နီၢ်အံၣ်အုအသိးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲပာ်လီၤဒိတဲာ်လၢ အဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢးလ့ပစီအီၤလၢ ကျဲအဂၤတဘိလီၤ. အဝဲမၢဝဲယ့ၣ်ၡူး မၤတၢ်တမံၤလၢပှၤအဂၤ ကဆိကမိၣ်ဒိၣ်အီၤ ဒီးအကကဲထီၣ်တၢ်မၤကွၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး တအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကဆိကမိၣ်ဒိၣ်အီၤအဃိ အဝဲတမၤဝဲလ့ၤတက့ၤဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူး တဲဆၢက့ၤဝဲပျီပျီလၢ “တၢ်စံးဝဲဒၣ်, သုတလ့ပစီယွၤနကစၢ်န့ၣ်တဂ့ၤ.”—ဖး လူၤကၣ် ၄:၉-၁၂ တက့ၢ်.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(လူၤကၣ် ၄:၁၇) ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အီၤလၢဝံယၡါယၤအလံာ်လီၤ. ဒီးသလၣ်ထီၣ်လံာ်, ဒီးထံၣ်န့ၢ်အလီၢ်ဖဲတၢ်ကွဲးဝဲ,
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ လူၤ ၄:၁၇
ဝံယၡါယၤအလံာ်– ဝံယၡါယၤ ပီၣ်လဲၣ်အံသၣ်အလံာ်ထူန့ၣ် မ့ၢ်လံာ်တထူလၢ ဘၣ်တၢ်ဆးသဃဲၤ လံာ်တၢ်ဖံး ၁၇ ကဘျံးလီၤ. ကျိၤဆၢထၢၣ် (column) အိၣ်ဝဲ ၅၄ ကျိၤဒီးအထီကအိၣ်ဝဲ ၂၄ ပ့ၣ် (၇.၃ မံထၢၣ်) ဃၣ်ဃၣ်လီၤ. လံာ်ထူလၢ ဘၣ်တၢ်သူအီၤ လၢနစၤရ့းဘူၣ်ဘျီၣ်ပူၤစ့ၢ်ကီး ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အထီကအိၣ် ၂၄ ပ့ၣ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢယၤဖှိၣ်အစိၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ အဆၢဒိၣ်ဒီးအဆၢဖိ တဘၣ်တၢ်နီၤဖးအီၤဒံးဘၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးကဘၣ်ဟးဃုဖး လံာ်အဆၢလၢ အဲၣ်ဒိးဖးဝဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဝံအတၢ်ကတိၤအိၣ်ဝဲ ဖဲလဲၣ်တတီၤလဲၣ်န့ၣ် ဃုဝဲဘၣ် အဃိပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံဂ့ၤဂ့ၤလီၤ.
(လူၤကၣ် ၄:၂၅) ဒီးယစံးဘၣ်သုလၢတၢ်အမ့ၢ်အတီ, လၢဝံအ့ၤလံယၤအနံၤအသီ, ဖဲမူခိၣ်ကးတံာ်ဃာ်အသး သၢနံၣ်ဒီးဃုလါ, ဖဲတၢ်သၣ်ဝံၤဖးဒိၣ်အိၣ်ဒီကီၢ်ညါန့ၣ်ဒီး,
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်တဖၣ်လၢ လူၤကၣ် ၄:၂၅
သၢနံၣ်ဒီးဃုလါ– ဖဲ ၁ စီၤပၤ ၁၈:၁ န့ၣ်ဝံအ့ၤလံယၤတဲဝဲလၢ တၢ်ကဟဲစူၤဖဲ “သၢနံၣ်တနံၣ်အပူၤ” လီၤ. ပှၤတနီၤ တဲဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ကတိၤန့ၣ် ထီဒါလိာ်အသးဒီး ၁ စီၤပၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်တကတြူၢ် တပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်ယီၤဃ့ထီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် စှၤန့ၢ်ဒံးသၢနံၣ်ဘၣ်. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “သၢနံၣ်တနံၣ်အပူၤ” န့ၣ်ကအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ စးထီၣ်လၢဝံအ့ၤလံယၤ တဲဘၣ်စီၤအၤဃာ် အဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ်လီၤ. (၁ စီၤပၤ. ၁၇:၁) လီၤဂာ်လၢ အတဲဝဲအခါန့ၣ် ဘၣ်ဖဲတၢ်ယီၤခါအကတီၢ်လီၤ. ဒီးတၢ်ယီၤခါအကတီၢ်န့ၣ် ယံာ်ဝဲဃုလါ ဘၣ်ဆၣ် ဖဲန့ၣ်အခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကယံာ်အါန့ၢ်ဃုလါဒီး ဆဲးကိၢ်ဒံးဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ်ဖဲ “သၢနံၣ်တနံၣ်အပူၤ” ဝံအ့ၤလံယၤ ဟဲက့ၤပၢၢ်ထီၣ်ကဒီး လၢစီၤအၤဃာ်အမဲာ်ညါအခါ တၢ်တဟဲစူၤလီၤ တဘျီဃီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤအသးဖဲ ကစၢၢ်ကၢ်မ့ၤလး ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ဟဲစူၤလီၤဝဲလီၤ. (၁ စီၤပၤ. ၁၈:၁၈-၄၅) ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ကတိၤဖဲအံၤန့ၣ် အဒီပုၢ်ဝဲၢ် စီၤယၤကိာ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဖဲ ယၤကိာ် ၅:၁၇ န့ၣ်လီၤပလိာ်လိာ်အသးဒီး ၁ စီၤပၤ ၁၈:၁ န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(လူၤကၣ် ၄:၃၁-၄၄) ဒီးလဲၤလီၤဝဲဆူ ကပ့းရနီၣ်, လၢကီၢ်ကၤလံၤလါ, ဒီးသိၣ်က့ၤသီက့ၤတၢ်လၢအိၣ်ဘှံးအနံၤလီၤ. ၃၂ ဒီးပှၤတဖၣ်ပာ်ထီၣ်အသးကမၢကမၣ်, လၢအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အကလုၢ်အိၣ်ဒီးအစိအကမီၤလီၤ. ၃၃ ဒီးလၢ ဘူၣ်ဘျီၣ်ပူၤန့ၣ်, ပှၤလၢတၢ်နါ တကဆှီဘၣ်အိၣ်လၢအလိၤအိၣ်ဝဲတဂၤ, ဒီးကိးပသူထီၣ်လၢအသီၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ၃၄ အၣ်လါ, ပှၤနစၤရ့းဖိယ့ၣ်ၡူးဧၢ, တၢ်ဘၣ်ဃးဒီးပှၤဒီးနၤမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်နဟဲမၤဟးဂီၤပှၤဧါ. နဲဒၣ်အံၤနမ့ၢ်မတၤမတၤယသ့ၣ်ညါ, နမ့ၢ်ယွၤအပှၤစီဆှံတဂၤန့ၣ်လီၤ. ၃၅ ဒီးယ့ၣ်ၡူးဒူအလိၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, အိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်ဒီး ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢအလိၤတက့ၢ်. ဒီးတၢ်နါဆီၣ်တပျုာ်ကွံာ်အီၤဆူ တၢ်အသးကံၢ်ပူၤ, ဒီးတမၤအၢဘၣ်အီၤဘၣ်ဒီး, ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢအလိၤလီၤ. ၃၆ ဒီးပှၤခဲလၢာ်ကမၢကမၣ်ဝဲ, ဒီးကတိၤလိာ်အသးဒီးစံးဝဲဒၣ်, တၢ်ကလုၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ကလုၢ်ဒ်လဲၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မၤလိာ်တၢ်နါလၢအသူးအသ့ၣ် ဒီးအစိအကမီၤ, ဒီးဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. ၃၇ ဒီးအဂ့ၢ်အကျိၤဟူထီသါလီၤဒီကီၢ်ညါ ကိးပူၤဒဲးလီၤ. ၃၈ ဒီးဟးထီၣ်ကွံာ်လၢဘူၣ်ဘျီၣ်ပူၤ, ဒီးလဲၤနုာ်ဝဲဆူစီၤၡံမိၣ်အဟံၣ်, ဒီးစီၤၡံမိၣ်အမံၤပှၢ်ပိာ်မုၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ညၣ်ဂိၢ်နးမး, ဒီးပှၤဃ့ကညးတၢ်လၢအဂီၢ်လီၤ. ၃၉ ဒီးဆၢထၢၣ်ဝဲလၢ အဂီၤထံးဒီးဒူတၢ်ညၣ်ဂိၢ်, ဒီးတၢ်ညၣ်ဂိၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢအလိၤလီၤ. ဒီးဂဲၤဆၢထၢၣ်ဝဲတကီၢ်ခါ, ဒီးမၤအခ့အပှၤအတၢ်မၤလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. ၄၀ ဒီးတုၤမုၢ်လီၤနုာ်ဒီး, ဖဲဒၣ်ပှၤအိၣ်ဒီး ပှၤဆူးပှၤဆါ, လၢတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဒ်အံၤဒ်နုၤတဖၣ်န့ၣ်, ဟဲစိာ်အီၤဆူအအိၣ်လီၤ. ဒီးပာ်အစုလၢအလိၤကိးဂၤဒဲး, ဒီးမၤဘျါက့ၤအီၤလီၤ. ၄၁ ဒီးတၢ်နါဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ပှၤအါဂၤအလိၤ, ဒီးကိးပသူထီၣ်ဒီးစံးဝဲဒၣ်, နဲဒၣ်အံၤနမ့ၢ်ခရံာ်, ယွၤအဖိခွါန့ၣ်လီၤ. ဒီးဒူဝဲအလိၤ, ဒီးတဒုးကတိၤဘၣ်အီၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါလၢအမ့ၢ်ခရံာ်လီၤ. ၄၂ ဒီးမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်ဒီးဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲဆူပှၢ်မုၢ်ကနၢ, ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ဃုအီၤ, ဒီးလဲၤဝဲတုၤလၢအအိၣ်, ဒီးတြီဃာ်အီၤ, ဒ်သိးအသုတဟးထီၣ်လၢအအိၣ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ၄၃ ဒီးအဝဲဒၣ်စံးဘၣ်အီၤ, ယဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤယွၤအဘီအမုၢ်အတၢ်သးခုကစီၣ်လၢ ဝ့ၢ်အဂုၤအဂၤအပူၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်လၢတၢ်အံၤအဂ့ၢ်ဒီး, တၢ်မၢလီၤယၤလီၤ. ၄၄ ဒီးအိၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကၤလံၤလါအဘူၣ်ဘျီၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.