တၢ်မၤလိ ၁၄
ဘၣ်မနုၤအဃိ ယွၤအိၣ်ဒီး အတၢ်ကရၢကရိလဲၣ်
၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယွၤကရၢကရိထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢပျၢၤတဖၣ်လဲၣ်.
ကစၢ်ယွၤကရၢကရိထီၣ် စီၤအၤဘြၤဟၣ်အစၢၤအသွဲၣ်တဖၣ်ဒ် ကလုာ်တကလုာ် ဒီးဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်လီၤ. ကစၢ်ကိးဝဲပှၤ တကလုာ်အံၤလၢ “အံၣ်စရ့လး” လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကဲထီၣ်ဝဲပှၤ တကလုာ်လၢ အမၤထွဲတၢ်ဘူၣ် တၢ်ဘါအမ့ၢ်အတီ ဒီးဒီသဒၢဝဲယွၤအကလုၢ်ကထါလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၇:၁၉, ၂၀) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤကိးကလုာ်ဒဲးဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အဘျုးလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအအိၣ်သ့ဝဲလီၤ.—ဖး ၁ မိၤၡ့ ၂၂:၁၈ တက့ၢ်.
ယွၤဃုထၢထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ကကဲထီၣ်အပှၤအုၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤလၢပျၢၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်ဒိကနၣ်ယွၤအတၢ်မၤလိာ်န့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်အဘျုးလီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၄:၆) ခီဖျိလၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အဃိ ပှၤအဂၤတဖၣ် သ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ ယွၤလၢအမ့ၢ်အတီတဂၤသ့ဝဲလီၤ.—ဖး ယၡါယၤ ၄၃:၁၀, ၁၂ တက့ၢ်.
၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကရၢကရိထီၣ်အီၤလဲၣ်.
လၢခံန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလၢၤဘၣ်. ဒီးယဟိဝၤယွၤဃုထၢထီၣ်ဝဲ ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ပှၤတကလုာ်အံၤအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၁:၄၃; ၂၃:၃၇, ၃၈) ခဲအံၤန့ၣ် လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အလီၢ် ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် မ့ၢ်ပှၤအုၣ်အသးလၢယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ.—ဖး မၤတၢ် ၁၅:၁၄, ၁၆ တက့ၢ်.
ယ့ၣ်ၡူးကရၢကရိထီၣ်ဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီး ကဒုးကဲထီၣ်ပှၤကိးကလုာ်ဒဲးလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ. (မးသဲ ၁၀:၇, ၁၁; ၂၄:၁၄; ၂၈:၁၉, ၂၀) လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အတီၢ်ပူၤ, ပစိၤခဲအံၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် တုၤလၢအပတီၢ်အထီကတၢၢ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤ အဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤအကကွဲၢ်တဖၣ်လၢပှၤကိးကလုာ်ဒဲးအကျါ လၢကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၉, ၁၀) ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကရၢကရိထီၣ်အီၤလၢ ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သးဒီး မၤစၢၤလိာ်သးတဂၤဒီးတဂၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံ တၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ တမံၤဃီလီၤ.—ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅ တက့ၢ်.
၃. စိၤခဲအံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အတၢ်ကရၢကရိန့ၣ် စးထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်.
ဖဲ ၁၈၇၀ ဘျဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံကၠိဖိစှၤဂၤတကရူၢ် စးထီၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်က့ၤ လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်လၢ ဟါမၢ်ကွံာ်ဝဲယံာ်တ့ၢ်လံန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကရၢကရိထီၣ် ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, အဝဲသ့ၣ် စးထီၣ်ဝဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်အတၢ်ကစီၣ် အခဲၣ်ဖ့န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၃၁ န့ၣ်အဝဲသ့ၣ် ဟံးန့ၢ်အမံၤလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလီၤ.—ဖး မၤတၢ် ၁:၈; ၂:၁, ၄; ၅:၄၂ တက့ၢ်.
၄. ယဟိဝၤ ပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကရၢ ကရိထီၣ်အီၤဒ်လဲၣ်.
လၢတၢယၤဖှိၣ်နံၣ် ပိာ်ခွါသးပှၢ်လၢအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ် ပၢၢ်တကရူၢ်န့ၣ် ပၢဆှၢဝဲ ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ထံကီၢ်အါဘ့ၣ်အပူၤလီၤ. ပှၤတကရူၢ်အံၤ အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခိၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁၆:၄, ၅) ဒ်န့ၣ်အသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အဘျုးလၢ ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်အအိၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်လၢအိၣ်ဒီး တၢ်လဲၤခီဖျိအါမးလီၤ. ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အဝဲၤတြၢ်တဖၣ် လၢအကွဲးကျိာ်ထံ ဒီးစဲကျံးထုးထီၣ်ရၤလီၤဝဲလံာ်လဲၢ်လၢ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံလၢ ကျိာ် ၆၀၀ ဘျဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ပၢဆှၢဝဲလီၤ. ခီဖျိမၤဝဲဒ်အံၤအဃိ ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဒီး သိၣ်လိနဲၣ်လိဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ၁၀၀,၀၀၀ ဘျဲၣ် လၢလံာ်စီဆှံပူၤသ့ဝဲလီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖုစုာ်စုာ်အပူၤ ပိာ်ခွါလၢအတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးတဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်အိၣ် ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢအမ့ၢ်ပှၤကွၢ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါတဖၣ်အံၤ အံးထွဲကွၢ်ထွဲဝဲ ယွၤအသိလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ.—ဖး ၁ ပ့းတရူး ၅:၂, ၃ တက့ၢ်.
ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကရၢကရိထီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်ဒီး ကဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒ်တၢ်မၢဖိလၢညါတဖၣ်မၤဝဲအသိးန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တဟံၣ်ဘၣ်တဟံၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၂၀:၂၀) အဝဲသ့ၣ်ကွဲမုာ်ဝဲ ပှၤလၢအအဲၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီနီၢ်နီၢ်တဖၣ်လၢ ကမၤလိလံာ်စီဆှံဒီးအီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲဒၣ် တၢ်ကရၢကရိတခါဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ဒူၣ်ဖိထၢဖိတဒူၣ်လၢ အိၣ်ဒီးပၢ်လၢအပှဲၤဒီးတၢ်အဲၣ်တဂၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်လၢ ကဟုကယာ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤလီၤ. (၂ သ့းစၤလနံ ၁:၃) ယဟိဝၤယွၤအပှၤကလုာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကရၢကရိထီၣ်အီၤလၢ ကမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးဒီး ကမၤစၢၤပှၤဂၤအဃိ, အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ အပှဲၤဒီးတၢ်သးခုအဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ.—ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၃:၁၂; မၤတၢ် ၂၀:၃၅ တက့ၢ်.