ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီးတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ တၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါယူၤလံ ၄-၁၀
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ ၡမူၤအ့လး ၁၈-၁၉
“စီၤဘၢ်စံးလဲ အဒိအတဲာ်လၢအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး”
တၢး၀၇ ၇/၁၅ ၁၄ ¶၅
စီၤဘၢ်စံးလဲ အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ အမၤတၢ်တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ်
စီၤဒၤဝံး ကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ စီၤဘၢ်စံးလဲ အတၢ်မၤစၢၤ သပှၢ်တၢၢ်. လီၤဂာ်လၢ စီၤဒၤဝံးန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲအအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ကဒါက့ၤ စီၤဘၢ်စံးလဲလၢ တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ်ဘၣ်. စီၤဘၢ်စံးလဲန့ၣ် ကဲဒိၣ်ပာ်စၢၤလံအဃိ တမ့ၢ်လၢ အကလိၣ်ဘၣ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. စီၤဘၢ်စံးလဲန့ၣ် အသးပှၢ်ဒီး အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ အိၣ်အါမးအဃိ စီၤဒၤဝံး ကအဲၣ်ဒိးက့ၤကိးအီၤ လၢနီပူၤ. ဒီးစီၤဘၢ်စံးလဲ မ့ၢ်လဲၤပိာ် စီၤဒၤဝံးအခံန့ၣ် အကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်လၤကပီၤ ဒီးကကဲဘၣ် စီၤပၤအသကိးအဃိ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လီၤဆီလၢ စီၤဘၢ်စံးလဲအဂီၢ်ဖးဒိၣ်ညါ.
တၢး၀၇ ၇/၁၅ ၁၄ ¶၇
စီၤဘၢ်စံးလဲ အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ အမၤတၢ်တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ်
စီၤဘၢ်စံးလဲ ဆၢတဲာ်တၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်လၢအသးပှၢ်လံ ဒီးသ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ တၢ်လၢအမၤဝဲတသ့န့ၣ်အိၣ်ဝဲ. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကဆိကမိၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ အတအိၣ်မူဘၣ် ယံာ်ယံာ်လၢၤဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၀:၁၀) တသ့ဖဲအသ့ အဝဲဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ စီၤဒၤဝံး ဘၣ်ဆၣ် အသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အသးပှၢ်ထီၣ်လံအဃိ အမၤတၢ်တသ့ အါအါလၢၤဘၣ်. မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ညါလီၤ အတၢ်အိၣ်သးနီၢ်ကီၢ်အဃိ အဝဲတလီကီဝဲ တၢ်မံၤဟူသၣ်ဖျါ ဒီးတၢ်လီၢ်တၢ်လၤဘၣ်. စီၤဘၢ်စံးလဲန့ၣ် တပာ်ထီၣ်ထီအသး ဒ်သိးဒီး စီၤအးဘၡါလိၣ်ဘၣ်. အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး.—ကတိၤဒိ ၁၁:၂.
တၢး၀၇ ၇/၁၅ ၁၅ ¶၁-၂
စီၤဘၢ်စံးလဲ အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ အမၤတၢ်တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ်
စီၤဘၢ်စံးလဲ အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအကြၢးအဘၣ် လၢပနီၢ်ကစၢ် အတၢ်အိၣ်သးအဖီခိၣ်. ပှၤတနီၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢအဲၣ်ဒိးအိၣ်ဝဲ အ့အ့ဆ့ဆ့ မ့တမ့ၢ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အတတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ မူဒါလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤအဂီၢ်ဘၣ်အဃိ တတူၢ်လိာ်ဝဲ မူဒါလီၤဆီ လၢပှၤဟ့ၣ်အီၤဘၣ် မ့တမ့ၢ် တဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲ မူဒါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပတဘၣ်မၤဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပမ့ၢ်သန့ၤပသးလၢ ကစၢ်ယွၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ ဒ်သိးပမၤတၢ်လၢ ပမၤအီၤတသ့ဘၣ်တဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ.—ဖံလံးပံၤ ၄:၁၃; ယၤကိာ် ၄:၁၇; ၁ ပ့းတရူး ၄:၁၁.
အဂၤတခါန့ၣ် ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါလၢ တၢ်လၢပမၤအီၤတသ့ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်အိၣ်ဝဲ. အဒိ, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ခရံာ်ဖိတဂၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါအါမး လၢကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤပူၤလံ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ မ့ၢ်တူၢ်လိာ်အါထီၣ်မူဒါန့ၣ် လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒ်လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အိၣ်ဝဲအသိး တသ့လၢၤဘၣ်. တၢ်အိၣ်သးမ့ၢ်အိၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် အဝဲမ့ၢ်တတူၢ်လိာ်အါထီၣ်မူဒါဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်အအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်.—ဖံလံးပံၤ ၄:၅; ၁ တံၤမသ့း ၅:၈.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
“ဃ့ၢ်တၢ်လၢ တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢအပူၤ တုၤလၢအကတၢၢ်”
၁၉ နမၤမ့ၢ်တကဲအါအါဘၣ် ဒီးနမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤနၢ်ပၢၢ်ကမၣ်နၤန့ၣ် စီၤမဖံဘိၤၡ့း အဒိအတဲာ် ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢနဂီၢ်သ့လီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၄:၄) အဝဲမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ အနီၢ်ခိအဂံၢ်ဘါစၢ် ဒီးစီၤပၤဒၤဝံး စံၣ်ညီၣ်ကမၣ်အီၤလီၤ. စီၤမဖံဘိၤၡ့း တူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် တမ့ၢ်လၢအတၢ်ကမၣ်အဃိဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲတသးထီၣ်တၢ်ဘၣ်. အဝဲပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်လၢ တၢ်အဂ့ၤတဖၣ် လၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ လၢအတၢ်အိၣ်မူပူၤလီၤ. အဝဲပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်လၢ စီၤဒၤဝံးအဖီခိၣ် ခီဖျိလၢ စီၤဒၤဝံး မၤစၢၤတ့ၢ်အီၤအဃိလီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၉:၆-၁၀) ဖဲစီၤဒၤဝံး စံၣ်ညီၣ်ကမၣ်အီၤအခါ အဝဲဆိကမိၣ်ထံ တၢ်အိၣ်အသးခဲလၢာ်လီၤ. ဒီးအဝဲတသးဆါ စီၤဒၤဝံးဘၣ်. ဒီးအဝဲတပာ်တၢ်ကမၣ် လၢယဟိဝၤယွၤအလိၤ ခီဖျိလၢ စီၤဒၤဝံး မၤအီၤဒ်န့ၣ်အဃိဘၣ်. အဝဲသးစၢၢ်ဆၢဝဲလၢ အကဘၣ် မၤစၢၤဝဲ စီၤပၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒိးဖှူအီၤတဂၤအံၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၁၆:၁-၄; ၁၉:၂၄-၃၀) ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လီၤဝဲ စီၤမဖံဘိၤၡ့းအဂ့ၢ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ ဒ်သိးပကဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိ လၢအအိၣ်အဂီၢ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၅:၄.
လါယူၤလံ ၁၁-၁၇
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ ၡမူၤအ့လး ၂၀-၂၁
“ယဟိဝၤယွၤ မၤတၢ်တီတီလိၤလိၤ”
it-1 ၉၃၂ ¶၁
ကံးဘိၣ်
ပှၤကံးဘိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် စီၤစီလူး ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤသံအဝဲသ့ၣ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ဆဲးအိၣ်မူဝဲ ဒ်ပှၤတဒူၣ်အသိး လၢအနံၣ်လၢ အကယၤတဖၣ်ဒံး. ပှၤကံးဘိၣ်ဖိတဖၣ် အိၣ်ခိးဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်တတီတလိၤအံၤ လၢတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤ. ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်တတီတလိၤအံၤ ခီဖျိလၢ တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိသၢနံၣ် ဖဲစီၤဒၤဝံးပၢတၢ်အခါ. စီၤဒၤဝံးသံကွၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အဃိ သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢပှၤမၤကမၣ်တၢ်သွံၣ်အဃိ. အဃိ စီၤဒၤဝံးသံကွၢ်ဝဲ ပှၤကံးဘိၣ်ဖိတဖၣ်လၢ ဒ်သိးဒီးတၢ်ကမၣ်ကပျၢ်အဂီၢ် အကဘၣ်မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. ပှၤကံးဘိၣ်ဖိတဖၣ် တဲဆၢအီၤလၢ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်လၢ ပှၤတဘၣ်တူၢ်လိာ်တၢ်ပှ့ၤက့ၤလၢ ပှၤလၢအမၤသံတၢ်တဂၤ အသးသမူအဂီၢ်ဘၣ်. အဃိ ပတဃ့ “ထူဒီးစ့” လၢတၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤအဂီၢ်ဘၣ်. (၄ မိၤ. ၃၅:၃၀, ၃၁) ပှၤကံးဘိၣ်ဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤမ့ၢ်တဟ့ၣ်အီၤအခွဲးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကမၤသံပှၤအဂီၢ်ဘၣ်. အဃိ ဖဲစီၤဒၤဝံး သံကွၢ်အဝဲသ့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်ဃ့ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤကမၤသံ စီၤစီလူး “အဖိအလံၤ” နွံဂၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် စီၤစီလူးန့ၣ် ကတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ် ဖဲပှၤမၤသံ ပှၤကံးဘိၣ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်ဆၣ် တၢ်သွံၣ်လီၤတီလၢ စီၤစီလူး ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဖီခိၣ်. အဃိ ပသ့ၣ်ညါသ့လၢ “အဖိအလံၤ” တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဖဲပှၤလဲၤမၤသံ ပှၤကံးဘိၣ်ဖိတဖၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကလဲၤပၣ်ဃုာ်လၢပှၤကျါ မ့တမ့ၢ် ဆီၣ်ထွဲဝဲ တၢ်မၤတခါအံၤလီၤ. (၂ ၡမူၤ. ၂၁:၁-၉) ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဖိတဖၣ်န့ၣ် တသံလၢအပၢ်အတၢ်ကမၣ်အဃိဘၣ်. (၅ မိၤ. ၂၄:၁၆) တၢ်စံၣ်ညီၣ်တခါအံၤ တီဝဲလိၤဝဲ ဒီးအဘၣ်လိာ်အသးဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢအမ့ၢ် “သးသမူလၢ သးသမူအဂီၢ်” လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၁၉:၂၁.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
တၢး၁၃ ၁/၁၅ ၃၁ ¶၁၄
ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ‘မ့ၢ်ပှၤလၢ အမၤသကိးတၢ်ဒီးပှၤ ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုအဂီၢ်’
၁၄ ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး မုၢ်ကီၤလံၢ်ဒီး အခ့အပှၤတဖၣ် အတၢ်တြီမၤတံာ်တာ်သနာ်က့ ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒံး. ပဝဲတနီၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်လၢ အလီၤဂာ်ဒီး စီၤကၤလယး. ဘၣ်ဆၣ် ပသန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤအဃိ ပလဲၤခီဖျိတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤန့ၢ်ဝဲ. တဘျီတခီၣ် ပကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပကလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဂီၢ် ပဂံၢ်ပဘါတအိၣ်ဘၣ်. ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ညီနုၢ်ပလဲၤခီဖျိအီၤန့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် ပကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပလဲၤခီဖျိအီၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ အတၢ်မၤစၢၤန့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢပဂီၢ် ဒီးမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးဒီးပကအိၣ်က့ၤဒီး တၢ်သးခု. ပဝဲအါဂၤန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ပှၤလဲၤလၢညါလၢ အသးနံၣ်အိၣ် ၆၀ ဘျဲၣ်တဂၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ဘၣ်တဘျီန့ၣ် ယအိၣ်တဆူၣ်ဘၣ် အဃိယဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် ယလီၤဘှံးလီၤတီၤ. ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ယလီၤဘှံးအဃိ အဝဲဟဲလၢယအိၣ် ဒီးပတဲသကိး လံာ်စီဆှံ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ. ယမၤထွဲဒ် အဝဲအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် ဒီးယဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲ ယတၢ်အိၣ်သးဒီး မၤစၢၤယၤအဃိ ယသးခုဒိၣ်မး.” ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပအိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အကွၢ်ဟုၣ်ပှၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသးလၢ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်စီၤအဘံၡဲၤ “မၤစၢၤ” စီၤဒၤဝံးအသိးအဃိ ပသးခုဒိၣ်မး.
လါယူၤလံ ၁၈-၂၄
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ ၡမူၤအ့လး ၂၂
“သန့ၤနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ”
cl ၁၉ ¶၁၁
န ‘သုးဘူးနသးဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်’ သ့နီၢ်နီၢ်ဧါ
၁၁ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤန့ၣ် အိၣ်ဒီး “တၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်” (ယၡါယၤ ၄၀:၂၆) ဒီးအဂၤတခါန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ မၤပူၤဖျဲးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤပူၤ ဒီးလုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ အဝဲသ့ၣ်လၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢအပူၤ အနံၣ် ၄၀. ထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်အထံသ့ၣ်ဖး ဒီးပီၣ်လဲၣ်အခံဒးန့ၣ်ဃ့ထီဝဲ ဒီးပှၤကအိၣ်ဝဲ သၢကကွဲၢ်န့ၣ် လဲၤခီဂာ် တၢ်လၢပီၣ်လဲၣ်ပူၤလီၤ. ဒီးလၢအဝဲသ့ၣ် အကပၤခံကပၤန့ၣ် ထံတဖၣ်အိၣ်ဝဲဒ် တၢ်ဒူၣ်အသိး. (၂ မိၤၡ့ ၁၄:၂၁; ၁၅:၈) တကးဒံးဘၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤ ဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ် လၢပှၢ်မုၢ်ကနၢအပူၤ. ကစၢ်ယွၤ ဒုးဟးထီၣ်ထံလၢ လၢၢ်အပူၤ ဒီးဟ့ၣ်ဒုးအီၣ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်အီၣ်, ထံၣ်တမှံကွၢ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အီၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် တၢ်ချံဝါဝါဖိလၢ အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်လိၤ. (၂ မိၤၡ့ ၁၆:၃၁; ၄ မိၤၡ့ ၂၀:၁၁) အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤ တကးဒံးဘၣ် အဝဲသူဝဲ တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အဂီၢ်. ကစၢ်ယွၤ “မ့ၢ်ပတၢ်အိၣ်သဒၢအလီၢ် ဒီးပဂံၢ်ပဘါလီၤ. ဖဲတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ အအိၣ်သ့ထီဘိလီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၆:၁) ပဃ့ဘါထုကဖၣ်ဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤလၢအိၣ်ဒီး တၢ်စိတၢ်ကမီၤတဂၤအံၤအအိၣ်အဃိ ပသးခုဒိၣ်မး.
တၢး၁၀ ၆/၁ ၂၆ ¶၄-၆
“နတီဒီးအီၤ”
ပကဆိကမိၣ်ကွၢ် စီၤဒၤဝံးအတၢ်ကတိၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. ဧ့ၤဘြံၤအတၢ်ကတိၤလၢ ပှၤကွဲးကျိာ်က့ၤအီၤလၢ “တီ” န့ၣ်အခီပညီအိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ “ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤ.” တၢ်သးတီနီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ဟဲခီဖျိလၢတၢ်အဲၣ်အဃိ. ပှၤလၢအတီဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မး.
တၢ်သးတီန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲ တၢ်တူၢ်ဘၣ်ဘၣ်. ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢတၢ်မၤ. ယဟိဝၤယွၤ မၤတၢ်လၢတၢ်သးတီအပူၤန့ၣ် စီၤဒၤဝံးတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အနီၢ်ကစၢ်. ဖဲစီၤဒၤဝံး ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအဒိၣ်ကတၢၢ် အဆၢကတီၢ် ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအီၤ, ဒီသဒၢအီၤ ဒီးဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤလၢ တၢ်သးတီအပူၤ. စီၤဒၤဝံး စံးဘျုးယဟိဝၤယွၤ ဒီးတဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤပူၤဖျဲးအီၤလၢ “အဒုၣ်အဒါခဲလၢာ် . . . အစုပူၤ.”—၂ ၡမူၤအ့လး ၂၂:၁.
စီၤဒၤဝံး အတၢ်ကတိၤန့ၣ် အခီပညီအိၣ်လၢ ပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တကဒံကဒါ မ့တမ့ၢ် တဆီတလဲဘၣ်. (ယၤကိာ် ၁:၁၇) အဝဲတဆီတလဲ အတၢ်ဘျၢတဖၣ်ဘၣ် ဒီးတီဒီးအတၢ်အၢၣ်လီၤထီဘိ. လၢထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ အဂၤတယုၢ်အပူၤန့ၣ် စီၤဒၤဝံးကွဲးဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ . . . တပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ပှၤလၢအသးတီဒီးအီၤတဖၣ်ဘၣ်.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၂၈.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
တၢး၁၂ ၁၁/၁၅ ၁၇ ¶၇
အိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ် ပှၤအဆံးတဂၤအသိး
၇ ကစၢ်ယွၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဃိ အဒိအတဲာ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢ စီၤဒၤဝံးအဂီၢ်ဒိၣ်မး. စီၤဒၤဝံး သးဝံၣ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤလၢ “နဟ့ၣ်ယၤ နတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ အကတီၤ ဒီးလၢနတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဃိန့ၣ် ယဘၣ်တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီယၤလီၤ.” (၂ ၡမူၤအ့လး ၂၂:၃၆) စီၤဒၤဝံး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်လၢအမၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဃိလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ခီဖျိမၤစၢၤဝဲ စီၤဒၤဝံး. (စံး. ၁၁၃:၅-၇) ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်, တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် တခါဂ့ၤတခါဂ့ၤန့ၣ်ပ “ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤ” လၢကစၢ်ယွၤအအိၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်. ၄:၇) ပှၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အမ့ၢ်ပှၤလၢအဆံးန့ၣ် “မ့ၢ်ပှၤလၢ အဒိၣ်” ဒီးအဝဲကကဲထီၣ် ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤလၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်န့ၢ်အလီၢ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၉:၄၈) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့လဲၣ်န့ၣ် ပကဆဲးမၤလိခဲအံၤ.
တၢး၀၆ ၈/၁၅ ၂၁ ¶၇-၈
တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲး ထံၣ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်မုၣ်ကီၤလံၢ် မၤကဲထီၣ်ဝဲဧါ
၇ ခရံာ်ဖိလၢ မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤတဖၣ်န့ၣ် တတူၢ်ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ထဲသိးဒီး စီၤယိၤဘးဘၣ်. သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အဂၤတဖၣ်လီၤ. ခရံာ်ဖိအါတက့ၢ်န့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်မၤအၢမၤနး မ့တမ့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ် တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးဘၣ် မ့တမ့ၢ် အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်အသးကလီၤဘှံးဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. ပှၤတနီၤန့ၣ် ဘၣ်တူၢ်သံအသးလၢ အတၢ်နာ်အဃိလီၤ. သနာ်က့ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ကိးမံၤဒဲးလၢ ပထံၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပတဲလီၤတံၢ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် မၤဝဲခဲလၢာ်တသ့ဘၣ်. မ့ၢ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်တနီၤန့ၣ် ဟဲကဲထီၣ်အသး ခီဖျိပတၢ်ကမၣ်အဃိ မ့တမ့ၢ် ပနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်လၢ ပန့ၢ်သါဘၣ်အီၤအဃိလီၤ. (ကလၤတံ ၆:၇) ပဝဲကိးဂၤဒဲး ပထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲခီဖျိ ပသးပှၢ်ထီၣ်အဃိမ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢန့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ် (အဒိ, ကလံၤမုၢ်လီၤ, ဟီၣ်ခိၣ်ဟူး) အဃိမ့ၢ်ဂ့ၤလီၤ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤ တဒီသဒၢဝဲ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ် လၢတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးအပူၤဘၣ်.—စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ၉:၁၁.
၈ ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးပတၢ်နာ် ကလီၤစှၤအဂီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ်ကသူဝဲ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လၢ ပထံၣ်ဘၣ်တဖၣ်. တၢ်မၢဖိပီလူး တဲဝဲလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လၢအထံၣ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် ‘တၤဆှုၣ်တၤမဲလၢ အဖံးအညၣ်အကျါ’ ဒီး ‘ဆဲးမၤတံာ်တာ်အီၤ ဒီးအလီၤဂာ်ဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ် အမူခိၣ်ကလူးလီၤ.’ (၂ ကရံၣ်သူး ၁၂:၇) အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်ကမ့ၢ်ဝဲ နီၢ်ခိတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤ ဒ်သိးဒီးအမဲာ်ချံတထံၣ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်အဂၤတမံၤမံၤ. သနာ်က့ စီၤပီလူး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်ကသူဝဲ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဒ်သိးကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် အတၢ်သးခုဒီး တၢ်သးတီအဂီၢ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၂၄:၁၀) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး မုၣ်ကီၤလံၢ် ကသူဝဲ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ, ပသကိးလၢတၢ်မၤလီၢ်, ပသကိးလၢကၠိ မ့တမ့ၢ် ပဒိၣ်ပပှၢ်လၢအသးအၢတဖၣ် ဒ်သိးကမၤအၢမၤနး ကစၢ်ယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ်လၢ ကျဲတမံၤမံၤအဂီၢ်လီၤ.
လါယူၤလံ ၂၅-၃၁
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ ၡမူၤအ့လး ၂၃-၂၄
“မ့ၢ်နဟ့ၣ်လီၤနသးဧါ”
it-1 ၁၄၆
စီၤအၤရနၤ
လီၤဂာ်လၢ စီၤအၤရနၤန့ၣ် ဟ့ၣ်မၤဘူၣ်လီၤဝဲ တၢ်လီၢ်, ကျီၢ်ဒီးတၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်လၢ ပှၤကသူအီၤလၢ ပှၤကလုၢ်ထီၣ်တၢ်အဂီၢ် ဒီးတဃ့ဝဲအပှ့ၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် စီၤဒၤဝံးဟ့ၣ်အီၤ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အပှ့ၤလီၤ. ၂ ၡမူၤအ့လး ၂၄:၂၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤဒၤဝံးပှ့ၤဝဲ ကြဲၢ်ဒီးကျီၢ်လၢ စ့ညၣ် ၅၀ ၡက့လး (ဒီလၣ် ၁၁၀). ဘၣ်ဆၣ် ၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၂၁:၂၅ ပာ်ဖျါဝဲလၢ စီၤဒၤဝံး ဟ့ၣ်လီၤဝဲ ထူ ၆၀၀ ၡက့လး (ဒီလၣ် ၇၇,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်). ပှၤကွဲး ၂ ၡမူၤအ့လး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်လုၢ်လီၢ်အလီၢ် ဒီးတၢ်ပီးတၢ်လီလၢ ပှၤကလုၢ်ထီၣ်တၢ်အဂီၢ်အပှ့ၤလီၤ. လၢခံန့ၣ် ပှၤသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်အဃိ တၢ်အပှ့ၤလၢ ၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဒီးပှၤသူၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ် အတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤလီၤ. (၁ ကွဲး. ၂၂:၁-၆; ၂ ကွဲး. ၃:၁) တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အတၢ်လီၢ်န့ၣ် အိၣ်ဖးလဲၢ်အဃိ ထူ ၆၀၀ ၡက့လးန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အတၢ်လီၢ်ဖးလဲၢ်တတီၤအပှ့ၤ ဒီးတအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လီၢ်ဆံးဆံးဖိတတီၤလၢ စီၤဒၤဝံးတ့ထီၣ် တၢ်လုၢ်လီၢ်အလီၢ်န့ၣ်ဘၣ်.
တၢး၁၂ ၁/၁၅ ၁၈ ¶၈
မၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ ‘တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ’
၈ ဒ်သိးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် လုၢ်ထီၣ်တၢ်လၢ တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ် အပူၤသ့. မ့တမ့ၢ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်လုၢ်ဒွဲၣ်အူသ့. အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်အဲၣ်ဒိးမၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကလုၢ်ထီၣ်ဝဲ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်အဂီၢ် တမ့ၢ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးဟ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် တလိၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်တၢ်ဒ် စီၤမိၤၡ့ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်တၢ်သ့ဒံး. အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်, တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒီးတၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤတဖၣ် လၢကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤအဂီၢ်သ့. တၢ်မၢဖိပီလူး တဲဝဲလၢပမ့ၢ် “အၢၣ်လီၤ” တၢ်လၢ “ပှၤဂၤအမဲာ်ညါ,” “မၤတၢ်ဂ့ၤဒီး . . . ဟ့ၣ်နီၤလီၤပှၤဂၤ” တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးပှၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပလုၢ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်လၢ အဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသးလီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၅, ၁၆) ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မၤဝဲတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမုာ်မး. ဒီးအဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အစံးဘျုးစံးဖှိၣ် ကစၢ်ယွၤ ခီဖျိတၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤမၤန့ၢ်အီၤတဖၣ်အဃိ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤလၢအပၣ်ဃုာ်လၢ ခရံာ်ဖိအတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢပျၢၤ လၢအဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်တၢ်လၢ တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အပူၤလီၤ.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
တၢး၀၅ ၅/၁၅ ၁၉ ¶၆
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢလံာ် ၂ ၡမူၤအ့လး အဂီၢ်
၂၃:၁၅-၁၇. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ စီၤဒၤဝံး ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ဘၣ်ဃးဒီး သးသမူဒီးတၢ်သွံၣ်ဒိၣ်မး. အဝဲဟးဆှဲးဝဲတၢ်လၢ အကမၤကမၣ်ဘၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီခဲလၢာ်န့ၣ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်န့ၣ်.
လါအီကူး ၁-၇
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၁ စီၤပၤ ၁-၂
“ဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ နတၢ်ကမၣ်”
it-2 ၉၈၇ ¶၄
စီၤၡလိၤမိၤ
လၢကံဃိၣ်န့ၣ် ပှၤကိးပသူထီၣ်လၢ “မ်စီၤပၤၡလိၤမိၤ အိၣ်မူဘၣ်ယံာ်ယံာ်တက့ၢ်.” ဖဲစီၤအဒိနံၤယၤ ဒီးပှၤလၢအပိာ်အခံတဖၣ် နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ တၢ်ကိးပသူထီၣ်အံၤအခါ ပျံၤတၢ်ဒီးဟးထီၣ်ဝဲလီၤ. စီၤၡလိၤမိၤ ထီၣ်နီအခါ အဝဲတဟ့ၣ်ကၣ်တၢ်ဘၣ်အဃိ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် အမံၤအသၣ်တဟးဂီၤဘၣ်. ဒီးအဝဲမၤဝဲ ဒ်န့ၣ်အဃိ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အတၢ်ပၢန့ၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၣ်တၢ်ခုၣ်. စီၤအဒိနံၤယၤမ့ၢ်ထီၣ်နီန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် စီၤၡလိၤမိၤ ကဘၣ်သံသပှၢ်ကတၢၢ်. စီၤအဒိနံၤယၤ လဲၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ တၢ်လီၢ်စီဆှံဒီး စီၤၡလိၤမိၤမၢ ပှၤဟဲက့ၤကိး စီၤအဒိနံၤယၤလၢအအိၣ်. ဒီးစီၤၡလိၤမိၤ တဲအီၤလၢ အဝဲမ့ၢ်အိၣ်မူာ်မူာ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ် ကဆဲးအိၣ်မူဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်မၤတၢ်အၢန့ၣ် ကဘၣ်သံ ဒီးစီၤၡလိၤမိၤ မၢအက့ၤအိၣ်လၢ အဟံၣ်လီၤ.—၁ စီၤပၤ ၁:၄၁-၅၃.
it-1 ၄၉
စီၤအဒိနံၤယၤ
ဖဲစီၤဒၤဝံး သံဝံၤအလီၢ်ခံ စီၤအဒိနံၤယၤ မၢဝဲနီၢ်ဘၤသၡ့ဘၤ လဲၤဃ့န့ၢ်အီၤ နီၢ်အဘံၡး လၢစီၤၡလိၤမိၤအအိၣ် လၢကကဲထီၣ်အမါအဂီၢ်လီၤ. စီၤအဒိနံၤယၤတဲဘၣ် နီၢ်ဘၤသၡ့ဘၤလၢ “စီၤပၤအလီၢ်အလၤန့ၣ် ကဘၣ်ကဲထီၣ်ယတၢ် ဒီးလၢညါန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိခဲလၢာ် မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ယကကဲထီၣ်စီၤပၤလီၤ.” (၁ စီၤပၤ ၂:၁၃-၂၁.) စီၤအဒိနံၤယၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ စီၤပၤၡလိၤမိၤ ထီၣ်နီန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကစၢ်ယွၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတဲဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အတန့ၢ်ဘၣ် တၢ်လၢအကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်. လၢပျၢၤပှၤမုၢ်ထီၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် အလုၢ်အလၢ်အိၣ်လၢ ထဲဒၣ်ပှၤလၢ အကကဲထီၣ်ဘၣ်စီၤပၤန့ၣ် ဟံးန့ၢ်ဝဲ စီၤပၤအမါ ဒီးအသံၣ်မါတဖၣ်သ့လီၤ. အဃိ စီၤအဒိနံၤယၤ ဃ့တၢ်လၢ စီၤၡလိၤမိၤ အအိၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် မ့မ့ၢ်ထဲဒၣ်လၢ အဃ့က့ၤ တၢ်အပှ့ၤလၢ အဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ်ဝဲ စီၤပၤအလီၢ်အလၤအဂီၢ် သနာ်က့ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးဒံး. (ထိၣ်သတြီၤဒီး ၂ မူၤ. ၃:၇; ၁၆:၂၁.) စီၤအဒိနံၤယၤ အတၢ်ဃ့ထီၣ်တခါအံၤန့ၣ် စီၤၡလိၤမိၤ ထံၣ်ဝဲဒ်အထီဒါတၢ်အဃိ အဝဲမၢစီၤဘနါယၤ လဲၤမၤသံကွံာ် စီၤအဒိနံၤယၤ တဘျီဃီလီၤ.—၁ စီၤပၤ ၂:၂၂-၂၅.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
တၢး၀၅ ၇/၁ ၃၀ ¶၁
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢလံာ် ၁ စီၤပၤအဂီၢ်
၂:၃၇, ၄၁-၄၆. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ပမ့ၢ်မၤကမၣ်တၢ်နာ်က့ ပတတူၢ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲဘၣ်န့ၣ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဒိၣ်မး. ပှၤလၢအပာ်လီၤအသးလၢ ကဟးထီၣ်လၢ “ကျဲလၢ အအံၣ်” လၢအ “ဆှၢပှၤလၢတၢ်မူ” န့ၣ်ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်လၢအကဟဲကဲထီၣ်အသး ခီဖျိလၢ အတၢ်ဆၢတဲာ်အံၤအဃိလီၤ.—မးသဲ ၇:၁၄.
လါအီကူး ၈-၁၄
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၁ စီၤပၤ ၃-၄
“တၢ်ကူၣ်သ့ အလုၢ်အပှ့ၤ”
တၢး၁၁ ၁၂/၁၅ ၈ ¶၄-၆
အဝဲ အဒိအတဲာ်န့ၣ် လီၤကွၢ်လိဧါ မ့တမ့ၢ် ကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဧါ
၄ ဖဲစီၤၡလိၤမိၤ ပၢတၢ်သီသီအခါ ကစၢ်ယွၤတဲတၢ်ဒီးအီၤ လၢတၢ်မံမီၢ်အပူၤ ဒီးမၢအဃ့အီၤတၢ်လီၤ. စီၤၡလိၤမိၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတၢ်လဲၤခီဖျိ တအိၣ်အါအါဒံးဘၣ်အဃိ အဝဲဃ့ကစၢ်ယွၤ လၢတၢ်ကူၣ်သ့. (ဖး ၁ စီၤပၤ ၃:၅-၉) စီၤၡလိၤမိၤ တဃ့ဝဲ တၢ်ထူးတၢ်တီၤ ဒီးတၢ်လၤကပီၤဘၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ ဒီးယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်အီၤ “သးလၢအကူၣ်တၢ်သ့ ဒီးအသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ်” တကးဒံးဘၣ် တၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး. (၁ စီၤပၤ ၃:၁၀-၁၄) ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ စီၤၡလိၤမိၤန့ၣ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့အဃိ ၡဘၤ အနီၢ်ပၤမုၣ် ဟဲလၢအအိၣ် လၢတၢ်လီၢ်ဖးယံၤ ဒ်သိးကထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်.—၁ စီၤပၤ ၁၀:၁, ၄-၉.
၅ ပတမုၢ်လၢ်လၢပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ကူၣ်သ့ လၢတၢ်လီၤလးအပူၤဘၣ်. စီၤၡလိၤမိၤတဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ အနီၢ်ကစၢ် ဟ့ၣ်လီၤဝဲ တၢ်ကူၣ်သ့.” ဘၣ်ဆၣ် အတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပကြၢးဂုာ်ကျဲးစၢး ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ကူၣ်သ့လၢ ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤအဂီၢ်. အဝဲတဲဝဲလၢ “ဒိးနနၢ်လၢ တၢ်ကူၣ်သ့,သးလီ တၢ်သ့ပဲာ်ထံနီၤဖးတၢ်.” ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ် စီၤၡလိၤမိၤတဲဝဲလၢ “ကိးထီၣ်” ဒီး “ဆဲးဃု” အီၤ. (ကတိၤဒိ ၂:၁-၆) အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤသ့.
၆ ပကြၢးသံကွၢ်လီၤပသးဒ်အံၤ, ‘မ့ၢ်ယပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ကူၣ်သ့လၢအဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ် ဒ်စီၤၡလိၤမိၤအသိးဧါ.’ ခီဖျိလၢ စံပွါယ့ (မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်) တၢ်အိၣ်သးတဂ့ၤ အါအါဘၣ်အဃိ ပှၤအါဂၤန့ၣ် အသးစၢၢ်ဆၢဝဲလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ, ကျိၣ်စ့ မ့တမ့ၢ် သးစၢၢ်ဆၢလၢ ကဃုတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ မနုၤလဲၣ် ဒီးကဃုဝဲထဲလဲၣ်. မ့မ့ၢ်နၤဒီးနဟံၣ်ဖိဃီဖိမီၤ, တၢ်လၢနဃုထၢအီၤတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ နပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဒီး နဃုတၢ်ကူၣ်သ့လၢ ဟဲလၢကစၢ်ယွၤအအိၣ်ဧါ. မ့ၢ်နကဆီတလဲ နဖီတၢၣ် ဒ်သိးနကဃုအါထီၣ် တၢ်ကူၣ်သ့လၢ အဟဲလၢကစၢ်ယွၤအအိၣ်ဧါ. နမ့ၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ကူၣ်သ့လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးမၤထွဲအီၤန့ၣ် နကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးသပှၢ်တၢၢ်လီၤ. စီၤၡလိၤမိၤတဲဝဲလၢ “နမ့ၢ်မၤ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် နကနၢ်ပၢၢ် တၢ်လၢအတီအလိၤ, တၢ်စံၣ်ညီၣ်တီ ဒီးတၢ်လၢအကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲ လၢအမ့ၢ် ကျဲလၢအဂ့ၤလီၤ.”—ကတိၤဒိ ၂:၉.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
တၢး၉၈ ၂/၁ ၁၁ ¶၁၅
ယဟိဝၤယွၤ တီဒီးအတၢ်အၢၣ်လီၤ
၁၅ လၢစီၤမိၤၡ့ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဖီလာ်န့ၣ် စီၤအၤဘြၤဟၣ် အစၢၤအသွဲၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤကလုာ်တကလုာ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤအဝဲသ့ၣ်ဒ် အအၢၣ်လီၤပာ်စၢၤဝဲ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အသိး. ဖဲ ချ.ခ.န ၁၄၇၃ န့ၣ်စီၤယိၤၡူလၢ အထီၣ်စီၤမိၤၡ့အလီၢ်န့ၣ် ဘၣ်ဆှၢဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ကီၢ်ကနၤဧၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ် အံၣ်စရ့လးအဒူၣ်တဖၣ် နီၤလီၤလိာ်အသး ထံကီၢ်တဘ့ၣ်အံၤ အတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲအဃိ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ အကဟ့ၣ်ဝဲ စီၤအၤဘြၤဟၣ် အစၢၤအသွဲၣ်လၢ ထံကီၢ်အံၤန့ၣ် ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ. ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီအခါ ယဟိဝၤယွၤ မၤလၢပှဲၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ ကဒုးမၤနၢၤအဝဲသ့ၣ် အဒုၣ်အဒါတဖၣ်. ဖဲစီၤဒၤဝံးပၢတၢ်အခါန့ၣ် တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲစီၤဒၤဝံးအဖိခွါ စီၤၡလိၤမိၤပၢတၢ်အခါ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ အဂၤတခါလၢ အမၤဝဲဒီး စီၤအၤဘြၤဟၣ်န့ၣ် ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ. “ယူဒၤအဒူၣ် ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အဂၤတဖၣ်န့ၣ် အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲ အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒ်မဲးလၢပီၣ်လဲၣ်နံၤအသိးလီၤ. အဝဲသ့ၣ် အီၣ်ဘၣ်အီဘၣ် ဒီးအိၣ်မူဘၣ်ဝဲပှဲၤဒီး တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလီၤ.”—၁ စီၤပၤ ၄:၂၀.
လါအီကူး ၁၅-၂၁
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၁ စီၤပၤ ၅-၆
“အဝဲသ့ၣ် ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါ ဒီးတ့ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ် လၢတၢ်သးအိၣ်အပူၤ”
တၢး၁၁ ၂/၁ ၁၅
မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ
လဘၤနိၣ် အသ့ၣ်ဆှိအ့ရ့းတဖၣ်န့ၣ် အမံၤဒိၣ်လၢ အကျၢၤ, ဖျါဂ့ၤ, သ့ၣ်ညၣ်နၢမူ ဒီးအဃၢ်တအီၣ်ဘၣ်. ဖဲစီၤၡလိၤမိၤ တ့ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အခါ အဝဲသူဝဲသ့ၣ်တခါအံၤအဃိ မ့ၢ်အသူဝဲသ့ၣ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. လၢညါခါန့ၣ် လဘၤနိၣ်အကစၢၢ်တဖၣ် အိၣ်ပှဲၤဒီးသ့ၣ်ဆှိအ့ရ့း သနာ်က့ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် တအိၣ်အါအါလၢၤဘၣ်.
it-1 ၄၂၄
သ့ၣ်ဆှိအ့ရ့း
မ့ၢ်လၢပှၤသူ သ့ၣ်ဆှိအ့ရ့း အါအါဂီၢ်ဂီၢ်အဃိ ပှၤလိၣ်ဘၣ် ပှၤကူာ်သ့ၣ်ဖိလၢ အကထိတဖၣ်လီၤ. သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပှၤပာ်ဖှိၣ်အီၤ ဒီးပှၤမၤအီၤဒ်သိးဒီးထိဝံၤ ပှၤစးထီၣ်ထိၣ်ထွံလီၤအီၤလၢ စိၢ် မ့တမ့ၢ် စံဒိၣ် လၢအအိၣ်လၢ မဲးဒံးထၢၣ်ရ့နယၢၣ် ပီၣ်လဲၣ်နံၤ တုၤလီၤလၢ ယၤဖိၤ ဒီးပှၤဆှၢကဒီးအီၤဆူ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်တဆီလီၤ. စီၤပၤၡလိၤမိၤ ဒီးစီၤပၤဃံရၣ် အသးလီၤပလိာ်လိာ်သး ဒီးမၤသကိးဝဲ တၢ်မၤအံၤလီၤ. (၁ စီၤပၤ ၅:၆-၁၈; ၂ ကွဲး. ၂:၃-၁၀) ပှၤဆဲးဆှၢလီၤသ့ၣ်ဆှိအ့ရ့းအဃိ ဖဲစီၤၡလိၤမိၤ ပၢတၢ်အစိၤန့ၣ် “သ့ၣ်ဆှိအ့ရ့း အိၣ်ဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ်ဒ် သိးဝံာ်ဒၢအထူၣ်တဖၣ်” အသိးလီၤ.—၁ စီၤပၤ ၁၀:၂၇; ထိၣ်သတြီၤဒီး ၡါ. ၉:၉, ၁၀.
it-2 ၁၀၇၇ ¶၁
တၢ်လုၢ်ဟံၣ်
စီၤၡလိၤမိၤ ဃုထၢထီၣ်ပှၤ ၃၀,၀၀၀ ဒီးဆှၢဝဲဆူ လဘၤနိၣ် တလါန့ၣ်အဂၤ ၁၀,၀၀၀ ဒီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်အိၣ်လၢအဟံၣ် ခံလါ ဒီးဘၣ်လဲၤအိၣ်လၢ လဘၤနိၣ် တလါလီၤ. (၁ စီၤပၤ ၅:၁၃, ၁၄) အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး “ပှၤထံဂၤကီၢ်ဂၤဖိ” လၢအဝံတၢ်ယိးတၢ်ဃၢအဂၤ ၇၀,၀၀၀ ဒီးပှၤဘူးတဲာ်လၢၢ်အဂၤ ၈၀,၀၀၀. (၁ စီၤပၤ ၅:၁၅; ၉:၂၀, ၂၁; ၂ ကွဲး. ၂:၂) ပှၤခိၣ်ပှၤနၢ်လၢ အကွၢ်ထွဲဝဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိအိၣ်အဂၤ ၅၅၀ ဒီးလီၤဂာ်လၢပှၤလၢအမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲအဂၤ ၃,၃၀၀. (၁ စီၤပၤ ၅:၁၆; ၉:၂၂, ၂၃) လၢအဝဲသ့ၣ် တဖၣ်အကျါပှၤ ၂၅၀ န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ဒီးအဂၤ ၃,၆၀၀ န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ “ပှၤထံဂၤကီၢ်ဂၤဖိ” လီၤ.—၂ ကွဲး. ၂:၁၇, ၁၈.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
g ၅/၁၂ ၁၇, တၢ်လွံၢ်နၢၣ်
လံာ်စီဆှံ မ့ၢ်လံာ်တဘ့ၣ်လၢ ဝံအတၢ်စံးပာ် လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, အကူာ် ၁
ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး
တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်သ့ဖဲ ၁ စီၤပၤ ၆:၁ အပူၤ. ဖဲန့ၣ်တဲဝဲလၢ “ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤ ၄၈၀ နံၣ်တနံၣ် ဒီးဖဲစီၤၡလိၤမိၤ ကဲထီၣ်စီၤပၤလၢ အံၣ်စရ့လးအဖီခိၣ် လွံၢ်နံၣ်တနံၣ် ဖဲလါစံာ် (မ့ၢ်ဝဲ လါခံလါတလါ) န့ၣ်စီၤၡလိၤမိၤ စးထီၣ်တ့ထီၣ် ဟံၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ.”
ဒ်တၢ်ဒွး တၢ်အနံၣ်အလါ လၢလံာ်စီဆှံပူၤ အိၣ်ဝဲအသိး စီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်ပၢလွံၢ်နံၣ်တနံၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဖဲ ချ.ခ.န ၁၀၃၄ လီၤ. ဒီးပမ့ၢ်ဒွးကွၢ်က့ၤ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အလီၢ်ခံတကပၤ ၄၇၉ နံၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဝဲဖဲ ချ.ခ.န ၁၅၁၃ လၢအမ့ၢ် နံၣ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးလီၤ.
လါအီကူး ၂၂-၂၈
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၁ စီၤပၤ ၇
“ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ထူၣ်ခံထူၣ်အံၤ ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်”
တၢး၁၃ ၁၂/၁ ၁၃ ¶၃
‘သုကခူၣ် တိၢ်ဘီလၢ ကစၢၢ်ကလိလၢ အအိၣ်ဖဲန့ၣ်တဖၣ်အကျါ’
ဖဲစီၤၡလိၤမိၤ သူၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ် လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အခါ သူဝဲတိၢ်ဘီအါမး. တိၢ်ဘီလၢအသူဝဲ အါတက့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတိၢ်ဘီလၢအပၢ် စီၤဒၤဝံး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲဖဲ အမၤနၢၤ ကီၢ်စူၤရံအခါ. (၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၁၈:၆-၈) “ပီၣ်လဲၣ်” တိၢ်ဘီလၢအမ့ၢ် ထံဒၢဖးဒိၣ်န့ၣ် ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်တဖၣ် သူဝဲဒၣ်လၢ ကလုၢ်ထံအဂီၢ် ဒီးထံတြီၢ်ဝဲဒၣ် အကါလၣ် ၁၇,၅၀၀ (၆၆,၀၀၀ လံးထၢၣ်) ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အတယၢၢ်ကအိၣ်ဝဲ အတၣ် ၃၀ (tons). (၁ စီၤပၤ ၇:၂၃-၂၆, ၄၄-၄၆) ထူၣ်တိၢ်ဘီဖးဒိၣ်ခံထူၣ်န့ၣ် အိၣ်လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ် အတၢ်နုာ်လီၤအလီၢ်. ထူၣ်ခံထူၣ်အံၤ ထီဝဲ ၂၆ ပ့ၣ် (၈ မံထၢၣ်) ဒီးတၢ်အခိၣ်ထိးခံခါလၢ အအိၣ်လၢထူၣ်ခံထူၣ်အံၤအလိၤန့ၣ် အကစီၤထီဝဲ ၇.၃ ပ့ၣ် (၂.၂ မံထၢၣ်). ထူၣ်တိၢ်ဘီဖးဒိၣ် ခံထူၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒ်သိးပီၤအသိး ဒီးတီၣ်ဝဲ ၃ စုမုၢ်ဒိၣ် (၇.၅ စဲးထံၣ်မံထၢၣ်) ဒီးအဒီၣ်တူာ် (diameter) အိၣ်ဝဲ ၅.၆ ပ့ၣ် (၁.၇ မံထၢၣ်). (၁ စီၤပၤ ၇:၁၅, ၁၆; ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၄:၁၇) ထဲဒၣ်ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ် ပှၤသူတိၢ်ဘီလၢ တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်အံၤအဂီၢ် ထဲလဲၣ်န့ၣ် အလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်ပှၤလံ.
it-1 ၃၄၈
ဘိၤဧး, ၂
ထူၣ်တိၢ်ဘီဖးဒိၣ်ခံထူၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲလၢ စီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ အလီၤဘီလီၤမုၢ် အဘျီၣ်ဒိၣ်အမဲာ်ညါ. ဒီးလၢကလံၤစိးတထူၣ်န့ၣ် အမံၤလၢ ဘိၤဧး ဒီးလီၤဂာ်လၢ အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “လၢတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအပူၤ.” မ့မ့ၢ်လၢ ထူၣ်လၢကလံၤထံးတထူၣ်န့ၣ် အမံၤလၢ ယၤကံၣ် ဒီးအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “မ်အ (မ့ၢ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ) ဒုးအိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ကျၢၤ တက့ၢ်.” ထူၣ်တိၣ်ဘီခံထူၣ်အံၤအမံၤန့ၣ် ပှၤမ့ၢ်ပာ်ဖှိၣ်အီၤ ဒီးပှၤမ့ၢ်ဖး အီၤလၢစုထွဲဆူစုစ့ၣ်န့ၣ် အခီပညီကအိၣ်လၢ ‘မ်အ (မ့ၢ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ) ဒုးအိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ကျၢၤ (တၢ်လုၢ်ဟံၣ်) လၢတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအပူၤတက့ၢ်.’—၁ စီၤပၤ ၇:၁၅-၂၁; see CAPITAL.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
it-1 ၂၆၃
တၢ်လုၢ်ထံ
ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢတၢ်စီတၢ်ဆှံအပူၤန့ၣ် ကဘၣ်ကဆှဲကဆှီလၢ နီၢ်ခိတကပၤစ့ၢ်ကီး. ပမ့ၢ်ကွၢ် ဒဲစီဆှံ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဒီးတၢ်လုၢ်ဟံၣ် အတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤကဘၣ်ကဆှဲကဆှီလၢ နီၢ်ခိတကပၤ. ဖဲပှၤကပာ်စီဆှံ ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ် စီၤအၤဟရိၣ် ဒီးအဖိခွါတဖၣ်အခါ တချုးလၢ အဝဲသ့ၣ်ကၤထီၣ် ဆ့ဖးထီဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်လုၢ်ထံလီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၉:၄-၉; ၄၀:၁၂-၁၅; ၃ မိၤၡ့ ၈:၆, ၇) ဒ်သိး ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်တဖၣ် ကသ့စုသ့ခီၣ်အဂီၢ် ဟံးန့ၢ်ဝဲထံလၢ ထံဒၢဖးဒိၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ဒဲစီဆှံ အတၢ်ပျီပူၤ, မ့မ့ၢ်လၢ စီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် ပှၤဟံးန့ၢ်ထံလၢ ပီၣ်လဲၣ်တိၢ်ဘီ လၢအမ့ၢ် ထံဒၢဖးဒိၣ်အပူၤ. (၂ မိၤၡ့ ၃၀:၁၈-၂၁; ၄၀:၃၀-၃၂; ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၄:၂-၆) ဖဲတၢ်မၤဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့က့ၤတၢ် အနံၤန့ၣ် ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ် ဘၣ်လုၢ်ထံခံဘျီ. (၃ မိၤၡ့ ၁၆:၄, ၂၃, ၂၄) ပှၤလၢအလဲၤပျၢ်လီၤ မဲာ်တဲးလဲးလၢ ဧ့စ့ၤစ့လးအဂီၢ်, ပှၤလၢအလဲၤစိာ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ပှၤလုၢ်ထီၣ်အီၤတဖၣ် အဘ့ၣ်, အညၣ် ဒီးအအ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ချၢ ဒီးပှၤလၢအမူၤထီၣ် ကျီၢ်မိၢ်ဂီၤ လၢဒဲကဝီၤအချၢတဖၣ် တချုးလၢအက့ၤနုာ်လီၤလၢ ဒဲကဝီၤပူၤဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်လုၢ်ထံ ဒီးဆှုၣ်အဆ့ကၤလီၤ.—၃ မိၤၡ့ ၁၆:၂၆-၂၈; ၄ မိၤၡ့ ၁၉:၂-၁၀.
လါအီကူး ၂၉–လါစဲးပတ့ဘၢၣ် ၄
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၁ စီၤပၤ ၈
“စီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်လၢ အသးဒီဖျၢၣ် လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤ”
တၢး၀၉ ၁၁/၁၅ ၉ ¶၉-၁၀
မၤလိလံာ်စီဆှံ လၢနကမၤဂ့ၤထီၣ် နတၢ်ထုကဖၣ်အဂီၢ်
၉ ဒ်သိးကစၢ်ယွၤ ကဒိကနၣ်ပတၢ်ထုကဖၣ်အဂီၢ် ပတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဟဲထီၣ်လၢပသးပူၤ. ၁ စီၤပၤ အဆၢဒိၣ် ၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢဖဲ ချ.ခ.န ၁၀၂၆ ပှၤပာ်စီဆှံ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အခါ စီၤၡလိၤမိၤ ဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်အမဲာ်ညါလၢ အသးဒီဖျၢၣ်. ဖဲပှၤပာ်လီၤ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ အတလါလၢ တၢ်လီၢ်စီဆှံကတၢၢ် ဒီးယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်အိၣ်ပှဲၤလၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ စီၤၡလိၤမိၤ စံးထီၣ်ပတြၢၤကစၢ်ယွၤ.
၁၀ ဖးဒီးဆိကမိၣ်ထံ စီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်လၢ အဟဲထီၣ်လၢအသးပူၤအဂ့ၢ်. စီၤၡလိၤမိၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ထဲဒၣ်ယဟိဝၤယွၤတဂၤဧိၤန့ၣ် သ့ၣ်ညါတၢ်အိၣ်လၢပှၤသးပူၤ. (၁ စီၤပၤ ၈:၃၈, ၃၉) ဒီးစီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအမၤတၢ်ကမၣ်တဂၤမ့ၢ် ‘ဟဲက့ၤကဒါက့ၤ’ လၢကစၢ်ယွၤ ‘အအိၣ်လၢ အသးဒီဖျၢၣ်’ န့ၣ်အတၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်ဒီးဒံး. ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ် အဒုၣ်အဒါတဖၣ် မ့ၢ်ဖီၣ်န့ၢ်အီၤ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဃ့ကညး ယဟိဝၤယွၤ လၢအသးဒီဖျၢၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤကဒိကနၣ် အတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်. (၁ စီၤပၤ ၈:၄၈, ၅၈, ၆၁) အဃိ ပတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်န့ၣ် ကြၢးဟဲထီၣ်လၢပသးပူၤ.
တၢး၉၉ ၁/၁၅ ၁၇ ¶၇-၈
ယူာ်ထီၣ်နစုဒီး ဃ့ဘါထုကဖၣ်
၇ ပမ့ၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ပှၤအါဂၤအမဲာ်ညါမ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢပသးပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအိၣ်ဝဲလၢ ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသး. (၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၇:၁၃, ၁၄) ဖဲပှၤပာ်စီဆှံ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အခါ စီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး. စီၤၡလိၤမိၤ တ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢ အလီၤဘီလီၤမုၢ်ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ ဝံၤသီသီအခါ အဝဲဃ့ထုကဖၣ်လၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤလၢ “မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤ ကအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ် အနီၢ်ကီၢ်ဧါ. မူခိၣ်လၢ အလဲၢ်အထီအံၤဒၣ်လဲာ် နအိၣ်တတြီၢ်ဘၣ်အဃိ ဟံၣ်လၢ ယတ့ထီၣ်တဖျၢၣ်အံၤ နအိၣ်ကတြီၢ်ဒ်လဲၣ်.”—၁ စီၤပၤ ၈:၂၇.
၈ ဒ်စီၤၡလိၤမိၤအသိး ဖဲပဃ့ထုကဖၣ်လၢ ပှၤအါဂၤအမဲာ်ညါအခါ ပကြၢးအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ. ပတအဲၣ်ဒိးလၢ ပကလုၢ်န့ၣ် ကဖျါဒ်သိး ပပာ်မၤပသးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပကလုၢ်သ့လီၤ. ပှၤလၢအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ဖဲအဃ့ထုကဖၣ်အခါ တတဲတၢ်ကတိၤလၢ အပတီၢ်ထီ မ့တမ့ၢ် တၢ်ကတိၤလၢ ပှၤကဆိကမိၣ်ဒိၣ်အီၤအဂီၢ်ဘၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဃ့တၢ်ဒ်သိး ပှၤကသးစၢၢ်ဆၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ် တမ့ၢ်ဒ်သိး ပှၤကသးစၢၢ်ဆၢအီၤအဂီၢ်ဘၣ်. (မးသဲ ၆:၅) ဖဲပဃ့ထုကဖၣ်အခါ တၢ်လၢပတဲအီၤတဖၣ် စ့ၢ်ကီးန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး. ပမ့ၢ်ဃ့ထုကဖၣ်လၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤန့ၣ် ပကလုၢ်တဘၣ်မ့ၢ်ဒ်သိး ပမၢကစၢ်ယွၤလၢ အကဘၣ်မၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်လၢပဃ့အီၤန့ၣ်ဘၣ်. ပတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပအဲၣ်ဒိးလၢ ကစၢ်ယွၤကမၤဝဲဒ် အတၢ်ဘၣ်သးအိၣ်ဝဲအသိး. ဖဲပဃ့ထုကဖၣ်အခါ ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ကြၢးအိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်လၢအဂ့ၤ. အဝဲဃ့ထုကဖၣ်လၢ “ယဟိဝၤယွၤဧၢ, ပဃ့ကညးနၤ သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. ဝံသးစူၤ မၤစၢၤပှၤတက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤဧၢ, ဝံသးစူၤ ဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်မၤနၢၤတက့ၢ်.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈:၂၅; လူၤကၣ် ၁၈:၉-၁၄.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
it-1 ၁၀၆၀ ¶၄
မူခိၣ်
စီၤၡလိၤမိၤလၢ အတ့ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “မူခိၣ်လၢ အလဲၢ်အထီ” န့ၣ်ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဝဲတတြီၢ်ဘၣ်. (၁ စီၤပၤ ၈:၂၇) ကစၢ်ယွၤန့ၣ် တ့လီၤမူခိၣ်အဃိ အဝဲအတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးအလီၢ်န့ၣ် အိၣ်လၢတၢ်ခဲလၢာ်အဖီခိၣ်ဒီး “အမံၤန့ၣ် အဒိၣ်အထီကတၢၢ် . . . ဒီးအလၤကပီၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီးမူခိၣ် အဖီခိၣ်လီၤ.” (စံး. ၁၄၈:၁၃) ယဟိဝၤယွၤ ထိၣ်ဝဲ မူခိၣ်အလဲၢ်အထီ ညီညီဖိ ဒ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဂၤထိၣ်ဝဲ တၢ်ဖိတၢ်လံၤတမံၤမံၤလၢ အစုမုၢ်စုနၢအသိးလီၤ. (ၡါ. ၄၀:၁၂) စီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်ကတိၤန့ၣ် တမ့ၢ်လၢအဝဲအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ကစၢ်ယွၤန့ၣ် အတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးအလီၢ် တအိၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ဒီးတအဲၣ်ဒိး တဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤန့ၣ် အအိၣ်လၢတၢ်လီၢ်ကိးတီၤဒဲး ဒီးလၢတၢ်ကိးမံၤဒဲးအကျါန့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့လဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢစီၤၡလိၤမိၤတဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒိကနၣ်တၢ်လၢ “တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးအလီၢ် လၢမူခိၣ်” လၢပှၤနီၢ်သးဖိတဖၣ် အိၣ်ဝဲအလီၢ် အဃိလီၤ.—၁ စီၤပၤ ၈:၃၀, ၃၉.
km ၅/၁၀ ၂
ခရံာ်ဖိလၢအမၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤတဖၣ် ကဘၣ်ဃ့ထုကဖၣ်
၁ ပမၤလၢပှဲၤပမူဒါလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအပူၤလၢ ပနီၢ်ကစၢ်တသ့ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ပကမၤအတၢ်မၤအဂီၢ်. (ဖံလံး. ၄:၁၃) ယဟိဝၤယွၤ မၢမူခိၣ်ကလူးမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကထံၣ်န့ၢ် ပှၤလၢအလီၤဂာ်ဒ် သိတဖၣ်. (လီၣ်. ၁၄:၆, ၇) ဒီးပှၤလၢအဒုးဒိၣ်ထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအချံလၢ ပသူၣ်လီၤဒီးပလူထံန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ. (၁ ကရံၣ်. ၃:၆, ၉) အဃိ ပှၤလၢအမၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ကဘၣ်သန့ၤအသးလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်လၢ တၢ်ထုကဖၣ်အပူၤ.
၂ ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ပနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်– ဖဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တဘျီဂ့ၤတဘျီဂ့ၤအခါ ပကြၢးဃ့ထုကဖၣ်. (အ့း. ၆:၁၈) ပဃ့တၢ်ဂ့ၢ် မနုၤတဖၣ်သ့လဲၣ်. ပဃ့လၢပကအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤလၢ ပှၤလၢပလီၢ်ကဝီၤပူၤတဖၣ်အဖီခိၣ် ဒီးပကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအဂီၢ်သ့. (မၤတၢ်. ၄:၂၉) ပဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကဒုးထံၣ်ပှၤဒီး ပှၤလၢအသူၣ်ဘျၢသးဘျၢလၢ ပကမၤလိဘၣ် လံာ်စီဆှံဒီးအီၤအဂီၢ်သ့. ဖဲဟံၣ်ကစၢ် သံကွၢ်တၢ်သံကွၢ်အခါ ပစံးဆၢက့ၤအီၤ ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ် ကသ့အဂီၢ် ပဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လၢ ပသးပူၤသ့. (ဃ့. ၂:၄) ဒီးပဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ကူၣ်သ့ ဒ်သိး ပကပာ်ဆိတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤလၢနီၣ်ဂံၢ်တၢအဂီၢ်. (ယၤ. ၁:၅) လၢပတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်အပူၤ ပမ့ၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိလၢအဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပမၤဘၣ်အတၢ်မၤအဃိန့ၣ် အဝဲကသးခုဒိၣ်မး.—ကလီး ၃:၁၅.
၃ ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်– ပကြၢးဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ “တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ်” ဒီးမ့ၢ်သ့န့ၣ် ပကိးထီၣ်ပှၤလၢ ပဃ့န့ၢ်တၢ်လၢအဂီၢ်တဖၣ် အမံၤသ့. (ယၤ. ၅:၁၆; မၤတၢ်. ၁၂:၅) နတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ်အဃိ နဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် မ့ၢ်တကဲအါအါဘၣ် သနာ်က့ နဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဖၣ်အဂီၢ်သ့. နတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်န့ၣ် အဘျုးအိၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် သပှၢ်တၢၢ်. ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်တၢ် “မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်” အဂီၢ်.—၁ တံၤ. ၂:၁, ၂.
၄ ပဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအညီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ် “ဆဲးဃ့ထုကဖၣ်တၢ်ထီဘိ” န့ၣ် ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပမၤလၢပှဲၤမူဒါအံၤကန့ၢ်ဝဲလီၤ.—ရိ. ၁၂:၁၂.