ယမၤလိဒီး ယသိၣ်လိဘၣ် ပှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ်​ မုာ်ဘၣ်ယၤဒိၣ်မး

ယမၤလိဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်

ဖဲ ၁၉၄၀ ဘျဲၣ်န့ၣ်​ ယမိယပါ မၤလိလံာ်စီဆှံဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်. လၢခံန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်တဆဲးမၤလိ လံာ်စီဆှံလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ယမိဆဲးဖးဝဲ တၢးထီခိးတၢ် ဒီးပၢၢ်ထီၣ်​ (Awake!) မဲးကစံတဖၣ်ဒံး. ဖဲ ၁၉၅၀ န့ၣ်​ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်​ မၤဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်​ လၢဝ့ၢ်နူယီး. ဒီးပဟံၣ်ဖိဃီဖိလဲၤထီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်တခါန့ၣ်.

ပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်တခါန့ၣ်​ ဝံၤတယံာ်ဘၣ်အလီၢ်ခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလီရဲၣ်​ ကၠဲၣ်ဖြံန့ၣ်​ ဟဲဟးအိၣ်သကီးပှၤ. အဝဲအဲၣ်ဒိးသိၣ်လိယၤ လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ. လၢအခီၣ်ထံးခါန့ၣ်​ အဝဲတဲဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်​ အိၣ်လၢတၢ်ဘၢၣ်စၢၤ ဘၣ်ဃးဒီးထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤန့ၣ်​ ယတဘၣ်သးဘၣ်. ယတဲဘၣ်က့ၤအီၤလၢ ပှၤအမဲရကၤဖိ မ့ၢ်တလဲၤဒုးတၢ်နီတဂၤဘၣ်ဒု ဒုၣ်ဒါမ့ၢ်ဟဲဒုးတၢ်ဘျီ အကမၤနၢၤဝဲ ပထံကီၢ်န့ၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလီရဲၣ်​ တဲက့ၤယၤလၢ ပှၤအမဲရကၤဖိခဲလၢာ် မ့ၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ ဖဲဒုၣ်ဒါတဖၣ်​ ဟဲဒုးအဝဲသ့ၣ်အခါ နဆိကမိၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲတဲယၤဒ်န့ၣ်​ ဒီးတဲပၠးစ့ၢ်ကီးယၤ တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတဖၣ်အဃိ ယသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ယတၢ်ထံၣ်န့ၣ်ကမၣ်​ အဃိ ယအဲၣ်ဒိးမၤလိအါထီၣ်​ လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ.

လံာ်တၢးထီခိးတၢ် ဒီးပၢၢ်ထီၣ်​ မဲးကစံ လီၢ်လံၤလၢ ယမိပာ်ဃာ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်​ ယဖးအီၤတဘျုးနၣ်ရံၣ်ညါ. လၢခံတၢ်လၢယဖးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ယသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ အကဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ. အဃိ ယအဲၣ်ဒိးမၤလိလံာ်စီဆှံဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလီရဲၣ်​ ဒီးယစးထီၣ်လဲၤထီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ထီဘိ. တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢယမၤလိဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ယဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤဒိၣ်မး. ဒီးလၢခံ ယကဲထီၣ်ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ. ယသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ “ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤဖးဒိၣ်န့ၣ်​ ဘူးထီၣ်လံ” အဃိ ယဆီတလဲက့ၤ ယဖီတၢၣ်. (စဖါနယၤ ၁:၁၄) အဃိ ယတဘၣ်သးလဲၤထီၣ်​ ဖၠၣ်စိမိၤကၠိလၢၤဘၣ်​ ဒီးယဘၣ်သးမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ.

ဖဲ ၁၉၅၆, လါယူၤ ၁၃ သီန့ၣ်​ ယဖျိထီၣ်တီၤထီကၠိ ဝံၤအလီၢ်ခံ သၢသီန့ၣ်​ ယဒိးဘျၢထံ ဖဲကဝီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်. ယမၤလိဒီး ယသိၣ်လိဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်အဃိ ယကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါထဲအံၤန့ၣ်​ ယတဆိကမိၣ်ဘၣ်​ နီတဘျီဘၣ်.

ယမၤပှၤလဲၤလၢညါအခါ ယမၤလိဒီး သိၣ်လိဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်

ယဒိးဘျၢထံ ဃုလါဝံၤအလီၢ်ခံ ယမၤပှၤလဲၤလၢညါ. လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ်​ ၁၉၅၆ ဘီမုၢ်အတၢ်မၤ (Kingdom Ministry) လံာ်တဘ့ၣ်န့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး “နလဲၤမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤ ကသ့ဧါ.” ယဆိကမိၣ်လၢ ယမၤစၢၤသ့. ယဘၣ်သး လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ တအိၣ်အါအါဘၣ်​ အလီၢ်.—မးသဲ ၂၄:၁၄.

ယလဲၤပၠီအိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်အဲၣ်ဖရ့ လၢကလံၤထံး ခရိလဲၤနၤ. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်​ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ အိၣ်ဝဲလွံၢ်ဂၤ, မ့ၢ်ပၣ်ဒီးယၤန့ၣ်​ အိၣ်ဝဲယဲၢ်ဂၤ. ပမၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ အဟံၣ်မဲာ်ညါ. တလါဘၣ်တလါန့ၣ်​ ယဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အနၣ်ရံၣ်​ ၁၀၀. ယတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ ဒီးလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤထီဘိ. ယမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဒံးအါန့ၣ်​ ယသ့ၣ်ညါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဒံးအါထီၣ်.

ပိာ်မုၣ်လၢ ယမၤလိအီၤလံာ်စီဆှံတဂၤန့ၣ်​ အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤကဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤလၢ ပှၤခူၣ်လီၤပှၤသံအဂီၢ် လၢသဝီကၠီစထၢၤ လၢအအိၣ်ယံၤဒီး ပတၢ်လီၢ်တစဲး. ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ အသးဂ့ၤမး ဒီးအဟ့ၣ်ယၤတၢ်မၤ ဒီးအဝဲဒုးသူဝဲ အတၢ်သူၣ်ထီၣ်တခါလၢ ပကထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်.

ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလီရဲၣ်လၢ အမၤလိယၤလံာ်စီဆှံန့ၣ်​ အဖိခွါကၠိလံၤ ကၠဲၣ်ဖြံ လၢအအိၣ်လၢ ဘရိးကလ့ၣ်​ နူယီးန့ၣ်​ အဟဲမၤဝဲ ပှၤလဲၤလၢညါဒီးယၤ ဖဲအံၤ. ပခံဂၤန့ၣ်​ ပအိၣ်လၢကါဟံၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤ ဒုးအိၣ်ပှၤ.

တၢ်လီၢ်ဖဲအံၤန့ၣ်​ ပှၤမၤတၢ်ဖိန့ၢ်စ့တဂ့ၤဘၣ်. နမၤတၢ်ဒီတနံၤန့ၣ်​ နကန့ၢ်စ့ထဲ ခံဒီၤလၤ သၢဒီၤလၤ. ဘၣ်တဘျီ ယစ့အိၣ်တီၢ်ထဲတစဲးဖိ ယလဲၤပှ့ၤအီၣ်​ တၢ်အီၣ်ဘျီ ယစ့လၢာ်ဝဲန့ၣ်. ဒီးပိာ်ခွါတဂၤ အဟဲလၢယအိၣ်ဒီးသံကွၢ်ယၤ “နကအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်ဧါ. တနၣ်ရံၣ်န့ၣ်​ ယကဟ့ၣ်နၤ တဒီၤလၤ.” ဒီးအဝဲဟ့ၣ်ယၤတၢ်မၤသၢသီ လၢယကမၤကဆှီတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်အလီၢ်. ဒီးဖဲန့ၣ်​ ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤယၤ ဒ်သိးယဆဲးမၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်အဲၣ်ဖရ့ ကန့ၢ်အဂီၢ်. ဒီးဖဲ ၁၉၅၈ နံၣ်န့ၣ်​ ယလဲၤထီၣ်ဘၣ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်​ လၢပှၤမၤအီၤဖဲဝ့ၢ်နူယီး.

ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်​ ခံသီတသီန့ၣ်​ တၢ်ကဲထီၣ်သးလီၤဆီတခါ. ယထံၣ်လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရူဘံၤ ဝၤလ့ထၢၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်န့ၣ်​ အမၤဝဲပှၤလဲၤလၢညါလၢ တၢ်လီၢ်ကလဲထံၤ လၢထဲနၢၤစံၤ. ပဝဲခံဂၤလၢာ်န့ၣ်​ ပအဲၣ်ဒိးမၤဝဲ မံၤၡၢၤနရံၤ. အဃိ ပလဲၤထီၣ်ဒိကနၣ်​ ပှၤမၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ပှၤကအဲၣ်ဒိးမၤမံၤၡၢၤနရံၤ အဂီၢ်ဖဲန့ၣ်. ဒီးလၢခံပကွဲးအိၣ်သကီးလိာ်သးလံာ်ပရၢ. ဘၣ်တဘျီ ပှၤကွဲမုာ်ယၤလၢ ယကလဲၤဟ့ၣ်​ ကမျၢၢ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကလဲထံၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်. အဃိဖဲန့ၣ်​ ယဒိးန့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ယကဃ့ဖျီသးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရူဘံၤ. ဒီးလၢခံန့ၣ်​ ယလဲၤပၠီက့ၤလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ရူဘံၤ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ ဒီးပဖျီပသးဖဲ ၁၉၅၉.

ယမၤလိန့ၢ်တၢ် ဒီးယသိၣ်လိဘၣ်တၢ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ

ဖဲယအိၣ်​ ၂၃ နံၣ်န့ၣ်​ ယကဲထီၣ်ဘၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အရဲၣ်ကျဲၤတၢ်တဂၤ လၢကလဲထံၤ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခၠါ ထီမစၢၤန့ၣ်​ အကဲထီၣ်​ ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်သီသီ ဒီးအဟဲဟးဘၣ်လၢ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဆိကတၢၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအံၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိအိၣ်ဒီဒူၣ်ညါ. သနာ်က့ အဝဲသံကွၢ်ယၤ ဘၣ်ဃးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ အတၢ်လိၣ်ဘၣ်. ဒီးလၢအပူၤကွံာ် ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကွၢ်ထွဲဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်. လၢကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်တဂၤအံၤအအိၣ်န့ၣ်​ ယမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်လၢ တချုးလၢ ယကဆၢတဲာ်တၢ် တမံၤမံၤဒံးဘၣ်န့ၣ်​ ယကဘၣ်သံကွၢ်တၢ် ဒီးဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ခဲလၢာ်.

ဖဲလါမ့ၤ ၁၉၆၄ န့ၣ်ပှၤကွဲမုာ်ယၤလၢ ယကလဲၤထီၣ်​ ဘီမုၢ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ တလါ လၢစီးလဲစံ, နူယီး. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အသိၣ်လိတၢ်လၢ ကၠိအံၤ မၤစၢၤယၤဒ်သိး ယကသးအိၣ်မၤလိအါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးယကသုးဘူးအါထီၣ်ယသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်.

ယမၤလိန့ၢ်တၢ် ဒီးယသိၣ်လိဘၣ်တၢ် လၢကဝီၤတၢ်မၤအပူၤ

ဖဲ ၁၉၆၅, လါယနူၤအါရံၤန့ၣ်​ ပှၤကွဲမုာ်ယၤဒီးယမါရူဘံၤ လၢပကမၤဝဲ ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်တၢ်မၤ. ကဝီၤအဆိကတၢၢ်တခါလၢ ပလီၤဘၣ်မူဒါန့ၣ်​ ပဘၣ်လဲၤဝဲ တၢ်လီၢ်တတီၤဒီးတတီၤန့ၣ်​ ဖးယံၤညါ. အဒိ ပစးထီၣ်လဲၤလၢ နီၣ်စဘ့, ထဲနၢၤစံၤ ဒီးဘူးကတုၤလၢ ရံၣ်စမီတၢ်လီၢ် ဒီးဘံၤကၠံနံယါ. အပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ကလံၤစိး ခရိလဲၤနၤ, ခဲထဲခံၣ်​ ဒီးမုၢ်နုာ် ဘံၤကၠံနံယါ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် လၢကလံၤထံး အမဲရကၤန့ၣ်​ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်ဝဲလၢ ပှၤသူဖံးဖိ ဒီးပှၤဝါဖံးဖိ ထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်အသး တသ့ဘၣ်အဃိ ယလဲၤဘၣ်ထဲလၢ ပှၤသူဖံးဖိ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖဲန့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ အဖှီၣ်ဒိၣ်မးအဃိ တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးပှၤန့ၣ်​ ပဟ့ၣ်မၤစၢၤပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်​ တၢ်မၤစၢၤတဖၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအမၤ ကဝီၤအတၢ်မၤ ဖးယံာ်လံတဂၤန့ၣ်​ အတဲဘၣ်ယၤတၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်တခါ. နမ့ၢ်လဲၤဟးလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်န့ၣ်​ “နတဘၣ်မၤဒ်သိးဒီး နကဲအဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်မၤခိၣ်ဘၣ်, နကဘၣ်ကဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဟီ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ထံၣ်နၤလၢ နကဲအဝဲသ့ၣ်အဒီပုၢ်ဝဲၢ်မၣ်​ နမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ကသ့.”

ဖဲပလဲၤဟးအိၣ်သကီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ်အခါ ယမါရူဘံၤ စးထီၣ်မၤလိဝဲလံာ်စီဆှံဒီး ပိာ်မုၣ်သးစၢ်တဂၤ ဒီးပိာ်မုၣ်အံၤအအိၣ်ဒီး အဖိမုၣ်ဖိလၢအသးအိၣ်တနံၣ်. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပှၤကဆဲးမၤလိဝဲ ပိာ်မုၣ်အံၤလံာ်စီဆှံတအိၣ်ဘၣ်အခါန့ၣ်​ ယမါရူဘံၤ ဆဲးမၤလိအီၤလံာ်စီဆှံ ခီဖျိကွဲးန့ၢ်အီၤလံာ်ပရၢ. ဒီးလၢခံ ဖဲပလဲၤဟးအိၣ်သကီးက့ၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖျၢၣ်အံၤအခါန့ၣ်​ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ဟဲထီၣ်ဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ ထီဘိ. ဒီးလၢခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခံဂၤလၢ အမၤပှၤလဲၤလၢညါလီၤဆီန့ၣ်​ လဲၤပၠီဝဲဖဲန့ၣ်​ ဒီးဆဲးမၤလိအီၤလံာ်စီဆှံ. ဒီးတယံာ်ဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲဒိးဘျၢထံ. ဒီးလၢခံပူၤကွံာ်အနံၣ်​ ၃၀ ဖဲ ၁၉၉၅ နံၣ် လၢဖဲထစၢၤ ဘ့ၤသ့လးန့ၣ်​ ပိာ်မုၣ်သးစၢ်တဂၤ အဟဲတဲသကီးတၢ်ဒီး ယမါရူဘံၤ. ဒီးအဝဲတဲလၢ အီၤန့ၣ်အကဲ ပိာ်မုၣ်လၢ ယမါရူဘံၤ မၤလိတ့ၢ်အီၤလံာ်စီဆှံတဂၤန့ၣ်​ အဖိမုၣ်. အီၤဒီးအဝၤန့ၣ်​ ဟဲထီၣ်ဝဲကံလဧးကၠိ လၢပှၤမၤအီၤ လၢအပှဲၤထီၣ်​ ၁၀၀ ဘျီတဘျီ.

ပလီၤဘၣ်ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်တၢ်မၤ ခံဘျီတဘျီလၢ ဖျီရံဒၤအလီၢ်ကဝီၤခၢၣ်သး. တဘျီအံၤဒု ပလိၣ်ဘၣ်ကါတခိၣ်​ အဃိ ပပှ့ၤကါလၢ အပှ့ၤဘၣ်တခိၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲတနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်​ ကါထံချီဒၢအစဲးဟးဂီၤဝဲ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပကဘှီထီၣ်အီၤအဂီၢ်န့ၣ်​ ပစ့တအိၣ်ဘၣ်. အဃိ ယကီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ဒီးယဆိကမိၣ်လၢ အဝဲမၤစၢၤယၤကသ့. ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအံၤ မၢဝဲအပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤလၢ ကဘှီထီၣ်န့ၢ်က့ၤ ပကါတခိၣ်အံၤ. ဒီးအဝဲတဃ့ပှၤအပှ့ၤနီတမံၤဘၣ်. ဒီးအဝဲတဲယၤလၢ “နတလိၣ်ဟ့ၣ်အပှ့ၤဘၣ်.” တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲဟ့ၣ်လီၤပှၤစ့လၢ တၢ်ဟ့ၣ်ဟီဒံး. တၢ်လဲၤခီဖျိတခါအံၤန့ၣ်​ ဒုးသ့ၣ်ညါယၤလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ ကွၢ်ထွဲဝဲ အပှၤဂီၢ်မုၢ်သပှၢ်တၢၢ်. ဒီးအမၤစၢၤစ့ၢ်ကီးပှၤလၢ ပကသးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ညီလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်.

ဖဲပလဲၤဟးအိၣ်သကီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ တဖျၢၣ်ဂ့ၤတဖျၢၣ်ဂ့ၤန့ၣ်​ ပလဲၤအိၣ်ဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဟံၣ်. ပမၤဒ်န့ၣ်အဃိ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်သကီးလၢ အဂ့ၤဒီဒူၣ်. ဘၣ်တနံၤယဒိလီၤလံာ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒီး ယပာ်တီၢ်ဘၣ်​ လံာ်န့ၣ်လၢ စဲးဒိလံာ်အဖီခိၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲယဟဲက့ၤ တုၤလၢဟါလီၤခီအခါန့ၣ်​ ယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဖိသၣ်ဖိသၢနံၣ်တဂၤလၢ ယအိၣ်ဖဲအဟံၣ်န့ၣ်​ အဝဲဒိလီၤစၢၤယၤလံာ်ဘျီ ယတၢ်မၤဝံၤဝဲဖဲန့ၣ်. အဃိ ယဘၣ်က့ၤဒိကဒါက့ၤလံာ်အဝဲန့ၣ်​ လၢအသီခဲလၢာ်. အဃိဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်​ ယတဲလိၣ်ကွဲက့ၤအီၤ တဘျုးနံၣ်ညါ.

ဖဲ ၁၉၇၁ န့ၣ်ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်လံာ်ပရၢလၢ ယကဘၣ်မၤတၢ်ဒ် ကီၢ်ရ့ၣ်အပှၤကွၢ်တၢ်လၢ ဝ့ၢ်နူယီး. ဖဲပဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ လံာ်ပရၢအခါ ပဖုးဘၣ်ပသးညါ, ဒီးပလဲၤပၠီဖဲန့ၣ်. ဖဲန့ၣ်ယသးနံၣ်​ အိၣ်ထဲ ၃၄ နံၣ်ဒံးလီၤ. ဒီးလၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖဲန့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်​ ယကဲပှၤသူဖံးဖိ အဆိကတၢၢ်တဂၤလၢ ကဲဝဲကီၢ်ရ့ၣ်အပှၤကွၢ်တၢ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်တူၢ်လိာ်ယၤဂ့ၤမး.

ယကဲကီၢ်ရ့ၣ်အပှၤကွၢ်တၢ် ဒီးလၢကဝီၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ လၢမုၢ်ဃုနံၤ ဒီးအိၣ်ဘှံးနံၤန့ၣ်​ ယသိၣ်လိဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်အဃိ အမုာ်ဘၣ်ယၤဒိၣ်မး. ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်အါတက့ၢ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်လဲၤခီဖျိ အိၣ်အါန့ၢ်ဒံးယၤဒံး. လၢအဝဲသ့ၣ်အကျါတဂၤ ဖဲယဒိးဘျၢထံအခါန့ၣ်​ အဝဲဟ့ၣ်လီၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်. ဒီးမ့မ့ၢ်လၢ ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ် သံၤအိၤဒိ ကၠဲရဲၣ်န့ၣ်​ လၢခံအကဲထီၣ်​ ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်တဂၤ. တကးဒံးဘၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢအမၤတၢ်လၢ ဘရိးကလ့ၣ်​ ဘ့ၤသ့လးအါဂၤစ့ၢ်ကီး အိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိအါမး. ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်တဖၣ်​ ဒီးပှၤဘ့ၤသ့လးဖိတဖၣ်​ ရ့ဒီးယၤဂ့ၤဂ့ၤအဃိ ယသးခုဒိၣ်မး. အဝဲသ့ၣ်ကဲပှၤကွၢ်သိလၢအဂ့ၤ ဒီးသန့ၤအသးလၢ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ ဒီးဆီၣ်ထွဲကစၢ်ယွၤအတၢ်ကရၢကရိလၢ တၢ်သးတီအပူၤန့ၣ်​ ယထံၣ်ဘၣ်လၢယမဲာ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ်​ မၤစၢၤယၤလၢ ယကမၤတၢ် ဒ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပှၤကွၢ်တၢ်.

ယမၤကဒါက့ၤ ကဝီၤအတၢ်မၤ လၢအသီတဘျီ

ဖဲ ၁၉၇၄ န့ၣ်ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် ဟ့ၣ်လီၤဝဲမူဒါ လၢကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်တဖၣ်​ ကမၤဝဲ ကီၢ်ရ့ၣ်အတၢ်မၤဒီး ယဘၣ်က့ၤမၤကဒါက့ၤတၢ် ဒ်ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်တဂၤ. တဘျီအံၤ ယလီၤဘၣ်မူဒါလၢ ကလံၤထံး ခရိလဲၤနၤ. တဘျီအံၤဒု ပှၤသူဖံးဖိ ဒီးပှၤဝါဖံးဖိ ကအိၣ်ဖှိၣ်တပူၤဃီန့ၣ်​ ပဒိၣ်တတြီဝဲလၢၤဘၣ်. အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ သးခုဝဲဒိၣ်မး.

ဖဲ ၁၉၇၆ ဘူးကလၢာ်န့ၣ်​ ယလီၤဘၣ်​ ကဝီၤအတၢ်မၤလၢ ကၠီၣ်ကၠံယၢၣ်​ အဟီၣ်ကဝီၤ လၢအအိၣ်လၢ အဲၤတလါထၤ ဒီးခိလၢဘၢး အဘၢၣ်စၢၤ. ဘၣ်တဘျီ ယဘၣ်လဲၤဟ့ၣ်လီၤ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤလၢ ပှၤကခူၣ်လီၤဖိသၣ်ယဲၢ်ဂၤအဂီၢ်. ဒီးပှၤဖိသၣ်ယဲၢ်ဂၤန့ၣ်​ အကဲဝဲပှၤသူဖံးဖိ လၢအသံဝဲခီဖျိ ပှၤလဲၤဆီလီၤမ့ၣ်ပိၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်. မ့မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အမိန့ၣ်​ ခီဖျိလၢ အဘၣ်ဒိဝဲနးမးအဃိ ဘၣ်လဲၤထီၣ်လၢ တၢ်ဆါဟံၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ အကဲပှၤသူဖံးဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဝါဖံးဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ်လဲၤလၢတၢ်ဆါဟံၣ်​ ဒီးမၤမုာ်ထီၣ်ဝဲ အမိအပါအသး. ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်အဲၣ်နီၢ်ကီၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤအဃိ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကလဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်​ ကန့ၢ်ဝဲအဂီၢ်.

ယမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ် ဒီးသိၣ်လိဘၣ်တၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လး

ဖဲ ၁၉၇၇ န့ၣ်​ ပှၤမၢပလဲၤမၤစၢၤတၢ်လၢ ဘရိၣ်ခလ့ ဘ့ၤသ့လး စှၤကိာ်လါ. ဖဲပမၤစၢၤတၢ်စှၤကိာ်လါ ဘူးကဝံၤအခါ ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်ခံဂၤ ထံၣ်လိာ်သးဒီးပှၤ ဒီးသံကွၢ်ပှၤလၢ ယၤဒီးယမါရူဘံၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ပကအဲၣ်ဒိးဟဲမၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လးထီဘိဧါ. အဃိ ပဆၢတဲာ်လီၤပသးလၢ ပကမၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လး.

လၢဘ့ၤသ့လးန့ၣ်​ ယမၤဘၣ်တၢ်လၢ ဘီမုၢ်အတၢ်မၤဝဲၤကျိၤ ၂၄ နံၣ်​ ဒီးညီနုၢ်န့ၣ်​ ပဘၣ်မၤစၢၤဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ အတၢ်ကီတၢ်ခဲ. ဒီးလၢအနံၣ်အါမးအတီၢ်ပူၤန့ၣ်​ ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်. တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်အံၤ ကဲဘျုးလၢ ဘီမုၢ်အတၢ်မၤဝဲၤကျိၤအဂီၢ် ဒီးမၤစၢၤပှၤလၢ ပကစံးဆၢက့ၤဝဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ အတၢ်သံကွၢ် တကးဒံးဘၣ်​ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ ဒီးပှၤလဲၤလၢညါတဖၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး. တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်အံၤ မၤစၢၤဝဲပှၤအါဂၤဒ်သိး ကဆဲးဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်လၢ နီၢ်သးတခီအဂီၢ် အဃိ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကရၢကရိ လဲၤထီၣ်လဲၤထီဝဲ.

ယကဲဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်​ အပှၤခၢၣ်စးတဂၤအဃိ စးထီၣ်ဖဲ ၁၉၉၅ တုၤလၢ ၂၀၁၈ န့ၣ်​ ယလဲၤဟးအိၣ်သကီးဘၣ်​ ဝဲၤတြၢ်အရူအါဖျၢၣ်. ယထံၣ်လိာ်သးဒီး ဝဲၤတြၢ်ကမံးတံာ်, ပှၤဘ့ၤသ့လးဖိ မံၤၡၢၤနရံၤတဖၣ်​ ဒ်သိးကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအဝဲသ့ၣ်​ ဒီးကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်. ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ်​ တဲဘၣ်ပှၤအဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ်န့ၣ်​ ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ယၤဒီးယမါအဂီၢ်ဒိၣ်မး. အဒိ ဖဲ ၂၀၀၀ န့ၣ်​ ပလဲၤဟးဘၣ်လၢ ကီၢ်ရဝၣ်ဒၣ်. ဒီးဖဲန့ၣ်​ ပနၢ်ဟူဘၣ်လၢ ဖဲ ၁၉၉၄ န့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဒီးပှၤဘ့ၤသ့လးဖိတဖၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်မၤလီၤတူာ်ကလုာ်ဒူၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်လဲၤခီဖျိဝဲ န့ၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ထိးဘၣ်ပသးဒိၣ်မး. ပှၤလၢအဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဘၣ်ဝဲအါဂၤန့ၣ်​ သံသဒၣ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ်​ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်အံၤသနာ်က့ ခီဖျိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤ အိၣ်ဒီး တၢ်နာ်, တၢ်မုၢ်လၢ် ဒီးတၢ်သးခုအဃိ အဝဲသ့ၣ်လဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤန့ၢ်ဝဲ.

ခဲအံၤဒု ပသးနံၣ်အိၣ်​ ၈၀ ဘျဲၣ်လံ. ဖဲပူၤကွံာ်အနံၣ်​ ၂၀ န့ၣ်​ ယမၤသကီးဘၣ်တၢ်ဒီး ကီၢ်အမဲရကၤ အဝဲၤတြၢ်ကမံးတံာ်. ယတထီၣ်ဘၣ်​ ဖၠၣ်စိမိၤကၠိ နီတဘျီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့လၢ အပတီၢ်ထီလၢ အဟဲယဟိဝၤယွၤ ဒီးအတၢ်ကရၢကရိအအိၣ်. တၢ်သိၣ်လိလၢ ယန့ၢ်ဘၣ်အီၤတဖၣ်အံၤ မၤစၢၤယၤလၢ ယသိၣ်လိဘၣ်ပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်အံၤ ကကဲဘျုးလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ထီဘိ. (၂ ကရံၣ်သူး ၃:၅; ၂ တံၤမသ့း ၂:၂) ယထံၣ်ဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်​ မၤစၢၤဝဲပှၤအါဂၤလၢ ကမၤဂ့ၤထီၣ်အတၢ်အိၣ်မူ ဒီးကမၤဂ့ၤထီၣ်​ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး အတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်. (ယၤကိာ် ၄:၈) ဖဲပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အခါ ယၤဒီးယမါရူဘံၤန့ၣ်​ ပဂုာ်ကျဲးစၢးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဂၤလၢ ကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကမၤလိယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးကသိၣ်လိပှၤဂၤလၢ လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ. ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်တခါအံၤန့ၣ်​ အကဲဝဲတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ ကမၤဝဲဒၣ်.