Baka malongi na bilumbu 40 ya nsuka ya luzingu ya Yesu awa na ntoto

1-2. Yinki mambu salamaka ntangu banlonguki zole ya Yesu vuandaka kuenda na Emause?

YAVUANDAKA kilumbu ya 16 Nisana ya mvula 33 T.B. Banlonguki ya Yesu vuandaka na kiadi ya ngolo mpe na wonga. Zole kati na bau katukaka na Yerusaleme samu na kukuenda na Emause, buala mosi yina vuandaka na distansi ya bakilometre kana 11 kukatuka na Yerusaleme. Babakala yango lembaka mpenza nzutu samu bakufuaka ntama mingi ve Yesu, muntu yina bavuandaka landa. Bavuandaka na kivuvu ti Masiya kesala mambu ya kukamua samu na Bayuda, kasi na ntangu yango yandi kufuaka. Na manima, diambu mosi yina bavuandaka vingila ve salamaka.

² Bakala mosi pusanaka penepene na bau mpe yandi bandaka kutambula kintuadi na bau. Banlonguki tubilaka yandi mambu ya mpasi yina kuminaka Yesu. Bakala yango bandaka kutubila bau mambu yina sobaka luzingu na bau. Yandi sasilaka bau “kubanda na Mose tii na Bambikudi nionso,” samu na yinki yalombaka Masiya niokuama mpe yandi kufua. Ntangu babakala yango tatu kumaka na Emause, babakala yango zole bakusaka ti bakala yango vuandaka Yesu, yina Nzambi futumunaka. Beto lenda kanisa kiese yina banlonguki yango vuandaka na yau ntangu babakusaka ti Masiya vuandaka na luzingu!​—Luka 24:13-35.

3-4. Yinki mambu kuminaka banlonguki ya Yesu, mpe yinki mambu beto kelonguka na disolo yayi? (Mis. 1:3)

³ Yesu biminaka banlonguki na yandi mbala mingi na bilumbu 40 ya nsuka ya luzingu na yandi awa na ntoto. (Tanga Misala 1:3.) Yesu kindisaka banlonguki na yandi yina vuandaka na kiadi mpe na wonga. Bakumaka na kiese mpe babakaka kibakala ya kukuenda samuna mpe kulonga nsangu ya Kimfumu.a

⁴ Beto lenda baka mambote na kulongukaka mambu yina Yesu salaka na ntangu yango. Na disolo yayi, beto kelonguka mutindu Yesu sadilaka ntangu yango (1) samu na kukindisa banlonguki na yandi, (2) samu na kusadisa bau babakusa Masonukua mbote kuluta, mpe (3) samu na kupesa bau formasion samu babaka biyekua ya nene kuluta. Na diambu mosimosi yina beto ketubila, beto kemona mutindu beto lenda landa kifuani ya Yesu.

KINDISAKA BANTU YANKAKA

5. Samu na yinki banlonguki ya Yesu vuandaka na nsatu ya lukindusu?

⁵ Banlonguki ya Yesu vuandaka na nsatu ya lukindusu. Samu na yinki? Banlonguki yankaka bikaka bayinzo, mabuta, mpe bisalu na bau samu na kulanda Yesu ntangu nionso. (Mat. 19:27) Bantu yankaka vuandaka sadila bau mambu kondua lunungu samu bakumaka banlonguki ya Yesu. (Yoa. 9:22) Bakukiyiminaka mambu mingi samu bazabaka ti Yesu vuandaka Masiya yina lakamaka. (Mat. 16:16) Kasi ntangu bakufuaka Yesu, bazimbisaka kivuvu na bau mpe balembaka nzutu.

6. Yinki mambu Yesu salaka na manima ya kufutumuka?

⁶ Kondua ntembe, Yesu tadilaka ve kiadi ya banlonguki na yandi lokola kidimbu yina vuandaka monisa ti bavuandaka ya kulemba na kimpeve, kasi yandi bakusaka ti bavuandaka na kiadi samu bazimbisaka muntu yina bavuandaka zola. Na yau, kilumbu kaka yandi futumukaka, yandi bandaka kukindisa bankundi na yandi. Na kifuani, Yesu biminaka Maria Magdala ntangu yandi vuandaka dila na diziami ya Yesu. (Yoa. 20:11, 16) Yandi biminaka diaka banlonguki zole yina vuandaka kuenda na Emause. Mpe yandi bimanaka ntumua Petelo. (Luka 24:34) Yinki dilongi beto lenda baka na kifuani ya Yesu? Beto tadila diambu yina salamaka ntangu yandi biminaka Maria Magdala.

7. Mutindu Yoane 20:11-16 metubila yau, yinki Yesu monaka Maria kena kusala na sunka ya ngolo ya kilumbu ya 16 Nisana, mpe yatindaka yandi na kusala yinki? (Tala diaka foto.)

⁷ Tanga Yoane 20:​11-16. Na sunka ya ngolo ya kilumbu ya 16 Nisana, ndambu ya banketo kuendaka na diziami kisika yina batulaka Yesu. (Luka 24:1, 10) Beto tula dikebi na disolo ya mosi ya banketo yango, Maria Magdala. Ntangu Maria kumaka na diziami yango, yandi monaka ti yavuandaka na mvumbi ve. Yandi zawulaka samu na kutubila Petelo mpe Yoane mpe na manima yandi landaka bau ntangu bazawulaka samu na kukuenda na diziami yango. Na manima ya kumona ti nzutu ya Yesu vuandaka ve na diziami yango, babakala yango vutukaka na bayinzo na bau. Kasi Maria vutukaka ve. Yandi bikanaka vana mpe yandi vuandaka dila. Yandi zabaka ve ti Yesu vuandaka tala yandi. Yesu vuandaka tala nketo yango ya kukuikama yina vuandaka dila mpe yandi vuandaka na nsatu ya kubomba yandi. Na yau yandi biminaka Maria mpe na manima yandi salaka diambu mosi ya fioti yina kindisaka mpenza Maria. Yandi sololaka na yandi mpe yandi pesaka yandi kiyekua mosi ya mfunu​—kutubila bampangi na yandi nsangu ya mfutumukunu na yandi.​—Yoa. 20:17, 18.

8. Yinki mutindu beto lenda landa kifuani ya Yesu?

⁸ Yinki mutindu beto lenda landa kifuani ya Yesu? Beto kelandaka kifuani ya Yesu ntangu beto kekindisaka bampangi na beto batatamana kusadila Yehova. Mutindu mosi na Yesu, beto fueti tula dikebi na mambu ya mpasi yina bantu yankaka kena kukutana na yau, kusosa kubakusa banguilu na bau, mpe kubomba bau. Beto tadila kifuani ya mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Jocelyn, yina mpangi na yandi ya nketo kufuaka na aksidan mosi ya mpasi. Yandi metuba: “Samu na bangonda mingi, munu vuandaka ntangu nionso na kiadi ya ngolo.” Nzokande, mpangi mosi ya bakala mpe nketo na yandi bokidisaka yandi na yinzo na bau. Bakuwaka yandi na dikebi mpe bandimisaka yandi ti yandi kele na valere na meso ya Nzambi. Jocelyn metuba: “Munu monaka lokola munu vuandaka na dibulu mosi ya mudindu mpe Yehova sadilaka bampangi yango samu na kubimisa munu kuna. Basadisaka munu samu munu vutukila diaka nsatu na munu ya kusadila Yehova.” Beto diaka beto lenda kindisa bantu yankaka kana beto kena kubika bau batubila beto banguilu na bau mpe beto kena kuwa bau na dikebi. Na mutindu yango, beto kevuanda na dikoki ya kubomba bau mpe ya kusadisa bau samu batatamana kusadila Yehova.​—Rom. 12:15.

SADISA BANTU YANKAKA BABAKUSA MASONUKUA

9. Yinki diambu ya mpasi banlonguki ya Yesu kutanaka na yau, mpe yinki mutindu Yesu sadisaka bau?

⁹ Banlonguki ya Yesu ndimaka Mpova ya Nzambi mpe bavuandaka sala ngolo samu na kusadila yau na luzingu na bau. (Yoa. 17:6) Kasi, bavuandaka bakusa ve samu na yinki Yesu kufuaka lokola muntu ya yimbi. Yesu bakusaka ti bavuandaka na bantembe samu bavuandaka bakusa ve, kasi ve samu bavuandaka na bantima ya yimbi. (Luka 9:44, 45; Yoa. 20:9) Na yau yandi sadisaka bau samu babakusa nsasulu ya mambu yina bavuandaka tanga na Masonukua. Beto tadila mutindu yandi salaka yau ntangu yandi biminaka banlonguki zole na nzila ya Emause.

10. Yinki mutindu Yesu sadisaka banlonguki na yandi babakusa ti yandi vuandaka mpenza Masiya? (Luka 24:18-27)

¹⁰ Tanga Luka 24:18-27. Simba ti Yesu tubilaka bau ve mbala mosi nani yandi vuandaka. Kasi, yandi yuvusaka bau biuvu. Samu na yinki? Mbala yankaka yandi vuandaka na nsatu babimisa mambu yina vuandaka na makanisi mpe na bantima na bau. Mpe yau nde basalaka. Batubilaka yandi ti bavuandaka kukivingila ti Yesu katula Yisaele na kinanga ya Baroma. Na manima ya kutuba puelele mambu yina vuandaka tungisa bau, Yesu sadilaka Masonukua samu na kusadisa babakala yango babakusa mambu yina salamaka.b Na nsuka ya nkokila yango, Yesu kutanaka na banlonguki yankaka mpe yandi sasilaka bau diaka bambikudulu yango. (Luka 24:33-48) Yinki malongi beto lenda baka na disolo yango?

11-12. (a) Yinki dilongi beto lenda baka na mutindu Yesu longaka bakedika ya Biblia? (Tala diaka bafoto.) (b) Yinki mutindu nlongisi ya Biblia ya Nortey sadisaka yandi?

¹¹ Yinki mutindu beto lenda landa kifuani ya Yesu? Ya ntete, ntangu beto kena kulonga banlonguki ya Biblia, beto fueti yuvusaka biuvu yina mebonga samu na kusadisa bau babimisa mambu yina kele na makanisi mpe na bantima na bau. (Mas. 20:5) Ntangu beto mebakusa banguilu na bau, beto monisina bau mutindu balenda baka baverse ya sikisiki yina mebonga samu na diambu yina bakena kukutana na yau. Mpe na manima beto fueti tubila bau ve diambu yina bafueti sala. Kasi, beto fueti sadisa bau bakanisa na zulu ya Masonukua mpe bamona mutindu balenda sadila bansikudukusu ya Biblia na luzingu na bau. Beto tadila kifuani ya mpangi mosi ya bakala na nkumbu ya Nortey yina kevuandaka na Ghana.

¹² Ntangu Nortey vuandaka na bamvula 16, yandi bandaka kulonguka Biblia. Kasi, yazingilaka ve dibuta na yandi bandaka kutelemina yandi. Yinki sadisaka yandi samu yandi bikana ngui? Nlongisi na yandi ya Biblia sadilaka Matai kikapu 10 samu na kusasila yandi ti Baklisto ya kedika kekutana na minioko. Nortey metuba: “Na yau ntangu minioko bandaka, munu kukindimisaka ti munu monaka kedika.” Nlongisi na yandi sadisaka yandi diaka samu yandi kanisa na Matai 10:16 samu yandi kenga mpe yandi vuanda na luzitu ntangu yandi kena kutubila mambu ya mabundu na yinzo. Na manima ya mbotama na yandi, Nortey vuandaka na nsatu ya kukuma mpasudi nzila, kasi tata na yandi tubilaka yandi yandi kuenda tanga na iniversite. Na kisika nlongisi na yandi tubila yandi diambu yina yandi fueti sala, yandi yuvusaka yandi biuvu mpe yandi sadisaka yandi na kukanisa na bansikudukusu ya Biblia. Yinki diambu yabimisaka? Nortey bakaka nzengolo ya kubanda kisalu ya ntangu nionso. Tata na yandi kukaka yandi na yinzo. Yinki mutindu Nortey kukimonaka samu na mambu yango? Yandi metuba: “Munu kukindimisaka ti munu ponaka diambu ya mbote.” Kana beto diaka beto kena kubaka ntangu ya kusadisa bantu yankaka samu bakanisa na zulu ya Masonukua, beto lenda sadisa bau bakuma Baklisto ya kuyela.​—Ef. 3:16-19.

SADISA BAMPANGI YA BABAKALA BAKUMA “MAKABU YINA KELE BANTU”

13. Yinki Yesu salaka samu na kukindimisa ti kisalu ya Tata na yandi ketatamana kusalama? (Baefese 4:8)

¹³ Ntangu Yesu vuandaka na ntoto, yandi kokisaka na mutindu ya kukoka kisalu ya Tata na yandi. (Yoa. 17:4) Kasi Yesu vuandaka tuba ve ti: ‘Kana nge zola diambu mosi salama mbote, nge fueti sala yau nge mosi.’ Na bamvula tatu na ndambu ya kisalu ya kusamuna ya Yesu, yandi pesaka diaka bantu yankaka formasion. Tekila yandi vutuka na dizulu, Yesu pesaka banlonguki na yandi kiyekua ya kutanina mameme ya valere ya Yehova mpe ya kutuadisa kisalu ya kulonga mpe ya kusamuna. Banlonguki yango yankaka vuandaka na bamvula na yinsi ya 30. (Tanga Baefese 4:8.) Yinki mutindu Yesu sadilaka bilumbu 40 ya nsuka ya luzingu na yandi samu na kusadisa babakala yango yina kukipesaka, yina vuandaka ya kukuikama, mpe yina vuandaka sala kisalu ya ngolo samu bavuanda na makoki ya kukuma “makabu yina kele bantu”?​—Tala noti ya ndongokolo ya Baefese 4:8 na Biblia ya ndongokolo ya Français.

14. Yinki mutindu Yesu sadisaka banlonguki na yandi bakula na kimpeve na bilumbu 40 ya nsuka ya luzingu na yandi awa na ntoto? (Tala diaka foto.)

¹⁴ Yesu pesaka banlonguki na yandi malongi ya puelele kasi ya nzola. Na kifuani, yandi bakusala ti banlonguki yankaka vuandaka na mua bantembe, yau yina yandi pesaka bau malongi. (Luka 24:25-27; Yoa. 20:27) Yandi tubilaka bau diaka batula makanisi mingi na kisalu ya kutanina bisadi ya Yehova na kisika ya kusosa mbongo. (Yoa. 21:15) Yandi bambulaka bau babika kukitungisa kuluta ndilu samu na biyekua yina bantu yankaka lenda baka na kisalu ya Yehova. (Yoa. 21:20-22) Yandi sembaka makanisi yankaka ya yimbi yina bavuandaka na yau samu na Kimfumu ya Nzambi mpe yandi sadisaka bau samu batula makanisi na bau na kusamuna nsangu ya mbote. (Mis. 1:6-8) Yinki malongi bankulutu lenda baka na kifuani ya Yesu?

15-16. (a) Na yinki mitindu bankulutu lenda landa kifuani ya Yesu? Sasila. (b) Yinki mutindu Patrick bakilaka dilongi yango mambote?

¹⁵ Yinki mutindu bankulutu lenda landa kifuani ya Yesu? Bafueti pesa bampangi ya babakala formasion mpe kusadisa bau, yavuanda bampangi yina kele ntete bantuenia samu bakuma na makoki ya kubaka biyekua ya nene.c Bankulutu fueti zaba ti bantu yina bakena kupesa formasion kele bantu ya kukondua kukoka. Bafueti pesa bau malongi ya nzola samu bampangi yango ya babakala ya bantuenia zaba mutindu ya kusala mambu mpe bamona mfunu ya kuvuanda na kumikitisa, kuvuanda ya kukuikama, mpe kuvuanda pene ya kusadila bantu yankaka.​—1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Pe. 5:5.

¹⁶ Beto tadila mutindu mpangi mosi ya bakala na nkumbu ya Patrick bakaka mambote na dilongi yango. Ntangu yandi vuandaka ntuenia, yandi vuandaka na mumeseno ya kutuba kondua luzitu mpe kusadila bantu mambu na mutindu ya yimbi, yavuanda banketo. Nkulutu mosi monaka bulembu ya Patrick mpe yandi pesaka yandi malongi ya kimpombo kasi ya puelele. Patrick metuba: “Munu sepelaka mutindu yandi salaka yau. Munu vuandaka na mumeseno ya kulemba nzutu kana munu memona bampangi yankaka mebaka biyekua yina munu vuandaka na nsatu ya kubaka. Kasi malongi ya nkulutu yango sadisaka munu na kubakusa ti munu fueti vuanda na kumikitisa mpe munu fueti zola bampangi na kisika ya kutula makanisi na munu na kusosa kubaka biyekua.” Patrick ponamaka lokola nkulutu ntangu yandi vuandaka na bamvula 23.​—Masese 27:9.

17. Yinki mutindu Yesu monisaka ti yandi vuandaka tudila banlonguki na yandi ntima?

¹⁷ Yesu pesaka banlonguki na yandi kiyekua ya kusamuna mpe kulonga. (Tala noti ya ndongokolo “leur enseignant” na Matai 28:20 na Biblia ya ndongokolo ya Français.) Mbala yankaka banlonguki monaka ti babonga ve samu na kiyekua yango. Kasi, Yesu zabaka ti bavuandaka na makoki ya kusala kisalu yango. Yandi kukindimisaka mpenza yau yina yandi tubilaka bau: “Kaka mutindu Tata metinda munu, munu diaka munu kena kutinda beno.”​—Yoa. 20:21.

18. Yinki mutindu bankulutu lenda landa kifuani ya Yesu?

¹⁸ Yinki mutindu bankulutu lenda landa kifuani ya Yesu? Bankulutu ya nduenga kepesaka bampangi yankaka formasion na kubikaka bau bakokisa biyekua yankaka. (Flp. 2:19-22) Na kifuani, bankulutu lenda lomba bantuenia bapesa maboko na kisalu ya kubongisa mpe kutanina Yinzo ya Kimfumu. Na manima ya kupesa bampangi kisalu mosi, balenda monisa ti baketudilaka bau ntima na kupesaka bau formasion mpe na manima kutula ntima ti bakesala kisalu yango mbote. Nkulutu mosi ya yimpa na nkumbu ya Matthew metuba ti yandi kesepelaka mpenza na bankulutu yina mezingila yina kepesaka yandi formasion na kupesaka yandi biyekua mpe na kutudilaka yandi ntima ti yandi kekokisa yau. Yandi metuba: “Kana munu mesala banzimbala, bakesadisaka munu munu mona mutindu munu lenda baka malongi na banzimbala yango mpe munu sala mbote mbala kekuiza.”d

19. Beto fueti vuanda na nzengolo ya kusala yinki?

¹⁹ Yesu sadilaka bilumbu 40 ya nsuka ya luzingu na yandi awa na ntoto samu na kukindisa, kulonga mpe kupesa bantu yankaka formasion. Bika beto vuanda na nzengolo ya kulanda kifuani na yandi mbotembote. (1 Pe. 2:21) Yandi kesadisa beto samu beto landa kifuani na yandi. Kutu, yandi lakaka: “Munu kele kintuadi na beno bilumbu nionso tii na nsuka ya yinza.”​—Mat. 28:20.