Beto bakaka malongi na Nlongisi na beto ya nene luzingu na beto ya mvimba

KIFUANI YA BIBUTI NA MUNU

Na nsuka ya bamvula 1950, bibuti na munu katukaka na Italie samu na kukuenda na Kindersley, na Saskatchewan, na Canada. Mua ntangu na manima, balongukaka kedika, mpe yakumaka na kisika ya ntete na luzingu na beto. Munu kena kuzaba diaka ti ntangu munu vuandaka muana fioti, munu vuandaka lutisa kilumbu ya mvimba na kisalu ya kusamuna na dibuta na munu. Na yau, ntangu munu vuandaka na bamvula 8, na bantangu yankaka munu vuandaka tuba na maseki ti “munu kele mpasudi nzila ya ntangu ya nkufi.”

Bibuti na munu vuandaka bamputu, kasi bavuandaka bifuani ya mbote na diambu metadila kukiyimina samu na Yehova. Na kifuani, na 1963 batekaka bima na bau mingi samu babaka mbongo ya kukuendila na lukutakanu ya nene yina kesangisaka babuala mingi na Pasadena, na Californie, na États-Unis. Na 1972 beto salaka vuayaje ya bakilometre kana 1 000 samu na kukuenda na Trail, na Colombie-Britannique, na Canada, samu na kusamunina bantu yina ketubaka ndinga ya Italien. Tata na munu vuandaka sala lokola nkengi na kompani mosi. Yandi vuandaka manga kubaka bisalu ya mbongo mingi samu yandi kukipesa na mambu ya kimpeve.

Munu kele na butondi samu na kifuani yina bibuti na munu bikilaka munu mpe bampangi na munu tatu. Kifuani na bau vuandaka formasion na munu ya ntete na kisalu ya Yehova. Balongaka munu diambu yina munu kebambukaka na yau luzingu na munu ya mvimba, diambu yango kele ti: Kana metula Kimfumu na kisika ya ntete, Yehova kekokisa bansatu na munu.​—Mat. 6:33.

BETO MEBANDA KISALU YA NTANGU NIONSO

Na mvula 1980, munu kuelaka Debbie, nketo mosi ya kitoko yina vuandaka na balukanu ya kimpeve ya sikisiki. Beto vuandaka na nsatu ya kubanda kisalu ya ntangu nionso, na yau Debbie kumaka mpasudi nzila bangonda 3 na manima ya dikuela na beto. Mvula mosi na manima ya dikuela na beto, beto kuendaka na kimvuka mosi ya fioti kisika nsatu ya bansamuni vuandaka mingi, mpe munu diaka munu kumaka mpasudi nzila.

Na ntangu mosi, beto lembaka nzutu mpe beto bakaka nzengolo ya kukuenda kisika yankaka. Kasi, beto sololaka ntete na nkengi na beto ya kizungidila. Yandi tubilaka beto na nzola nionso kasi na puelele ti: “Beno mosi nde kena kukumisa luzingu na beno mpasi kuluta. Beno kena kutula makanisi na beno kaka na mambu ya mpasi yina beno kena kukutana na yau. Kasi, kana beno mesosa mambu ya mbote, beno kemona yau.” Yavuandaka mpenza dilongi yina bongaka samu na beto. (Nz. 141:5) Beto sadilaka yau mbala mosi. Mpe ya kedika, beto monaka na nsualu ti yavuandaka na mambu mingi ya mbote ya kukanisa. Bantu mingi na kimvuka vuandaka na nsatu ya kusala mingi samu na Yehova, yavuanda bantuenia mpe bampangi yankaka yina vuandaka na bankuelani yina vuandaka ve Bambangi ya Yehova. Yavuandaka dilongi mosi ya mfunu mpenza samu na beto. Beto longukaka kusosa mambu ya mbote mpe kuvingila ti Yehova bongisa mambu yina vuandaka tungisa beto. (Mika 7:7) Beto vutukilaka kiese na beto, mpe mambu bongaka.

Banlongisi ya ekole na beto ya ntete ya bampasudi nzila vuandaka bantu yina mesalaka na babuala yankaka. Ntangu bavuandaka monisa mpe kutubila mambu ya mpasi mpe balusakumunu yina bakutanaka na yau, yapesaka beto nsatu ya kusala kisalu ya misionere. Na yau, beto bakaka nzengolo ya kukitudila lukanu yango.

Samu na kukokisa lukanu yango, na 1984 beto kuendaka na kimvuka ya ndinga ya Français na Québec, yina vuandaka na distanse ya bakilometre kuluta 4 000 kukatuka na Colombie-Britannique. Kuna, yalombaka beto longuka nzingulu mpe ndinga ya yimpa. Diambu yankaka ya mpasi vuandaka ti mbala mingi beto vuandaka kondua mbongo. Na ntangu mosi, beto vuandaka kudia kaka bambala yina mfumu mosi ya bilanga pesaka beto yinsua ya kulokota na bilanga na yandi. Debbie vuandaka lamba bambala yango na mitindu ya kusuasana! Atako mikakatano yango, beto salaka ngolo samu beto tanina kiese na beto. Diaka, beto monaka ti Yehova vuandaka kokisa bansatu na beto.​—Nz. 64:10.

Kilumbu mosi, beto yambaka apele mosi yina beto vuandaka kukivingila na yau ve. Yavuandaka invitasion samu beto kuenda sala na Betele ya Canada. Beto katukaka kufulusa formilere samu na Ekole ya Gileade, na yau beto kukitungisaka ntangu babokilaka beto na Betele. Kasi beto ndimaka invitasion yango. Ntangu beto kumaka, beto yuvusaka mpangi Kenneth Little, mpangi mosi ya komite ya filiale: “Yinki beto kesala kana bamebokidisa beto na Gileade?” Yandi tubaka: “Beto ketubila diambu yango kana yamesalama.”

Sabala mosi na manima, diambu yango salamaka, babokidisaka munu mpe Debbie na ekole ya Gileade. Na yau yalombaka beto pona diambu mosi. Mpangi Little tubilaka beto: “Yavuanda yinki nzengolo beno kebaka, na manima ya mua bilumbu beno lenda kanisa ti yabongaka beno baka nzengolo yankaka. Banzengolo yango nionso zole kele mbote; Yehova lenda sakumuna yau.” Beto ndimaka kukuenda na Gileade, mpe na manima ya bamvula, beto monaka kedika ya bampova ya mpangi Little. Mbala mingi beto vuandaka vutukila bampova na yandi na bampangi yankaka yina vuandaka kutana na diambu ya mutindu yina.

BETO MEBANDA KISALU YA MISIONERE

Beto vuandaka na kiese ya kuvuanda na kati ya bana kalasi 24 yina kotaka na kalasi ya 83 ya Gileade yina salamaka na Brooklyn, na New York, na avril 1987. Mpangi Ulysses Glass mpe mpangi Jack Redford vuandaka banlongisi na beto ya ntete. Bangonda 5 yango lutaka na nsualu, mpe beto bakaka badiplome na kilumbu ya 6 septembre 1987. Batindaka beto na Haïti kintuadi na John mpe Marie Goode.

Bavuandaka tinda diaka ve bamisionere ya Gileade na Haïti kubanda mvula 1962 ntangu bakukaka bamisionere ya nsuka yina vuandaka kuna. Basabala tatu na manima ya kubaka badiplome, beto bandaka kusala na Haïti, kizunga mosi ya bamongo, na kimvuka mosi ya fioti yina vuandaka na bansamuni 35. Beto vuandaka bantuenia, beto zabaka ve mambu mingi, mpe beto vuandaka beto mosi na yinzo ya bamisionere. Bantu ya kizunga yango vuandaka mpenza bamputu, mpe mingi kati na bau zabaka ve kutanga. Na bilumbu yango ya ebandeli ya kisalu na beto ya misionere, beto kutanaka na mvita ya bana ya buala, bantu vuandaka sosa kukatula ban’yadi yina vuandaka na kimfumu, bavuandaka yoka bima, mpe yavuandaka na mipepe ya ngolo.

Beto bakaka malongi mingi na bampangi ya Haïti, yina vuandaka na ngolo mpe na kiese. Mingi vuandaka na luzingu ya mpasi, kasi bavuandaka zola Yehova mpe kisalu ya kusamuna. Mpangi mosi ya nketo ya kiboba zabaka ve kutanga, kasi yandi zabaka baverse kana 150 na yintu. Mambu yina vuandaka salama konso kilumbu vuandaka tinda beto beto samuna mingi kuluta nsangu ya Kimfumu yina kele solision kaka mosi samu na bampasi ya bantu. Yavuandaka simba ntima na beto kumona mutindu banlonguki na beto ya ntete ya Biblia kumaka bampasudi nzila ya ngonda na ngonda, bampasudi nzila ya nene mpe bankulutu.

Ntangu beto vuandaka na Haïti, munu kutanaka na Trevor, ntuenia mosi ya misionere ya dibundu ya Mormon, mpe beto bakaka mua maluaku ya kusolola na yandi malongi ya Biblia. Na manima ya bamvula, yandi tindilaka munu letre mosi ya kukamua. Yandi sonikaka: “Munu kebaka mbotama na lukutakanu ya nene yina kekuiza! Munu kele na nsatu ya kuvutuka na Haïti mpe kusala lokola mpasudi nzila ya nene kisika yina munu vuandaka misionere ya dibundu ya Mormon.” Yau nde diambu yandi salaka bamvula mingi kintuadi na nketo na yandi.

BETO MESALA NA EUROPE, MPE NA MANIMA NA AFRIQUE

Balombaka beto beto kuenda sala na kitini ya Europe kisika yina bipekiseli ya kisalu na beto vuandaka diaka ve mingi. Na mvula 1992 beto kumaka na Ljubljana, na Slovénie, pene ya kisika bibuti na munu vuandaka vuanda tekila bakuenda na Italie. Mvita vuandaka tatamana na bizunga ya Yougoslavie ya ntama. Filiale ya Vienna, na Autriche, buela diaka babiro ya fioti ya Zagreb, na Croatie, mpe ya Belgrade, na Serbie, vuandaka tuadisa kisalu na kizunga yango. Bubu yayi mosimosi ya babuala yango kele na Betele na yau mosi.

Na yau, yalombaka beto longuka ndinga mpe nzingulu yankaka. Bantu ya buala yango vuandaka tuba: “Jezik je težek,” yina zola monisa “ndinga kele mpasi.” Mpe ndinga yango vuandaka mpasi! Beto vuandaka sepela na kukuikama ya bampangi yina vuandaka ndima bansobolo yina nkubukulu ya Yehova vuandaka sala, mpe beto vuandaka mona mutindu Yehova vuandaka sakumuna bau. Mbala yayi diaka, beto monaka mutindu Yehova kebongisaka ntangu nionso mambu na nzola mpe na ntangu ya mbote. Bamvula yina beto lutisaka na Slovénie bambulaka beto malongi mingi yina beto longukaka deja mpe yalongaka beto malongi ya yimpa.

Kasi luzingu na beto tatamanaka kusoba. Na mvula 2000 batindaka beto na Côte d’Ivoire, na ouest ya Afrique. Na manima, na novembre 2002, batinisaka beto na Sierra Leone, samu na mvita ya bana buala. Mvita ya bana buala yina zingilaka bamvula 11 katukaka kumanisa. Yavuandaka mpasi kukatuka na Côte d’Ivoire na mutindu ya kintulumukina. Kasi, malongi yina beto bakaka sadisaka beto beto tanina kiese na beto.

Beto vuandaka tula makanisi na mutindu bantu mingi vuandaka sepela kulonguka Biblia na terituare yango, mpe na mutindu bampangi na beto ya nzola vuandaka kanga ntima na bamvula yango ya mvita. Bavuandaka bamputu, kasi bavuandaka kabula bima yina bavuandaka na yau. Mpangi mosi ya nketo pesaka Debbie bilele. Ntangu Debbie kakatanaka samu na kubaka yau, mpangi yango ya nketo tulaka yandi mbamba na kutubaka: “Na ntangu ya mvita, bampangi ya babuala yankaka sadisaka beto. Yamekuma ntangu na beto ya kusadisa.” Beto kukitudilaka lukanu ya kulanda kifuani na bau.

Nsukansuka beto vutukaka na Côte d’Ivoire, kasi kuwelana ya politiki mpe mambu ya kinkesi bandaka diaka. Na yau, na novembre 2004, batinisaka beto na elikoptere, mpe mosimosi kati na beto vuandaka kaka na mua saki ya fioti. Na mpipa yango, beto lekaka na ntoto kisika basoda ya France tulaka kan na bau, mpe beto kuendaka na Suisse kilumbu landaka. Ntangu beto kumaka na filiale ya buala yango na katikati ya mpipa, bampangi ya Komite ya filiale mpe banlongisi ya Ekole samu na kubongisa bansadisi kintuadi na banketo na bau yambaka beto na nzola, banatinaka beto madia, mpe bashokola mingi ya buala Suisse. Yasimbaka mpenza ntima na beto.

Batindaka beto samu na mua ntangu na Ghana mpe na manima beto vutukaka na Côte d’Ivoire ntangu mvita ya bana buala manisaka. Kimpombo ya bampangi nde sadisaka beto samu beto kanga ntima ntangu yalombaka beto tina buala, mpe ntangu beto vuandaka na buala mosi samu na mua ntangu. Munu mpe Debbie beto ndimaka ti atako bampangi nionso ya nkubukulu ya Yehova fueti monisa nzola, beto fueti vuandaka na butondi na bampangi yina memonisina beto nzola. Ya kedika, ata na bantangu yango ya mikakatano, beto bakaka malongi mingi ya mfunu mpenza.

KISALU NA BETO NA MOYEN-ORIENT

Na 2006, letre mosi yina katukaka na biro na beto ya nene, tubilaka beto ti beto mebaka kiyekua ya yimpa na Moyen-orient. Mbala yayi diaka, beto kutanaka na mambu mpe mikakatano ya yimpa. Yalombaka beto longuka bandinga mpe nzingulu ya yimpa. Beto vuandaka na mambu mingi ya kulonguka na kizunga yina bantu vuandaka kukipesa mingi na mambu ya politiki mpe na mambu ya mabundu. Beto vuandaka sepela na bandinga ya kusuasana ya bimvuka mpe beto vuandaka mona mutindu kuzitisa malako ya teokrasi vuandaka sala ti bumosi vuanda. Beto vuandaka sepela mingi na bampangi samu mingi kati na bau vuandaka kanga ntima na kibakala nionso na kutelemina ya bantu ya dibuta, ya bankundi ya kalasi, ya bankundi ya kisalu mpe ya bafinangani na bau.

Na 2012, beto kuendaka na lukutakanu ya nene ya spesiale na Tel Aviv, na Israël. Yavuandaka lukutakanu ya ntete ya Bambangi ya Yehova na kizunga yango yina sangisaka bantu mingi plina banda kilumbu ya Pantekote ya mvula 33 N.B. Yakele diambu yina beto lenda zimbakana ve!

Na bamvula yango, batindaka beto na buala mosi yina kisalu na beto vuandaka na bipekiseli. Beto nataka mua mikanda na beto, beto samunaka mpe beto salaka mua balukutakanu ya nene. Basoda yina vuandaka na minduki mpe babariere vuandaka bisika nionso, kasi beto vuandaka kukimona na lutanunu samu beto vuandaka samuna na kinsueki kintuadi na bansamuni fioti.

BETO MEVUTUKA NA AFRIQUE

Na 2013 beto bakaka kiyekua mosi ya kusuasana mpenza​—ya kusala na filiale ya Kinshasa, na Congo, buala mosi ya nene mpe ya kitoko mpenza, kasi yina vuandaka na kimputu ya ngolo mpe na bamvita mingi. Na ebandeli beto tubaka: “Beto mezaba Afrique; beto kekoka kuzinga na Congo.” Kasi beto vuandaka diaka na mambu mingi ya kulonguka mingimingi ntangu yavuandaka lomba beto sala bavuayaje na banzila ya yimbi. Beto tulaka makanisi na mambu mingi ya mbote. Na kifuani, kukanga ntima mpe kiese ya bampangi atako mikakatano ya mbongo, nzola na bau samu na kisalu ya kusamuna, mpe bangolo yina bavuandaka sala samu na kukuenda na balukutakanu ya kimvuka mpe balukutakanu ya nene. Beto monaka mutindu kisalu ya Kimfumu vuandaka kula na lusadusu mpe na lusakumunu ya Yehova. Bamvula yina beto lutisaka na kisalu ya ntangu nionso na Congo simbaka mpenza ntima na beto mpe yapesaka beto bankundi mingi yina kumaka lokola dibuta na beto.

Na nsuka ya 2017, beto kuendaka na Afrique du Sud samu na kiyekua yankaka. Beto salaka ntete ve na filiale ya nene mutindu yina, ata mpe biyekua yina beto bakaka kuna vuandaka ya yimpa samu na beto. Mbala yayi diaka, yavuandaka na mambu mingi ya kulonguka, kasi malongi yina beto bakaka na ntama sadisaka beto. Beto kezolaka mingi bampangi yina kekangaka ntima na kukuikama nionso banda bamvula mingi. Mpe yakevuandaka diambu ya kukamua kumona mutindu dibuta ya Betele kesalaka na bumosi atako bampangi kevuandaka bantu ya babuala mpe ya mimeseno ya kusuasana. Lusakumunu ya kiyenge ya Yehova vuandaka monana puelele ntangu bampangi vuandaka vuata kimuntu ya yimpa na kusadilaka bansikudukusu ya Biblia.

Mutindu bamvula vuandaka luta, munu mpe Debbie beto bakaka biyekua ya kitoko, beto mesanaka na banzingulu ya kusuasana, mpe beto longukaka bandinga ya yimpa. Yavuandaka ve pete ntangu nionso, kasi beto vuandaka mona ntangu nionso nzola ya kukuikama ya Yehova na nzila ya nkubukulu na yandi mpe na nzila ya bampangi. (Nz. 144:2) Mambu mingi yina beto melonguka na kisalu ya ntangu nionso mesala ti beto kuma bisadi ya Yehova ya mbote kuluta.

Munu kevuandaka na butondi mingi samu na mambu yina bibuti na munu longaka munu, lusadusu ya nketo na munu ya nzola Debbie, mpe bifuani ya mbote ya bampangi ya kimpeve ya yinza ya mvimba. Lokola beto ketulaka makanisi na beto na bilumbu kena kuiza, beto kevuandaka na nzengolo ya kutatamana kubaka malongi na Nlongisi na beto ya nene.