Bisalu ya Bantumwa

7 Kasi nganga-nzambi ya nene zonzaka: “Bamambu yango ni faso yina?” 2 Etiene vutulaka: “Babakala, bampangi mpe batata, beno kuwa. Nzambi ya nkembo basikilaka nkooko ya beto Abrahami ntangu yandi vandaka na Mezopotami, tekila yandi kwenda vanda na Arani, 3 mpe yandi zonzaka na yandi: ‘Bika bwala ya nge mpe dikanda ya nge, mpe kwenda na bwala yina mu ke lakisa nge.’ 4 Na yawu, yandi basikaka na bwala ya bantu ya Kalde, mpe kwendaka vanda na Arani. Na manima ya lufwa ya tata ya yandi, Nzambi katulaka yandi na kisika yina yandi vanda vanda samu yandi kwiza na bwala yayi, yina beno ke na vandaka bubu yayi. 5 Kasi yandi pesaka ve yandi dikabu mosi na kati ya bwala yina, ve, ata mwa kitini ya ntoto ya kulunga samu na kutula dikulu ya yandi. Kasi yandi pesaka nsilulu ti, yandi ke pesa yandi bwala yango samu ya vanda ya yandi, mpe na manima ya yandi, ya vanda ya bana* ya yandi, ata ti na ntangu yina yandi vandaka ntete ve na mwana. 6 Dyaka, Nzambi zonzaka na yandi ti bana* ya yandi ke vanda banzenza na ntoto yina ke ve ya bawu, mpe ti bantu ya bwala yina, ke kumisa bawu bangaamba mpe ke talisa bawu mpasi* na kati ya bamvula 400. 7 Mpe Nzambi zonzaka, ‘Mu ke sambisa bwala yina me kumisa bawu bangaamba, mpe na manima ya mambu yayi, ba ke basika mpe ke sadila munu kisalu ya santu na kisika yayi.’

8 “Yandi pesaka mpe yandi luwawanu ya kuzengisa kibakala, mpe Abrahami kumaka tata ya Izaki mpe zengisaka yandi kibakala na kilumbu ya 8. Na manima Izaki butaka* Yakobi, mpe Yakobi butaka bamfumu 12 ya dikanda. 9 Bamfumu ya dikanda kumaka kusala Yozefi kimbanda, mpe ba tekisaka yandi na Ezipte, kasi Nzambi vandaka na yandi, 10 mpe yandi vuukisaka yandi na bampasi ya yandi nyonso. Yandi pesaka yandi ndwenga, mpe sadisaka yandi na kundimama na mantwala ya Faraoni mfumu ya Ezipte. Mpe Faraoni tulaka yandi samu na kutwadisa bwala ya Ezipte, mpe yinzo ya yandi nyonso. 11 Kasi nsatu kumaka na bwala nyonso ya Ezipte mpe na Kanana, ee mpasi ya nene, mpe bankooko ya beto vanda kuzwa ata kima ya kudya. 12 Yakobi kuwaka ti bima ya kudya* vandaka na Ezipte, mpe yandi filisaka bankooko ya beto kuna mbala ya ntete. 13 Na mbala ya zole, Yozefi zonzilaka bampangi ya yandi nani yandi vandaka, mpe dikanda ya Yozefi zabanaka na Faraoni. 14 Yozefi tumisaka ba kwenda baka tata ya yandi Yakobi mpe dikanda ya yandi nyonso yina vandaka na bwala ya Kanana. Ba vandaka bawu nyonso bantu* 75. 15 Na yawu, Yakobi kulumukaka na Ezipte, mpe yandi kufwaka kuna. Bankooko ya beto mpe kufwaka kuna. 16 Ba nataka mikwa ya bawu na Shekeme, mpe ba tulaka yawu na ndyamu yina Abrahami sumbaka na sika ya bana ya Amore na mbongo ya bisengo na Shekeme.

17 “Samu ntangu yina Nzambi zola lungisa nsilulu yina yandi pesaka na Abrahami vanda kuma pene-pene, bantu butukaka mingi mpe kumaka mingi na Ezipte. 18 Na manima, mfumu ya nkaka yina zabaka ve Yozefi bandaka kuyala na Ezipte. 19 Yandi sadilaka mayela ya yimbi na ntadisi ya dikanda ya beto, mpe nataka na ngolo batata ya beto na kubika bana ya bawu ya fioti, samu ba bikana ve na luzingu. 20 Na ntangu yina kaka, Moyize butukaka, mpe yandi vandaka kitoko mingi.* Ba sansaka* yandi bangonda tatu na yinzo ya tata ya yandi. 21 Kasi ntangu ba bikaka yandi, mwana ya Faraoni ya kento bakaka yandi mpe kulisaka yandi mutindu mwana ya yandi mosi. 22 Na yawu, ba longaka Moyize na kati ya ndwenga nyonso ya bantu ya Ezipte. Ya tsyeleka, yandi vandaka ngolo na bamambu yina yandi vanda zonza mpe yina yandi vanda sala.

23 “Ntangu yandi kumaka na bamvula 40, dikanisi kwizilaka yandi na* kukwenda tala bampangi ya yandi, bana ya Izraele. 24 Ntangu yandi talaka muntu mosi ya Ezipte kutalisa muntu mosi ya Izraele mpasi, yandi kotilaka yandi. Mpe samu na kuvutula yimbi yina muntu ya Ezipte salaka, Moyize kufwaka yandi. 25 Yandi kanisaka ti bampangi ya yandi zola bakula ti Nzambi zola vuukisa bawu na nzila ya yandi, kasi ba bakulaka ve yawu. 26 Kilumbu yina landaka, yandi kutaka zole na kati ya bawu vanda nwana, mpe yandi mekaka kuvutula kizunu na kati ya bawu. Yandi zonzaka: ‘Samu na yinki beno ke na nwanaka? Beno ke bampangi.’ 27 Kasi muntu yina vanda talisa mpangi mpasi puseke Moyize mpe zonzaka: ‘Nani me tula nge mfumu mpe zuzi na zulu ya beto? 28 Nge ke na sosaka kufwa munu mutindu nge kufwaka muntu ya Ezipte mazono?’ 29 Ntangu yandi kuwaka faso yina, Moyize kimaka, mpe kwendaka zinga mutindu nzenza na bwala ya Madiani, kisika yandi butaka bana zole ya babakala.

30 “Na manima ya bamvula 40, mbazi mosi basikilaka yandi na ntoto ya kuyuma, na Mongo ya Sinayi, na kati ya tiya yina vanda pela na mwa yinti ya bansende. 31 Ntangu Moyize talaka yawu, yandi kamwaka samu na mambu ya ngitukulu yina yandi talaka. Kasi ntangu yandi vanda kwenda pene-pene samu na kutala yawu mbote-mbote, yandi kuwaka ndinga ya Yehova* yina zonzaka: 32 ‘Mu ke Nzambi ya bankooko ya nge, Nzambi ya Abrahami, ya Izaki, mpe ya Yakobi.’ Moyize bandaka kutekita mpe yandi mekaka dyaka ve kutala mbote-mbote. 33 Yehova* zonzaka na yandi: ‘Katula mapapa ya nge, samu kisika nge ke ya kutelama ke ntoto ya santu. 34 Ya tsyeleka, mu me tala mpasi ya bantu ya munu yina ke na Ezipte, mpe mu me kuwa bidilu ya bawu. Mpe mu me kulumuka samu na kuvuukisa bawu. Ntangu yayi, kwiza, mu ke filisa nge na Ezipte.’ 35 Moyize yango yina ba mangaka ntangu ba zonzaka: ‘Nani me tula nge mfumu mpe zuzi?’ ni yandi Nzambi filisaka mutindu mfumu mpe muvuukisi, na nzila ya mbazi yina basikilaka yandi na mwa yinti ya bansende. 36 Bakala yango basisaka bawu na Ezipte, yandi salaka bimangu* mpe bidimbu na Ezipte, na Mubu ya Mbwaki, mpe na ntoto ya kuyuma na kati ya bamvula 40.

37 “Ni Moyize yayi zonzaka na bana ya Izraele: ‘Nzambi ke basisila beno mbikudi mosi mutindu munu na kati ya bampangi ya beno.’ 38 Ni yandi vandaka na kimvuka na kati ya ntoto ya kuyuma. Yandi vandaka kuna na mbazi yina zonzaka na yandi na Mongo ya Sinayi kintwadi na bankooko ya beto. Mpe yandi kuzwaka banzonzolo ya santu ya moyo samu na kupesa beto. 39 Bankooko ya beto mangaka kutumama na yandi. Ba pesaka yandi mukongo, mpe na kati ya bantima ya bawu, ba vutukaka na Ezipte. 40 Ba zonzaka na Aroni: ‘Yidikila beto banzambi yina ke twadisa beto, samu beto me zaba ve yinki me kumina Moyize yayi, muntu yina basisaka beto na bwala ya Ezipte.’ 41 Na yawu, na bilumbu yina, ba yidikaka mwana ya ngombe mpe ba pesaka munkayulu na kiteki yina, mpe ba salaka mukembo samu na kusepela na kisalu ya maboko ya bawu. 42 Na yawu, Nzambi pesaka bawu mukongo mpe bikaka ba sadila basoda ya zulu kisalu ya santu kaka mutindu ya ke ya kusonama na buku ya bambikudi: ‘O bantu ya Izraele, ni na munu ve beno vanda pesa makabu mpe minkayulu yina beno vanda sala na ntoto ya kuyuma na kati ya bamvula 40. 43 Kasi ya vandaka ni yinzo ya nene ya Moloke, mpe mbwetete ya nzambi Refani yina beno kuzwaka, biteki yina beno salaka samu na kusambila yawu. Ni na yawu mu ke nata beno ntama kuluta Babiloni.’

44 “Bankooko ya beto vandaka na tenta ya kimbangi* na ntoto ya kuyuma, mutindu Nzambi pesaka Moyize musiku ya kuyidika yawu na kulandaka kifwani yina yandi talaka. 45 Na manima, bankooko ya beto bakaka yawu mpe nataka yawu na bawu, ntangu ba kwendaka kintwadi na Yosua na ntoto ya makanda ya nkaka, mpe ya vandaka kuna tii na bilumbu ya Davidi. 46 Nzambi sepelaka na Davidi, mpe Davidi lombaka muswa ya kutungila Nzambi ya Yakobi kisika ya kuzinga. 47 Kasi ni Salomo tungilaka yandi yinzo. 48 Ata faso yina, Muntu ya Kulutila Kuzangama ke zingaka ve na bayinzo yina ba me sala na maboko, kaka mutindu mbikudi zonzaka: 49 ‘Yehova* me zonza, zulu ke kiti ya munu ya kimfumu mpe ntoto ke kisika ya munu ya kutudila makulu. Wapi mutindu ya yinzo beno ke tungila munu? To wapi yina ke kisika ya munu ya kupema? 50 Ni diboko ya munu ve yidikaka bima nyonso yayi?’

51 “Beno bantu ya yintu ngolo, beno yina me kanga makutu ya beno mpe me kumisa ngolo bantima ya beno. Beno ke na teleminaka ntangu nyonso mpeve ya santu. Mutindu bankooko ya beno salaka, beno mpe ke na salaka mutindu mosi. 52 Nani na kati ya bambikudi bankooko ya beno nyokolaka ve? Ya tsyeleka, ba kufwaka ba yina vanda bikula kukwiza ya Muntu ya lunungu,* muntu yina beno me teka mpe me kufwa, 53 beno yina kuzwaka Musiku yina pesamaka na nzila ya bambazi, kasi beno tumamaka ve na yawu.”

54 Ntangu ba kuwaka mambu yayi, ba fulukaka na nkele* na kati ya bantima ya bawu, mpe ba bandaka kudyakuna meno samu na yandi. 55 Kasi Etiene, ya kufuluka na mpeve ya santu, nangunaka meso na zulu mpe talaka nkembo ya Nzambi mpe Yesu ya kutelama na diboko ya kibakala ya Nzambi. 56 Mpe yandi zonzaka: “Beno kuwa! Mu ke na talaka zulu ya kufunguka mpe Mwana ya muntu ya kutelama na diboko ya kibakala ya Nzambi.” 57 Na yawu ba gangaka na ngolo nyonso, mpe ba tulaka maboko ya bawu na makutu, mpe bawu nyonso bwidilaka yandi. 58 Na manima ya kulosa yandi na ngaanda ya bwala, ba bulaka yandi matadi. Ba yina pesaka kimbangi na yina me tadila yandi tulaka bilele ya bawu ya zulu na makulu ya ntwenya mosi ya bakala yina ba vanda bokilaka Solo. 59 Ntangu ba vanda bula yandi matadi, Etiene bondilaka: “Mfumu Yesu, yamba mpeve ya munu.” 60 Na manima, yandi fukamaka mpe zonzaka na ndinga ya ngolo: “Yehova,* kutangila ve bawu disumu yayi.”* Na manima ya kuzonza mambu yina, yandi lalaka na kati ya lufwa.