NSANGU YA MBOTE YA MARKE

1 Kubanda ya nsangu ya mbote na yina me tadila Yesu Kristo, Mwana ya Nzambi: 2 Kaka mutindu ba sonikaka yawu na buku ya mbikudi Izayi: “(Tala, mu ke na filisaka kinati-nsangu ya munu na mantwala ya nge,* samu na kuyidikila nge nzila.) 3 Ndinga ya muntu mosi ke na gangaka na ntoto ya kuyuma: ‘Beno yidika nzila ya Yehova.* Beno sungika banzila ya yandi.’” 4 Yoane Mubotiki vandaka na ntoto ya kuyuma, yandi vanda samuna bantu na kuzwa mbotokolo, na kulakisa ti ba me balula ntima, samu Nzambi lemvokila masumu ya bawu. 5 Bantu ya kizunga nyonso ya Zude mpe ya bantu nyonso ya Yeruzalemi vanda kwendaka na sika ya yandi, mpe yandi vanda botikaka* bawu na Nzadi ya Yordani, mpe ba vanda fungulaka pwelele masumu ya bawu. 6 Yoane vanda lwataka kinkuti yina ba yidikaka na mika* ya shamo, mpe na luketo, yandi vanda kangaka singa yina ba yidikaka na mpusu ya kibulu. Yandi vanda kudyaka makonko mpe mafuta ya nyosi* ya brusu. 7 Mpe yandi vanda samunaka: “Muntu mosi yina me lutila munu na ngolo ke na kwizaka na manima ya munu. Mpe mu ke ve ya kulunga na kukondama samu na kunyangula* basinga ya mapapa ya yandi. 8 Mu me botika beno na maza, kasi yandi ke botika beno na mpeve ya santu.”

9 Na ntangu yina, Yesu katukaka na Nazareti ya Galile, mpe Yoane botikaka yandi na maza ya Yordani. 10 Na mbala mosi, ntangu Yesu basikaka na maza, yandi talaka zulu vanda funguka, mpe mpeve ya Nzambi kulumukaka mutindu dibembe na zulu ya yandi. 11 Mpe ndinga mosi wakanaka na zulu: “Nge ke Mwana ya munu yina mu ke zolaka mingi. Mu me ndima nge.”

12 Na mbala mosi, mpeve nataka Yesu na ntoto ya kuyuma. 13 Yandi salaka bilumbu 40 kuna, mpe Satana mekaka yandi. Yandi vandaka na bibulu ya brusu, kasi bambazi vanda sadila yandi.

14 Ntangu ba kangaka Yoane, Yesu kwendaka na Galile. Yandi vanda samunaka nsangu ya mbote ya Nzambi. 15 Yandi vanda zonzaka: “Ntangu yina ba tulaka me kuma, mpe Kimfumu ya Nzambi me kuma pene-pene. Beno balula ntima ya beno mpe beno vanda na kiminu na nsangu ya mbote.”

16 Ntangu yandi vanda tambula pene-pene na Mubu ya Galile, yandi talaka Simoni na leki ya yandi Andre. Ba vanda losa bampwasa* ya bawu na kati ya maza, samu ba vandaka bilobi-mbisi. 17 Na yawu, Yesu zonzaka na bawu: “Beno landa munu, mpe mu ke kumisa beno bilobi-bantu.” 18 Mpe na mbala mosi, ba bikaka bampwasa* ya bawu, mpe ba landaka yandi. 19 Ntangu yandi kwendaka na mwa mantwala, yandi talaka Zaki, mwana ya Zebede, na leki ya yandi Yoane. Ba vandaka na kati ya bwatu ya bawu mpe ba vanda bongisa bampwasa* ya bawu. 20 Mpe na mbala mosi yandi bokilaka bawu. Ba bikaka tata ya bawu Zebede na kati ya bwatu na bantu yina vanda salaka samu na bawu, mpe ba landaka yandi. 21 Na manima, ba kwendaka na Kapenawume.

Ntangu saba bandaka, yandi kotaka na sinagoge,* mpe bandaka kulonga. 22 Bantu vanda pamuka na faso ya yandi ya kulonga, samu yandi vanda longaka bawu mutindu muntu yina vandaka na lutumu, kasi ve mutindu basoniki. 23 Kaka na ntangu yina, ya vandaka na muntu mosi na kati ya sinagoge yina vandaka na mpeve ya mvindu. Yandi vanda zonza na ndinga ya ngolo: 24 “Yesu, muntu ya Nazareti, nge na beto wapi mambu? Nge me kwiza samu na kufwa beto? Mu zaba mbote-mbote nani nge kele, Santu ya Nzambi!” 25 Kasi Yesu ngalaka yandi mpe zonzaka: “Kanga yinwa ya nge mpe basika na yandi!” 26 Mpeve ya yimbi ningisaka muntu yina na ngolo mpe gangaka na ngolo nyonso. Na manima, yandi basikaka. 27 Samu ya pamusaka bantu nyonso, ba vanda zonza bawu na bawu: “Yayi yinki? Malongi ya malu-malu! Na lutumu nyonso yandi ke pesaka musiku ata mpe na bampeve ya mvindu mpe ba ke na tumamaka na yandi.” 28 Na mbangu nyonso, nsangu ya Yesu mwanganaka na bambanza nyonso ya Galile.

29 Na manima, ba basikaka na sinagoge,* mpe ba kwendaka na yinzo ya Simoni mpe Andre, kintwadi na Zaki mpe Yoane. 30 Bokilo ya Piere ya kento* vandaka ya kulala samu yandi vandaka na fievre, mpe ba zabisaka yawu na Yesu. 31 Yesu kwendaka pene-pene ya yandi, simbaka yandi na diboko mpe telemisaka yandi. Fievre ya yandi manisaka, mpe yandi bandaka kusadila bawu.*

32 Ntangu nkokila kumaka, mpe ntangu kotaka, ba natinaka yandi bantu yina vanda beela, mpe ba yina bambazi ya yimbi kotilaka. 33 Bantu nyonso ya mbanza vukanaka na mantwala ya mwelo. 34 Yandi belusaka bantu mingi yina vandaka na bimbevo ya mutindu na mutindu, mpe yandi basisaka bambazi ya yimbi mingi. Kasi yandi vanda nimina bambazi ya yimbi na kuzonza, samu ba zabaka ti yandi vandaka Kristo.*

35 Na suka-suka, ntangu mwa mpimpa vandaka ntete, yandi telamaka, basikaka mpe kwendaka na kisika yina ata muntu vandaka. Kuna, yandi bandaka kusambila. 36 Kasi, Simoni na bantu yina vandaka na yandi kwendaka sosa Yesu. 37 Ba talaka yandi mpe ba zonzaka na yandi: “Bantu nyonso ke na sosaka nge.” 38 Kasi yandi vutulaka na bawu: “Beto kwenda kisika ya nkaka, na babwala yina ke pene-pene na awa, samu mu samuna mpe kuna, samu ni na yawu mu kwizaka.” 39 Mpe yandi kwendaka samuna na basinagoge* ya bawu na Galile nyonso, mpe vanda bingisa bambazi ya yimbi.

40 Muntu mosi yina vandaka na maladi ya bwazi* kwizaka mpe na sika ya yandi. Yandi vanda bondila yandi ya kufukama mpe zonzaka: “Kana nge zola, nge lenda vedisa* munu.” 41 Na yawu, Yesu talaka yandi kyadi mingi. Yandi tambaka diboko, simbaka yandi mpe zonzaka na yandi: “Mu zola! Kuma ya kuvedila.” 42 Na mbala mosi, bwazi ya yandi zimbanaka mpe yandi kumaka ya kuvedila. 43 Yesu bikaka yandi kwenda mpe kebisaka yandi na ngolo 44 na kuzonzaka: “Tala, kuzonzila yawu na ata muntu. Kasi kwenda talana na nganga-nzambi, mpe pesa bima mutindu Moyize lombaka yawu, na yina nge me kuma ya kuvedila, samu ya vanda kimbangi samu na bawu.”* 45 Kasi ntangu yandi kwendaka, bakala yango bandaka kuzabisa na bantu nyonso mambu yina kuminaka yandi. Ya salaka ti ntangu Yesu vanda kotaka na bambanza nyonso, bantu vanda zabaka kaka. Na yawu yandi vanda sukaka kaka na ngaanda, na bisika yina bantu vandaka ve. Ata faso yina, bantu ya bisika nyonso vanda kwizaka kaka.

2 Kasi, na manima ya mwa bilumbu, yandi kotaka dyaka na Kapenawume, mpe nsangu mwanganaka ti yandi vandaka na yinzo. 2 Bantu mingi vukanaka mpe ya vandaka dyaka ve na bisika tii pene-pene na mwelo. Mpe Yesu bandaka kuzonzila bawu dyambu ya Nzambi. 3 Ba natinaka yandi muntu mosi yina vandaka kikata. Babakala yiya vandaka ya kunanguna yandi. 4 Kasi ba lendaka ve kunata yandi tii na kisika yina Yesu vandaka, samu bantu vandaka mingi. Na yawu, ba fungulaka zulu ya yinzo, na kisika yina Yesu vandaka. Na dibulu yina ba fungulaka, ba kulumusaka kipoyi yina mbevo vandaka ya kulala. 5 Ntangu Yesu talaka kiminu ya bawu, yandi zonzaka na kikata: “Mwana ya munu, nge me kuzwa mulemvo ya masumu ya nge.” 6 Kasi basoniki ya nkaka vandaka ya kuvanda kuna, mpe ba bandaka kukanisa na kati ya bantima ya bawu: 7 “Samu na yinki muntu yayi ke na zonzaka mutindu yayi? Yandi ke na vwezaka Nzambi. Nani lenda lemvokila masumu, katula kaka Nzambi?” 8 Kasi na mbala mosi, Yesu zabaka na ntima ya yandi mambu yina ba vanda kanisa na kati-kati ya bawu. Na yawu, yandi zonzaka na bawu: “Samu na yinki beno ke na kanisaka mutindu yina na bantima ya beno? 9 Yinki me lutila mpasi na kuzonza, ‘Nge me kuzwa mulemvo ya masumu ya nge,’ to kuzonza, ‘Telama, baka kipoyi ya nge mpe tambula’? 10 Kasi samu beno zaba ti Mwana ya muntu ke na lutumu ya kulemvokila masumu na ntoto . . .” Na yawu, yandi zonzaka na kikata: 11 “Mu ke na zonzaka na nge, telama, baka kipoyi ya nge mpe kwenda na yinzo ya nge.” 12 Na yawu, bakala yango telamaka mpe na mbala mosi yandi bakaka kipoyi ya yandi mpe basikaka na meso ya bantu nyonso. Bantu nyonso yitukaka mpe pesaka nkembo na Nzambi. Ba vanda zonza: “Nabunu beto tala mambu ya mutindu yayi.”

13 Yesu kwendaka dyaka pene-pene ya mubu. Kimvuka nyonso ya bantu vanda kwiza kaka na sika ya yandi, mpe yandi vanda longa bawu. 14 Mpe ntangu Yesu vanda luta, yandi talaka Levi, mwana ya Alfe. Yandi vandaka ya kuvanda na biro ya bilokoti-mpaku, mpe yandi zonzaka na yandi: “Landa munu.” Na yawu, Levi telamaka mpe landaka yandi. 15 Na manima, ntangu Yesu vanda kudya* na yinzo ya Levi, bilokoti-mpaku mpe basumuki mingi vanda kudya kintwadi na Yesu na bilandi ya yandi. Bawu mingi vanda landa yandi. 16 Kasi ntangu basoniki yina vandaka Bafarize talaka ti Yesu vanda kudya na basumuki mpe bilokoti-mpaku, ba bandaka kuzonza na bilandi ya yandi: “Samu na yinki yandi ke kudyaka na bilokoti-mpaku mpe basumuki?” 17 Ntangu Yesu kuwaka yawu, yandi zonzaka na bawu: “Bantu yina ke ngolo ke ve na nsatu ya munganga, kasi ni bantu yina ke na beelaka ke na nsatu ya yandi. Mu kwizaka ve samu na kubokila bantu ya lunungu,* kasi basumuki.”

18 Bilandi ya Yoane na Bafarize vandaka na kifu ya kumangaka kudya. Na yawu, ba kwizaka yufula yandi: “Samu na yinki bilandi ya Yoane mpe bilandi ya Bafarize ke vandaka na kifu ya kumangaka kudya, kasi bilandi ya nge ke salaka ve yawu?” 19 Na yawu, Yesu zonzaka na bawu: “Ntangu bakala yina ke na kwelanaka ke na bandiku ya yandi, bandiku ya yandi ke ve na nsatu ya kumanga kudya, faso yina ve? Ntangu nyonso yina bakala yina ke na kwelanaka ke na bawu, ba lenda manga ve kudya. 20 Kasi bilumbu ke kwiza, yina ba ke katula bakala yina ke na kwelanaka na kati ya bawu. Kuna, ba ke manga kudya na bilumbu yina. 21 Ata muntu ke tungaka kitende ya lele ya malu-malu na zulu ya lele ya ntama. Kana yandi sala yawu, kitende ya malu-malu ke benda lele ya ntama, mpe ya ke pasuka dyaka mingi. 22 Dyaka, ata muntu ke tulaka vinu ya malu-malu na basaki ya kununa yina ba ke yidikaka na mpusu ya kibulu. Kana yandi sala yawu, vinu ke pasula basaki, mpe yimeni samu na vinu mpe basaki. Kasi ba ke tulaka vinu ya malu-malu na basaki ya malu-malu.”

23 Ntangu Yesu na bilandi ya yandi vanda luta na bilanga ya ble kilumbu ya saba, bilandi ya yandi bandaka kubuka bambuma ya ble. 24 Na yawu, Bafarize zonzaka na yandi: “Samu na yinki ba ke na salaka mambu yina Musiku ke niminaka na kusala kilumbu ya saba?” 25 Kasi yandi zonzaka na bawu: “Nabunu beno tanga mambu yina Davidi salaka ntangu yandi vandaka dyaka ve na madya, mpe yandi na bantu ya yandi kumaka na nsatu? 26 Mutindu disolo yina me tadila Abiatare, mfumu ya banganga-nzambi ke zonzaka yawu, Davidi kotaka na yinzo ya Nzambi mpe kudyaka mampa ya kulakisa.* Musiku vanda pesa ve bantu nzila na kudya mampa yina, kasi kaka banganga-nzambi. Yandi pesaka mpe mampa ya nkaka na bantu yina vandaka na yandi.” 27 Yandi bwelaka: “Nzambi salaka kilumbu ya saba samu na muntu, kasi yandi salaka ve muntu samu na kilumbu ya saba.” 28 Ni na yawu Mwana ya muntu ke mpe Mfumu ya saba.

3 Yandi kotaka dyaka na sinagoge* mosi. Bakala mosi yina vandaka na diboko ya kusika* vandaka kuna. 2 Na yawu, Bafarize vanda keta yandi mbote-mbote na kutala kana yandi ke belusa bakala yina kilumbu ya saba, samu na kufunda yandi. 3 Yandi zonzaka na bakala yina vandaka na diboko ya kusika:* “Telama, mpe kwiza awa na kati-kati.” 4 Na manima, yandi yufulaka na bawu: “Musiku ke pesaka muswa na kilumbu ya saba na kusala mambu ya mbote to ya yimbi, na kuvuukisa luzingu* to na kufwa yawu?” Kasi ba vandaka kaka swi. 5 Yesu talaka bawu na nkele. Yandi vandaka ya kufuluka na mawa samu na ntima ya bawu ya ngolo. Na manima, yandi zonzaka na bakala yina: “Tamba diboko ya nge.” Yandi tambaka diboko, mpe diboko ya yandi vutukaka mbote. 6 Na yawu Bafarize basikaka, mpe na mbala mosi ba vukanaka na bantu ya Erode samu na kufwa Yesu.

7 Kasi Yesu na bilandi ya yandi kwendaka na mubu. Bantu mingi yina katukaka na Galile mpe na Zude landaka yandi. 8 Bantu mingi ya nkaka katukaka na Yeruzalemi, na Idume, na simu ya nkaka ya Yordani mpe na bizunga yina vandaka pene-pene ya Tire na ya Sidoni, mpe kwizaka na sika ya yandi ntangu ba kuwaka bamambu nyonso yina Yesu vanda salaka. 9 Yandi zonzaka na bilandi ya yandi na kubumbila yandi bwatu ya fioti samu ti bimvuka ya bantu fyetikisa ve yandi. 10 Samu yandi belusaka bantu mingi, bantu nyonso yina vandaka na bimbevo ya ngolo vanda fuluka zinga-zinga ya yandi samu na kusimba yandi. 11 Ata bampeve ya mvindu vanda fukamaka na mantwala ya yandi ntangu ba vanda talaka yandi, mpe ba vanda zonzaka na ndinga ya ngolo: “Nge ke Mwana ya Nzambi.” 12 Kasi bambala mingi, yandi niminaka bawu na ngolo nyonso na kuzonza nani yandi kele.

13 Yandi kwendaka na mongo mosi mpe bokilaka ba yina yandi soolaka, mpe ba kwizaka na sika ya yandi. 14 Yandi soolaka* bantu 12, yina yandi bokilaka bantumwa, ba yina zola vanda na yandi mpe yina yandi zola filisa samu na kukwenda samuna. 15 Yandi pesaka mpe bawu lutumu ya kubingisa bambazi ya yimbi.

16 Yayi ni bankumbu ya bantu 12 yina yandi soolaka: Simoni yina yandi pesaka mpe nkumbu ya Piere, 17 Zaki mwana ya Zebede mpe Yoane leki ya yandi (yandi pesaka mpe bawu nkumbu ya Bwanengese, yina zola zonza “Bana ya kidumu*”), 18 Andre, Filipe, Bartelemi, Matayi, Toma, Zaki mwana ya Alfe, Tade, Simoni muntu ya Kanana,* 19 mpe Yuda Iskayote, yina tekaka Yesu na manima.

Na manima, yandi kotaka na yinzo mosi. 20 Dyaka, bantu mingi vukanaka mpe ya salaka ti Yesu na bilandi ya yandi vanda lenda ata fioti ve kudya. 21 Kasi ntangu bantu ya dikanda ya yandi kuwaka yawu, ba kwizaka samu na kubwila yandi, samu ba vanda zonza: “Yandi me lawuka.” 22 Basoniki yina katukaka na Yeruzalemi vanda zonza: “Bezebule* me kotila yandi, mpe yandi ke bingisaka bambazi ya yimbi na ngolo ya mfumu ya bambazi ya yimbi.” 23 Na yawu, yandi bokilaka bawu mpe zonzaka na bawu na nzila ya bifwani: “Wapi faso Satana lenda bingisa Satana? 24 Kana kimfumu me kabuka, ya ke lenda ve kutelama. 25 Mpe kana yinzo ke ya kukabuka, ya ke lenda ve kusikama. 26 Na yawu, kana Satana telemina yandi mosi mpe kuma ya kukabuka, yandi ke lenda ve kutelama, kasi yandi ke kufwa. 27 Ya tsyeleka, ata muntu lenda kota na yinzo ya muntu mosi ya ngolo mpe kulaba bima ya yandi, kana yandi kanga ve ntete muntu ya ngolo basinga. Kaka na manima ya kusala faso yina yandi ke lenda kuyiba bima ya yinzo ya muntu yina. 28 Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti bantu ke kuzwa mulemvo ya masumu nyonso yina ba ke salaka, mpe na bifingu* nyonso yina ba ke zonzaka. 29 Kasi konso muntu yina ke vweza mpeve ya santu, Nzambi ke lemvokila yandi ata fioti ve. Yandi me sumuka samu na ntangu nyonso.” 30 Yandi zonzaka yawu samu ba vanda zonza: “Yandi ke na mpeve ya mvindu.”

31 Mama ya yandi mpe baleki ya yandi ya bakala kwizaka, mpe vandaka ya kutelama na ngaanda. Ba filisaka muntu samu na kubokila yandi. 32 Bantu mingi vandaka ya kuvanda zinga-zinga ya yandi. Ba zonzaka na yandi: “Mama ya nge na baleki ya nge ke na ngaanda. Ba ke na sosaka nge.” 33 Kasi yandi vutulaka na bawu: “Nani ke mama ya munu mpe bampangi ya munu?” 34 Yandi talaka bantu yina vandaka ya kuvanda zinga-zinga ya yandi mpe zonzaka: “Tala, mama ya munu mpe bampangi ya munu! 35 Konso muntu yina ke salaka luzolo ya Nzambi, ni yandi muntu ke mpangi ya munu ya bakala, mpangi ya munu ya kento, mpe mama ya munu.”

4 Yesu bandaka dyaka kulonga pene-pene na mubu, mpe kimvuka ya kulutila nene ya bantu vukanaka pene-pene na yandi. Na yawu, yandi kotaka na bwatu mpe vandaka. Yandi vandaka mwa ntama na zulu ya maza, kasi bantu nyonso vandaka na zyelo ya mubu. 2 Yandi bandaka kulonga bawu mambu mingi na nzila ya bifwani. Ntangu yandi bandaka kulonga, yandi zonzaka na bawu: 3 “Beno kuwa. Muntu mosi yina ke kundaka, basikaka samu na kukunda. 4 Ntangu yandi vanda kunda, bambuma ya nkaka kubwaka na nzila. Bandeke kwizaka, mpe kudyaka yawu. 5 Bambuma ya nkaka kubwaka na ntoto yina ke na matadi, mpe ya menaka na mbangu, samu ntoto vandaka ve sunda. 6 Kasi ntangu ntangu basikaka, ya yokaka bayinti, mpe bayinti yumaka samu ya vandaka ve na myanzi. 7 Bambuma ya nkaka kubwaka na kati ya bansende. Bansende menaka mpe fyetaka yawu, mpe ya butaka ve. 8 Kasi bambuma ya nkaka kubwaka na ntoto ya mbote, mpe ntangu ya basikaka, ya yelaka. Ya bandaka kubuta bambuma, mosi 30, ya nkaka 60, mpe ya nkaka dyaka bambala 100 kulutila yina ba kundaka.” 9 Na manima yandi bwelaka: “Bika ti muntu yina ke na makutu samu na kuwa, kuwa.”

10 Ntangu yandi vandaka yandi mosi, bilandi ya nkaka mpe bantumwa 12 bandaka kuyufula yandi yinki zola zonza bifwani yina yandi sadilaka. 11 Yandi zonzaka na bawu: “Ba pesaka beno mansweki ya santu* ya Kimfumu ya Nzambi, kasi samu na bantu yina ke na ngaanda, mambu nyonso yayi ke kaka bifwani, 12 samu ata ti ba lenda tala, ba ke vanda na kati ya kidiba, mpe ata ti ba lenda kuwa, ba ke bakula ve, mpe ba ke vutuka ata fioti ve na sika ya Nzambi mpe kuzwa mulemvo.” 13 Yandi zonzaka dyaka na bawu: “Kana beno ke na zabaka ve kifwani yayi, wapi faso beno ke bakula bifwani nyonso ya nkaka?

14 “Muntu yina ke kundaka, ke kundaka dyambu ya Nzambi. 15 Ya ke na ba yina ke na nzila na kisika yina ba me kunda dyambu ya Nzambi. Kasi na manima ya kuwa yawu, Satana ke kwizaka mpe ke katulaka dyambu ya Nzambi yina ba kundaka na kati ya bawu. 16 Ya ke mpe na ba yina ba kundaka na ntoto yina ke na matadi. Na manima ya kuwa dyambu ya Nzambi, ba ke ndimaka yawu na kilengi. 17 Kasi, ba ke ve na myanzi na kati ya bawu. Ba ke kwikilaka samu na mwa ntangu. Kasi ntangu mambu ya mpasi mpe nkwamusu ke kwizaka, samu na dyambu ya Nzambi, ba ke bulaka dibaku.* 18 Ya ke mpe na ba yina ba kundaka na kati ya bansende. Ya ke bantu yina kuwaka dyambu ya Nzambi. 19 Kasi manyongi samu na mambu ya yinza* yayi, ngolo yina bimvwama ke na yawu ya kuvuna bantu mpe bansatu ya mutindu na mutindu, ke kangaka dyambu ya Nzambi, ke fyetaka yawu mpe ya ke butaka ve bambuma. 20 Na kumanisa, ba yina ba kundaka na ntoto ya mbote, ke bantu yina ke kuwaka dyambu ya Nzambi, ke ndimaka yawu, mpe ke butaka bambuma, bambala 30, 60 mpe 100.”

21 Yandi zonzaka dyaka na bawu: “Ba ke tulaka ve mwinda na yisi ya kitunga* to na yisi ya mfulu, faso yina ve? Ya ke ni na zulu ya kima ya kutudila mwinda ba ke tulaka yawu. 22 Na yawu, ya ke ve na mambu yina ke ya kubumbana yina ke talana ve, mpe ya ke ve na mambu yina ba bumbaka mbote-mbote yina ke zabana ve. 23 Bika ti muntu yina ke na makutu samu na kuwa, kuwa.”

24 Yandi bwelaka: “Beno tula dikebi na mambu yina beno ke na kuwaka. Ni kitezolo yina beno ke sadilaka, ba ke sadila mpe samu na beno. Ee, ba ke bwela dyaka beno ya kulutila. 25 Samu ti na muntu yina ke na bima, ba ke pesa dyaka yandi bima mingi ya kulutila. Kasi na muntu yina ke na ata kima, ba ke katula yandi ata bima yina ke na yandi.”

26 Yandi bwelaka dyaka: “Kimfumu ya Nzambi ke mutindu muntu yina ke na mwangisaka bambuma na ntoto. 27 Na mpimpa yandi ke lalaka. Na suka yandi ke vumbukaka. Bambuma ke menaka mpe ke kulaka. Kasi yandi ke zabaka ve mutindu ya ke salamaka. 28 Ntoto ke menisaka yawu mosi bambuma malembe-malembe. Ya ke basisaka ntete mwa yinti. Na manima, yinti yango ke bandaka kubasisa bambuma, mpe bambuma ke yelaka. 29 Ntangu bambuma ke yelaka, yandi ke zengaka yawu na mbele, samu ti ntangu ya kubuka bambuma me lunga.”

30 Yandi zonzaka dyaka: “Na wapi kima beto lenda fwanisa Kimfumu ya Nzambi to wapi kifwani beto lenda baka samu na kulakisa yinki ya zola zonza? 31 Ya ke mutindu mbuma ya mutarde. Ntangu ba ke kundaka yawu na ntoto, ya ke mbuma ya kulutila fioti na bambuma nyonso yina ke na zulu ya ntoto. 32 Kasi na manima ya kukunda yawu, ya ke menaka mpe ke kumaka yinda kulutila bandunda nyonso mpe ke basisaka bintala* ya nene. Na yawu, bandeke ya mazulu lenda kwiza samu na kulala na yisi ya mpewo ya yawu.”

33 Yesu vanda sadilaka bifwani mingi ya mutindu yayi, samu na kulonga bawu dyambu ya Nzambi, na mutindu yina ba zola lenda kubakula yawu. 34 Ya tsyeleka, yandi vanda zonzaka na bawu ntangu nyonso na nzila ya bifwani. Kasi ntangu yandi vanda vukanaka kaka na bilandi ya yandi, yandi vanda bangulaka bawu mambu nyonso.

35 Kilumbu yina, ntangu nkokila kumaka, yandi zonzaka na bawu: “Beto kwenda na simu ya nkaka.” 36 Na manima ya kuzonza na kimvuka ya bantu na kukwenda, ba nataka yandi na bwatu kaka faso yandi vandaka. Ya vandaka na babwatu ya nkaka yina vandaka kuna. 37 Mupepe mosi ya ngolo bandaka kubula, bimpo ya maza bandaka kuningisa bwatu, mpe bwatu bandaka kufuluka na maza. 38 Kasi, Yesu vanda lala na manima, mpe tulaka yintu na zulu ya kuse. Ba vumbulaka yandi mpe ba zonzaka na yandi: “Mulongi, beto ke kufwa, ya ke na salaka nge ata kima?” 39 Na yina, yandi telamaka, ngalaka mupepe mpe zonzaka na mubu: “Bika makelele, vanda swi!” Na yawu, mupepe zunaka, mpe bima nyonso kumaka swi. 40 Mpe yandi zonzaka na bawu: “Samu na yinki beno ke ya kufuluka na boma?* Beno ke ntete ve na kiminu?” 41 Kasi ba vandaka kaka na boma mingi, mpe vanda yufula bawu na bawu: “Muntu yayi ke nani? Ata mupepe mpe mubu ke tumamaka na yandi.”

5 Na manima, ba kumaka na simu ya nkaka ya mubu, na bwala ya bantu ya Geraza. 2 Kaka ntangu Yesu basikaka na bwatu, bakala mosi yina vandaka na mpeve ya mvindu basikaka na kati-kati ya bandyamu* mpe kwizaka na sika ya Yesu. 3 Yandi vanda zingaka na kati-kati ya bandyamu, mpe tii na ntangu yina, ata muntu vanda lenda kukanga yandi basinga, ata ya vandaka ya bisengo. 4 Bambala mingi, ba vanda kangaka yandi maboko mpe makulu na basinga ya bisengo, kasi yandi vanda zengaka yawu. Ata muntu mosi ve vandaka na ngolo ya kukutika yandi. 5 Mpimpa na ntangu, yandi vanda bikaka ve kuganga na kati ya bandyamu mpe na zulu ya bamongo. Mpe yandi vanda lwalisaka nzutu ya yandi na matadi. 6 Kasi ntangu yandi talaka Yesu yina vandaka ntete ntama, yandi kimaka mbangu mpe kwizaka fukama na mantwala ya yandi. 7 Yandi bandaka kuzonza na ngolo nyonso: “Yesu, Mwana ya Nzambi ya Kulutila Kuzangama, nge na munu wapi mambu? Zenga ndefi na nkumbu ya Nzambi ti nge ke kwamisa ve munu.” 8 Yandi zonzaka mutindu yina samu Yesu zabisaka yandi: “Nge mpeve ya yimbi, basika na muntu yayi.” 9 Yesu yufulaka yandi: “Nkumbu ya nge nani?” Yandi vutulaka: “Nkumbu ya munu Kimvuka, samu ti beto kele mingi.” 10 Yandi vanda bika ve kubondila Yesu na kufilisa ve bampeve yina na kizunga ya nkaka.

11 Ya vandaka na bangulu mingi yina vanda kudya na zulu ya mongo. 12 Na yawu, bampeve yango bondilaka yandi: “Filisa beto na kati ya bangulu samu beto kota na kati ya bawu.” 13 Yandi pesaka bawu muswa ya kukwenda. Bampeve ya yimbi basikaka mpe ba kwendaka kota na kati ya bangulu. Lutangu ya bangulu vandaka pene-pene na 2 000. Ba katukaka na zulu ya mongo, ba kubwaka na kati ya mubu, mpe ba dyamaka. 14 Kasi bantu yina vanda kengidila bangulu kimaka, mpe ba zabisaka mambu yina salamaka na bantu ya bwala yango mpe na babwala yina vandaka pene-pene. Na yawu, bantu kwizaka samu na kutala mambu yina lutaka. 15 Ba kwizaka na sika ya Yesu, mpe ba talaka bakala yina Kimvuka ya bambazi ya yimbi kotilaka. Yandi vandaka ya kuvanda, ya kulwata bilele, mpe yandi kumaka na mabanza ya kulunga. Na yawu, ba kumaka na boma. 16 Dyaka, bantu yina talaka mambu yina salamaka, vanda zonzila bawu mambu yina kuminaka na bakala yina bambazi ya yimbi kotilaka mpe mambu yina kuminaka bangulu. 17 Na yawu, ba bandaka kubondila Yesu samu yandi katuka na kizunga ya bawu.

18 Ntangu Yesu vanda kota na bwatu, bakala yina bambazi ya yimbi kotilaka bondilaka Yesu samu yandi kwenda na yandi. 19 Kasi Yesu ndimaka ve kunata yandi mpe zonzaka na yandi: “Vutuka na sika ya dikanda ya nge, mpe zonzila bawu mambu nyonso yina Yehova* me sala samu na nge mpe faso yandi me tala nge kyadi.” 20 Bakala yango kwendaka, mpe bandaka kumwangisa na Dekapole* nsangu ya mambu nyonso yina Yesu salaka samu na yandi, mpe bantu nyonso vanda yituka.

21 Na manima, Yesu vutukaka na simu ya nkaka ya mubu. Bantu mingi vukanaka pene-pene ya yandi ntangu yandi vandaka ntete pene-pene na mubu. 22 Mosi ya bantwadisi ya sinagoge,* na nkumbu ya Zayiruse, kwizaka, mpe ntangu yandi talaka Yesu, yandi kubwaka na makulu ya yandi. 23 Yandi bondilaka Yesu bambala mingi, mpe zonzaka: “Mwana ya munu ya fioti ya kento ke na beelaka mingi.* Mulemvo, kwiza mpe tula yandi maboko samu yandi beluka mpe yandi vuuka.” 24 Na yawu, Yesu kwendaka na yandi. Bantu mingi vanda landa yandi mpe ba vanda fyetikisa yandi na balweka nyonso.

25 Na kati ya bawu ya vandaka na kento mosi yina menga vanda basikaka katuka bamvula 12. 26 Yandi talaka mpasi mingi na sika ya minganga mingi, mpe yandi manisaka mbongo ya yandi nyonso. Yandi belukaka ve, kasi mpasi ya yandi vanda lutila kaka. 27 Ntangu yandi kuwaka mambu yina bantu vanda zonza na nkumbu ya Yesu, yandi kotaka na kati-kati ya bantu, kwizaka na manima ya Yesu, mpe simbaka kilele ya yandi ya zulu, 28 samu yandi vanda zonza: “Kana mu simba kaka bilele ya yandi ya zulu, mu ke beluka.” 29 Na mbala mosi, menga vanda basika dyaka ve yandi, mpe yandi zabaka na nzutu ya yandi ti yandi me beluka na kimbevo ya mpasi yina.

30 Kaka na ntangu yina, Yesu kwizaka zaba ti ngolo basikaka na kati ya yandi. Yandi balukaka na sika ya bantu mpe yufulaka: “Nani me simba bilele ya munu ya zulu?” 31 Bilandi ya yandi vutulaka: “Nge ke na talaka ti bantu ke na fyetikisaka nge, mpe nge ke na yufulaka, ‘Nani me simba munu?’” 32 Kasi Yesu vanda tala na bisika nyonso samu na kuzaba nani salaka mutindu yina. 33 Kento yango vandaka na boma mpe vanda tekita samu yandi zabaka mambu yina kuminaka yandi. Na yawu, yandi kwizaka kubwa na mantwala ya Yesu, mpe zonzilaka yandi mambu nyonso. 34 Yesu zonzaka na yandi: “Mwana ya munu ya kento, kiminu ya nge me belusa nge. Kwenda na kizunu, mpe beluka na kimbevo ya nge ya mpasi.”

35 Tekila Yesu manisa kuzonza, bantu ya nkaka yina katukaka na yinzo ya ntwadisi ya sinagoge,* kwizaka mpe zonzaka: “Mwana ya nge ya kento me kufwa. Samu na yinki kukwamisa dyaka Mulongi?” 36 Kasi Yesu kuwaka mambu yina ba vanda zonza, mpe yandi zonzaka na ntwadisi ya sinagoge:* “Kuvanda ve na boma,* kwikila kaka.” 37 Na yina, Yesu niminaka bantu na kulanda yandi, katula kaka Piere, Zaki mpe Yoane, leki ya Zaki.

38 Ntangu ba kumaka na yinzo ya ntwadisi ya sinagoge,* makelele vandaka mingi kuna, samu bantu vanda dila, mpe ba vanda kufwa na kudila na kugangaka na ngolo nyonso. 39 Na manima ya kukota na yinzo, Yesu zonzaka na bawu: “Samu na yinki beno ke na dilaka mpe ke na salaka makelele mingi? Mwana me kufwa ve, kasi yandi ke na lalaka.” 40 Na yawu, ba bandaka kuseka yandi na ngolo. Yandi basisaka bantu nyonso na ngaanda. Yandi bakaka tata na mama ya mwana, mpe kintwadi na bilandi ya yandi, ba kotaka na kisika yina mwana vandaka. 41 Yesu bakaka diboko ya mwana, mpe zonzaka: “Talita kumi,” yina zola zonza: “Mwana ya munu ya kento, mu ke na zonzaka na nge, telama!” 42 Na mbala mosi, mwana telamaka mpe tambulaka. (Yandi vandaka na bamvula 12.) Mpe na mbala mosi ba vanda lenda dyaka ve kuzonza, samu ba vandaka na kilengi ya kulutila. 43 Kasi bambala mingi yandi niminaka bawu* na kuzonza mambu yayi ata na muntu mosi ve, mpe yandi zonzaka na bawu na kupesa mwana madya.

6 Yesu katukaka na kisika yina, mpe kwendaka na bwala ya yandi. Bilandi ya yandi kwendaka na yandi. 2 Kilumbu ya saba, yandi bandaka kulonga na sinagoge.* Mingi ya ba yina vanda kuwa yandi vanda yituka mpe ba zonzaka: “Wapi kisika muntu yayi me kuzwa bamambu yayi? Samu na yinki ba pesaka yandi ndwenga yayi, mpe samu na yinki bimangu ya mutindu yayi ke na salamaka na nzila ya maboko ya yandi? 3 Ni yandi ve kisadi-mabaya, mwana ya Maria, mpe yaya ya Zaki, Yozefi, Yuda, na Simoni? Baleki ya yandi ya kento, ba ke ve na beto awa?” Na yawu, ba bandaka kubula dibaku samu na yandi. 4 Kasi Yesu zonzaka na bawu: “Ba ke pesaka mbikudi lukumu bisika nyonso, kasi kaka ni na bwala ya yandi, na dikanda ya yandi mpe na yinzo ya yandi ba ke pesaka ve yandi lukumu.” 5 Na yawu, yandi salaka ve bimangu mingi kuna, katula kaka kutula maboko na zulu ya bantu ndambu yina vanda beela, mpe kubelusa bawu. 6 Ya tsyeleka, yandi yitukaka na kutala ti ba vandaka ve na kiminu. Na yawu, yandi kwendaka longa na babwala yina vandaka pene-pene.

7 Yesu bokilaka bantumwa 12, mpe yandi bandaka kufilisa bawu zole-zole. Yandi pesaka bawu lutumu na zulu ya bampeve ya yimbi. 8 Dyaka, yandi pesaka bawu musiku ya kunata ata kima samu na nzyetolo, katula kaka mwa yinti, mpe kunata ve dimpa, saki ya kunatina madya, to mbongo* na bagode ya bawu. 9 Yandi zonzaka mpe na bawu na kulwata mapapa ya bawu, kasi kunata ve bilele zole.* 10 Dyaka, yandi zonzaka na bawu: “Na konso yinzo yina beno ke kota, beno vanda kuna tii ntangu beno ke katuka kuna. 11 Mpe kisika nyonso yina ba ke yamba ve beno, to ke kuwa ve beno, ntangu beno ke basika kuna, beno kubula ntoto yina ke na yisi ya makulu ya beno, samu ya vanda kimbangi samu na bawu.” 12 Na yawu, ba kwendaka mpe ba vanda samuna na bantu ti ba me fwana kubalula ntima. 13 Ba bingisaka bambazi ya yimbi mingi, mpe ba vanda pakula mafuta na bantu mingi yina vandaka na bimbevo mpe kubelusa bawu.

14 Mfumu Erode kuwaka mambu yayi, samu nkumbu ya Yesu kumaka ya kuzabana mingi, mpe bantu vanda zonza: “Yoane Mubotiki me vumbuka na lufwa, mpe ni na yawu yandi ke na ngolo ya kusala bimangu.” 15 Kasi bantu ya nkaka vanda zonza: “Ya ke Eli.” Ba ya nkaka dyaka vanda zonza: “Yandi ke mbikudi faso bambikudi ya ntama.” 16 Ntangu Erode kuwaka yawu, yandi zonzaka: “Yoane yina mu zengaka yintu, ni yandi me vumbuka na lufwa.” 17 Tekila mambu yayi, Erode yandi mosi filisaka bantu na kukwenda bwila Yoane, kukanga yandi basinga ya bisengo, mpe yandi tulaka yandi na boloko. Yandi salaka yawu samu na Erodiade, kento ya yaya ya yandi Filipe, samu Erode kwelaka yandi 18 mpe Yoane vanda zonzaka na yandi: “Nge ke ve na muswa ya kubaka kento ya mpangi ya nge.” 19 Na yawu, Erodiade kanisaka Yoane, mpe vanda sosa kufwa yandi. Kasi yandi vanda lenda ve. 20 Ya tsyeleka, Erode vandaka na boma ya Yoane samu yandi zabaka ti Yoane vandaka muntu ya lunungu* mpe ya santu, mpe yandi vanda bika ve mambu ya yimbi kumina yandi. Bambala nyonso yina yandi vanda kuwaka Yoane, yandi vanda zabaka ve yinki ya kusala. Kasi yandi vanda sepelaka kaka kuwa yandi.

21 Erodiade kuzwaka ntangu ya mbote ntangu Erode yidikaka madya samu na kukembila kilumbu ya yandi ya kubutuka, mpe bokilaka bamfumu ya luyalu, bamfumu ya basoda mpe bantu ya mfunu ya Galile. 22 Mwana ya Erodiade ya kento kotaka mpe binaka. Ya sepelisaka mingi Erode na ba yina vanda kudya* na yandi. Na yawu, mfumu zonzaka na yandi: “Lomba munu mambu nyonso yina nge zola, mpe mu ke pesa nge yawu.” 23 Yandi kwendaka tii na kuzenga ndefi: “Bima nyonso yina nge ke lomba munu, mu ke pesa nge yawu tii na kati-kati ya kimfumu ya munu.” 24 Na yawu, mwana ya kento basikaka mpe kwendaka zonza na mama ya yandi: “Yinki mu me fwana kulomba?” Mama ya yandi zonzaka: “Yintu ya Yoane Mubotiki.” 25 Na mbala mosi, yandi vutukaka na sika ya mfumu mpe lombaka na yandi: “Mu zola nge pesa munu malu-malu yayi yintu ya Yoane Mubotiki na kati ya ndonga.” 26 Ya nyongisaka mingi Erode, kasi yandi lendaka ve kunimina na mwana ya kento mambu yina yandi lombaka, samu na bandefi yina yandi zengaka na mantwala ya bantu yina yandi bokilaka.* 27 Na yawu, mfumu filisaka na mbala mosi kengidi mpe lombaka na yandi na kunata yintu ya Yoane. Kengidi kwendaka mpe zengaka Yoane yintu na boloko. 28 Na manima, yandi nataka yintu yango na kati ya ndonga, yandi pesaka yawu na mwana ya kento mpe mwana ya kento pesaka yawu na mama ya yandi. 29 Ntangu bilandi ya Yoane kuwaka yawu, ba kwendaka baka mvumbi ya Yoane mpe ba tulaka yawu na ndyamu.*

30 Bantumwa vukanaka zinga-zinga ya Yesu, mpe zonzaka na yandi mambu nyonso yina ba salaka mpe ba longaka. 31 Yandi zonzaka na bawu: “Beto kwenda na kisika yina bantu kele ve samu beno pema fioti.” Yandi zonzaka mutindu yina samu bantu vanda kwiza mpe kukwenda, mpe ba vanda kuzwa ve ata ntangu ya kudya. 32 Na yawu, ba kotaka na bwatu mpe ba kwendaka na kisika yina bantu vandaka ve. 33 Kasi bantu talaka bawu ntangu ba vanda kwenda mpe mingi ya nkaka kuwaka yawu. Na yawu, bantu katukaka na babwala nyonso, mpe ba tekilaka na makulu na mbangu na kisika yina Yesu mpe bantumwa vanda kwenda. 34 Ntangu Yesu basikaka na bwatu, yandi talaka kimvuka ya nene ya bantu. Yandi talaka bawu kyadi, samu ba vandaka mutindu mameme yina ke ve na muvungi. Mpe yandi bandaka kulonga bawu bamambu mingi.

35 Samu bwisi bandaka kuyila, bilandi kwizaka pene-pene ya yandi, mpe zonzaka: “Kisika yayi ke ntama na bwala, mpe ya me kuma mpimpa. 36 Zonza na bawu na kukwenda na babwala ya fioti na ya nene yina ke pene-pene na awa, samu na kusumba kima ya kudya.” 37 Yandi vutulaka bawu: “Beno pesa bawu beno mosi kima ya kudya.” Na yawu, ba zonzaka na yandi: “Nge zola ti beto kwenda sumba mampa na lutangu ya badenie* 200 mpe kupesa bawu yawu samu ba kudya?” 38 Yesu zabisaka bawu: “Beno kwenda tala mampa yikwa ke na beno.” Ba kwendaka tala, mpe zonzaka: “Beto ke na mampa tanu mpe bambisi zole.” 39 Yesu lombaka na bantu nyonso na kuvanda na zulu ya matiti, na bikunku. 40 Ba vandaka na bikunku ya bantu 100, mpe ya bantu 50. 41 Na yawu, yandi bakaka mampa tanu mpe bambisi zole yina, yandi talaka na zulu mpe sambilaka samu na kulomba lusakumunu. Na manima yandi zengaka mampa, mpe bandaka kupesa yawu na bilandi samu ba kabula yawu na bantu. Yandi kabulaka mpe bambisi zole yina na bantu nyonso. 42 Na yawu, bantu nyonso kudyaka mpe yukutaka. 43 Na manima, ba lokotaka bitunga 12 ya kufuluka na bitini ya mampa, kukatula bambisi. 44 Lutangu ya bantu yina kudyaka mampa vandaka babakala 5 000.

45 Na mbala mosi, Yesu zonzaka na bilandi ya yandi na kukota na bwatu, mpe na kutekila na simu ya nkaka ya maza, pene-pene na Besayida, ntangu yandi mosi vanda zonza na kimvuka ya bantu na kuvutuka. 46 Na manima ya kupesa bawu yeyeye, yandi kwendaka na mongo samu na kusambila. 47 Ntangu nkokila kumaka, bwatu vandaka me kuma na kati-kati ya maza, kasi yandi bikanaka yandi mosi na ntoto. 48 Yesu talaka ti bilandi ya yandi vanda tala mpasi na kunata bwatu samu mupepe vanda nwanisa bawu. Tekila bwisi kutsya,* yandi kwizaka na sika ya bawu. Yandi vanda tambula na zulu ya maza, mpe yandi zola luta bawu. 49 Ntangu ba talaka ti yandi vanda tambula na zulu ya mubu, ba kanisaka: “Ya ke kimona-meso!” Mpe ba bandaka kuganga. 50 Ya tsyeleka, bawu nyonso talaka yandi mpe kumaka na boma. Kasi na mbala mosi, Yesu zonzaka na bawu: “Beno vanda na bukindi. Ya ke munu. Beno tala ve boma.” 51 Na manima, yandi kotaka na bwatu mpe mupepe zunaka. Na yina, ba yitukaka mingi. 52 Ya tsyeleka, ba bakulaka ve kimangu ya mampa, samu bantima ya bawu vandaka ntete ya kukangama.

53 Na manima ya kusabuka maza, ba kumaka na Genezareti mpe ba telemisaka bwatu pene-pene na kisika yina. 54 Kasi ntangu ba basikaka kaka na bwatu, bantu zabaka ti ya vandaka ni yandi. 55 Ba kwendaka mbangu na kizunga nyonso. Ba nataka na zulu ya bipoyi bantu yina vanda beela, na kisika yina ba kuwaka ti Yesu vandaka. 56 Bisika nyonso yina yandi vanda kotaka, na babwala, na bambanza to na babwala ya fioti, bantu vanda nataka na bazandu ba yina vanda beela, mpe ba vanda bondila yandi na kubika ti ba simba kaka nsongi ya kilele ya yandi ya zulu. Ba yina nyonso vanda simba yawu vanda beluka.

7 Bafarize na ndambu ya basoniki yina katukaka na Yeruzalemi, vukanaka zinga-zinga ya Yesu. 2 Ba talaka bilandi ya nkaka ya Yesu kudya na maboko ya mvindu, ya zola zonza maboko yina ba me sukula ve.* 3 (Ya tsyeleka, Bafarize na Bazwife nyonso ke kudyaka ve kana ba me sukula ve maboko tii na dikodi, samu ba ke ya kukangama na misiku ya bankooko. 4 Mpe ntangu ba ke katukaka na zandu, ba ke kudyaka ve kana ba me yobila ntete ve. Ba ke zitisaka mpe misiku mingi ya nkaka ya bankooko ya bawu, mutindu kubotika bakopo, banzungu yina ba yidikaka na ntoto, mpe bandonga ya kwivre.) 5 Na yawu, Bafarize na basoniki yayi yufulaka na Yesu: “Samu na yinki bilandi ya nge ke tumamaka ve na misiku ya bankooko? Samu na yinki ba ke kudyaka na maboko ya mvindu?” 6 Yandi vutulaka bawu: “Izayi bikulaka mambu ya tsyeleka samu na beno bantu ya luvunu, mutindu ya ke ya kusonama, ‘Bantu yayi ke kumisaka munu kaka na bikoba ya bawu, kasi bantima ya bawu ke ntama mingi na munu. 7 Ba ke na tatamanaka na kusambila munu, kasi ya ke ya mpamba, samu malongi ya bawu ke misiku yina ke katukaka na bantu.’ 8 Beno ke losaka musiku ya Nzambi mpe ke kangamaka na misiku ya bantu.”

9 Dyaka, yandi zonzaka na bawu: “Beno ke na mangaka na mayela nyonso musiku ya Nzambi, samu na kubumba misiku ya bankooko ya beno. 10 Na kifwani, Moyize zonzaka, ‘Pesa tata ya nge na mama ya nge lukumu,’ mpe, ‘Ba fwana kufwa muntu yina ke finga* tata to mama ya yandi.’ 11 Kasi beno, beno ke zonzaka, ‘Kana muntu zonza na tata to na mama ya yandi, “Bima yina mu zola pesa nge samu na kusadisa nge, ke korbani (ya zola zonza, dikabu yina mu pesaka nsilulu ti mu ke pesa yawu na Nzambi),”’ 12 beno ke na pesaka dyaka ve muntu yango nzila ya kusala ata kima samu na tata to mama ya yandi. 13 Na mutindu yina, beno ke na manisaka mfunu ya dyambu ya Nzambi samu na misiku ya bankooko ya beno, yina beno ke pesaka na bantu ya nkaka. Beno ke salaka mpe mambu mingi ya faso yina.” 14 Na manima, yandi bokilaka dyaka kimvuka ya bantu na sika ya yandi mpe zonzaka na bawu: “Beno kuwa munu beno nyonso mpe beno bakula. 15 Ata kima mosi ve ya ngaanda mpe yina ke kotaka na muntu lenda kumisa yandi mvindu. Kasi ni bima yina ke katukaka na muntu ke kumisaka yandi mvindu.” 16*  ——

17 Ntangu yandi kotaka na yinzo mosi ntama na kimvuka ya bantu, bilandi ya yandi bandaka kuyufula yandi na yina me tadila kifwani yina yandi zonzilaka. 18 Yandi zonzaka na bawu: “Beno mpe ke ve na mayela mutindu bawu? Beno zaba ve ti ata kima yina ke katukaka na ngaanda mpe ke kotaka na muntu lenda kumisa yandi mvindu, 19 samu ya ke kotaka ve na ntima, kasi ya ke kotaka na kivumu mpe na manima ya ke kwendaka na kabine?” Na kuzonzaka mutindu yayi, Yesu lakisaka ti madya nyonso ke ya kuvedila. 20 Dyaka, yandi zonzaka: “Ni bima yina ke basikaka na muntu ke kumisaka yandi mvindu. 21 Ya tsyeleka, ni na kati ya bantu, na kati ya bantima ya bawu ke katukaka makanisi ya yimbi: kinsuza,* kuyiba, kufwa bampangi, 22 bansalulu ya kinsuza,* lukoso, kusala bantu yimbi, luvunu, ndyatulu ya busafu mpe ya nko,* disu yina ke na musoki, kufinga, lunangu, mpe buzoba. 23 Bima nyonso ya yimbi yayi ke katukaka na ntima ya muntu mpe ke kumisaka yandi mvindu.”

24 Yandi katukaka na kisika yina mpe kwendaka na kizunga ya Tire na ya Sidoni. Kuna, yandi kotaka na yinzo mosi. Yandi zolaka ve ti bantu zaba, kasi yandi lendaka ve kubumbana. 25 Na mbala mosi, kento mosi yina mwana ya yandi ya fioti ya kento vandaka na mpeve ya mvindu, kuwaka nsangu ya Yesu. Yandi kwizaka mpe kubwaka na makulu ya yandi. 26 Kento yango vandaka Mugreke, muntu ya bwala ya Finisi ya Siri.* Yandi vanda bika ve kubondila Yesu samu yandi bingisa mbazi ya yimbi yina kotilaka mwana ya yandi ya kento. 27 Kasi Yesu zonzaka na yandi: “Bika ntete ti bana yukuta, samu ya ke ve mbote na kubaka dimpa ya bana mpe kulosila yawu na bana ya bayimbwa.” 28 Kasi yandi vutulaka: “Ee mfumu, kasi ata bana ya bayimbwa na yisi ya mesa ke kudyaka bitini yina bana ya fioti ke bwisaka.” 29 Na yawu Yesu zonzaka na yandi: “Samu nge me zonza mambu yayi, kwenda. Mbazi ya yimbi me basika na mwana ya nge ya kento.” 30 Ntangu kento yango kumaka na yinzo ya yandi, mwana yango ya fioti vandaka ya kulala na mfulu mpe mbazi ya yimbi vandaka me basika.

31 Ntangu Yesu katukaka na kizunga ya Tire mpe vutukaka, yandi lutaka na Sidoni samu na kukwenda na Mubu ya Galile, mpe yandi lutaka na kizunga ya Dekapole.* 32 Kuna, ba natinaka yandi bakala mosi yina vandaka na makutu ya kufwa, mpe yina vanda zonzaka ve mbote-mbote. Ba bondilaka yandi na kutula yandi diboko. 33 Yandi nataka yandi na lweka, ntama na kisika yina bantu mingi vandaka. Na manima yandi tulaka misapi ya yandi na makutu ya bakala yango, yandi losaka mante, mpe yandi simbaka yandi na ludimi. 34 Na manima, Yesu talaka na zulu, yandi pemaka na ngolo nyonso mpe yandi zonzaka: “Efata,” yina zola zonza, “Funguka.” 35 Na yawu, makutu ya muntu yango fungukaka, ludimi ya yandi nyangukaka, mpe yandi bandaka kuzonza mbote-mbote. 36 Yesu niminaka bawu na kuzonzila yawu na muntu. Kasi ntangu yandi vanda lutilaka na kunimina bawu, ba vanda lutilaka mpe na kumwangisa nsangu. 37 Ya tsyeleka, bantu yitukaka mingi, mpe ba zonzaka: “Bamambu nyonso yina yandi ke salaka ke mbote. Yandi ke salaka ti ata mpe bantu ya makutu ya kufwa kuwa, mpe mababa zonza.”

8 Na bilumbu yina, bantu mingi vukanaka dyaka na kisika yina Yesu vandaka. Samu ba vandaka ve na kima ya kudya, Yesu bokilaka bilandi ya yandi mpe zonzaka na bawu: 2 “Mu ke na kyadi samu na bantu yayi, samu ba me lutisa bilumbu tatu na munu awa, mpe ba ke ve na kima ya kudya. 3 Kana mu vutula bawu nsatu na bayinzo ya bawu, ba ke lemba na nzila, mpe ba ya nkaka na kati ya bawu me katuka ntama.” 4 Kasi bilandi vutulaka: “Kisika yayi ke ntama na bwala. Wapi kisika muntu lenda kuzwa mampa ya kulunga samu bantu nyonso yayi kudya mpe yukuta?” 5 Na yawu, yandi yufulaka bawu: “Beno ke na mampa yikwa?” Ba zonzaka: “7.” 6 Yandi zonzaka na bantu na kuvanda na ntoto. Na manima, yandi bakaka mampa 7 yina. Yandi vutulaka matondo na Nzambi samu na yawu, zengaka yawu, mpe bandaka kupesa yawu na bilandi ya yandi samu ba kabula yawu, mpe bilandi kabulaka yawu na bantu. 7 Ba vandaka mpe na mwa bambisi. Yandi sakumunaka yawu mpe yandi zonzaka na bawu na kukabula mpe yawu. 8 Bantu kudyaka mpe yukutaka. Ba lokotaka bitunga* 7 ya nene ya kufuluka na bitini ya mampa yina bikanaka. 9 Ntyo, ya vandaka na babakala pene-pene na 4 000. Na manima, Yesu zonzaka na bawu na kuvutuka.

10 Na mbala mosi, yandi kotaka na bwatu na bilandi ya yandi mpe kwendaka na kizunga ya Damanuta. 11 Bafarize kwizaka mpe ba bandaka kusolola na yandi. Samu na kumeka yandi, ba lombaka yandi kidimbu yina me katuka na zulu. 12 Yandi pemaka na ngolo nyonso mpe zonzaka: “Samu na yinki bantu ya ntangu yayi ke na sosaka kidimbu? Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka ti ba ke pesa bantu ya ntangu yayi ata kidimbu mosi ve.” 13 Na yawu, yandi bikaka bawu, kotaka dyaka na bwatu mpe kwendaka na simu ya nkaka ya maza.

14 Kasi bilandi zimbanaka kunata mampa. Ba vandaka na ata kima na bwatu, kasi kaka dimpa mosi. 15 Yandi kebisaka bawu pwelele mutindu yayi: “Beno fungula meso. Beno sala keba na levire ya Bafarize mpe levire ya Erode.” 16 Ba bandaka kuswana bawu na bawu na yina ba vandaka ve na mampa. 17 Ntangu yandi talaka faso yina, yandi zonzaka na bawu: “Samu na yinki beno ke na swanaka na yina beno ke ve na mampa? Nabunu beno bakula? Nabunu beno vanda na mayela? Bantima ya beno ke ntete ya kukangama? 18 ‘Ata ti beno ke na meso, kasi beno ke na talaka ve, mpe ata ti beno ke na makutu, kasi beno ke na kuwaka ve?’ Beno ke na zabaka dyaka ve 19 ntangu mu zengaka mampa tanu samu na babakala 5 000? Bitunga yikwa ya kufuluka na bitini ya mampa beno lokotaka?” Ba vutulaka: “12.” 20 “Ntangu mu zengaka mampa 7 samu na babakala 4 000, bitunga ya nene* yikwa ya kufuluka na bitini ya mampa yina bikanaka beno kuzwaka?” Ba zonzaka: “7.” 21 Na yawu yandi zonzaka na bawu: “Nabunu beno bakula?”

22 Ntangu ba kumaka na Besayida, ba natinaka yandi bakala mosi yina vandaka na meso ya kufwa, mpe ba bondilaka yandi na kusimba yandi. 23 Yandi simbaka bakala ya kufwa meso yina na diboko, mpe nataka yandi na ngaanda ya bwala. Yandi lobolaka mante na meso ya yandi. Na manima, yandi tulaka maboko na zulu ya yandi, mpe yufulaka yandi: “Nge ke na talaka kima?” 24 Bakala yango talaka na mantwala mpe zonzaka: “Mu ke na talaka bantu, kasi ba ke mutindu bayinti yina ke na tambulaka.” 25 Yesu tulaka dyaka maboko ya yandi na meso ya bakala yango, mpe yandi talaka pwelele. Meso ya yandi belukaka, mpe yandi lendaka kutala bima nyonso mbote-mbote. 26 Na yina, Yesu vutulaka yandi na yinzo ya yandi mpe zonzaka: “Kukota ve na bwala.”

27 Na manima, Yesu na bilandi ya yandi kwendaka na babwala ya Sezarea ya Filipi. Na nzila, yandi bandaka kuyufula bilandi ya yandi: “Samu na bantu, mu ke nani?” 28 Ba zonzaka na yandi: “Yoane Mubotiki, kasi ya ba nkaka ke zonzaka Eli, mpe ya ba nkaka dyaka, mosi ya bambikudi.” 29 Yandi yufulaka bawu: “Kasi na beno, mu ke nani?” Piere vutulaka: “Nge ke Kristo.” 30 Na yina, yandi niminaka bawu na ngolo nyonso na kuzonzila na ata muntu nani yandi kele. 31 Dyaka yandi bandaka kulonga bawu ti Mwana ya muntu me fwana kukutana na bampasi mingi. Bakuluntu, bamfumu ya banganga-nzambi mpe basoniki ke manga yandi, ba ke kufwa yandi mpe yandi ke vumbuka na lufwa na manima ya bilumbu tatu. 32 Ya tsyeleka, yandi vanda zonzila bawu yawu pwelele. Kasi Piere nataka yandi na lweka, mpe bandaka kungala yandi. 33 Yesu balukaka, talaka bilandi ya yandi, mpe sembaka Piere: “Luta na manima ya munu, Satana! samu ti makanisi ya nge ke ve makanisi ya Nzambi, kasi ya bantu.”

34 Yesu bokilaka kimvuka ya bantu na bilandi ya yandi mpe zonzaka na bawu: “Kana muntu zola kulanda munu, bika yandi kukimanga, yandi baka yinti ya yandi ya mpasi,* mpe tatamana na kulanda munu. 35 Samu muntu yina ke sosaka kuvuukisa luzingu* ya yandi, ke zimbisa yawu, kasi muntu yina ke zimbisa luzingu ya yandi samu na munu, mpe samu na nsangu ya mbote ke vuukisa yawu. 36 Ya tsyeleka, wapi mambu ya mbote muntu ke kuzwa kana yandi kuzwa yinza nyonso mpe zimbisa luzingu* ya yandi? 37 Yinki muntu ke pesa na kisika ya luzingu* ya yandi? 38 Samu muntu yina ke talaka nsoni ya munu mpe ya mambu yina mu ke zonzaka na mantwala ya bantu ya ntangu yayi yina ke ya kinsuza* mpe yina ke basumuki, Mwana ya muntu mpe ke tala nsoni ya yandi ntangu yandi ke kwiza na nkembo ya Tata ya yandi na bambazi ya santu.”

9 Yandi zonzaka dyaka na bawu: “Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti, bantu ya nkaka yina kele awa ke kufwa ve tekila ba tala Kimfumu ya Nzambi yina me kwizaka na ngolo nyonso.” 2 Na manima ya bilumbu 6, Yesu bakaka Piere, Zaki, na Yoane, mpe yandi nataka bawu na zulu ya mongo mosi ya yinda, kisika yina ba vandaka kaka bawu mosi. Mpe yandi kitukaka na mantwala ya bawu. 3 Bilele ya yandi ya zulu bandaka kungenga, mpe ya kumaka mpembe ya kulutila. Ata muntu na ntoto ya muvimba lenda kumisa kinkuti mpembe ya mutindu yina. 4 Dyaka, Eli na Moyize basikilaka bawu, mpe ba vanda solola na Yesu. 5 Na yawu, Piere zonzaka na Yesu: “Rabi* ya ke mbote na yina beto kele awa. Bika beto yidika bayinzo tatu ya balele, mosi samu na nge, mosi samu na Moyize, mpe mosi samu na Eli.” 6 Ya tsyeleka, Piere vanda zaba ve yinki yandi ke sala, samu ba vandaka na boma mingi. 7 Dituti mosi basikaka, fukaka bawu, mpe ndinga mosi wakanaka na kati ya dituti, mpe zonzaka: “Yayi ni Mwana ya munu yina mu ke zolaka mingi. Beno kuwa yandi.” 8 Na mbala mosi, ba talaka bisika nyonso, mpe ba talaka ti ata muntu mosi ve vandaka dyaka na bawu, katula kaka Yesu.

9 Ntangu ba vanda katuka na zulu ya mongo, Yesu niminaka bawu na ngolo nyonso na kuzonzila na ata muntu mambu yina ba talaka, tii ntangu Mwana ya muntu ke vumbuka na lufwa. 10 Ba tumamaka na* mambu yina yandi zonzaka na bawu. Kasi ba vanda solola bawu na bawu, samu na kuzaba yinki Yesu vanda sosa kuzonza, ntangu yandi zonzilaka kuvumbuka ya yandi na lufwa. 11 Ba bandaka kuyufula yandi: “Samu na yinki basoniki ke zonzaka ti Eli me fwana kukwiza ntete?” 12 Yandi vutulaka bawu: “Ya tsyeleka, Eli ke na kwizaka ntete, mpe ke bongisa mambu nyonso. Kasi samu na yinki Masonoko ke zonzaka ti Mwana ya muntu fwana kukutana na bampasi mingi, mpe ba ke bakila yandi mutindu kima ya nganzi? 13 Kasi mu ke na zonzaka na beno ti Eli kwizaka, mpe ba salaka yandi mambu nyonso yina ba zolaka, kaka mutindu ba sonikaka yawu samu na yandi.”

14 Ntangu ba kumaka kisika yina bilandi ya nkaka vandaka, ba talaka ti bantu mingi zungaka bawu, mpe basoniki vanda solola na bawu. 15 Ntangu bantu talaka Yesu, ba yitukaka mingi, mpe ba kwendaka na mbangu na sika ya yandi samu na kupesa yandi mbote. 16 Yesu yufulaka: “Wapi mambu beno ke na sololaka na bawu?” 17 Muntu mosi na kati ya bawu vutulaka yandi: “Mulongi, mu me natina nge mwana ya munu ya bakala, samu yandi ke na mpeve yina ke kumisaka yandi dibaba. 18 Konso ntangu yina ya ke simbaka yandi, ya ke losaka yandi na ntoto, mafulu ke basikaka mwana na yinwa, yandi ke dyakunaka meno, mpe ngolo ya yandi ke manisaka. Mu me lomba na bilandi ya nge na kubingisa mpeve yina, kasi ba me lenda ve.” 19 Yesu zonzaka na bawu: “Beno bantu ya ntangu yayi, yina ke ve na kiminu, tii wapi ntangu mu me fwana kuvanda na beno? Tii wapi ntangu mu me fwana kukanga ntima na bifu ya beno? Beno natina munu yandi.” 20 Na yina, ba natinaka yandi mwana yango. Ntangu mpeve talaka Yesu, na mbala mosi yandi ningisaka mwana na ngolo nyonso. Mwana kubwaka mpe vanda baluka na ntoto. Mafulu vanda basika yandi na yinwa. 21 Yesu yufulaka na tata ya mwana yina: “Ya me sala bantangu yikwa yina mambu yayi ke kuminaka yandi?” Yandi vutulaka: “Banda bumwana ya yandi. 22 Bambala ya nkaka, mpeve yango ke losaka yandi na tiya to na maza samu na kufwa yandi. Kana nge lenda sala kima, tala beto kyadi mpe sadisa beto.” 23 Yesu zonzaka na yandi: “Samu na yinki nge me zonza na munu, ‘Kana nge lenda’? Mambu nyonso lenda salama na muntu yina ke kwikilaka.” 24 Na mbala mosi, tata ya mwana zonzaka na ndinga ya ngolo: “Mu ke na kwikilaka. Sadisa munu kisika yina mu ke ve na kiminu!”

25 Ntangu Yesu talaka ti bantu vanda kwiza na mbangu kisika yina ba vandaka, yandi ngalaka mpeve ya mvindu yina mpe zonzaka: “Nge mpeve yina ke kumisaka mwana dibaba mpe ke kufwaka yandi makutu, mu ke na zonzaka na nge na kubasika na yandi, mpe na kukota dyaka ve na yandi.” 26 Mpeve gangaka, ningisaka mwana na ngolo nyonso mpe basikaka. Mwana kumaka mutindu muntu ya kufwa, mpe bantu mingi vanda zonza ti yandi me kufwa. 27 Kasi, Yesu simbaka mwana na diboko, telemisaka yandi, mpe mwana telamaka. 28 Ntangu Yesu kotaka na yinzo mosi, bilandi yufulaka yandi na kisika yina ba vandaka kaka bawu mosi: “Samu na yinki beto me lenda ve kubingisa mpeve yina?” 29 Yandi vutulaka bawu: “Kaka na nzila ya lusambu ba lenda basisa mpeve ya mutindu yayi.”

30 Ba katukaka kuna, mpe ba lutaka na Galile. Kasi Yesu zolaka ve ti ata muntu mosi zaba yawu, 31 samu yandi vanda sosa kulonga bilandi ya yandi. Yandi vanda zonza na bawu: “Ba ke teka Mwana ya muntu na maboko ya bantu mpe ba ke kufwa yandi, kasi ata ti ba ke kufwa yandi, yandi ke vumbuka na lufwa bilumbu tatu na manima.” 32 Kasi ba bakulaka ve mambu yina yandi vanda zonza, mpe ba vandaka na boma ya kuyufula yandi.

33 Na manima, ba kumaka na Kapenawume. Ntangu yandi vandaka na kati ya yinzo, Yesu yufulaka bawu: “Wapi mambu beno vanda solola na nzila?” 34 Ba vandaka kaka swi, samu ti na nzila ba vanda swana samu na kuzaba nani na kati ya bawu me lutila bampangi. 35 Na yina, yandi vandaka, bokilaka bantumwa 12 mpe zonzaka na bawu: “Kana muntu zola kuvanda muntu ya ntete, yandi me fwana kuvanda muntu ya nsuka na kati ya bantu nyonso mpe kisadi ya bantu nyonso.” 36 Na manima, Yesu bakaka mwana ya fioti mpe telemisaka yandi na kati-kati ya bawu. Yandi tulaka maboko ya yandi na zulu ya mapeka ya mwana, mpe zonzaka na bawu: 37 “Muntu yina me yamba mosi ya bana ya fioti mutindu yandi yayi na nkumbu ya munu, me yamba mpe munu. Mpe muntu yina me yamba munu me yamba ve kaka munu, kasi mpe muntu yina filisaka munu.”

38 Yoane zonzaka na yandi: “Mulongi, beto talaka muntu mosi yina vanda bingisa bambazi ya yimbi na nkumbu ya nge, mpe beto sosaka kunimina yandi samu yandi ke ve na kati ya bantu yina ke landaka beto.” 39 Kasi Yesu vutulaka: “Beno sosa ve kunimina yandi, samu ti ata muntu lenda sala kimangu na nkumbu ya munu, mpe na mbala mosi kubanda kutonga munu. 40 Muntu yina ke ve mbeni ya beto, ke kotilaka beto. 41 Muntu yina ke pesaka beno kopo ya maza ya kunwa samu beno ke bantu ya Kristo, ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti yandi ke zimbisa ata fioti ve difuta ya yandi. 42 Kasi muntu yina ke salaka ti mosi ya bantu ya fioti yayi yina ke na kiminu na munu bula dibaku, ya ke vanda mbote ba kanga yandi na laka ditadi ya kunikila yina mbuluku ke balulaka, mpe ba losa yandi na mubu.

43 “Kana diboko ya nge ke salaka ti nge bula dibaku, zenga yawu. Ya me lutila mbote na nge na kuzwa luzingu na diboko mosi, na kisika ba losa nge na maboko nyonso zole na Gehena,* na kati ya tiya yina ba lenda kufwa ve. 44*   —— 45 Kana dikulu ya nge ke salaka ti nge bula dibaku, zenga yawu. Ya me lutila mbote na nge na kuzwa luzingu na dikulu mosi, na kisika ba losa nge na makulu nyonso zole na Gehena.* 46*   —— 47 Dyaka, kana disu ya nge ke salaka ti nge bula dibaku, losa yawu ntama na nge. Ya me lutila mbote na nge na kukota na Kimfumu ya Nzambi na disu mosi, na kisika ba losa nge na meso nyonso zole na kati ya Gehena,* 48 kisika yina bantunga ke kufwaka ve mpe tiya ke kufwaka ve.

49 “Ba me fwana kutula muntu nyonso tiya mutindu ba ke tulaka mungwa na madya. 50 Mungwa ke kima ya mbote. Kasi, kana mungwa ke dyaka ve na ngolo ya yawu, yinki ba lenda sala samu na kuvutula ngolo ya yawu? Beno vanda na mungwa na kati ya beno mpe beno bumba kizunu beno na beno.”

10 Yandi katukaka kuna mpe kwendaka na bandilu* ya Zude, na simu ya nkaka ya maza ya Yordani. Bantu mingi kwizaka vukana dyaka zinga-zinga ya yandi. Mutindu yandi vandaka na kifu ya kusalaka yawu, yandi bandaka dyaka kulonga bawu. 2 Bafarize kwizaka pene-pene ya yandi samu na kumeka yandi. Ba yufulaka yandi kana bakala lenda kufwa makwela na kento ya yandi. 3 Yandi zonzaka na bawu: “Wapi musiku Moyize pesaka beno?” 4 Ba vutulaka: “Moyize pesaka nzila ya kusonika mukanda ya kubingisa kento, mpe kufwa makwela na yandi.” 5 Kasi Yesu zonzaka na bawu: “Ni samu na ntima ngolo ya beno yandi sonikilaka beno musiku yina. 6 Kasi katuka mbandukulu, ‘Yandi salaka bawu bakala na kento. 7 Ni na yawu bakala ke bika tata na mama ya yandi, 8 mpe bawu zole ke kuma musuni* mosi.’ Na yina, ba ke dyaka ve zole, kasi musuni mosi. 9 Ni na yawu, bika ti ata muntu kukabula yina Nzambi me vukisa.”* 10 Ntangu ba vandaka dyaka na kati ya yinzo, bilandi yufulaka yandi samu na mambu yayi. 11 Yandi zonzaka na bawu: “Muntu yina me kufwa makwela na kento ya yandi, mpe me kwelana na kento ya nkaka, yandi me sala kinsuza* na ntadisi ya kento ya ntete. 12 Mpe kana kento mosi kwelana na bakala ya nkaka na manima ya kufwa makwela na bakala ya yandi, kento yango me sala kinsuza.”*

13 Bantu natinaka yandi bana ya fioti samu yandi simba bawu. Kasi bilandi ngalaka bawu. 14 Ntangu Yesu talaka mambu yayi, yandi dasukaka, mpe yandi zonzaka na bawu: “Beno bika bana ya fioti kukwiza na sika ya munu. Beno sosa ve kukanga bawu nzila, samu Kimfumu ya Nzambi ke ya bantu mutindu bawu. 15 Ya tsyeleka mu ke na zonzaka na beno ti, muntu yina ke yamba ve Kimfumu ya Nzambi mutindu mwana ya fioti, ke kota ata fioti ve na kati ya yawu.” 16 Yandi tulaka bana na nkata ya yandi mpe tulaka bawu maboko samu na kusakumuna bawu.

17 Ntangu yandi vanda kwenda na nzila, bakala mosi kwizaka na mbangu, yandi fukamaka na mantwala ya Yesu, mpe yufulaka yandi: “Mulongi ya mbote, yinki mu me fwana kusala samu na kuzwa luzingu ya ntangu nyonso?” 18 Yesu zonzaka na yandi: “Samu na yinki nge me bokila munu mbote? Ata muntu mosi ve ke mbote, katula kaka Nzambi. 19 Nge me zaba misiku: ‘Kufwa ve muntu, kusala ve kinsuza,* kulaba ve, kupesa ve kimbangi ya luvunu, kusadila ve mayuya samu na kubaka bima ya ngana, pesa tata ya nge na mama ya nge lukumu.’” 20 Bakala yango zonzaka na Yesu: “Mulongi, mu ke zitisaka misiku nyonso yayi kubanda buntwenya ya munu.” 21 Yesu talaka yandi mpe zolaka yandi. Yandi zonzaka: “Ya me bikana nge sala mambu mosi. Kwenda tekisa bima yina ke na nge, kabula mbongo yina na bapovre, mpe nge ke kuzwa kimvwama na mazulu. Na manima, kwiza mpe landa munu.” 22 Kasi bakala yango kumaka na mawa ntangu yandi kuwaka mvutu ya Yesu. Yandi kwendaka na ntima ya kufuluka na kyadi, samu yandi vandaka na bimvwama mingi.

23 Na manima ya kutala bisika nyonso, Yesu zonzaka na bilandi ya yandi: “Ya tsyeleka, ya ke vanda mpasi na bantu yina ke na mbongo na kukota na Kimfumu ya Nzambi!” 24 Kasi, bilandi kamwaka samu na mambu yina yandi zonzaka. Yesu zonzaka dyaka: “Bana ya munu, ya tsyeleka, ya ke mpasi na kukota na Kimfumu ya Nzambi! 25 Ya ke pete na shamo na kuluta na dibulu ya ntumbu, kasi ya ke vanda mpasi ya kulutila samu na mvwama na kukota na Kimfumu ya Nzambi.” 26 Ba yitukaka dyaka mingi, mpe ba zonzaka na yandi:* “Na yawu, nani lenda vuuka?” 27 Yesu talaka bawu na kati ya meso mpe zonzaka na bawu: “Na bantu ya lenda salama ve, kasi ya ke ve mutindu yina samu na Nzambi, samu ti na Nzambi, mambu nyonso lenda salama.” 28 Piere zonzaka na yandi: “Tala, beto me bika bima nyonso mpe beto me landa nge.” 29 Yesu vutulaka: “Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti, ata muntu mosi ve me bika yinzo, bayaya to baleki ya kento na ya bakala, mama to tata, bana to bilanga, samu na munu mpe samu na nsangu ya mbote, 30 yina ke kuzwa ve na ntangu yayi, bambala 100 ya kulutila, bayinzo, bayaya to baleki ya kento to ya bakala, bamama, bana, mpe bilanga, na bankwamusu, mpe na yinza* yina ke kwiza, luzingu ya ntangu nyonso. 31 Kasi bantu mingi yina ke bantu ya ntete ke kuma bantu ya nsuka, mpe bantu ya nsuka ke kuma bantu ya ntete.”

32 Ntangu ba vandaka na nzila samu na kukwenda* na Yeruzalemi, Yesu vanda tambula na mantwala ya bawu. Ba yitukaka, kasi ba yina vanda landa bawu kumaka na boma. Dyaka, Yesu bendaka bantumwa 12 na lweka, mpe yandi zonzaka na bawu bamambu yina zola kumina yandi: 33 “Beno kuwa. Beto ke na kwendaka* na Yeruzalemi, mpe ba ke pesa Mwana ya muntu na maboko ya bamfumu ya banganga-nzambi mpe basoniki. Ba ke zengila yandi lufwa, mpe ba ke pesa yandi na maboko ya bantu ya makanda. 34 Mpe bantu yayi ke seka yandi, ba ke lobola yandi mante, ba ke bula yandi bashikoti, mpe ba ke kufwa yandi. Kasi na manima ya bilumbu tatu, yandi ke vumbuka na lufwa.”

35 Zaki na Yoane, bana ya Zebede, kwizaka pene-pene ya yandi mpe zonzaka: “Mulongi, beto zola ti nge sala samu na beto mambu yina beto ke lomba nge.” 36 Yandi zonzaka na bawu: “Yinki beno ke na sosaka ti mu sala samu na beno?” 37 Ba vutulaka: “Pesa beto muswa ya kuvanda, mosi na diboko ya nge ya bakala, mpe ya nkaka na diboko ya nge ya kento, ntangu nge ke vanda na kati ya nkembo ya nge.” 38 Kasi Yesu zonzaka na bawu: “Beno me zaba ve mambu yina beno ke na lombaka munu. Beno lenda kunwa kwandi kopo yina mu ke na kunwaka, to kuzwa mbotokolo yina mu ke na kuzwaka?” 39 Ba zonzaka na yandi: “Beto lenda.” Na yawu, Yesu zonzaka na bawu: “Kopo yina mu ke na kunwaka, beno ke kunwa yawu, mpe mbotokolo yina mu ke na kuzwaka, beno ke kuzwa yawu. 40 Kasi ni na munu ve na kusoola nani ke vanda na diboko ya munu ya bakala mpe ya kento. Bisika yina kele ya ba yina ba yidikilaka yawu.”

41 Ntangu bilandi 10 ya nkaka kuwaka mambu yango, ba dasukilaka Zaki na Yoane. 42 Kasi Yesu bokilaka bawu mpe zonzaka na bawu: “Beno zaba ti ba yina ke talanaka ti ba ke* bamfumu ya makanda, ke yalaka na zulu ya bantu na ngolo nyonso, mpe bantu ya nene ke salaka ti bantu vanda kaka na yisi ya lutumu ya bawu. 43 Ya me fwana kuvanda ve mutindu yayi na kati ya beno. Kasi muntu yina zola kukuma muntu ya nene na kati ya beno, fwana kuvanda kisadi ya beno. 44 Mpe muntu yina zola kuvanda muntu ya ntete na kati ya beno, fwana kuvanda ngaamba ya bantu nyonso. 45 Samu ata mpe Mwana ya muntu kwizaka ve samu ba sadila yandi, kasi samu na kusadila mpe na kupesa luzingu* ya yandi mutindu ntalu ya kufuta samu na bantu mingi.”

46 Na manima, ba kumaka na Yeriko. Kasi ntangu Yesu, bilandi ya yandi na kimvuka ya nene ya bantu vanda basika na Yeriko, Bartime mwana ya Time yina vandaka na meso ya kufwa, mpe yina vanda lombaka bantu bima, vandaka ya kuvanda na nzila. 47 Ntangu yandi kuwaka ti ya vandaka Yesu, muntu ya Nazareti, yandi bandaka kuzonza na ndinga ya ngolo: “Yesu Mwana ya Davidi, tadila munu kyadi!” 48 Kasi bantu bandaka kungala yandi mpe zonzaka na yandi na kuvanda swi. Ata faso yina, yandi vanda zonza dyaka na ndinga ya kulutila ngolo: “Mwana ya Davidi, tadila munu kyadi!” 49 Na yawu, Yesu telamaka, mpe zonzaka: “Beno bokila yandi.” Ba bokilaka muntu yango ya meso ya kufwa, mpe zonzaka na yandi: “Vanda na kibakala. Telama, yandi ke na bokilaka nge.” 50 Yandi losaka kilele ya yandi ya zulu, telamaka na mbangu mpe kwendaka pene-pene ya Yesu. 51 Yesu yufulaka yandi: “Yinki nge ke na sosaka ti mu sala samu na nge?” Muntu ya meso ya kufwa zonzaka na yandi: “Rabuni,* bika ti mu tala dyaka.” 52 Yesu zonzaka na yandi: “Kwenda, kiminu ya nge me belusa nge.” Na mbala mosi yandi talaka dyaka, mpe yandi bandaka kulanda Yesu.

11 Ntangu ba vandaka pene-pene na Yeruzalemi, ntama mingi ve na Betefaze mpe Betani, na Mongo ya bayinti ya Olive, yandi filisaka bilandi ya yandi zole, 2 mpe zonzaka na bawu: “Beno kwenda na bwala yina beno ke na talaka na mantwala. Kaka na ntangu yina beno ke kota, beno ke tala mwana ya mbuluku* mosi yina ba me kanga singa, mpe yina nabunu muntu vandila. Beno fungula yandi, mpe beno nata yandi awa. 3 Mpe kana muntu yufula beno, ‘Samu na yinki beno ke na salaka yawu?’ beno zonza na yandi, ‘Mfumu ke na nsatu ya yandi, mpe yandi ke vutula yandi na mbangu.’” 4 Na yawu, ba kwendaka mpe ba talaka mwana ya mbuluku mosi ya kukanga na mwelo, na ngaanda, na bala-bala, mpe ba fungulaka yandi. 5 Kasi bantu ya nkaka yina vandaka kuna yufulaka bawu: “Samu na yinki beno ke na fungulaka mwana ya mbuluku?” 6 Bilandi ya Yesu zonzaka na bawu kaka mutindu Yesu zonzilaka bawu, mpe bantu yango bikaka ba kwenda.

7 Ba natinaka Yesu mwana ya mbuluku, ba tulaka bilele ya bawu ya zulu na zulu ya yandi, mpe Yesu vandilaka yandi. 8 Dyaka, bantu mingi tandaka bilele ya bawu ya zulu na nzila. Ba ya nkaka zengaka makasa na bilanga. 9 Ba yina vanda kwenda na mantwala mpe na manima ya yandi vanda zonza na ngolo: “Nzambi, beto ke na bondilaka nge, vuukisa! Bika ti muntu yina ke na kwizaka na nkumbu ya Yehova* kuzwa lusakumunu! 10 Bika Nzambi sakumuna Kimfumu yina ke na kwizaka, Kimfumu ya tata ya beto Davidi! Beto ke na bondilaka nge, vuukisa, nge yina ke na mazulu!” 11 Yesu kotaka na Yeruzalemi, mpe kwendaka na tempelo mpe yandi talaka bisika nyonso yina vandaka pene-pene ya yandi. Kasi samu bwisi bandaka kuyila, yandi kwendaka na Betani na bantumwa 12.

12 Kilumbu yina landaka, ntangu ba vanda katuka na Betani, yandi kumaka na nsatu. 13 Yandi talaka na ntama yinti mosi ya bafige yina vandaka na makasa. Yandi kwendaka tala kana yandi lenda kuzwa bambuma na yinti yango. Kasi ntangu yandi kumaka, yandi takala ata kima, kaka makasa, samu ya vandaka ve ntangu ya bafige. 14 Na yawu, Yesu zonzaka na yawu: “Ata muntu ke kudya dyaka bambuma ya nge.” Mpe bilandi ya yandi vanda kuwa.

15 Na manima, ba kumaka na Yeruzalemi. Yesu kotaka na tempelo mpe bandaka kulosa na ngaanda bantu yina vanda tekisa mpe vanda sumba bima na kati kuna. Yandi bwisaka bamesa ya bantu yina vanda soba mbongo, mpe bakiti ya ba yina vanda tekisa mabembe. 16 Mpe yandi bikaka ata muntu kuluta na tempelo na bima. 17 Yandi vanda longa mpe zonzaka na bawu: “Ya ke ve kwandi ya kusonama, ‘Ba ke bokila yinzo ya munu, yinzo ya lusambu samu na makanda nyonso?’ Kasi beno me kumisa yawu yinzo ya miyibi.” 18 Bamfumu ya banganga-nzambi na basoniki kuwaka yawu, mpe ba bandaka kusosa faso ya kufwa yandi, samu ba vandaka na boma ya yandi na yina bantu nyonso vanda kamwaka na malongi ya yandi.

19 Ntangu bwisi bandaka kuyila, ba basikaka na mbanza. 20 Na suka-suka, ntangu ba vanda luta, ba talaka yinti ya bafige yina yumaka yimeni, tii na myanzi ya yawu. 21 Piere bambukaka moyo mpe zonzaka na Yesu: “Rabi tala! Yinti ya bafige yina nge lokaka me yuma.” 22 Yesu zonzaka na bawu: “Beno vanda na kiminu na Nzambi. 23 Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti, kana muntu zonza na mongo yayi, ‘Katuka awa mpe kwenda kubwa na mubu,’ mpe kana yandi sala ve ntembe na kati ya ntima ya yandi mpe ke na kiminu ti mambu yina yandi me zonza ke salama, ya ke salama. 24 Ni na yawu, mu ke na zonzaka na beno ti, mambu nyonso yina beno ke lombaka na lusambu, beno kwikila ti beno me kuzwa yawu, mpe beno ke kuzwa yawu. 25 Dyaka, ntangu beno ke na sambilaka, beno lemvokila bamambu nyonso ya yimbi yina muntu me sala beno, samu Tata ya beno yina ke na mazulu lemvokila mpe beno masumu ya beno.” 26*  ——

27 Ba vutukaka dyaka na Yeruzalemi. Ntangu yandi vanda tambula na kati ya tempelo, bamfumu ya banganga-nzambi, basoniki na bakuluntu kwizaka, 28 mpe zonzaka na yandi: “Na wapi lutumu nge ke na salaka bamambu yayi? Nani pesaka nge lutumu ya kusala yawu?” 29 Yesu zonzaka na bawu: “Mu ke yufula beno kyuvu mosi. Beno pesa munu mvutu, mpe mu ke zonza na beno na wapi lutumu mu ke na salaka bamambu yayi. 30 Mbotokolo ya Yoane katukaka na zulu to na bantu? Beno pesa munu mvutu.” 31 Ba bandaka kukanisa bawu na bawu, mpe kuzonza: “Kana beto zonza ‘Na zulu,’ yandi ke zonza, ‘Kasi samu na yinki beno kwikilaka ve yandi?’ 32 Kasi kana beto meka kuzonza, ‘Na bantu?’ Ba vandaka na boma ya kimvuka ya bantu, samu ti na bantu nyonso, Yoane vandaka mbikudi ya tsyeleka.” 33 Na yawu, ba zonzaka na Yesu: “Beto zaba ve.” Yesu zonzaka na bawu: “Munu mpe mu ke zonza ve na beno na wapi lutumu mu ke na salaka bamambu yayi.”

12 Na manima, yandi bandaka kuzonzila bawu na nzila ya bifwani: “Bakala mosi kundaka bilanga ya vinu, mpe yandi zungaka yawu. Yandi timunaka dibulu samu na kikamununu ya vinu. Yandi tungaka yinzo mosi ya yinda, mpe na manima yandi bikaka yawu na maboko ya bisadi-bilanga samu ba futila yawu, mpe yandi kwendaka na yinsi ya bunzenza. 2 Na ntangu ya kubuka bambuma, yandi filisaka kisadi mosi na sika ya bisadi-bilanga samu na kuzwa mwa bambuma ya vinu. 3 Kasi ba simbaka yandi, ba bulaka yandi, mpe ba vutulaka yandi maboko mpamba. 4 Yandi filisaka dyaka bawu kisadi ya nkaka. Ba bulaka yandi na yintu mpe ba fingaka yandi. 5 Yandi filisaka kisadi ya nkaka, kasi ba kufwaka yandi. Yandi filisaka bisadi mingi ya nkaka. Ba ya nkaka ba bulaka bawu, mpe ba ya nkaka ba kufwaka bawu. 6 Yandi vandaka dyaka na muntu ya nkaka, mwana ya yandi yina yandi vanda zolaka mingi. Na nsuka, yandi filisaka yandi na sika ya bawu. Yandi kanisaka, ‘Ba ke zitisa mwana ya munu.’ 7 Kasi bisadi-bilanga yayi zonzaka na kati ya bawu na bawu, ‘Ni yandi ke kibyadi. Beno kwiza, beto kufwa yandi, mpe bilanga* kuma ya beto.’ 8 Na yawu, ba simbaka yandi, ba kufwaka yandi, mpe ba losaka yandi na ngaanda ya bilanga ya vinu. 9 Yinki muntu ya kuzwa bilanga ya vinu ke sala? Yandi ke kwiza, yandi ke kufwa bisadi-bilanga, mpe yandi ke pesa bilanga ya vinu na bantu ya nkaka. 10 Nabunu beno tanga mambu yayi na Masonoko, ‘Ditadi yina bantu yina ke tungaka losaka, ni yawu me kuma ditadi ya nsongi ya kulutila mfunu.* 11 Ya me katuka na Yehova* mpe ya ke mambu mosi ya ngitukulu na meso ya beto’?”

12 Na yawu ba sosaka kusimba* yandi, samu ba zabaka ti ni na bawu yandi vanda kanisa ntangu yandi pesaka kifwani yayi. Kasi ba vandaka na boma ya kimvuka ya bantu. Na yawu, ba bikaka yandi mpe ba kwendaka.

13 Na manima, ba filisaka ndambu ya Bafarize mpe bilandi ya Erode na sika ya yandi, samu na kubwila yandi na mambu yina yandi ke zonza. 14 Ntangu bantu yayi kumaka, ba zonzaka na yandi: “Mulongi, beto zaba ti nge ke zonzaka matsyeleka, mpe nge ke sosaka ve ti bantu ndima nge samu nge ke soolaka ve bizizi. Kasi nge ke longaka matsyeleka na yina me tadila Nzambi. Ya ke kwandi mbote na kufuta mpaku na Sezare to ve? 15 Beto me fwana kufuta to ve?” Samu yandi zabaka luvunu ya bawu, Yesu zonzaka na bawu: “Samu na yinki beno ke na sosaka kumeka munu? Beno natina munu denie* mosi.” 16 Ba nataka denie mosi mpe yandi yufulaka bawu: “Kizizi mpe nkumbu yayi ke ya nani?” Ba vutulaka: “Ya kele ya Sezare.” 17 Na yina Yesu zonzaka: “Beno pesa na Sezare bima yina ke ya Sezare, kasi na Nzambi, bima yina ke ya Nzambi.” Ba yitukaka mingi na mvutu yina Yesu pesaka bawu.

18 Na manima, Basaduse yina ke zonzaka ti bantu ya kufwa ke vumbuka ve, kwizaka mpe yufulaka yandi: 19 “Mulongi, Moyize sonikilaka beto ti, kana bakala mosi me kufwa kasi yandi me bika ve mwana, mpangi ya yandi ya bakala fwana kubaka kento yina yandi me bika, mpe kubutila mpangi ya yandi bana. 20 Ya vandaka na bampangi 7 ya bakala. Ya ntete kwelaka kento, kasi yandi kufwaka mpe bikaka ve bana. 21 Ya zole kwelaka kento yango, kasi yandi kufwaka, ata kubika bana. Ya salamaka mpe mutindu mosi samu na mpangi ya tatu. 22 Bawu nyonso 7 bikaka ve bana. Na nsuka, kento yango mpe kufwaka. 23 Ntangu bantu ya kufwa ke vumbuka na lufwa, yandi ke vanda kento ya nani? Samu ti bawu 7 kwelaka yandi.” 24 Yesu zonzaka na bawu: “Ni na yina beno ke na vunamaka samu beno zaba ve Masonoko mpe ngolo ya Nzambi. 25 Ntembe ve, ntangu ba ke vumbuka na lufwa, babakala ke kwelana ve, mpe ba ke pesa ve bakento na makwela, kasi ba ke vanda mutindu bambazi ya mazulu. 26 Kasi na yina me tadila kuvumbuka ya bantu ya kufwa, beno tangaka ve na buku ya Moyize, na disolo yina ke zonzilaka yinti ya bansende, mambu yayi yina Nzambi zonzilaka yandi: ‘Mu ke Nzambi ya Abrahami, Nzambi ya Izaki, mpe Nzambi ya Yakobi’? 27 Yandi ke ve Nzambi ya bantu ya kufwa, kasi ya bantu ya moyo. Beno ke na vunamaka mingi.”

28 Kisoniki mosi vandaka na kati ya bawu mpe kuwaka masolo ya bawu. Samu yandi talaka ti Yesu pesaka bawu mvutu ya kulunga, yandi yufulaka yandi: “Wapi yina kele musiku ya ntete* na kati ya misiku nyonso?” 29 Yesu vutulaka: “Ya ntete ni yayi, ‘Kuwa, O Izraele, Yehova* Nzambi ya beto ke Yehova* mosi kaka, 30 mpe nge fwana kuzola Yehova* Nzambi ya nge na ntima ya nge nyonso, na mwela* ya nge nyonso, na makanisi ya nge nyonso mpe na ngolo ya nge nyonso.’ 31 Ya zole ni yayi, ‘Nge fwana kuzola mpangi ya nge mutindu nge mosi.’ Ya ke ve na musiku ya nkaka yina me lutila misiku yayi.” 32 Kisoniki zonzaka na yandi: “Mulongi, nge me pesa mvutu ya mbote. Ya ke ya kukwelana na matsyeleka, ‘Yandi ke kaka mosi, mpe ya nkaka kele ve katula yandi.’ 33 Mpe kuzola yandi na ntima ya nge nyonso, na mayela ya nge nyonso mpe na ngolo ya nge nyonso, mpe kuzola mpangi ya nge mutindu nge mosi, me lutila mfunu na makabu nyonso yina ba ke yokaka ya muvimba, mpe minkayulu.” 34 Samu Yesu talaka ti yandi pesaka mvutu na mayela nyonso, yandi zonzaka na yandi: “Nge ke ve ntama na Kimfumu ya Nzambi.” Na manima, ata muntu kuzwaka dyaka ngolo ya kuyufula yandi kyuvu.

35 Kasi ntangu Yesu vanda longa na tempelo, yandi zonzaka: “Samu na yinki basoniki ke zonzaka ti Kristo ke mwana ya Davidi? 36 Na ngolo ya mpeve ya santu, Davidi yandi mosi zonzaka, ‘Yehova* zonzaka na Mfumu ya munu: “Vanda na diboko ya munu ya bakala tii ntangu mu ke tula bambeni ya nge na yisi ya makulu ya nge.”’ 37 Davidi yandi mosi me bokila yandi Mfumu. Na yawu, wapi faso yandi lenda vanda dyaka mwana ya yandi?”

Kimvuka ya nene ya bantu vanda kuwa yandi na kilengi. 38 Na ntangu yandi vanda longa, yandi zonzaka dyaka: “Beno sala keba na basoniki yina zola kutambula na bilele ya yinda, mpe ti bantu pesa bawu bambote na buzitu na bazandu, 39 kuvanda na bakiti ya ntete* na basinagoge,* mpe bisika ya kulutila lukumu na bafeti. 40 Ba ke bakaka bima nyonso ya bayinzo ya mifwidi ya bakento, mpe ba ke salaka balusambu ya yinda samu na kutalana. Bantu yayi ke kuzwa kitumbu ya kulutila ngolo.”*

41 Na manima, yandi vandaka na mantwala ya bakesi ya makabu, mpe yandi vanda tala mutindu bantu vanda tula mbongo na kati. Bamvwama mingi vanda tula bambongo mingi ya bisengo. 42 Mufwidi mosi ya kento yina vandaka ve na lubaku, kwizaka mpe tulaka bambongo zole ya fioti ya bisengo ya mfunu mingi ve.* 43 Na yawu, yandi bokilaka bilandi ya yandi mpe zonzaka na bawu: “Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti, mufwidi ya kento yayi yina ke ve na lubaku me tula mingi kulutila bantu nyonso ya nkaka yina me tula mbongo na kati ya bakesi ya makabu. 44 Ya tsyeleka, bawu nyonso me tula mbongo yina lutilaka na zulu ya bimvwama ya bawu, kasi kento yayi yina ke ve na lubaku* me tula bima nyonso yina yandi vandaka na yawu, nyonso yina yandi vandaka na yawu samu na kuzinga.”

13 Ntangu yandi vanda basika na tempelo, mosi ya bilandi ya yandi zonzaka na yandi: “Mulongi, tala matadi mpe bayinzo ya kitoko yayi!” 2 Kasi Yesu zonzaka na yandi: “Nge ke na talaka bayinzo ya nene yayi? Mu ke na zonzaka na beno ti ata ditadi mosi ve ke bikana awa na zulu ya ditadi ya nkaka. Ba ke mwangisa nyonso.”

3 Ntangu yandi vandaka ya kuvanda na zulu ya Mongo ya bayinti ya Olive yina vanda talasana na tempelo, Piere, Zaki, Yoane mpe Andre, yufulaka yandi na mansweki: 4 “Zabisa beto, wapi ntangu bamambu yayi ke salama, mpe wapi yina ke vanda kidimbu yina ke lakisa ti bamambu nyonso yayi ke kuma na nsuka?” 5 Na yawu, Yesu bandaka kuzonza na bawu: “Beno sala keba samu ata muntu vuna beno, 6 samu bantu mingi ke kwiza na nkumbu ya munu, mpe ke zonza, ‘Mu ke yandi,’ mpe ba ke vuna bantu mingi. 7 Dyaka, ntangu beno ke kuwa makelele ya bamvita mpe bansangu ya bamvita, beno tekita ve na boma. Bamambu yayi me fwana kusalama, kasi ya ke vanda ve ntete nsuka.

8 “Samu yinsi mosi ke nwanisa yinsi ya nkaka, mpe kimfumu mosi ke nwanisa kimfumu ya nkaka. Ntoto ke ningana na bisika ya mutindu na mutindu. Bansatu mpe ke vanda. Bamambu yayi ke vanda kubanda ya bampasi ya ngolo.*

9 “Kasi beno, beno sala keba. Bantu ke nata beno na bayinzo ya kusambisa, mpe ba ke bula beno na basinagoge.* Ba ke nata beno na mantwala ya bamfumu ya fioti mpe ya bamfumu ya nene samu na munu. Ya ke vanda kimbangi samu na bawu. 10 Dyaka, na bayinsi nyonso ba me fwana kusamuna ntete nsangu ya mbote. 11 Ntangu ba ke simba beno samu na kunata beno na bazuzi, beno tala ve ntima mpasi na yina beno ke zonza. Kasi mambu ni mambu yina beno ke kuwa na ngunga yina, beno zonza yawu, samu ni beno ve ke zonza, kasi ni mpeve ya santu. 12 Dyaka, mpangi ke pesa mpangi ya yandi samu ba kufwa yandi, tata ke pesa mwana ya yandi, bana ke telemina bibuti ya bawu, mpe ke pesa bawu samu ba kufwa bawu. 13 Mpe bantu nyonso ke yiina beno samu na nkumbu ya munu. Kasi muntu yina ke kanga ntima* tii na nsuka, ke vuuka.

14 “Kasi ntangu beno ke tala kima ya nganzi yina ke mwangisaka nyonso, ya kuvanda na kisika yina ya fwana kuvanda ve, (bika ti muntu yina ke na tangaka sadila mayela ya kubakula bamambu), bika ti bantu yina ke vandaka na Zude banda kukima na zulu ya bamongo. 15 Bika ti muntu yina ke na zulu ya yinzo kukulumuka ve, mpe kukota ve na yinzo ya yandi samu na kubaka kima. 16 Bika ti muntu yina ke na bilanga kuvutukila ve bima yina ke na manima, samu na kubaka kilele ya yandi ya zulu. 17 Kyadi na bakento yina ke vanda na bivumu, mpe na bakento yina ke pesa ntete bana mabene na bilumbu yina. 18 Beno tatamana na kusambila samu ya kubwa ve na ntangu ya madidi ya ngolo, 19 samu na bilumbu yina, ya ke vanda na mpasi yina me salamaka ntete ve katuka mbandukulu ya yinza yina Nzambi yidikaka tii ntangu yina, mpe ya ke salama dyaka ve. 20 Ya tsyeleka, kana Yehova* kumisaka ve nkufi lutangu ya bilumbu yango, ata muntu zola vuuka. Kasi samu na ba yina yandi me soola, yandi me kumisa bilumbu yango nkufi.

21 “Dyaka, kana muntu zonza na beno, ‘Beno tala! Kristo kele awa,’ to ‘Beno tala! Yandi ke kuna,’ beno kwikila ve. 22 Samu ba-Kristo ya luvunu mpe bambikudi ya luvunu ke basika, mpe ba ke sala bimangu mpe bamambu ya ngitukulu samu na kuvuna bantu yina ba soolaka, kana ya lenda salama. 23 Na yawu beno, beno sala keba. Mu me zabisa beno bamambu nyonso tekila ya kuma.

24 “Kasi na bilumbu yina, na manima ya mpasi yango, ntangu ke kuma kitombi, ngonda ke pesa ve nsemo ya yawu, 25 bambwetete ke katuka na zulu mpe ke kubwa, mpe bangolo yina ke na mazulu ke ningana. 26 Na yawu, ba ke tala Mwana ya muntu kukwiza na kati ya matuti, na ngolo mingi mpe nkembo. 27 Yandi ke filisa bambazi, mpe ke vukisa bantu yina yandi soolaka katuka bansongi yiya* ya ntoto, kubanda na nsuka ya ntoto tii nsuka ya mazulu.

28 “Beno longoka na yinti ya bafige: Ntangu bintala* ya yawu ya fioti ke kumaka pete-pete, mpe makasa ya malu-malu ke basikaka, beno ke zabaka ti ntangu ya bamvula me kuma pene-pene. 29 Mutindu mosi mpe, ntangu beno ke tala bamambu yayi kusalama, beno zaba ti yandi me kuma pene-pene na mwelo. 30 Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti bantu ya ntangu yayi ke luta ata fioti ve tekila bamambu nyonso yayi salama. 31 Zulu na ntoto ke luta, kasi bamambu yina mu me zonza ke luta ata fioti ve.

32 “Na yina me tadila kilumbu yina mpe ngunga yina, ata muntu me zaba yawu, ya vanda bambazi na mazulu to Mwana, kasi kaka Tata me zaba yawu. 33 Beno sala keba, beno lala ve, samu beno zaba ve na wapi ntangu, ntangu yina ba tulaka ke kubwa. 34 Ya ke mutindu muntu yina ke na kwendaka na yinsi ya bunzenza. Yandi me bika yinzo ya yandi mpe yandi me pesa yawu na maboko ya bisadi ya yandi. Yandi me pesa kisalu na mosi na mosi ya bawu, mpe yandi me zonza na muntu yina ke kengidilaka mwelo na kuvanda ekenge. 35 Ni na yawu, beno vanda ekenge, samu beno zaba ve ntangu yina mfumu ya yinzo ke kwiza, kana yandi ke vutuka na nkokila to na kati-kati ya mpimpa, to ntangu nsusu ya ntete ke kokolaka to na suka-suka, 36 samu ti ntangu yandi ke vutuka na mbalakata, yandi kwiza kuta ve beno ya kulala. 37 Bamambu yina mu ke na zonzaka na beno, mu ke na zonzaka yawu na bantu nyonso: Beno vanda ekenge.”

14 Ya bikanaka bilumbu zole na kukuma na Pake mpe na mukembo ya Mampa yina ke ve na levire. Bamfumu ya banganga-nzambi na basoniki vanda sosa faso ya kubwila* yandi na mayela ya yimbi* mpe kufwa yandi, 2 samu ba vanda zonza: “Na mukembo ve, samu bantu lenda sala muvusu.”

3 Ntangu Yesu vanda kudya* na Betani, na yinzo ya Simoni muntu ya bwazi,* kento mosi kwizaka. Yandi vandaka na kitutu yina ba yidikaka na albatre, ya kufuluka na mafuta ya nsunga ya kitoko, nare ya siki-siki yina vandaka ntalu mingi. Yandi fungulaka yawu mpe bandaka kumwangisa yawu na yintu ya Yesu. 4 Kasi, bantu ya nkaka bandaka kuzonza bawu na bawu, na nkele nyonso: “Samu na yinki kubebisa mafuta ya nsunga ya kitoko yayi? 5 Ba zola tekisa mafuta ya nsunga ya kitoko yayi na badenie* kuluta 300, mpe kupesa mbongo yina na bapovre.” Na yina, ba dasukilaka mingi* kento yango. 6 Kasi Yesu zonzaka: “Beno bika yandi. Samu na yinki beno ke na kwamisaka yandi? Yandi me sala munu mambu mosi ya mbote. 7 Samu bapovre ke vanda na beno ntangu nyonso, mpe beno lenda sala bawu mambu ya mbote ntangu nyonso beno zola. Kasi munu, mu ke vanda ve na beno ntangu nyonso. 8 Yandi me sala yina yandi me lenda kusala. Yandi me mwangisa mafuta ya nsunga ya kitoko na nzutu ya munu samu na kilumbu yina ba ke zika munu. 9 Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti, bisika nyonso yina ba ke samuna nsangu ya mbote na yinza ya muvimba, ba ke zonzila mpe mambu yina kento yayi me sala, samu na kubambuka yandi moyo.”

10 Yuda Iskayote, mosi ya bantumwa 12, kwendaka tala bamfumu ya banganga-nzambi samu na kuteka Yesu na maboko ya bawu. 11 Ntangu ba kuwaka mambu yina yandi zonzaka, ba sepelaka mingi mpe ba pesaka yandi nsilulu ti ba ke pesa yandi bambongo ya bisengo. Na yawu, yandi bandaka kusosa ntangu ya mbote samu na kuteka yandi.

12 Kilumbu ya ntete ya mukembo ya Mampa yina ke ve na levire, kilumbu yina ba ke pesaka munkayulu samu na Pake, bilandi ya Yesu yufulaka yandi: “Na wapi kisika nge me zola ti beto kwenda mpe beto yidikila nge madya ya Pake?” 13 Na yawu, yandi filisaka bilandi ya yandi zole mpe zonzaka na bawu: “Beno kwenda na mbanza, mpe muntu mosi yina ke na nataka diyuki* ya maza ke bwabana beno. Beno landa yandi. 14 Kisika yina yandi ke kota, beno zonza na mfumu ya yinzo yina, ‘Mulongi me zonza: “Na wapi kisika ya kuyamba banzenza mu lenda kudya Pake na bilandi ya munu?”’ 15 Yandi ke lakisa beno kisika mosi ya nene na zulu, yina ke ya kubongama, mpe yina ke na bima nyonso. Kuna, beno yidika madya ya Pake samu na beto.” 16 Na yawu, bilandi kwendaka, ba kotaka na bwala, mpe ba talaka bamambu kaka faso Yesu zabisaka bawu, mpe ba yidikaka bima samu na Pake.

17 Ntangu nkokila kumaka, Yesu kwizaka na bantumwa 12. 18 Ntangu ba vandaka na mesa mpe ba vanda kudya, Yesu zonzaka: “Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti mosi ya beno, yina ke na kudyaka na munu, ke teka munu.” 19 Ba kumaka na kyadi, mpe mosi na mosi bandaka kuzonza na yandi: “Ya ke ni munu?” 20 Yandi zonzaka na bawu: “Ya ke mosi na kati ya beno 12, muntu yina ke na tulaka diboko na munu na kati ya ndonga. 21 Ya tsyeleka, Mwana ya muntu ke na kwendaka, mutindu ba sonikaka yawu na yina me tadila yandi. Kasi kyadi na muntu yina ke teka Mwana ya muntu. Ya zola vanda mbote na muntu yina na kubutuka ve.”

22 Ntangu ba vanda kudya, Yesu bakaka dimpa, yandi salaka lusambu samu na kulomba lusakumunu, zengaka yawu, pesaka yawu na bilandi, mpe zonzaka: “Beno baka. Ya ke na fwanisaka nzutu ya munu.” 23 Yandi bakaka mpe kopo, mpe yandi salaka lusambu samu na kuvutula matondo. Yandi pesaka bawu yawu mpe bawu nyonso kunwaka yawu. 24 Yandi zonzaka na bawu: “Yayi ke na fwanisaka menga ya munu, ‘menga ya luwawanu,’ yina ke mwangana samu na bantu mingi. 25 Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti mu ke kunwa dyaka ve vinu tii kilumbu yina mu ke kunwa yawu ya malu-malu, na kati ya Kimfumu ya Nzambi.” 26 Na nsuka, na manima ya kuyimba banzimbu* samu na kukumisa Nzambi, ba basikaka mpe ba kwendaka na Mongo ya bayinti ya Olive.

27 Yesu zonzaka na bawu: “Beno nyonso ke bula dibaku, samu ya ke ya kusonama: ‘Mu ke bula muvungi, mpe mameme ke mwangana.’ 28 Kasi ntangu mu ke vumbuka na lufwa, mu ke kwenda na Galile, mpe mu ke vingila beno kuna.” 29 Piere zonzaka na yandi: “Ata ti bawu nyonso bula dibaku, mu ke sala ve yawu.” 30 Na yawu, Yesu zonzaka na yandi: “Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na nge ti bubu yayi, ee kaka na mpimpa yayi, tekila nsusu ya bakala kokola bambala zole, nge ke manga munu bambala tatu.” 31 Kasi yandi vanda zonza kaka: “Ata ya ke lomba ti mu kufwa na nge, mu ke manga ve nge ata fioti.” Mpe bampangi ya nkaka nyonso bandaka kuzonza mambu ya mutindu mosi.

32 Na yawu, ba kwendaka na kisika mosi yina ba vanda bokilaka Getesemane, mpe Yesu zonzaka na bilandi ya yandi: “Beno vanda awa ntangu mu ke na sambilaka.” 33 Yandi nataka Piere, Zaki, na Yoane mpe yandi bandaka kukuma na kyadi mingi mpe na mpasi ya kulutila na ntima. 34 Yandi zonzaka na bawu: “Mu* ke na kyadi mingi, kyadi ya kulutila. Beno bikana awa mpe beno vanda ekenge.” 35 Yandi kwendaka na mwa mantwala, fukamaka, kondamaka na ntoto, mpe bandaka kusambila ti kana ya lenda salama, ngunga* yina luta ntama na yandi. 36 Yandi zonzaka: “Abba,* Tata, na nge mambu nyonso lenda salama. Katula kopo yayi na sika ya munu. Kasi bika ya salama ve mutindu mu zola, kasi mutindu nge zola.” 37 Yandi vutukaka mpe kutanaka bawu ya kulala. Na yawu, yandi zonzaka na Piere: “Simoni, nge ke na lalaka? Nge me lenda ve kuvanda ekenge ngunga mosi? 38 Beno vanda ekenge, mpe beno sambila ntangu nyonso, samu beno kubwa ve na ntontolo. Ya tsyeleka, mpeve ke tiya mingi,* kasi musuni kele ya kulemba.” 39 Yandi kwendaka dyaka mpe vutukilaka mambu mosi na lusambu. 40 Yandi kwizaka dyaka mpe talaka bawu ya kulala, samu meso ya bawu vandaka ya kufuluka na pongi, mpe ba zabaka ve wapi mvutu ba ke pesa yandi. 41 Yandi vutukaka dyaka mbala ya tatu mpe zonzaka na bawu: “Na ntangu ya mutindu yayi beno ke na lalaka mpe ke na pemaka? Ya me lunga! Ngunga me kuma! Beno tala, ba ke na tekaka Mwana ya muntu na maboko ya basumuki. 42 Beno telama, beto kwenda. Beno tala! Muntu yina ke teka munu me kwiza.”

43 Na mbala mosi, ntangu yandi vanda zonza ntete, Yuda, mosi ya bantumwa 12, kwizaka na kimvuka ya bantu yina vandaka na bambele mpe bayinti. Ni bamfumu ya banganga-nzambi, basoniki mpe bakuluntu filisaka bawu. 44 Muntu yina tekaka yandi pesaka bawu kidimbu yina ba wisanaka, mpe zonzaka: “Muntu yina mu ke pesa bizu, ni yandi. Beno kanga yandi, mpe beno kengidila yandi mbote-mbote ntangu beno ke nata yandi.” 45 Yandi kwendaka mbala mosi, pusanaka pene-pene na Yesu mpe zonzaka: “Rabi!” mpe yandi pesaka Yesu bizu na lembami nyonso. 46 Na yina, ba simbaka yandi mpe ba kangaka yandi. 47 Kasi mosi ya ba yina vandaka kuna, basisaka mbele ya yandi, bulaka kisadi ya nganga-nzambi ya nene mpe zengaka yandi dikutu. 48 Na manima, Yesu zonzaka na bawu: “Beno me kwiza kanga munu na bambele mpe bayinti mutindu mu ke muyibi? 49 Bilumbu nyonso mu vandaka na beno na tempelo samu na kulonga, mpe beno kangaka ve munu. Kasi ya me salama samu na kulungisa mambu yina ke na kati ya Masonoko.”

50 Bilandi nyonso bikaka yandi mpe kimaka. 51 Kasi ntwenya mosi ya bakala yina vandaka ya kulwata kaka lele ya lino ya kitoko bandaka kulanda yandi, mpe ba sosaka kubwila yandi. 52 Yandi bikaka lele ya yandi ya lino, mpe kimaka kimpene.*

53 Ba nataka Yesu na nganga-nzambi ya nene, mpe bamfumu ya banganga-nzambi, bakuluntu na basoniki vukanaka bawu nyonso. 54 Kasi Piere vanda landa yandi mwa ntama na manima, tii na lupangu ya nganga-nzambi ya nene. Yandi vandaka ya kuvanda na bisadi ya yinzo mpe yandi vanda yotila tiya. 55 Bamfumu ya banganga-nzambi mpe Sanedreni* nyonso vanda sosa kimbangi ya kufundila Yesu samu ba kufwa yandi. Kasi ba kuzwaka ata mambu. 56 Ya tsyeleka, bantu mingi vanda zonza bimbangi ya luvunu na nkumbu ya yandi. Kasi bimbangi ya bawu vanda kwelana ve.* 57 Dyaka, ba ya nkaka telamaka mpe zonzaka kimbangi ya luvunu yayi na nkumbu ya yandi: 58 “Beto kuwaka yandi na kuzonza, ‘Mu ke mwangisa tempelo yayi yina ba yidikaka na maboko, mpe na bilumbu tatu mu ke tunga ya nkaka yina ba ke yidika ve na maboko.’” 59 Kasi ata na mambu yayi, bimbangi ya bawu vanda kwelana ve.

60 Na yawu, nganga-nzambi ya nene telamaka na kati-kati ya bawu mpe yufulaka Yesu: “Nge ke na ata mambu ya kuzonza? Nge ke na zonzaka yinki na bamambu yina bantu yayi ke na fundaka nge?” 61 Kasi yandi vandaka kaka swi, mpe yandi zonzaka ata kima. Nganga-nzambi ya nene bandaka dyaka kuyufula yandi mpe kuzonza na yandi: “Nge ke Kristo, Mwana ya Muntu yina ke ya Kusakumuna?” 62 Na yawu, Yesu zonzaka: “Ni munu, mpe beno ke tala Mwana ya muntu ya kuvanda na diboko ya kibakala ya Nzambi ya Ngolo mpe kukwiza na kati ya matuti.” 63 Na yina, nganga-nzambi ya nene pasulaka bilele ya yandi mpe zonzaka: “Beto ke dyaka na nsatu ya bambangi? 64 Beno me kuwa wapi mutindu yandi me vweza Nzambi. Wapi yina ke mukanu ya beno?”* Bawu nyonso zonzaka ti yandi me lunga kufwa. 65 Mpe bantu ya nkaka bandaka kulobola yandi mante. Ba kangaka yandi kizizi, ba bulaka yandi makofi, mpe ba zonzaka: “Bikula.” Bakengidi bulaka yandi bambata na kizizi, mpe na manima ba nataka yandi.

66 Ntangu Piere vandaka na yisi, na kati ya lupangu, mosi ya bisadi ya kento ya nganga-nzambi ya nene kwizaka. 67 Ntangu yandi talaka Piere kuyotila tiya, yandi talaka yandi na meso mpe zonzaka: “Nge mpe vandaka na Yesu yango, muntu ya Nazareti.” 68 Kasi yandi wanganaka mpe zonzaka: “Mu zaba ve yandi mpe mu zaba ve mambu yina nge ke na zonzaka.” Na yawu, yandi kwendaka pene-pene na kisika ya kukotila ya lupangu. 69 Kisadi ya kento talaka yandi kuna mpe zonzaka dyaka na ba yina vandaka kuna: “Yandi yayi ke mosi ya bawu.” 70 Yandi wanganaka dyaka. Na manima ya mwa ntangu, ba yina vandaka kuna zonzaka dyaka na Piere: “Ya tsyeleka, nge ke mosi ya bawu. Ntembe ve, nge ke muntu ya Galile.” 71 Kasi yandi bandaka kubokila yimbi na nzutu ya yandi, kuzenga ndefi mpe kuzonza: “Mu zaba ve muntu yango yina beno ke na zonzaka!” 72 Na mbala mosi, nsusu ya bakala kokolaka mbala ya zole. Na yawu, Piere bambukaka moyo mambu yina Yesu zabisaka yandi: “Tekila nsusu ya bakala kokola bambala zole, nge ke manga munu bambala tatu.” Na yina, Piere vanda lenda dyaka ve mpe yandi bandaka kudila.

15 Na suka-suka, bamfumu ya banganga-nzambi, bakuluntu mpe basoniki, ya tsyeleka, bantu nyonso ya Sanedreni* vukanaka. Ba kangaka Yesu basinga, ba nataka yandi mpe ba pesaka yandi na maboko ya Pilate. 2 Pilate yufulaka Yesu: “Ni nge Mfumu ya Bazwife?” Yandi vutulaka: “Nge mosi muntu me zonza yawu.” 3 Bamfumu ya banganga-nzambi vanda funda yandi na bamambu mingi. 4 Na yawu, Pilate yufulaka dyaka yandi: “Nge ke na zonzaka ata kima? Tala bamambu mingi yina ba ke na fundilaka nge.” 5 Kasi, Yesu vutulaka dyaka ve mvutu. Na yawu, Pilate yitukaka mingi.

6 Na konso mukembo, Pilate vanda basisaka na boloko muntu mosi, yina bantu vanda lombaka yandi basisa. 7 Na ntangu yina, bakala mosi na nkumbu ya Barabase vandaka na boloko na bantu ya nkaka yina salaka muvusu, mpe na muvusu ya bawu, ba kufwaka muntu. 8 Na yawu, bantu mingi kwizaka mpe bandaka kulomba na Pilate na kusala mambu yina yandi vandaka na kifu ya kusalaka samu na bawu. 9 Yandi zonzaka na bawu: “Beno zola mu basisa Mfumu ya Bazwife?” 10 Ya tsyeleka, Pilate zabaka ti ni musoki nataka bamfumu ya banganga-nzambi na kupesa Yesu na maboko ya yandi. 11 Kasi bamfumu ya banganga-nzambi vanda sala bantu tiya samu yandi basisa bawu Barabase. 12 Pilate yufulaka dyaka bawu: “Na yawu, yinki mu me fwana kusala na muntu yina beno ke bokilaka Mfumu ya Bazwife?” 13 Ba zonzaka dyaka na ndinga ya ngolo: “Tula yandi na yinti!”* 14 Pilate zonzaka na bawu: “Samu na yinki? Wapi mambu ya yimbi yandi me sala?” Kasi ba vanda zonza dyaka na ndinga ya kulutila ngolo: “Tula yandi na yinti!”* 15 Na yina, samu Pilate vanda sosa kusepelisa bantu, yandi basisaka Barabase. Na manima ya kutumisa bantu samu ba bula Yesu bashikoti, yandi pesaka yandi samu ba kufwa yandi na zulu ya yinti.

16 Basoda nataka yandi na lupangu, ya zola zonza na kati ya yinzo ya mfumu ya kizunga mpe ba vukisaka basoda nyonso. 17 Ba lwatisaka yandi divunga ya mbwaki-viole. Ba yidikaka yimpu ya kimfumu na bansende, mpe ba tulaka yawu na yintu ya yandi. 18 Mpe ba bandaka kuzonza na yandi: “Mbote, Mfumu ya Bazwife!” 19 Dyaka, ba vanda bula yandi didyadya na yintu, mpe kulobola yandi mante. Ba vanda fukama mpe vanda kondama* na mantwala ya yandi. 20 Ntangu ba manisaka kuseka yandi, ba katulaka yandi divunga ya mbwaki-viole mpe lwatisaka yandi bilele ya yandi ya zulu. Na manima, ba nataka yandi na ngaanda samu na kukoma yandi na zulu ya yinti. 21 Dyaka, ba bakaka na ngolo bakala mosi yina katukaka na babwala ya fioti* mpe vanda luta kuna. Ya vandaka Simoni ya mbanza ya Sirene, tata ya Alezandre, mpe Rufuse. Ba tumisaka yandi na kunata yinti ya mpasi* ya Yesu.

22 Ba nataka yandi na kisika yina ba ke bokilaka Golgota. Ntangu ba ke bangulaka yawu, ya zola zonza: “Kisika ya Mukwa ya Yintu.” 23 Kuna, ba sosaka kupesa yandi vinu yina ba vukisaka na mire yina ke kolisaka. Kasi yandi mangaka yawu. 24 Ba komaka yandi na yinti mpe ba bulaka dzeke samu na kukabula bilele ya yandi ya zulu, samu na kuzaba nani ke baka yinki. 25 Ya vandaka pene-pene na ngunga ya 9* ya suka, ntangu ba komaka yandi na yinti. 26 Masonoko yina ba sonikaka samu na kulakisa mambu yina ba fundisaka yandi vanda zonza: “Mfumu ya Bazwife.” 27 Dyaka, ba komaka miyibi zole na bayinti pene-pene na yandi, mosi na diboko ya yandi ya bakala, mpe ya nkaka na diboko ya yandi ya kento. 28*   —— 29 Bantu yina vanda luta vanda finga yandi, mpe ba vanda ningisa bayintu ya bawu. Ba vanda zonza: “Ee, nge yina vanda zola kumwangisa tempelo mpe kutunga yawu na bilumbu tatu, 30 vuukisa nzutu ya nge mosi mpe katuka na zulu ya yinti ya mpasi.”* 31 Mutindu mosi mpe bamfumu ya banganga-nzambi mpe basoniki vanda seka yandi na kuzonzaka bawu na bawu: “Yandi vuukisaka bantu ya nkaka, kasi yandi ke na lendaka ve kuvuukisa nzutu ya yandi mosi! 32 Bika ti Kristo, Mfumu ya Izraele, katuka ntangu yayi na zulu ya yinti ya mpasi,* samu beto tala, mpe beto ke kwikila.” Ata mpe ba yina ba komaka na bayinti na lweka ya yandi bandaka kufinga yandi.

33 Ntangu ya kumaka pene-pene na ngunga ya midi,* bwala nyonso kumaka kitombi tii pene-pene na ngunga ya tatu na manima ya midi.* 34 Na ngunga ya tatu na manima ya midi,* Yesu zonzaka na ndinga ya ngolo: “Eli, Eli, lama sabakatani?” Ntangu ba ke bangulaka yawu, ya zola zonza: “Nzambi ya munu, Nzambi ya munu, samu na yinki nge me bika munu?” 35 Ntangu ba kuwaka yawu, ba ya nkaka yina vandaka ya kutelama kuna bandaka kuzonza: “Beno kuwa, yandi ke na bokilaka Eli.” 36 Na yawu muntu mosi kimaka mpe kotisaka kitende* na vinu ya ngayi. Yandi tulaka yawu na yinti ya didyadya mpe pesaka yawu na Yesu samu yandi kunwa. Yandi zonzaka: “Beno vingila! Beto tala kana Eli ke kwiza katula yandi kuna.” 37 Yesu gangaka na ndinga ya ngolo mpe kufwaka.* 38 Rido ya kisika ya santu pasukaka na kati-kati, kubanda na zulu tii na yisi. 39 Ntangu mfumu ya basoda yina vandaka ya kutelama na mantwala ya Yesu talaka mambu yina salamaka ntangu yandi kufwaka, yandi zonzaka: “Ya tsyeleka, muntu yayi vandaka Mwana ya Nzambi.”

40 Bakento vandaka mpe ya kutelama mwa ntama mpe ba vanda tala. Na kati ya bawu vandaka na Maria ya Magdala, Maria mama ya Zaki ya Ntwenya na Yoze, mpe Salome. 41 Bakento yina, vanda tambulaka na Yesu mpe vanda sadisaka yandi ntangu yandi vandaka na Galile. Ya vandaka mpe na bakento mingi ya nkaka yina kwizaka kintwadi na yandi na Yeruzalemi.

42 Samu ya vandaka kilumbu ya Kubongama tekila kilumbu ya saba, mpe nkokila vanda kuma, 43 Yozefi, muntu ya bwala ya Arimate, kwizaka kuna. Yandi vandaka muntu ya mfunu na kati ya Tribinale ya nene ya Bazwife.* Yandi mpe vanda vingila Kimfumu ya Nzambi. Na bukindi nyonso, yandi kwendaka na mantwala ya Pilate, mpe lombaka yandi mvumbi ya Yesu. 44 Kasi Pilate vanda sosa kuzaba kana Yesu kufwaka to ve. Na yawu, yandi bokilaka mfumu ya basoda mpe yufulaka yandi kana Yesu kufwaka. 45 Ntangu mfumu ya basoda zonzaka na Pilate ti yandi kufwaka, Pilate pesaka Yozefi nzila ya kubaka mvumbi ya Yesu. 46 Yandi sumbaka lele ya lino ya kitoko, mpe katulaka mvumbi ya Yesu na yinti. Yandi fukaka yawu na lele ya lino ya kitoko mpe tulaka yawu na ndyamu* yina ba timunaka na kati ya ditadi ya nene. Na manima, yandi balulaka ditadi tii na yinwa ya ndyamu. 47 Kasi Maria ya Magdala na Maria mama ya Yoze bikanaka kuna na kutalaka kisika yina ba tulaka Yesu.

16 Ntangu kilumbu ya saba lutaka, Maria ya Magdala, Maria mama ya Zaki mpe Salome sumbaka bamafuta ya nsunga ya kitoko samu na kukwenda pakula yawu na mvumbi ya Yesu. 2 Na suka-suka ya kilumbu ya ntete ya lumingu, ntangu bwisi vanda kutsya, ba kwizaka na ndyamu.* 3 Ba vanda zonza bawu na bawu: “Nani ke balula beto ditadi yina ke na yinwa ya ndyamu?” 4 Kasi ntangu ba nangunaka meso, ba talaka ti ba balulaka ditadi, ata ti ya vandaka ditadi ya nene mingi. 5 Ntangu ba kotaka na ndyamu, ba talaka ntwenya mosi ya bakala ya kuvanda na diboko ya bakala. Yandi vandaka ya kulwata lele ya yinda ya mpembe. Ya pamusaka bawu. 6 Yandi zonzaka na bawu: “Beno bika kupamuka. Beno ke na sosaka Yesu muntu ya Nazareti yina ba kufwaka na zulu ya yinti. Yandi me vumbuka na lufwa. Yandi kele ve awa. Beno tala, awa ni kisika yina ba tulaka yandi. 7 Kasi beno kwenda zonza na bilandi ya yandi mpe na Piere, ‘Yandi me tekila na Galile. Beno ke tala yandi kuna, kaka faso yandi zonzilaka beno.’” 8 Na yawu ntangu ba basikaka na ndyamu, ba kimaka. Ba vanda tekita mpe ya vanda lutila bawu. Ba zonzaka ata kima na ata muntu, samu ba vandaka na boma.*