NSANGU YA MBOTE YA LUKE

1 Bantu mingi salaka bangolo samu na kusonika mambu nyonso yina salamaka mpe yina beto ke ndimaka na ntima nyonso. 2 Mutindu mosi mpe, ba yina, katuka kubanda, talaka mambu yina na meso mpe kumaka basamuni ya nsangu yina, zabisaka beto mambu yango. 3 Ni na yawu mfumu Teofile, munu mpe fyongoninaka mambu nyonso, samu na kusonikila nge yawu mutindu bamambu nyonso salamaka katuka kubanda. 4 Mu ke na salaka yawu samu nge zaba butsyeleka ya bamambu yina ba longisaka nge na yinwa.

5 Ntangu Erode* vandaka mfumu ya Zude, ya vandaka na nganga-nzambi mosi na nkumbu ya Zakari. Yandi vandaka na kati ya kimvuka ya banganga-nzambi ya Abiya. Kento ya yandi vandaka muntu ya dikanda* ya Aroni. Nkumbu ya yandi vandaka Elizabete. 6 Bawu zole vandaka bantu ya lunungu* na meso ya Nzambi, mpe ba vandaka ve na mambu yina ba lenda semba bawu, samu ba vanda tumamaka na misiku nyonso, mpe na mambu nyonso yina Yehova* zonzaka ti bantu fwana kusala. 7 Kasi, ba vandaka ve na mwana, samu Elizabete vandaka kisita, mpe bawu zole vandaka me kuma biboba.

8 Ntangu Zakari vanda sala kisalu ya yandi ya bunganga-nzambi kintwadi na kimvuka ya yandi na mantwala ya Nzambi, 9 na kulandaka musiku yina ba tulaka samu na kisalu ya bunganga-nzambi,* ya kumaka mbala ya yandi ya kukota na kisika ya santu ya Yehova* samu na kuyoka ansan. 10 Bantu nyonso vanda sambila na ngaanda, na ngunga ya kuyoka ansan. 11 Mbazi ya Yehova* basikilaka Zakari. Yandi telamaka na diboko ya bakala ya kisika ya kuyoka ansan. 12 Ntangu Zakari talaka mbazi, yandi vanda lenda dyaka ve, mpe yandi kumaka na boma. 13 Kasi mbazi zonzaka na yandi: “Kuvanda ve na boma Zakari, samu Nzambi me kuwa ntangu nge me bondila yandi. Kento ya nge Elizabete ke butila nge mwana ya bakala mpe nge ke bokila yandi Yoane. 14 Nge ke vanda na kilengi mpe nsayi mingi, mpe bantu mingi ke yangalala ntangu yandi ke butuka, 15 samu yandi ke vanda muntu ya mfunu na meso ya Yehova.* Kasi yandi fwana kunwa ata fioti ve vinu mpe malafu yina ke kolisaka. Yandi ke vanda ya kufuluka na mpeve ya santu kubanda ntangu yina yandi ke vanda na kati ya kivumu ya mama ya yandi,* 16 mpe yandi ke vutula bana mingi ya Izraele na sika ya Yehova,* Nzambi ya bawu. 17 Dyaka, yandi ke tambula na mantwala ya Nzambi na mpeve mpe ngolo ya Eli, samu na kuvutula bantima ya batata na sika ya bana, kusadisa bantu yina ke tumamaka ve na kusadila ndwenga mutindu bantu ya lunungu,* mpe samu na kuyidikila Yehova* bantu yina ke ya kukubama.”

18 Zakari zonzaka na mbazi: “Wapi faso mu lenda zaba ti mambu yayi ke salama? Mu ke kiboba, mpe kento ya munu mpe me nuna mingi.” 19 Mbazi vutulaka: “Mu ke Gabriele, yina ke telamaka na mantwala ya Nzambi, pene-pene ya yandi. Yandi me filisa munu samu na kuzonza na nge mpe kuzabisa nge nsangu ya mbote yayi. 20 Kasi nge ke kuma dibaba mpe nge ke lenda dyaka ve kuzonza tii kilumbu yina bamambu yayi ke salama, samu nge me kwikila ve na mambu yina mu me zabisa nge, yina ke salama na ntangu ya kulunga.” 21 Na ntangu yina, bantu vanda vingila Zakari, mpe ba kamwaka samu yandi vanda lutisa ntangu mingi na kati ya kisika ya santu. 22 Ntangu yandi basikaka, yandi vanda lenda ve kuzonza na bawu, mpe ba kwizaka zaba ti yandi talaka kima ya ngitukulu* na kati ya kisika ya santu. Yandi vanda zonzila bawu na bidimbu, kasi yandi vanda lenda ve na kuzonza. 23 Ntangu bilumbu ya kisalu ya yandi* manisaka, yandi vutukaka na yinzo ya yandi.

24 Na manima ya mwa bilumbu, Elizabete kento ya yandi kumaka na kivumu, mpe na kati ya bangonda tanu yandi vanda zinga ya kubumbana. Yandi vanda zonza: 25 “Yayi ni mambu yina Yehova me sala samu na munu. Yandi me tula munu dikebi samu na kukatula nsoni ya munu na kati ya bantu.”

26 Ntangu kivumu ya yandi kumaka na bangonda 6, Nzambi filisaka mbazi Gabriele, na Nazareti, mbanza mosi ya Galile, 27 na sika ya mwana ya kento mosi yina zabaka ntete ve babakala, yina vandaka na nsilulu ya makwela na bakala mosi na nkumbu ya Yozefi, ya dikanda ya Davidi, mpe nkumbu ya mwana ya kento yango vandaka Maria. 28 Ntangu mbazi kotaka, yandi zonzaka na Maria: “Mbote, kento yina Nzambi me sakumuna mingi. Yehova ke na nge.” 29 Mambu yina mbazi zonzilaka yandi ningisaka yandi mingi, mpe yandi vanda sosa kuzaba yinki mbote ya mutindu yayi zola zonza. 30 Na yawu, mbazi zonzaka na yandi: “Kutala ve boma Maria, samu ti Nzambi me sepela na nge. 31 Mpe tala! Nge ke kuzwa kivumu, mpe nge ke buta mwana ya bakala, mpe nge ke bokila yandi Yesu. 32 Yandi ke vanda muntu ya mfunu, mpe ba ke bokila yandi Mwana ya Muntu ya Kulutila Kuzangama. Yehova* Nzambi ke pesa yandi kiti ya kimfumu ya Davidi, nkooko ya yandi. 33 Yandi ke yala yinzo ya Yakobi samu na ntangu nyonso, mpe Kimfumu ya yandi ke suka ve.”

34 Kasi Maria zonzaka na mbazi: “Wapi mutindu mambu yayi lenda salama, samu ti nabunu mu vukisa nzutu na bakala?” 35 Mbazi vutulaka: “Mpeve ya santu ke kulumuka na zulu ya nge, mpe ngolo ya Muntu ya Kulutila Kuzangama ke fuka nge na mpewo ya yawu. Ni na yawu, mwana yina ke butuka, ba ke bokila yandi santu, Mwana ya Nzambi. 36 Mpe tala! Elizabete, muntu ya dikanda ya nge, me kuzwa mpe kivumu ya mwana ya bakala na buboba ya yandi. Bantu vanda bokila yandi kisita, kasi ntangu yayi yandi me kuma na kivumu ya bangonda 6, 37 samu mambu yina Nzambi ke zonzaka ke lunganaka kaka.” 38 Na yina Maria zonzaka: “Tala! Mu ke kisadi ya Yehova.* Bika ti mambu nyonso salama mutindu nge me zonza.” Na manima, mbazi bikaka yandi.

39 Mwa ntangu na manima, Maria kwendaka na mbangu nyonso na ntoto ya bamongo, na mbanza mosi ya Zude. 40 Yandi kotaka na yinzo ya Zakari mpe pesaka Elizabete mbote. 41 Kaka na ntangu yina Elizabete kuwaka mbote ya Maria, mwana yina vandaka na kati ya kivumu ya yandi ninganaka mpe Elizabete fulukaka na mpeve ya santu. 42 Yandi zonzaka na ndinga ya ngolo: “Ba me sakumuna nge kulutila bakento nyonso, mpe ba me sakumuna mbuma ya kivumu ya nge! 43 Mu ke nani na kuzwa bweso ti mama ya Mfumu ya munu kwiza tala munu? 44 Samu, ntangu mu me kuwa mbote yina nge me pesa munu, mwana yina ke na kati ya kivumu ya munu me ningana na nsayi. 45 Kilengi mpe na kento yina kwikilaka, samu mambu yina Yehova* zabisaka yandi ke lungana yawu nyonso.”

46 Maria zonzaka: “Mwela ya munu* ke na kembilaka Yehova,* 47 mpe mpeve ya munu lenda bika ve kuvanda ya kufuluka na nsayi samu na Nzambi, Muvuukisi ya munu, 48 samu yandi me tula dikebi na kisadi ya yandi ya kento, ata ti yandi ke muntu ya mpamba. Ni na yawu, banda bubu yayi, bantu ya bantangu nyonso ke bokila munu kento ya nsayi, 49 samu muntu ya ngolo me sala bamambu ya nene samu na munu, mpe nkumbu ya yandi kele santu. 50 Samu na mankululu, yandi ke talaka kyadi ya ba yina ke talaka yandi boma. 51 Yandi me sala bisalu ya nene na diboko ya yandi. Yandi me mwangisa bantu yina ke na lunangu na kati ya mabanza ya bantima ya bawu. 52 Yandi me kulumusa bantu ya ngolo na bakiti ya bawu ya kimfumu, mpe yandi me zangula bantu ya kukuluka. 53 Yandi me sala ti bantu yina ke na nsatu, yukuta na bima ya mbote, mpe yandi me vutula bamvwama maboko mpamba. 54 Yandi me sadisa kisadi ya yandi Izraele samu na kubambuka ntangu nyonso ntima ya kyadi ya yandi, 55 kaka mutindu yandi zonzilaka yawu na bankooko ya beto, na Abrahami mpe na bana* ya yandi.” 56 Maria bikanaka na Elizabete bangonda kana tatu, mpe na manima yandi vutukaka na yinzo ya yandi.

57 Ntangu lungaka samu Elizabete buta, mpe yandi butaka mwana ya bakala. 58 Bantu yina vanda zinga pene-pene na yandi mpe bantu ya dikanda ya yandi kuwaka ti Yehova* talaka yandi kyadi mingi mpe ba sepelaka kintwadi na yandi. 59 Na kilumbu ya 8, ba kwizaka samu na kuzenga mwana kibakala, mpe ba vanda zola kupesa yandi nkumbu ya tata ya yandi Zakari. 60 Kasi mama ya yandi zonzaka: “Ve, nkumbu ya yandi ke vanda Yoane.” 61 Ba zonzaka na yandi: “Ata muntu na dikanda ya nge ke na nkumbu yayi.” 62 Na yawu, ba salaka bidimbu samu na kuyufula na tata ya mwana wapi nkumbu yandi vanda zola ba pesa mwana. 63 Yandi lombaka mwa dibaya mpe sonikaka: “Nkumbu ya yandi Yoane.” Na yina, bawu nyonso kamwaka mingi. 64 Kaka na ntangu yina, yinwa mpe ludimi ya yandi fungukaka. Yandi bandaka kuzonza mpe kukumisa Nzambi. 65 Bantu nyonso yina vanda zinga pene-pene na bawu kumaka na boma, mpe ba vanda zonzila mambu yango na kati ya bwala nyonso ya bamongo ya Zude. 66 Ba yina nyonso kuwaka mambu yango yindulaka na yawu. Ba vanda yufula na kati ya bantima: “Mwana yayi ke kuma nani?” Ya tsyeleka, diboko ya Yehova* vandaka na yandi.

67 Zakari, tata ya yandi fulukaka na mpeve ya santu mpe bikulaka: 68 “Nkembo na Yehova* Nzambi ya Izraele, samu yandi me tula dikanda ya yandi dikebi mpe yandi me kuula bawu. 69 Yandi me pesa beto muvuukisi ya ngolo* na kati ya yinzo ya Davidi kisadi ya yandi, 70 kaka mutindu yandi zonzaka yawu na yinwa ya bambikudi ya yandi ya ntama, 71 ti yandi ke vuukisa beto na bambeni ya beto, mpe na ba yina nyonso ke yiinaka beto. 72 Yandi ke tala beto kyadi mutindu yandi pesaka nsilulu na bankooko ya beto. Yandi ke bambuka moyo luwawanu ya yandi ya santu, 73 ndefi yina yandi zengaka na nkooko ya beto Abrahami, 74 samu ti na manima ya kuvuukisa beto na maboko ya bambeni, yandi pesa beto bweso ya kusadila yandi kisalu ya santu na ata boma, 75 na kukwikama mpe lunungu* bilumbu nyonso ya luzingu ya beto. 76 Kasi nge mwana ya fioti, ba ke bokila nge mbikudi ya Muntu ya Kulutila Kuzangama, samu nge ke tambula na mantwala ya Yehova* samu na kuyidikila yandi nzila, 77 samu na kuzabisa bantu ya yandi ti yandi ke vuukisa bawu na kulemvokilaka masumu ya bawu, 78 samu na mawa ya nene ya Nzambi ya beto. Samu na mawa yina, beto ke tala nsemo yina ke katuka na zulu mpe ke ngenga mutindu nsemo* ya ntangu yina ke basikaka na suka-suka, 79 samu na kupesa nsemo na ba yina ke ya kuvanda na kati ya kitombi, mpe na kati ya mpewo ya lufwa, mpe kutambusa makulu ya beto na nzila ya kizunu.”

80 Mwana yango kulaka mpe yelaka na kimpeve.* Yandi vanda zinga na kati ya ntoto ya kuyuma, tii na kilumbu yina yandi kwizaka talana pwelele na bantu ya Izraele.

2 Na bilumbu yina, Sezare Oguste basisaka musiku samu bantu ya ntoto nyonso* sonikisa bankumbu. 2 Kusonikisa yayi ya bankumbu salamaka mbala ya ntete ntangu Kirinuse vandaka mfumu ya Siri. 3 Na yawu, muntu nyonso kwendaka sonikisa nkumbu na bwala ya yandi. 4 Ni na yawu, Yozefi mpe katukaka na mbanza ya Nazareti na Galile, mpe kwendaka na Zude na mbanza ya Davidi yina ba ke bokilaka Betelemi, samu yandi vandaka muntu ya yinzo mpe ya dikanda ya Davidi. 5 Yandi kwendaka sonikisa nkumbu ya yandi kintwadi na Maria yina kumaka kento ya yandi, mutindu ba pesaka yandi nsilulu. Maria vandaka ve ntama na kubuta. 6 Ntangu ba vandaka kuna, ntangu ya yandi ya kubuta lungaka. 7 Yandi butaka mwana ya bakala, mwana ya yandi ya ntete. Yandi fukaka yandi na balele, mpe lalisaka yandi na kati ya kisika yina bibulu ke kudyaka, samu ba kuzwaka ve kisika ya kulala na yinzo ya banzenza.

8 Na kizunga yina, ya vandaka mpe na mivungi yina vanda zinga na ngaanda, mpe vanda kengidila mameme ya bawu na mpimpa. 9 Na mbala mosi, mbazi ya Yehova* telamaka na mantwala ya bawu, mpe nkembo ya Yehova* zungaka bawu na nsemo.* Ba kumaka na boma mingi. 10 Kasi mbazi zonzaka na bawu: “Beno vanda ve na boma samu mu ke na zonzilaka beno nsangu ya mbote yina ke pesa bantu nyonso kilengi mingi. 11 Bubu yayi, ba me butila beno muvuukisi na mbanza ya Davidi. Ni yandi Kristo, Mfumu. 12 Ni na kidimbu yayi beno ke zaba yandi: Beno ke tala mwana ya fioti yina ba me fuka na balele, ya kulala na kisika yina bibulu ke kudyaka.” 13 Na mbala mosi, kimvuka ya nene ya basoda ya mazulu,* kintwadi na mbazi yayi, bandaka kukembila Nzambi na kuzonzaka: 14 “Nkembo na Nzambi kuna na mazulu, mpe kizunu na ntoto na kati ya bantu yina Nzambi ke ndimaka.”*

15 Ntangu bambazi bikaka bawu mpe vutukaka na zulu, mivungi bandaka kuzonza bawu na bawu: “Beto kwenda na Betelemi samu na kutala mambu yina me salama, yina Yehova me zabisa beto.” 16 Na mbangu nyonso ba kwendaka mpe talaka Maria na Yozefi, mpe mwana ya fioti vandaka ya kulala na kati ya kisika yina bibulu ke kudyaka. 17 Ntangu ba talaka mutindu yina, ba zonzilaka nsangu yina ba zonzaka na bawu na yina me tadila mwana ya fioti yina. 18 Ba yina nyonso kuwaka mambu yina mivungi zonzaka na bawu, yitukaka mingi. 19 Kasi Maria vanda bumba bamambu nyonso yina ba vanda zonza mpe yandi vanda yindula na yawu na kati ya ntima ya yandi. 20 Na manima, mivungi vutukaka. Ba vanda kembila mpe kukumisa Nzambi samu na mambu nyonso yina ba kuwaka mpe talaka, kaka mutindu ba zabisaka bawu yawu.

21 Na manima ya bilumbu 8, ntangu kilumbu ya kuzengisa mwana kibakala kumaka, ba pesaka yandi nkumbu Yesu, nkumbu yina mbazi pesaka tekila Maria kuzwa kivumu.

22 Dyaka, ntangu ya kumaka ntangu ya kuvedisa bawu, mutindu Musiku ya Moyize ke lombaka, ba nataka yandi na Yeruzalemi samu na kulakisa yandi na Yehova,* 23 kaka mutindu ya ke ya kusonama na Musiku ya Yehova:* “Konso mwana ya ntete ya bakala,* ba me fwana kubokila yandi santu samu na Yehova.”* 24 Ba pesaka munkayulu mutindu Musiku ya Yehova* ke tubaka yawu: “biduka* zole to bana zole ya mabembe.”

25 Na Yeruzalemi, ya vandaka na bakala mosi na nkumbu ya Simeyoni. Yandi vandaka muntu ya lunungu,* mpe yandi vandaka na boma ya Nzambi. Yandi vanda vingila ntangu yina Nzambi ke katula kyadi ya Izraele, mpe mpeve ya santu vandaka na zulu ya yandi. 26 Dyaka, Nzambi zabisaka yandi na nzila ya mpeve ya santu ti yandi ke kufwa ve kana yandi tala ntete ve Kristo ya Yehova.* 27 Ngolo ya mpeve nataka yandi na kukota na tempelo. Ntangu bibuti ya Yesu nataka yandi samu na kusala yandi mambu yina Musiku vanda lomba, 28 Simeyoni bakaka mwana na maboko ya yandi, kembilaka Nzambi mpe zonzaka: 29 “Ntangu yayi, Mfumu ya Kulutila Nene, nge ke na bikaka kisadi ya nge kwenda* na kizunu, mutindu nge zonzaka yawu, 30 samu meso ya munu me tala muntu yina ke vuukisa bantu, 31 yina nge me yidika na meso ya bawu nyonso, 32 nsemo samu na kukatula lele yina ke fukaka meso ya makanda mpe nkembo ya dikanda ya nge Izraele.” 33 Mpe tata na mama ya mwana vanda yituka na bamambu yina ba vanda zonza samu na yandi. 34 Dyaka, Simeyoni sakumunaka bawu mpe zonzaka na Maria mama ya mwana: “Kuwa! Mwana yayi ke muntu yina ba me soola samu na kubwisa to kutelemisa bantu mingi na Izraele, mpe samu na kuvanda kidimbu yina bantu ke manga 35 (ee, mbele ya yinda ke tobola nge*), samu mambu yina ke na kati ya bantima ya bantu mingi zabana.”

36 Ya vandaka mpe na mbikudi mosi ya kento na nkumbu ya Ana, mwana ya Fanwele, ya dikanda ya Asere. Kento yayi nunaka mingi. Yandi zingaka na bakala ya yandi bamvula 7 na manima ya makwela* ya bawu. 37 Yandi vandaka mufwidi mpe yandi kumaka na bamvula 84. Yandi vanda kwizaka ntangu nyonso na tempelo. Yandi vanda salaka kisalu ya santu mpimpa na ntangu na kumangaka kudya mpe na kubondilaka Nzambi. 38 Kaka na ntangu yina, yandi kwizaka pene-pene, mpe bandaka kuvutula Nzambi matondo, mpe kuzonzila mwana na sika ya bantu nyonso yina vanda vingila ti Nzambi vuukisa Yeruzalemi.

39 Ntangu ba manisaka kusala mambu nyonso yina musiku ya Yehova* lombaka, ba vutukaka na Galile na mbanza ya bawu Nazareti. 40 Mwana vanda kula mpe vanda kuma ngolo. Yandi vandaka ya kufuluka na ndwenga mpe Nzambi vanda ndima kaka yandi.

41 Konso mvula, bibuti ya yandi vandaka na kifu ya kukwendaka na Yeruzalemi samu na mukembo ya Pake. 42 Ntangu yandi kumaka na bamvula 12, ba kwendaka samu na mukembo kaka mutindu ba vanda salaka yawu. 43 Ntangu mukembo manisaka, ba vutukaka. Kasi, Yesu bikanaka na Yeruzalemi, mpe bibuti ya yandi zabaka ve. 44 Ba vanda kanisa ti yandi vandaka na bantu yina vanda sala nzila na bawu. Na manima ya kutambula kilumbu ya muvimba, ba bandaka kusosa yandi na kati ya bantu ya dikanda ya bawu, mpe bantu yina ba zabaka. 45 Kasi ba talaka ve yandi. Na yawu, ba vutukaka na Yeruzalemi mpe sosaka yandi bisika nyonso. 46 Na manima ya bilumbu tatu, ba talaka yandi na tempelo. Yandi vandaka ya kuvanda na kati-kati ya milongi. Yandi vanda kuwa bawu mpe kuyufula bawu byuvu. 47 Kasi bantu nyonso yina vanda kuwa yandi, vanda yituka na mayela ya yandi mpe bamvutu ya yandi. 48 Ntangu bibuti ya yandi talaka yandi, ya kamwisaka bawu, mpe mama ya yandi zonzaka na yandi: “Mwana ya munu, samu na yinki nge me sala beto faso yayi? Munu na tata ya nge beto me tala ntima mpasi na kusosa nge.” 49 Kasi yandi zonzaka na bawu: “Samu na yinki beno vanda sosa munu? Beno zabaka ve ti mu me fwana kuvanda na yinzo ya Tata ya munu?” 50 Kasi ba bakulaka ve mambu yina yandi vanda zonza na bawu.

51 Yandi vutukaka na bawu na Nazareti, mpe yandi vanda tumamaka na bawu. Dyaka, mama ya yandi vanda bumba mbote-mbote bamambu nyonso yayi na ntima ya yandi. 52 Yesu vanda kula na ndwenga mpe na nzutu, mpe Nzambi na bantu vanda sepelaka na yandi.

3 Na mvula 15 ya luyalu ya Tibere Sezare, ntangu Ponse Pilate vandaka mfumu ya Zude, Erode* vandaka mfumu ya Galile. Filipe yaya ya yandi vandaka mfumu ya kizunga ya Iture, mpe ya Trakonite, mpe Lizanyasi vandaka mfumu ya Abilene. 2 Na ntangu ya Ane mfumu ya banganga-nzambi mpe ya Kayife, Yoane mwana ya Zakari kuzwaka nsangu ya Nzambi na ntoto ya kuyuma.

3 Na yawu, yandi kwendaka na babwala nyonso yina vandaka pene-pene ya Yordani. Yandi vanda samuna bantu na kuzwa mbotokolo, samu na kulakisa ti ba me balula ntima, samu Nzambi lemvokila masumu ya bawu, 4 mutindu ya ke ya kusonama na buku ya mbikudi Izayi: “Ndinga ya muntu mosi ke na gangaka na ntoto ya kuyuma: ‘Beno yidika nzila ya Yehova.* Beno sungika banzila ya yandi. 5 Ba fwana kufulusa mabenga nyonso, mpe ba fwana kukulumusa konso mongo ya nene mpe ya fioti. Banzila ya kutengama fwana kukuma ya kusungama, mpe banzila ya mabulu me fwana kuyidama, 6 mpe bantu nyonso* ke tala luvuukusu ya Nzambi.’”*

7 Na yawu, yandi bandaka kuzonza na bantu mingi yina vanda kwiza samu yandi botika bawu: “Beno bana ya bampidi,* nani me kebisa beno na kukima nkele ya Nzambi yina ke na kwizaka? 8 Na yawu, beno sala bamambu yina ke lakisa ti beno me balula ntima. Beno banda ve na kuzonza na kati ya bantima ya beno, ‘Tata ya beto ni Abrahami.’ Samu mu ke na zonzaka na beno ti, Nzambi lenda basisila Abrahami bana na matadi yayi. 9 Ya tsyeleka, ba me tula soka yimeni na myanzi ya bayinti. Na yawu, yinti nyonso yina ke butaka ve bambuma ya mbote, ba ke zenga yawu mpe ba ke losa yawu na tiya.”

10 Bantu vanda yufula yandi: “Na yawu, yinki beto me fwana kusala?” 11 Yandi zonzaka na bawu: “Bika ti muntu yina ke na bilele zole* kabula mosi na muntu yina ke na ata kima, mpe muntu yina ke na kima ya kudya sala mpe mutindu mosi.” 12 Ata bilokoti-mpaku mpe vanda kwiza kuzwa mbotokolo. Ba yufulaka yandi: “Mulongi, yinki beto me fwana kusala?” 13 Yandi zonzaka na bawu: “Beno lomba* ve ntalu ya kulutila yina ba me tula.” 14 Basoda mpe vanda yufula yandi: “Yinki beto me fwana kusala?” yandi zonzaka na bawu: “Beno baka ve mbongo ya bantu na ngolo,* mpe beno funda ve bantu na mambu ya luvunu. Kasi beno sepela kaka na difuta* yina beno ke kuzwaka.”

15 Bantu vanda vingila, mpe bawu nyonso vanda yufula na kati ya bantima ya bawu na yina me tadila Yoane: “Ni yandi ve Kristo?” 16 Na yawu, Yoane zonzaka na bawu nyonso: “Munu, mu ke na botikaka beno na maza. Kasi muntu yina me lutila munu na ngolo ke na kwizaka. Mu ke ve ya kulunga samu na kunyangula* basinga ya mapapa ya yandi. Yandi ke botika beno na mpeve ya santu mpe na tiya. 17 Pele ya yandi ya kupupula bambuma ke na diboko ya yandi samu na kukatula mvindu nyonso na kisika yina yandi ke tutaka bambuma samu na kukatula yawu bampusu, mpe kuvukisa ble na yinzo ya yandi ya kubumba bima, kasi yandi ke yoka bampusu na tiya yina ba lenda kufwa ve.”

18 Yandi pesaka mpe malongi mingi ya nkaka, mpe yandi bikaka ve kuzonzila bantu nsangu ya mbote. 19 Kasi Yoane sembaka Erode mfumu ya kizunga samu na Erodiade, kento ya yaya ya yandi yina yandi bakaka, mpe samu na bamambu nyonso ya yimbi yina yandi salaka. 20 Erode salaka dyaka mambu ya nkaka ya yimbi: Yandi tulaka Yoane na boloko.

21 Na ntangu yina bantu nyonso kuzwaka mbotokolo, Yesu mpe kuzwaka mbotokolo. Ntangu yandi vanda sambila, zulu fungukaka 22 mpe mpeve ya santu yina talanaka mutindu dibembe, kulumukaka na zulu ya yandi. Mpe ndinga mosi wakanaka na zulu: “Nge ke Mwana ya munu yina mu ke zolaka mingi. Mu me ndima nge.”

4 Yesu vandaka ya kufuluka na mpeve ya santu, yandi katukaka na maza ya Yordani, mpe mpeve nataka yandi kisika na kisika na ntoto ya kuyuma. 2 Yandi salaka bilumbu 40 kuna, mpe Dyabulu mekaka yandi. Na kati ya bilumbu yina, Yesu kudyaka ata kima. Na yawu, na manima ya bilumbu yina, yandi kumaka na nsatu. 3 Na yina, Dyabulu zonzaka na yandi: “Kana nge ke mwana ya Nzambi, zonza na ditadi yayi na kukuma dimpa.” 4 Kasi Yesu vutulaka: “Ya ke ya kusonama, ‘Muntu me fwana kuzinga ve kaka na dimpa.’”

5 Dyabulu nataka yandi na kisika mosi ya kuzangama, mpe lakisaka yandi na mbala mosi bimfumu nyonso ya ntoto. 6 Na manima, yandi zonzaka na Yesu: “Mu ke pesa nge lutumu nyonso yayi, mpe nkembo ya bimfumu yayi, samu ba pesaka munu yawu mpe mu ke pesaka yawu na muntu yina mu zola. 7 Na yawu, kana nge sambila munu mbala mosi, nyonso yayi ke kuma ya nge.” 8 Yesu vutulaka: “Ya ke ya kusonama, ‘Nge me fwana kusambila Yehova* Nzambi ya nge, mpe kaka ni na yandi nge me fwana kusadila kisalu ya santu.’”

9 Na manima, Dyabulu nataka yandi na Yeruzalemi, telemisaka yandi na zulu ya kibaka* ya tempelo, mpe zonzaka na yandi: “Kana nge ke mwana ya Nzambi, losa nzutu na yisi, 10 samu ti ya ke ya kusonama, ‘Yandi ke tumisa bambazi ya yandi samu na nge, samu na kubumba nge,’ 11 mpe ‘Ba ke nata nge na maboko ya bawu samu dikulu ya nge tuta ve ditadi.’” 12 Yesu vutulaka: “Ya ke ya kusonama, ‘Nge me fwana kumeka ve Yehova* Nzambi ya nge.’” 13 Na yawu, ntangu Dyabulu manisaka kumeka Yesu, yandi bikaka yandi samu na kuvingila ntangu ya nkaka ya mbote.

14 Yesu vutukaka na Galile, ya kufuluka na ngolo ya mpeve, mpe bansangu na yina me tadila mambu ya mbote yina yandi vanda sala mwanganaka na bwala nyonso. 15 Yandi bandaka kulonga na basinagoge,* mpe bantu nyonso vanda pesa yandi lukumu.

16 Na manima, yandi kwendaka na Nazareti, kisika yina yandi kulaka. Mutindu ya vandaka kifu ya yandi na kilumbu ya saba, yandi kotaka na sinagoge* mpe telamaka samu na kutanga. 17 Ba pesaka yandi rulo ya mbikudi Izayi. Yandi fungulaka yawu mpe kuzwaka kisika yina vandaka ya kusonama: 18 “Mpeve ya Yehova* ke na zulu ya munu, samu yandi me tula munu mafuta* samu na kuzonzila nsangu ya mbote na bapovre. Yandi filisaka munu samu na kusamuna kimpwanza na ba yina ke na boloko mpe na ba yina ke na meso ya kufwa ti ba ke tala dyaka, mpe kubasisa na mpasi bantu yina ke na kunyokwamaka, 19 samu na kusamuna mvula yina Yehova* ke ndima.”* 20 Na manima, Yesu kangaka rulo, vutulaka yawu na kisadi ya sinagoge,* mpe yandi vandaka. Meso ya ba yina nyonso vandaka na sinagoge vandaka kaka na zulu ya yandi. 21 Na yawu, yandi bandaka kuzonza na bawu: “Bubu yayi, masonoko yayi beno me kuwa me lungana.”

22 Bawu nyonso bandaka kuzonza mambu ya mbote na yina me tadila yandi, mpe ba yitukaka na mambu ya kitoko yina vanda basika na yinwa ya yandi, mpe ba vanda zonza: “Yayi ke ve mwana ya Yozefi?” 23 Na yawu, yandi zonzaka na bawu: “Ya tsyeleka, beno ke sadila kingana yayi samu na munu, ‘Munganga, belusa nzutu ya nge mosi. Sala mpe awa na bwala ya nge bamambu yina beto kuwaka ti nge salaka na Kapenawume.’” 24 Yandi zonzaka dyaka: “Ya tsyeleka mu ke na zonzaka na beno ti ba ke ndimaka ata mbikudi mosi na bwala ya yandi. 25 Ntembe ve, mu ke na zonzaka na beno ti ya vandaka na mifwidi mingi ya bakento na Izraele na bilumbu ya Eli, ntangu zulu kangamaka bamvula tatu mpe bangonda 6, mpe nsatu ya nene kwizaka na bwala nyonso. 26 Kasi ba filisaka Eli na ata mosi ya bakento yina, kaka na mufwidi ya kento ya bwala ya Sarefati na ntoto ya Sidoni. 27 Mutindu mosi mpe na ntangu ya mbikudi Elize, bantu mingi ya bwazi* vandaka na Izraele, kasi yandi belusaka* ata mosi na kati ya bawu, kaka Naamani muntu ya Siri.” 28 Ntangu ba kuwaka mambu yayi, ba yina nyonso vandaka na sinagoge* fulukaka na nkele. 29 Ba telamaka mpe nataka yandi na mbangu na ngaanda ya mbanza. Ba nataka yandi na nsongi ya mongo yina ba tungaka mbanza ya bawu, samu na kulosa yandi yintu na yisi. 30 Kasi yandi lutaka na kati-kati ya bawu, mpe kwendaka.

31 Yandi kulumukaka na Kapenawume, mbanza mosi ya Galile. Yandi vanda longa bantu na kilumbu ya saba. 32 Ba vanda pamuka na faso ya yandi ya kulonga, samu yandi vanda zonza na lutumu. 33 Na sinagoge,* ya vandaka na bakala mosi yina mbazi mosi ya yimbi, mpeve mosi ya mvindu kotilaka. Yandi zonzaka na ndinga ya ngolo: 34 “Aa! Yesu, muntu ya Nazareti, nge na beto wapi mambu? Nge me kwiza samu na kufwa beto? Mu zaba mbote-mbote nani nge kele, Santu ya Nzambi.” 35 Kasi Yesu ngalaka yandi mpe zonzaka: “Kanga yinwa ya nge mpe basika na yandi.” Na manima ya kulosa bakala yango na ntoto na kati-kati ya bawu, mbazi ya yimbi basikaka ata kutalisa yandi mpasi. 36 Na yawu, bawu nyonso yitukaka, mpe bandaka kuzonza bawu na bawu: “Yayi wapi mutindu ya kuzonza? Yandi ke na tumisaka bampeve ya mvindu na lutumu mpe ngolo, mpe ba ke na basikaka.” 37 Na yawu, nsangu na yina me tadila yandi vanda bika ve kumwangana na bisika nyonso ya kizunga.

38 Na manima ya kukatuka na sinagoge,* yandi kotaka na yinzo ya Simoni. Bokilo ya Simoni ya kento* vandaka na fievre ya ngolo, mpe ba lombaka na Yesu na kusadisa yandi. 39 Na yawu, yandi kondamaka pene-pene na yandi, ngalaka fievre yango, mpe ya manisaka. Na mbala mosi, yandi telamaka mpe yandi bandaka kusadila bawu.*

40 Kasi ntangu bwisi vanda yila, ba yina nyonso vandaka na bantu yina vanda beela bimbevo ya mutindu na mutindu nataka bawu na sika ya yandi. Yandi belusaka bawu na kutulaka maboko ya yandi na zulu ya mosi na mosi ya bawu. 41 Bambazi ya yimbi mpe basikaka na bantu mingi. Ba vanda zonza na ngolo: “Nge ke Mwana ya Nzambi.” Kasi yandi ngalaka bawu. Yandi niminaka bawu na kuzonza, samu ba zabaka ti yandi vandaka Kristo.

42 Ntangu bwisi kutyaka, Yesu basikaka mpe kwendaka na kisika yina vandaka ve na bantu. Kasi bantu mingi bandaka kusosa yandi mpe kwizaka na kisika yina yandi vandaka. Ba sosaka kukanga yandi nzila samu yandi kwenda ve ntama na bawu. 43 Kasi yandi zonzaka na bawu: “Mu me fwana kuzonzila mpe nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na bambanza ya nkaka, samu ni na yawu ba filisaka munu.” 44 Na yawu, yandi kwendaka samuna na basinagoge ya bwala ya Zude.

5 Kilumbu mosi, kimvuka ya bantu vanda kuwa Yesu kulonga dyambu ya Nzambi pene-pene na dyanga ya Genezareti,* mpe ba vanda fyeta yandi. 2 Yandi talaka babwatu zole ya kutelama na lweka ya dyanga. Bilobi-mbisi basikaka na babwatu yina, mpe vanda sukula bampwasa* ya bawu. 3 Yandi kotaka na bwatu mosi yina vandaka ya Simoni. Yandi lombaka na yandi na kunata yawu mwa ntama na ntoto. Na manima ya kuvanda na bwatu, Yesu bandaka kulonga kimvuka ya bantu. 4 Ntangu yandi manisaka kuzonza, yandi zonzaka na Simoni: “Nata bwatu kisika maza ke sunda, mpe beno losa bampwasa ya beno samu na kubwila bambisi.” 5 Kasi Simoni vutulaka: “Mulongi, beto me sala ngolo mpimpa nyonso, mpe beto me kuzwa ata kima. Kasi samu nge me lomba munu, mu ke losa bampwasa.” 6 Ntangu ba salaka yawu, ba kuzwaka* bambisi mingi. Ya tsyeleka, bampwasa ya bawu bandaka kupasuka. 7 Na yawu, ba bokilaka bampangi ya bawu ya kisalu yina vandaka na bwatu ya nkaka samu ba kwiza sadisa bawu. Ba kwizaka mpe ba fulusaka babwatu nyonso zole. Ya salaka ti babwatu banda kudyama. 8 Ntangu Simoni Piere talaka yawu, yandi fukamaka na mantwala ya Yesu mpe zonzaka: “Mfumu, katuka pene-pene ya munu, samu mu ke muntu ya masumu.” 9 Ya tsyeleka, Simoni na bantu yina vandaka na yandi pamukaka mingi ntangu ba talaka lutangu ya bambisi yina ba kuzwaka. 10 Ya vandaka mpe mutindu mosi samu na Zaki na Yoane, bana ya Zebede, yina vandaka bampangi ya Simoni ya kisalu. Kasi Yesu zonzaka na Simoni: “Bika kuvanda na boma. Kubanda bubu yayi, ni bantu ya moyo nge ke bwila.” 11 Na yina, ba nataka babwatu na ntoto, ba bikaka bima nyonso mpe landaka yandi.

12 Kilumbu ya nkaka ntangu Yesu vandaka na mbanza mosi, ya vandaka na bakala mosi ya kufuluka na bwazi. Ntangu yandi talaka Yesu, yandi fukamaka kizizi na ntoto mpe bondilaka yandi: “Mfumu, kana nge zola, nge lenda vedisa* munu.” 13 Na yawu, Yesu tambaka diboko, simbaka yandi mpe zonzaka: “Mu zola! Kuma ya kuvedila.” Na mbala mosi, bwazi ya yandi zimbanaka. 14 Na manima yandi zonzaka na bakala yango na kuzonzila yawu na ata muntu, mpe yandi zonzaka na yandi: “Kasi kwenda talana na nganga-nzambi mpe pesa dikabu mutindu Moyize lombaka yawu, na yina nge me kuma ya kuvedila, samu ya vanda kimbangi samu na bawu.”* 15 Ata faso yina, nsangu ya yandi vanda mwangana kaka, mpe bimvuka ya nene ya bantu vanda vukana samu na kuwa yandi mpe samu yandi belusa bawu na bimbevo ya bawu. 16 Kasi bambala mingi, yandi vanda kwenda na kisika yina bantu vandaka ve samu na kusambila.

17 Kilumbu mosi na kati ya bilumbu yina, ntangu Yesu vanda longa, Bafarize mpe basoniki yina katukaka na babwala nyonso ya Galile, ya Zude, mpe ya Yeruzalemi vandaka ya kuvanda kuna. Mpe ngolo ya Yehova* vandaka na Yesu samu yandi belusa bantu. 18 Bantu kwizaka kuna, ba nataka kikata mosi na zulu ya kipoyi. Ba vanda sosa kukotisa yandi mpe kutula yandi na mantwala ya Yesu. 19 Ba lendaka ve kukotisa yandi samu bantu vandaka mingi. Na yawu, ba kwendaka na zulu ya yinzo mpe tobolaka dibulu kuna. Ba kulumusaka yandi na zulu ya kipoyi na kati-kati ya bantu yina vandaka na mantwala ya Yesu. 20 Ntangu Yesu talaka kiminu ya bawu, yandi zonzaka: “Mpangi ya munu, nge me kuzwa mulemvo ya masumu ya nge.” 21 Basoniki na Bafarize bandaka kuzonza bawu na bawu: “Nani ke muntu yayi yina ke na vwezaka Nzambi? Nani dyaka lenda lemvokila masumu katula kaka Nzambi?” 22 Kasi Yesu zabaka makanisi ya bawu, mpe yandi zonzaka na bawu: “Yinki beno ke na kanisaka na bantima ya beno? 23 Yinki me lutila mpasi na kuzonza, ‘Nge me kuzwa mulemvo ya masumu ya nge,’ to kuzonza, ‘Telama mpe tambula’? 24 Kasi samu beno zaba ti Mwana ya muntu ke na lutumu ya kulemvokila masumu na ntoto . . .” Na yawu, yandi zonzaka na bakala yina vandaka kikata: “Mu ke na zonzaka na nge, telama, baka kipoyi ya nge mpe kwenda na yinzo ya nge.” 25 Na yawu, bakala yango telamaka na mantwala ya bawu, bakaka kima yina yandi vanda lalila, mpe ntangu yandi vanda kwenda na yinzo ya yandi, yandi vanda kembila Nzambi. 26 Bawu nyonso yitukaka mingi mpe bandaka kukembila Nzambi. Ba fulukaka na boma, mpe vanda zonza: “Bubu yayi, beto me tala bamambu ya ngitukulu.”

27 Na manima ya mambu yayi, Yesu basikaka mpe talaka kilokoti-mpaku mosi na nkumbu ya Levi, ya kuvanda na biro ya bilokoti-mpaku, mpe yandi zonzaka na yandi: “Landa munu.” 28 Yandi telamaka, bikaka bima nyonso na manima, mpe bandaka kulanda Yesu. 29 Na manima, Levi salaka feti ya nene samu na Yesu na yinzo ya yandi. Ya vandaka na bilokoti-mpaku mingi mpe bantu ya nkaka yina vanda kudya* na bawu. 30 Na yawu, Bafarize na basoniki ya bawu bandaka kunyunguta, mpe kuzonza na bilandi ya Yesu: “Samu na yinki beno ke kudyaka mpe ke kunwaka na bilokoti-mpaku mpe basumuki?” 31 Yesu vutulaka: “Bantu yina ke na mavimpi ya mbote ke ve na nsatu ya munganga, kasi ni bantu yina ke na beelaka. 32 Mu me kwiza ve samu na kubokila bantu ya lunungu,* kasi basumuki samu ba balula ntima.”

33 Ba zonzaka na yandi: “Bilandi ya Yoane ke mangaka kudya bambala mingi mpe kubondila Nzambi. Bilandi ya Bafarize mpe ke salaka yawu, kasi bilandi ya nge ke kudyaka mpe ke kunwaka.” 34 Yesu zonzaka na bawu: “Beno lenda zonza ve na bandiku ya bakala yina ke na kwelanaka na kumanga kudya, ntangu bakala yina ke na kwelanaka ke na bawu. Faso yina ve? 35 Kasi bilumbu ke kwiza, yina ba ke katula ya tsyeleka bakala yina ke na kwelanaka na kati ya bawu. Kuna, ba ke manga kudya na bilumbu yina.”

36 Yandi pesaka dyaka bawu kifwani: “Ata muntu ke zengaka kitende ya lele ya malu-malu samu na kutunga yawu na lele ya ntama. Kana yandi sala yawu, kitende ya lele ya malu-malu ke pasula lele ya ntama, mpe ya ke simba ve na lele ya ntama. 37 Dyaka, ata muntu ke tulaka vinu ya malu-malu na basaki ya kununa yina ba ke yidikaka na mpusu ya kibulu. Kana yandi sala yawu, vinu ya malu-malu ke pasula basaki mpe ya ke mwangana, mpe basaki ke beba. 38 Kasi ba me fwana kutula vinu ya malu-malu na basaki ya malu-malu. 39 Ata muntu ke na nsatu ya vinu ya malu-malu na manima ya kunwa vinu ya ntama, samu yandi ke zonza, ‘Ya ntama ke kitoko.’”

6 Kilumbu mosi ya saba, Yesu na bilandi ya yandi vanda luta na bilanga ya ble. Bilandi ya yandi vanda buka bambuma, ba vanda zekona yawu na maboko ya bawu mpe ba vanda kudya yawu. 2 Na yawu, Bafarize ya nkaka zonzaka: “Samu na yinki beno ke na salaka mambu yina Musiku ke niminaka na kusala na kilumbu ya saba?” 3 Kasi Yesu vutulaka: “Nabunu beno tanga mambu yina Davidi salaka ntangu yandi na bantu ya yandi kumaka na nsatu? 4 Yandi kotaka na yinzo ya Nzambi, mpe ba pesaka yandi mampa ya kulakisa.* Yandi kudyaka yawu mpe pesaka ya nkaka na bantu yina vandaka na yandi. Musiku vanda pesa ve bantu nzila na kudya mampa yina, kasi kaka banganga-nzambi.” 5 Yandi bwelaka: “Mwana ya muntu kele Mfumu ya saba.”

6 Kilumbu ya nkaka ya saba, yandi kotaka na sinagoge* mpe bandaka kulonga. Kuna, ya vandaka na bakala mosi yina diboko ya yandi ya bakala vandaka ya kusika.* 7 Basoniki mpe Bafarize vanda keta Yesu mbote-mbote samu na kutala kana yandi ke belusa muntu na kilumbu ya saba, samu na kuzwa dyambu ya kufunda yandi. 8 Kasi Yesu zabaka makanisi ya bawu. Na yawu, yandi zonzaka na bakala yina vandaka na diboko ya kusika:* “Telama mpe kwiza awa na kati-kati.” Yandi telamaka mpe kwizaka. 9 Na manima, Yesu zonzaka na bawu: “Mu ke na yufulaka beno: Musiku ke pesaka muswa na kilumbu ya saba na kusala mambu ya mbote to ya yimbi, na kuvuukisa luzingu* to na kufwa yawu?” 10 Yesu talaka bawu nyonso mpe zonzaka na bakala yina: “Tamba diboko ya nge.” Yandi salaka yawu mpe diboko ya yandi vutukaka mbote. 11 Kasi ba fulukaka na nkele, mpe bandaka kusolola bawu na bawu na yina me tadila yinki ba lenda sala Yesu.

12 Kilumbu mosi, yandi kwendaka na mongo samu na kusambila, mpe yandi lutisaka mpimpa ya muvimba na kusambila Nzambi. 13 Ntangu suka kumaka, yandi bokilaka bilandi ya yandi, mpe yandi soolaka 12 na kati ya bawu, yina yandi bokilaka bantumwa. 14 Bankumbu ya bawu vandaka: Simoni, yina yandi pesaka mpe nkumbu ya Piere, Andre leki ya yandi, Zaki, Yoane, Filipe, Bartelemi, 15 Matayi, Toma, Zaki mwana ya Alfe, Simoni yina ba ke bokilaka “muntu ya manzangu,” 16 Yuda mwana ya Zaki, mpe Yuda Iskayote yina tekaka Yesu na manima.

17 Yandi kulumukaka na mongo kintwadi na bawu, mpe telamaka na kisika mosi yina ntoto vandaka ya kutandama. Kuna, ya vandaka na bilandi ya yandi mingi. Ya vandaka mpe na bantu mingi yina katukaka na kizunga nyonso ya Zude, na Yeruzalemi mpe na bambanza ya Tire mpe Sidoni, yina ke pene-pene na mubu. Ba kwizaka samu na kuwa yandi mpe samu yandi belusa bawu na bimbevo ya bawu. 18 Ata mpe ba yina bampeve ya mvindu vanda kwamisa, belukaka. 19 Bantu nyonso vanda sosa kusimba yandi, samu ngolo vanda basika na yandi mpe vanda belusa bawu nyonso.

20 Yesu talaka bilandi ya yandi mpe bandaka kuzonza:

“Kilengi na beno yina ke bapovre, samu Kimfumu ya Nzambi ke ya beno.

21 “Kilengi na beno ba yina ke na nsatu ntangu yayi, samu beno ke yukuta.

“Kilengi na beno ba yina ke na dilaka ntangu yayi, samu beno ke seka.

22 “Kilengi na beno ntangu bantu ke yiinaka beno, ntangu ba ke bingisaka* beno na kati ya bawu, ntangu ba ke fingaka beno mpe ntangu ba ke bebisaka nkumbu ya beno samu na Mwana ya muntu. 23 Beno yangalala kilumbu yina, mpe beno vanda na nsayi mingi, samu ti difuta ya beno ke nene na mazulu. Ya tsyeleka, bankooko ya bawu salaka mpe bambikudi bamambu ya mutindu mosi.

24 “Kasi kyadi na beno bantu ya mbongo, samu ti beno me kuzwa yimeni bilengi ya beno.

25 “Kyadi na beno yina me yukuta ntangu yayi, samu ti beno ke vanda na nsatu.

“Kyadi na beno yina ke na sekaka ntangu yayi, samu ti beno ke vanda na mawa mpe beno ke dila.

26 “Kyadi na beno ntangu bantu nyonso ke zonzaka mambu ya mbote samu na beno, samu ti ni yawu bankooko ya bawu salaka na bambikudi ya luvunu.

27 “Kasi mu ke na zonzaka na beno yina ke na kuwaka munu: Beno tatamana na kuzola bambeni ya beno, kusala mambu ya mbote na ba yina ke yiinaka beno, 28 kusakumuna ba yina ke lokaka beno, mpe kusambila samu na ba yina ke fingaka beno. 29 Kana muntu bula nge mbata na ditama mosi, pesa yandi mpe ditama ya nkaka, mpe kana muntu botola nge kilele ya nge ya zulu, bika yandi baka mpe kilele ya nge ya yisi. 30 Kabula na muntu nyonso yina ke lombaka nge kima, mpe kana muntu me baka bima ya nge, kulomba ve ti yandi vutula yawu.

31 “Dyaka, mambu yina beno zola ti bantu sala samu na beno, beno sala yawu mpe samu na bawu.

32 “Kana beno ke zolaka kaka bantu yina ke zolaka beno, na yinki bantu ke kembila beno? Samu ata mpe basumuki ke zolaka bantu yina ke zolaka bawu. 33 Mpe kana beno ke salaka mambu ya mbote kaka na ba yina ke salaka beno mambu ya mbote, na yinki bantu ke kembila beno? Ata mpe basumuki ke salaka mutindu yina. 34 Dyaka, kana beno ke defisaka* kaka na ba yina beno ke kanisaka ti ba ke vutula beno, na yinki bantu ke kembila beno? Ata mpe basumuki ke defisaka na basumuki samu na kuzwa na manima, nyonso yina ba defisaka. 35 Kasi beno bika ve kuzola bambeni ya beno, mpe kusala mambu ya mbote. Beno defisa ata kuvingila ti ba vutula beno. Na yina, difuta ya beno ke vanda nene mpe beno ke vanda bana ya Muntu ya Kulutila Kuzangama, samu yandi ke lakisaka ntima ya mbote na ba yina ke vutulaka ve matondo mpe na bantu ya yimbi. 36 Beno vanda na ntima ya kyadi, kaka mutindu Tata ya beno ke na ntima ya kyadi.

37 “Dyaka, beno bika kusambisa mpe ba ke sambisa ve beno. Beno bika kuzonzila yimbi ya bamambu yina bampangi ke salaka, mpe ba ke zonzila ve yimbi ya bamambu yina beno ke salaka. Beno tatamana na kulemvokila* mpe ba ke lemvokila* beno. 38 Beno vanda na kifu ya kukabulaka, mpe bantu ke kabula beno. Ba ke tula na baposhi ya kinkuti ya beno, kikunku yina me fwanana, yina ba me tsoka, ba me ningisa mpe ya me fuluka ya kulutila. Samu ni kitezolo yina beno ke sadilaka samu na bampangi, ba ke sadila mpe samu na beno.”*

39 Yandi pesaka dyaka bawu kifwani: “Muntu ya meso ya kufwa lenda twadisa kwandi muntu ya nkaka ya meso ya kufwa? Bawu nyonso zole ke kubwa na dibulu, faso yina ve? 40 Mulongoki* me lutila ve mulongi ya yandi. Kasi konso muntu yina ba me longa mbote-mbote ke vanda mutindu mulongi ya yandi. 41 Na yawu, samu na yinki nge ke na talaka dititi yina ke na disu ya mpangi ya nge, kasi nge ke na talaka ve dibaya yina ke na disu ya nge mosi? 42 Wapi faso nge lenda zonza na mpangi ya nge, ‘Mpangi, bika mu katula dititi yina ke na disu ya nge,’ ntangu nge mosi nge ke na talaka ve dibaya yina ke na disu ya nge? Muntu ya luvunu! Katula ntete dibaya yina ke na disu ya nge mosi, samu na manima nge ke tala pwelele faso nge lenda katula dititi yina ke na disu ya mpangi ya nge.

43 “Yinti ya mbote ke butaka ve bambuma ya kubola, mpe yinti ya kubola ke butaka ve bambuma ya mbote. 44 Konso yinti ke zabanaka na bambuma ya yawu. Na kifwani, ba ke bukaka ve bafige na yinti ya bansende, mpe ba ke katulaka ve bambuma ya vinu na yinti ya bansende. 45 Muntu ya mbote ke basisaka mambu ya mbote na kimvwama ya mbote yina ke na ntima ya yandi. Kasi muntu ya yimbi ke basisaka mambu ya yimbi na kimvwama ya yandi ya yimbi. Samu yinwa ke basisaka mambu yina ke ya kufuluka na kati ya ntima.

46 “Na yawu, samu na yinki beno ke na bokilaka munu, ‘Mfumu! Mfumu!’ kasi beno ke salaka ve bamambu yina mu ke zonzaka? 47 Mu ke lakisa beno na nani me fwanana muntu yina ke kwizaka na sika ya munu, ke kuwaka mambu yina mu ke zonzaka mpe ke sadilaka yawu. 48 Yandi ke mutindu muntu mosi yina, ntangu yandi tungaka yinzo ya yandi, yandi timunaka mabulu ya yinda mpe tulaka yisi* ya yinzo na zulu ya ditadi ya nene. Na yawu, ntangu mvula ya nene nokaka, maza ya nzadi kubwaka na ngolo nyonso na yinzo yina. Kasi ya vandaka ve na ngolo ya kulunga samu na kuningisa yinzo, samu ba tungaka yawu mbote-mbote. 49 Kasi muntu yina ke kuwaka mambu yina mu ke zonzaka, mpe ke sadilaka ve yawu, ke mutindu muntu yina tungaka yinzo na zulu ya ntoto, kasi yandi salaka ve yisi ya yawu. Maza ya nzadi kubwaka na ngolo nyonso na yinzo mpe na mbala mosi ya kubwaka, mpe nyonso mwanganaka.”

7 Ntangu yandi manisaka kuzonza mambu yango na bantu, yandi kotaka na Kapenawume. 2 Kuna, mfumu mosi ya basoda vandaka na kisadi yina yandi vanda zolaka mingi. Kisadi yango vanda beela mingi mpe yandi kumaka pene-pene na lufwa. 3 Ntangu yandi kuwaka nsangu ya Yesu, yandi filisaka ndambu ya bakuluntu ya Bazwife samu ba lomba na Yesu na kwiza kubelusa kisadi ya yandi. 4 Ba kwendaka na sika ya Yesu, ba bandaka kubondila yandi mingi mpe zonzaka: “Yandi ke ya kulunga samu nge sadisa yandi, 5 samu yandi ke zolaka dikanda ya beto, mpe ni yandi tungaka sinagoge* ya beto.” 6 Na yawu, Yesu kwendaka na bawu. Kasi ntangu yandi kumaka pene-pene na yinzo, mfumu ya basoda filisaka bandiku ya yandi samu na kuzonza na Yesu: “Mfumu, kutala ve mpasi, samu mu ke ve ya kulunga samu nge kota na yinzo ya munu. 7 Ni na yawu mu talaka ti mu ke ve ya kulunga na kukwiza na sika ya nge. Kasi zonza kaka mambu mpe kisadi ya munu ke beluka, 8 samu munu mpe, mu ke na bamfumu na zulu ya munu, mpe mu ke na basoda yina ke na yisi ya lutumu ya munu. Mu ke zonzaka na mosi ‘Kwenda,’ mpe yandi ke kwendaka, na ya nkaka ‘Kwiza,’ mpe yandi ke kwizaka, mpe na kisadi ya munu ‘Sala yayi,’ mpe yandi ke salaka yawu.” 9 Ntangu Yesu kuwaka mambu yayi, yandi yitukaka mpe yandi balukaka na sika ya kimvuka ya bantu yina vanda landa yandi mpe zonzaka: “Mu ke na zonzaka na beno ti, mu me tala ve kiminu ya nene ya faso yayi ata na Izraele.” 10 Ntangu bantu yina mfumu ya basoda filisaka vutukaka na yinzo, ba talaka ti kisadi belukaka.

11 Mwa ntangu fioti na manima, yandi kwendaka na mbanza yina ba vanda bokilaka Nayini, mpe bilandi ya yandi na kimvuka ya nene ya bantu vanda kwenda na yandi. 12 Ntangu yandi kumaka pene-pene na mwelo ya mbanza, tala! ya vandaka na bantu yina vanda nata na ngaanda muntu mosi ya kufwa. Yandi vandaka mwana kaka mosi* ya mufwidi mosi ya kento. Bantu mingi ya mbanza vandaka na kento yango. 13 Ntangu Mfumu talaka kento yango, yandi fulukaka na kyadi samu na yandi mpe yandi zonzaka na yandi: “Bika kudila.” 14 Na yawu, yandi kwizaka pene-pene, simbaka mfulu ya mvumbi,* mpe bantu yina vanda nata yawu telamaka. Yandi zonzaka: “Ntwenya ya bakala, mu ke na zonzaka na nge, telama!” 15 Muntu yina kufwaka vandaka, mpe bandaka kuzonza, mpe Yesu pesaka yandi na mama ya yandi. 16 Bantu nyonso fulukaka na boma mpe bandaka kukembila Nzambi. Ba zonzaka: “Mbikudi ya nene me basika na kati ya beto,” mpe “Nzambi me tula dikanda ya yandi dikebi.” 17 Mpe nsangu na yina me tadila mambu yina Yesu salaka mwanganaka na kizunga nyonso ya Zude mpe na babwala nyonso yina vandaka pene-pene.

18 Bilandi ya Yoane zabisaka yandi mambu nyonso yayi. 19 Na yawu, Yoane bokilaka bilandi ya yandi zole mpe filisaka bawu samu na kuyufula Mfumu: “Ni nge ke Muntu yina zola kwiza, to beto me fwana kuvingila muntu ya nkaka?” 20 Ntangu ba kumaka na sika ya Yesu, babakala yango zonzaka na Yesu: “Yoane Mubotiki me filisa beto samu na kuyufula nge, ‘Ni nge ke muntu yina zola kwiza, to beto me fwana kuvingila muntu ya nkaka?’” 21 Na ntangu yina, yandi belusaka bantu mingi yina vandaka na binama ya kufwa mpe bimbevo ya ngolo. Yandi bingisaka bampeve ya yimbi mingi, mpe yandi salaka ti bantu mingi yina vandaka na meso ya kufwa tala. 22 Yandi vutulaka na bawu: “Beno kwenda zonza na Yoane mambu yina beno me tala mpe me kuwa. Bantu ya meso ya kufwa ke na talaka, bantu ya makulu ya kufwa ke na tambulaka, bantu yina ke na maladi ya bwazi* ke na belukaka, bantu ya makutu ya kufwa ke na kuwaka, bantu ya kufwa ke na vumbukaka, mpe ba ke na zabisaka nsangu ya mbote na bapovre. 23 Kilengi na muntu yina me kuzwa ve na munu kima yina ke sala ti yandi bula dibaku.”

24 Ntangu bantu yina Yoane filisaka vutukaka, Yesu bandaka kuzonzila Yoane na bimvuka ya bantu: “Yinki beno kwendaka tala na ntoto ya kuyuma? Yinti ya didyadya yina mupepe vanda ningisa? 25 Na yawu, beno basikaka samu na kukwenda tala yinki? Bakala mosi yina lwataka bilele ya ntalu?* Bantu yina ke lwataka bilele ya ntalu mpe ke zingaka na kati ya bimvwama ke vandaka na bayinzo ya bamfumu. 26 Na yawu, yinki beno kwendaka tala kwandi? Mbikudi? Ya tsyeleka, mu ke na zabisaka beno ti yandi me lutila mingi mbikudi. 27 Yoane ke muntu yina ba sonikaka na kati ya dibuku ya Nzambi: ‘Tala, mu ke na filisaka kinati-nsangu ya munu na mantwala ya nge,* samu na kuyidikila nge nzila.’ 28 Mu ke na zonzaka na beno ti, na kati ya bantu yina bakento butaka, ya ke ve na muntu yina me lutila Yoane. Kasi muntu ya kulutila fioti na kati ya Kimfumu ya Nzambi, me lutila Yoane.” 29 (Ntangu bantu nyonso mpe bilokoti-mpaku kuwaka yawu, ba zonzaka ti Nzambi ke muntu ya lunungu,* samu ti ni Yoane Mubotiki botikaka bawu. 30 Kasi samu Bafarize na bantu yina zabaka mbote-mbote Musiku ndimaka ve Yoane botika bawu, ba mangaka mambu yina Nzambi zolaka samu na bawu.*)

31 “Na yawu, na nani mu lenda fwanisa bantu ya ntangu yayi? Ba ke mutindu nani? 32 Ba ke mutindu bana ya fioti yina ke ya kuvanda na kati ya zandu, mpe ke na zonzaka na ndinga ya ngolo na bampangi: ‘Beto budilaka beno tuutu,* kasi beno binaka ve. Beto yimbilaka beno banzimbu ya mawa, kasi beno dilaka ve.’ 33 Mutindu mosi, ntangu Yoane Mubotiki kwizaka, yandi vanda kudya ve dimpa, mpe vanda kunwa ve vinu. Kasi beno zonzaka: ‘Yandi ke na mbazi ya yimbi.’ 34 Mwana ya muntu me kwiza, yandi ke kudyaka mpe ke kunwaka, kasi beno ke na zonzaka: ‘Tala! Muntu yayi ke na muyibi ya kudya, mpe yandi ke kunwaka vinu mingi. Yandi ke ndiku ya bilokoti-mpaku mpe ya basumuki!’ 35 Kasi ndwenga ke talanaka na bambuma nyonso yina ya ke butaka.”*

36 Mufarize mosi vanda lomba na Yesu na kwenda kudya na yinzo ya yandi. Na yawu, Yesu kwendaka na yinzo ya yandi mpe vandaka na yandi na mesa. 37 Kento mosi yina vandaka ya kuzabana na mbanza mutindu musumuki, kuwaka ti Yesu vanda kudya* na yinzo ya Mufarize yango. Yandi nataka kitutu yina ba yidikaka na albatre, ya kufuluka na mafuta ya nsunga ya kitoko. 38 Yandi kwendaka fukama na manima, pene-pene na makulu ya Yesu. Yandi bandaka kudila, mpe bolisaka makulu ya Yesu na mansangasa ya yandi, mpe yandi vanda kusuna yawu na bansuki ya yandi. Dyaka, yandi vanda pesa makulu ya Yesu babizu na lembami nyonso, mpe yandi pakulaka makulu ya Yesu na mafuta ya nsunga ya kitoko. 39 Ntangu Mufarize yina bokilaka Yesu talaka yawu, yandi zonzaka na kati ya ntima: “Kana muntu yayi vandaka ya tsyeleka mbikudi, yandi zola zaba nani ke kento yayi yina ke na simbaka yandi mpe wapi mutindu ya muntu yandi kele, ti yandi ke kento ya masumu.” 40 Kasi Yesu vutulaka yandi mpe zonzaka: “Simoni, mu ke na mambu ya kuzabisa nge.” Yandi zonzaka: “Mulongi, zonza!”

41 “Bantu zole vanda defa muntu yina ke defisaka mbongo. Ya ntete vanda defa badenie 500, mpe ya nkaka badenie 50. 42 Samu ba vandaka na ata kima ya kufuta mfuka ya bawu, yandi lemvokilaka bawu zole na ntima mosi. Na yawu, nani na kati ya bawu nyonso zole ke zola yandi ya kulutila?” 43 Simoni vutulaka: “Mu kanisa ti ya ke muntu yina yandi me katula mfuka ya kulutila nene.” Yesu zonzaka na yandi: “Nge me pesa mvutu ya mbote.” 44 Na yawu, yandi balukaka na sika ya kento yina mpe zonzaka na Simoni: “Nge me tala kento yayi? Mu me kwiza na yinzo ya nge, nge me pesa ve munu maza samu na makulu ya munu, kasi kento yayi me bolisa makulu ya munu na masangasa ya yandi, mpe me kusuna yawu na bansuki ya yandi. 45 Nge pesaka ve munu bizu. Kasi kento yayi, banda ntangu yina mu kotaka awa yandi me bika ve kupesa makulu ya munu babizu na lembami nyonso. 46 Nge me tula ve mafuta na zulu ya yintu ya munu. Kasi kento yayi me pakula mafuta ya nsunga ya kitoko na makulu ya munu. 47 Ni na yawu mu ke na zonzaka na nge ti, masumu ya yandi ata ti ya ke mingi,* ba me lemvokila yandi yawu samu yandi zolaka mingi. Kasi muntu yina ba me lemvokila fioti, ke zolaka fioti.” 48 Na manima, Yesu zonzaka na kento yango: “Nge me kuzwa mulemvo ya masumu ya nge.” 49 Ba yina vandaka na mesa na yandi bandaka kuzonza bawu na bawu: “Muntu yayi ke nani samu na kulemvokila masumu?” 50 Kasi yandi zonzaka na kento: “Kiminu ya nge me vuukisa nge. Kwenda na kizunu.”

8 Mwa ntangu fioti na manima, yandi kwendaka na bambanza mpe na babwala, samu na kusamuna mpe kuzonzila nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi, mpe bantumwa 12 vandaka na yandi. 2 Ya vandaka mpe na ndambu ya bakento yina Yesu basisaka bambazi ya yimbi mpe belusaka. Na kati ya bawu ya vandaka na Maria, yina ba ke bokilaka Magdala, yina ba basisaka bambazi ya yimbi 7. 3 Ya vandaka mpe na Yoana kento ya Suza, muntu yina vanda kipeke yinzo ya Erode, Suzana mpe bakento mingi ya nkaka yina pesaka bima ya bawu samu na kusadila Yesu mpe bilandi ya yandi.

4 Ntangu kimvuka ya nene ya bantu vukanaka kintwadi na ba yina vanda kwendaka na yandi na bambanza, yandi sadilaka kifwani yayi samu na kuzonza na bawu: 5 “Muntu mosi yina ke kundaka, basikaka samu na kukunda mbuma ya yandi. Ntangu yandi vanda kunda, bambuma ya nkaka kubwaka na nzila. Ba dyataka yawu mpe bandeke ya mazulu kudyaka yawu. 6 Bambuma ya nkaka kubwaka na zulu ya ditadi ya nene, mpe ntangu ya menaka, ya yumaka samu ya vandaka ve na maza. 7 Bambuma ya nkaka kubwaka na kati ya bansende. Bansende menaka kintwadi na bambuma, mpe ya fyetaka yawu. 8 Kasi bambuma ya nkaka kubwaka na ntoto ya mbote, mpe ntangu ya menaka, konso mbuma butaka bambuma bambala 100 kulutila yina ba kundaka.” Na manima ya kuzonza mambu yayi, yandi zonzaka na ndinga ya ngolo: “Bika ti muntu yina ke na makutu samu na kuwa, kuwa.”

9 Kasi bilandi ya yandi yufulaka yandi yinki kifwani yina zola zonza. 10 Yandi zonzaka na bawu: “Beno kuzwaka bweso ya kubakula mansweki ya santu ya Kimfumu ya Nzambi. Kasi samu na ba ya nkaka, ya ke kaka bifwani, samu ata ti ba lenda tala, ba ke vanda na kati ya kidiba, mpe ata ti ba lenda kuwa, ba ke bakula ve. 11 Na yawu, kifwani yayi zola zonza mambu yayi: Bambuma ke ni dyambu ya Nzambi. 12 Bambuma yina kubwaka na nzila ke bantu yina ke kuwaka dyambu ya Nzambi, mpe na manima, Dyabulu ke kwizaka mpe ke katulaka yawu na bantima ya bawu. Na yawu, ba lenda kwikila ve mpe ke vuuka ve. 13 Bambuma yina kubwaka na zulu ya matadi ke ba yina, ntangu ba ke kuwaka dyambu ya Nzambi, ba ke ndimaka yawu na kilengi, kasi ba ke ve na myanzi. Ba ke kwikilaka kaka samu na mwa ntangu fioti, mpe ntangu bantontolo ke kwizaka, kiminu ya bawu ke kufwaka. 14 Samu na bambuma yina ba kundaka na kati ya bansende, ya ke ba yina me kuwa dyambu ya Nzambi, kasi samu manyongo, bimvwama mpe bilengi ya luzingu ke nataka bawu, ya ke fyetaka bawu mpe ya ke salaka ti ba yela ve. 15 Bambuma yina kubwaka na ntoto ya mbote ke ba yina, na manima ya kuwa dyambu ya Nzambi na ntima ya kitoko mpe ya mbote, ba ke bumbaka yawu mpe ba ke butaka bambuma na kukanga ntima nyonso.

16 “Ata muntu mosi ve ke pelisaka mwinda mpe na manima ke tulaka yawu na yisi ya ndonga to na yisi ya mfulu. Kasi ba ke tulaka yawu na zulu ya kima ya kutudila mwinda samu ba yina ke kota tala nsemo. 17 Samu ya ke ve na mambu yina ke ya kubumbana yina ke talana ve mpe ya ke ve na mambu yina ba bumbaka mbote-mbote yina ke zabana ve mpe ke talana ve pwelele. 18 Na yawu, beno sala keba na mutindu beno ke kuwaka, samu ti na muntu yina ke na bima, ba ke pesa dyaka yandi bima mingi ya kulutila. Kasi na muntu yina ke na ata kima, ba ke katula yandi ata bima yina yandi ke na kanisaka ti yandi ke na yawu.”

19 Na manima, mama ya yandi na baleki ya yandi kwizaka samu na kutala yandi. Kasi ba vanda lenda ve kukuma na kisika yina yandi vandaka samu bantu vandaka mingi. 20 Na yawu ba zonzaka na yandi: “Mama ya nge na baleki ya nge ke na ngaanda. Ba ke na sosaka kutala nge.” 21 Yesu vutulaka: “Mama ya munu mpe bampangi ya munu ke ba yina ke kuwaka dyambu ya Nzambi mpe ke sadilaka yawu.”

22 Kilumbu mosi, Yesu na bilandi ya yandi kotaka na bwatu, mpe yandi zonzaka na bawu: “Beto kwenda na simu ya nkaka ya dyanga.” Ba kwendaka. 23 Kasi ntangu ba vanda kwenda, Yesu lalaka. Mupepe ya ngolo bandaka kuningisa dyanga, maza bandaka kufuluka na bwatu mpe ya bandaka kudyama. 24 Na yawu, bilandi kwendaka vumbula Yesu mpe zonzaka na yandi: “Mulongi, Mulongi, beto ke kufwa!” Na yina yandi telamaka, ngalaka mupepe mpe maza yina vanda pupa mingi. Ya zunaka mpe ya kumaka swi. 25 Na manima, yandi zonzaka na bawu: “Wapi kiminu ya beno?” Kasi ba vandaka ya kufuluka na boma mpe yitukaka mingi, mpe ba vanda zonza bawu na bawu: “Muntu yayi ke nani? Samu yandi ke pesaka musiku na mipepe mpe na maza mpe ya ke tumamaka na yandi.”

26 Ba kumaka na bwala ya bantu ya Geraza yina ke talasanaka na Galile. 27 Ntangu Yesu basikaka na bwatu, bakala mosi ya mbanza yango yina bambazi ya yimbi kotilaka bwabanaka yandi. Banda ntama, yandi vanda lwata dyaka ve bilele mpe yandi vanda zinga ve na yinzo, kasi na kati-kati ya bandyamu.* 28 Ntangu yandi talaka Yesu, yandi gangaka, kubwaka na mantwala ya yandi, mpe na ngolo nyonso yandi zonzaka: “Yesu, Mwana ya Nzambi ya Kulutila Kuzangama, nge na munu wapi mambu? Mu ke na bondilaka nge, kukwamisa ve munu.” 29 (Yandi zonzaka mutindu yina samu Yesu tumisaka mpeve ya mvindu na kubasika na bakala yango. Bambala mingi mpeve yango vanda kotilaka yandi* mpe bantu vanda kangaka yandi basinga ya bisengo na makulu mpe na maboko mpe vanda kengidilaka yandi. Kasi yandi vanda zengaka yawu, mpe mbazi ya yimbi vanda nataka yandi na bisika yina bantu kele ve.) 30 Yesu yufulaka yandi: “Nkumbu ya nge nani?” Yandi vutulaka: “Kimvuka,” samu bambazi ya yimbi mingi kotilaka yandi. 31 Ba vanda bondila Yesu na kufilisa ve bawu na dibulu ya yinda. 32 Ya vandaka na kikunku ya nene ya bangulu yina vanda kudya na zulu ya mongo. Na yawu, ba bondilaka yandi na kupesa bawu muswa ya kukota na kati ya bangulu, mpe Yesu pesaka bawu muswa. 33 Bambazi ya yimbi basikaka na kati ya muntu yina mpe ba kwendaka kota na kati ya bangulu. Bangulu katukaka na zulu ya mongo, ba kubwaka na kati ya dyanga mpe ba dyamaka. 34 Kasi ntangu bantu yina vanda kengidila bangulu talaka mambu yina salamaka, ba kimaka mpe ba zabisaka yawu na bantu ya mbanza mpe ya babwala yina vandaka pene-pene.

35 Na yawu, bantu basikaka samu na kutala mambu yina salamaka. Ba kwizaka na sika ya Yesu mpe ba talaka bakala yina bambazi ya yimbi basikaka. Yandi vandaka ya kulwata bilele, yandi kumaka na mabanza ya kulunga, mpe yandi vandaka ya kuvanda na makulu ya Yesu. Na yawu, ba kumaka na boma. 36 Bantu yina talaka mambu yina salamaka zabisaka bawu mutindu bakala yina bambazi ya yimbi kotilaka belukaka. 37 Na manima, bantu mingi ya bwala ya Geraza lombaka na Yesu na kubika bwala ya bawu samu ba fulukaka na boma mingi. Na yawu yandi kotaka na kati ya bwatu samu na kukwenda. 38 Muntu yina Yesu bingisaka bambazi ya yimbi bondilaka Yesu ti yandi kwenda na yandi. Kasi Yesu zonzaka na yandi na kuvutuka. Yandi zonzaka: 39 “Vutuka na yinzo ya nge, mpe zonzila mambu yina Nzambi me sala samu na nge.” Na yawu yandi kwendaka, mpe yandi vanda zonzila na mbanza nyonso mambu yina Yesu salaka samu na yandi.

40 Ntangu Yesu vutukaka, kimvuka ya bantu yambaka yandi na ntima ya mbote nyonso samu bawu nyonso vanda vingila yandi. 41 Na yina, bakala mosi na nkumbu ya Zayiruse kwizaka kuna. Yandi vandaka ntwadisi ya sinagoge.* Yandi kubwaka na makulu ya Yesu, mpe bandaka kubondila yandi na kukwiza na yinzo ya yandi, 42 samu mwana ya yandi ya kento kaka mosi yina yandi butaka,* yina vandaka na bamvula kana 12, vandaka pene-pene na lufwa.

Ntangu Yesu vanda kwenda, bantu mingi vanda fyetikisa yandi. 43 Na kati ya bawu ya vandaka na kento mosi yina menga vanda basikaka katuka bamvula 12, mpe ata muntu lendaka kubelusa yandi. 44 Yandi pusanaka na manima ya Yesu, mpe simbaka nsongi ya kilele ya yandi ya zulu. Na mbala mosi menga vanda basika dyaka ve yandi. 45 Yesu yufulaka: “Nani me simba munu?” Ntangu bawu nyonso vanda manga, Piere zonzaka: “Mulongi, bantu mingi ke na zungaka nge mpe ke na fyetikisaka nge.” 46 Kasi Yesu zonzaka: “Ya ke na muntu me simba munu, samu mu zaba ti ngolo me basika na munu.” 47 Ntangu kento yango talaka ti mambu yina yandi salaka zabanaka, yandi kwizaka na kutekita nyonso, mpe kubwaka na mantwala ya Yesu. Yandi zonzaka na mantwala ya bantu nyonso, samu na yinki yandi simbaka Yesu mpe faso yandi belukaka na mbala mosi. 48 Kasi Yesu zonzaka na yandi: “Mwana ya munu ya kento, kiminu ya nge me belusa nge. Kwenda na kizunu.”

49 Tekila Yesu manisa kuzonza, muntu mosi yina katukaka na yinzo ya ntwadisi ya sinagoge,* kwizaka mpe zonzaka: “Mwana ya nge ya kento me kufwa. Kukwamisa dyaka ve Mulongi.” 50 Ntangu Yesu kuwaka yawu, yandi zonzaka na yandi: “Kuvanda ve na boma, vanda kaka na kiminu, mpe yandi ke vuuka.” 51 Ntangu Yesu kumaka na yinzo, yandi bikaka ata muntu kota na yandi katula kaka Piere, Yoane, Zaki, mpe tata na mama ya mwana ya kento. 52 Bantu nyonso vanda dila, mpe vanda bula banzutu ya bawu na mawa. Na yawu Yesu zonzaka: “Beno bika kudila, samu yandi me kufwa ve, kasi yandi ke na lalaka.” 53 Na yawu, ba bandaka kuseka yandi na ngolo samu ba zabaka ti yandi kufwaka. 54 Yesu simbaka mwana yango na diboko, mpe zonzaka na yandi: “Mwana, telama!” 55 Mpeve ya yandi* vutukaka mpe na mbala mosi yandi telamaka. Yesu lombaka ti ba pesa mwana kima ya kudya. 56 Bibuti ya yandi fulukaka na kilengi. Kasi Yesu zonzaka na bawu na kuzonza na ata muntu mambu yina me salama.

9 Na manima, yandi vukisaka bantumwa 12 mpe pesaka bawu ngolo mpe lutumu samu na kubingisa bambazi ya yimbi nyonso, mpe kubelusa bimbevo. 2 Yandi filisaka bawu samu na kukwenda samuna nsangu ya Kimfumu ya Nzambi mpe kubelusa bantu. 3 Yandi zonzaka na bawu: “Beno nata ata kima samu na nzyetolo, ata yinti to saki ya kunatina madya, ata dimpa to mbongo,* ata mpe bilele zole.* 4 Kasi na konso yinzo yina beno ke kota, beno vanda kuna tii ntangu beno ke katuka kuna. 5 Mpe kisika nyonso yina ba ke yamba ve beno, ntangu beno ke basika na mbanza yina, beno kubula fundu-fundu ya makulu ya beno, samu ya vanda kimbangi na ntadisi ya bawu. 6 Na manima, ba kwendaka, ba vanda luta na babwala nyonso, vanda zonzila nsangu ya mbote, mpe vanda belusa bantu bisika nyonso.

7 Erode,* mfumu ya Galile, kuwaka mambu nyonso yina vanda salama. Makanisi ya yandi kumaka kidi-kidi samu bantu ya nkaka vanda zonza ti Yoane me vumbuka na lufwa. 8 Ya ba nkaka vanda zonza ti Eli me vutuka, mpe ya ba nkaka ti ya ke mosi ya bambikudi ya ntama yina me vumbuka na lufwa. 9 Erode zonzaka: “Mu zengaka Yoane yintu. Na yawu, nani ke muntu yina ke na salaka bamambu yina mu ke na kuwaka?” Na yawu, yandi vanda sosa kutala yandi.

10 Ntangu bantumwa vutukaka, ba zabisaka Yesu mambu nyonso yina ba salaka. Na yina, yandi nataka bawu na mbanza na nkumbu ya Besayida, kisika yina ba zola vanda kaka bawu mosi. 11 Kasi ntangu bimvuka ya bantu zabaka yawu, ba landaka yandi. Yandi yambaka bawu na ntima ya mbote nyonso, mpe bandaka kuzabisa bawu mambu yina me tadila Kimfumu ya Nzambi, mpe yandi belusaka ba yina vanda beela. 12 Bwisi bandaka kuyila. Bantumwa 12 kwizaka pene-pene na Yesu mpe zonzaka na yandi: “Zonza na kimvuka ya bantu na kukwenda, samu ba kuzwa kisika ya kulalila mpe bima ya kudya na babwala ya fioti mpe ya nene yina ke pene-pene na awa, samu ti kisika yayi beto kele ke ntama na bwala.” 13 Kasi Yesu zonzaka na bawu: “Beno pesa bawu beno mosi kima ya kudya.” Ba zonzaka: “Beto ke kaka na mampa tanu mpe bambisi zole. Nge zola ti beto mosi beto kwenda sumbila bantu nyonso yayi madya?” 14 Ya vandaka na babakala pene-pene na 5 000. Kasi yandi zonzaka na bilandi ya yandi: “Beno zonza na bawu na kuvanda na bikunku ya bantu 50.” 15 Ba salaka mutindu yina, mpe bantu nyonso vandaka. 16 Na yawu, yandi bakaka mampa tanu mpe bambisi zole yina, yandi talaka na zulu mpe sakumunaka yawu. Na manima yandi zengaka yawu mpe bandaka kupesa yawu na bilandi samu ba kabula yawu na kimvuka ya bantu. 17 Na yawu, bantu nyonso kudyaka mpe yukutaka. Na manima, ba lokotaka bitini ya mampa yina bikanaka. Ya vandaka bitunga 12.

18 Na manima, ntangu yandi vanda sambila yandi mosi, bilandi kwizaka na sika ya yandi mpe Yesu yufulaka bawu: “Samu na bimvuka ya bantu, mu ke nani?” 19 Ba vutulaka: “Yoane Mubotiki, kasi ya ba nkaka ke zonzaka Eli, mpe ya ba nkaka dyaka ke zonzaka, mosi ya bambikudi ya ntama yina me vumbuka na lufwa.” 20 Yandi yufulaka bawu: “Kasi na beno, mu ke nani?” Piere vutulaka: “Kristo ya Nzambi.” 21 Na manima, yandi kebisaka bawu na kuzonzila mambu yayi na ata muntu. 22 Yandi zonzaka dyaka: “Mwana ya muntu me fwana kukutana na bampasi mingi. Ba ke manga yandi na bakuluntu, bamfumu ya banganga-nzambi mpe basoniki, mpe ba ke kufwa yandi, mpe kilumbu ya tatu, yandi ke vumbuka na lufwa.”

23 Na manima, Yesu zonzaka na bantu nyonso: “Kana muntu zola kulanda munu, bika yandi kukimanga, yandi baka yinti ya yandi ya mpasi* kilumbu na kilumbu, mpe tatamana na kulanda munu. 24 Samu muntu yina ke sosa kuvuukisa luzingu* ya yandi ke zimbisa yawu, kasi muntu yina ke zimbisa luzingu* ya yandi samu na munu, ke vuukisa yawu. 25 Ya tsyeleka, wapi mambu ya mbote muntu ke kuzwa kana yandi kuzwa yinza nyonso, kasi zimbisa luzingu ya yandi to bebisa yawu? 26 Samu muntu yina ke talaka nsoni ya munu mpe ya mambu yina mu ke zonzaka, Mwana ya muntu mpe ke tala nsoni ya yandi, ntangu yandi ke kwiza na nkembo ya yandi, ya Tata ya yandi, mpe ya bambazi ya santu. 27 Kasi mu ke na zonzaka na beno ti ya tsyeleka, bantu ya nkaka yina kele awa ke kufwa ve tekila ba tala Kimfumu ya Nzambi.

28 Bilumbu 8 na manima ya kuzonza bamambu yayi, Yesu bakaka Piere, Yoane na Zaki, mpe ba kwendaka na zulu ya mongo samu na kusambila. 29 Mpe ntangu yandi vanda sambila, kizizi ya yandi sobaka, mpe bilele ya yandi kumaka mpembe ya kulutila. 30 Na mbala mosi, babakala zole vanda solola na Yesu. Ya vandaka Moyize na Eli. 31 Ba talanaka na nkembo, mpe ba bandaka kuzonzila kukwenda ya yandi yina zola lungana na Yeruzalemi. 32 Piere na ba yina vandaka na yandi vandaka na pongi ya ngolo, kasi ntangu ba vumbukaka, ba talaka nkembo ya yandi mpe babakala zole yina vandaka na yandi. 33 Ntangu babakala zole yango vanda bika Yesu, Piere zonzaka na Yesu: “Mulongi, ya ke mbote na yina beto kele awa. Bika beto yidika bayinzo tatu ya balele, mosi samu na nge, mosi samu na Moyize, mpe mosi samu na Eli.” Kasi yandi vanda zaba ve mambu yina yandi vanda zonza. 34 Ntangu yandi vanda zonza mambu yayi, dituti mosi basikaka mpe bandaka kufuka bawu. Ntangu ba kotaka na kati ya dituti, ba kumaka na boma. 35 Na manima, ndinga mosi wakanaka na kati ya dituti mpe zonzaka: “Yayi ni Mwana ya munu yina mu me soola. Beno kuwa yandi.” 36 Ntangu ndinga vanda zonza, ba talaka Yesu vandaka kaka yandi mosi. Ba vandaka swi, mpe na bilumbu yina, ba zabisaka na ata muntu bamambu yina ba talaka.

37 Kilumbu yina landaka, ntangu ba katukaka na mongo, kimvuka ya nene ya bantu kwizaka bwabana Yesu. 38 Na kati ya bantu, bakala mosi zonzaka na ndinga ya ngolo: “Mulongi, mu ke na bondilaka nge, sadisa* mwana ya munu, samu ni mwana kaka mosi yayi ke na munu. 39 Mpeve mosi ya yimbi ke simbaka yandi mpe na mbala mosi mwana ke bandaka kuganga. Mpeve yango ke ningisaka mwana na ngolo nyonso, mafulu ke basikaka yandi na yinwa, mpe yandi ke bikaka yandi na mpasi na manima ya kulwalisa yandi. 40 Mu bondilaka bilandi ya nge na kubingisa mpeve yina, kasi ba me lenda ve.” 41 Na yawu Yesu zonzaka: “Beno bantu ya ntangu yayi yina ke ve na kiminu mpe ya kubeba, tii wapi ntangu mu me fwana kuvanda na beno mpe kukanga ntima na bifu ya beno? Nata mwana ya nge awa.” 42 Ntangu mwana yango vanda kwiza, mbazi ya yimbi losaka yandi na ntoto mpe ningisaka yandi na ngolo nyonso. Kasi Yesu ngalaka mpeve ya mvindu yina, belusaka mwana ya bakala mpe pesaka yandi na tata ya yandi. 43 Bantu nyonso yitukaka samu na ngolo ya ngitukulu ya Nzambi.

Ntangu bantu nyonso vanda yituka na mambu nyonso yina yandi vanda sala, yandi zonzaka na bilandi ya yandi: 44 “Beno kuwa mbote-mbote, mpe beno bambukila mambu yayi. Ba ke teka Mwana ya muntu na maboko ya bantu.” 45 Kasi ba bakulaka ve mambu yina yandi vanda zonza. Ya tsyeleka, ya vandaka ya kubumbana na bawu samu ba bakula yawu ve, mpe ba vandaka na boma ya kuyufula yandi kyuvu na mambu yayi.

46 Na manima, bilandi bandaka kuswana bawu na bawu samu na kuzaba nani na kati ya bawu me lutila bampangi. 47 Yesu zabaka mambu yina vandaka na bantima ya bawu. Na yawu, yandi bakaka mwana ya fioti, telemisaka yandi pene-pene ya yandi, 48 mpe zonzaka na bawu: “Muntu yina me yamba mwana ya fioti yayi samu na nkumbu ya munu, me yamba mpe munu. Mpe muntu yina me yamba munu, me yamba mpe muntu yina filisaka munu. Samu muntu yina ke dyatila mutindu muntu ya fioti na kati ya beno, ni yandi muntu ya nene.”

49 Na yawu Yoane zonzaka: “Mulongi, beto talaka muntu mosi yina vanda bingisa bambazi ya yimbi na nkumbu ya nge, mpe beto sosaka kunimina yandi samu yandi ke ve na kati ya bantu yina ke landaka nge kintwadi na beto.” 50 Kasi Yesu vutulaka: “Beno sosa ve kunimina yandi, samu muntu yina ke ve mbeni ya beno, ke kotilaka beno.”

51 Samu ntangu yina Yesu zola kwenda na zulu kumaka pene-pene,* yandi bakaka mukanu ya kukwenda na Yeruzalemi. 52 Na yawu, yandi filisaka binati-nsangu na mantwala ya yandi. Ba kwendaka mpe ba kotaka na bwala mosi ya bantu ya Samariya samu na kubongisa nkwizulu ya yandi. 53 Kasi ba yambaka ve yandi samu yandi bakaka mukanu ya* kukwenda na Yeruzalemi. 54 Ntangu bilandi ya yandi Zaki na Yoane talaka yawu, ba zonzaka na yandi: “Mfumu, nge zola ti beto tumisa tiya na kukatuka na zulu mpe kufwa bawu?” 55 Kasi yandi balukaka na sika ya bawu mpe sembaka bawu. 56 Na yawu ba kwendaka na bwala ya nkaka.

57 Ntangu ba vanda kwenda na nzila, muntu mosi zonzaka na yandi: “Mu ke landa nge kisika nyonso nge ke kwenda.” 58 Kasi Yesu zonzaka na yandi: “Mibaku* ke na mabulu, mpe bandeke ke na manzanza, kasi Mwana ya muntu ke ve na kisika ya kupemisa yintu.” 59 Na manima yandi zonzaka na muntu ya nkaka: “Landa munu.” Bakala yango zonzaka: “Mfumu, pesa ntete munu nzila ya kukwenda kunda tata ya munu.” 60 Yesu zonzaka na yandi: “Bika bantu ya kufwa kunda bantu ya bawu ya kufwa, kasi nge, kwenda zonzila Kimfumu ya Nzambi bisika nyonso.” 61 Muntu ya nkaka dyaka zonzaka: “Mu ke landa nge Mfumu, kasi bika ntete mu kwenda pesa yeyeye na dikanda ya munu.” 62 Yesu zonzaka na yandi: “Muntu yina me simba kima samu na kubanda kusaba bilanga mpe ke na talaka na manima, me bonga ve samu na Kimfumu ya Nzambi.”

10 Na manima ya mambu yayi, Mfumu soolaka bilandi 70 ya nkaka. Yandi filisaka bawu zole-zole na mantwala ya yandi na bambanza nyonso mpe bisika nyonso yina yandi mosi zola kwenda. 2 Mpe yandi zonzaka na bawu: “Ya tsyeleka, kisalu ya kubuka bambuma ke nene, kasi bantu samu na kusala yawu ke ndambu. Ni yawu yina, beno bondila Mfumu ya kisalu ya kubuka bambuma na kufilisa bisadi na kisalu ya yandi ya kubuka bambuma. 3 Beno kwenda! Mu ke na filisaka beno mutindu mameme na kati ya bayimbwa ya brusu. 4 Beno baka ve saki ya kunatina mbongo to saki ya kunatina madya to mapapa, mpe beno pesa ata muntu mbote* na nzila. 5 Na konso yinzo yina beno ke kota, beno zonza ntete: ‘Bika ti kizunu vanda na yinzo yayi.’ 6 Kana ya ke na ndiku ya kizunu kuna, kizunu ya beno ke bikana na zulu ya yandi. Kasi kana ya ke ve na ndiku ya kizunu kuna, kizunu ya beno ke vutuka na beno. 7 Na yawu, beno bikana na yinzo yina, beno kudya mpe beno kunwa bima yina ba ke pesa beno, samu kisadi me lunga kuzwa difuta ya yandi. Beno katuka ve na yinzo yina samu na kukwenda lala na yinzo ya nkaka.

8 “Dyaka, na konso mbanza yina beno ke kota mpe yina ba me yamba beno, beno kudya bima yina ba ke tula na mantwala ya beno. 9 Beno belusa ba yina ke na bimbevo bisika yina, mpe beno zonza na bawu: ‘Kimfumu ya Nzambi me kuma pene-pene na beno.’ 10 Kasi na konso mbanza yina beno ke kota mpe ba me yamba ve beno, beno basika na banzila ya nene mpe beno zonza: 11 ‘Ata fundu-fundu ya mbanza ya beno yina me kangama na makulu ya beto, beto me kubula yawu samu na kuvutula beno yawu. Kasi beno fwana kuzaba ti Kimfumu ya Nzambi me kuma pene-pene.’ 12 Mu ke na zonzaka na beno ti kilumbu yina, lusambusu yina mbanza yango ke kuzwa, ke vanda ngolo mingi kulutila yina Sodome ke kuzwa.

13 “Kyadi samu na nge Korazini! Kyadi samu na nge Besayida! samu kana bimangu yina salamaka na beno salamaka na Tire, mpe na Sidoni, banda ntama, ba zola lwata bangoto, mpe ba zola vanda na kati ya bombi ya tiya, samu na kulakisa ti ba me balula ntima. 14 Ni na yawu, lusambusu yina beno ke kuzwa ke vanda ngolo mingi kulutila yina Tire mpe Sidoni ke kuzwa. 15 Mpe nge Kapenawume, nge kanisa ti ba ke zangula nge tii na zulu? Nge ke kulumuka tii na Ndyamu.*

16 “Muntu yina me kuwa beno me kuwa mpe munu, mpe muntu yina me manga kuwa beno, me manga mpe kuwa munu. Dyaka, muntu yina me manga kuwa munu, me manga kuwa muntu yina filisaka munu.”

17 Na manima, bilandi 70 vutukaka na kilengi mpe zonzaka: “Mfumu, ata mpe bambazi ya yimbi ke tumamaka na beto ntangu beto ke sadilaka nkumbu ya nge.” 18 Yandi zonzaka na bawu: “Mu me tala yimeni Satana me katuka na zulu mpe me kubwa mutindu nsemo ya kidumu. 19 Beno kuwa! Mu me pesa beno lutumu ya kudyata na yisi ya makulu ya beno banyoka, mpe bankala-nseke,* mpe lutumu ya kununga ngolo nyonso ya mbeni, mpe ata kima mosi ve ke sala beno yimbi. 20 Ata faso yina, beno yangalala ve samu bampeve ke tumamaka na beno. Kasi beno yangalala samu bankumbu ya beno me sonama na mazulu.” 21 Kaka na ntangu yina, mpeve ya santu fulusaka yandi na kilengi, mpe yandi zonzaka: “Tata, Mfumu ya mazulu na ya ntoto, mu ke na kumisaka nge na mantwala ya bantu samu nge me bumba mbote-mbote bamambu yayi na bantu ya ndwenga mpe ya mayela, mpe nge me lakisa yawu na bana ya fioti. Ee Tata, ni nge mosi zolaka ti ya vanda mutindu yayi. 22 Tata ya munu pesaka munu bima nyonso. Ata muntu mosi ve me zaba Mwana katula Tata, mpe ata muntu mosi ve me zaba Tata katula kaka Mwana, mpe muntu yina Mwana me zola kulakisa Tata.”

23 Na manima, yandi balukaka na sika ya bilandi mpe yandi zonzaka na bawu ntangu ba vandaka kaka bawu mosi: “Kilengi na meso yina ke na talaka bamambu yina beno ke na talaka. 24 Samu mu ke na zonzaka na beno ti bambikudi mingi mpe bamfumu vandaka na nsatu ya kutala bamambu yina beno ke na talaka, kasi ba talaka ve yawu, mpe ba vandaka na nsatu ya kuwa bamambu yina beno ke na kuwaka, kasi ba kuwaka ve yawu.”

25 Na manima, muntu mosi yina zabaka mbote-mbote Musiku telamaka samu na kumeka yandi mpe yandi yufulaka: “Mulongi, yinki mu me fwana kusala samu na kuzwa luzingu ya ntangu nyonso?” 26 Yesu zonzaka na yandi: “Yinki ke ya kusonama na kati ya Musiku? Wapi mambu nge ke tangaka kuna?” 27 Yandi vutulaka na Yesu: “‘Nge fwana kuzola Yehova* Nzambi ya nge na ntima ya nge nyonso, na mwela* ya nge nyonso, na ngolo ya nge nyonso mpe na makanisi ya nge nyonso’ mpe ‘mpangi ya nge mutindu nge mosi.’” 28 Yesu zonzaka na yandi: “Nge me pesa mvutu ya mbote, tatamana kusala mutindu yina mpe nge ke kuzwa luzingu.”

29 Kasi samu muntu yango vanda sosa kulakisa ti yandi ke muntu ya lunungu,* yandi yufulaka Yesu: “Nani ya tsyeleka ke mpangi ya munu?” 30 Yesu vutulaka: “Muntu mosi katukaka na Yeruzalemi, mpe vanda kwenda na Yeriko. Na nzila, miyibi bwilaka yandi, botolaka yandi bima nyonso, mpe bulaka yandi. Ba bikaka yandi pene-pene na lufwa, mpe ba kwendaka. 31 Nganga-nzambi mosi vanda kulumuka mpe na nzila yina. Kasi ntangu yandi talaka muntu yango, yandi lutaka na lweka ya nkaka ya nzila. 32 Levite mosi kumaka mpe na kisika yango. Ntangu yandi talaka muntu yina, yandi lutaka na lweka ya nkaka ya nzila. 33 Kasi muntu mosi ya Samariya yina vanda luta na nzila kumaka kisika yina muntu yango vandaka, mpe ntangu yandi talaka yandi, yandi kumaka na kyadi mingi. 34 Na yawu, yandi kwizaka pene-pene ya yandi, sekulaka mafuta mpe vinu na bamputa ya yandi, mpe kangaka yandi bitende. Na manima, yandi tulaka yandi na zulu ya kibulu ya yandi, nataka yandi na yinzo ya banzenza mpe sadisaka yandi. 35 Kilumbu yina landaka, yandi bakaka badenie zole, mpe pesaka yawu na muntu ya kuzwa yinzo ya banzenza, mpe zonzaka na yandi: ‘Kipe yandi mpe mbongo nyonso yina nge ke basisa na zulu ya yayi, mu ke vutula nge yawu ntangu mu ke vutuka.’ 36 Samu na nge, nani na kati ya bawu tatu yayi me lakisa ti yandi ke mpangi ya muntu yina kubwaka na maboko ya miyibi?” 37 Muntu yango vutulaka: “Ni muntu yina me fwidila yandi kyadi.” Na yawu, Yesu zonzaka na yandi: “Kwenda, nge mpe sala mutindu mosi.”

38 Na manima, ba kwendaka mpe ba kotaka na bwala mosi. Kuna, kento mosi na nkumbu ya Marte yambaka Yesu na yinzo ya yandi. 39 Kento yango vandaka na leki ya kento na nkumbu ya Maria. Maria kwendaka vanda pene-pene ya makulu ya Mfumu mpe vanda kuwa mambu yina Mfumu vanda zonza.* 40 Kasi Marte vandaka na bisalu mingi ya kusala. Na yawu, yandi kwizaka pene-pene na Yesu mpe zonzaka: “Mfumu, ya ke na salaka nge ata kima na kutala ti leki ya munu me bika munu munu mosi na bisalu mingi? Zonza na yandi na kukwiza sadisa munu.” 41 Mfumu zonzaka na yandi: “Marte, Marte, nge ke na talaka ntima mpasi mpe nge ke na nyongaka samu na bima mingi. 42 Kasi bima fioti ke mfunu to mosi kaka. Maria me soola kikunku ya mbote* mpe ba ke katula ve yandi yawu.”

11 Kilumbu mosi, Yesu vanda sambila na kisika mosi. Ntangu yandi manisaka, mosi ya bilandi ya yandi zonzaka na yandi: “Mfumu, longa beto faso ya kusambila mutindu Yoane mpe longaka na bilandi ya yandi.”

2 Yandi zonzaka na bawu: “Ntangu beno ke sambila, beno zonza: ‘Tata, bika ti nkumbu ya nge vanda ya santu.* Bika ti Kimfumu ya nge kwiza. 3 Pesa beto konso kilumbu madya* yina beto ke na yawu nsatu samu na bansatu ya beto ya konso kilumbu. 4 Mpe lemvokila masumu ya beto, samu beto mpe ke lemvokilaka ba yina nyonso ke salaka beto yimbi.* Mpe kubika ve ti beto kubwa na ntontolo.’”

5 Na manima Yesu zonzaka na bawu: “Beno kanisa ntete. Kana muntu mosi na kati ya beno ke na ndiku, mpe na kati-kati ya mpimpa yandi me kwenda na ndiku yina mpe me zonza na yandi, ‘Ndiku ya munu, defisa munu mampa tatu, 6 samu mosi ya bandiku ya munu me katuka na nzyetolo mpe me kwiza na sika ya munu, mpe mu ke na ata kima ya kupesa yandi.’ 7 Kasi muntu yango vutulaka na kati ya yinzo: ‘Bika kukwamisa munu. Mwelo ya yinzo ke ya kukangama, mpe munu na bana ya munu ke na lalaka. Mu lenda vumbuka ve samu na kupesa nge kima.’ 8 Mu ke na zonzaka na beno ti, ata ti yandi ke vumbuka ve samu na kupesa yandi kima samu yandi ke ndiku ya yandi, yandi ke vumbaka mpe ke pesa yandi bima nyonso yandi ke na yawu nsatu samu yandi me tala ve boma ya kutatamana na kulomba. 9 Ni na yawu mu ke na zonzaka na beno, beno tatamana na kulomba mpe ba ke pesa beno. Beno tatamana na kusosa mpe beno ke kuzwa. Beno tatamana na kukonkota mpe ba ke fungudila beno. 10 Samu muntu nyonso yina ke lombaka, ba ke pesaka yandi, mpe muntu nyonso yina ke sosaka, ke kuzwaka, mpe muntu nyonso yina ke konkotaka, ba ke fungudila yandi. 11 Ya tsyeleka, wapi tata na kati ya beno, kana mwana ya yandi me lomba yandi mbisi, ke pesa yandi nyoka na kisika ya mbisi? 12 To kana yandi me lomba yandi diki, ke pesa yandi nkala-nseke?* 13 Na yawu kana beno, ata ti beno ke bantu ya yimbi, beno zaba kupesa bana ya beno makabu ya mbote, Tata yina ke na mazulu ke pesa kwandi ve mpeve ya santu na ba yina ke lombaka yandi yawu?”

14 Na manima, yandi bingisaka mbazi mosi ya yimbi yina kumisaka muntu mosi dibaba. Ntangu mbazi ya yimbi basikaka, kibaba yango zonzaka, mpe bimvuka ya bantu yitukaka. 15 Kasi ya ba nkaka vanda zonza: “Yandi ke bingisaka bambazi ya yimbi na ngolo ya Bezebule,* mfumu ya bambazi ya yimbi.” 16 Samu na kumeka yandi, ba ya nkaka bandaka kulomba yandi kidimbu yina zola katuka na mazulu. 17 Samu yandi zabaka mambu yina ba vanda kanisa, Yesu zonzaka na bawu: “Konso kimfumu yina ke ya kukabuka ke kufwaka, mpe konso yinzo yina ke ya kukabuka ke kubwaka. 18 Faso mosi mpe, kana Satana ke ya kukabuka na kati ya yandi mosi, wapi faso kimfumu ya yandi ke lenda kuvanda ya kusikama? Samu beno me zonza ti mu ke na bingisaka bambazi ya yimbi na ngolo ya Bezebule. 19 Kana mu ke bingisaka bambazi ya yimbi na ngolo ya Bezebule, na ngolo ya nani bana ya beno ke bingisaka bawu? Ni samu na yawu ba ke vanda bazuzi ya beno. 20 Kasi, kana ya ke ni na musapi ya Nzambi mu ke bingisaka bambazi ya yimbi, ya tsyeleka, Kimfumu ya Nzambi me kuma na sika ya beno. 21 Ntangu muntu mosi ya ngolo yina ke na binwanunu ya kulunga ke kebaka yinzo ya yandi, bima ya yandi ke vanda ya kubumbana mbote. 22 Kasi, ntangu muntu ya kulutila yandi ngolo me kwiza nwanisa yandi mpe me nunga yandi, muntu ya kulutila ngolo ke botola yandi binwanunu nyonso yina yandi ke tudilaka ntima, mpe ke kabula bima nyonso yina yandi me botola yandi. 23 Muntu yina ke ve kintwadi na munu ke mbeni ya munu, mpe muntu yina ke vukisaka ve na munu ke mwangisaka.

24 “Ntangu mpeve ya mvindu ke basikaka na muntu, yandi ke lutaka na bisika yina ke ya kuyuma, samu na kusosa kisika ya kupema. Na manima ya kuzwa ve yawu, yandi ke zonzaka, ‘Mu ke vutuka na yinzo ya munu, kisika yina mu katukaka.’ 25 Kasi ntangu yandi ke kumaka kuna, yandi ke talaka ti ba me kombola yinzo mpe ba me bongisa yawu. 26 Na manima, yandi ke kwenda baka bampeve ya nkaka 7 ya kulutila yandi yimbi. Ba ke kota, mpe ba ke vanda kuna. Na yawu, luzingu ya muntu yina ke kuma yimbi kulutila mbala ya ntete.”

27 Ntangu yandi vanda zonza mambu yayi, kento mosi na kati ya kimvuka ya bantu zonzaka na yandi na ndinga ya ngolo: “Kyese na kivumu yina nataka nge mpe na mabene yina nge kunwaka!” 28 Kasi Yesu zonzaka: “Ve. Kasi kyese na bantu yina ke kuwaka dyambu ya Nzambi mpe ke tumamaka na yawu.”

29 Ntangu bimvuka ya bantu vanda kuma mingi, yandi bandaka kuzonza: “Bantu ya ntangu yayi ke bantu ya yimbi. Ba ke na sosaka kidimbu, kasi kidimbu yina ba ke pesa bawu ke kaka ni kidimbu ya Yona.” 30 Ya tsyeleka, kaka mutindu Yona kumaka kidimbu samu na bantu ya Ninive, Mwana ya muntu mpe ke vanda kidimbu samu na bantu ya ntangu yayi. 31 Na Kilumbu ya Lusambusu, mfumu ya kento ya sude ke vumbuka kintwadi na bantu ya ntangu yayi, mpe yandi ke lakisa ti ba ke bantu ya yimbi, samu yandi katukaka na nsuka ya ntoto samu na kuwa ndwenga ya Salomo. Kasi beno tala, ya ke na muntu awa yina me lutila Salomo. 32 Na Kilumbu ya Lusambusu, bantu ya Ninive ke vumbuka kintwadi na bantu ya ntangu yayi, mpe ba ke lakisa ti bantu ya ntangu yayi ke bantu ya yimbi, samu ti bawu, ba balulaka ntima ntangu Yona samunaka. Kasi beno tala, ya ke na muntu awa yina me lutila Yona. 33 Na manima ya kupelisa mwinda, ba ke tulaka ve yawu na kisika ya kubumbana, to na yisi ya kitunga.* Kasi ba ke tulaka yawu na zulu ya kima ya kutudila mwinda, samu ba yina ke kota tala nsemo. 34 Mwinda ya nzutu kele disu ya nge. Ntangu disu ya nge ke talaka kaka kima mosi,* nzutu ya nge nyonso ke ngengaka.* Kasi ntangu ya ke lulaka,* nzutu ya nge mpe ke vandaka mpimpa. 35 Ni na yawu, sala keba samu nsemo yina ke na kati ya nge vanda ve mpimpa. 36 Na yawu, kana nzutu ya nge nyonso ke na ngengaka, mpe ata kisika ya yawu ke mpimpa, ya ke ngenga mutindu mwinda ntangu ya ke pesaka nge nsemo.”

37 Ntangu yandi zonzaka mambu yayi, Mufarize mosi bokilaka yandi na yinzo ya yandi samu na kudya. Na yawu, yandi kotaka na yinzo mpe vandaka na mesa. 38 Kasi Mufarize yango yitukaka ntangu yandi talaka ti Yesu yobilaka* ntete ve tekila yandi kudya. 39 Kasi Mfumu zonzaka na yandi: “Beno Bafarize beno ke sukulaka ngaanda ya kopo mpe ya ndonga, kasi na kati beno ke ya kufuluka na lukoso* mpe mambu ya yimbi. 40 Bizoba! Muntu yina yidikaka ngaanda yidikaka mpe kati, mpila yina ve? 41 Kasi ntangu beno ke pesaka makabu ya kyadi,* beno pesa bima yina ke katukaka na kati, mpe bamambu nyonso ya beno ke vanda ya kuvedila. 42 Kyadi na beno Bafarize, samu beno ke pesaka kikunku mosi na kati ya bikunku 10 ya bima yina beno ke kundaka, mutindu matiti ya mante, peganoni, mpe matiti nyonso ya nkaka ya nsunga ya kitoko.* Kasi beno ke talaka lunungu* mpe luzolo ya Nzambi mutindu bima ya mpamba. Beno fwanaka kupesa bima yina, kasi kutula ve na lweka bamambu ya nkaka. 43 Kyadi na beno Bafarize, samu ti beno ke zolaka bakiti ya ntete* na basinagoge* mpe ti bantu pesa beno bambote na buzitu na bazandu. 44 Kyadi na beno samu beno ke mutindu bandyamu* yina ke talanaka ve mbote-mbote,* yina bantu ke tambulaka na zulu ya yawu ata kuzaba!”

45 Muntu mosi yina zabaka mbote-mbote Musiku zonzaka na yandi: “Mulongi, na kuzonzaka mutindu yina, nge ke na fingaka beto mpe.” 46 Yesu zonzaka na yandi: “Kyadi na beno mpe bantu yina me zaba mbote-mbote Musiku, samu beno ke pesaka bantu bifunda ya kilo ya kunata, kasi beno, beno ke simbaka ve bifunda yango ata na musapi mosi.

47 “Kyadi na beno samu beno ke tungaka bandyamu* ya bambikudi, kasi ni bankooko ya beno kufwaka bawu. 48 Ya tsyeleka, beno ke bambangi ya mavanga ya bankooko ya beno. Ata mpila yina, beno ke ndimaka mavanga yango. Ba kufwaka bambikudi, kasi beno ke tungaka bandyamu samu na bambikudi. 49 Ni na yawu, Nzambi na ndwenga ya yandi zonzaka: ‘Mu ke filisa bawu bambikudi mpe bantumwa. Ba ke kufwa ba ya nkaka, mpe ba ke nyokola ba ya nkaka, 50 samu ba lomba na bantu ya ntangu yayi menga ya bambikudi nyonso yina mwanganaka katuka kubanda ya yinza, 51 kubanda na menga ya Abele tii na menga ya Zakari yina ba kufwaka na kati-kati ya kisika ya minkayulu mpe tempelo.’ Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti ba ke lomba yawu na bantu ya ntangu yayi.

52 “Kyadi na beno yina me zaba mbote-mbote Musiku, samu beno me katula fungula ya luzabu. Beno mosi kotaka ve, mpe beno ke na sosaka kukanga nzila na ba yina ke kotaka!”

53 Ntangu yandi basikaka na yinzo yina, basoniki mpe Bafarize bandaka kusala yandi tiya mingi mpe kuyufula yandi byuvu mingi ya nkaka. 54 Ba vanda keta yandi, yandi zonza mambu samu ba kuzwa yandi.

12 Na ntangu yina, mafunda ya bantu vukanaka kisika mosi mpe ba vanda dyata bampangi. Yesu bandaka kuzonza ntete na bilandi ya yandi: “Beno sala keba na levire ya Bafarize yina kele luvunu. 2 Kasi ya ke ve na mambu yina ba bumbaka mbote-mbote yina ke talana ve, mpe ya ke ve na mambu ya mansweki yina ke zabana ve. 3 Na yawu, mambu ni mambu yina beno ke zonzaka na kati ya mpimpa ke wakana na ntangu mpe mambu yina beno ke zonzaka na ndinga ya yisi na kati ya bayinzo ya beno, ba ke samuna yawu na mantwala ya bantu nyonso.* 4 Dyaka, mu ke na zonzaka na beno bandiku ya munu, beno vanda ve na boma ya ba yina ke kufwaka nzutu, mpe na manima lenda sala dyaka ve kima ya nkaka. 5 Kasi mu ke lakisa beno muntu yina beno fwana kuvanda na boma ya yandi: Beno vanda na boma ya muntu yina na manima ya kufwa, ke na lutumu ya kulosa na Gehena.* Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno, beno vanda na boma ya muntu yina. 6 Ba ke tekisaka banswini tanu na bambongo zole ya kisengo ya mfunu mingi ve,* faso yina ve? Kasi Nzambi ke zimbanaka ata mosi na kati ya bawu. 7 Na yina me tadila beno, ata bansuki ya yintu ya beno, yandi ke tangaka yawu nyonso. Beno vanda ve na boma, beno ke mfunu kulutila banswini mingi.

8 “Mu ke na zonzaka na beno ti muntu nyonso yina me ndima munu na mantwala ya bantu, Mwana ya muntu mpe ke ndima yandi na mantwala ya bambazi ya Nzambi. 9 Kasi muntu yina me manga munu na mantwala ya bantu, ba ke manga mpe yandi na mantwala ya bambazi ya Nzambi. 10 Muntu nyonso yina ke zonza mambu ya yimbi na yina me tadila Mwana ya muntu, ba ke lemvokila yandi. Kasi konso muntu yina ke vweza mpeve ya santu, ba ke lemvokila ve yandi. 11 Ntangu ba ke nata beno na mantwala ya bantu mingi yina me vukana,* na mantwala ya bantu ya luyalu to bamfumu, beno tala ve ntima mpasi na yina me tadila mutindu beno ke nwanina banzutu ya beno to mambu yina beno ke zonza, 12 samu mpeve ya santu ke longa beno mambu yina beno me fwana kuzonza kaka na ntangu yina.”

13 Muntu mosi na kati ya bantu mingi yina vandaka kuna zonzaka na yandi: “Mulongi, zonza na mpangi ya munu ya bakala na kukabula na munu bima yina tata ya beto bikilaka beto.” 14 Yesu vutulaka yandi: “Bakala, nani me tula munu zuzi to zenga-mambu na kati ya beno zole?” 15 Na manima, yandi zonzaka na bawu: “Beno fungula mbote-mbote meso, mpe beno losa lukoso* ya mutindu nyonso, samu ti, ata ntangu muntu ke vandaka na bima mingi, luzingu ya yandi ke katukaka ve na bima yina yandi ke na yawu.” 16 Na manima yandi pesaka bawu kifwani. Yandi zonzaka: “Ntoto ya muntu mosi ya mvwama butaka mingi. 17 Na yawu yandi bandaka kuzonza na yisi ya ntima, ‘Awa mu ke dyaka ve na kisika ya kutula bima. Wapi kisika mu ke bumba bambuma nyonso yayi mu me buka na bilanga ya munu?’ 18 Na manima yandi zonzaka, ‘Mu ke sala mutindu yayi: Mu ke mwangisa bayinzo nyonso yina mu ke bumbaka bambuma, mpe mu ke tunga bayinzo ya kulutila nene. Mu ke tula na kati bambuma ya munu nyonso mpe bima ya munu nyonso, 19 mpe mu ke zonza na munu mosi:* “Nge* ke na bima mingi yina nge me bumba samu na bamvula mingi. Pema, kudya, kunwa mpe sepela.”’ 20 Kasi Nzambi zonzaka na yandi, ‘Kizoba, na mpimpa yayi kaka nge ke kufwa.* Na yawu, nani ke baka bima nyonso yina nge me bumba?’ 21 Ni yawu ke kumina muntu yina ke bumbaka bimvwama samu na yandi mosi, kasi ke ve mvwama na meso ya Nzambi.”

22 Na manima, yandi zonzaka na bilandi ya yandi: “Ni na yawu mu ke na zonzaka na beno. Beno bika kuvanda na manyongi samu na luzingu* ya beno, na yina me tadila yinki beno ke kudya, to samu na banzutu ya beno, na yina me tadila yinki beno ke lwata. 23 Samu luzingu* me lutila mfunu na madya mpe nzutu me lutila mfunu na bilele. 24 Beno tala bankwankwa.* Ba ke kundaka ve mpe ba ke yonzikaka ve bambuma. Dyaka, ba ke ve na kisika ya kubumba bima. Kasi Nzambi ke dikisaka bawu. Beno ke kwandi ve mfunu mingi kulutila bandeke? 25 Nani na kati ya beno, na manyongi ya yandi, lenda kumisa luzingu ya yandi mwa fioti yinda?* 26 Ni na yawu, kana beno lenda sala ve mambu ya fioti yayi, samu na yinki beno ke na talaka ntima mpasi samu na bamambu ya nkaka? 27 Beno kanisa na mutindu bifulu ya bilanga ke kulaka: Ya ke salaka ve mpe ya ke tungaka ve bilele. Kasi mu ke na zonzaka na beno ti, ata Salomo na nkembo ya yandi nyonso, yandi lwataka ve kitoko mutindu mosi ya bifulu yayi. 28 Na yawu, kana ni faso yina Nzambi ke lwatisaka matiti ya bilanga yina kele bubu yayi, kasi mbasi ba ke losa yawu na tiya, yandi ke lwatisa beno ya kulutila, beno bantu ya kiminu ya fioti. 29 Ni na yawu, beno bika kutala ntima mpasi na kusosaka yinki beno ke kudya mpe yinki beno ke kunwa, mpe beno bika kuvanda na manyongi ya kulutila. 30 Samu ni bima nyonso yayi bantu ya makanda ya yinza ke sosaka na ngolo nyonso. Kasi Tata ya beno zaba ti beno ke na nsatu ya bima yayi. 31 Kasi beno tatamana na kusosa Kimfumu ya yandi, mpe ba ke bwela beno bima nyonso yayi.

32 “Beno vanda ve na boma kikunku ya fioti,* samu Tata ya beno me ndima kupesa beno Kimfumu. 33 Beno tekisa bima yina ke na beno mpe beno pesa makabu ya kyadi.* Beno sala basaki ya kunatina mbongo yina ke bebaka ve, kimvwama na mazulu yina ke manisa ve, kisika muyibi ke kumaka ve mpe banselele ke kudyaka ve. 34 Samu ti kisika yina kimvwama ya beno kele, ni kuna mpe bantima ya beno ke vanda.

35 Beno lwata bilele mpe beno vanda ya kubongama,* mpe beno sala ti bamwinda ya beno vanda ya kupelisa. 36 Beno me bonga kuvanda mutindu bantu yina ke na vingilaka mfumu ya bawu vutuka na mukembo ya makwela, samu na kufungula yandi mwelo na mbala mosi ntangu yandi ke kwiza, mpe ke konkota. 37 Kyese na bisadi yina mfumu ke kutana bawu ekenge ntangu yandi ke kwiza! Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti yandi ke lwata bilele ya kisalu* mpe yandi ke lomba na bawu na kuvanda na mesa, mpe yandi ke kwiza, mpe ke pesa bawu madya. 38 Kyese na bawu kana yandi kwiza na ntangu ya zole* ya kukengidila to ata mpe na ntangu ya tatu* mpe yandi kutana bawu ya kubongama. 39 Kasi beno simba mambu yayi: Kana mfumu ya yinzo zabaka na wapi ngunga muyibi zola kwiza, yandi zola bika ve muyibi kota na yinzo ya yandi. 40 Beno mpe beno vanda ya kubongama samu ti Mwana ya muntu ke kwiza na ngunga yina beno lenda kanisa ve ti yandi ke kwiza.”

41 Na manima Piere zonzaka: “Mfumu, nge ke na zonzilaka kifwani yayi kaka samu na beto to samu na bantu nyonso?” 42 Mfumu zonzaka: “Nani ya tsyeleka ke kisadi ya kukwikama, kisadi* ya mayela,* yina mfumu ya yandi ke tula na zulu ya bisadi ya yandi nyonso,* samu na kupesa bawu madya yina me lunga na bawu na ntangu ya kulunga? 43 Kyese na kisadi yina, kana mfumu ya yandi ntangu yandi ke kwiza, kuta yandi na kati ya kisalu yango! 44 Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti mfumu ya yandi ke tula yandi na zulu ya bima ya yandi nyonso. 45 Kasi kana kisadi yango zonza na kati ya ntima, ‘Mfumu ya munu ke na kwizaka ve na mbangu,’ mpe kana yandi banda kubula bisadi ya kento mpe ya bakala, kudya, kunwa mpe kukola malafu, 46 mfumu ya kisadi yayi ke kwiza na kilumbu yina kisadi ke na vingilaka ve yandi, mpe na ngunga yina yandi zaba ve. Mfumu ke pesa yandi kitumbu ya ngolo mingi, mpe ke tula yandi na kisika mosi na bantu yina ke ve ya kukwikama. 47 Kisadi yango yina bakulaka mambu yina mfumu zolaka kasi bongamaka ve to salaka ve mambu yina yandi lombaka,* ba ke bula yandi nkuba. 48 Kasi muntu yina me bakula ve mambu yina mfumu zolaka mpe me sala bamambu yina me lunga ti ba bula yandi nkuba, ba ke bula yandi ndambu. Ya tsyeleka, muntu yina ba me pesa mingi, ba ke lomba yandi mingi, mpe muntu yina ba me pesa biyeko mingi, ba ke lomba yandi mingi kulutila yina ba ke lombaka.

49 “Mu kwizaka samu na kutula tiya na ntoto. Yinki mu ke zola dyaka kusala kana ba me pelisa yimeni tiya yango? 50 Kasi ya ke na mbotokolo yina mu me fwana kuzwa, mpe mu ke na talaka mpasi tii ntangu ya ke suka. 51 Beno kanisa ti mu kwizaka samu na kutula kizunu awa na zulu ya ntoto? Ve, mu ke na zonzaka na beno ti mu kwizaka samu na kukabula bantu. 52 Samu banda ntangu yayi dikanda yina ke na bantu tanu ke kabuka. Bantu tatu ke wisana ve na bantu zole, mpe bantu zole ke wisana ve na bantu tatu. 53 Ba ke kabuka. Tata ke wisana ve na mwana ya yandi ya bakala, mpe mwana ya bakala ke wisana ve na tata ya yandi. Mama ke wisana ve na mwana ya yandi ya kento, mpe mwana ya kento ke wisana ve na mama. Mama ke wisana ve na kento ya mwana ya yandi ya bakala, mpe kento ke wisana ve na bokilo ya yandi ya kento.

54 Yandi zonzaka dyaka na bimvuka ya bantu: “Ntangu beno ke talaka dituti yina me basika na westi, na mbala mosi beno ke zonzaka, ‘Mvula ya mupepe ya ngolo ke na kwizaka,’ mpe ya ke salamaka. 55 Ntangu beno ke talaka mupepe yina ke katukaka na sude, beno ke zonzaka, ‘Ya ke vanda na bantangu ya ngolo,’ mpe ya ke salamaka. 56 Bantu ya luvunu, beno zaba kutanga mbote-mbote bidimbu ya ntoto mpe ya mazulu. Kasi samu na yinki beno ke na zabaka ve kutanga mbote-mbote mambu yina ke na salamaka ntangu yayi? 57 Samu na yinki beno ke na lendaka ve kubakula beno mosi mambu yina ke ya lunungu?* 58 Na kifwani, kana nge ke na mambu na muntu mpe beno ke na kwendaka na sika ya mfumu, sala nyonso na kuwisana na yandi ntangu beno ke ntete na nzila. Kana ve, yandi ke nata nge na zuzi mpe zuzi ke pesa nge na maboko ya soda ya kisika ya kusambisa, mpe soda ke tula nge na boloko. 59 Mu ke na zonzaka na nge ti, nge ke lenda ve kubasika kuna tii ntangu nge ke futa mfuka ya nge tii na mbongo ya nge ya kisengo ya fioti ya nsuka.”*

13 Na ntangu yina, ndambu ya bantu yina vandaka kuna kwizaka zabisa Yesu mambu ya bantu ya Galile yina Pilate vukisaka menga ya bawu na minkayulu ya bawu. 2 Yandi zonzaka na bawu: “Beno me kanisa ti bantu ya Galile yayi vandaka na masumu ya kulutila bantu nyonso ya nkaka ya Galile samu mambu yayi kuminaka bawu? 3 Mu ke na zonzaka na beno, ata fioti ve. Kasi kana beno balula ve ntima, beno nyonso mpe ke kufwa. 4 To beno me kanisa ti bantu 18 yina kufwaka ntangu yinzo ya yinda ya bwala ya Silowe bwidilaka bawu vandaka yimbi kulutila bantu nyonso ya nkaka yina ke zingaka na Yeruzalemi? 5 Mu ke na zonzaka na beno, ata fioti ve. Kasi kana beno balula ve ntima, beno nyonso ke kufwa kaka faso bawu.”

6 Na manima, yandi pesaka bawu kifwani yayi: “Bakala mosi vandaka na yinti ya bafige na kati ya bilanga ya yandi ya vinu. Yandi kwizaka sosa bambuma na yinti yina, kasi yandi kuzwaka ata kima. 7 Na manima, yandi zonzaka na muntu yina ke salaka bilanga ya vinu, ‘Ya me sala bamvula tatu yina mu ke na kwizaka sosa bambuma na yinti ya bafige yayi, kasi mu ke na kuzwaka ata kima. Zenga yawu. Samu na yinki kubika ya baka kisika ya mpamba?’ 8 Kisadi-bilanga ya vinu vutulaka yandi, ‘Mfumu, bikila yawu dyaka mvula mosi. Mu ke timuna zinga-zinga ya yawu mpe mu ke tula matufi ya bibulu yina ke bongisaka ntoto ya bilanga. 9 Kana ya buta bambuma na bilumbu yina ke kwiza, ya ke mbote. Kasi kana ya buta ve, nge lenda zenga ya nge yawu.’”

10 Kilumbu mosi ya saba, Yesu vanda longa na kati ya sinagoge* mosi. 11 Kuna, ya vandaka na kento mosi yina mpeve ya yimbi pesaka kimbevo* katuka bamvula 18. Yandi vandaka ya kukondama mpe vanda lendaka ata fioti ve kutelama mbote-mbote. 12 Ntangu Yesu talaka kento yango, yandi zonzaka na yandi: “Kento, nge me beluka na maladi ya nge.” 13 Yesu tulaka maboko na zulu ya kento yango, mpe na mbala mosi yandi telamaka mbote-mbote mpe bandaka kukembila Nzambi. 14 Kasi ntwadisi ya sinagoge* kumaka ya kudasuka samu Yesu belusaka muntu kilumbu ya saba. Na yawu yandi zonzaka na bantu: “Ya ke na bilumbu 6 samu na kusala kisalu. Na yawu, beno kwiza bilumbu yina samu ba belusa beno, kasi kilumbu ya saba ve.” 15 Kasi Mfumu zonzaka na yandi: “Bantu ya luvunu, nani na kati ya beno na kilumbu ya saba ke nyangula ve ngombe to mbuluku* ya yandi na yinzo mpe kunata yandi na ngaanda samu na kupesa yandi maza? 16 Ya lungaka kwandi ve ti kento yayi, yina ke mwana ya Abrahami mpe yina Satana kangaka basinga katuka bamvula 18, ba fungula yandi yawu na kilumbu ya saba?” 17 Ntangu yandi zonzaka mambu yayi, bambeni ya yandi nyonso kumaka na nsoni. Kasi kimvuka nyonso ya bantu bandaka kuyangalala na bamambu nyonso ya ngitukulu yina yandi vanda sala.

18 Yandi zonzaka: “Kimfumu ya Nzambi ke mutindu yinki? Na yinki mu lenda fwanisa yawu? 19 Ya ke mutindu mbuma ya mutarde yina muntu bakaka mpe kundaka na bilanga ya yandi. Ya menaka mpe kumaka yinti, mpe bandeke ya mazulu kwizaka tunga manzanza ya bawu na zulu ya bintala ya yawu.”

20 Yandi zonzaka dyaka: “Na yinki mu lenda fwanisa Kimfumu ya Nzambi? 21 Ya ke mutindu levire yina kento me baka mpe me vukisa na bakilo mingi* ya farine, mpe ya me vimbisa kiputi nyonso.”

22 Mpe Yesu vanda tambulaka mbanza na mbanza mpe bwala na bwala, yandi vanda longaka mpe yandi vanda landaka nzyetolo ya yandi samu na kukwenda na Yeruzalemi. 23 Bakala mosi zonzaka na yandi: “Mfumu, kaka bantu fioti ke vuuka? Yandi zonzaka na bawu: 24 “Beno sala ngolo na kukota na mwelo ya fioti, samu mu ke na zonzaka na beno ti bantu mingi ke sosa kukota, kasi ba ke lenda ve. 25 Ntangu mfumu ya yinzo ke telama mpe ke kanga mwelo na bafungula, beno ke vanda na ngaanda, beno ke konkota na mwelo mpe beno ke zonza, ‘Mfumu, fungula beto mwelo.’ Kasi yandi ke vutula, ‘Mu zaba ve kisika yina beno me katuka.’ 26 Na manima beno ke zonza, ‘Beto kudyaka mpe kunwaka kintwadi na nge, mpe nge vanda longaka na babala-bala ya beto ya nene.’ 27 Kasi yandi ke zonza na beno, ‘Mu zaba ve kisika yina beno me katuka. Beno katuka na mantwala ya munu, beno nyonso yina ke salaka bamambu ya yimbi!’ 28 Ni kuna beno ke dila mpe beno ke dyakuna meno, ntangu beno ke tala Abrahami, Izaki, Yakobi mpe bambikudi nyonso na Kimfumu ya Nzambi, kasi beno, ba ke losa beno na ngaanda. 29 Dyaka, bantu ke katuka na esti mpe na westi, na nore mpe na sude, mpe ke vanda na mesa na Kimfumu ya Nzambi. 30 Mpe beno tala! ya ke na ba yina ke bantu ya nsuka yina ke vanda bantu ya ntete, mpe ya ke na ba yina ke bantu ya ntete yina ke vanda bantu ya nsuka.”

31 Na ntangu yina, ndambu ya Bafarize kwizaka mpe zonzaka na yandi: “Katuka na kisika yayi samu Erode ke na sosaka kufwa nge.” 32 Yesu vutulaka: “Beno kwenda zonza na mubaku yina: ‘Bubu yayi mpe mbasi mu ke na bingisaka bambazi ya yimbi mpe mu ke na belusaka bantu, mpe mbasi-mbasi mu ke manisa kisalu ya munu.’ 33 Kasi, mu fwana kulanda nzila ya munu bubu yayi, mbasi mpe mbasi-mbasi, samu ya lenda salama ve ti ba kufwa mbikudi na ngaanda ya Yeruzalemi. 34 Yeruzalemi, Yeruzalemi, mbanza yina ke kufwaka bambikudi, mpe ke losilaka matadi na bantu yina ba ke filisaka kuna! Bambala yikwa mu sosaka kuvukisa bana ya nge mutindu nsusu ya kento ke vukisaka bana ya yandi na yisi ya mapapu ya yandi! Kasi beno mangaka. 35 Beno tala! Ba me bikila beno yinzo ya beno. Mu ke na zonzaka na beno ti beno ke tala dyaka ve munu, kubanda ntangu yayi tii ntangu yina beno ke zonza: ‘Bika ti muntu yina ke na kwizaka na nkumbu ya Yehova kuzwa lusakumunu!’”

14 Kilumbu mosi ya saba, Yesu kwendaka kudya na yinzo ya mfumu mosi ya Bafarize mpe ba vanda keta yandi mbote-mbote. 2 Mpe tala! ya vandaka na bakala mosi na mantwala ya yandi yina vandaka na kimbevo yina ke vimbisaka nzutu. 3 Yesu yufulaka ba yina zabaka mbote-mbote Musiku mpe Bafarize: “Musiku ke pesaka kwandi nzila to ve ya kubelusa muntu kilumbu ya saba?” 4 Kasi ba vandaka kaka swi. Na yina, yandi simbaka bakala yango, belusaka yandi mpe zonzaka na yandi na kukwenda. 5 Na manima yandi zonzaka na bawu: “Kana beno ke na mwana to ngombe yina me kubwa na dibulu ya maza kilumbu ya saba, nani na kati ya beno ke kwenda basisa ve yandi na mbangu?” 6 Ba vanda lenda ve kupesa yandi mvutu.

7 Ntangu yandi talaka ti bantu yina ba bokilaka vanda soola samu na bawu mosi bisika ya kulutila lukumu, yandi zonzilaka bawu kifwani. Yandi zonzaka na bawu: 8 “Ntangu ba ke bokilaka nge na mukembo ya makwela, kukwenda vanda ve na kiti yina me lutila bakiti nyonso na lukumu, samu ya lenda vanda ti ba me bokila mpe muntu yina me lutila nge mfunu. 9 Na yawu, muntu yina me bokila beno nyonso zole ke kwiza zonza na nge: ‘Bika kiti ya nge na muntu yayi.’ Na yina, nge ke telama na nsoni, mpe ke kwenda vanda na kiti ya nsuka. 10 Kasi ntangu ba me bokila nge, kwenda vanda na kiti ya nsuka. Na yawu, ntangu muntu yina me bokila nge ke kwiza, yandi ke zonza na nge: ‘Ndiku ya munu, kwenda vanda na mantwala.’ Mpe, nge ke kuzwa lukumu na meso ya bantu nyonso ya nkaka yina ba me bokila. 11 Samu muntu nyonso yina ke na zangukaka, ba ke kulumusa yandi. Kasi muntu yina ke na kulukaka, ba ke zangula yandi.”

12 Na manima, yandi zonzaka na muntu yina bokilaka yandi: “Ntangu nge ke bokilaka bantu na kukwiza kudya madya ya midi to ya nkokila, kubokila ve bandiku ya nge, bampangi ya nge, bantu ya dikanda ya nge, to bamvwama yina ke vandaka kisika mosi na nge, samu bawu mpe lenda bokila nge, mpe ya ke vanda mutindu ba me vutula nge mbote yina nge salaka bawu. 13 Kasi ntangu nge ke salaka mukembo, bokila bapovre, bikata, bantu ya binama ya kufwa, mpe bantu yina ke na meso ya kufwa, 14 mpe nge ke vanda na kilengi samu ba ke ve na kima ya kuvutula nge. Nzambi ke vutula nge yawu ntangu ba ke vumbula na lufwa bantu ya lunungu.”*

15 Ntangu yandi kuwaka mambu yayi, mosi ya bantu yina ba bokilaka zonzaka na yandi: “Kyese na muntu yina ke kudya* na kati ya Kimfumu ya Nzambi.”

16 Yesu zonzaka na yandi: “Muntu mosi salaka feti ya nene, mpe yandi bokilaka bantu mingi. 17 Ntangu ngunga ya feti kumaka, yandi filisaka kisadi ya yandi na kukwenda zonza na bantu yina yandi bokilaka, ‘Beno kwiza, samu ntangu yayi bima nyonso me bongama.’ 18 Kasi bawu nyonso bandaka kulomba mulemvo faso mosi. Ya ntete zonzaka, ‘Mu sumbaka bilanga mpe mu ke na nsatu ya kukwenda tala yawu. Mu ke na lombaka na nge na kulemvokila munu.’ 19 Ya nkaka zonzaka, ‘Mu sumbaka bangombe 10, mpe mu ke na kwendaka tala yawu mbote-mbote. Mu ke na lombaka na nge na kulemvokila munu.’ 20 Ya nkaka dyaka zonzaka, ‘Mu me kwela ntama mingi ve. Na yawu, mu ke lenda ve kukwiza.’ 21 Kisadi kwendaka, mpe zabisaka mambu nyonso yayi na mfumu ya yandi. Na manima, mfumu ya yinzo kumaka na nkele mpe zonzaka na kisadi ya yandi, ‘Kwenda mbangu na babala-bala ya nene, mpe na banzila ya bambanza, mpe nata bapovre, bikata, bantu ya kufwa meso, mpe bantu ya binama ya kufwa.’ 22 Ntangu kisadi vutukaka, yandi zonzaka, ‘Mfumu, mu me sala mambu yina nge tumisaka munu, kasi bisika ke ntete.’ 23 Na yawu, mfumu zonzaka na kisadi, ‘Kwenda na banzila ya nene mpe na banzila ya fioti, mpe ndimisa bantu na kukwiza samu yinzo ya munu fuluka. 24 Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti, ata muntu na kati ya bantu yina mu bokilaka, ke meka madya ya munu ya feti.’”

25 Na manima, bimvuka ya nene ya bantu vanda sala nzyetolo na yandi. Yesu balukaka mpe zonzaka na bawu: 26 “Kana muntu kwiza na sika ya munu mpe yiina ve* tata ya yandi, mama ya yandi, kento ya yandi, bana ya yandi, bampangi ya yandi ya bakala, mpe bampangi ya yandi ya kento, ee ata mpe luzingu* ya yandi mosi, yandi lenda vanda ve kilandi ya munu. 27 Muntu yina me baka ve yinti ya yandi ya mpasi,* mpe me landa ve munu, lenda vanda ve kilandi ya munu. 28 Na kifwani, nani na kati ya beno kana yandi zola kutunga yinzo ya yinda, ke vanda ntete ve samu na kutala mbongo yina ya ke lomba yandi, mpe kutala kana yandi ke na mbongo ya kulunga samu na kumanisa yawu? 29 Kana ve, yandi lenda tula yisi ya yawu, kasi kuvanda ve na makoki ya kumanisa yawu, mpe bantu nyonso yina ke tala yawu ke banda kuseka yandi. 30 Ba ke zonza, ‘Muntu yayi bandaka kutunga, kasi yandi me lenda ve kumanisa.’ 31 To kana mfumu mosi zola kunwanisa mfumu ya nkaka, yandi ke vanda ve ntete na bantu yina ke pesa yandi malongi samu na kutala kana na basoda 10 000 yina ke na yandi, yandi ke lenda kunwanisa mfumu yina ke na kwizaka na basoda 20 000? 32 Kana yandi me tala ti yandi ke lenda ve, ntangu mfumu ya nkaka ke ntete ntama, yandi ke filisa kimvuka ya mifidisi* samu na kulomba kizunu. 33 Mutindu mosi mpe, muntu yina me pesa ve yeyeye na* bima ya yandi nyonso, lenda vanda ve kilandi ya munu.

34 “Ya tsyeleka, mungwa ke kima ya mbote. Kasi, kana mungwa ke dyaka ve na ngolo ya yawu, yinki ba lenda sala samu na kuvutula ngolo ya yawu? 35 Ya ke dyaka ve na mfunu samu na ntoto to samu na kuvukisa yawu na matufi ya bibulu yina ke bongisaka ntoto ya bilanga. Bantu ke losa yawu. Bika ti muntu yina ke na makutu samu na kuwa, kuwa.”

15 Bilokoti-mpaku nyonso mpe basumuki vukanaka zinga-zinga ya yandi samu na kuwa yandi. 2 Mpe Bafarize na basoniki vanda nyunguta mpe vanda zonza: “Muntu yayi ke yambaka basumuki mpe ke kudyaka na bawu.” 3 Na yawu, yandi pesaka bawu kifwani yayi: 4 “Nani na kati ya beno kana yandi ke na mameme 100, mpe mosi me zimbana, ke bika ve mameme 99 na ntoto ya kuyuma samu na kukwenda sosa dimeme yina me zimbana tii ntangu yandi ke kuzwa yandi? 5 Ntangu yandi ke kuzwa yandi, yandi ke tula yandi na zulu ya mapeka ya yandi mpe ke yangalala. 6 Ntangu yandi ke vutuka na yinzo, yandi ke bokila bandiku ya yandi mpe bantu yina ke vandaka pene-pene na yandi, mpe yandi ke zonza na bawu, ‘Beno yangalala na munu samu mu me kuzwa dimeme ya munu yina zimbanaka.’ 7 Mu ke na zonzaka na beno ti, mutindu mosi, nsayi ke vandaka mingi na zulu samu na musumuki mosi yina me balula ntima kulutila nsayi yina ke vandaka samu na bantu ya lunungu* 99 yina ke ve na nsatu ya kubalula ntima.

8 “To kana kento mosi ke na bambongo ya bisengo 10, mpe yandi me zimbisa mosi, yandi ke namisa kwandi ve mwinda, ke kombola yinzo ya yandi mpe ke sosa mbote-mbote tii ntangu yandi ke kuzwa yawu? 9 Ntangu yandi ke kuzwa yawu, yandi ke bokila bandiku ya yandi* mpe bantu yina ke vandaka pene-pene na yandi, mpe yandi ke zonza na bawu, ‘Beno yangalala na munu samu mu me kuzwa mbongo ya kisengo yina mu zimbisaka.’ 10 Mu ke na zonzaka na beno ti mutindu mosi, bambazi ya Nzambi ke yangalalaka samu na musumuki mosi yina me balula ntima.”

11 Na manima yandi zonzaka: “Bakala mosi vandaka na bana ya babakala zole. 12 Leki zonzaka na tata ya bawu, ‘Tata, kabula bimvwama ya nge mpe pesa munu kikunku ya munu.’ Na yawu, tata kabulaka bawu bimvwama ya yandi. 13 Bilumbu fioti na manima, leki vukisaka bima ya yandi nyonso mpe kwendaka na bwala mosi ya ntama. Kuna, yandi bebisaka bima ya yandi na kunataka luzingu ya busafu.* 14 Ntangu yandi manisaka bima nyonso, nsatu ya ngolo kumaka na bwala yina, mpe yandi bikanaka na ata kima. 15 Yandi kwendaka tii na kuzwa kisalu na sika ya muntu mosi ya bwala yango. Muntu yango filisaka yandi na bilanga ya yandi samu na kukwenda bumba bangulu. 16 Yandi vandaka na nsatu ya kudya bambuma yina bangulu vanda kudya, kasi ata muntu vanda pesa yandi kima.

17 “Ntangu bilunzi ya yandi vutukaka, yandi zonzaka, ‘Bisadi nyonso ya tata ya munu ke kuzwaka mampa ya kulutila, kasi munu, mu ke na kufwaka nsatu awa. 18 Mu ke telama mpe mu ke vutuka na sika ya tata ya munu mpe mu ke zonza na yandi: “Tata, mu salaka disumu na mantwala ya Nzambi* mpe na mantwala ya nge. 19 Mu ke dyaka ve ya kulunga ti ba bokila munu mwana ya nge. Baka munu mutindu mosi ya bisadi ya nge.”’ 20 Na yawu, yandi telamaka mpe vutukaka na sika ya tata ya yandi. Ntangu yandi vandaka ntete mwa ntama na yinzo, tata ya yandi talaka yandi mpe kumaka na kyadi mingi. Yandi kimaka mbangu, yambaka yandi* mpe pesaka yandi babizu na luzolo nyonso. 21 Mwana zonzaka na tata, ‘Tata, mu salaka disumu na mantwala ya Nzambi* mpe na mantwala ya nge. Mu ke dyaka ve ya kulunga ti ba bokila munu mwana ya nge.’ 22 Kasi tata zonzaka na bisadi ya yandi, ‘Beno nata mbangu kinkuti ya kulutila kitoko mpe beno lwatisa yandi yawu. Beno tula yandi mulunga na musapi, mpe beno lwatisa yandi mapapa. 23 Beno nata mpe mwana ya ngombe ya mafuta, beno kufwa yawu, beto kudya mpe beto sala mukembo, 24 samu ti, mwana ya munu yayi kufwaka, kasi yandi me vutuka na luzingu. Yandi zimbanaka, kasi awa yandi me talana.’ Na yawu, ba bandaka kusala mukembo.

25 “Ntyo, mwana ya yandi ya kuluntu vandaka na bilanga. Ntangu yandi vanda vutuka mpe kumaka pene-pene na yinzo, yandi kuwaka makelele ya banzimbu mpe ya mabina. 26 Yandi bokilaka mosi ya bisadi ya yandi mpe yufulaka yandi mambu yina vanda luta. 27 Kisadi zonzaka na yandi, ‘Leki ya nge me vutuka, mpe tata ya nge me kufwa mwana ya ngombe ya mafuta, samu yandi me tala ti yandi me vutuka na mavimpi ya mbote.’* 28 Kasi yandi dasukaka mpe mangaka kukota na yinzo. Na yawu, tata ya yandi basikaka na ngaanda mpe bandaka kubondila yandi na kukota na yinzo. 29 Yandi vutulaka na tata ya yandi, ‘Tala, ya me sala bamvula mingi yina mu me sadila nge mutindu kisadi, mpe mu mangaka ve kutumama na misiku ya nge ata mbala mosi. Kasi ata mbala mosi nge me pesaka munu mwana ya nkombo samu mu sala mukembo na bandiku ya munu. 30 Kasi, ntangu kaka mwana ya nge yayi yina bebisaka* bimvwama ya nge na bakento ya bandumba, me vutuka, nge me kufwa mwana ya ngombe ya mafuta samu na yandi.’ 31 Na yawu, tata zonzaka na yandi, ‘Mwana ya munu, nge me vanda ntangu nyonso na munu, mpe bima nyonso yina kele ya munu, kele ya nge. 32 Kasi ya lungaka ti beto sala mukembo mpe beto yangalala samu ti leki ya nge vandaka ya kufwa, kasi yandi me vutuka na luzingu. Yandi vandaka ya kuzimbana, kasi awa yandi me talana.’”

16 Na manima, yandi zonzaka dyaka na bilandi ya yandi: “Ba zonzaka na muntu mosi ya mvwama ti kisadi* ya yandi vanda bebisa bimvwama ya yandi. 2 Na yawu, yandi bokilaka kisadi ya yandi mpe zonzaka, ‘Yinki mu ke na kuwaka? Sonikila munu wapi mutindu nge ke sadilaka bimvwama ya munu, samu nge lenda twadisa dyaka ve yinzo ya munu.’ 3 Na yawu kisadi bandaka kuzonza na kati ya ntima, ‘Mfumu ya munu ke katula munu kisalu ya kutwadisa bimvwama ya yandi. Yinki mu ke sala? Mu ke ve na ngolo ya kusala bilanga, mpe mu ke vanda na nsoni ya kwenda lombaka bantu bima. 4 Aa! Mu zaba yinki mu ke sala, samu ntangu ba ke katula munu na kisalu, bantu yamba munu na bayinzo ya bawu.’ 5 Yandi bandaka kubokila mosi na mosi ya ba yina vanda defa mfumu ya yandi. Yandi zonzaka na ya ntete, ‘Nge ke na defaka mfumu ya munu yikwa?’ 6 Yandi vutulaka: ‘Bidunda* 100 ya mafuta ya Olive.’ Yandi zonzaka na yandi, ‘Mukanda ya nge ya mfuka yawu yayi. Vanda mpe sonika na mbangu 50.’ 7 Na manima, yandi zonzaka na ya nkaka, ‘Nge yikwa nge ke na defaka?’ Yandi zonzaka, ‘Bangiri ya nene* 100 ya ble.’ Yandi zonzaka na yandi, ‘Mukanda ya nge ya mfuka yawu yayi. Sonika 80.’ 8 Mfumu siikaka kisadi samu ata ti yandi vandaka ve muntu ya lunungu,* yandi lakisaka ndwenga* na mutindu ya yandi ya kusala bamambu. Ya tsyeleka, bana ya yinza* yayi ke na ndwenga na mutindu ya bawu ya kusala bamambu bawu na bawu kulutila bana ya nsemo.

9 “Mu ke na zonzaka dyaka na beno: Beno kuzwa bandiku na nzila ya bimvwama ya kukondwa lunungu,* samu ti ntangu ya ke vanda dyaka ve, ba yamba beno na bisika ya kuvanda ntangu nyonso. 10 Muntu yina ke ya kukwikama na bamambu ya fioti-fioti ke mpe ya kukwikama na bamambu ya nene. Mpe muntu yina ke ya kukondwa lunungu na bamambu ya fioti-fioti, ke mpe ya kukondwa lunungu* na bamambu ya nene. 11 Na yawu, kana beno me vanda ve ya kukwikama na mutindu ya kusadila bimvwama ya kukondwa lunungu,* nani ke pesa beno bimvwama ya tsyeleka? 12 Dyaka, kana beno me vanda ve ya kukwikama na mutindu ya kusadila bima ya muntu ya nkaka, nani ke pesa beno kima samu na beno mosi? 13 Ata kisadi lenda sadila bamfumu zole. Kana ve, yandi ke yiina mfumu mosi mpe ke zola mfumu ya nkaka, to yandi ke vanda ya kukangama na mosi mpe ke vweza ya nkaka. Beno lenda vanda ve bisadi ya Nzambi mpe ya Bimvwama.”

14 Na yina, Bafarize yina vanda zolaka mbongo vanda kuwa bamambu nyonso yayi, mpe ba bandaka kuseka yandi. 15 Na yawu, Yesu zonzaka na bawu: “Beno ke lakisaka na meso ya bantu ti beno ke bantu ya lunungu,* kasi Nzambi zaba bantima ya beno, samu ti kima yina ke talanaka mfunu na meso ya bantu ke kima ya nganzi na meso ya Nzambi.

16 “Musiku mpe Bambikudi vandaka tii na ntangu ya Yoane. Banda ntangu yina, ba ke na zonzilaka nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi, mpe bantu ya mutindu nyonso ke na nwanaka samu na kukota na kati. 17 Ya tsyeleka, zulu na ntoto lenda zimbana, kasi ata mwa kisono mosi ve ya kulutila fioti na kati ya Musiku ke kondwa kulungana.

18 “Muntu yina me kufwa makwela na kento ya yandi mpe me kwelana na kento ya nkaka me sala kinsuza,* mpe muntu yina me kwelana na kento yina me kufwa makwela na bakala ya yandi, me sala kinsuza.*

19 “Ya vandaka na bakala mosi ya mvwama yina vanda lwataka bilele ya mbwaki-viole mpe ya lino. Yandi vanda nataka luzingu ya bilengi mpe ya bantu ya mbongo. 20 Ba vanda tulaka na mantwala ya mwelo ya yandi bakala mosi na nkumbu ya Lazare, yina vanda lombaka bima mpe yina nzutu ya yandi vandaka ya kufuluka na bamputa. 21 Yandi vandaka na nsatu ya kudya bima yina vanda kubwa na mesa ya muntu ya mvwama yina, mpe bayimbwa vanda kwizaka pelaka bamputa ya yandi. 22 Na manima, bakala yina vanda lombaka bima kufwaka, mpe bambazi nataka yandi na lweka* ya Abrahami.

“Muntu ya mvwama mpe kufwaka, mpe ba zikaka yandi. 23 Na kati ya Ndyamu,* ntangu yandi vanda tala mpasi, yandi nangunaka meso, mpe talaka na ntama Abrahami, na Lazare na lweka* ya yandi. 24 Na yawu, yandi bokilaka mpe zonzaka, ‘Tata Abrahami, tadila munu kyadi. Filisa Lazare na kukwenda kotisa nsongi ya musapi ya yandi na maza samu na kukumisa ludimi ya munu madidi, samu ti mu ke na talaka mpasi na tiya ya ngolo yayi.’ 25 Kasi Abrahami vutulaka, ‘Mwana, bambuka moyo ti nge vandaka na bima mingi ya mbote na luzingu ya nge, kasi Lazare talaka mpasi mingi. Ntangu yayi, ba ke na bombaka yandi awa, kasi nge, nge ke na talaka mpasi. 26 Dyaka, dibulu mosi ya nene ke na kabulaka beto na beno. Ya ke na salaka ti bantu yina zola kukatuka awa samu na kukwiza na beno lenda sala ve yawu, mpe bantu lenda katuka ve kisika beno kele samu na kukwiza na beto.’ 27 Muntu yango zonzaka, ‘Kana ni faso yina, tata, mu ke na lombaka na nge na kufilisa yandi na yinzo ya tata ya munu, 28 samu yandi kebisa bampangi ya munu ya babakala tanu samu ba bika kukwiza na kisika ya mpasi yayi.’ 29 Kasi Abrahami zonzaka, ‘Ba ke na Moyize mpe Bambikudi. Bika ba kuwa bawu.’ 30 Muntu yango zonzaka, ‘Ve, mutindu yina ve tata Abrahami. Kasi kana muntu mosi na kati ya bantu ya kufwa kwenda tala bawu ba ke balula ntima.’ 31 Kasi Abrahami zonzaka na yandi, ‘Kana ba me manga kuwa Moyize na Bambikudi, ba ke ndimina mpe ve muntu yina me vumbuka na lufwa.’”

17 Na manima, Yesu zonzaka na bilandi ya yandi: “Bamambu yina ke salaka ti bantu bula dibaku ke kondwa ve kukwiza. Kasi kyadi na muntu yina ke nataka yawu. 2 Ya ke vanda mbote ba kanga yandi na laka ditadi ya kunikila mpe ba losa yandi na mubu, na kisika ya kusala ti mosi ya bantu ya fioti yayi bula dibaku. 3 Beno sala keba. Kana mpangi ya nge me sala disumu, ngala yandi, mpe kana yandi me balula ntima, lemvokila yandi. 4 Ata ti yandi me sala disumu na ntadisi ya nge bambala 7 na kilumbu mpe me vutuka na sika ya nge bambala 7 mpe me zonza, ‘Mu me balula ntima,’ nge fwana kulemvokila yandi.”

5 Bantumwa zonzaka na Mfumu: “Kulisa kiminu ya beto.” 6 Mfumu vutulaka: “Kana kiminu ya beno ke nene mutindu mbuma ya mutarde, beno ke zonza na yinti yayi ya bambutu ya ndombe,* ‘Timuka awa mpe kwenda mena na kati ya mubu!’ mpe ya ke tumama na beno.”

7 “Nani na kati ya beno kana yandi ke na kisadi yina ke salaka bilanga to yina ke vingilaka mameme, ke zonza na yandi ntangu yandi ke katuka na bilanga, ‘Kwiza vanda na mbangu na mesa mpe kudya?’ 8 Kasi yandi ke zonza na yandi, ‘Lambila munu madya. Lwata bilele ya kisalu mpe sadila munu tii ntangu mu ke manisa kudya mpe kunwa. Na manima, nge lenda kudya mpe kunwa.’ 9 Yandi ke tonda kwandi kisadi yayi samu yandi me sala mambu yina ba lombaka yandi? Ve. 10 Mutindu mosi mpe, ntangu beno ke sala mambu nyonso yina ba lombaka beno na kusala, beno zonza, ‘Beto ke kaka bisadi ya mpamba. Mambu yina beto me sala ke mambu yina beto me lunga kusala.’”

11 Ntangu yandi vanda kwenda na Yeruzalemi, yandi lutaka na kati-kati ya Samariya mpe Galile. 12 Ntangu yandi vanda kota na bwala mosi, bantu 10 yina vandaka na maladi ya bwazi bwabanaka yandi. Kasi ba telamaka mwa ntama na yandi. 13 Ba zonzaka na ndinga ya ngolo: “Yesu, Mulongi, tadila beto kyadi!” 14 Ntangu Yesu talaka bawu, yandi zonzaka na bawu: “Beno kwenda talana na banganga-nzambi.” Ntangu ba vanda kwenda, ba kumaka ya kuvedila. 15 Ntangu mosi na kati ya bawu talaka ti yandi belukaka, yandi vutukaka mpe vanda kembila Nzambi na ndinga ya ngolo. 16 Yandi kubwaka na makulu ya Yesu kizizi na ntoto mpe tondaka yandi. Ntyo yandi vandaka muntu ya Samariya. 17 Yesu zonzaka: “Bawu nyonso 10 kumaka ya kuvedila. Ni faso yina ve? Ba ya nkaka 9 yina, wapi bawu? 18 Katula kaka muntu ya yinsi ya nkaka yayi, ata muntu ya nkaka me vutuka samu na kupesa Nzambi nkembo?” 19 Yesu zonzaka na muntu yango: “Telama mpe kwenda. Kiminu ya nge me belusa nge.”

20 Bafarize yufulaka Yesu wapi ntangu Kimfumu ya Nzambi ke kwiza. Yandi zonzaka na bawu: “Kimfumu ya Nzambi ke kwiza ve na mutindu yina bantu nyonso ke tala yawu pwelele. 21 Bantu ke zonza ve, ‘Beno tala, yawu yayi awa!’ to ‘Yawu yina!’ Ya tsyeleka, Kimfumu ya Nzambi ke na kati-kati ya beno.”

22 Na manima, yandi zonzaka na bilandi ya yandi: “Bilumbu ke kwiza yina beno ke vanda na nsatu ya kutala kilumbu mosi na kati ya bilumbu ya Mwana ya muntu, kasi beno ke tala ve yawu. 23 Mpe bantu ke zonza na beno, ‘Beno tala, yandi ke kuna!’ to ‘Yandi kele awa!’ Kasi beno basika ve mpe beno landa ve bawu. 24 Samu kaka mutindu nsemo ya kidumu* ke ngengaka katuka na kitini mosi ya zulu tii na kitini ya nkaka, ni mutindu yina mpe Mwana ya muntu ke vanda na kilumbu ya yandi. 25 Kasi, yandi me fwana kutala ntete bampasi mingi mpe bantu ya ntangu yayi ke manga yandi. 26 Dyaka, kaka faso ya salamaka na bilumbu ya Nowe, ya ke salama mpe mutindu mosi na bilumbu ya Mwana ya muntu. 27 Bantu vanda kudya, kunwa, babakala vanda kwela, mpe ba vanda pesa bakento na makwela tii kilumbu Nowe kotaka na masuwa. Mvula ya Nene nokaka mpe kufwaka bawu nyonso. 28 Ya ke salama mpe mutindu ya salamaka na bilumbu ya Loti. Bantu vanda kudya, kunwa, kusumba, kutekisa, kukunda, kutunga. 29 Kasi kilumbu yina Loti basikaka na Sodome, mvula ya tiya mpe ya sufre katukaka na zulu, ya nokaka, mpe kufwaka bawu nyonso. 30 Ya ke vanda mutindu mosi na kilumbu yina Mwana ya muntu ke talana.

31 “Na kilumbu yina, bika ti muntu yina ke na zulu ya yinzo, kasi yandi ke na bima na kati ya yinzo, kukulumuka ve samu na kubaka yawu. Mutindu mosi mpe, muntu yina ke na bilanga fwana kuvutukila ve bima yina ke na manima. 32 Beno bambuka moyo na kento ya Loti. 33 Muntu yina ke sosaka kukengidila luzingu* ya yandi ke zimbisa yawu, kasi muntu yina ke zimbisa yawu ke bumba yawu moyo. 34 Mu ke na zonzaka na beno ti, na mpimpa yina, bantu zole ke vanda na zulu ya mfulu mosi. Ba ke baka mosi, kasi ba ke bika ya nkaka. 35 Bakento zole ke vanda na kisalu ya kunika bambuma kisika mosi. Ba ke baka mosi, kasi ba ke bika ya nkaka.” 36*   —— 37 Ba zonzaka na Yesu: “Mfumu, wapi kisika?” Yandi zonzaka na bawu: “Kisika yina mvumbi kele, bambemba* mpe ke vukana kuna.”

18 Na manima, yandi pesaka bawu kifwani samu na kulakisa ti ntangu nyonso ba fwana kusambila, mpe kulemba ve. 2 Yandi zonzaka: “Na bwala mosi, ya vandaka na zuzi mosi yina vanda kimaka ve Nzambi mpe vanda zitisaka ata muntu. 3 Kaka na bwala yango, ya vandaka na mufwidi mosi ya kento yina vanda kwendaka talaka yandi ntangu nyonso samu na kuzonza na yandi, ‘Sala ti mu nunga na mantwala ya muntu yina beto na yandi ke na lusambusu.’ 4 Na kati ya mwa bantangu, zuzi vanda mangaka. Kasi na manima, yandi zonzaka na yandi mosi, ‘Ata ti mu ke kimaka ve Nzambi mpe mu ke zitisaka ata muntu, 5 kasi samu mufwidi ya kento yayi ke na bikaka ve kukwamisa munu, mu ke sala ti yandi nunga na lusambusu, samu yandi bika dyaka kukwiza mpe kulembisa munu na mambu yina yandi ke na lombaka.’”* 6 Na manima Mfumu zonzaka: “Beno kuwa mambu yina zuzi yayi zonzaka ata ti yandi vandaka ve muntu ya lunungu!* 7 Beno me kanisa ti Nzambi ke zenga ve mambu na lunungu* samu na bantu yina yandi soolaka, ba yina ke didilaka yandi mpimpa na ntangu, na ntangu yina yandi ke na lakisaka bawu ntima ya yinda? 8 Mu ke na zonzaka na beno ti yandi ke zenga mambu mbangu-mbangu na lunungu* samu na bawu. Kasi ntangu Mwana ya muntu ke kwiza, yandi ke kutana kwandi kiminu yayi* na zulu ya ntoto?”

9 Yandi pesaka dyaka kifwani yayi samu na ba yina vanda kanisa ti ba ke bantu ya lunungu* mpe yina vanda tala bampangi mutindu bantu ya mpamba: 10 “Bantu zole kwendaka sambila na tempelo. Mosi vandaka Mufarize mpe ya nkaka kilokoti-mpaku. 11 Mufarize telamaka mpe bandaka kusambila na kati ya ntima, ‘O Nzambi, mu ke na tondaka nge samu ti mu ke ve mutindu bantu nyonso ya nkaka, yina ke miyibi, bantu ya yimbi mpe ya kinsuza, to mutindu kilokoti-mpaku yayi. 12 Mu ke mangaka kudya bambala zole na lumingu, mpe mu ke pesaka kikunku mosi na kati ya bikunku 10 ya bima nyonso yina mu ke kuzwaka.’ 13 Kasi kilokoti-mpaku telamaka mwa ntama, mpe yandi vanda zola ata fioti ve kunanguna meso na zulu. Yandi vanda bika ve kubula maboko na ntulu mpe vanda zonza, ‘O Nzambi, tala munu kyadi* samu ti mu ke musumuki.’ 14 Mu ke na zonzaka na beno ti bakala yayi vutukaka na yinzo ya yandi, mpe yandi talanaka muntu ya lunungu* kulutila Mufarize yina, samu muntu nyonso yina ke na zangukaka, ba ke kulumusa yandi, kasi muntu yina ke na kulukaka, ba ke zangula yandi.”

15 Bantu vanda natina mpe yandi bana ya bawu ya fioti samu yandi simba bawu. Kasi ntangu bilandi talaka mutindu yina, ba bandaka kungala bawu. 16 Kasi Yesu bokilaka bana ya fioti na sika ya yandi mpe yandi zonzaka: “Beno bika bana ya fioti kukwiza na sika ya munu. Beno sosa ve kukanga bawu nzila, samu Kimfumu ya Nzambi ke ya bantu mutindu bawu. 17 Ya tsyeleka mu ke na zonzaka na beno ti, muntu yina ke yamba ve Kimfumu ya Nzambi mutindu mwana ya fioti, ke kota ata fioti ve na kati ya yawu.”

18 Mfumu mosi ya Bazwife yufulaka yandi: “Mulongi ya mbote, yinki mu me fwana kusala samu na kuzwa luzingu ya ntangu nyonso?” 19 Yesu zonzaka na yandi: “Samu na yinki nge me bokila munu mbote? Ata muntu mosi ve ke mbote, katula kaka Nzambi. 20 Nge zaba misiku: ‘Kusala ve kinsuza, kufwa ve muntu, kulaba ve, kupesa ve kimbangi ya luvunu, pesa tata ya nge na mama ya nge lukumu.’” 21 Yandi zonzaka: “Mu ke zitisaka misiku nyonso yayi kubanda buntwenya ya munu.” 22 Na manima ya kuwa mambu yayi, Yesu zonzaka na yandi, “Ya ke ntete na mambu mosi yina nge me fwana kusala: Tekisa bima nyonso yina ke na nge, kabula mbongo yina na bapovre, mpe nge ke kuzwa kimvwama na mazulu. Na manima, kwiza mpe landa munu.” 23 Ntangu bakala yango kuwaka mambu yayi, ntima ya yandi fulukaka na kyadi, samu yandi vandaka na bimvwama mingi.

24 Yesu talaka yandi mpe zonzaka: “Ya tsyeleka, ya ke vanda mpasi na bantu yina ke na mbongo na kukota na Kimfumu ya Nzambi! 25 Ntembe ve, ya ke pete na shamo na kuluta na dibulu ya ntumbu ya bilele, kasi ya ke vanda mpasi ya kulutila samu na mvwama na kukota na Kimfumu ya Nzambi.” 26 Ba yina vanda kuwa zonzaka: “Na yawu, nani lenda vuuka?” 27 Yesu zonzaka: “Mambu yina bantu lenda sala ve, na Nzambi ya lenda salama.” 28 Kasi Piere zonzaka: “Tala, beto me bika bima yina beto vandaka na yawu mpe beto me landa nge.” 29 Yesu zonzaka na bawu: “Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti, konso muntu yina me bika yinzo to kento, bayaya to baleki, bibuti to bana, samu na Kimfumu ya Nzambi, 30 ke kuzwa yawu na ntangu yayi bambala mingi ya kulutila, mpe na yinza* yina ke kwiza, luzingu ya ntangu nyonso.”

31 Na manima, Yesu bendaka bantumwa 12 na lweka mpe yandi zonzaka na bawu: “Beno kuwa. Beto ke na kwendaka* na Yeruzalemi, mpe bamambu nyonso yina bambikudi sonikaka na yina me tadila Mwana ya muntu ke lungana.* 32 Na kifwani, ba ke pesa yandi na maboko ya bantu ya makanda, ba ke seka yandi, ba ke finga yandi, mpe ba ke lobola yandi mante. 33 Na manima ya kubula yandi bashikoti, ba ke kufwa yandi, kasi na kilumbu ya tatu yandi ke vumbuka na lufwa.” 34 Kasi bilandi bakulaka ata mambu mosi na kati ya bamambu yayi, samu ya vandaka ya kubumbana samu na bawu, mpe ba zabaka ve yinki bamambu yayi vanda sosa kuzonza.

35 Ntangu Yesu kumaka pene-pene na mbanza ya Yeriko, muntu mosi ya meso ya kufwa vandaka ya kuvanda na nzila mpe vanda lomba bantu bima. 36 Ntangu yandi kuwaka kimvuka ya bantu yina vanda luta, yandi bandaka kuyufula yinki vanda salama. 37 Ba zonzaka na yandi: “Ni Yesu muntu ya Nazareti muntu ke na lutaka!” 38 Na yawu, yandi zonzaka na ndinga ya ngolo: “Yesu, Mwana ya Davidi, tadila munu kyadi! 39 Ba yina vanda tambula na mantwala bandaka kungala yandi, mpe zonzaka na yandi na kukanga yinwa ya yandi. Ata faso yina, yandi vanda zonza dyaka na ndinga ya kulutila ngolo: “Mwana ya Davidi, tadila munu kyadi!” 40 Na yawu, Yesu telamaka mpe yandi zonzaka ti ba natina yandi muntu yango. Ntangu yandi kumaka pene-pene na Yesu, Yesu yufulaka yandi: 41 “Yinki nge ke na sosaka ti mu sala samu na nge?” Yandi zonzaka: “Mfumu, bika ti mu tala dyaka.” 42 Yesu zonzaka na yandi: “Tala dyaka. Kiminu ya nge me belusa nge.” 43 Na mbala mosi yandi talaka dyaka mpe yandi bandaka kulanda Yesu na kukembilaka Nzambi. Dyaka, ntangu ba talaka mutindu yina, bantu nyonso kumisaka Nzambi.

19 Na manima yandi kotaka na bwala ya Yeriko, mpe yandi vanda luta na kati ya yawu. 2 Kuna, ya vandaka na bakala mosi na nkumbu ya Zase. Yandi vandaka mosi ya bamfumu ya bilokoti-mpaku, mpe yandi vandaka mvwama. 3 Yandi vanda sosa kutala nani vandaka Yesu, kasi yandi vanda lenda ve, samu bantu vandaka mingi, mpe yandi vandaka nkufi. 4 Na yawu, yandi kimaka mbangu na mantwala, mpe kwendaka na zulu ya yinti ya sikomore samu na kutala Yesu, samu Yesu zola luta na nzila yina. 5 Ntangu Yesu kumaka kisika yina, yandi talaka na zulu mpe zonzaka na Zase: “Zase, kulumuka mbangu, samu ti bubu yayi mu ke vanda na yinzo ya nge.” 6 Zase kulumukaka na mbangu mpe yambaka Yesu na kilengi nyonso na yinzo ya yandi. 7 Ntangu bantu talaka mambu yayi, bawu nyonso bandaka kunyunguta: “Yandi me kwenda vanda na yinzo ya musumuki.” 8 Kasi Zase telamaka mpe zonzaka na Mfumu: “Mfumu tala, mu ke pesa kati-kati ya bimvwama ya munu na bapovre, mpe konso kima yina mu botolaka na muntu,* mu ke vutula yandi yawu bambala yiya.” 9 Yesu zonzaka na yandi: “Bubu yayi bantu ya yinzo yayi me vuuka, samu ti yandi mpe ke mwana ya Abrahami. 10 Ya tsyeleka, Mwana ya muntu kwizaka samu na kusosa mpe kuvuukisa ba yina zimbanaka.”

11 Ntangu ba vanda kuwa mambu yayi, Yesu pesaka kifwani ya nkaka, samu yandi vandaka pene-pene ya Yeruzalemi mpe bantu vanda kanisa ti Kimfumu ya Nzambi zola talana kaka na ntangu yina. 12 Yandi zonzaka: “Muntu mosi, yina butukaka na dikanda ya bamfumu, kwendaka na bwala ya ntama, samu ba sala yandi mfumu. Na manima yandi zola vutuka. 13 Yandi bokilaka bisadi ya yandi 10, pesaka bawu bamine* 10 mpe zonzaka na bawu: ‘Beno sala mumbungu na mbongo yayi tii ntangu mu ke vutuka.’ 14 Kasi bantu ya bwala ya yandi vanda yiinaka yandi, mpe ba tumisaka kimvuka ya mifidisi* na manima ya yandi samu na kuzonza: ‘Beto zola ve ti muntu yayi kuma mfumu na zulu ya beto.’

15 “Ntangu ba salaka yandi mfumu,* mpe yandi vutukaka, yandi bokilaka bisadi yina yandi pesaka mbongo* samu na kuzaba yinki ba kuzwaka na mumbungu yina ba salaka. 16 Kisadi ya ntete kwizaka mpe zonzaka: ‘Mfumu, mine ya nge me buta bamine 10.’ 17 Mfumu zonzaka na yandi: ‘Nge me sala kisalu ya mbote, nge ke kisadi ya mbote! Samu nge me vanda ya kukwikama na mambu ya kulutila fioti, baka lutumu na zulu ya bambanza 10.’ 18 Na manima kisadi ya zole kwizaka mpe zonzaka: ‘Mfumu, mine ya nge me buta bamine tanu.’ 19 Yandi zonzaka na yandi: ‘Nge mpe baka lutumu na zulu ya bambanza tanu.’ 20 Kasi kisadi ya nkaka kwizaka mpe zonzaka: ‘Mfumu, mine ya nge yawu yayi. Mu bumbaka yawu na kati ya kitende. 21 Nge zaba, mu vandaka na boma ya nge, samu ti nge ke muntu yina ke na bamambu ya ngolo. Nge ke bakaka mbongo yina nge bumbisaka ve, mpe nge ke bukaka bambuma yina nge kundaka ve.’ 22 Mfumu zonzaka na yandi: ‘Kisadi ya yimbi, mu ke sambisa nge na mambu yina nge mosi me zonza. Nge zabaka ti mu ke muntu yina ke na bamambu ya ngolo. Mu ke bakaka mbongo yina mu bumbisaka ve, mpe mu ke bukaka bambuma yina mu kundaka ve. 23 Na yawu, samu na yinki nge tulaka ve mbongo ya munu* na banki? Ya zola sala ti ntangu mu zola vutuka, mu zola baka yawu na kima na zulu.’

24 “Na manima, yandi zonzaka na ba yina vandaka kuna, ‘Beno baka yandi mine yina, mpe beno pesa yawu na kisadi yina ke na bamine 10.’ 25 Kasi ba zonzaka na yandi, ‘Mfumu, yandi ke na bamine 10!’— 26 Mfumu vutulaka: ‘Mu ke na zonzaka na beno ti, na muntu nyonso yina ke na bima, ba ke bwela yandi bima ya nkaka. Kasi muntu yina ke ve na bima, ba ke katula yandi ata bima yina yandi ke na yawu. 27 Dyaka, na yina me tadila bambeni ya munu, yina vanda zola ve ti mu kuma Mfumu na zulu ya bawu, beno nata bawu awa, mpe beno kufwa bawu na mantwala ya munu.’”

28 Na manima ya kuzonza bamambu yayi, yandi lutaka na mantwala, yandi landaka nzila ya yandi samu na kukwenda* na Yeruzalemi. 29 Ntangu yandi vandaka ntama mingi ve na Betefaze na Betani, na Mongo ya bayinti ya Olive, yandi filisaka bilandi zole, 30 mpe zonzaka na bawu: “Beno kwenda na bwala yina beno ke na talaka na mantwala. Ntangu beno ke kota, beno ke tala mwana ya mbuluku* mosi yina ba me kanga singa, mpe yina nabunu muntu vandila. Beno fungula yandi, mpe beno nata yandi awa. 31 Kana muntu yufula beno, ‘Samu na yinki beno ke na fungulaka yandi?’ beno me fwana kuzonza, ‘Mfumu ke na nsatu ya yandi.’ 32 Na yawu, ba yina yandi filisaka kwendaka mpe ba talaka mwana ya mbuluku kaka mutindu yandi zonzaka na bawu. 33 Kasi ntangu ba vanda fungula yandi, bantu ya kuzwa yandi yufulaka bawu: “Samu na yinki beno ke na fungulaka mwana ya mbuluku?” 34 Ba zonzaka: “Mfumu ke na nsatu ya yandi.” 35 Mpe ba nataka yandi na sika ya Yesu, ba tulaka bilele ya bawu ya zulu na zulu ya yandi, mpe ba vandisaka Yesu na zulu ya yandi.

36 Ntangu Yesu vanda kwenda na zulu ya yandi, bantu vanda tanda bilele ya bawu ya zulu na nzila. 37 Kaka na ntangu yina yandi kumaka pene-pene na nzila yina ke katukaka* na Mongo ya bayinti ya Olive, bilandi nyonso bandaka kuyangalala mpe kukembila Nzambi na ndinga ya ngolo samu na bimangu nyonso yina ba talaka. 38 Ba vanda zonza: “Bika ti muntu yina ke na kwizaka mutindu Mfumu na nkumbu ya Yehova* kuzwa lusakumunu. Kizunu na zulu, mpe nkembo kuna na mazulu.” 39 Kasi ndambu ya Bafarize yina vandaka na kati ya bantu mingi yina vandaka kuna, zonzaka na yandi: “Mulongi, ngala bilandi ya nge.” 40 Kasi yandi vutulaka bawu: “Mu ke na zonzaka na beno ti, kana bantu yayi vanda swi, matadi ke zonza na ndinga ya ngolo.”

41 Ntangu yandi kumaka pene-pene na Yeruzalemi, yandi talaka mbanza mpe dilaka samu na yawu. 42 Yandi zonzaka: “Kana nge mpe nge bakulaka na kilumbu yayi, mambu yina ke nataka kizunu! Kasi ntangu yayi, ya ke ya kubumbana na meso ya nge. 43 Samu kilumbu ke kwiza yina bambeni ya nge ke tunga zinga-zinga ya nge lupangu ya ngolo yina ba me sala na bayinti ya nsongi. Ba ke zunga nge mpe ke fyeta nge* na balweka nyonso. 44 Ba ke losa nge na bana ya nge na ntoto. Ba ke bika ve ata ditadi mosi na zulu ya ditadi ya nkaka na kati ya nge, samu nge bakulaka ve ntangu yina ba kwizaka samu na kufyongonina nge.”

45 Na manima, yandi kotaka na tempelo mpe bandaka kulosa na ngaanda bantu yina vanda tekisa. 46 Yandi zonzaka na bawu: “Ya ke ya kusonama, ‘Yinzo ya munu ke vanda yinzo ya lusambu,’ kasi beno me kumisa yawu yinzo ya miyibi.”

47 Bilumbu nyonso, yandi vanda longaka na kati ya tempelo, kasi bamfumu ya banganga-nzambi, basoniki mpe bamfumu ya bantu vanda sosa kufwa yandi. 48 Kasi ba vanda kuzwa ve faso ya kusala yawu, samu bantu nyonso vanda kuwa yandi na dikebi nyonso.

20 Kilumbu mosi, ntangu yandi vanda longa bantu na kati ya tempelo mpe vanda zonzila nsangu ya mbote, bamfumu ya banganga-nzambi, basoniki mpe bakuluntu kwizaka, 2 mpe zonzaka na yandi: “Zonzila beto, na wapi lutumu nge ke na salaka bamambu yayi? Nani pesaka nge lutumu yango?” 3 Yandi vutulaka na bawu: “Mu ke yufula mpe beno kyuvu mosi. Beno zonzila munu: 4 Mbotokolo ya Yoane katukaka na zulu to na bantu?” 5 Ba bandaka kukanisa bawu na bawu, mpe kuzonza: “Kana beto zonza ‘Na zulu,’ yandi ke zonza, ‘Samu na yinki beno kwikilaka ve yandi?’ 6 Kasi kana beto zonza ‘Na bantu,’ bantu nyonso ke bula beto matadi, samu ba ke kwikilaka ti Yoane vandaka mbikudi.” 7 Na yawu, ba vutulaka ti ba zabaka ve kisika ya katukaka. 8 Yesu zonzaka na bawu: “Munu mpe mu ke zonza ve na beno na wapi lutumu mu ke na salaka bamambu yayi.”

9 Na manima, Yesu zonzilaka kifwani yayi na bantu: “Bakala mosi kundaka bilanga ya vinu. Yandi bikaka yawu na maboko ya bisadi-bilanga samu ba futila yawu, mpe yandi kwendaka na yinsi ya bunzenza samu na bantangu mingi. 10 Na ntangu ya kubuka bambuma, yandi filisaka kisadi mosi na sika ya bisadi-bilanga, samu ba pesa yandi mwa bambuma ya vinu. Kasi bisadi-bilanga vutulaka yandi maboko mpamba na manima ya kubula yandi. 11 Yandi filisaka dyaka kisadi ya nkaka. Yandi mpe ba bulaka yandi, ba fwisaka yandi nsoni mpe ba vutulaka yandi maboko mpamba. 12 Yandi filisaka dyaka kisadi ya tatu. Kasi yandi mpe ba lwalisaka yandi mpe ba losaka yandi na ngaanda. 13 Na yawu muntu ya kuzwa bilanga ya vinu kanisaka, ‘Yinki mu ke sala? Mu ke filisa mwana ya munu yina mu ke zolaka mingi. Mu kanisa ti yandi, ba ke zitisa yandi.’ 14 Ntangu bisadi-bilanga talaka mwana yina, ba zonzaka na kati ya bawu na bawu, ‘Ni yandi ke kibyadi. Beto kufwa yandi samu bilanga* kuma ya beto.’ 15 Na yawu, ba losaka yandi na ngaanda ya bilanga ya vinu, mpe ba kufwaka yandi. Na yina, yinki muntu ya kuzwa bilanga ya vinu ke sala bawu? 16 Yandi ke kwiza, yandi ke kufwa bisadi-bilanga yayi, mpe yandi ke pesa bilanga ya vinu na bantu ya nkaka.”

Ntangu ba kuwaka mambu yayi, ba zonzaka: “Bika ti ya salama ata fioti ve!” 17 Kasi yandi talaka bawu na meso mpe zonzaka: “Na yawu, yinki zola zonza mambu yayi yina ke ya kusonama: ‘Ditadi yina bantu yina ke tungaka losaka, ni yawu me kuma ditadi ya nsongi ya kulutila mfunu’?* 18 Muntu nyonso yina ke kubwa na zulu ya ditadi yina, yandi ke pasuka. Mpe muntu yina ditadi yayi ke bwidila, ya ke mwangisa yandi.”

19 Basoniki mpe bamfumu ya banganga-nzambi sosaka kusimba yandi kaka na ntangu yina, samu ba kwizaka zaba ti ni na bawu yandi vanda kanisa ntangu yandi pesaka kifwani yayi. Kasi ba vandaka na boma ya bantu. 20 Na manima ya kutala yandi mbote-mbote, ba filisaka bantu yina ba futaka na kinsweki samu ba talana mutindu bantu ya lunungu,* samu na kubwila yandi na mambu yina yandi ke zonza, mpe na manima kupesa yandi na bantu ya luyalu mpe na mfumu ya kizunga. 21 Ba yufulaka yandi: “Mulongi, beto zaba ti mambu yina nge ke zonzaka mpe nge ke longaka ke ya tsyeleka. Nge ke soolaka ve bizizi, kasi nge ke longaka matsyeleka na yina me tadila Nzambi. 22 Ya ke kwandi mbote beto futa mpaku na Sezare to ve?” 23 Kasi samu yandi bakulaka mayela ya bawu ya yimbi, yandi zonzaka na bawu: 24 “Beno lakisa munu denie mosi. Kizizi mpe nkumbu yayi ke ya nani?” Ba vutulaka: “Ya kele ya Sezare.” 25 Yandi zonzaka na bawu: “Na yawu, beno pesa na Sezare bima yina ke ya Sezare, kasi na Nzambi, bima yina ke ya Nzambi.” 26 Ba lembanaka kubwila yandi na mambu yina yandi vanda zonza na mantwala ya bantu. Kasi ba yitukaka na mvutu yina yandi pesaka bawu, mpe ba vandaka swi.

27 Kasi ndambu ya Basaduse, bantu yina ke zonzaka ti bantu ya kufwa ke vumbuka ve na lufwa, kwizaka mpe yufulaka yandi: 28 “Mulongi, Moyize sonikilaka beto ti, ‘Kana bakala mosi me kufwa kasi yandi me bika ve mwana, mpangi ya yandi ya bakala fwana kubaka kento yina yandi me bika, mpe kubutila mpangi ya yandi bana.’ 29 Ya vandaka na bampangi 7 ya bakala. Ya ntete kwelaka kento, kasi yandi kufwaka mpe bikaka ve bana. 30 Na yawu mpangi ya zole 31 mpe na manima, mpangi ya tatu kwelaka kento yina. Ya salamaka mutindu mosi samu na bawu nyonso 7. Ba kufwaka mpe ba bikaka ve bana. 32 Na nsuka, kento yango mpe kufwaka. 33 Ntangu bantu ya kufwa ke vumbuka na lufwa, yandi ke vanda kento ya nani? Samu ti bawu 7 kwelaka yandi.”

34 Yesu zonzaka na bawu: “Bantu ya yinza* yayi ke kwelaka, mpe ba ke pesaka bawu na makwela, 35 kasi ba yina ba me tala ti ba ke ya kulunga na kuzwa luzingu na yinza yina ke kwiza mpe kuvumbuka na lufwa, ba ke kwelana ve, mpe ba ke pesa ve bawu na makwela. 36 Mpe ba lenda kufwa dyaka ve, samu ba ke vanda mutindu bambazi, mpe ba ke vanda bana ya Nzambi samu ba kele bana ya mvumbukulu na lufwa. 37 Na disolo yina ke zonzilaka yinti ya bansende, Moyize mpe lakisaka ti bantu ya kufwa ke vumbuka na lufwa, ntangu yandi bokilaka Yehova* ‘Nzambi ya Abrahami, Nzambi ya Izaki mpe Nzambi ya Yakobi.’ 38 Yandi ke ve Nzambi ya bantu ya kufwa, kasi ya bantu ya moyo, samu ti na yandi* bawu nyonso ke moyo.” 39 Na yawu, mwa ndambu ya basoniki zonzaka: “Mulongi, nge me zonza mbote.” 40 Ba vandaka dyaka ve na bukindi ya kuyufula yandi ata kyuvu mosi.

41 Na manima yandi yufulaka bawu: “Samu na yinki ba ke zonzaka ti Kristo ke mwana ya Davidi? 42 Ya tsyeleka, Davidi yandi mosi zonzaka na buku ya Bankunga, ‘Yehova* zonzaka na Mfumu ya munu: “Vanda na diboko ya munu ya bakala 43 tii ntangu mu ke tula bambeni ya nge na yisi ya makulu ya nge mutindu kima yina ba ke tulaka makulu.”’ 44 Na yawu, Davidi me bokila yandi Mfumu. Wapi faso yandi lenda vanda dyaka mwana ya yandi?”

45 Na manima, ntangu bantu nyonso vanda kuwa, yandi zonzaka na bilandi ya yandi: 46 “Beno sala keba na basoniki yina zola kutambula na bilele ya yinda, mpe ti bantu pesa bawu bambote na buzitu na bazandu, kuvanda na bakiti ya ntete* na basinagoge* mpe bisika ya kulutila lukumu na bafeti, 47 mpe ba ke bakaka bima nyonso ya bayinzo ya mifwidi ya bakento, mpe ba ke salaka balusambu ya yinda samu na kutalana. Bantu yayi ke kuzwa lusambusu ya kulutila ngolo.”*

21 Ntangu Yesu nangunaka meso, yandi talaka bamvwama yina vanda tula makabu ya bawu na bakesi ya makabu. 2 Na manima, yandi talaka mufwidi mosi ya kento yina vandaka ve na lubaku, kutula bambongo zole ya fioti ya bisengo ya mfunu mingi ve.* 3 Yandi zonzaka: “Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti, mufwidi ya kento yayi yina ke ve na lubaku me tula mingi kulutila bantu nyonso, 4 samu bawu nyonso me tula mbongo yina lutilaka na zulu ya bimvwama ya bawu, kasi kento yayi yina ke ve na lubaku* me tula bima nyonso yina yandi vandaka na yawu samu na kuzinga.”

5 Na manima, ntangu ba ya nkaka vanda zonzila tempelo, mutindu ba bongisaka yawu na matadi ya kitoko, mpe bima yina ba pesaka na Nzambi, 6 yandi zonzaka: “Bima yayi beno ke na talaka ntangu yayi, bilumbu ke kwiza yina ata ditadi mosi ve ke bikana awa na zulu ya ditadi ya nkaka. Nyonso ke kubwa.” 7 Na yawu ba yufulaka yandi: “Mulongi, wapi ntangu bamambu yayi ke salama, mpe wapi yina ke vanda kidimbu yina ke lakisa ti bamambu yayi ke salama?” 8 Yandi zonzaka: “Beno sala keba ba vuna ve beno, samu bantu mingi ke kwiza na nkumbu ya munu, mpe ke zonza, ‘Mu ke yandi,’ mpe ‘Ntangu me kuma pene-pene.’ Beno landa ve bawu. 9 Dyaka, ntangu beno ke kuwa makelele ya bamvita mpe ya muvusu, beno tekita ve na boma, samu bamambu yayi me fwana kusalama ntete, kasi nsuka ke kwiza ve na mbala mosi.”

10 Na manima yandi zonzaka na bawu: “Yinsi mosi ke nwanisa yinsi ya nkaka, mpe kimfumu mosi ke nwanisa kimfumu ya nkaka. 11 Ntoto ke ningana na ngolo nyonso, mpe na bisika ya mutindu na mutindu, ya ke vanda na bansatu mpe bimbevo yina ke mwanganaka. Bamambu yina ke pesaka bantu boma mingi ke talana mpe bidimbu ya nene ke katuka na mazulu.

12 “Kasi tekila bamambu nyonso yayi salama, bantu ke kanga beno mpe ke nyokola beno, ba ke pesa beno samu ba sambisa beno na basinagoge* mpe ba ke losa beno na boloko. Ba ke nata beno na mantwala ya bamfumu ya nene mpe ya bamfumu ya fioti samu na nkumbu ya munu. 13 Ya ke pesa beno nzila ya kupesa kimbangi. 14 Ni na yawu, beno baka mukanu na bantima ya beno na kubongisa ve na mantwala bamambu yina beno ke zonza samu na kunwanina banzutu ya beno, 15 samu ti mu ke pesa beno bamambu ya kuzonza mpe ndwenga, yina bambeni ya beno nyonso ya kuvukana ke lenda ve kutelemina to kutudila ntembe. 16 Dyaka, ata bibuti ya beno, bampangi ya beno, bantu ya dikanda ya beno mpe bandiku ya beno ke teka beno mpe ba ke kufwa bantu ya nkaka na kati ya beno, 17 mpe bantu nyonso ke yiina beno samu na nkumbu ya munu. 18 Kasi ata disuki mosi ya bayintu ya beno ke zimbana. 19 Na kifu ya beno ya kukanga ntima, beno ke bumba luzingu* ya beno.

20 “Kasi ntangu beno ke tala ti ba me zunga Yeruzalemi na bimvuka ya basoda, beno zaba ti na mwa ntangu fioti ba ke mwangisa yawu. 21 Na yawu, bika ti bantu yina ke vandaka na Zude banda kukima na zulu ya bamongo, ba yina ke vandaka na kati ya Yeruzalemi basika, mpe ba yina ke vandaka na bwala kota ve na Yeruzalemi, 22 samu ya ke vanda bilumbu ya kuzenga bamambu na lunungu,* samu ti mambu nyonso yina ke ya kusonama, lungana. 23 Kyadi na bakento yina ke vanda na bivumu, mpe na bakento yina ke pesa ntete bana mabene na bilumbu yina. Samu mpasi ya nene ke vanda na bwala mpe nkele ke bwidila bantu yayi. 24 Ba ke kufwa bawu na mbele mpe ba ke nata bawu na makanda nyonso mutindu bantu yina ba me kanga, mpe makanda* ke dyata Yeruzalemi tii ntangu yina ba me tula samu na makanda* ke lungana.

25 “Dyaka, bidimbu ke vanda na kati ya ntangu, ngonda mpe bambwetete, mpe na ntoto makanda ke tala mpasi mingi samu ba ke zaba ve yinki ya kusala samu na makelele ya ngolo ya mubu mpe kuningana ya yawu. 26 Bantu ke tabuka bangambu samu na boma ya bamambu yina ke kwiza na ntoto, samu bangolo ya mazulu ke ningana. 27 Na yawu, ba ke tala Mwana ya muntu kukwiza na kati ya dituti, na ngolo mpe nkembo mingi. 28 Kasi ntangu bamambu yayi ke banda kusalama, beno telama mpe beno nanguna bayintu ya beno, samu ntangu yina beno ke vuuka me kuma pene-pene.”

29 Na manima, yandi pesaka bawu kifwani mosi: “Beno tala yinti ya bafige mpe bayinti nyonso ya nkaka. 30 Ntangu beno ke talaka ti ya me banda kubasisa makasa ya malu-malu, beno ke zabaka ti ntangu ya bamvula me kuma pene-pene. 31 Mutindu mosi mpe, ntangu beno ke tala bamambu yayi kusalama, beno zaba ti Kimfumu ya Nzambi me kuma pene-pene. 32 Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti bantu ya ntangu yayi ke luta ata fioti ve tekila bamambu nyonso salama. 33 Zulu na ntoto ke luta, kasi bamambu yina mu me zonza ke luta ata fioti ve.

34 “Kasi beno sala keba samu bantima ya beno kuma ata fioti ve kilo na kudya mingi, kunwa mingi mpe na manyongi ya luzingu, mpe kilumbu yina bwidila ve beno na mbalakata 35 mutindu mutambu. Samu ya ke kwiza na zulu ya bantu nyonso yina ke zingaka na ntoto ya muvimba. 36 Ni na yawu, beno lala ve pongi, mpe beno bondila ntangu nyonso samu beno lenda kuvuuka na mambu nyonso yayi me fwana kusalama mpe kutelama na mantwala ya Mwana ya muntu.”

37 Na ntangu, Yesu vanda longaka na tempelo, kasi na mpimpa yandi vanda basikaka samu na kukwenda lutisa mpimpa na mongo yina ba ke bokilaka Mongo ya bayinti ya Olive. 38 Na suka-suka, bantu nyonso vanda kwizaka na tempelo samu na kuwa yandi.

22 Mukembo ya Mampa yina ke ve na levire, yina ba ke bokilaka Pake, kumaka pene-pene. 2 Bamfumu ya banganga-nzambi na basoniki vanda sosa faso ya mbote ya kufwa yandi, samu ba vandaka na boma ya bantu. 3 Na yawu, Satana kotaka na Yuda, yina ba vanda bokilaka Iskayote. Yandi vandaka mosi ya bantumwa 12. 4 Yuda kwendaka solola na bamfumu ya banganga-nzambi mpe bamfumu ya mikengi ya tempelo, na mutindu yina yandi zola teka Yesu na maboko ya bawu. 5 Ba sepelaka mingi na yawu, mpe ba wisanaka kupesa yandi bambongo ya bisengo. 6 Yandi ndimaka, mpe bandaka kusosa ntangu ya mbote samu na kuteka yandi na maboko ya bawu ntangu kimvuka ya bantu zola vanda ve.

7 Kilumbu ya ntete ya mukembo ya Mampa yina ke ve na levire kumaka, kilumbu yina ba fwana kupesa munkayulu ya Pake. 8 Na yawu, Yesu filisaka Piere na Yoane, mpe zonzaka na bawu: “Beno kwenda yidikila beto madya ya Pake.” 9 Ba yufulaka yandi: “Na wapi kisika nge me zola ti beto yidika yawu?” 10 Yesu zonzaka na bawu: “Tala! Ntangu beno ke kota na mbanza, muntu mosi yina ke na nataka diyuki* ya maza ke bwabana beno. Beno landa yandi tii na kati ya yinzo yina yandi ke kota. 11 Beno zonza na mfumu ya yinzo, ‘Mulongi me zonza na nge: “Na wapi kisika ya kuyamba banzenza mu lenda kudya Pake na bilandi ya munu?”’ 12 Muntu yango ke lakisa beno kisika mosi ya nene na zulu, yina ke na bima nyonso. Beno yidika Pake kuna.” 13 Na yawu, ba kwendaka mpe ba talaka bamambu kaka faso Yesu zabisaka bawu, mpe ba yidikaka bima samu na Pake.

14 Ntangu ngunga kumaka, Yesu vandaka na mesa na bantumwa. 15 Yandi zonzaka na bawu: “Mu vandaka na nsatu mingi ya kudya Pake yayi kintwadi na beno tekila mu tala mpasi. 16 Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na beno ti, mu ke kudya dyaka ve yawu tii ntangu ya ke lungana na Kimfumu ya Nzambi.” 17 Na manima ya kubaka kopo, yandi vutulaka Nzambi matondo mpe zonzaka: “Beno baka yawu mpe beno lutisa yawu na mosi na mosi na kati ya beno, 18 samu mu ke na zonzaka na beno ti banda ntangu yayi, mu ke kunwa dyaka ve vinu tii ntangu Kimfumu ya Nzambi ke kwiza.”

19 Yandi bakaka mpe dimpa, vutulaka matondo na Nzambi, zengaka yawu, pesaka yawu na bilandi, mpe zonzaka: “Ya ke na fwanisaka nzutu ya munu yina mu ke pesa samu na beno. Beno tatamana na kusala yawu samu na kubambuka munu moyo.” 20 Yandi salaka mpe mutindu mosi na kopo ya vinu ntangu ba manisaka kudya madya ya nkokila. Yandi zonzaka: “Kopo yayi ke na fwanisaka luwawanu ya malu-malu yina me salama na nzila ya menga ya munu yina ke mwangana samu na beno.

21 “Beno tala, muntu yina ke teka munu ke na munu na mesa. 22 Samu Mwana ya muntu ke na kwendaka mutindu ba zonzilaka yawu. Kasi kyadi na muntu yina ke teka yandi.” 23 Na yawu, ba bandaka kusolola bawu na bawu, samu na kuzaba nani kwandi na kati ya bawu zola sala yawu.

24 Kasi ba bandaka mpe kuswana na ngolo nyonso bawu na bawu samu na kuzaba nani na kati ya bawu ba vanda tala mutindu muntu yina me lutila bampangi. 25 Kasi, yandi zonzaka na bawu: “Bamfumu ya makanda ke yalaka na zulu ya bantu na ngolo nyonso, mpe ba yina ke na lutumu na zulu ya bawu, ba ke bokilaka bawu Bantu ya mbote. 26 Kasi beno, beno me fwana ve kuvanda mutindu bawu. Kasi bika ti muntu ya kulutila nene na kati ya beno kuma mutindu leki ya beno, mpe muntu yina ke twadisaka kuma mutindu muntu yina ke sadilaka bampangi. 27 Samu, na muntu yina ke na mesa,* na muntu yina ke na sadilaka bampangi, nani me lutila? Ya tsyeleka, ni muntu yina ke na mesa. Kasi mu ke na kati ya beno mutindu muntu yina ke na sadilaka bampangi.

28 “Kasi beno, beno ke ba yina kangamaka na munu na kati ya bampasi ya munu, 29 mpe mu ke na salaka luwawanu na beno samu na Kimfumu, kaka mutindu Tata ya munu salaka luwawanu na munu samu na kimfumu mosi, 30 samu beno kudya mpe kunwa na mesa ya munu na Kimfumu ya munu, mpe beno vanda na bakiti ya kimfumu samu na kusambisa mabuta 12 ya Izraele.

31 “Simoni, Simoni, tala! Satana lombaka beno nyonso samu na kupupula beno mutindu ble. 32 Kasi mu bondilaka Nzambi samu na nge, samu kiminu ya nge lemba ve, mpe nge, ntangu nge ke vutuka, kindisa bampangi ya nge.” 33 Na yawu Piere zonzaka na yandi: “Mfumu, mu ke ya kubongama samu na kukwenda na nge ya vanda na boloko to na lufwa.” 34 Kasi Yesu vutulaka yandi: “Piere, mu ke na zonzaka na nge ti, tekila nsusu ya bakala kokola bubu yayi, bambala tatu nge ke zonza ti nge zaba ve munu.”

35 Yandi zonzaka dyaka na bawu: “Ntangu mu filisaka beno na ata saki ya mbongo, saki ya madya mpe mapapa, beno kondwaka ata kima ve, faso yina ve?” Ba vutulaka: “Ni faso yina!” 36 Yandi zonzaka na bawu: “Kasi ntangu yayi, bika ti muntu yina ke na saki ya mbongo, baka yawu. Mutindu mosi mpe muntu yina ke na saki ya madya baka yawu, mpe bika ti muntu yina ke ve na mbele, tekisa kilele ya yandi ya zulu samu na kusumba mbele, 37 samu mu ke na zonzaka na beno ti mambu yayi yina ba sonikaka fwana kulungana na munu, ‘Ba tangaka yandi na kati ya bimpumbulu.’ Ya tsyeleka, mambu yina me tadila munu ke na lunganaka.” 38 Na yawu, ba zonzaka: “Mfumu, tala, bambele zole kele awa.” Yandi zonzaka na bawu: “Ya ke lunga.”

39 Ntangu yandi basikaka, yandi kwendaka na Mongo ya bayinti ya Olive, mutindu yandi vandaka na kifu ya kusalaka yawu, mpe bilandi landaka yandi. 40 Ntangu yandi kumaka kuna, yandi zonzaka na bawu: “Beno tatamana na kusambila samu beno kubwa ve na ntontolo.” 41 Na manima, yandi bikaka bawu mpe kwendaka mwa ntama.* Yandi fukamaka mpe bandaka kusambila. 42 Yandi zonzaka: “Tata, kana nge zola, katula kopo yayi na sika ya munu. Kasi bika ti luzolo ya nge salama, kasi ya munu ve.” 43 Na manima, mbazi mosi yina katukaka na mazulu talanaka na yandi, mpe pesaka yandi ngolo. 44 Kasi, samu yandi vandaka na mpasi mingi na ntima, yandi vanda bika ve kusambila na ntima ya yandi nyonso. Mpe kutukuta ya yandi kumaka mutindu mabete ya menga yina vanda kubwa na ntoto. 45 Ntangu yandi manisaka kusambila, yandi telamaka mpe vutukaka kisika bilandi ya yandi vandaka. Yandi kutanaka bawu ya kulala, samu kyadi lembisaka bawu. 46 Yandi zonzaka na bawu: “Samu na yinki beno ke na lalaka? Beno telama mpe beno tatamana na kusambila samu beno kubwa ve na ntontolo.”

47 Ntangu yandi vanda zonza ntete, tala! kimvuka mosi ya bantu kwizaka. Ni muntu yina ba vanda bokila Yuda, mosi ya bantumwa 12, vanda nata bawu. Yandi kwizaka pene-pene ya Yesu samu na kupesa yandi bizu. 48 Kasi Yesu zonzaka na yandi: “Yuda, nge ke na tekisaka Mwana ya muntu na bizu?” 49 Ntangu ba yina vandaka na lweka ya yandi talaka mambu yina zola salama, ba zonzaka: “Mfumu, beto bula bawu na bambele ya beto?” 50 Mosi na kati ya bawu bulaka kisadi ya nganga-nzambi ya nene, mpe zengaka yandi dikutu ya lweka ya bakala. 51 Kasi Yesu zonzaka: “Beno bika, ya me lunga.” Yandi simbaka dikutu ya muntu yango mpe belusaka yawu. 52 Na manima, Yesu zonzaka na bamfumu ya banganga-nzambi, bamfumu ya mikengi ya tempelo mpe na bakuluntu yina kwizaka samu na kusimba yandi: “Beno me kwiza na bambele mpe bayinti mutindu mu ke muyibi? 53 Ntangu mu vandaka na beno na tempelo bilumbu nyonso, beno kangaka ve munu. Kasi yayi ke ngunga ya beno mpe ya lutumu ya kitombi.”

54 Na manima, ba kangaka yandi, ba nataka yandi mpe ba kotisaka yandi na yinzo ya nganga-nzambi ya nene. Kasi Pierre vanda landa bawu na ntama. 55 Ba pelisaka tiya na kati-kati ya ngaanda ya lupangu mpe ba vandaka kintwadi. Piere vandaka mpe na kati-kati ya bawu. 56 Kisadi mosi ya kento talaka Piere ya kuvanda pene-pene ya tiya. Yandi talaka Piere mbote-mbote mpe zonzaka: “Bakala yayi mpe vandaka na yandi.” 57 Kasi yandi wanganaka mpe zonzaka: “Kento, mu zaba ve yandi.” 58 Mwa ntangu fioti na manima, muntu ya nkaka talaka yandi mpe zonzaka: “Nge mpe ke mosi ya bawu.” Kasi Piere zonzaka: “Ve, munu ve.” 59 Na manima ya ngunga mosi, muntu ya nkaka dyaka zonzaka na ngolo nyonso: “Ya tsyeleka, muntu yayi mpe vandaka na yandi. Ntembe ve, yandi ke muntu ya Galile.” 60 Kasi Piere zonzaka: “Mu zaba ve mambu yina nge ke na zonzaka.” Na mbala mosi, ntangu yandi vandaka nabunu yandi manisa kuzonza, nsusu ya bakala kokolaka. 61 Na ntangu yina, Mfumu balukaka mpe talaka Piere na meso, mpe Piere bambukaka moyo mambu yina Mfumu zabisaka yandi: “Tekila nsusu ya bakala kokola bubu yayi, nge ke manga munu bambala tatu.” 62 Na yawu, Pierre basikaka na ngaanda mpe kufwaka na kudila.

63 Bantu yina vanda kengidila Yesu bandaka kuseka yandi mpe kubula yandi. 64 Na manima ya kukanga yandi kizizi, ba zonzaka: “Bikula. Nani me bula nge?” 65 Ba vanda zonza dyaka mambu mingi ya nkaka samu na kufinga yandi.

66 Ntangu suka kumaka, kimvuka ya bakuluntu ya bantu, ya zola zonza bamfumu ya banganga-nzambi mpe basoniki, vukanaka. Ba nataka Yesu na yinzo ya balukutakanu ya Sanedreni,* mpe ba zonzaka: 67 “Kana nge ke Kristo, zonzila beto yawu.” Kasi yandi zonzaka na bawu: “Ata ti mu zonzila beno yawu, beno ke kwikila ata fioti ve. 68 Dyaka, kana mu yufula beno kyuvu, beno ke pesa ve munu mvutu. 69 Kasi banda ntangu yayi, Mwana ya muntu ke vanda ya kuvanda na diboko ya kibakala ya Nzambi ya ngolo.”* 70 Bawu nyonso zonzaka: “Na yawu, nge ke Mwana ya Nzambi?” Yandi zonzaka na bawu: “Ni beno mosi ke na zonzaka ti mu ke Mwana ya Nzambi.” 71 Ba zonzaka: “Beto ke kwandi dyaka na nsatu ya kimbangi ya nkaka? Ya tsyeleka beto mosi me kuwa yawu na yinwa ya yandi mosi.”

23 Na yawu, bawu nyonso telamaka mpe nataka yandi na sika ya Pilate. 2 Ba bandaka kufunda yandi na kuzonzaka: “Beto kutanaka muntu yayi kukotisa mvwanzi na dikanda ya beto, kunimina bantu na kufuta bampaku na Sezare, mpe kuzonza yandi mosi ti yandi ke Kristo, mfumu. 3 Na yawu, Pilate yufulaka yandi: “Ni nge Mfumu ya Bazwife?” Yesu vutulaka: “Nge mosi muntu ke na zonzaka yawu.” 4 Na manima, Pilate zonzaka na bamfumu ya banganga-nzambi mpe na bimvuka ya bantu: “Mu ke na talaka ve mambu ya yimbi yina bakala yayi me sala.” 5 Kasi ba vanda bika ve kuzonza: “Yandi ke na nataka bantu na kusala yintu ngolo ntangu yandi ke na longaka na bwala nyonso ya Zude. Yandi bandaka na Galile, mpe yandi me kuma tii na beto awa.” 6 Ntangu Pilate kuwaka yawu, yandi yufulaka kana yandi vandaka muntu ya Galile. 7 Ntangu yandi kwizaka zaba ti yandi vandaka muntu ya kizunga yina Erode vanda twadisa, yandi filisaka yandi na Erode, yina vandaka mpe na Yeruzalemi bilumbu yina.

8 Ntangu Erode talaka Yesu, yandi sepelaka mingi, samu banda ntama yandi vandaka na nsatu ya kutala Yesu, samu yandi vanda kuwaka bamambu mingi na yina me tadila yandi, mpe yandi vandaka na kivuvu ti yandi ke tala mwa kimangu yina Yesu zola sala. 9 Yandi bandaka kuyufula Yesu byuvu mingi, kasi Yesu vanda pesa yandi ata mvutu. 10 Kasi bamfumu ya banganga-nzambi mpe basoniki vanda telama ntangu nyonso, mpe vanda funda yandi na nkele nyonso. 11 Na manima, Erode na basoda ya yandi vanda vweza Yesu mpe ba lwatisaka yandi kinkuti ya kitoko samu na kuseka yandi, mpe na manima, yandi vutulaka Yesu na Pilate. 12 Kilumbu yina kaka, Erode na Pilate kumaka bandiku, samu na ntama, ba vandaka bambeni.

13 Pilate bokilaka bamfumu ya banganga-nzambi, bamfumu ya Bazwife, mpe bantu. 14 Yandi zonzaka na bawu: “Beno me natina munu muntu yayi, mpe beno ke na zonzaka ti yandi ke na nataka bantu na kusala luyalu yintu ngolo. Mu me yufula yandi byuvu na mantwala ya beno, kasi mu me tala ve na muntu yayi mambu nyonso yina beno ke na fundaka yandi. 15 Erode mpe talaka ti yandi me sala ata mambu ya yimbi, samu yandi me vutula beto yandi. Muntu yayi me sala ata mambu yina ke lomba ti ba kufwa yandi. 16 Na yawu, mu ke pesa yandi kitumbu,* mpe mu ke bika yandi kwenda.” 17*   —— 18 Kasi bantu nyonso vanda zonza na ndinga ya ngolo: “Kufwa yandi* mpe basisa Barabase.” 19 (Ba tulaka muntu yayi na boloko, samu na muvusu yina salamaka na bwala mpe samu yandi kufwaka muntu.) 20 Pilate bokilaka dyaka bawu samu yandi vandaka na nsatu ya kubika Yesu. 21 Ba bandaka kuganga: “Tula yandi na yinti! Tula yandi na yinti!”* 22 Mbala ya tatu, yandi zonzaka na bawu: “Samu na yinki? Wapi mambu ya yimbi muntu yayi me sala? Mu me tala na muntu yayi ata mambu yina me lomba ti ba kufwa yandi. Na yawu, mu ke pesa yandi kitumbu,* mpe mu ke bika yandi kwenda.” 23 Kasi ba vanda bika ve kuzonza na ndinga ya ngolo, mpe kulomba ti ba kufwa yandi.* Samu ba vanda ganga kaka, Pilate lembanaka bawu. 24 Na yawu, Pilate bakaka mukanu ya kusala mambu yina ba vanda lomba. 25 Yandi basisaka muntu yina ba lombaka, yina ba tulaka na boloko samu na muvusu mpe samu yandi kufwaka muntu, mpe yandi pesaka Yesu samu ba sala yandi mutindu ba zola.

26 Ntangu basoda vanda nata Yesu, ba bakaka Simoni, muntu mosi ya bwala ya Sirene, yina vanda katuka na babwala ya fioti.* Ba tulaka yandi yinti ya mpasi* na mapeka samu yandi landa Yesu na yawu. 27 Bantu mingi vanda landa yandi. Na kati ya bawu, ya vandaka na bakento yina vanda bika ve kubula banzutu na mawa, mpe vanda dila samu na yandi. 28 Yesu balukaka na sika ya bakento yina mpe zonzaka: “Bana ya kento ya Yeruzalemi, beno bika kudila samu na munu. Kasi beno dila samu na beno mosi mpe samu na bana ya beno, 29 samu beno tala! bilumbu ke na kwizaka yina bantu ke zonza, ‘Kyese na bakento ya bisita, na bivumu yina butaka ve mpe na mabene yina nwikisaka ve. 30 Na manima, ba ke banda kuzonza na bamongo, ‘Beno bwidila beto,’ mpe na bamongo ya fioti, ‘Beno fuka beto.’ 31 Kana ba ke na salaka bamambu yina ntangu yinti ke ntete ya maza, yinki ke salama ntangu ya ke yuma?”

32 Ba vanda nata mpe babakala yina vandaka bimpumbulu samu ba kufwa bawu na Yesu. 33 Ntangu ba kumaka na kisika yina ba ke bokilaka Mukwa ya Yintu, ba komaka yandi na yinti, na bimpumbulu zole, mosi na diboko ya yandi ya bakala, mpe ya nkaka na diboko ya yandi ya kento. 34 Kasi Yesu vanda zonza: “Tata, lemvokila bawu samu ba zaba ve mambu yina ba ke na salaka.” Dyaka, ba bulaka dzeke samu na kukabula bilele ya yandi. 35 Bantu vandaka ya kutelama mpe vanda tala. Kasi bamfumu ya Bazwife vanda seka, mpe vanda zonza: “Yandi vuukisaka bantu ya nkaka. Bika yandi vuukisa nzutu ya yandi mosi, kana yandi ke Kristo ya Nzambi, Muntu yina ba soolaka.” 36 Ata basoda mpe vanda seka yandi. Ba kwizaka pene-pene ya yandi samu na kupesa yandi vinu ya ngayi, 37 mpe ba vanda zonza: “Kana nge ke Mfumu ya Bazwife, vuukisa nzutu ya nge, nge mosi.” 38 Ya vandaka mpe na masonoko na zulu ya yandi: “Yayi ni Mfumu ya Bazwife.”

39 Na manima, mosi ya bimpumbulu yina ba tulaka na lweka ya yandi bandaka kufinga yandi: “Nge ke Kristo, faso yina ve? Vuukisa nzutu ya nge, mpe vuukisa beto mpe.” 40 Kasi kimpumbulu ya nkaka ngalaka mpangi mpe zonzaka: “Nge ke ata fioti ve na boma ya Nzambi, nge muntu me kuzwa kitumbu* ya faso mosi? 41 Samu na beto, kitumbu yina beto me kuzwa, beto me lunga kuzwa yawu samu na bamambu nyonso yina beto salaka. Kasi bakala yayi me sala ata kima ya yimbi.” 42 Na manima, yandi zonzaka: “Yesu, bambukila munu moyo ntangu nge ke kwiza na Kimfumu ya nge.” 43 Yesu zonzaka na yandi: “Ya tsyeleka, mu ke na zonzaka na nge bubu yayi ti, nge ke vanda na munu na Paradiso.”

44 Ya vandaka pene-pene na ngunga ya midi,* kasi bwala nyonso kumaka kitombi tii pene-pene na ngunga ya tatu na manima ya midi,* 45 samu nsemo ya ntangu zimbanaka. Na manima, rido ya kisika ya santu pasukaka na kati-kati. 46 Yesu gangaka na ndinga ya ngolo mpe zonzaka: “Tata, mu me pesa mpeve ya munu na maboko ya nge.” Na manima ya kuzonza mutindu yina, yandi kufwaka.* 47 Ntangu yandi talaka mambu yina salamaka, mfumu ya basoda bandaka kupesa nkembo na Nzambi. Yandi zonzaka: “Ya tsyeleka, muntu yayi vandaka muntu ya lunungu.”* 48 Mpe ntangu bantu nyonso yina vukanaka samu na kutala mutindu ba ke kufwa Yesu, talaka mambu yina salamaka, ba vutukaka na bayinzo ya bawu, na kubulaka maboko na ntulu. 49 Dyaka, bantu nyonso yina zabaka yandi telamaka ntama. Bakento yina landaka yandi katuka na Galile vandaka mpe kuna. Bawu mpe talaka mambu yayi.

50 Ya vandaka na bakala mosi na nkumbu ya Yozefi, yina vandaka na kati ya Tribinale ya nene ya Bazwife.* Yandi vandaka muntu ya mbote mpe ya lunungu.* 51 (Yandi ndimaka ve mukanu yina ba bakaka mpe mambu yina ba salaka.) Yandi vandaka muntu ya Arimate, mbanza mosi ya bantu ya Zude, mpe yandi vanda vingila Kimfumu ya Nzambi. 52 Muntu yango kwendaka na mantwala ya Pilate, mpe lombaka yandi mvumbi ya Yesu. 53 Yandi katulaka yawu na yinti mpe fukaka yawu na lele ya lino ya kitoko. Yandi tulaka yawu na ndyamu* yina ba timunaka na kati ya ditadi ya nene, kisika yina ba vandaka nabunu ba tula muntu. 54 Ya vandaka kilumbu ya Kubongama, mpe saba zola banda. 55 Kasi bakento yina landaka Yesu katuka na Galile, vanda landa, mpe ba talaka ndyamu* mpe mutindu ba tulaka mvumbi ya yandi. 56 Ba vutukaka samu na kuyidika bamafuta ya nsunga ya kitoko. Kasi kilumbu ya saba, ba pemaka, mutindu Musiku vanda lombaka yawu.

24 Kasi na kilumbu ya ntete ya lumingu, ba kwizaka na suka-suka na ndyamu* na bamafuta ya nsunga ya kitoko yina ba yidikaka. 2 Kasi ba talaka ti ba balulaka ditadi yina vandaka na ndyamu.* 3 Ntangu ba kotaka, ba talaka ve mvumbi ya Mfumu Yesu. 4 Na ntangu mayela manisaka bawu samu na mambu yayi, babakala zole na bilele yina vanda ngenga telamaka pene-pene ya bawu. 5 Bakento kumaka na boma, mpe vanda tala kaka na ntoto. Na yawu, babakala yango zonzaka na bawu: “Samu na yinki beno ke na sosaka muntu ya moyo na kati ya bantu ya kufwa? 6 Yandi ke ve awa, kasi yandi me vumbuka na lufwa. Beno bambuka moyo na bamambu yina yandi zonzaka na beno ntangu yandi vandaka ntete na Galile, 7 ti ba fwana kupesa Mwana ya muntu na maboko ya basumuki, ba ke kufwa yandi na zulu ya yinti mpe na kilumbu ya tatu yandi ke vumbuka na lufwa.” 8 Na yawu ba bambukaka moyo na bamambu yina yandi zonzaka. 9 Ba bikaka ndyamu* mpe ba kwendaka zabisa bamambu nyonso yayi na bantumwa 11 mpe na bilandi nyonso ya nkaka. 10 Ya vandaka Maria ya Magdala, Yoana mpe Maria mama ya Zaki. Dyaka, bakento ya nkaka yina vandaka na bawu vanda vutukila kuzonza bamambu mosi na sika ya bantumwa. 11 Kasi bantumwa vanda tala ti mambu yina bakento vanda zonza vandaka mambu ya buzoba, mpe ba kwikilaka ve bawu.

12 Kasi Piere telamaka mpe kimaka mbangu na ndyamu.* Ntangu yandi kondamaka, yandi talaka kaka balele ya lino. Na yawu, yandi vutukaka mpe yandi vanda sosa kuzaba wapi mambu salamaka.

13 Kaka na kilumbu yina, bilandi zole vanda kwenda na bwala mosi yina ba ke bokilaka Emayuse, yina vandaka na bakilometre kana 11* na Yeruzalemi, 14 mpe ba vanda solola na bamambu nyonso yina salamaka.

15 Ntangu ba vanda solola mpe vanda zonzila mambu yayi, Yesu yandi mosi kwizaka pene-pene ya bawu mpe bandaka kutambula na bawu. 16 Kasi meso ya bawu vanda lenda ve kuzaba yandi. 17 Yandi zonzaka na bawu: “Na yinki beno ke na sololaka ntangu beno ke na tambulaka?” Na kyadi nyonso ba telamaka. 18 Mosi ya bawu na nkumbu ya Keleopasi zonzaka na yandi: “Nge ke nzenza yina ke vandaka na kisika ya yandi mosi na Yeruzalemi, mpe nge zaba ve mambu yina me salama kuna bilumbu yayi?” 19 Yandi yufulaka bawu: “Wapi mambu?” Ba zonzaka na yandi: “Mambu yina me kumina Yesu muntu ya Nazareti, yina vandaka mbikudi ya ngolo na bamambu yina yandi salaka, mpe na bamambu yina yandi zonzaka na mantwala ya Nzambi mpe ya bantu nyonso. 20 Bamfumu ya banganga-nzambi mpe bamfumu ya beto pesaka yandi samu ba zengila yandi lufwa, mpe ba komaka yandi na zulu ya yinti. 21 Beto vandaka na kivuvu ti muntu yayi vandaka muntu yina zola vuukisa Izraele. Na zulu ya nyonso yayi, bubu yayi ya me sala bilumbu tatu yina bamambu yayi salamaka. 22 Dyaka, bakento ya nkaka na kati ya beto kamwisaka beto mingi. Na suka-suka, ba kwendaka na ndyamu,* 23 mpe ntangu ba talaka ve mvumbi ya yandi, ba kwizaka zonza ti ba talaka mpe kima ya ngitukulu: bambazi yina zonzaka ti yandi ke moyo. 24 Na yawu, bantu ya nkaka yina vandaka na beto kwendaka na ndyamu* mpe ba talaka bamambu kaka mutindu bakento zonzaka, kasi ba talaka ve Yesu.”

25 Yandi zonzaka na bawu: “Beno bantu yina ke ve na mayela mpe yina ke kwikilaka ve na mbangu bamambu nyonso yina bambikudi zonzaka! 26 Ya lungaka kwandi ve ti Kristo kutana na bamambu yayi samu na kukota na kati ya nkembo ya yandi?” 27 Mpe kubanda na Moyize na Bambikudi nyonso, yandi bangulaka bawu bamambu nyonso yina Masonoko ke zonzaka samu na yandi.

28 Na manima, ba kumaka pene-pene na bwala yina ba vanda kwenda, mpe yandi salaka mutindu yandi vanda zola kuluta bwala yango. 29 Kasi ba salaka yandi tiya na kuzonzaka: “Vanda kaka na beto awa, samu nkokila ke dyaka ve ntama, mpe na mwa ntangu fioti, bwisi ke yila.” Na yawu yandi kotaka na yinzo samu na kuvanda na bawu. 30 Ntangu yandi vanda kudya* na bawu, yandi bakaka dimpa, sakumunaka yawu, zengaka yawu mpe pesaka bawu yawu. 31 Na yawu meso ya bawu fungukaka pwelele, mpe ba zabaka yandi. Kasi yandi zimbanaka na mantwala ya bawu. 32 Ba bandaka kuzonza na bampangi: “Bantima ya beto vanda kuya kwandi ve ntangu yandi vanda solola na beto na nzila? Ntangu yandi vanda bangudila* beto pwelele Masonoko?” 33 Ba telamaka na mbala mosi mpe vutukaka na Yeruzalemi. Ba kutanaka na bantumwa 11 yina vukanaka na bilandi ya nkaka, 34 yina zonzaka na bawu: “Ya tsyeleka, Mfumu me vumbuka na lufwa, mpe yandi me talana na Piere.” 35 Na manima, bawu mpe zonzilaka bawu bamambu yina lutaka na nzila, mpe mutindu ba kwizaka zaba ti ya vandaka ni yandi, ntangu yandi zengaka dimpa.

36 Ntangu ba vanda zonzila bamambu yayi, Yesu yandi mosi talanaka na kati-kati ya bawu mpe zonzaka na bawu: “Kizunu vanda na beno.” 37 Kasi samu ba vanda tekita na boma, ba kanisaka ti ba talaka mpeve. 38 Na yawu yandi zonzaka na bawu: “Samu na yinki mabanza ya beno me kuma kidi-kidi mpe samu na yinki bantima ya beno me fuluka na bantembe? 39 Beno tala maboko ya munu mpe makulu ya munu. Ya ke ni munu. Beno simba munu mpe beno tala, samu mpeve ke ve na musuni mpe mikwa mutindu beno ke na talaka ti mu ke na yawu.” 40 Ntangu yandi vanda zonza yawu, yandi lakisaka bawu maboko ya yandi mpe makulu ya yandi. 41 Kasi samu ba fulukaka na kilengi, mpe vanda yituka mingi, ba vanda lenda ve kundima yawu. Na yawu yandi zonzaka na bawu: “Beno ke na kima ya kudya awa?” 42 Ba pesaka yandi ndambu ya mbisi ya maza ya kuyoka. 43 Yandi bakaka yawu mpe kudyaka yawu na meso ya bawu.

44 Na manima yandi zonzaka na bawu: “Ntangu mu vandaka ntete na beno, mu zonzaka na beno ti bamambu nyonso yina ke ya kusonama samu na munu na kati ya Musiku ya Moyize, na kati ya Bambikudi mpe Bankunga fwana kulungana.” 45 Na manima yandi fungulaka bawu mayela samu ba bakula mbote-mbote nsasa ya Masonoko, 46 mpe yandi zonzaka na bawu, “Yayi ni mambu yina ba sonikaka: Kristo zola tala mpasi mpe zola vumbuka na lufwa na kilumbu ya tatu, 47 mpe na nkumbu ya yandi ba zola samuna na makanda nyonso kubanda na Yeruzalemi, ti bantu fwana kubalula ntima samu na kuzwa mulemvo ya masumu ya bawu. 48 Beno fwana kuvanda bambangi ya bamambu yayi. 49 Beno kuwa. Mu ke filisa beno kima yina Tata ya munu pesaka nsilulu. Kasi beno, beno vanda kaka na kati ya mbanza tii ntangu yina ngolo yina ke katuka na mazulu ke lwata beno.”

50 Na manima yandi nataka bawu na ngaanda ya mbanza tii na Betani. Yandi nangunaka maboko mpe sakumunaka bawu. 51 Ntangu yandi vanda sakumuna bawu, yandi kabukaka na bawu mpe yandi kwendaka na mazulu. 52 Ba fukamaka* na mantwala ya yandi, mpe na manima ba vutukaka na Yeruzalemi ya kufuluka na kilengi. 53 Ntangu nyonso ba vandaka na tempelo na kukembilaka Nzambi.