MUKANDA YA NTETE NA BAKORINTO
1 Yayi ke mukanda yina me katuka na Polo, yina ba bokilaka na kuvanda ntumwa ya Kristo Yesu, na nzila ya luzolo ya Nzambi, mpe Sostene mpangi ya beto. 2 Mu ke na sonikaka na kimvuka ya Nzambi yina ke na Korinto, na beno ba yina ba me soola mutindu bilandi ya Kristo Yesu. Ba me bokila beno na kuvanda basantu kintwadi na bantu yina ke bisika nyonso, mpe yina ke bokilaka nkumbu ya Mfumu ya beto Yesu Kristo. Yandi ke Mfumu ya bawu mpe ya beto:
3 Bika ti ntima ya kulutila mbote mpe kizunu ya Nzambi Tata ya beto, mpe ya Mfumu Yesu Kristo vanda na beno.
4 Mu ke vutulaka ntangu nyonso matondo na Nzambi ya munu, samu na ntima ya kulutila mbote yina yandi me lakisa beno, beno yina ke bilandi ya Kristo Yesu. 5 Ba me sakumuna beno na faso ya kulutila, samu beno ke na bumosi na yandi. Yandi me pesa beno ngolo ya kulutila samu na kuzonza mambu ya Nzambi, mpe yandi me pesa beno luzabu ya kulutila. 6 Na yawu, nsangu yina me tadila Kristo me kuma ngolo na kati ya beno. 7 Samu na mambu yayi, beno ke na nyonso yina beno ke na yawu nsatu, ntangu beno ke na vingilaka na nsatu ya ngolo, ntangu yina bisalu ya Mfumu ya beto Yesu Kristo ke talana pwelele. 8 Yandi ke kumisa beno ngolo tii na nsuka, samu ata muntu mosi ve kuzwa mambu ya kufunda beno na kilumbu ya Mfumu ya beto Yesu Kristo. 9 Nzambi ke ya kukwikama, mpe ni yandi bokilaka beno samu beno vanda na kindiku na Mwana ya yandi Yesu Kristo, Mfumu ya beto.
10 Bampangi, na nkumbu ya Mfumu ya beto Yesu Kristo, mu ke na lombaka na beno nyonso na kuvanda na bumosi na bamambu yina beno ke zonzaka. Bamambu yina ke kabulaka fwana kuvanda ve na kati ya beno, kasi beno fwana kuvanda na bumosi na mabanza mpe na mutindu ya kukanisa. 11 Bampangi, bantu ya nkaka ya yinzo ya Klowe me zonza na munu ti ya ke na kuswana na kati ya beno. 12 Mambu yina mu ke na sosaka kuzonza ni yayi: Mosi na mosi na kati ya beno ke na zonzaka: “Mu ke muntu ya Polo,” kasi ya nkaka ke na zonzaka, “mu ke muntu ya Apolose,” mosi ke na zonzaka, “mu ke muntu ya Sefase,”* kasi ya nkaka ke na zonzaka, “mu ke muntu ya Kristo.” 13 Kristo ke kwandi ya kukabuka? Ni Polo kufwaka na zulu ya yinti samu na beno? To ni na nkumbu ya Polo beno kuzwaka mbotokolo? 14 Mu ke vutulaka Nzambi matondo na yina mu pesaka ata muntu na kati ya beno mbotokolo, katula kaka Krispuse na Gayuse. 15 Na yawu, ata muntu na kati ya beno lenda zonza ti yandi kuzwaka mbotokolo na nkumbu ya munu. 16 Ee, mu pesaka mpe mbotokolo na bantu ya yinzo ya Stefanase. Katula bawu, mu zaba ve kana mu pesaka dyaka muntu ya nkaka mbotokolo. 17 Samu Kristo filisaka ve munu samu na kupesa bantu mbotokolo, kasi na kumwangisa nsangu ya mbote. Mpe mu me sala ve yawu na mayela ya kuzonza, samu yinti ya mpasi* ya Kristo kuma ve kima yina ke ve mfunu.
18 Nsangu yina me tadila yinti ya mpasi* ke buzoba samu na bantu yina ke na kufwaka, kasi samu na beto ba yina ke na vuukaka, ya ke ngolo ya Nzambi. 19 Masonoko ke zonzaka: “Mu ke manisa ndwenga ya bantu ya ndwenga, mpe mu ke losa* mayela ya bantu ya mayela.” 20 Wapi kisika ke muntu ya ndwenga? Wapi kisika ke kisoniki?* Wapi kisika ke muntu ya ntembe ya ntangu yayi? Nzambi me kumisa ve kwandi mayela ya yinza* buzoba? 21 Bantu ya yinza yayi ke tulaka ntima na mayela ya bawu mosi, samu ba zaba ve Nzambi. Nsangu yina beto ke samunaka ke kima yina ke ve mfunu samu na bantu ya nkaka, kasi na nzila ya nsangu yango, Nzambi me baka mukanu ya kuvuukisa bantu yina ke kwikilaka na yandi. Na kusalaka mutindu yina, ndwenga ya Nzambi talanaka pwelele.
22 Bazwife ke lombaka bidimbu, mpe Bagreke ke sosaka ndwenga. 23 Kasi beto, beto ke samunaka nsangu ti Kristo kufwaka na zulu ya yinti. Samu na Bazwife ya ke mambu yina ke budisaka dibaku, mpe samu na bantu ya makanda ya ke buzoba. 24 Kasi samu na bantu yina Nzambi bokilaka, ya vanda Bazwife to Bagreke, Kristo ke ngolo ya Nzambi, mpe mayela ya Nzambi. 25 Kima yina me katuka na Nzambi yina bantu ke talaka buzoba, ke na ndwenga mingi kuluta bantu. Mpe bima yina me katuka na Nzambi yina ke talanaka ti ya ke ve ngolo na meso ya bantu, ke ngolo mingi kuluta bantu.
26 Bampangi, beno ke na talaka mutindu ya bantu yina Nzambi bokilaka. Na meso ya bantu, mingi ve na kati ya bawu ke na ndwenga, mingi ve na kati ya bawu ke ngolo, mingi ve na kati ya bawu me katuka na makanda ya mfunu. 27 Kasi Nzambi soolaka bima ya buzoba ya yinza, samu na kufwisa bantu ya mayela nsoni. Mpe Nzambi soolaka bima ya kulemba ya yinza, samu na kufwisa bima ya ngolo nsoni. 28 Nzambi soolaka bima ya yinza yina bantu ke talaka ti ya ke ve mfunu, bima yina bantu ke yiinaka, bima yina kele ve, samu na kukumisa bima ya mpamba, bima yina ke talanaka ti ya ke mfunu. 29 Yandi salaka yawu samu ata muntu* bula ntulu samu na yandi mosi na mantwala ya Nzambi. 30 Kasi ya ke ni samu na yandi beto ke na bumosi na Kristo Yesu, yina me natina beto ndwenga yina ke katukaka na Nzambi. Na nzila ya Kristo, Nzambi kumisaka beto bantu ya lunungu,* mpe bantu ya santu, mpe yandi vuukisaka beto na nzila ya ntalu ya kufuta, 31 samu ya vanda mutindu ya ke ya kusonama: “Muntu yina ke na bulaka ntulu, bika yandi bula ntulu samu na Yehova.”*
2 Bampangi, ntangu mu kwizaka zonzila beno kinsweki ya santu ya Nzambi, mu sadilaka ve nzonzolo yina ke kamwisaka, to mu sosaka ve kutalana muntu ya ndwenga. 2 Mu bakaka mukanu ya kuzonzila beno kaka mambu yina me tadila Yesu Kristo, mpe lufwa ya yandi na zulu ya yinti, kasi mambu ya nkaka ve. 3 Ntangu mu kwizaka na sika ya beno mu vandaka ya kulemba, mpe mu vanda tekita na boma. 4 Ntangu mu vanda samuna mpe mu vanda longa, mu vanda sadila ve nzonzolo ya bantu ya ndwenga. Kasi nzonzolo ya munu vanda lakisa ngolo ya mpeve ya Nzambi. 5 Mu salaka yawu samu beno vanda na kiminu na ngolo ya mpeve ya Nzambi, kasi na ndwenga ya bantu ve.
6 Kasi beto ke na zonzilaka ndwenga na kati ya bantu yina ke na kiminu ya ngolo. Ya ke ve ndwenga ya yinza* yayi to ya bamfumu ya yawu yina ke vanda dyaka ve. 7 Beto ke na zonzilaka ndwenga ya Nzambi na kati ya kinsweki ya santu, ndwenga yina ke ya kubumbana. Nzambi kubikaka kinsweki yayi banda ntama samu na nkembo ya beto. 8 Ya ke ndwenga yina ata mfumu ya yinza* yayi lendaka na kuzaba. Kana ba zabaka yawu, ba zola kufwa* ve Mfumu ya beto yina ke ya kufuluka na nkembo. 9 Kasi, kaka mutindu ya ke ya kusonama: “Ata muntu talaka, mpe ata muntu kuwaka, mpe ata muntu lendaka kukanisa na yina Nzambi bongisaka samu na ba yina ke zolaka yandi.” 10 Kasi ni na beto Nzambi lakisaka bamambu yayi na nzila ya mpeve ya yandi. Mpeve ke fyongoninaka mambu nyonso, ata ndwenga ya Nzambi yina ke ya kubumbana.
11 Samu nani lenda zaba makanisi ya muntu ya nkaka? Muntu zaba kaka yina ke na ntima ya yandi mosi. Mutindu mosi mpe, ata muntu lendaka na kuzaba makanisi ya Nzambi katula kaka mpeve ya Nzambi. 12 Beto kuzwaka ve mpeve ya yinza, kasi mpeve ya Nzambi. Ya ke samu ti beto lenda kubakula bamambu yina Nzambi longaka beto na ntima ya mbote nyonso. 13 Beto ke zonzilaka mpe bamambu yayi, kasi beto ke sadilaka ve nzonzolo yina bantu ya ndwenga ke longaka. Beto ke sadilaka nzonzolo yina mpeve ke longaka beto samu na kuzonzila matsyeleka yina ke katukaka na Nzambi.
14 Muntu ya kinsuni ke ndimaka ve mambu ya mpeve ya Nzambi, yandi ke kanisaka ti ya ke buzoba. Yandi lenda bakula ve yawu samu ti, muntu lenda zaba yawu kaka na lubakusu ya mpeve ya Nzambi. 15 Kasi muntu ya kimpeve ke fyongoninaka mambu nyonso, mpe yandi, ata muntu lenda fyongonina yandi. 16 Mutindu ya ke ya kusonama: “Nani lendaka na kuzaba makanisi ya Yehova* samu yandi longa yandi?” Kasi beto, beto ke na dikanisi ya Kristo.
3 Bampangi, mu lendaka ve kuzonza na beno mutindu na bantu ya kimpeve. Mu zonzaka na beno mutindu na bantu ya kinsuni, mutindu na bana ya fioti na kati ya Kristo. 2 Malongi yina mu pesaka beno vandaka mutindu miliki, kasi ve mutindu madya ya kilo. Beno vandaka ve ya kubongama samu na madya ya kilo, mpe tii bubu yayi, beno ke ve ya kubongama. 3 Beno ke ntete na makanisi ya kimuntu, samu ti na kati ya beno ya ke na kimbanda, mpe kuswana. Ya ke na lakisaka ti beno ke na salaka bamambu mutindu bantu ya yinza yayi. 4 Ntangu mosi ke zonzaka, “Mu ke muntu ya Polo,” kasi ya nkaka ke zonzaka, “Mu ke muntu ya Apolose,” beno ke ve na salaka bamambu mutindu bantu ya yinza yayi?
5 Kasi Apolose ke nani, mpe Polo ke nani? Beto ke kaka bisadi ya mpamba yina me sadisa beno na kukuma bandimi. Beto me sala kaka yina Mfumu ya beto lombaka na beto na kusala. 6 Mu me kunda mbuma, Apolose me losa maza, mpe ni Nzambi vanda kulisa yawu. 7 Muntu yina me kunda mpe muntu yina me losa maza ke ve mfunu. Kasi ni Nzambi yina vanda kulisa yawu ke mfunu. 8 Muntu yina me kunda mpe muntu yina me losa maza, me sala na bumosi. Mpe mosi na mosi na kati ya bawu ke kuzwa difuta samu na kisalu ya yandi. 9 Beto ke bampangi ya Nzambi ya kisalu, beno ke mutindu bilanga yina Nzambi ke na kundaka, mutindu yinzo yina Nzambi ke na tungaka.
10 Mu sadilaka dikabu yina Nzambi pesaka munu samu na kutula fondasio mutindu muntu yina zaba kutunga mbote-mbote,* ntangu yayi muntu ya nkaka ke na tungaka na zulu ya yawu. Konso muntu zola sala keba na mutindu yandi ke na tungaka na zulu ya fondasio yango. 11 Nzambi me tula Yesu Kristo mutindu fondasio. Na yawu, ata muntu lenda tula fondasio ya nkaka. 12 Muntu lenda sadila wolo, mbongo, matadi ya ntalu, mabaya, matiti to nyanga samu na kutunga na zulu ya fondasio. 13 Kasi na nsuka, kisalu ya konso muntu ke talana mutindu ya kele,* samu kilumbu ke lakisa yawu pwelele. Ya ke talana pwelele na nzila ya tiya. Tiya ke lakisa wapi mutindu ya kisalu konso muntu me sala. 14 Kana kima yina muntu me tunga na zulu ya fondasio me kufwa ve, yandi ke kuzwa difuta. 15 Kana kisalu ya muntu me nyenga na tiya, muntu yango ke bikana maboko mpamba, kasi yandi mosi ke vuuka. Ya ke vanda mutindu yandi me vuuka na tiya.
16 Beno zaba ve ti beno ke tempelo ya Nzambi, mpe ti mpeve ya Nzambi ke zingaka na kati ya beno? 17 Kana muntu me mwangisa tempelo ya Nzambi, Nzambi ke kufwa yandi. Tempelo ya Nzambi ke santu, mpe ni beno ke tempelo yango.
18 Muntu yina ke kanisaka ti yandi ke muntu ya ndwenga na yinza* yayi, bika yandi kuma zoba. Ni mutindu yina yandi ke kuma na ndwenga, 19 samu ndwenga ya yinza yayi ke buzoba samu na Nzambi. Mutindu masonoko ke zonzaka yawu: “Yandi ke kangaka bantu ya ndwenga na nzila ya mayela ya bawu mosi ya yimbi.” 20 Mpe ya ke dyaka ya kusonama: “Yehova* zaba ti makanisi ya bantu ya ndwenga ke ya mpamba.” 21 Na yawu, ata muntu na kati ya beno zola bula ntulu na yina bantu lenda sala, samu bima nyonso ke ya beno. 22 Polo, Apolose, Sefase,* yinza, luzingu, lufwa, bima yina kele, to bima yina ke kwiza, bima nyonso ke ya beno. 23 Mpe beno, beno ke bantu ya Kristo, mpe Kristo ke muntu ya Nzambi.
4 Bantu me bonga kutala beto mutindu bisadi* ya Kristo, ba yina ba pesaka mansweki ya santu ya Nzambi. 2 Kima yina ba ke vingilaka na bisadi yayi, ni kuvanda bantu ya kukwikama. 3 Ya ke ve mfunu samu na munu kana beno sambisa munu, to kana bazuzi sambisa munu. Ya tsyeleka, mu lenda sambisa ve munu mosi. 4 Mu ke na zabaka ata mambu na yina me tadila munu, kasi ya zola zonza ve ti mu ke muntu ya lunungu. Muntu yina ke sambisaka munu ni Yehova.* 5 Na yawu, beno kusambisa ata kima mosi ve tekila kilumbu ya Mfumu kwiza. Ntangu Mfumu ke kwiza, yandi ke tula nsemo* na mambu ya kinsweki yina ke na kati ya kitombi. Yandi ke basisa mpe mambu yina ke na kati ya ntima ya mosi na mosi. Na manima, konso muntu ke kuzwa lukumu ya yandi yina ke katuka na Nzambi.
6 Bampangi, mu me zonza bamambu yayi na yina me tadila munu mosi mpe Apolose, samu na kusadisa beno na kubakula yawu mbote-mbote. Na nzila ya kifwani ya beto, beno me bonga kulongoka musiku yayi: “Beno sala kaka mambu yina ke ya kusonama.” Kana beno landa musiku yayi, beno ke kuma ve na lulendo, mpe beno ke kanisa ve ti muntu mosi me lutila muntu ya nkaka. 7 Yinki nge ke na yawu, yina ke salaka ti nge vanda ve faso mosi na bampangi? Yinki nge ke na yawu, yina ba pesaka ve nge? Kana ni Nzambi pesaka nge yawu, samu na yinki nge ke na bulaka ntulu mutindu ba pesaka ve nge yawu?
8 Beno me kanisa ti beno me kuzwa yimeni bima nyonso yina beno ke na yawu nsatu? Beno me kanisa ti beno me kuma yimeni bamvwama? Beno me kanisa ti beno me banda kuyala mutindu bamfumu, kasi beto ve? Mu ke sepela kana beno banda kuyala mutindu bamfumu. Na manima, beto mpe ke yala na beno mutindu bamfumu. 9 Samu ya ke na talanaka mutindu ti Nzambi me tula beto bantumwa na kisika ya nsuka mutindu bantu yina me lunga kufwa, samu beto me kuma bima ya kutala na mantwala ya yinza, bambazi mpe bantu. 10 Bantu ke talaka beto mutindu bazoba samu na Kristo. Kasi beno ke talaka ti beno ke na ndwenga na kati ya Kristo. Beto ke talanaka ya kulemba, kasi beno, beno ke talanaka bantu ya ngolo. Ba me pesa beno nkembo, kasi beto, ba me fwisa beto nsoni. 11 Tii ntangu yayi, beto ke kaka na nsatu ya madya, ya maza, mpe beto ke ve na bilele. Ba ke na bulaka* beto, mpe beto ke ve na kisika ya kuvanda. 12 Beto ke salaka kisalu ya ngolo na maboko ya beto. Ntangu ba ke fingaka beto, beto ke sakumunaka. Ntangu ba ke nyokolaka beto, beto ke kangaka ntima. 13 Ntangu ba ke tongaka beto, beto ke pesaka mvutu na malembe* nyonso. Tii bubu yayi, ba ke talaka beto mutindu bima ya nganzi* ya ntoto. Bima yina yinza me losa.
14 Mu ke ve na sonikaka bamambu yayi samu na kufwisa beno nsoni. Kasi samu na kulonga beno na faso yina me lunga, mutindu bana ya munu, bana yina mu ke zolaka mingi. 15 Beno lenda vanda na bakengidi 10 000 na Kristo, kasi beno ke ve na batata mingi, samu na nzila ya Kristo mu kumaka tata ya beno ntangu mu natinaka beno nsangu ya mbote. 16 Na yawu, mu ke na lombaka na beno na kulanda kifwani ya munu. 17 Ni na yawu, mu ke na filisaka beno Timote, yandi ke mwana ya munu yina mu ke zolaka mingi, mpe yandi ke ya kukwikama na Mfumu. Yandi ke bambula beno mitindu ya munu ya kusala bamambu na kisalu ya Kristo Yesu. Yandi ke bambula beno bamambu yina mu ke longaka na konso kimvuka, bisika nyonso.
18 Mingi na kati ya beno ke ya kufuluka na lulendo, samu ba ke na kanisaka ti mu ke vutuka ve na sika ya beno. 19 Kana ya ke luzolo ya Yehova,* na mwa ntangu fioti mu ke kwiza na beno. Mu ke tala kana bantu yina ke na bulaka ntulu ke vutukila dyaka kuzonza bamambu yina ba ke na zonzaka. 20 Samu Kimfumu ya Nzambi me tadila ve nzonzolo, kasi ya me tadila ngolo. 21 Yinki beno ke soola? Mu kwizila beno na yinti,* to na luzolo mpe na mpeve ya lembami?
5 Mu me kuwa ti na kati ya beno ya ke na ba yina ke salaka kinsuza.* Kinsuza yango ke na salamaka na mutindu ya kulutila yimbi yina ata makanda lenda sala ve yawu. Ba me zonzila munu ti bakala mosi ke basikaka na kento ya tata ya yandi. 2 Beno ke kwandi na kilengi ya kutala mambu ya faso yayi? Beno me bonga ve kuvanda na mawa mpe kukatula muntu yina me sala yawu na kati-kati ya beno? 3 Ata ti mu ke ve na beno kisika mosi, mu ke na beno na makanisi,* mu me sambisaka yimeni muntu yina me sala yawu, mutindu mu ke kisika mosi na beno. 4 Ntangu beno ke vukanaka na nkumbu ya Mfumu ya beto Yesu, beno zaba ti mu ke vandaka na beno na makanisi,* mpe na ngolo ya Mfumu ya beto Yesu. 5 Beno me fwana kupesa muntu ya mutindu yina na maboko ya Satana, samu na kukatula masumu ya yandi na kati-kati ya beno. Ya ke sala ti kimvuka bumba dikanisi ya mbote na yina me tadila disumu na kilumbu ya Mfumu.*
6 Ya ke ve mbote beno bula ntulu na mambu yayi. Beno zaba ve ti mwa levire ndambu ke vimbisaka pate nyonso? 7 Beno katula levire ya ntama, na yawu beno ke kuma pate ya malu-malu samu levire ke vanda dyaka ve na kati ya beno. Ya tsyeleka, Kristo pesaka luzingu ya yandi mutindu munkayulu, yandi kumaka mwana ya dimeme ya beto ya Pake. 8 Ni na yawu, beto sala ve mukembo ya Pake na levire ya ntama to na levire ya masumu to ya mambu ya yimbi. Kasi beto sala yawu na mampa yina ke ve na levire, mampa ya kuvedila mpe ya matsyeleka.
9 Na mukanda ya munu, mu sonikilaka beno na kuvanda ve kintwadi na bantu yina ke salaka kinsuza.* 10 Mu vanda zonzila ve kaka bantu ya yinza yayi, yina ke salaka kinsuza,* yina ke sosaka kuzwa mingi, yina ke miyibi, yina ke sambilaka biteki. Kana ni faso yina, ya zola zonza ti beno zola vanda dyaka ve na yinza yayi. 11 Kasi ntangu yayi, mu ke na sonikilaka beno samu na kuzonza na beno na kuvanda dyaka ve kintwadi na muntu yina ba ke bokilaka mpangi, yina ke salaka kinsuza,* yina ke na lukoso, yina ke sambilaka biteki, yina ke fingaka,* yina ke kolaka malafu to yina ke muyibi. Mpe beno fwana kudya ata fioti ve na muntu ya mutindu yayi. 12 Ya ke kwandi ni na munu na kusambisa bantu yina ke na ngaanda ya kimvuka? Ni beno ve zola sambisa bantu yina ke na kati ya kimvuka, 13 ntangu Nzambi ke na sambisaka bantu ya ngaanda? Beno me fwana kukatula muntu ya yimbi na kati ya beno.
6 Nani na kati ya beno kana yandi ke na wisanaka ve na mpangi ya nkaka, ke meka kukwenda na tribinale na mantwala ya bantu ya kukondwa lunungu, kasi ve na mantwala ya basantu? 2 Ntembe ve beno zaba ti basantu ke sambisa yinza. Kana beno ke sambisa yinza, beno ke ve na makoki ya kusambisa bamambu ya fioti-fioti? 3 Beno zaba ve ti beto ke sambisa bambazi? Na yawu, samu na yinki beno ke na lendaka ve kuyidika bamambu ya fioti-fioti ya luzingu yayi? 4 Kana beno ke na sosaka kuyidika bamambu ya luzingu yayi, samu na yinki beno ke na nataka yawu na mantwala ya bazuzi yina ke ve bantu ya kimvuka? 5 Mu ke na zonzaka samu na kufwisa beno nsoni. Ya ke ve na muntu na kati ya beno yina ke na ndwenga samu na kusambisa bampangi ya yandi? 6 Kasi mpangi mosi ke na nataka mpangi ya nkaka na tribinale mpe ke na fundaka yandi na mantwala ya bantu yina ke kwikilaka ve.
7 Na yawu, kana beno ke na nataka bampangi ya nkaka na tribinale, beno me kubwa ya tsyeleka. Samu na yinki beno ke na bikaka ve kaka ti ba sala beno yimbi? Samu na yinki beno ke na bikaka ve kaka ti ba laba beno? 8 Kasi, ni beno ke na salaka ba ya nkaka yimbi, mpe ke na labaka bawu. Beno ke na salaka yawu na bampangi ya beno.
9 Beno zaba ve ti ba yina ke salaka mambu ya yimbi ke kota ve na Kimfumu ya Nzambi? Beno kuvunama ve. Bantu yina ke salaka kinsuza,* bantu yina ke sambilaka biteki, bantu yina ke zingaka na busafu,* babakala yina ke vukisaka nzutu na babakala ya nkaka,* 10 miyibi, bantu yina ke na lukoso, bantu yina ke kolaka malafu, bantu yina ke fingaka,* mpe bantu yina ke bakaka bima ya bantu na ngolo, ke kota ve na Kimfumu ya Nzambi. 11 Ni mutindu yina ba ya nkaka na kati ya beno vandaka. Kasi ntangu yayi, ba me sukula beno, ba me kumisa beno santu, ba me ndima beno mutindu bantu ya lunungu* na nkumbu ya Mfumu Yesu Kristo, mpe na mpeve ya Nzambi ya beto.
12 Mu ke na muswa ya kusala mambu nyonso, kasi mambu nyonso ve ke mfunu. Mu ke na muswa ya kusala mambu nyonso, kasi mu ke bika ata kima mosi ve yala* munu. 13 Madya ke samu na kivumu, mpe kivumu ke samu na madya, kasi Nzambi ke kufwa bima zole yayi. Nzutu ke ve samu na kusala kinsuza,* kasi samu na kisalu ya Mfumu, mpe Mfumu ke samu na nzutu. 14 Nzambi vumbulaka Mfumu na lufwa, yandi ke vumbula mpe beto na lufwa na ngolo ya yandi.
15 Beno zaba ve ti banzutu ya beno ke binama ya nzutu ya Kristo? Mu ke katula kwandi binama ya nzutu ya Kristo, mpe kuvukisa yawu na nzutu ya kento yina ke salaka kindumba? Ata fioti ve. 16 Beno zaba ve ti, muntu yina ke vukisaka nzutu na kento yina ke salaka kindumba ke kumaka nzutu mosi na yandi? Samu Nzambi me zonza: “Bawu zole ke kuma musuni mosi.” 17 Kasi muntu yina ke na bumosi na Mfumu, ke na bumosi na yandi na mpeve. 18 Beno kima kinsuza.* Konso disumu ya nkaka yina muntu lenda sala ke talisaka ve nzutu ya yandi mpasi, kasi muntu yina ke salaka kinsuza, ke talisaka nzutu ya yandi mosi mpasi. 19 Beno zaba ve ti nzutu ya beno ke tempelo samu mpeve ya santu zinga na kati ya beno? Mpeve yango me katuka na Nzambi. Beno ke bantu ya Nzambi, 20 samu Nzambi futaka ntalu mingi samu na beno. Na mambu nyonso, beno sadila banzutu ya beno samu na kupesa yandi nkembo.
7 Ntangu yayi, mu ke pesa mvutu na byuvu yina beno yufulaka munu. Ya ke mbote na bakala na kukwela ve, mpe na kuvukisa ve nzutu na kento. 2 Kasi, samu bunsuza* me mwangana mingi, konso bakala fwana kuvanda na kento ya yandi, mpe konso kento fwana kuvanda na bakala ya yandi. 3 Bakala fwana kulungisa bansatu ya kuvukisa nzutu ya kento ya yandi, mpe kento fwana kusala mutindu mosi samu na bakala ya yandi. 4 Kento ke ve na lutumu na zulu ya nzutu ya yandi, kasi ni bakala ya yandi ke na yawu. Mutindu mosi mpe, bakala ke ve na lutumu na zulu ya nzutu ya yandi, kasi ni kento ya yandi ke na yawu. 5 Beno fwana kumanga ve kulungisa bansatu ya bampangi ya kuvukisa nzutu. Beno lenda manga kusala yawu kana beno zole me wisana samu na kulutisa mwa ntangu na kusambila, kasi na manima beno vukana dyaka samu Satana lenda ve kumeka beno samu na kukondwa kukutika nzutu ya beno. 6 Mu me zonza mambu nyonso yayi samu beno zaba mambu yina beno lenda sala, kasi ya ke ve musiku. 7 Mu zola ti babakala nyonso vanda ve ya kukwela mutindu munu. Kasi mosi na mosi ke na dikabu yina Nzambi me pesa yandi. Muntu nyonso na kati ya beto ke sadilaka Nzambi na bafaso mingi.
8 Ntangu yayi mu ke na zonzaka na ba yina ke ve ya kukwela mpe na mifwidi: Ya ke mbote ba bikana kaka faso yina, mutindu munu. 9 Kasi kana ba ke na lendaka ve kukutika nzutu, bika ba kwela, samu ya ke mbote na kukwela na kisika ya kuvanda na nsatu ya ngolo ya kuvukisa nzutu.
10 Na ba yina ke ya kukwela, mu me pesa musiku yayi: Kento fwana kukabuka ve na bakala ya yandi. Musiku yayi me katuka na Mfumu. 11 Kasi, kana yandi kabuka na bakala ya yandi, yandi fwana kukwela dyaka ve, to yandi fwana kuvutuka na bakala ya yandi. Bakala mpe fwana kubika ve kento ya yandi.
12 Yayi ni mambu mu ke na zonzaka na ba ya nkaka, munu, kasi Mfumu ve: Kana mpangi mosi ke na kento yina ke ve mundimi, mpe kento yango me zola kuvanda na yandi, yandi fwana kubika ve kento ya yandi. 13 Mpe kana kento mosi ke na bakala yina ke ve mundimi, mpe bakala yango me zola kuvanda na yandi, yandi fwana kubika ve bakala ya yandi. 14 Samu dikwela ya bakala yina ke ve mundimi ke santu samu na kento ya yandi, mpe dikwela ya kento yina ke ve mundimi ke santu samu na bakala ya yandi yina ke mundimi. Kana mutindu yina ve, bana ya beno zolaka vanda ve santu na meso ya Nzambi, kasi ntangu yayi ba ke santu. 15 Kana muntu yina ke ve mundimi me baka mukanu ya kufwa dikwela, bika yandi kwenda. Mpangi ya bakala to ya kento ke ve na nsatu ya kuvanda kaka na yandi kana ya salama mutindu yina. Nzambi me bokila beno na kuvanda na kizunu. 16 Wapi mutindu nge kento, nge ke zaba kana nge lenda vuukisa bakala ya nge? Nge bakala, wapi mutindu nge ke zaba kana nge lenda vuukisa kento ya nge?
17 Ata faso yina, kaka mutindu Yehova* pesaka muntu nyonso dikabu, bika muntu nyonso tatamana na kuzinga na mutindu yina yandi vanda zinga ntangu Nzambi bokilaka yandi. Yayi ni musiku mu ke na pesaka na bimvuka nyonso. 18 Kana Nzambi me bokila* muntu yina ba zengaka kibakala, yandi zolaka kuma ve mutindu muntu yina ba ke ve ya kuzenga kibakala. Kana ba me bokila muntu yina ke ve ya kuzenga kibakala, yandi zolaka kuma ve mutindu muntu yina ba ke ya kuzenga kibakala. 19 Mambu ya mfunu ke ve ni kuvanda ya kuzenga kibakala, to kuvanda ve ya kuzenga kibakala. Kasi mambu ya mfunu ni kutumama na misiku ya Nzambi. 20 Muntu nyonso fwana kuvanda kaka mutindu yandi vandaka ntangu ba bokilaka yandi. 21 Kana nge vandaka kisadi ntangu ba bokilaka nge, kubika ve ya nyongisa nge. Kasi kana nge lenda kuma na kimpwanza, sadila dikabu yina. 22 Muntu nyonso yina vandaka ngaamba ntangu Mfumu bokilaka yandi, me kuma kisadi ya mfumu yina me kuzwa kimpwanza. Mpe muntu nyonso yina vandaka muntu ya kimpwanza ntangu Mfumu bokilaka yandi, me kuma kisadi ya Kristo. 23 Ba sumbaka beno ntalu mingi, na yawu beno bika kukuma bisadi ya bantu. 24 Bampangi, muntu nyonso fwana kuvanda na mantwala ya Nzambi, kaka mutindu yandi vandaka ntangu ba bokilaka yandi.
25 Na yina me tadila ba yina zaba ntete ve babakala to zaba ntete ve bakento, mu ke ve na musiku yina me katuka na Mfumu. Kasi mu ke na pesaka dikanisi ya munu mutindu muntu ya kukwikama, muntu yina Mfumu lakisaka ntima ya mawa. 26 Na bantangu ya mpasi yayi, mu kanisa ti ya ke vanda mbote na bakala na kuvanda kaka faso yandi kele. 27 Nge ke na kento, kusosa ve kukabuka na yandi. Nge ke ve na kento, kusosa ve kuzwa kento. 28 Kasi kana nge me kwela, nge me sala ve disumu. Kana muntu yina zaba ntete ve babakala me soola kukwela, muntu yango me sala ve disumu. Kasi ba yina ke kwela ke kutana na bankwamusu na luzingu ya bawu. Munu, mu ke na sosaka kusadisa beno na kukutana ve na bamambu ya mpasi yina.
29 Bampangi, mambu mu ke na zonzaka ni yayi: Ntangu yina me bikana ke kaka fioti. Katuka ntangu yayi, bika ti ba yina ke na bakento zinga mutindu ba ke ve na bakento. 30 Ba yina ke na dilaka, fwana kuvanda mutindu ba yina ke ve na dilaka. Ba yina ke na nsayi, fwana kuvanda mutindu ba yina ke ve na nsayi. Ba yina ke na sumbaka, fwana kuvanda mutindu ba yina ke na ata kima. 31 Ba yina ke na sadilaka mpe bima ya yinza yayi, fwana kuvanda mutindu ba ke ve na sadilaka yawu na mambu nyonso, samu bamambu ya yinza yayi ke na sobaka. 32 Ya tsyeleka, mu zola ti beno vanda ve na manyongi. Bakala yina ke ve ya kukwela ke sosaka bamambu ya Mfumu, mpe faso yandi lenda sepelisa Mfumu. 33 Kasi bakala yina ke ya kukwela ke sosaka bamambu ya yinza mpe faso yandi lenda sepelisa kento ya yandi, 34 mpe yandi kele ya kukabuka. Mutindu mosi mpe, kento yina ke ve ya kukwela, mpe yina zaba ntete ve babakala, ke sosaka bamambu ya Mfumu samu yandi vanda santu na nzutu mpe na makanisi. Kasi kento yina ke ya kukwela ke sosaka bamambu ya yinza mpe faso yandi lenda sepelisa bakala ya yandi. 35 Mu ke na zonzaka yawu samu na mbote ya beno mosi, kasi ve samu na kutula beno singa na laka.* Mu zola beno sala mambu yina ke ya kulunga samu beno lenda kusadila Mfumu ntangu nyonso, kukondwa kutula makanisi na mambu ya nkaka.
36 Kana muntu me yela na nzutu mpe na faso ya kukanisa, mpe kana yandi ke na talaka ti yandi ke na salaka mambu ya yimbi na kuvanda ve ya kukwela, yandi lenda sala yina yandi me zola kusala, yandi ke sala ve disumu, bika yandi kwela. 37 Kasi, kana muntu ke na kundima ti yandi ke ve na nsatu ya kukwela, kana yandi ke na lendaka kukanga bansatu ya nzutu ya yandi, mpe me baka mukanu na ntima ya yandi ya kukwela ve, yandi ke sala mambu ya mbote. 38 Na yawu, muntu yina me kwela me sala mbote, kasi muntu yina me kwela ve me sala mbote ya kulutila.
39 Kento me fwana kuvanda kaka na bakala ya yandi ntangu nyonso yina bakala ya yandi ke moyo. Kasi kana bakala ya yandi me kufwa, yandi lenda soola kukwelana na muntu ni muntu yina yandi me zola, kasi kaka na kisadi ya Mfumu. 40 Samu na munu, yandi ke vanda na kilengi mingi kana yandi me vanda kaka faso yina. Ya tsyeleka, mu kanisa ti munu mpe, mu ke na mpeve ya Nzambi.
8 Ntangu yayi, mu ke zonzila mambu yina me tadila madya yina ba ke pesaka na biteki. Beto nyonso ke na luzabu na mambu yayi. Kasi luzabu kaka yawu mosi ke kumisaka beto na lulendo, kasi luzolo ke kindisaka bampangi. 2 Kana muntu me kanisa ti yandi ke na bamvutu na mambu nyonso, yandi zaba ve yawu mbote-mbote mutindu yandi me lunga kuzaba yawu. 3 Kana muntu ke zolaka Nzambi, Nzambi zaba yandi.
4 Na yina me tadila kudya madya yina ba ke pesaka na biteki, ya tsyeleka beto zaba ti kiteki ke ve nzambi, mpe ti ya ke kaka na Nzambi mosi. 5 Ya ke na ba yina ba ke bokilaka banzambi, ya vanda na zulu to na ntoto. Ya ke mpe na bantu mingi yina bantu ke bakilaka mutindu “banzambi” mpe “bamfumu.” 6 Kasi samu na beto, ya ke kaka na Nzambi mosi, Tata. Ni yandi yidikaka bima nyonso, mpe beto ke zingaka samu na yandi. Samu na beto ya ke kaka na Mfumu mosi, Yesu Kristo. Ni na nzila ya yandi bima nyonso salamaka, mpe beto ke na luzingu na nzila ya yandi.
7 Kasi bantu nyonso ve ke bakulaka mambu yayi. Bantu ya nkaka samu ba vanda sambilaka biteki, ba ke kudyaka madya yayi mutindu bima yina ba pesaka na munkayulu na biteki, mpe ndinga ya yisi ya bantima ya bawu samu ya ke ve ngolo, ke kwamisaka bawu. 8 Kasi ni madya ve ke salaka ti beto kuma pene-pene na Nzambi. Kana beto kudya ve, beto ke kondwa ata kima, mpe kana beto kudya, beto ke kuzwa ata kima. 9 Beno sala keba samu luve ya beno ya kusoola kuma ve mutindu kima yina ke budisaka dibaku, samu na ba yina ke ve ngolo. 10 Kana muntu me tala nge, nge yina ke na luzabu, nge ke na kudyaka na kati ya tempelo ya kiteki, ndinga ya yisi ya ntima yina ke ve ngolo ya muntu yayi, lenda nata ve kwandi yandi na kudya bima yina ba me pesa na biteki? 11 Ata nge zaba ti ya ke ve yimbi na kudya madya yayi, nge ke na kufwaka kiminu ya muntu yina ke ve ngolo. Kuzimbana ve, yandi ke mpangi ya nge, Kristo kufwaka mpe samu na yandi. 12 Ntangu beno ke salaka disumu ya mutindu yayi na bampangi ya beno mpe ke lwalisaka ndinga yina ke ve ngolo yina ke zonzaka na kati ya bantima ya bawu, beno ke salaka disumu na mantwala ya Kristo. 13 Ni na yawu, mu ke kudya dyaka ata fioti ve musuni kana madya yina mu ke na kudyaka ke na kufwaka kiminu ya mpangi ya munu. Mu me manga kusala kima ni kima yina lenda kufwa kiminu ya mpangi ya munu.
9 Mu ke ve na kimpwanza ya kusala yina mu zola? Mu ke ve ntumwa? Mu talaka ve Mfumu ya beto Yesu? Beno ke ve mbuma ya kisalu ya munu na Mfumu? 2 Ata ti ba ya nkaka ke bakilaka ve munu mutindu ntumwa, samu na beno, ya tsyeleka, mu ke ntumwa. Beno ke kidimbu yina ke lakisaka ti mu ke ntumwa ya Mfumu.
3 Mambu yina mu ke na zonzaka na ba yina ke na sambisaka munu ni yayi: 4 Beto ke ve na muswa* ya kudya mpe kunwa bima yina bampangi ke pesaka beto? 5 Beto ke na muswa ya kukwela kento yina ke mundimi mpe kunata yandi na beto, ni mutindu yina ve? Faso bantumwa ya nkaka, bampangi ya Mfumu mpe Sefase* ke salaka mpe yawu, ni mutindu yina ve? 6 Kaka munu na Barnabasi me lunga kusala samu na kuzinga? 7 Wapi soda ke lungisaka bansatu ya yandi na mbongo ya yandi mosi? Nani ke kundaka bilanga ya vinu, mpe ke kudyaka ve bambuma ya yawu? Wapi muntu yina ke bumbaka mameme, mpe ke kunwaka ve miliki yina ke katukaka na mameme ya yandi?
8 Mu ke na zonzilaka ve mambu yayi na kulandaka makanisi ya bantu. Musiku mpe ke zonzaka bamambu yayi. 9 Samu ya ke ya kusonama na Musiku ya Moyize: “Nge fwana kukanga ve yinwa ya ngombe samu yandi kudya ve mbuma ntangu yandi ke na dyataka yawu samu na kukatula yawu bampusu.” Nzambi pesaka kwandi musiku yayi kaka samu na bangombe? 10 To ya ke samu na beto yandi zonzaka yawu? Ya tsyeleka, ba sonikaka yawu samu na mbote ya beto. Ya vanda muntu yina ke sabaka* ntoto, mpe yina ke katulaka bampusu ya bambuma, bawu zole fwana kusala yawu na kivuvu ya kuzwa difuta ya bawu.
11 Kana beto me kunda bima ya kimpeve na kati-kati ya beno, ya ke kwandi yimbi kana beto kuzwa lubakusu ya kinsuni na maboko ya beno? 12 Kana bantu ya nkaka ke na muswa ya kuzwa lubakusu na maboko ya beno, beto ke ve na muswa yina kuluta bawu? Ata mutindu yina, beto me sadila ve muswa yayi. Kasi beto me kanga ntima na bampasi ya mutindu na mutindu samu na kukanga ve muntu nzila ya kukwikila na nsangu ya mbote yina me tadila Kristo. 13 Ntembe ve, beno zaba ti babakala yina ke salaka na tempelo ke kudyaka bima yina bantu ke nataka na tempelo. Mpe babakala yina ke salaka na kisika ya kuyoka minkayulu ke kuzwaka ndambu ya bima yina ba ke pesaka na munkayulu. 14 Mutindu mosi mpe, Mfumu zonzaka na ba yina ke samunaka nsangu ya mbote na kuzinga na nzila ya nsangu ya mbote.
15 Mu sadilaka ata fioti ve bamambu yayi, mpe mu ke na sonikilaka ve beno mambu yayi samu mu ke na nsatu ya kima yina ke katuka na maboko ya beno ntangu yayi. Ya ke vanda mbote mu kufwa na kisika ya kubika ti muntu mosi katula munu mambu yina mu ke na yawu ya kubula ntulu. 16 Kana mu ke na samunaka nsangu ya mbote, mu ke ve na mambu yina ke nata munu na kuvanda na lulendo. Ya ke mambu yina mu me fwana kusala. Kyadi mingi na munu kana mu samuna ve nsangu ya mbote. 17 Kana mu sala yawu na ntima ya munu nyonso, mu ke kuzwa matabisi. Kasi ata mu sala ve yawu na ntima ya munu nyonso, ba me pesaka munu kisalu mosi ya mfunu. 18 Na yawu, wapi yina ke difuta ya munu? Ya ke ni kumwangisa nsangu ya mbote na ntima ya munu nyonso, mpe kusala yawu ya mpamba. Na mutindu yina, mu ke luta ve ndilu na bweso yina mu ke na yawu mutindu muntu yina ke samunaka nsangu ya mbote.
19 Ata ti mu ke muntu yina ke na kimpwanza, mu me kumisa munu mosi kisadi ya bantu nyonso. Mu me sala yawu samu na kubenda bantu mingi. 20 Na Bazwife mu me kuma mutindu Zwife samu na kubenda Bazwife. Mu ke zingaka mutindu mu ke na yisi ya musiku, samu na kubenda ba yina ke na yisi ya musiku. Ata ti mu ke ve na yisi ya musiku, mu ke salaka yawu samu na kubenda ba yina ke na yisi ya musiku. 21 Mu me kuma mutindu muntu yina ke ve na musiku, samu na kubenda ba yina ke ve na musiku. Mu ke salaka yawu ata ti ntangu yayi mu ke landaka musiku ya Nzambi, mpe musiku ya Kristo ke yalaka na zulu ya munu. 22 Na ba yina ke ya kulemba, mu me kuma ya kulemba samu na kubenda bawu. Mu me kuma kima nyonso samu na bantu ya mutindu nyonso. Samu na mutindu nyonso mu lenda kuvuukisa ba ya nkaka. 23 Mu me sala mambu nyonso samu na nsangu ya mbote, samu na kuzabisa yawu na bantu ya nkaka.
24 Bantu yina ke kimaka mbangu samu na kuzwa difuta, bawu nyonso ke kimaka, kasi kaka muntu mosi ke kuzwaka difuta. Na yawu, beno kima samu na kununga yawu. 25 Bantu nyonso yina ke bongamaka samu na kubula bansaka na kuzwa difuta na nsuka, me fwana kukutika nzutu na mambu nyonso. Bawu, ba ke salaka yawu samu na kuzwa yimpu* yina ke beba. Kasi beto, beto ke salaka yawu samu na kuzwa yimpu yina ke beba ata fioti ve. 26 Mu ke na kimaka ve kidi-kidi, mu ke na bulaka ve makofi na kisika yina kima kele ve. 27 Kasi mu ke bulaka nzutu ya munu makofi* mpe mu ke nataka yawu mutindu ngaamba, samu ti na manima ya kulonga bantu ya nkaka, mu kuma ve munu mosi, muntu yina Nzambi ke ndimaka ve.
10 Bampangi, mu zola beno zaba ti bankooko ya beto vandaka bawu nyonso na yisi ya dituti mpe lutaka na kati-kati ya mubu. 2 Bawu nyonso kuzwaka mbotokolo ntangu ba vanda landa Moyize na yisi ya dituti mpe na kati-kati ya mubu. 3 Bawu nyonso kudyaka madya ya kimpeve ya mutindu mosi 4 mpe bawu nyonso kunwaka maza ya kimpeve ya mutindu mosi. Ya tsyeleka, ba vanda kunwa maza yina Nzambi vanda pesa bawu na nzila ya ditadi ya nene. Ditadi ya nene yina vanda fwanisa Kristo. 5 Kasi Nzambi vanda sepela ve na bantu mingi na kati ya bawu. Na yawu yandi kufwaka bawu na ntoto ya kuyuma.
6 Beto lenda benda bileso na bamambu yina kuminaka bawu. Beto me fwana ve kuvanda na nsatu ya bima ya yimbi, mutindu ba vandaka na yawu. 7 Beto me fwana kusambila ve biteki mutindu ba ya nkaka na kati ya bawu salaka yawu. Kaka mutindu masonoko ke zonzaka yawu: “Bantu vandaka samu na kudya mpe na kunwa. Na manima ba telamaka samu na kusakana.” 8 Beto me fwana kusala ve kinsuza* mutindu ba ya nkaka na kati ya bawu salaka yawu. Ya salaka ti bantu 23 000 na kati ya bawu kufwa na kilumbu mosi. 9 Beto me fwana kumeka ve Yehova,* faso ba ya nkaka na kati ya bawu salaka yawu, mpe ba kufwaka bawu na banyoka. 10 Beto fwana kunyonguta ve, faso ba ya nkaka na kati ya bawu salaka yawu. Ya salaka ti mbazi ya Nzambi kufwa bawu. 11 Beto lenda benda bileso na mambu yina kuminaka bawu. Ba sonikaka yawu samu na kukebisa beto, beto ba yina ke na zingaka na bantangu ya nsuka ya yinza yayi.
12 Ni na yawu, muntu yina ke na kanisaka ti yandi ke ya kutelama, yandi fwana kusala keba samu yandi kubwa ve. 13 Ata ntontolo mosi ve me kuminaka beno, yina bantu ya nkaka me kutanaka ve na yawu. Kasi Nzambi ke ya kukwikama, yandi ke bika ve ti beno kutana na bantontolo kuluta yina beno lenda kanga ntima. Kasi ntangu ntontolo ke kwiza, yandi ke yidikila beno nzila ya kubasika na ntontolo yina samu beno lenda kukanga ntima na yawu.
14 Ni na yawu bampangi ya munu ya luzolo, beno kima lusambu ya biteki. 15 Mu ke na zonzaka na beno mutindu na bantu yina zaba kusala luswaswanu na bamambu. Beno tala beno mosi kana mambu yina mu ke na zonzaka ke ya tsyeleka to ve. 16 Kopo ya lusakumunu yina beto ke sakumunaka ke ve ya kuvukana na menga ya Yesu? Dimpa yina beto ke zengaka, ke ve ya kuvukana na nzutu ya Kristo? 17 Ya ke kaka na dimpa mosi. Na yawu, ata ti beto ke mingi, beto ke nzutu mosi, samu beto nyonso ke kabulaka dimpa mosi yina.
18 Beto zonzila yina bana ya Izraele vanda sala. Ntangu ba vanda kudya minkayulu, ba vanda kabula ve bima yina ba vanda pesa na kisika ba vanda yokaka minkayulu? 19 Mu ke na zonzaka kwandi ti kiteki to kima yina ba me pesa na kiteki, ke kima ya mfunu? 20 Ve, ni yawu ve. Mambu yina mu ke na zonzaka ke ti bantu ya makanda ya nkaka ke pesaka minkayulu na bambazi ya yimbi, kasi na Nzambi ve. Mpe mu zola ve beno vukana na bambazi ya yimbi. 21 Beno lenda kunwa ve na kopo ya Yehova* mpe na kopo ya bambazi ya yimbi. Beno lenda kudya ve na mesa ya Yehova* mpe na mesa ya bambazi ya yimbi. 22 To, ‘beto ke na sosaka kwandi kunata Yehova* na kuvanda na kimbanda?’ Beto me lutila ve yandi na ngolo, ni mutindu yina ve?
23 Beto lenda sala mambu nyonso, kasi ni mambu nyonso ve ke nataka bamambu ya mbote. Beto lenda sala mambu nyonso, kasi ni mambu nyonso ve ke kindisaka bampangi. 24 Konso muntu kutatamana na kusosa ve kaka bamambu yina ke mbote samu na yandi mosi, kasi mpe samu na bampangi ya nkaka.
25 Beno kudya musuni ni musuni yina ba ke tekisaka na zandu ya misuni. Kana beno soola kudya misuni, ndinga ya yisi ya bantima ya beno ke kwamisa ve beno. 26 Samu masonoko ke zonzaka: “Ntoto mpe bima nyonso yina ke na zulu ya yawu kele ya Yehova.”* 27 Kana muntu yina ke ve mundimi me bokila beno samu na kudya, mpe beno me baka mukanu ya kukwenda, beno kudya kima ni kima yina ba ke tula na mantwala ya beno. Beno kubika ve ndinga ya yisi ya bantima ya beno nata beno na kuyufula byuvu. 28 Kasi kana muntu me zonza na beno: “Musuni yayi ba pesaka yawu na munkayulu na kiteki.” Beno kudya ve yawu samu na mbote ya yandi mpe samu na kulwalisa ve ndinga ya yisi ya ntima ya ata muntu. 29 Mu ke na zonzilaka ve ndinga ya yisi ya bantima ya beno, kasi ndinga ya yisi ya ntima ya muntu ya nkaka. Mu ke ve na nsatu ya kusadila kimpwanza ya munu, samu na manima, ndinga ya yisi ya ntima ya muntu ya nkaka sambisa munu. 30 Na yawu, kana mu vutula Nzambi matondo samu na madya, mpe kana mu ke na muswa ya kudya yawu, samu na yinki mu ke sala yawu kana ya ke na nataka bantu ya nkaka na kuzonzila yimbi ya munu?
31 Ni na yawu, ya vanda beno kudya, ya vanda beno kunwa, to ya vanda beno sala kima ni kima ya nkaka, beno sala mambu nyonso samu na nkembo ya Nzambi. 32 Beno kukuma ve kima yina ke budisaka dibaku samu na bampangi, ya vanda ti ba ke Bazwife, Bagreke to bantu ya dibuundu ya Nzambi. 33 Ni yawu mu ke na sosaka kusala. Mu ke na sosaka kusepelisa bantu nyonso na mambu nyonso yina mu ke salaka. Mu ke na sosaka ve yina ke mbote samu na munu mosi, kasi yina ke mbote samu na bantu mingi samu ba vuuka.
11 Beno landa kifwani ya munu kaka mutindu mu ke na landaka kifwani ya Kristo.
2 Mu ke na budilaka beno maboko samu ntangu nyonso beno ke bambukaka munu moyo, mpe beno ke na landaka mbote-mbote malongi yina mu pesaka beno. 3 Mu zola beno zaba ti Kristo ke mfumu ya konso bakala, mpe bakala ke mfumu ya kento, mpe mfumu ya Kristo ni Nzambi. 4 Kana bakala me kanga yintu ya yandi ntangu yandi ke na sambilaka to ke na bikulaka, yandi ke na fwisaka mfumu ya yandi nsoni. 5 Kasi kana kento me kanga ve yintu ya yandi ntangu yandi ke na sambilaka to ke na bikulaka, yandi ke na fwisaka mfumu ya yandi nsoni. Yandi ke kuma mutindu kento yina ba me sala digovo. 6 Ni na yawu, kana kento kufuka* ve yintu ya yandi, yandi fwana kuzenga bansuki. Samu ti ya ke nsoni samu na kento na kuvanda na bansuki ya kuzengana to kusala digovo. Na yawu, yandi fwana kukanga yintu ya yandi.
7 Bakala me fwana ve kukanga yintu ya yandi samu ti yandi ke kifwani mpe nkembo ya Nzambi, kasi kento ke nkembo ya bakala. 8 Samu bakala kwizaka ve na manima ya kento, kasi ni kento kwizaka na manima ya bakala. 9 Ba yidikaka ve bakala samu na kento, kasi ni kento ba yidikaka samu na bakala. 10 Ni samu na mambu yayi mpe samu na bambazi, kento fwana kuzipa yintu ya yandi, samu na kulakisa ti yandi ke na yisi ya lutumu.
11 Na kati ya bilandi ya Mfumu, kento ke ve ya kukabuka na bakala, mpe bakala ke ve ya kukabuka na kento. 12 Kaka mutindu kento kwizaka na manima ya bakala, bakala mpe kwizaka na manima ya kento. Kasi bima nyonso katukaka na Nzambi. 13 Beno tala beno mosi: Ya ke kwandi ya kulunga samu na kento na kuvanda yintu mwasi ntangu yandi ke na sambilaka Nzambi na mantwala ya bantu ya nkaka? 14 Bima yina Nzambi yidikaka ke longaka beno ti ya ke nsoni na bakala na kuvanda na bansuki ya yinda. 15 Kasi, kana kento ke na bansuki ya yinda, ya ke nkembo samu na yandi. Ya tsyeleka, ba pesaka yandi bansuki samu ya kuma mutindu kima yina ke kangaka yintu ya yandi. 16 Kasi kana muntu zola kusala ntembe samu na kunwanina mutindu ya nkaka ya kusala bamambu, beto ke ve na mutindu ya nkaka ya kusala bamambu. Dibuundu ya Nzambi mpe ke ve na yawu.
17 Kasi ntangu mu ke na pesaka beno malongi yayi, ya ke ve ti mu ke na budilaka beno maboko. Samu ntangu beno ke na vukanaka, ya kele ve samu na mambu ya mbote, kasi samu na mambu ya yimbi. 18 Ya ntete, mu me kuwa ti, ya ke na kukabuka na kati ya beno ntangu beno ke na vukanaka na kati ya kimvuka. Kasi mu zaba ti mambu yayi ke mwa ndambu ya tsyeleka. 19 Ya tsyeleka ya ke vanda na binkuku ya fioti-fioti na kati-kati ya beno, kasi ba yina Nzambi ke ndimaka ke talana pwelele.
20 Ntangu beno ke vukanaka samu na kudya Madya ya nkokila ya Mfumu, beno ke salaka ve yawu na mutindu ya mbote, 21 samu na ntangu ya kudya yawu, muntu nyonso na kati ya beno ke kudyaka ntete madya ya yandi ya nkokila. Ni na yawu, muntu mosi ke na nsatu, kasi ya nkaka ke ya kukola malafu. 22 Beno ke ve na bayinzo kisika beno lenda kudya mpe kunwa? Beno ke na talaka kwandi kimvuka ya Nzambi mutindu kima ya mpamba? Mpe beno ke na pesaka kwandi nsoni na ba yina ke na ata kima? Yinki mu lenda zonza na beno? Mu fwana kubudila kwandi beno maboko na mambu yayi? Mu ke budila ve beno maboko ata fioti.
23 Mambu yina mu me longa beno, ni mambu yina mu longokaka na Mfumu. Na mpimpa yina ba zolaka teka yandi, Mfumu Yesu bakaka dimpa, 24 mpe na manima ya kuvutula matondo na Nzambi, yandi zengaka yawu mpe zonzaka: “Ya ke na fwanisaka nzutu ya munu yina mu ke pesa samu na beno. Beno tatamana na kusala yawu samu na kubambuka munu moyo.” 25 Yandi salaka mpe mutindu mosi na kopo ya vinu ntangu ba manisaka kudya madya ya nkokila. Yandi zonzaka: “Kopo yayi ke na fwanisaka luwawanu ya malu-malu yina me salama na nzila ya menga ya munu. Beno tatamana na kusala yawu na kubambuka munu moyo ntangu nyonso yina beno ke kunwa yawu.” 26 Ntangu nyonso beno ke kudya dimpa mpe ke kunwa kopo ya vinu yayi, beno ke na tatamanaka kuzonzila lufwa ya Mfumu tii ntangu yandi ke kwiza.
27 Ni na yawu, muntu yina ke kudya dimpa to ke kunwa kopo ya vinu ya Mfumu na mutindu yina ke ve ya mbote, ke sala disumu na nzutu mpe na menga ya Mfumu. 28 Muntu nyonso fwana kufyongonina ntete yandi mosi mbote-mbote, mpe kaka ni na manima yandi lenda kudya dimpa mpe kunwa kopo ya vinu. 29 Ya tsyeleka, muntu yina ke bakula ve mbote-mbote ti dimpa na vinu ke na fwanisaka nzutu, yandi ke nata lusambusu na zulu ya yandi mosi kana yandi kudya mpe kunwa. 30 Ni na yawu, mingi na kati ya beno ke ya kulemba mpe ke na bimbevo, mpe mingi ya nkaka ke na kufwaka.* 31 Kasi kana beto fyongonina mbote-mbote beto mosi, ba ke sambisa ve beto. 32 Kasi ntangu ba ke sambisaka beto, ya ke mutindu Yehova* ke na sembaka beto, samu ba bika kusambisa beto kintwadi na yinza. 33 Ni na yawu bampangi ya munu, ntangu beno ke vukanaka kintwadi samu na kudya madya ya Mfumu, beno vingila bampangi. 34 Kana muntu ke na nsatu, yandi fwana kudya na yinzo ya yandi. Samu ntangu beno ke vukana kintwadi, ya vanda ve samu na kuzwa kitumbu. Mu ke yidika bamambu ya nkaka yina me bikana ntangu mu ke kwiza kuna.
12 Bampangi, mu zola beno zaba mbote-mbote mambu yina me tadila makabu yina Nzambi ke pesaka. 2 Beno zaba ti ntangu beno vandaka ntete bantu ya makanda,* ni biteki yina ke zonzaka ve vanda twadisaka beno mpe vanda vunaka beno. Beno vanda landaka mpe bawu bisika nyonso yina ba vanda nataka beno. 3 Ntangu yayi, mu zola beno zaba ti ata muntu yina mpeve ya Nzambi ke na twadisaka lenda zonza: “Yesu ke ya kuloka!” Mpe ata muntu lenda zonza: “Yesu ke Mfumu!” kana mpeve ya santu ke na twadisaka ve yandi.
4 Ya ke na makabu mingi yina ke katukaka na Nzambi. Kasi kaka mpeve mosi ke pesaka makabu yango. 5 Ya ke na bafaso mingi ya kusadila bantu, kasi beto ke sadilaka kaka Mfumu mosi. 6 Ya ke na bisalu mingi, kasi ya ke kaka na Nzambi mosi yina ke pesaka konso muntu ngolo ya kusala bisalu yango. 7 Mpeve ya santu ke talanaka na konso muntu, samu na mbote ya bantu nyonso. 8 Mpeve yayi lenda pesa muntu mosi makoki ya kuzonza na ndwenga, mpe ya lenda pesa muntu ya nkaka makoki ya kuzonza na nzayilu.* 9 Mpeve yango lenda pesa muntu mosi kiminu, mpe muntu ya nkaka makoki ya kubelusa* bantu. 10 Ya lenda pesa dyaka na muntu ya nkaka makoki ya kusala bimangu, na muntu ya nkaka makoki ya kubikula, na muntu ya nkaka makoki ya kubakula nsangu yina me katuka na Nzambi, na muntu ya nkaka makoki ya kuzonza na bandinga ya nkaka, mpe na muntu ya nkaka makoki ya kubangula mambu yina ba me zonza na bandinga ya nkaka. 11 Bisalu nyonso yina ni mpeve mosi kaka ke salaka yawu. Ya ke pesaka na konso muntu mutindu ya me zola.
12 Nzutu ya muntu ke na binama mingi, kasi ya ke kaka nzutu mosi, mpe binama nyonso ke ya nzutu mosi. Ni mutindu yina kele nzutu ya Kristo. 13 Beto nyonso, ba pesaka beto mbotokolo na nzila ya mpeve mosi samu na kukuma nzutu mosi. Ya vanda ti beto ke Bazwife to Bagreke, bangaamba to bantu yina ke na kimpwanza, beto nyonso kuzwaka mpeve mosi.
14 Ya tsyeleka, nzutu ke ve kaka na kinama mosi, kasi binama mingi. 15 Kana dikulu me zonza, “Mu ke ve diboko, na yawu mu ke ve kinama ya nzutu.” Ni yawu ve ke sala ti yandi vanda dyaka ve kinama ya nzutu. 16 Kana dikutu me zonza, “Mu ke ve disu, na yawu mu ke ve kinama ya nzutu.” Ni yawu ve ke sala ti yandi vanda dyaka ve kinama ya nzutu. 17 Kana nzutu ya muvimba vandaka disu, wapi mutindu muntu zolaka kuwa? Kana nzutu ya muvimba vandaka dikutu, muntu zolaka lenda ata fioti ve kuwa bansunga. 18 Kasi Nzambi tulaka binama ya nzutu kintwadi kaka mutindu yandi zolaka yawu.
19 Kana binama nyonso vandaka mutindu mosi, ya zolaka vanda kwandi nzutu? 20 Binama ke mingi, kasi nzutu ke kaka mosi. 21 Disu lenda zonza ve na diboko, “Mu ke ve na nsatu ya nge.” Mpe yintu lenda zonza ve na makulu, “Mu ke ve na nsatu ya beno.” 22 Ya tsyeleka, ata binama ya nzutu yina ke na talanaka ti ya ke ya kulemba kele mfunu. 23 Beto ke kipeke na faso ya mbote binama ya nzutu yina beto ke talaka ti ya ke ve mfunu mingi. Mpe binama ya nzutu ya beto yina ke ve kitoto mingi, beto ke bakilaka yawu na luzolo ya kulutila, 24 kasi binama ya nzutu ya beto yina ke kitoko ke na nsatu ya ata kima. Nzambi salaka nzutu mutindu yayi samu na kupesa binama yina ke ve kitoko lukumu ya kulutila. 25 Yandi salaka mutindu yayi samu kukabuka vanda ve na nzutu. Binama ya nzutu fwana kukanisa na bampangi. 26 Kana kinama mosi ya nzutu ke na talaka mpasi, binama nyonso ya nkaka ke tala mpasi kintwadi na yandi. Kana ba me pesa nkembo na kinama mosi ya nzutu, binama nyonso ya nkaka ke sepela na yandi kintwadi.
27 Ni beno kele nzutu ya Kristo. Mpe konso muntu na kati ya beno ke kinama ya nzutu yayi. 28 Nzambi pesaka kisalu na muntu nyonso na kati ya dibuundu. Ya ntete na bantumwa, ya zole na bambikudi, ya tatu na ba yina ke longaka. Na manima, na ba yina ke salaka bimangu, na ba yina ke na makoki ya kubelusa bantu ya nkaka, na ba yina ke sadisaka bantu ya nkaka, na ba yina ke twadisaka, mpe na ba yina ke na dikabu ya kuzonza na bandinga ya nkaka. 29 Ni bawu nyonso ve ke bantumwa, bambikudi, to ba yina ke longaka, ni faso yina ve? Ni bawu nyonso ve ke salaka bimangu, ni faso yina ve? 30 Ni bawu nyonso ve ke na makoki ya kubelusa bantu ya nkaka, ni faso yina ve? Ni bawu nyonso ve ke na dikabu ya kuzonza na bandinga ya nkaka to kubangula mambu yina ba me zonza na bandinga yina, ni faso yina ve? 31 Ni na yawu, beno sala nyonso yina beno lenda sala* samu na kuzwa makabu ya kulutila nene. Kasi ntangu yayi, mu ke na lakisaka beno nzila ya kulutila banzila nyonso.
13 Kana mu ke na sadilaka nzonzolo ya bantu mpe ya bambazi, kasi mu ke ve na luzolo, mu ke mutindu kisengo yina ke na salaka makelele.* 2 Mu lenda vanda na dikabu ya kubikula mpe ya kubakula mansweki nyonso yina me katuka na Nzambi. Mu lenda vanda mpe na dikabu ya kuzaba mambu nyonso yina muntu me fwana kuzaba, mpe kuvanda na kiminu ya kukatula bamongo mpe kutula yawu kisika ya nkaka, kasi kana mu ke ve na luzolo, mu ke muntu ya mpamba.* 3 Mu lenda pesa bima nyonso yina mu ke na yawu samu na kudikisa bantu ya nkaka, to mu lenda bula ntulu samu mu me pesa luzingu ya munu mutindu munkayulu. Kasi kana mu ke ve na luzolo, mu me sala kisalu ya mpamba.
4 Luzolo kele ntima ya yinda mpe ntima ya mbote. Luzolo kele ve kimbanda, ya ke pesaka ve nkembo na yawu mosi, ya ke ve lulendo. 5 Luzolo ke salaka ve mambu ya nsoni,* ke sosaka ve mbote ya yawu mosi, ke dasukaka ve kidi-kidi, ke bumbaka ve yimbi yina ba me sala yawu. 6 Luzolo ke talaka ve kilengi na mambu ya yimbi, kasi ya ke sepelaka na matsyeleka. 7 Luzolo ke lembaka ve, ke kwikilaka na mambu nyonso, ke tulaka ntima na mambu nyonso, ke kangaka ntima na mambu nyonso.
8 Luzolo ke manisa ata fioti ve. Kasi dikabu ya kubikula mpe ya kuzonza na bandinga ya nkaka ke suka. Ata dikabu ya nzayilu mpe ke suka. 9 Ntangu yayi beto ke kaka na luzabu ndambu, mpe kubikula yina beto ke bikulaka ke kaka ya ndambu. 10 Kasi kima yina ke ndambu ke suka, ntangu kima yina ke ya kulunga ke kwiza. 11 Ntangu mu vandaka mwana ya fioti, mu vanda zonzaka mutindu mwana ya fioti, mu vanda kanisaka mutindu mwana ya fioti, mpe mu vanda yindulaka mutindu mwana ya fioti. Kasi ntangu yayi yina mu me kuma bakala ya kukula, mu ke na salaka dyaka ve bamambu mutindu mwana ya fioti. 12 Bubu yayi, beto ke na talaka na nzila ya kitalatala ya kisengo yina ke lakisaka ve bizizi pwelele. Kasi kilumbu kele, yina beto ke tala pwelele. Ntangu yayi mu me zaba ndambu, kasi kilumbu kele, yina mu ke zaba mbote-mbote mutindu Nzambi zaba munu mbote-mbote. 13 Kasi ntangu yayi, bima tatu yayi ke kaka: kiminu, kivuvu, mpe luzolo. Kasi yina me lutila na kati ya bawu tatu, ni luzolo.
14 Ya kulutila nyonso, beno kulisa luzolo. Kasi beno sala nyonso yina beno lenda sala* samu na kuzwa makabu ya mpeve ya santu, mingi-mingi, dikabu ya kubikula. 2 Muntu yina ke na dikabu ya kuzonza na ndinga ya nkaka ke zonzaka ve na bantu, kasi na Nzambi. Ata muntu lenda bakula mambu yina yandi ke na zonzaka samu ti yandi ke na zonzaka mansweki na nzila ya ngolo ya mpeve. 3 Kasi muntu yina ke bikulaka ke pesaka ngolo, ke kindisaka, mpe ke katulaka bantu mawa na mambu yina yandi ke zonzaka. 4 Muntu yina ke zonzaka na bandinga ya nkaka, ke kindisaka yandi mosi. Kasi muntu yina ke bikulaka, ke kindisaka kimvuka. 5 Mu ke sepela ti beno nyonso, beno vanda na dikabu ya kuzonza na bandinga ya nkaka, kasi mu zola mingi ti beno bikula. Kana muntu yina ke na zonzaka na ndinga ya nkaka bangula ve mambu yina yandi ke na zonzaka samu kimvuka kuzwa bukindi, muntu yina ke na bikulaka me lutila muntu yina ke na zonzaka na bandinga ya nkaka. 6 Bampangi, ya ke sadisa kwandi beno kana mu kwiza zonzila beno na ndinga yina beno me zaba ve? Ya ke sadisa beno kaka kana mu me natina beno luzabusu yina me katuka na Nzambi, to nzayilu, to mbikudulu, to malongi.
7 Ya ke mutindu mosi na bima yina ke ve na luzingu, yina ke salaka makelele, mutindu tuutu* to kisanzi.* Kana banoti ya miziki ke na wakanaka ve mbote-mbote, wapi mutindu muntu lenda bakula kima yina ba ke na bulaka na tuutu to na kisanzi? 8 Kana mpungi* ke na basisaka ve ndinga pwelele, nani ke yidama samu na kunwana? 9 Mutindu mosi mpe, kana beno ke na sadilaka nzonzolo yina ke mpasi na kubakula, wapi mutindu muntu ke zaba mambu yina beno ke na zonzaka? Ya tsyeleka beno ke na zonzaka ya mpamba. 10 Ya lenda vanda na bandinga mingi na yinza, mpe ya ke ve na ndinga yina ba ke bakulaka ve. 11 Kana mu ke na bakulaka ve mbote-mbote mambu yina ba me zonza, mu ke vanda mutindu nzenza samu na muntu yina ke na zonzaka, mpe muntu yina ke vanda mutindu nzenza samu na munu. 12 Ya ke mutindu mosi samu na beno, ntangu beno ke sosaka na nsatu ya ngolo makabu ya mpeve ya santu, beno sosa makabu yina ke pesa ngolo na kimvuka.
13 Ni na yawu, muntu yina ke zonzaka na bandinga ya nkaka fwana kusambila samu yandi lenda kubangula mambu yina yandi ke na zonzaka. 14 Kana mu sambila na ndinga ya nkaka, ya ke ni dikabu ya mpeve yina ke na munu muntu ke na sambilaka. Kasi makanisi ya munu ke na salaka ata kima. 15 Yinki mu ke sala dyaka? Mu ke sambila na dikabu ya mpeve, kasi mu ke sambila mpe samu mu bakula mambu yina mu ke na zonzaka. Mu ke yimba samu na kukembila na dikabu ya mpeve, kasi mu ke yimba mpe samu na kukembila na kusadilaka nzonzolo yina mu ke bakulaka. 16 Kana nge ke na kembilaka na dikabu ya mpeve, wapi mutindu muntu yina ke na nge ke zonza “Ameni” na lusambu ya nge ya kuvutula matondo? Yandi zaba ve mambu yina nge ke na zonzaka. 17 Ya tsyeleka, nge lenda vutula matondo na Nzambi na faso mosi ya mbote, kasi ya ke kindisa ve mpangi yina ke na nge. 18 Mu ke na vutulaka Nzambi matondo na yina mu ke na dikabu ya kuzonza na bandinga mingi kulutila beno. 19 Kasi na kati ya kimvuka, ya ke vanda mbote mu zonza bamambu tanu yina mu zaba samu na kulonga bantu ya nkaka, na kisika ya kuzonza bamambu 10 000 yina bantu me zaba ve.
20 Bampangi, beno vanda ve mutindu bana ya fioti na mutindu ya beno ya kukanisa. Kasi na mantwala ya mambu ya yimbi, beno vanda mutindu mwana ya fioti yina zaba ve mambu. Beno vanda bantu ya kuyela na mutindu ya beno ya kukanisa. 21 Ya ke ya kusonama na Musiku ti: “ ‘Mu ke zonza na dikanda yayi na ndinga ya banzenza mpe na yinwa* ya banzenza. Mpe ata mutindu yina, ba ke manga kuwa munu,’ me zonza Yehova.”* 22 Dikabu ya kuzonza na bandinga ya nkaka ke kidimbu samu na ba yina ke kwikilaka ve, kasi ve samu na ba yina ke kwikilaka. Kasi mbikudulu ke samu na ba yina ke kwikilaka, kasi ve samu na ba yina ke kwikilaka ve. 23 Kana kimvuka nyonso me vukana kintwadi, mpe bantu nyonso ke na zonzaka na bandinga ya nkaka, ntangu bantu ya mpamba to ba yina ke kwikilaka ve ke kota, ba ke zonza ti beno me lawuka. 24 Kasi kana beno nyonso ke na bikulaka, mpe muntu yina ke kwikilaka ve to muntu ya mpamba me kota, mambu yina yandi ke na kuwaka ke semba yandi, mpe ke sadisa yandi na kufyongonina mbote-mbote kimuntu ya yandi mosi. 25 Mansweki ya ntima ya yandi ke talana pwelele, ya ke sala ti yandi fukama, yandi kembila Nzambi, mpe yandi zonza: “Nzambi ke ya tsyeleka na kati-kati ya beno.”
26 Bampangi, yinki beto me lunga kusala? Ntangu beno ke vukanaka kintwadi, mosi ke kabula nkunga, ya nkaka ke longa, ya nkaka ke pesa luzabusu, ya nkaka ke zonza na bandinga ya nkaka, mpe ya nkaka ke bangula mambu yina ba me zonza. Beno sala nyonso yayi samu na kukindisa bampangi. 27 Kana ya ke na bantu yina ke na zonzaka na bandinga ya nkaka, ya zolaka suka na bantu zole to tatu. Bawu nyonso zolaka zonza ve mbala mosi mpe muntu ya nkaka zolaka bangula yina ba me zonza. 28 Kana ya ke ve na muntu yina ke bangula, muntu yina ke na zonzaka na ndinga ya nkaka me lunga kuvanda swi na kati ya kimvuka, mpe kuzonza kaka na yandi mosi na Nzambi. 29 Bambikudi zole to tatu lenda zonza, mpe ba ya nkaka zolaka sala bangolo ya kubakula yina ba ke na zonzaka. 30 Kana Nzambi me lakisa muntu mosi bamambu, ntangu yandi ke ya kuvanda na kati ya kimvuka, muntu ya ntete yina ke na zonzaka zolaka vanda swi. 31 Beno lenda bikula mosi na mosi, samu muntu nyonso longoka mpe kuzwa ngolo. 32 Ntangu bambikudi ke sadilaka makabu ya mpeve, ba me fwana kusala yawu na mutindu yina me lunga. 33 Samu Nzambi ke Nzambi ya kizunu, kasi ya muvusu ve.
Mutindu na bimvuka nyonso ya basantu, 34 bakento fwana kuvanda swi na kati ya bimvuka, ba me pesa ve bawu muswa ya kuzonza. Ba fwana kuvanda ya kutumama mutindu Musiku ke zonzaka yawu. 35 Kana ba ke na nsatu ya kulongoka mambu, ba fwana kuyufula babakala ya bawu na yinzo. Ya ke mambu ya nsoni samu na kento na kuzonza na kati ya kimvuka.
36 Ni na nzila ya beno kwandi mambu ya Nzambi kwizaka na kubanda? To kaka ni beno kuzwaka yawu?
37 Kana muntu kanisa ti yandi ke mbikudi, to yandi me kuzwa dikabu ya mpeve ya santu, yandi me fwana kundima ti mambu yayi mu ke na sonikilaka beno ke musiku ya Mfumu. 38 Kana muntu ke na ndimaka ve mambu yayi, ba ke ndima ve yandi.* 39 Na yawu bampangi ya munu, beno vanda na nsatu ya ngolo ya kubikula, kasi beno nimina ve na kuzonza na bandinga ya nkaka. 40 Mambu nyonso me fwana kusalama na mutindu ya mbote mpe na mutindu yina ke ya kulunga.*
15 Bampangi, mu ke na bambulaka beno nsangu ya mbote yina mu me zonzila beno. Beno ndimaka nsangu yango mpe beno tulaka ntima na yawu. 2 Beno ke vuuka kana beno kangama ngolo na nsangu ya mbote yina mu zonzaka. Kana beno ke ve ya kukangama ngolo na yawu, beno me kuma bandimi ya mpamba kaka.
3 Na kati ya bamambu ya ntete yina mu zonzaka na beno, ya vandaka na yina ba longaka mpe munu. Mutindu masonoko ke zonzaka yawu, Kristo kufwaka samu na masumu ya beto. 4 Faso masonoko ke zonzaka yawu, ba kufwaka yandi, mpe ba vumbulaka yandi na lufwa na kilumbu ya tatu. 5 Yandi talanaka na Sefase,* mpe na manima na bantumwa 12. 6 Dyaka, yandi talanaka na bampangi kuluta 500 na mbala mosi. Mingi na kati ya bawu ke ntete moyo, ata ti ba ya nkaka me kufwaka. 7 Na manima, yandi talanaka na Zaki mpe na bantumwa nyonso. 8 Na nsuka yandi talanaka na munu, mutindu na mwana yina me butama ve na bangonda ya kulunga.
9 Mu ke muntu ya kulutila fioti na kati ya bantumwa. Ya me lunga ve ba bokila munu ntumwa, samu mu kwamisaka dibuundu ya Nzambi. 10 Kasi samu na ntima ya kulutila mbote ya Nzambi, mu ke muntu yina mu kele mpe ntima ya yandi ya kulutila mbote samu na munu me vanda ve ya mpamba. Samu mu me sala mingi kulutila bampangi ya nkaka. Kasi ya me vanda ve na ngolo ya munu mosi, mu me sala yawu na nzila ya ntima ya kulutila mbote ya Nzambi. 11 Ya vanda ti ni munu longaka beno, to bampangi ya nkaka, nsangu yina beto ke na samunaka ni yayi, mpe ni yawu beno ndimaka.
12 Nsangu yina beto ke na samunaka ke ti, ba vumbulaka Kristo na lufwa. Na yawu, samu na yinki ba ya nkaka na kati ya beno ke na zonzaka ti kuvumbuka ya bantu ya kufwa kele ve? 13 Kana kuvumbuka ya bantu ya kufwa kele ve, ya zola zonza ti ba vumbulaka ve Kristo na lufwa. 14 Kasi kana ba vumbulaka ve Kristo na lufwa, kisalu ya beto ya kusamuna ke ya mpamba, kiminu ya beno mpe ke ya mpamba. 15 Dyaka, beto ke vanda bambangi ya luvunu ya Nzambi. Beto ke mwangisa nsangu ya luvunu na yina me tadila Nzambi, na kuzonzaka ti yandi vumbulaka Kristo na lufwa. Kasi ya lenda vanda ve ya tsyeleka, kana bantu ya kufwa ke vumbuka ve na lufwa. 16 Kana bantu ya kufwa ke vumbuka ve na lufwa, ya zola zonza ti ba vumbulaka ve Kristo na lufwa. 17 Dyaka, kana ba vumbulaka ve Kristo na lufwa, kiminu ya beno ke ya mpamba. Beno ke kaka na kati ya masumu ya beno, 18 mpe ba yina kufwaka mutindu bilandi ya Kristo me kufwa ya mbala mosi. 19 Kana kivuvu ya beto na Kristo ke kaka samu na luzingu yayi, beto ke bantu ya mawa kuluta bantu nyonso.
20 Kasi beto zaba ti ba vumbulaka Kristo na lufwa. Yandi kele mbuma ya ntete ya bantu yina kufwaka. 21 Samu lufwa kwizaka na nzila ya muntu mosi, kuvumbuka ya bantu ya kufwa mpe ke kwiza na nzila ya muntu mosi. 22 Mutindu bantu nyonso ke na kufwaka samu na Adami, bantu nyonso ke vutuka na luzingu na nzila ya Kristo. 23 Kasi muntu na muntu na ntangu ya yandi: Kristo mbuma ya ntete, na manima, ba yina ke bantu ya Kristo na ntangu ya kutalana ya yandi. 24 Mpe na nsuka, yandi ke vutula Kimfumu na Nzambi ya yandi mpe Tata, ntangu yina yandi ke kufwa bimfumu nyonso, mpe balutumu nyonso. 25 Yandi ke yala mutindu Mfumu, tii ntangu Nzambi ke tula bambeni nyonso na yisi ya makulu ya yandi. 26 Na manima, mbeni ya nsuka, lufwa, ke vanda dyaka ve. 27 Masonoko ke zonzaka ti, Nzambi “tulaka bima nyonso na yisi ya makulu ya yandi.” Kasi ntangu Nzambi me zonza ti yandi ‘tulaka bima nyonso na yisi ya makulu ya yandi,’ ya ke na talanaka pwelele ti na kati ya bima yina, Nzambi yina tulaka bima nyonso na yisi ya yandi, kele ve na kati. 28 Kasi ntangu Nzambi ke tula bima nyonso na yisi ya yandi, na manima, Mwana yandi mosi ke lakisa mpe ti yandi ke na yisi ya Nzambi, Nzambi yina me tula bima nyonso na yisi ya yandi. Na mutindu yina, Nzambi ke kuma bima nyonso samu na bantu nyonso.
29 Kasi, yinki beto lenda zonza samu na ba yina ke na kuzwaka mbotokolo yina ke nataka na lufwa? Kana ba ke vumbula ve bantu ya kufwa, samu na yinki ba ke na kuzwaka mbotokolo ya mutindu yina? 30 Samu na yinki beto ke na tulaka luzingu ya beto na mpasi konso ntangu? 31 Konso kilumbu mu ke talaka lufwa na meso. Ya tsyeleka, ya ke mutindu mosi na kyese ya mingi yina mu ke na yawu samu na beno bampangi, kyese yina mu ke na yawu na Kristo Yesu Mfumu ya beto. 32 Kana mu nwanaka na bibulu ya nsisi na Efeze, mutindu bantu ya nkaka* salaka yawu, wapi yina ke mfunu ya yawu samu na munu? Kana ba ke vutula ve bantu ya kufwa na luzingu, bika beto kudya mpe beto kunwa, samu mbasi beto ke kufwa. 33 Ba vuna beno ve, bandiku ya yimbi ke bebisaka bifu* ya mbote. 34 Beno vumbuka, beno vutula makanisi ya beno, mpe beno sala mambu ya mbote. Beno kusala ve masumu. Ba ya nkaka na kati ya beno zaba ve Nzambi. Mu ke na zonzaka yawu samu na kufwisa beno nsoni.
35 Kasi muntu lenda yufula: “Wapi mutindu ba ke vumbula bantu ya kufwa? Wapi mutindu ya nzutu ke vanda na bawu?” 36 Ya ke byuvu ya buzoba. Kana beno me kunda mbuma, ya lenda mena ve kana ya kufwa ntete ve. 37 Mpe ntangu nge ke kunda, nge ke kunda ve yinti yina ke basika, kasi nge ke kunda mbuma ya mpamba. Ya vanda mbuma ya ble to mbuma ya nkaka. 38 Nzambi ke pesaka konso yinti nzutu yina yandi me zola kupesa yawu. Yandi ke pesaka konso mbuma nzutu ya yawu mosi. 39 Bima nyonso yina ke na musuni ke ve faso mosi: Bantu, bibulu, bandeke mpe bambisi. Bawu nyonso ke na musuni, kasi bawu nyonso ke ve faso mosi. 40 Ya ke mpe na banzutu ya mazulu mpe banzutu ya ntoto. Kasi nkembo ya banzutu ya mazulu ke ve mutindu mosi na nkembo ya banzutu ya ntoto. 41 Nkembo ya ntangu ke ve mutindu mosi na nkembo ya ngonda, to ya bambwetete. Ya tsyeleka, nkembo ya mbwetete mosi ke ve faso mosi na nkembo ya bambwetete ya nkaka.
42 Ya ke mutindu mosi na kuvumbuka ya bantu ya kufwa. Nzutu yina ba me zika ke kufwa, kasi nzutu yina ba ke vumbula ke kufwa ata fioti ve. 43 Ba me zika yawu na nsoni, kasi ba ke vumbula yawu na nkembo. Ba me zika yawu ya kulemba, kasi ba ke vumbula yawu na ngolo. 44 Ba me zika yawu na nzutu ya kinsuni, kasi ba ke vumbula yawu na nzutu ya kimpeve. Kana ya ke na nzutu ya kinsuni, ya kele mpe na nzutu ya kimpeve. 45 Samu mutindu masonoko ke zonzaka yawu: “Bakala ya ntete Adami kumaka muntu* ya moyo.” Adami ya nsuka kumaka mpeve yina ke pesaka luzingu. 46 Kasi nzutu ya ntete ke ve ya kimpeve. Nzutu ya ntete ni ya kinsuni, mpe na manima nzutu ya kimpeve. 47 Muntu ya ntete katukaka na ntoto mpe ba yidikaka yandi na fundu-fundu. Muntu ya zole katukaka na mazulu. 48 Ba yina ba yidikaka na fundu-fundu ke mutindu muntu ya ntete yina ba yidikaka na fundu-fundu. Mpe ba yina ke bantu ya mazulu ke mutindu muntu yina katukaka na mazulu. 49 Ntangu yayi beto kele mutindu muntu yina ba yidikaka na fundu-fundu, beto ke kuma mpe mutindu muntu yina katuka na mazulu.
50 Bampangi, mu ke na zonzaka na beno mambu yayi, banzutu yina me salama na kinsuni mpe na menga lenda kota ve na Kimfumu ya Nzambi. Kima yina ke kufwaka lenda kuzwa ve kima yina ke kufwaka ve. 51 Ntangu yayi mu ke zonzila beno kinsweki ya santu: Beto nyonso ve ke kufwa, kasi ba ke soba beto nyonso. 52 Ya ke salama na mbala mosi, mutindu ntangu muntu ke kangaka mpe ke fungulaka disu na mbangu, ntangu mpungi* ya nsuka ke bula. Mpungi ke sala makelele, mpe bantu ya kufwa ke vutuka na luzingu mpe ba ke kufwa dyaka ve mpe beto ke soba. 53 Nzutu yayi yina ke bolaka ke kuma nzutu yina lenda bola ve. Nzutu yina ke kufwaka ke kuma nzutu yina lenda kufwa ata fioti ve. 54 Kasi ntangu nzutu yina ke bolaka ke kuma yina ke bolaka ve, mpe nzutu yina ke kufwaka ke kuma yina ke kufwaka ve, ni na ntangu yina mambu yayi yina ba sonikaka ke lungana: “Yandi ke mina lufwa samu na ntangu nyonso.” 55 Lufwa, wapi kisika me kwenda kununga ya nge? Lufwa, wapi kisika ke ntumbu ya nge? 56 Disumu ke ntumbu yina ke nataka na lufwa. Disumu ke kuzwaka makoki ya yawu na nzila ya Musiku.* 57 Kasi beto ke vutulaka Nzambi matondo samu yandi ke sadisaka beto na kununga na nzila ya Mfumu ya beto Yesu Kristo.
58 Na yawu bampangi ya munu yina mu ke zolaka mingi, beno vanda ngolo mpe beno ningana ve. Beno vanda ntangu nyonso na mingi ya kusala na kisalu ya Mfumu. Beno kuzimbana ve ti kisalu ya ngolo yina beno ke na salaka samu na Mfumu, ke ata fioti ve kisalu ya mpamba.
16 Ntangu yayi, na yina me tadila mbongo yina beno ke na lokotaka samu na basantu, beno fwana kulanda malongi yina mu pesaka na bimvuka ya Galate. 2 Na kilumbu ya ntete ya konso lumingu, beno me fwana kukatula mwa ndambu ya mbongo na kutadilaka yina beno ke na ngolo ya kupesa. Na mutindu yina, beno ke vanda ve na nsatu ya kulokota mbongo ntangu mu ke kwiza. 3 Ntangu mu ke kwiza, mu ke filisa babakala yina beno soolaka na mukanda ya beno samu na kunata makabu ya beno na Yeruzalemi. 4 Kasi kana ya talana mbote samu na munu na kukwenda kuna, beto ke kwenda kuna kintwadi.
5 Mu ke kwiza na sika ya beno ntangu mu ke luta na Masedwane, samu mu ke lutila na Masedwane. 6 Mu lenda lutisa mwa ntangu na beno, ntangu ya nkaka tii na nsuka ya ntangu ya madidi. Na mutindu yina, beno ke kwenda filisa munu na nzila, konso kisika mu ke kwenda. 7 Mu ke ve na nsatu ya kutala beno kaka ntangu mu ke luta, kasi mu ke na kivuvu ti mu ke lutisa mwa ntangu na beno kana Yehova* me zola. 8 Mu ke vanda ntete na Efeze tii na mukembo ya Pantekote, 9 samu mwelo ya nene yina ke na pesaka nzila na kisalu, me funguka na mantwala ya munu, kasi ya ke na bambeni mingi.
10 Kana Timote kwiza, beno yamba yandi na faso ya mbote mpe beno sala kintwadi na yandi samu yandi vanda ve na boma ntangu yandi ke vanda na beno. Yandi ke salaka kisalu ya Yehova* kaka mutindu munu. 11 Beno kubika ve ata muntu tala yandi na mutindu mosi ya yimbi. Beno vutula yandi na kizunu samu yandi kwiza na munu. Mu ke na vingilaka yandi kintwadi na bampangi ya nkaka.
12 Na yina me tadila mpangi ya beto Apolose, mu bondilaka yandi mingi samu yandi kwiza tala beno na bampangi ya nkaka. Yandi vandaka ve na dikanisi ya kukwiza tala beno ntangu yayi, kasi yandi ke kwiza kana yandi kuzwa nzila.
13 Beno kulala ve, beno telama ngolo na kiminu, beno vanda na bukindi* mpe beno vanda ngolo. 14 Beno sala mambu nyonso na luzolo.
15 Bampangi, beno zaba ti ni bantu ya yinzo ya Stefanase vandaka bandimi ya ntete na Akayi mpe ba kukipesaka samu na kusadila basantu. 16 Mu ke na lombaka na beno na kutatamana na kusala na bantu ya mutindu yayi, mpe ba yina nyonso ke na salaka kisalu ya ngolo kintwadi na bawu. 17 Mu ke na kilengi na yina Stefanase, Fortunatuse mpe Akayikuse ke awa na munu. Ba ke na salaka na kisika ya beno samu beno kele ve awa. 18 Ya tsyeleka, ba kindisaka munu mingi, ba kindisaka mpe beno. Na yawu, beno lakisa ti beno ke zolaka bantu ya mutindu yayi.
19 Bimvuka ya Aziya me filisa beno bambote. Akila na Priska, mpe kimvuka yina ke vukanaka na yinzo ya bawu, me filisa beno bambote na nsayi nyonso na kati ya Mfumu. 20 Bampangi nyonso awa me filisa beno bambote. Beno pesana bambote na bampangi na luzolo nyonso.
21 Munu Polo, mu me filisa beno bambote yayi, yina munu mosi me sonika na maboko ya munu.
22 Kana muntu ke zolaka ve Mfumu, bika ba loka yandi. O Mfumu ya beto, kwiza! 23 Bika ti ntima ya kulutila mbote ya Mfumu Yesu vanda na beno. 24 Bika ti luzolo ya munu vanda na beno nyonso na bumosi na Kristo Yesu.
Yina ba vanda bokilaka mpe Piere.
Tala Nsasa.
Tala Nsasa.
To “katula.”
To “scribe.”
Tala Nsasa.
Na ndinga ya ntete, “musuni.”
To “kudedama.”
Tala Yina ba me bwela A5.
Tala Nsasa.
Tala Nsasa.
To “kufwa ve na zulu ya yinti.”
Tala Yina ba me bwela A5.
To “ntwadisi ya bisalu yina ke na ndwenga.”
Na ndinga ya ntete, “pwelele.”
Tala Nsasa.
Tala Yina ba me bwela A5.
Yina ba vanda bokilaka mpe Piere.
To “bantu yina ke na yisi ya lutumu.”
Tala Yina ba me bwela A5.
To “lumière.”
To “nyokolaka.”
Na ndinga ya ntete, “bondilaka.”
To “mvindu.”
Tala Yina ba me bwela A5.
To “shikoti.”
Na Kigreke, por·nei′a. Tala Nsasa.
Na ndinga ya ntete, “na mpeve.”
To “mu ke na beno na mpeve.”
Na ndinga ya ntete, “ya ke sala ti mpeve ya mbote ya kimvuka lenda kuvuuka na kilumbu ya Mfumu.”
Na Kigreke, por·nei′a. Tala Nsasa.
Na Kigreke, por·nei′a. Tala Nsasa.
Na Kigreke, por·nei′a. Tala Nsasa.
To “yina ke lwalisaka bampangi na kuzonza.”
Na Kigreke, por·nei′a. Tala Nsasa.
To “salaka kinsuza.” Na Kigreke, moi·khei′a. Tala Nsasa.
Na Kigreke, awa ba ke sadilaka banzonzolo zole. Ya ntete, ba yina ke kumaka neti bakento, mpe ke ndimaka babakala ya nkaka vukisa nzutu na bawu. Ya zole, babakala yina ke soolaka kuvukisa nzutu na babakala na kisika ya kuvukisa nzutu na bakento.
To “lwalisaka na nzonzolo.”
To “kudedama.”
To “twadisa.”
Na Kigreke, por·nei′a. Tala Nsasa.
Na Kigreke, por·nei′a. Tala Nsasa.
Na Kigreke, por·nei′a. Tala Nsasa.
Tala Yina ba me bwela A5.
To “soola.”
To “kutudila beno mutambu.”
Na ndinga ya ntete, “lutumu.”
Yina ba vanda bokilaka mpe Piere.
To “kuyidika ntoto na bilanga samu na kukunda.”
To “couronne.”
To “ke sembaka nzutu ya munu.”
Na Kigreke, por·nei′a. Tala Nsasa.
Tala Yina ba me bwela A5.
Tala Yina ba me bwela A5.
Tala Yina ba me bwela A5.
Tala Yina ba me bwela A5.
Tala Yina ba me bwela A5.
To “kukanga.”
Ya lenda vanda, lufwa ya kimpeve.
Tala Yina ba me bwela A5.
Ya zola zonza, ba vandaka ntete ve mindimi.
To “luzabu.”
To “kunyakisa.”
To “beno tatamana kusosa na tiya nyonso.”
To “cymbal.”
To “mu kele ve mfunu.”
To “ke zonzaka ve mambu ya kukondwa buzitu.”
To “beno tatamana na kusosa na tiya nyonso.”
To “flûte.”
To “harpe.”
To “trompette.”
Na ndinga ya ntete, “bikoba.”
Tala Yina ba me bwela A5.
To ya lenda vanda, “kana muntu ke na kati ya kidiba, bika yandi vanda na kati ya kidiba.”
To “muvusu ve.”
Yina ba vanda bokilaka mpe Piere.
To ya lenda vanda, “na kutadila mabanza ya kimuntu.”
To “nkadulu.”
To “mwela.”
To “trompette.”
To “Musiku ke pesaka disumu ngolo ya yawu.”
Tala Yina ba me bwela A5.
Tala Yina ba me bwela A5.
To “kibakala.”