MUKANDA YA NTETE NA TIMOTE

1 Munu Polo, ntumwa ya Kristo Yesu, na lutumu ya Nzambi muvuukisi ya beto mpe ya Kristo Yesu, kivuvu ya beto. 2 Na Timote,* mwana ya munu ya tsyeleka na kiminu:

Bika ti ntima ya kulutila mbote, mawa mpe kizunu ya Nzambi Tata mpe ya Kristo Yesu Mfumu ya beto vanda na nge.

3 Kaka mutindu mu kindisaka nge na kubikana na Efeze ntangu mu vanda bongama na kukwenda na Masedwane, ni yawu mpe mu ke na salaka ntangu yayi samu nge zonza na bantu ya nkaka na kulonga ve malongi ya nkaka, 4 mpe na kutula ve dikebi na masolo ya luvunu mpe na masolo ya bankumbu ya bankooko. Bamambu ya mutindu yayi ke nataka na ata mambu ya mfunu, kasi ya ke basisaka kaka makanisi ya mpamba na kisika ya kupesa kima mosi yina me katuka na Nzambi na yina me tadila kiminu. 5 Mfunu ya musiku yayi ke ti beto vanda na luzolo yina ke katukaka na ntima ya bunkete, na ndinga ya yisi ya ntima ya mbote mpe na kiminu ya tsyeleka. 6 Samu ba mangaka bamambu yayi, ba ya nkaka landaka malongi ya mpamba-mpamba yina ke ve mfunu. 7 Ba zola kuvanda milongi ya misiku, kasi ba ke bakulaka ve bamambu yina ba ke zonzaka, to bamambu yina ba ke kangamaka na yawu na ngolo nyonso.

8 Beto me zaba ti Musiku ke mbote kana muntu ke na sadilaka yawu mbote. 9 Beto me ndima ti ba pesaka ve musiku samu na bantu ya lunungu, kasi samu na bantu yina ke kufwaka musiku mpe na bantu yina ke tumamaka ve, bantu yina ke vwezaka Nzambi mpe basumuki, bantu ya kukondwa kukwikama mpe bantu yina ke vwezaka mambu ya santu, bantu yina ke kufwaka batata mpe bantu yina ke kufwaka bamama, bantu yina ke kufwaka bantu, 10 bantu yina ke salaka kinsuza,* babakala yina ke vukisaka nzutu bawu na bawu, miyibi yina ke bakaka bantu na ngolo mpe ke kwendaka na bawu, bantu ya luvunu, bantu yina ke zengaka ndefi ya luvunu, mpe bima nyonso yina ke salaka yintu ngolo na malongi ya mbote,* 11 yina ke na bumosi na nkembo ya nsangu ya mbote ya Nzambi ya kilengi yina yandi pesaka munu.

12 Mu ke vutulaka matondo na Kristo Yesu Mfumu ya beto, yina pesaka munu ngolo samu yandi talaka munu ya kukwikama mpe soolaka munu na kisalu ya yandi, 13 ata ti mu vandaka ntete muntu yina ke vwezaka Nzambi, muntu yina ke talisaka bantu mpasi, mpe muntu yina vandaka ve na buzitu, kasi yandi tadilaka munu kyadi samu mu vanda zaba ve bamambu yina mu vanda sala mpe mu vandaka ve na kiminu. 14 Kasi ntima ya kulutila mbote ya Mfumu ya beto lutilaka mingi na kiminu mpe luzolo yina kele na Kristo Yesu. 15 Mambu yayi ke landa, beto me fwana kutula ntima na yawu mpe kundima yawu: Kristo Yesu kwizaka na yinza samu na kuvuukisa basumuki. Na kati ya bawu mu ke muntu ya ntete. 16 Ata mutindu yina, yandi tadilaka munu kyadi samu na nzila ya munu, musumuki ya ntete, Kristo Yesu lakisa ntima ya yinda ya yandi nyonso, na kukumisaka munu kifwani samu na bantu yina ke tula kiminu na yandi samu na kuzwa luzingu ya ntangu nyonso.

17 Bika ti ntangu yayi, lukumu mpe nkembo vanda mvula na mvula na Mfumu ya ntangu nyonso, yina ke kufwaka ve mpe yina ba ke talaka ve, Nzambi kaka mosi. Ameni.

18 Musiku yayi, mu me pesa nge yawu mwana ya munu Timote, mutindu ya ke ya kukwelana na bambikudulu yina ba zonzaka na nkumbu ya nge. Samu na nzila ya yawu nge bika ve na kunwana mvita ya mbote, 19 na kubumbaka kiminu mpe kimuntu ya kati ya mbote, yina ba ya nkaka me losaka. Ni yina salaka ti kiminu ya bawu beba mutindu masuwa yina me dyama. 20 Imene mpe Alezandre ke na kati ya bantu yango, mpe mu me pesa bawu na maboko ya Satana samu kitumbu yina ba ke kuzwa longa bawu ti ba ke fingaka ve Nzambi.

2 Ntete-ntete, mu ke na lombaka na beno na kusambila samu na bantu ya mutindu nyonso na kulombaka na ntima mosi lubakusu ya Nzambi mpe na kuvutulaka yandi matondo. 2 Beno sambila mpe samu na bamfumu mpe samu na bantu nyonso yina ke na lutumu ya kulutila, samu beto lenda kuzinga na kizunu, kukondwa mambu ya kuvanda na boma, na kati ya kukangama na mutindu ya kulunga na Nzambi mpe na buzitu. 3 Mambu yayi ke mbote mpe ya me ndimama na meso ya Muvuukisi ya beto, Nzambi, 4 yina zola ti bantu ya mutindu nyonso vuuka mpe zaba mbote-mbote matsyeleka. 5 Samu ya ke kaka na Nzambi mosi, mpe nzonzi kaka mosi na kati ya Nzambi na bantu, muntu mosi, Kristo Yesu, 6 yina kukipesaka yandi mosi ntalu ya kufuta yina me fwanana samu na bantu nyonso. Yayi ni mambu yina bantu ke zonzila na ntangu yina me fwanana. 7 Ni samu na kimbangi yayi ba tulaka munu mutindu musamuni mpe ntumwa, mulongi ya makanda na mambu ya kiminu mpe ya matsyeleka. Mu ke na zonzaka matsyeleka, mu ke na vunaka ve.

8 Mu zola ti na bisika nyonso, bantu tatamana na kusambila na kunangunaka maboko ya kukwikama, kukondwa nkele mpe bantembe. 9 Mutindu mosi, bakento me fwana kulwata bilele yina me fwanana, kukondwa kulutisa ndilu mpe kuvanda na makanisi ya mbote, kasi ve na mutindu ya kukanga bansuki mpe wolo to badzeke ya ntalu, to bilele ya ntalu mingi, 10 kasi na mutindu yina me lunga samu na bakento yina ke zonzaka ti ba ke ya kukangama na Nzambi, ya zola zonza na nzila ya bisalu ya mbote.

11 Na ntangu ya kulongoka, kento fwana kuvanda swi mpe kuwa na buzitu nyonso. 12 Mu me pesa ve kento nzila ya kulonga to ya kuyala bakala. Kasi yandi fwana kuvanda kaka swi. 13 Samu ba yidikaka ntete Adami, na manima, Eva. 14 Dyaka, ba vunaka ve Adami, kasi ba vunaka ya tsyeleka kento mpe yandi vwezaka musiku. 15 Na yawu, ba ke bika yandi na luzingu kana yandi kuma mama, kana yandi* tatamana na kiminu, luzolo, mpe busantu na makanisi ya mbote.

3 Beto fwana kutula ntima na mambu yayi: Kana muntu zola kuvanda mukengi, yandi me zola kisalu ya mbote. 2 Mukengi me fwana kuvanda muntu yina ba lenda kuzwa ve mambu ya kusemba, muntu yina ke ya kukwelana kaka na kento mosi, muntu yina ke lutisaka ve bandilu na bifu ya yandi, muntu yina ke na makanisi ya mbote, muntu yina ke salaka ve bamambu kidi-kidi, muntu yina ke yambaka banzenza mpe muntu yina me zaba kulonga. 3 Muntu yina ke kolaka ve malafu, muntu yina ke zolaka ve bamambu ya ngolo,* muntu yina ke kangamaka ve kaka na mambu yina yandi me zonza, muntu yina ke swanaka ve, muntu yina ke vandaka ve na luzolo ya mbongo, 4 muntu yina ke twadisaka na mutindu ya mbote dikanda ya yandi, muntu yina bana ya yandi ke tumamaka na buzitu nyonso, 5 (samu kana muntu me zaba ve kutwadisa dikanda ya yandi, wapi mutindu yandi ke kipe kimvuka ya Nzambi?). 6 Yandi fwana kuvanda ve muntu yina me kuma mundimi ntama mingi ve, samu yandi fuluka ve na lulendo mpe samu yandi kuzwa ve kitumbu yina ba tulaka samu na Dyabulu. 7 Dyaka, yandi me fwana kuvanda na nkumbu ya mbote na bantu ya ngaanda, samu yandi kubwa ve na nsoni mpe na mutambu ya Dyabulu.

8 Mutindu mosi mpe basadisi me fwana kuvanda bantu yina ba lenda zitisa, bantu yina ke ve na banzonzolo zole,* bantu yina ke kunwaka ve vinu mingi, bantu yina ke sosaka ve kuzwa bima na mayuya, 9 kasi bantu yina ke ya kukangama na kinsweki ya santu ya kiminu, na kimuntu ya kati ya kuvedila.

10 Ntete-ntete ba me fwana kumeka bawu samu na kuzaba kana ba lenda sala kisalu yina. Na yawu, kana ya ke ve na mambu yina ba lenda funda bawu, ba bika bawu ba sala mutindu basadisi.

11 Mutindu mosi mpe, bakento me fwana kuvanda bantu yina ba lenda zitisa, bantu ya songi-songi ve, bantu yina ke lutisaka ve bandilu na bifu ya bawu, bantu ya kukwikama na mambu nyonso.

12 Basadisi me fwana kuvanda kaka bakala ya kento mosi, ba me fwana kutwadisa bana ya bawu mpe bayinzo ya bawu na mutindu ya mbote, 13 samu babakala yayi ke salaka kisalu na mutindu ya mbote, ba ke na kuzwaka samu na bawu mosi nkumbu ya mbote mpe kundima ya nene samu na kuzonzila kiminu ya bawu na Kristo Yesu.

14 Mu ke na sonikilaka nge bamambu yayi, ata ti mu ke na kivuvu ya kukwiza tala nge na mwa ntangu fioti. 15 Samu ata ti ya baka mwa ntangu, nge zaba wapi mutindu nge fwana kudyatila na yinzo ya Nzambi, yina kele kimvuka ya Nzambi ya moyo, dikunzi* mpe kima yina ke simbaka matsyeleka. 16 Ya tsyeleka kinsweki ya santu ya kukangama na Nzambi ke nene: ‘Yandi talanaka na kinsuni, Nzambi zonzaka ti yandi ke muntu ya lunungu na kati ya mpeve mpe yandi talanaka na bambazi, ba samunaka nsangu ya yandi na makanda, ba ndimaka yandi na yinza, Nzambi yambaka yandi na mazulu na nkembo.’

4 Kasi mpeve ya Nzambi ke zonzaka pwelele ti na bilumbu ya nsuka, bantu ya nkaka ke bika kiminu ya bawu mpe ba ke landa bamambu ya luvunu yina ke na talanaka mutindu ya me katuka na Nzambi mpe malongi ya bambazi ya yimbi. 2 Na nzila ya luvunu ya bantu yina ke mbote kaka na meso, bantu yina ndinga ya yisi ya bantima ya bawu ke mutindu ba me yoka yawu na kisengo ya tiya. 3 Ba ke niminaka bantu na kukwela mpe ke pesaka bantu musiku ya kudya ve bima yina Nzambi yidikaka samu ba yina kele na kiminu mpe luzabu ya mbote ya matsyeleka, kudya mpe vutula matondo. 4 Samu konso kima yina Nzambi yidikaka ke mbote mpe ata kima kele ya kulosa kana beto kudya yawu na kuvutulaka matondo, 5 samu ya ke kumaka santu na nzila ya dyambu ya Nzambi mpe ya lusambu.

6 Kana nge pesa malongi yayi na bampangi, nge ke vanda kisadi ya mbote ya Kristo Yesu, yina ke dikisaka makanisi ya yandi na mambu ya kiminu mpe na malongi ya mbote yina nge landaka mbote-mbote. 7 Kasi losa masolo ya luvunu, mutindu masolo yina bakento ya kununa ke zonzilaka. Sala bangolo na mukanu ya kukulisa kukangama ya nge na Nzambi, 8 samu kuningisa nzutu samu na kutukuta* ke mfunu na mambu fioti, kasi kukangama na Nzambi ke mfunu na mambu nyonso, samu ya kele nsilulu ya luzingu ya bubu yayi mpe ya luzingu yina ke kwiza. 9 Beto me fwana kutula ntima na mambu yayi mpe kundima yawu na ntima nyonso. 10 Ni na yawu, beto ke salaka bangolo mingi mpe ke nwanaka samu beto tulaka kivuvu ya beto na Nzambi ya moyo, yina ke muvuukisi ya bantu ya mutindu nyonso, mingi-mingi ya bantu ya kukwikama.

11 Tatamana na kupesa musiku yayi mpe na kulonga yawu. 12 Kubika ve ata fioti muntu kuvweza buntwenya ya nge. Kasi, kuma kifwani samu na bantu ya kukwikama na nzonzolo, na ndyatulu, na luzolo, na kiminu mpe na bunkete. 13 Tekila mu kwiza, tatamana na kukipesa na kutanga na kati ya kimvuka, na kukindisa mpe na kulonga. 14 Kubebisa ve dikabu yina kele na nge, yina ba pesaka nge na nzila ya mbikudulu ntangu kimvuka ya bakuluntu tulaka maboko na zulu ya nge. 15 Yindula na mambu yayi, kukipesa nge nyonso na yawu samu bantu nyonso tala ti nge ke na kwendaka na mantwala. 16 Sala ntangu nyonso keba na nge mosi mpe na mutindu ya nge ya kulonga. Tatamana na bamambu yayi, samu na kusalaka yawu, nge ke vuukisa nge mosi mpe ba yina ke na kuwaka nge.

5 Kusemba ve na ndinga ya ngolo bakala yina ke ya kukula. kasi bondila yandi mutindu tata, ntwenya ya bakala mutindu mpangi, 2 bakento ya kukula mutindu bamama, bantwenya ya bakento mutindu bampangi, na bunkete nyonso.

3 Tula dikebi* na mifwidi ya bakento yina ke ya tsyeleka mifwidi.* 4 Kasi kana mufwidi ya kento ke na bana to mitekolo, ba me bonga ntete kulongoka kusadila kukangama ya bawu na Nzambi na kati ya bayinzo ya bawu mpe na kupesa na bibuti ya bawu mpe na bankooko ya bawu yina ba ke na yawu nsatu, samu ya ke mambu yina Nzambi ke ndimaka. 5 Kento yina kele mufwidi ya tsyeleka mpe yina me bikana maboko mpamba ke tulaka kivuvu ya yandi na Nzambi mpe ke tatamanaka na kubondila mpe na kusambila mpimpa na ntangu. 6 Kasi, mufwidi yina ke kukipesaka kaka na kulungisa bansatu ya yandi ke ya kufwa ata ti yandi ke moyo. 7 Ni na yawu, tatamana na kupesa malongi* yayi, samu ba vanda bantu yina ba lenda funda na ata kima mosi ve. 8 Ya tsyeleka kana muntu lungisa ve bansatu ya bantu ya yandi, mingi-mingi ya bantu yina ke na yinzo ya yandi, yandi me manga kiminu mpe yandi ke yimbi kulutila muntu yina kele ve na kiminu.

9 Mufwidi ya kento yina ba ke tula nkumbu na mukanda, ke ni yina kele ve na bamvula na yisi ya 60 mpe yina vandaka ya kukwelana kaka na bakala mosi, 10 yina me zabana na bamambu ya yandi ya mbote, kana yandi kulisaka bana, kana yandi vanda yambaka bantu, kana yandi vanda sukulaka makulu ya basantu, kana yandi sadisaka ba yina vandaka na mpasi mpe kana yandi kukipesaka na konso kisalu ya mbote.

11 Kasi kusonika ve na mukanda bankumbu ya mifwidi ya bakento ya bantwenya, samu ntangu nsatu ya bawu ya kuvukisa nzutu ke kwiza telama na kati-kati ya bawu na Kristo, ba ke sosa kukwela. 12 Ba ke kuzwa kitumbu samu ba me losa kiminu ya ntete yina ba lakisaka. 13 Kaka na ntangu yina ba me longoka mpe kifu ya kukondwa mambu ya kusala, na kukwendaka yinzo na yinzo, ee ba ke kondwaka ve kaka mambu ya kusala, kasi ba ke tongaka mpe ba ke kotaka na mambu ya bantu ya nkaka mpe ba ke zonzaka mambu yina ba me fwana kuzonza ve. 14 Ni na yina mu zola ti, mifwidi ya bakento yina ke bantwenya kwela, ba buta bana, ba twadisa bayinzo ya bawu mpe ba kupesa ve nzila na mbeni na kuzonza mambu ya yimbi. 15 Mingi na kati ya bawu me bika matsyeleka mpe me landa Satana. 16 Kana kento yina ke mundimi ke na bantu na dikanda ya yandi yina ke mifwidi, bika yandi sadisa bawu samu ba kuma ve kizitu samu na kimvuka. Na yawu, kimvuka ke lenda kusadisa ba yina kele ya tsyeleka mifwidi.*

17 Bakuluntu yina ke twadisaka kimvuka na mutindu ya mbote me lunga kuzwa buzitu ya kulutila, mingi-mingi ba yina ke salaka bangolo samu na kuzonza mpe na kulonga. 18 Masonoko ke zonzaka: “Nge fwana kukanga ve yinwa ya ngombe samu yandi kudya ve mbuma ntangu yandi ke na dyataka yawu samu na kukatula yawu bampusu,” mpe, “kisadi me lunga kuzwa difuta ya yandi.” 19 Kundima ve mambu ya yimbi yina ba me zonza na yina me tadila kuluntu ya dibuundu, kaka kana ya ke kimbangi ya bantu zole to tatu. 20 Ngala na meso ya bantu nyonso bantu yina me mesanaka kusala masumu samu ya kebisa ba ya nkaka.* 21 Mu ke na lombaka nge na mantwala ya Nzambi, na mantwala ya Kristo Yesu mpe ya bambazi yina ba me soola, na kulanda malongi yayi kukondwa kukanisa mambu ya yimbi na bantu to kusoola bizizi.*

22 Kutula ve maboko ya nge na mbangu-mbangu na zulu ya muntu, kukota ve na masumu ya bantu ya nkaka, tatamana na kuvanda ya kuvedila.

23 Kunwa dyaka ve maza,* kasi kunwa mwa vinu samu na mbote ya kivumu* ya nge mpe samu na bamambu ya nkaka yina ke kwamisaka mavimpi ya nge.

24 Masumu ya bantu ya nkaka me zabana na bantu nyonso mpe ke nataka mbala mosi na lusambusu, kasi masumu ya ba ya nkaka ke zabanaka na manima. 25 Mutindu mosi mpe bansalulu ya mbote ke zabanaka na bantu nyonso mpe bansalulu yina ke ve ya mbote, ba lenda bumba ve yawu.

6 Bika ti ba yina ke na yisi ya bungaamba tatamana na kubakila bamfumu ya bawu mutindu bantu yina me lunga kuzwa lukumu, samu ba zonzila ata fioti ve mambu ya yimbi na nkumbu ya Nzambi mpe na malongi ya yandi. 2 Dyaka, ba yina ke na bamfumu yina ke bandimi, ba kondwa ve buzitu na bamfumu ya bawu samu ba kele bampangi. Kasi ba zola sadila bawu na ntima nyonso samu ba yina ke kuzwaka balusakumunu ya kisalu ya bawu ya mbote ke bandimi mpe bampangi yina ba ke zolaka mingi.

Tatamana na kulonga bamambu yayi mpe kindisa bawu na kusala yawu. 3 Kana muntu ke longaka malongi ya nkaka mpe ke ndimaka ve malongi ya mbote yina me katuka na Mfumu ya beto Yesu Kristo, mpe yandi ke ndimaka ve malongi yina ke ya kukwelana na kukangama na Nzambi, 4 yandi ke ya kufuluka na lunangu mpe ke bakulaka ata kima mosi ve. Yandi ke na kimbevo ya kuswana mpe ke nwanaka samu na bampova.* Bamambu yayi ke butaka musoki, kuswana, songi-songi, kukanisa mambu ya yimbi yina bampangi me sala ve, 5 ya ke salaka ti babakala yayi ya makanisi ya yimbi yina me losa matsyeleka kuswana ntangu nyonso na bamambu yina ke ve mfunu, mpe ba ke sosaka kukulisa kukangama na Nzambi samu na kuzwa kima. 6 Ya tsyeleka, kana beto ke ya kukangama na Nzambi mpe ke sepelaka na bima yina beto ke na yawu, beto ke kuzwa bima mingi ya mbote. 7 Ntangu beto butukaka na yinza yayi, beto kwizaka na ata kima, ntangu beto ke kufwa mpe, beto ke kwenda na ata kima. 8 Ni na yawu, kana beto ke na madya mpe bilele,* beto ke sepela na yawu.

9 Kasi bantu yina ke salaka nyonso samu na kukuma bamvwama ke kubwaka na ntotolo mpe na mutambu, na bansatu mingi ya buzoba mpe ya yimbi yina ke nataka bantu na lufwa ya mankululu. 10 Samu luzolo ya mbongo ke myanzi ya mutindu nyonso ya mambu ya yimbi, mpe na kusalaka nyonso samu na kusepelisa luzolo yayi, mingi me katuka na nzila ya kiminu mpe me talisa banzutu ya bawu mpasi ya konso mutindu.

11 O nge muntu ya Nzambi, kima bamambu yayi. Kasi landa lunungu,* kukangama na Nzambi, kiminu, luzolo, kukanga ntima, mpe lembami. 12 Nwana mvita ya mbote ya kiminu. Simba ngolo luzingu ya ntangu nyonso yina ba bokilaka nge mpe yina nge ndimaka pwelele na meso ya bambangi mingi.

13 Na mantwala ya Nzambi yina ke bumbaka bima nyonso na luzingu mpe na mantwala ya Kristo Yesu, yina salaka kimbangi ya mbote na mantwala ya Ponse Pilate, mu ke na zonzaka na nge 14 na kuzitisa musiku na mutindu ya kuvedila mpe na mutindu yina ba lenda semba ve nge, tii na kilumbu ya kutalana ya Mfumu ya beto Yesu Kristo, 15 kutalana ya Mfumu ya kilengi kaka mosi yina ke talana na ntangu yina ba soolaka. Yandi ke Ntinu* ya ba yina ke na yalaka mutindu bantinu mpe Mfumu ya ba yina ke na yalaka mutindu bamfumu. 16 Kaka ni yandi lenda kufwa ve, yandi ke zingaka na nsemo yina bantu lenda pusana ve pene-pene na yawu, yina ata muntu mosi ve me talaka to lenda tala. Bika ti yandi kuzwa lukumu mpe ngolo ya ntangu nyonso. Ameni.

17 Zonza na bantu yina ke na bimvwama na yinza* yayi na kuvanda ve na lulendo, mpe na kutula ve kivuvu na bimvwama yina ke bubu yayi mpe yina lenda zimbana mbasi, kasi na Nzambi yina ke pesaka beto bima mingi ya kulutila samu beto vanda na kilengi. 18 Zonza na bawu na kusala bamambu ya mbote, na kuvanda bamvwama na bansalulu ya mbote, na kuvanda na kifu ya kukabulaka mpe ya kubongama na kukabula. 19 Ba ke kutika bimvwama samu na bawu mosi na bisika ya mbote samu na bilumbu yina ke kwiza, samu ba simba ngolo luzingu ya tsyeleka.

20 Timote, bumba kima yina ba pesaka nge, kuwa ve banzonzolo yina ke ve mfunu, yina ke kwelanaka ve na dikanisi ya Nzambi mpe makanisi ya bantu yina ke kanisaka ti ba ke na nzayilu, kasi luzabu ya bawu ke ve ya kukwelana na “luzabu” ya matsyeleka. 21 Samu ba ya nkaka lakisaka na lulendo nyonso ti ba ke na luzabu, mingi na kati ya bawu kwendaka ntama na kiminu.

Bika ti ntima ya kulutila mbote vanda na beno.