NA BAEBRE

1 Na ntama Nzambi vanda zonzaka na bankooko ya beto na nzila ya bambikudi bambala mingi mpe na bafaso mingi. 2 Ntangu yayi na nsuka ya bilumbu yayi, yandi me zonza na beto na nzila ya Mwana ya yandi, yina yandi soolaka na kubaka dikabu ya bima nyonso mpe na nzila ya yandi, Nzambi yidikaka yinza.* 3 Nkembo ya Nzambi ke talanaka na yandi mpe mutindu yandi kele, me fwanana na mutindu Nzambi kele. Na nzila ya ngolo ya dyambu ya yandi, bima nyonso ke kaka na luzingu. Na manima ya kusukula masumu ya beto, yandi kwendaka vanda na diboko ya bakala ya Mfumu ya nene na mazulu. 4 Ni na yawu, yandi me lutila bambazi samu yandi me kuzwa nkumbu mosi ya kulutila ya bawu.

5 Na kifwani, na wapi mbazi Nzambi zonzaka: “Nge ke mwana ya munu. Bubu yayi mu me kuma tata ya nge”? Mpe dyaka: “Mu ke kuma tata ya yandi, mpe yandi ke kuma mwana ya munu”? 6 Kasi ntangu yandi me filisa dyaka Mwana ya yandi ya ntete na ntoto, yandi me zonza: “Bika ti bambazi nyonso ya Nzambi kufukama na mantwala ya yandi.”

7 Dyaka, yandi me zonza samu na bambazi: “Yandi ke salaka ti bambazi ya yandi vanda bampeve mpe ti bisadi* ya yandi vanda mulaka* ya tiya.” 8 Kasi yandi me zonza mutindu yayi samu na Mwana: “Nzambi ke kiti ya nge ya Kimfumu samu na mvula na mvula, mpe yinti ya Kimfumu ya nge kele yinti ya lunungu.* 9 Nge zolaka lunungu, kasi nge yiinaka kuvweza musiku. Ni na yawu Nzambi, Nzambi ya nge, tulaka nge mafuta ya kyese kulutila bampangi ya nge.” 10 Mpe: “Na kubanda, O Mfumu, nge tulaka bafondasio ya ntoto, mpe zulu kele kisalu ya maboko ya nge. 11 Yawu nyonso ke kufwa, kasi nge, nge ke bikana mpe mutindu kinkuti, ya ke nzuluka nyonso, 12 mpe nge ke futika yawu mutindu kinkuti ya madidi, mutindu kilele, ba ke soba yawu. Kasi nge, nge ke kaka mutindu nge vandaka mpe bamvula ya nge ke manisa ata fioti ve.”

13 Kasi samu na wapi mbazi yandi zonzaka: “Vanda na diboko ya munu ya bakala tii ntangu mu ke tula bambeni ya nge na yisi ya makulu ya nge mutindu kima yina ba ke tulaka makulu”? 14 Ba kele ve bawu nyonso bampeve samu na kisalu ya santu,* yina yandi filisaka samu na kusadisa ba yina ke kuzwa dikabu ya luvuukusu?

2 Ni na yawu, ya ke mfunu ti beto tula dikebi ya kulutila na mambu yina beto kuwaka, samu beto kubika ata fioti ve nzila. 2 Kana bamambu yina Nzambi zonzaka na nzila ya bambazi talanaka ti ya kele ya tsyeleka mpe kana disumu nyonso mpe mambu nyonso ya kukondwa kutumama kuzwaka kitumbu na kulandaka lunungu, 3 wapi mutindu beto lenda kima kitumbu kana beto me losa luvuukusu ya nene yayi? Samu ni Mfumu ya beto bandaka kusamuna luvuukusu yayi mpe ba yina kuwaka yawu na yandi, lakisaka beto ti ya ke tsyeleka 4 yina Nzambi pesaka kimbangi na nzila ya bidimbu, ya bimangu,* mpe ya bamambu ya ngolo ya mutindu na mutindu mpe na nzila ya mpeve ya santu yina yandi kabulaka ya kukwelana na luzolo ya yandi.

5 Samu yandi tulaka ve ntoto yina ke kwiza, yina beto ke na zonzilaka, na yisi ya lutumu ya bambazi. 6 Kasi na kisika mosi mbangi mosi zonzaka: “Nani ke muntu samu nge kanisa na yandi to nani ke mwana ya muntu samu nge tudila yandi dikebi? 7 Nge salaka yandi mwa fioti na yisi ya bambazi, nge fulusaka yandi na nkembo mpe na lukumu mpe nge tulaka yandi na zulu ya bima yina nge yidikaka na maboko ya nge. 8 Nge tulaka bima nyonso na yisi ya makulu ya yandi.” Na kutulaka bima nyonso na yisi ya yandi, Nzambi bikaka ata kima mosi ve yina ke vanda ve ya kutumama na yandi. Bubu yayi beto ke na talaka ntete ve ti bima nyonso ke na yisi ya yandi. 9 Beto ke na talaka Yesu, yina ba kumisaka mwa fioti na yisi ya bambazi, kasi ntangu yayi ba me lwatisa yandi yimpu ya nkembo mpe ya lukumu samu yandi talaka mpasi ya lufwa, samu na nzila ya ntima ya kulutila mbote ya Nzambi, yandi kufwa samu na bantu nyonso.

10 Bima nyonso kele samu na nkembo ya Nzambi mpe ni na nzila ya yandi yawu kele. Na yawu, samu na kupesa nkembo na bana mingi, ya lombaka ti yandi kumisa santu Ntwadisi ya ntete na nzila ya bampasi. Nzambi ke vuukisa bawu na nzila ya Ntwadisi ya ntete yina. 11 Muntu yina ke kumisaka santu mpe yina ba ke na kumisaka santu, bawu nyonso zole me katuka na muntu mosi, ni na yawu yandi ke ve na nsoni ya kubokila bawu bampangi, 12 ntangu yandi ke zonzaka: “Mu zola kuzonzila nkumbu ya nge na bampangi, na kati-kati ya kimvuka mu ke kembila nge na banzimbu.” 13 Dyaka: “Mu ke tula kivuvu ya munu na yandi.” Dyaka: “Tala! Munu na bana ya fioti, yina Yehova* pesaka munu.”

14 Na yawu, samu “bana ya fioti” kele bantu ya musuni mpe ya menga, mutindu mosi yandi mpe me kuma muntu ya musuni mpe ya menga, samu na nzila ya lufwa ya yandi, yandi lenda kufwa na mbala mosi muntu yina ke nataka lufwa, ya zola zonza Dyabulu, 15 mpe samu na kupesa kimpwanza na bantu nyonso yina boma ya lufwa kumisaka bangaamba luzingu ya bawu nyonso. 16 Ya tsyeleka, ni bambazi ve yandi ke na kwizaka sadisa, kasi ni bana* ya Abrahami yandi ke na kwizaka sadisa. 17 Ni na yawu, ya lombaka ti yandi kuma mutindu “bampangi” ya yandi na bamambu nyonso, samu yandi kuma nganga-nzambi ya nene yina ke tadilaka bantu kyadi mpe yina ke ya kukwikama na bamambu ya Nzambi, samu na kupesa munkayulu ya kuvutula kindiku* samu na masumu ya bantu. 18 Samu yandi mosi talaka mpasi ntangu ba vanda meka yandi, yandi lenda sadisa mpe bantu yina ba ke na mekaka.

3 Ni na yawu bampangi ya santu, ba yina ba me bokila samu na kukwenda na zulu, beno tula makanisi ya beno na muntu yina beto ndimaka mutindu ntumwa mpe nganga-nzambi ya nene: Yesu. 2 Yandi vandaka ya kukwikama na Muntu yina soolaka yandi, kaka mutindu Moyize mpe vandaka ya kukwikama na yinzo nyonso ya Muntu yina. 3 Yandi* me fwana kuzwa nkembo mingi kuluta Moyize, samu muntu yina ke tungaka yinzo ke vandaka na lukumu mingi kuluta yinzo yawu mosi. 4 Ya tsyeleka konso yinzo ke na muntu yina tungaka yawu, kasi muntu yina tungaka bima nyonso ni Nzambi. 5 Moyize vandaka ya kukwikama mutindu kisadi na yinzo nyonso ya Nzambi mutindu kimbangi* ya bima yina ba zola zonza na manima, 6 kasi Kristo vandaka ya kukwikama mutindu mwana na zulu ya yinzo ya Nzambi. Beto kele yinzo ya Nzambi kaka kana tii na nsuka, beto kangama ngolo na bukindi yina ke nataka beto na kuzonza mpe na kivuvu yina beto ke bulaka ntulu.

7 Ni na yawu, kaka mutindu mpeve ya santu ke na zonzaka: “Bubu yayi kana beno kuwa ndinga ya yandi, 8 beno kukumisa ve bantima ya beno ngolo mutindu ntangu bankooko ya beno sombolaka nkele ya munu ya ngolo, mutindu na kilumbu yina ba mekaka munu na ntoto ya kuyuma, 9 kisika yina bankooko ya beno mekaka munu ata ti ba talaka bamambu yina mu salaka na kati ya bamvula 40. 10 Ni na yawu, mu kumaka na ngaanzi samu na dibuta yayi mpe mu zonzaka: ‘Ba ke kwendaka ntangu nyonso ntama na bantima ya bawu, mpe ba lendaka ve kuzaba banzila ya munu.’ 11 Ni na yawu mu zengaka ndefi na kati ya nkele ya munu: ‘Ba ke kota ve na kupema ya munu.’ ”

12 Bampangi, beno sala keba samu ata muntu mosi ve na kati ya beno kukuma na ntima ya yimbi yina me kondwa kukwikama mpe kwenda ntama na Nzambi ya moyo, 13 kasi beno tatamana na kukindisa bampangi bilumbu nyonso, ntangu nyonso yina beto ke ntete na luzingu na kilumbu yina ba me bokila “Bubu yayi,” samu ngolo ya kuvuna ya disumu kukumisa ntima ya ata muntu na kati ya beno ngolo. 14 Beto ke kuzwa kima yina Yesu me kuzwa,* kaka kana beto kangama ngolo tii na nsuka na kiminu yina beto vandaka na yawu na kubanda. 15 Masonoko ke zonzaka: “Bubu yayi kana beno kuwa ndinga ya yandi, beno kukumisa ve bantima ya beno ngolo mutindu ntangu bankooko ya beno sombolaka nkele ya munu ya ngolo.”

16 Na yawu, nani kuwaka kasi sombolaka nkele ya yandi ya ngolo? Ya ke ve ba yina nyonso basikaka na Ezipte na lutwadusu ya Moyize? 17 Dyaka, samu na banani Nzambi kuwaka ngaanzi na kati ya bamvula 40? Ya vandaka ve samu na ba yina sumukaka mpe yina bamvumbi ya bawu bikanaka na ntoto ya kuyuma? 18 Mpe na banani yandi zengaka ndefi ti ba ke kota ve na kupema ya yandi? Ya vandaka ve samu na ba yina tumamaka ve? 19 Na yawu, beto ke na talaka, ba lenda pema ve na kilumbu ya kupema ya Nzambi samu ba ke ve na kiminu.

4 Na yawu, samu nsilulu ya kukota na kupema ya yandi ke ntete, bika beto vanda ekenge* samu beto zimbisa ve nsilulu yayi. 2 Samu ba samunaka mpe beto nsangu ya mbote kaka mutindu ba samunaka na bawu, kasi mambu yina ba kuwaka natinaka ve bawu ata mambu ya mbote, samu na kiminu ba vandaka ve na bumosi na ba yina vanda kuwa. 3 Na yawu samu na beto bantu yina ke lakisaka kiminu, beto ke kota na kupema yina yandi zonzaka: “Ni na yawu mu zengaka ndefi na kati ya nkele ya munu, ‘Ba ke kota ve na kupema ya munu,’ ” ata ti bisalu ya yandi manisaka ntangu yandi yidikaka yinza. 4 Na kisika mosi yandi me zonza mambu yayi na yina me tadila kilumbu ya 7: “Nzambi manisaka kisalu yina yandi vanda sala mpe yandi pemaka kilumbu ya 7,” 5 mpe yandi me zonza dyaka: “Ba ke kota ve na kupema ya munu.”

6 Bantu yina ba samunaka ntete nsangu ya mbote, kotaka ve na kupema ya yandi samu na kukondwa kutumama, kasi ba ya nkaka ke ntete na bweso ya kukota na kati ya kupema ya yandi. 7 Ni na yawu, na manima ya bantangu mingi, yandi zonzaka dyaka mutindu yayi na nkunga ya Davidi, “Bubu yayi” kaka mutindu mu zonzaka yawu na ntama: “Bubu yayi kana beno kuwa ndinga ya yandi, beno kukumisa ve bantima ya beno ngolo.” 8 Kana Yozue kotisaka bawu na kisika ya kupema, Nzambi zola zonzila ve kilumbu ya nkaka. 9 Ya me bikana na kilumbu mosi ya kupema ya saba samu na dikanda ya Nzambi. 10 Samu muntu yina me kota na kupema ya Nzambi, yandi me pema mpe na bisalu ya yandi, kaka mutindu Nzambi pemaka mpe na bisalu ya yandi.

11 Na yawu, beto sala nyonso samu beto kota na kupema yina, samu ata muntu kubwa na kulandaka kifwani ya kukondwa kutumama. 12 Samu mambu ya Nzambi ke moyo mpe ngolo, ya ke ya kulutila bambele nyonso yina kele na meno na bisika nyonso zole, ya ke kotaka tii na kukabula mwela* na mpeve* mpe mikwa na mafuta yina ke na kati ya mikwa, mpe ya ke na makoki ya kusala luswaswanu na kati ya makanisi mpe mabanza ya ntima. 13 Mpe ya ke ve na muntu mpe ata kima yina ke ya kubumbana na meso ya Nzambi, mpe bima nyonso ke talanaka pwelele na meso ya muntu yina beto me fwana kupesa mvutu na mambu nyonso yina beto ke salaka.

14 Ni na yawu, samu beto ke na nganga-nzambi ya nene yina me lutila banganga-nzambi nyonso ya nene, Yesu mwana ya nzambi yina kwendaka na zulu, beto tatamana na kuzonza pwelele ti beto ke na kiminu na yandi. 15 Nganga-nzambi ya beto ya nene ke zabaka ntangu beto ke vandaka ya kulemba, yandi ke muntu yina ba mekaka na bamambu nyonso mutindu beto, kasi yandi salaka ve disumu. 16 Na yawu, bika beto kwenda pene-pene na kiti ya kimfumu ya ntima ya kulutila mbote ya Nzambi na kuzonzaka na kiminu, samu yandi tadila beto kyadi mpe yandi lakisa beto ntima ya kulutila mbote samu na kusadisa beto na ntangu ya kulunga.

5 Konso nganga-nzambi ya nene yina ba me baka na kati ya bantu, kele samu na kusadila Nzambi samu na mbote ya bantu, samu na kupesa makabu mpe minkayulu samu na masumu. 2 Yandi lenda lakisa ntima ya mbote na bantu yina me zaba ve yinki ke mambu ya mbote mpe disumu, samu yandi mosi mpe ke bwabanaka na bamambu yina ke lembisaka yandi. 3 Ni na yawu, yandi me fwana kupesa minkayulu samu na masumu ya yandi mosi kaka mutindu yandi ke salaka yawu samu na masumu ya bantu.

4 Muntu ke bakaka ve lukumu yayi yandi mosi, kasi yandi ke kuzwaka yawu kaka ntangu Nzambi me bokila yandi, mutindu yandi salaka yawu na Aroni. 5 Mutindu mosi mpe, Yesu kukipesaka ve nkembo ntangu yandi kumaka nganga-nzambi ya nene, kasi yandi kuzwaka nkembo na Muntu yina zonzaka na yandi: “Nge ke mwana ya munu. Bubu yayi mu me kuma tata ya nge.” 6 Mutindu yandi zonzaka mpe yawu na bisika ya nkaka: “Nge ke nganga-nzambi samu na ntangu nyonso mutindu Melkisedeki.”

7 Ntangu yandi vandaka awa na ntoto,* Kristo bondilaka mpe lombaka na ndinga ya ngolo na mansangasa, na sika ya Muntu yina vandaka na makoki ya kuvuukisa yandi na lufwa, mpe yandi kuzwaka bamvutu na balusambu ya yandi samu yandi vandaka na boma ya Nzambi. 8 Ata ti yandi vandaka mwana, yandi longokaka kutumama na nzila ya bampasi yina yandi kutanaka na yawu. 9 Mpe na manima ntangu ba kumisaka yandi muntu ya kulunga, yandi kumaka nzila yina ke nataka na luzingu ya ntangu nyonso samu na bantu nyonso yina ke tumamaka na yandi, 10 samu Nzambi soolaka yandi na kuvanda nganga-nzambi ya nene mutindu Melkisedeki.

11 Beto kele na bamambu mingi ya kuzonza na yina me tadila yandi, kasi ya kele bamambu ya mpasi na kuzonzila, samu ti beno ke na salaka ve bangolo samu na kubakula. 12 Ata ti ntangu yayi* beno me bonga kuvanda milongi, beno ke dyaka na nsatu ya muntu na kulonga beno kubanda ya malongi ya pete ya bamambu ya santu ya Nzambi, mpe beno ke dyaka na nsatu ya kunwa mabene na kisika ya kudya madya ya kilo. 13 Samu muntu yina ke tatamana kaka na kunwa mabene, yandi zaba ve mambu ya lunungu ya Nzambi, samu yandi ke mwana ya fioti. 14 Kasi madya ya kilo ke samu na bantu ya kuyela, ba yina longokaka kusadila makoki ya bawu ya kukanisa. Na yawu ba lenda sala luswaswanu na kati ya mambu ya mbote mpe ya yimbi.

6 Ntangu yayi beto me kwikila na malongi yina beto longokaka ntete na yina me tadila Kristo. Bika beto sala ngolo samu beto kuma bantu ya kuyela, na kukangamaka ve na kulongoka malongi ya ntete mbala na mbala, ya zola zonza kubalula ntima na bisalu ya kufwa mpe kukwikila na Nzambi, 2 malongi na yina me tadila mbotokolo mpe kutula maboko na zulu ya bantu, kuvumbuka ya bantu ya kufwa mpe lusambusu* ya mvula na mvula. 3 Mpe ni yina beto ke sala, kana Nzambi pesa beto nzila.

4 Na yawu, ba yina kuzwaka nsemo, ba yina mekaka dikabu ya ofele ya mazulu, ba yina kuzwaka mpeve ya santu, 5 ba yina mekaka mambu ya mbote ya Nzambi mpe bangolo* ya yinza* yina ke kwiza, 6 kasi ba kubwaka, ba lenda nata dyaka ve bawu na kubalula ntima, samu bawu mosi ke na tulaka dyaka Mwana ya Nzambi na zulu ya yinti ya mpasi mpe ke na talisaka yandi nsoni na meso ya bantu. 7 Samu ntoto ke kuzwaka lusakumunu ya Nzambi ntangu ya ke kunwaka maza ya mvula yina ke kubwaka bambala na bambala na zulu ya yawu mpe na manima ya ke butaka bambuma yina ke mfunu samu na bantu yina ba kundilaka yawu. 8 Kasi kana ya buta bayinti ya bansende, ba ke losa yawu mpe ntama mingi ve, ba ke loka yawu, mpe na nsuka, ba ke yoka yawu.

9 Kasi ata ti beto ke na zonzaka mutindu yayi, beto ke na kundima ti beno bampangi ya luzolo, beno ke bantu ya mbote kulutila bawu mpe beno ke salaka mambu yina ke nataka na luvuukusu. 10 Nzambi ke ve ya kukondwa lunungu samu yandi zimbana bamambu yina beno salaka mpe luzolo yina beno lakisaka samu na nkumbu ya yandi na kusadilaka basantu mpe na kutatamanaka kusadila bawu. 11 Kasi beto zola ti konso muntu na kati ya beno lakisa tiya ya mutindu mosi, samu yandi vanda na kivuvu ya ngolo tii na nsuka, 12 samu beno kuma ve na bubolo, kasi beno landa kifwani ya bantu yina ke kuzwa bansilulu na nzila ya kiminu mpe ya ntima ya yinda.

13 Ntangu Nzambi pesaka nsilulu na Abrahami, yandi zengaka ndefi na nkumbu ya yandi mosi samu ya ke ve na muntu yina me lutila yandi. 14 Yandi zonzaka: “Ya tsyeleka mu ke sakumuna nge mpe ya tsyeleka mu ke kumisa nge mingi.” 15 Na yawu, na manima ya kulakisa ntima ya yinda, Abrahami kuzwaka nsilulu yayi. 16 Samu bantu ke zengaka ndefi na nkumbu ya muntu ya kulutila bawu, mpe ndefi ya bawu ke manisaka bantembe nyonso samu ndefi ke mambu yina musiku ke ndimaka. 17 Mutindu mosi mpe, ntangu Nzambi bakaka mukanu ya kulakisa pwelele na bantu yina ke baka dikabu ya nsilulu ti dikanisi* ya yandi ke sobaka ve, yandi zengaka ndefi samu na kulakisa ti ya ke lungana ya tsyeleka, 18 samu na bamambu zole yina ke sobaka ve, yina samu na yawu Nzambi lenda vuna ata fioti ve. Beto bantu yina me kima mpe me kwenda bumbana na bisika ya ngolo, ba me kindisa beto mingi na kusimba ngolo kivuvu yina ba me tula na mantwala ya beto. 19 Beto ke na kivuvu yayi mutindu kisengo yina ke simbaka bwatu samu na mwela,* ya ke ya tsyeleka mpe ngolo mpe ya ke kotaka na manima ya rido, 20 kisika yina Yesu kotaka tekila beto, yandi fungulaka mpe bongisaka nzila samu na beto. Yandi kumaka nganga-nzambi ya nene samu na ntangu nyonso mutindi Melkisedeki.

7 Na yawu Melkisedeki yayi, mfumu ya salemi, nganga-nzambi ya Nzambi ya kulutila zulu, kutanaka na Abrahami ntangu Abrahami vanda vutuka na manima ya kufwa bamfumu mpe yandi sakumunaka Abrahami, 2 mpe Abrahami pesaka yandi kikunku mosi na kati ya bikunku 10* ya bima nyonso yina yandi kuzwaka. Ntete-ntete nkumbu ya yandi zola zonza “Mfumu ya lunungu,” mpe yandi ke dyaka mfumu ya Salemi, yina zola zonza “Mfumu ya Kizunu.” 3 Samu yandi kele ve na tata, yandi kele ve na mama, yandi kele ve na bankooko, yandi kele ve na kubanda ya bilumbu to nsuka ya luzingu, kasi samu ba me kumisa yandi mutindu Mwana ya Nzambi, yandi ke nganga-nzambi samu na ntangu nyonso.

4 Kutala mutindu bakala yayi vandaka mfunu, bakala yayi yina Abrahami mfumu ya dikanda, pesaka kikunku mosi na kati ya bikunku 10 ya bima nyonso ya kitoko yina yandi kuzwaka. 5 Ya tsyeleka, na kutadilaka Musiku, bana ya Levi yina ke kuzwaka kisalu ya bawu ya kinganga-nzambi, ke na luve ya kuzwa na bantu, kikunku mosi na kati ya bikunku 10 ya bima nyonso, ya zola zonza na bampangi ya bawu ata bampangi ya bawu kele mitekolo* ya Abrahami. 6 Kasi muntu yayi, yina vandaka ve muntu ya dikanda ya Levi, kuzwaka kikunku mosi na kati ya bikunku 10 yina katukaka na Abrahami mpe yandi sakumunaka Abrahami muntu yina vandaka na bansilulu. 7 Ntembe kele ve ti, muntu yina me lutila fioti me kuzwa lusakumunu na muntu yina me lutila nene. 8 Balevi vanda kuzwaka kikunku mosi na kati ya bikunku 10 mpe ba vandaka bantu yina ke kufwaka, kasi muntu ya nkaka yina kuzwaka kikunku mosi na kati ya bikunku 10, masonoko me zonza ti yandi ke moyo. 9 Mpe beto lenda zonza ti, ata Levi yina kuzwaka kikunku mosi na kati ya bikunku 10, futaka kikunku mosi na kati ya bikunku 10 na nzila ya Abrahami, 10 samu yandi vandaka nabunu yandi butuka mutindu mwana yina me katuka* na nkooko ya yandi Abrahami, ntangu Melkisedeki kutanaka na Abrahami.

11 Kana bantu lendaka kukuma ya kulunga na nzila ya kinganga-nzambi ya dikanda ya Levi, (samu ya vandaka kitini mosi ya mfunu ya Musiku yina ba pesaka bantu) ya zolaka vanda kwandi dyaka mfunu ti nganga-nzambi ya nkaka kubasika, yina ba ke zonza ti yandi ke mutindu Melkisedeki, kasi ve mutindu Aroni? 12 Samu kinganga-nzambi ke na sobaka, ya me kuma mfunu na kusoba mpe Musiku. 13 Na yawu muntu yina samu na yandi ba zonzaka bamambu yayi, katukaka na dikanda ya nkaka mpe na dikanda yina ata muntu salaka na kisika ya minkayulu. 14 Samu ya ke pwelele ti Mfumu ya beto katukaka na dikanda ya Yuda, kasi Moyize zonzaka ata kima na yina me tadila banganga-nzambi yina katukaka na dikanda yina.

15 Kasi mambu yayi kumaka dyaka pwelele na mutindu ya kulutila, ntangu nganga-nzambi ya nkaka yina ke mutindu Melkisedeki basikaka. 16 Yandi ke na salaka mutindu nganga-nzambi, ya ke ve samu yandi me katuka na dikanda mutindu musiku ke lombaka yawu, kasi samu yandi ke na ngolo yina ke na pesaka yandi luzingu yina lenda kufwa ve, 17 samu ba me pesa kimbangi yayi samu na yandi: “Nge ke nganga-nzambi samu na ntangu nyonso mutindu Melkisedeki.”

18 Na yawu, ba katulaka musiku ya ntete samu ya vandaka ve ngolo mpe ya vandaka ve na mambu ya mbote. 19 Samu Musiku kumisaka ata kima, kima ya kulunga, kasi ni kukwiza ya kivuvu mosi ya kulutila mbote salaka yawu. Kivuvu yina na nzila ya yawu, beto ke na pusanaka pene-pene ya Nzambi. 20 Dyaka, samu ya salamaka na ndefi 21 (samu ya ke na bantu yina ba soolaka mutindu banganga-nzambi kukondwa ndefi, kasi ba soolaka Yesu mutindu nganga-nzambi na nzila ya ndefi. Na yina me tadila yandi, Nzambi zonzaka: “Yehova* me zenga ndefi mpe yandi ke soba ve makanisi ya yandi,* ‘Nge ke nganga-nzambi samu na ntangu nyonso’ ”), 22 Yesu me kuma mambu yina ke na lakisaka pwelele ti luwawanu ya kulutila mbote ke lungana. 23 Dyaka banganga-nzambi mingi vanda landasana, samu ti lufwa vanda sala ti ba tatamana ve na kusala kisalu yayi. 24 Kasi samu yandi ke tatamana na kuzinga ntangu nyonso, bunganga-nzambi ya yandi ke kwenda ve na muntu ya nkaka. 25 Na yawu, yandi ke mpe na makoki ya kuvuukisa bantu yina na nzila ya yandi ke na pusanaka pene-pene ya Nzambi, samu yandi ke ntangu nyonso na luzingu na kubondila samu na bawu.

26 Ni nganga-nzambi ya nene ya mutindu yayi beto vandaka na yandi nsatu. Yandi ke ya kukwikama, me kondwa mambu yina ba lenda funda yandi, me kondwa mvindu, mpe yandi ke ya kukabuka na bantu ya masumu, mpe yandi ke ya kuzangama kulutila mazulu. 27 Yandi kele ve mutindu banganga-nzambi ya nene yina. Yandi kele ve na nsatu ya kupesa minkayulu bilumbu nyonso, ntete-ntete samu na masumu ya yandi mosi mpe na manima samu na bantu, samu yandi salaka yawu mbala mosi samu na ntangu nyonso ntangu yandi pesaka nzutu ya yandi mosi. 28 Samu Musiku ke tulaka bantu ya masumu mutindu banganga-nzambi, kasi mambu ya ndefi yina ba zengaka na manima ya Musiku ke tulaka Mwana yina ba me kumisa ya kulunga samu na ntangu nyonso.

8 Mambu ya ngudi ya mambu yayi beto ke na zonzaka ni yayi: Beto ke na nganga-nzambi ya nene ya mutindu yayi, mpe yandi me vanda na diboko ya bakala ya kiti ya Kimfumu ya Nzambi na mazulu. 2 Yandi ke kisadi* ya kisika ya santu mpe ya tenta ya tsyeleka yina Yehova* salaka, kasi muntu ve. 3 Ba ke soolaka konso nganga-nzambi ya nene samu na kupesa makabu mpe minkayulu. Na yawu, ya vandaka mfunu ti muntu yayi mpe vanda na kima ya kupesa. 4 Kana yandi vandaka na ntoto, yandi zola vanda ve nganga-nzambi, samu ya ke na bantu yina ke pesaka makabu na kulandilaka Musiku. 5 Kisalu ya santu yina babakala yayi ke salaka ke kaka kifwani mpe mpewo* ya bima ya mazulu, kaka mutindu Moyize ntangu yandi vanda sosa kutunga tenta, Nzambi pesaka yandi musiku yayi: “Ntangu nge ke sala mambu nyonso, sala yawu na kulandaka kifwani ya yina ba lakisaka nge na mongo.” 6 Kasi ntangu yayi, Yesu me kuzwa kisalu ya kulutila mbote* samu yandi ke mpe muntu yina ke vutulaka kindiku ya luwawanu mosi ya kulutila mbote yina ba tulaka na kulandaka musiku mpe yina me simbama na bansilulu ya kulutila kitoko.

7 Kana luwawanu ya ntete vandaka ya lunungu,* mfunu ya luwawanu ya zole zola vanda ve. 8 Na yawu yandi sembaka bantu ntangu yandi zonzaka: “ ‘Tala! kilumbu ke kwiza,’ me zonza Yehova,* ‘mu ke sala luwawanu ya malu-malu na dikanda ya Izraele mpe na dikanda ya Yuda. 9 Ya ke vanda ve mutindu mosi na luwawanu yina mu salaka na bankooko ya bawu, na kilumbu yina mu simbaka bawu na diboko samu na kubasisa bawu na bwala ya Ezipte. Samu ba me bika luwawanu ya munu, na yawu mu me bika kutula bawu dikebi,’ me zonza Yehova.*

10 “ ‘Yayi ni luwawanu mu ke sala na dikanda ya Izraele na manima ya bilumbu yina,’ me zonza Yehova.* ‘Mu ke tula misiku ya munu na makanisi ya bawu, mpe na kati ya bantima ya bawu, mu ke sonika yawu mpe mu ke kuma Nzambi ya bawu mpe ba ke kuma dikanda ya munu.

11 “ ‘Mpe ata muntu na kati ya bawu ke zonza dyaka na bantu ya bwala ya yandi mpe na mpangi ya yandi: “Zaba Yehova!”* Samu bawu nyonso ke zaba munu, kubanda na muntu yina ke ata fioti ve mfunu, tii na muntu ya kulutila mfunu na kati ya bawu. 12 Samu mu ke lakisa ntima ya mawa na bisalu ya bawu ya kukondwa lunungu* mpe mu ke bambuka ata fioti ve moyo masumu ya bawu.’ ”

13 Na kuzonzaka “luwawanu ya malu-malu,” yandi salaka ti luwawanu ya ntete vanda dyaka ve mfunu. Na yawu, kima yina ke dyaka ve mfunu mpe ke na nunaka, me kuma pene-pene na kuzimbana.

9 Luwawanu ya ntama vandaka na mambu yina musiku vanda lomba samu na kisalu ya santu mpe kisika ya yawu ya santu na ntoto. 2 Na yawu ba tungaka kitini ya ntete ya tenta, kisika yina vanda vandaka kima ya kutudila mwinda, mesa, mpe mampa yina ba pesaka na Nzambi. Ba ke bokilaka yawu kisika ya santu. 3 Kasi na manima ya rido ya zole, ya vandaka na kitini ya nkaka ya tenta yina ba vanda bokilaka kisika ya kulutila santu. 4 Ya vandaka na kima mosi yina ba yidikaka na wolo* samu na kuyokila ansan mpe sanduku ya luwawanu yina ba zipaka yawu nyonso na wolo mpe na kati ya yawu vandaka na ndonga ya wolo, yina vandaka na mane na kati mpe yinti ya Aroni yina basisaka bifulu mpe matadi yina vandaka ya kusonama misiku ya Nzambi. 5 Na zulu ya yawu vandaka na basherube ya nkembo yina mpewo ya bawu vanda fuka kitapu ya kufuka masumu. Kasi ya ke ve ntangu ya kuzonzila mosi na mosi ya bamambu yayi.

6 Na manima ya kutunga bima yina mutindu yayi, banganga-nzambi vanda kotaka ntangu nyonso na kitini ya ntete ya tenta samu na kusala kisalu ya bawu ya santu, 7 kasi kaka nganga-nzambi ya nene vanda kotaka na kitini ya zole mbala mosi na mvula. Yandi vanda kotaka ve kuna, kana yandi vandaka ve na menga yina yandi vanda pesaka samu na yandi mosi mpe samu na masumu ya bantu yina vanda salaka yimbi kukondwa kuzaba. 8 Ni na mutindu yina mpeve ya santu ke na lakisaka pwelele ti nzila yina ke nataka na kisika ya santu zabanaka ntete ve ntangu tenta ya ntete vandaka ya kutelama. 9 Tenta yango ke kifwani samu na ntangu yayi, mpe na mutindu yina kele ya kukwelana na kifwani yayi, ba vanda pesaka makabu mpe minkayulu. Kasi bamambu yayi lenda sala ve ti muntu sala kisalu ya santu na mutindu ya kulunga na ntima ya kuvedila. 10 Ya me tadila kaka madya mpe kuyobila* mutindu Musiku ke lombaka yawu. Ya vandaka mambu yina musiku ya Moyize vanda lombaka na yina me tadila nzutu. Ba lombaka yawu tii na ntangu yina ba tulaka samu na kusungika bamambu.

11 Kasi ntangu Kristo kwizaka mutindu nganga-nzambi ya nene ya bamambu ya mbote yina me salamaka, yandi kotaka na tenta ya kulutila nene mpe ya kulutila kulunga yina ba salaka ve na maboko, ya zola zonza, yina ke ve ya yinza yayi. 12 Yandi kotaka na kisika ya santu na menga ya bankombo ve mpe ya bana ya bangombe ve, kasi na menga ya yandi mosi mbala mosi samu na ntangu nyonso. Yandi kuzwaka samu na beto luvuukusu* ya ntangu nyonso. 13 Banganga-nzambi ke sadilaka menga ya bankombo mpe ya bangombe ya babakala, ba ke mwangisaka bombi ya mwana ya ngombe ya kento na zulu ya bantu yina me kuma mvindu, mpe ya ke salaka ti ba kuma bunkete na meso ya Nzambi. 14 Yinki beto lenda zonza samu na menga ya Kristo yina na nzila ya mpeve ya ntangu nyonso, yandi kukipesaka na Nzambi kukondwa mvindu? Ya ke kumisa ve kwandi ndinga ya yisi ya bantima ya beto bunkete na bisalu ya kufwa samu beto lenda kusala kisalu ya santu samu na Nzambi ya moyo?

15 Ni na yawu, yandi ke muntu yina ke vutulaka kindiku ya luwawanu ya malu-malu. Yandi kumaka mutindu yina samu ti ba yina ba bokilaka lenda kuzwa nsilulu ya dikabu ya ntangu nyonso. Nyonso yayi me lenda kusalama samu na lufwa ya yandi. Na nzila ya yawu ba basisaka bawu na ntalu ya kufuta na masumu yina salamaka na luwawanu ya ntama. 16 Samu kisika luwawanu kele, muntu yina me sala yawu me lunga kufwa, 17 samu luwawanu yina ndimamaka na lufwa. Ya ke vandaka ve na ngolo ntangu muntu yina salaka luwawanu yango ke ntete moyo. 18 Ni na yawu, luwawanu ya ntama vandaka ntete mpe ve ya kundimama samu ba vandaka nabunu ba mwangisa menga. 19 Samu ntangu Moyize zabisaka bantu nyonso mambu nyonso yina ke na Musiku, yandi bakaka menga ya bana ya bangombe ya babakala mpe ya bankombo, maza, mika ya mbwaki ya kibulu mpe hysope,* mpe yandi mwangisaka yawu na zulu ya buku* mpe ya bantu. 20 Yandi zonzaka: “Yayi ke menga ya luwawanu yina Nzambi me lomba beno na kuzitisa.” 21 Yandi mwangisaka mpe menga na tenta mpe na bima nyonso yina ba vanda sadila samu na kisalu ya santu.* 22 Ya tsyeleka, na kutadilaka Musiku, bima nyonso me kuma bunkete na menga, mpe mulemvo lenda vanda ve kana ba me mwangisa ve menga.

23 Ni na yawu, ya vandaka mfunu ti bifwani ya bamambu yina kele na mazulu kuma bunkete na nzila ya menga ya minkayulu ya bibulu, kasi bima yina kele na mazulu me lunga kukuma bunkete na nzila ya minkayulu yina me lutila minkayulu ya bibulu. 24 Kristo kotaka ve na kisika ya santu yina ba salaka na maboko, yina ke kifwani ya mambu ya tsyeleka, kasi yandi kotaka na mazulu samu na kutalana na mantwala* ya Nzambi samu na beto. 25 Ya vandaka ve samu yandi kukipesa bambala mingi, mutindu ntangu nganga-nzambi ya nene ke kotaka na kisika ya santu mvula na mvula na menga yina kele ve ya yandi. 26 Kana ni mutindu yina ve, yandi zolaka tala mpasi bambala mingi katuka kubanda ya ntoto, kasi ntangu yayi yandi me talana mbala mosi samu na ntangu nyonso na nsuka ya yinza,* samu na kukatula disumu na nzila ya munkayulu ya nzutu ya yandi. 27 Mpe kaka mutindu bantu ke vingilaka kufwa mbala mosi samu na ntangu nyonso, kasi na manima ya yawu ba ke sambisa bawu, 28 mutindu mosi mpe ba pesaka Kristo mbala mosi samu na ntangu nyonso samu na kunata masumu ya bantu mingi. Mbala ya zole yina yandi ke talana, ya ke vanda ve samu na kukatula disumu,* mpe bantu yina ke sosaka yandi na ntima nyonso samu na luvuukusu ya bawu ke tala yandi.

10 Musiku ke mpewo* ya bima ya kitoko yina ke kwiza, kasi ya ke ve bima yawu mosi. Na yawu bantu yina ke na kwendaka pene-pene na Nzambi lenda kuma ve ya kulunga na nzila ya minkayulu kaka mosi yina ba ke na tatamanaka kupesa mvula na mvula. 2 Kana faso yina ve, ba zola pesa dyaka ve minkayulu, samu kana ba yina vanda sala kisalu ya santu, kumaka bunkete na mbala mosi, ba zola zaba dyaka ata fioti ve masumu. 3 Kasi minkayulu yayi ke bambulaka moyo masumu mvula na mvula, 4 samu ya lenda salama ata fioti ve ti menga ya bangombe ya babakala mpe ya bankombo katula masumu.

5 Ni na yawu, ntangu yandi me kwiza na yinza, yandi me zonza: “ ‘Nge zolaka ve munkayulu mpe dikabu, kasi nge yidikilaka munu nzutu. 6 Nge ndimaka ve makabu yina ba ke yokaka yawu nyonso* mpe makabu samu na disumu.’ 7 Na manima, mu zonzaka: ‘Tala! Mu me kwiza (na rulo* ba me sonika samu na munu) samu na kusala luzolo ya nge, O Nzambi.’ ” 8 Na manima ya kuzonza ntete: “Nge zolaka ve mpe nge ndimaka ve minkayulu, makabu, makabu yina ba ke yokaka yawu nyonso mpe makabu samu na disumu,” —minkayulu yina ba ke pesaka na kutadilaka Musiku— 9 mpe yandi me zonza: “Tala! Mu me kwiza samu na kusala luzolo ya nge.” Yandi katulaka mambu ya ntete samu na kutula mambu ya zole. 10 Na “luzolo” yina, ba me kumisa beto bantu ya bunkete na nzila ya dikabu ya nzutu ya Yesu Kristo mbala mosi samu na ntangu nyonso.

11 Dyaka, konso nganga-nzambi ke telamaka kilumbu na kilumbu samu na kusala kisalu ya santu* mpe kupesa minkayulu ya mutindu mosi mbala na mbala. Minkayulu yina lenda katula ata fioti ve masumu na mbala mosi, 12 kasi muntu yayi me pesa munkayulu mosi samu na masumu samu na ntangu nyonso mpe me vanda na diboko ya bakala ya Nzambi. 13 Banda ntangu yina, yandi ke na vingilaka tii ba ke tula bambeni ya yandi na yisi ya makulu ya yandi mutindu kima yina ba ke tulaka makulu. 14 Samu na nzila ya dikabu ya munkayulu kaka mosi, yandi me kumisa bantu yina ba me kumisa bunkete bantu ya kulunga samu na ntangu nyonso. 15 Dyaka, mpeve ya santu mpe ke na pesaka kimbangi samu na beto, samu na manima ya kuzonza ti: 16 “ ‘Yayi ni luwawanu mu ke sala na bawu na manima ya bilumbu yina,’ me zonza Yehova.* ‘Mu ke tula misiku ya munu na kati ya bantima ya bawu, mpe na makanisi ya bawu, mu ke sonika yawu.’ ” 17 Yawu zonzaka: “Mpe mu ke bambuka ata fioti ve moyo masumu ya bawu mpe mambu ya bawu ya kukondwa kutumama.” 18 Na yawu, kisika yina ba me lemvokila masumu yayi, mfunu ya dikabu samu na disumu ke vanda dyaka ve.

19 Na yawu bampangi, na nzila ya menga ya Yesu, beto ke na bukindi ya kusadila nzila yina ke nataka na kisika ya santu, 20 nzila yina yandi fungulaka samu na beto mutindu nzila ya malu-malu mpe ya moyo yina ke lutaka na rido, ya zola zonza nzutu ya yandi, 21 mpe samu beto ke na nganga-nzambi ya nene yina ke na twadisaka yinzo ya Nzambi, 22 beto kwenda pene-pene na Nzambi na bantima yina me kondwa luvunu mpe na kundima nyonso, mutindu ba me katula na bantima ya beto ndinga ya yimbi yina ke zonzaka na kati ya bantima* mpe ba me yobisa banzutu ya beto na maza ya bunkete. 23 Bika beto tatamana na kusamuna kivuvu ya beto kukondwa kuningana, samu muntu yina me pesa nsilulu ke ya kukwikama. 24 Mpe beto lakisa bampangi ntima ya kyadi,* samu ya nata beto na kulakisa luzolo mpe kusala bamambu ya mbote. 25 Beto kukima ve balukutakanu ya beto mutindu ba ya nkaka ke salaka yawu, kasi konso muntu fwana kukindisa bampangi mpe yina kilumbu ya Nzambi ke na kumaka pene-pene bika beto sala dyaka bamambu yayi na mutindu ya kulutila.

26 Kana beto tatamana na kusala masumu na nkoo na manima ya kuzaba mbote-mbote matsyeleka, munkayulu ya nkaka ya kupesa samu na masumu ya beto ke dyaka ve, 27 kasi beto ke na vingilaka lusambusu na boma mpe beto ke na vingilaka nkele yina ke yokaka mutindu tiya yina ke kufwa bambeni. 28 Konso muntu yina ke vweza musiku ya Moyize ba ke kufwa yandi kukondwa ntima ya kyadi na nzila ya kimbangi ya bantu zole to tatu. 29 Na beno, wapi kitumbu lenda kuzwa muntu yina me dyata mwana ya Nzambi mpe yina ke na bakilaka mutindu kima ya mpamba menga ya luwawanu yina na nzila ya yawu, ba kumisaka yandi muntu ya kuvedila mpe yina me finga mpeve ya ntima ya kulutila mbote mpe me vweza yawu? 30 Samu beto zaba muntu yina zonzaka: “Kuvutula yimbi ke mambu ya munu, ni munu ke vutula yimbi.” Mpe dyaka: “Yehova* ke sambisa dikanda ya yandi.” 31 Kubwa na maboko ya Nzambi ya moyo, ke ya tsyeleka mambu ya boma.

32 Ni na yawu, beno bambuka moyo ntangu nyonso bilumbu ya ntama yina ntangu ba pesaka beno nsemo, beno kangaka ntima na mvita ya ngolo na kati ya bampasi. 33 Bantangu ya nkaka bantu vanda fingaka beno mpe kutalisa beno mpasi na mantwala ya bantu nyonso* mpe bantangu ya nkaka beno vanda sadisaka bantu yina vanda kutanaka na bamambu ya mutindu yina. 34 Samu beno lakisaka ntima ya kyadi na ba yina vandaka na boloko mpe beno ndimaka na kilengi nyonso ti bantu botola bima ya beno, samu beno zaba ti beno ke na kimvwama ya kulutila mbote mpe yina ke zingaka mingi.

35 Na yawu, beno kubika ve bukindi* ya beno yina ke kuzwa matabisi mingi. 36 Beno ke na nsatu ya kifu ya kukanga ntima, samu na manima ya kusala luzolo ya Nzambi, beno kuzwa kulungana ya nsilulu. 37 Samu ya me bikana kaka “ntangu fioti,” mpe “muntu yina ke na kwizaka ke kwiza mpe yandi ke baka ve ntangu na kukuma.” 38 “Kasi muntu ya munu ya lunungu ke zinga samu na kiminu ya yandi,” mpe “kana yandi vutuka manima mu* ke vanda ve na kilengi samu na yandi.” 39 Beto ke ve bantu yina ke vutukaka manima samu na lufwa, kasi beto ke bantu yina ke na kiminu samu na kubumba luzingu* ya beto.

11 Kiminu ke kivuvu ya tsyeleka ti mambu yina beto ke na vingilaka ke lungana mpe kundima butsyeleka ya mambu yina beto ke talaka ve na meso ya beto. 2 Ni na nzila ya yawu, bantu ya ntangu ya ntama* kuzwaka kimbangi ya mbote.

3 Na kiminu beto ke bakulaka ti yinza* yayi salamaka na nzila ya ndinga ya Nzambi. Ni na yawu, bima yina ke talanaka kwizaka na luzingu na nzila ya bima yina ke talanaka ve.

4 Na kiminu, Abele pesaka na Nzambi munkayulu ya ntalu mingi kuluta ya Kayini. Mpe na nzila ya kiminu yina, yandi kuzwaka kimbangi ti yandi vandaka muntu ya lunungu* samu Nzambi ndimaka* makabu ya yandi mpe ata ti yandi kufwaka, yandi ke ntete na zonzaka na nzila ya kiminu ya yandi.

5 Na kiminu, Nzambi nataka Enoki kisika ya nkaka samu yandi tala ve lufwa, mpe ba vanda tala dyaka ve yandi, samu Nzambi nataka yandi kisika ya nkaka. Tekila Nzambi nata yandi kisika ya nkaka, yandi kuzwaka kimbangi ti Nzambi sepelaka na yandi. 6 Dyaka kana muntu ke ve na kiminu, yandi lenda sepelisa ata fioti ve Nzambi, samu muntu yina ke pusanaka pene-pene na Nzambi fwana kundima ti yandi kele mpe yandi ke kumaka muntu yina ke pesaka difuta na bantu yina ke sosaka yandi na ntima ya bawu nyonso.

7 Na kiminu, Nowe na manima ya kuzwa lukebusu* ya Nzambi samu na bamambu yina vanda talana ntete ve, yandi lakisaka boma ya Nzambi mpe tungaka bwatu samu na kuvuukisa dikanda ya yandi mpe na nzila ya kiminu yayi, yandi lakisaka ti ba me bonga kufwa yinza. Mpe yandi kumaka muntu yina ke kuzwa dikabu ya lunungu* yina ke katukaka na kiminu.

8 Na kiminu, Abrahami ntangu Nzambi bokilaka yandi, yandi tumamaka mpe kwendaka na kisika yina yandi zolaka kuzwa dikabu. Yandi kwendaka ata ti yandi zabaka ve kisika yina yandi vanda kwenda. 9 Na kiminu, yandi zingaka na ntoto yina Nzambi pesaka yandi nsilulu mutindu na ntoto ya bunzenza, na kuzingaka na batenta na Izaki mpe Yakobi, ba yina zola kuzwa dikabu na yandi ya nsilulu ya faso mosi, 10 samu yandi vanda vingila mbanza yina ke na bafondasio ya tsyeleka, mbanza yina Nzambi yandi mosi me sala mpe me tunga.

11 Na kiminu, Sara kuzwaka mpe makoki ya kubuta mwana* ata ti yandi vandaka kento ya kununa* samu yandi bakilaka Muntu yina pesaka yandi nsilulu, Muntu ya kukwikama.* 12 Ni na yawu, na muntu mosi yina vandaka mutindu muntu ya kufwa, bana mingi butukaka mutindu bambwetete ya mazulu mpe mutindu bambuma ya zyelo* na lweka ya mubu yina ba lenda zaba ve lutangu ya yawu.

13 Na kiminu, bantu nyonso yayi kufwaka kukondwa kutala kulungana ya bansilulu. Kasi ba talaka yawu na ntama, ba sepelaka na yawu mpe ba zonzaka na mantwala ya bantu ti ba vandaka banzenza mpe bantu yina ke na zingaka kaka samu na mwa ntangu fioti na ntoto yango. 14 Samu bantu yina ke zonzaka mutindu yayi, ke lakisaka pwelele ti ba ke na sosaka kisika ya bawu mosi. 15 Ata faso yina, kana ba vanda kanisa ntangu nyonso na kisika yina ba katukaka, ba zola sosa nzila ya kuvutuka kuna. 16 Kasi ntangu yayi ba ke na nsatu ya kisika mosi yina me lutila mbote, ya zola zonza kisika yina kele ya mazulu. Ni na yawu Nzambi kele ve na nsoni ya bawu ti ba bokila yandi Nzambi ya bawu samu yandi me yidikila bawu mbanza mosi.

17 Na kiminu, Abrahami ntangu ba mekaka yandi, ya vandaka mutindu yandi pesaka Izaki na munkayulu-. Muntu yina kuzwaka bansilulu na kilengi, mekaka kupesa mwana ya yandi ya bakala kaka mosi, 18 ata ti ba zonzaka na yandi: “Yina ba ke bokila dikanda* ya nge ke kwiza na nzila ya Izaki.” 19 Yandi vandaka na kiminu ti Nzambi lenda vumbula mwana ya yandi ya bakala na lufwa, mpe na yawu, yandi kuzwaka mwana ya yandi mutindu yandi me vumbuka na lufwa. Ya me lakisa bamambu yina ke salama na bilumbu yina ke kwiza.

20 Na kiminu, Izaki sakumunaka Yakobi mpe Ezawu na yina me tadila bamambu yina ke kwiza.

21 Samu na kiminu, Yakobi ntangu yandi kumaka pene-pene na lufwa, yandi sakumunaka mosi na mosi ya bana ya Yozefi mpe kembilaka Nzambi ya kuyekama na nsongi ya yinti ya yandi.

22 Samu na kiminu, Yozefi ntangu yandi kumaka na nsuka ya luzingu ya yandi, yandi zonzilaka kubasika ya bana ya Izraele mpe pesaka misiku na yina me tadila mikwa ya yandi.*

23 Na kiminu, bibuti ya Moyize bumbaka Moyize bangonda tatu na manima ya kubutuka ya yandi, samu ba talaka ti mwana yango vandaka kitoko mpe ba vandaka ve na boma ya musiku yina mfumu pesaka. 24 Na kiminu Moyize ntangu yandi kulaka, yandi mangaka ba bokila yandi mutekolo ya Faraoni.* 25 Yandi soolaka kutala mpasi kintwadi na dikanda ya Nzambi na kisika ya kuzwa kilengi ya ntangu fioti yina me katuka na disumu, 26 samu yandi bakilaka nsoni ya Kristo mutindu kimvwama ya kulutila bimvwama ya Ezipte, samu yandi vanda tala na dikebi kisika matabisi ke katuka. 27 Na kiminu yandi bikaka Ezipte, kasi kukondwa kuvanda na boma ya mfumu, samu yandi bikanaka ya kusikama mutindu yandi vanda tala muntu yina ke talanaka ve. 28 Na kiminu, yandi salaka mukembo ya Pake mpe tulaka menga na bamwelo samu mbazi ya Nzambi kusala ve yimbi* na bana ya bawu ya ntete.

29 Na kiminu, ba sabukaka mubu ya mbwaki mutindu ba ke tambulaka na zulu ya ntoto ya kuyuma, kasi ntangu bantu ya Ezipte mekaka kusabuka mubu, maza dyamisaka bawu.

30 Na kiminu, dikanda ya Izraele tambulaka na kuzungaka bibaka ya Jeriko bilumbu 7 mpe na manima, bibaka kubwaka. 31 Samu na kiminu, Rahabi kento ya kindumba kufwaka ve na bantu yina vanda tumamaka ve, samu yandi yambaka na kizunu nyonso bantu yina kwenda tala bwala na mansweki.

32 Mpe yinki mu ke zonza dyaka? Ntangu ke kondwa munu kana mu zonzila mambu yina salaka Gideoni, Baraki, Samsone, Zefete, Davidi mpe samuele na bambikudi ya nkaka. 33 Na kiminu, ba nungaka bimfumu, ba salaka bamambu ya lunungu, ba kuzwaka bansilulu, ba kangaka bayinwa ya bankosi, 34 ba kumaka na ngolo na ntangu ba vandaka ya kulemba, ba kumaka ngolo na mvita, ba kimisaka basoda yina vanda nwanisa bwala ya bawu. 35 Bakento kuzwaka bantu ya bawu na nzila ya kuvumbuka ya bantu ya kufwa, kasi ba talisaka babakala ya nkaka mpasi samu ba zolaka ve kulosa kiminu ya bawu kaka samu na kuzwa kimpwanza, samu ba kuzwa vumbukulu ya bantu ya kufwa ya kulutila mbote. 36 Ee, ba ya nkaka, ba mekaka bawu na kusekaka bawu mpe na kubulaka bawu bashikoti. Ya kulutila yina, ba kangaka bawu basinga ya kisengo mpe ba tulaka bawu na boloko. 37 Ba losaka ba ya nkaka matadi, ba mekaka ba ya nkaka, ba zengaka ba ya nkaka na bitini zole na sii, ba kufwaka bawu na mbele ya kunwana, ba vanda yenga yengaka na bilele ya bampusu ya mameme mpe ya bampusu ya bankombo, ntangu ba vandaka na nsatu ya lubakusu na kati ya mpasi mpe ba vanda nyokola bawu. 38 Mpe yinza vandaka ve ya kulunga na kuvanda na bantu ya mutindu yayi. Ba vanda tambula kidi-kidi na ntoto ya kuyuma mpe na bamongo, na mabulu ya matadi mpe na mabulu yina ke na ntoto.

39 Kasi bantu nyonso yayi, ata ti ba kuzwaka kimbangi ya mbote samu na kiminu ya bawu, ba kuzwaka ve kulungana ya bansilulu, 40 samu yandi yidikilaka beto kima mosi ya kulutila mbote, samu ba kumisa ve bawu bantu ya kulunga kukondwa beto.

12 Ni na yawu, samu kimvuka* ya nene ya bambangi ke ya kuzunga beto, beto katula kizitu nyonso mpe disumu yina ke na kangaka beto na pete nyonso. Bika beto kima na kukanga ntima mbangu yina ba me tula na mantwala ya beto, 2 ntangu beto ke na talaka na dikebi nyonso ntwadisi ya beto ya ntete mpe muntu yina ke na kumisaka kiminu ya beto ya kulunga, Yesu. Samu na kilengi yina ba tulaka na mantwala ya yandi, yandi kangaka ntima na yinti ya mpasi,* yandi ndimaka ti ba fwisa yandi nsoni, mpe yandi me vanda na diboko ya bakala ya kiti ya kimfumu ya Nzambi. 3 Ee, beno tadila na dikebi nyonso muntu yina kangaka ntima na mambu ya yimbi yina basumuki vanda zonza mpe yina vanda nwanisa bamambu ya mbote ya bawu mosi, samu beno lemba ve mpe beno bika ve.*

4 Na kati ya mvita yina beno ke na nwanaka na disumu yango, nabunu ntete beno nwana tii na kumwangisa menga ya beno. 5 Mpe beno me zimbana malongi yina ba zonzaka na beno mutindu bana: “Mwana ya munu, kubaka ve mutindu kima ya mpamba masembo ya Yehova* mpe kulemba ve kana yandi me semba nge, 6 samu Yehova* ke sembaka ba yina yandi ke zolaka, yandi ke pesaka kitumbu na muntu nyonso yina yandi ke yambaka mutindu mwana.”

7 Beno kanga ntima na bampasi ya beno mpe beno bakila yawu mutindu ba ke na sungikaka beno. Nzambi ke bakilaka beno mutindu bana ya yandi. Wapi mwana yina tata ya yandi ke sembaka ve yandi? 8 Kasi, kana beno kuzwaka ve masembo yayi, beno ke ve ya tsyeleka bana ya yandi, kasi bana ya muntu ya nkaka. 9 Batata ya beto ya kinsuni* vanda pesaka beto masembo mpe beto vanda zitisaka bawu. Beto zola sala ve mutindu yina na faso ya kulutila samu na Tata ya luzingu ya beto ya kimpeve mpe kuzinga? 10 Samu ba vanda pesaka beto masembo samu na mwa ntangu fioti na kutadilaka mambu yina vanda talana mbote samu na bawu, kasi yandi ke salaka mutindu yina samu na mbote ya beto, samu beto lenda kukuma bantu ya santu mutindu yandi. 11 Ya tsyeleka, masembo ata mosi ve ke vandaka mambu ya kilengi ntangu ba ke pesaka yawu, kasi mambu ya mpasi. Kasi na manima, ya ke butaka mbuma ya kizunu na ba yina ba me semba, yina zola zonza lunungu.*

12 Ni na yawu, beno kindisa maboko yina ke ya kulemba mpe makoto* yina ke ve ngolo, 13 beno tatamana na kusungika banzila ya makulu ya beno, samu dikulu ya maladi kufisuka ve, kasi ya beluka. 14 Beno tatamana na kulanda kizunu na bantu nyonso mpe kukuma bantu ya santu,* yina kukondwa yawu, ata muntu mosi ve ke tala Mfumu. 15 Beno sala mbote-mbote keba samu ata muntu mosi ve kondwa ntima ya kulutila mbote ya Nzambi, samu mwanzi* mosi ve ya yimbi* luta mpe kotisa muvusu mpe kumisa bantu mingi mvindu. 16 Beno sala mpe keba ti ata muntu na kati ya beno vanda na ndyatulu ya kinsuza,* to yina ke zitisaka ve bima ya santu, mutindu Ezawu yina bikaka luve ya yandi ya mwana ya ntete samu na madya mosi. 17 Beno zaba ti na manima ntangu yandi sosaka kuzwa lusakumunu mutindu dikabu, ba mangaka yandi. Samu ata ti na maza ya meso yandi sosaka na mutindu nyonso na kusoba makanisi ya tata ya yandi, yandi lendaka ve.*

18 Samu beno me kwenda ve pene-pene na kima yina beno lenda simba mpe yina me baka tiya, yina ke na dituti ya mpimpa, kitombi ya ngolo mpe mupepe ya ngolo, 19 ya makelele ya mpungi mpe ya ndinga yina vanda wakana, yina vanda katuka na mazulu. Ntangu ba kuwaka bamambu yina, bantu bondilaka Moyize samu ba kuwa dyaka ve ndinga yina. 20 Samu ba lendaka ve kukanga ntima na musiku yayi: “Kana kibulu tambula na zulu ya mongo yina, ba me fwana kubula yandi matadi.” 21 Dyaka, mambu yina ba vanda tala pesaka boma mingi. Na yawu, Moyize zonzaka: “Mu ke na boma mpe mu ke na tekitaka.” 22 Kasi beno kwendaka pene-pene na mongo ya Siyoni mpe ya mbanza ya Nzambi ya moyo, Yeruzalemi ya mazulu, mpe bamiriade* ya bambazi 23 ya kuvukana kintwadi, mpe kimvuka ya bana ya ntete yina ba me sonika bankumbu na mazulu mpe Nzambi zuzi ya bantu nyonso, mpe luzingu ya kimpeve ya bantu ya lunungu* yina ba me kumisa ya kulunga, 24 Yesu nzonzi ya luwawanu ya malu-malu, mpe menga yina ba me mwangisa, yina ke zonzaka mbote kuluta menga ya Abele.

25 Beno sala keba na kumanga ve kuwa* muntu yina ke na zonzaka. Samu kana ba yina mangaka kuwa muntu yina vanda pesa balukebusu ya Nzambi na zulu ya ntoto vuukaka ve, beto lenda vuuka ve kana beto balula mukongo na muntu yina ke na zonzaka katuka na mazulu! 26 Na ntangu yina, menga ya yandi ningisaka ntoto, kasi awa yandi me pesa nsilulu yayi: “Mbala mosi dyaka mu ke ningisa kaka ve ntoto kasi mazulu mpe.” 27 Nzonzolo “mbala mosi dyaka” ke lakisaka kukatula bima yina ba me ningisaka, bima yina ba me sala, samu ti bima yina ba me ningisa ve bikana. 28 Ni na yawu, samu beto me fwana kuzwa Kimfumu yina ba lenda ningisa ve, bika beto tatamana na kuzwa ntima ya kulutila mbote yina na nzila ya yawu, beto lenda sadila Nzambi kisalu ya santu na mutindu yina yandi ke ndimaka, na boma ya Nzambi mpe na kutekita. 29 Samu, Nzambi ya beto ke tiya yina ke yokaka.

13 Beno tatamana na kuzolasana mutindu bampangi ke zolasanaka. 2 Beno kuzimbana ve kifu ya kuyambaka banzenza* samu na nzila ya yawu, ba ya nkaka yambaka bambazi kukondwa kuzaba. 3 Beno kanisa na ba yina ke na boloko,* mutindu beno ke kintwadi na bawu na boloko, mpe na ba yina ba ke na nyokolaka, samu beno mosi mpe kele na kati ya nzutu.* 4 Bantu nyonso fwana kuzitisa dikwela mpe mfulu ya dikwela fwana kuvanda ve mvindu samu Nzambi ke sambisa ba yina ke salaka kinsuza,* ba vanda ya kukwela to ve. 5 Beno kuvanda ve na luzolo ya mbongo na luzingu ya beno, beno sepela na bima yina beno ke na yawu ntangu yayi. Samu yandi zonzaka: “Mu ke bika ve nge ata fioti mpe mu ke yambula ve nge ata fioti.” 6 Na yawu, beto lenda vanda na bukindi mingi mpe kuzonza: “Yehova* ke sadisi ya munu, mu ke vanda ve na boma. Yinki muntu lenda sala munu?”

7 Beno bambuka moyo na ba yina ke twadisaka beno, na ba yina zonzilaka beno mambu ya Nzambi, mpe na kutalaka mbote-mbote bambuma ya ndyatulu ya bawu, beno landa kifwani ya kiminu ya bawu.

8 Yesu Kristo ke kaka mutindu mosi mazono, bubu yayi mpe samu na ntangu nyonso.

9 Beno kubika ve ti malongi ya mutindu na mutindu mpe ya banzenza kunata beno ntama na nzila samu ya me lutila mbote ti ntima vanda ya kusikama na nzila ya ntima ya kulutila mbote, kasi ve na madya* yina ke nataka ve bamambu ya mbote na ba yina ke tudilaka yawu ntima.

10 Beto ke na kisika ya minkayulu yina bantu yina ke salaka kisalu ya santu na tenta ke ve na muswa ya kudya bima yina ke na zulu ya yawu. 11 Samu banzutu ya bibulu yina nganga-nzambi ya nene vanda nataka menga ya yawu na kisika ya santu mutindu munkayulu samu na masumu, ba vanda yokaka yawu na ngaanda ya bisika yina bantu vanda vandaka.* 12 Ni na yawu, Yesu mpe talaka mpasi na ngaanda ya mwelo ya mbanza samu na kukumisa bantu santu na nzila ya menga ya yandi mosi. 13 Na yawu, beto kwenda bisika yina yandi kele na ngaanda ya bisika yina bantu ke vandaka, beto nata nsoni yina yandi nataka. 14 Samu awa, beto ke ve na mbanza yina ke samu na ntangu nyonso, kasi beto ke na sosaka na nsatu ya ngolo mbanza yina ke kwiza. 15 Na nzila ya yandi beto pesa ntangu nyonso na Nzambi munkayulu ya lukumu, ya zola zonza, mbuma ya bikoba ya beto yina ke zonzaka nkumbu ya yandi na meso ya bantu nyonso. 16 Beno kuzimbana ve kusala mambu ya mbote mpe kukabula yina beno ke na yawu na bampangi samu Nzambi ke yangalalaka na minkayulu ya mutindu yayi.

17 Beno zitisa ba yina ke twadisaka beno mpe beno tumama na bawu, samu ba ke kengidilaka beno* mutindu bantu yina Nzambi ke sambisa samu na bisalu ya bawu samu ba sala yawu na kilengi kasi ve na bulembu, samu ya ke vanda ve mbote samu na beno.

18 Beno tatamana na kusambila samu na beto, samu beto ke na kundima ti beto ke na ntima ya kuvedila samu beto zola kudyatila na mutindu ya mbote na mambu nyonso. 19 Kasi mu ke na lombaka na beno, mingi-mingi na kusambila samu ba vutula munu na sika ya beno na mbangu.

20 Ntangu yayi, bika ti Nzambi ya kizunu, yina basisaka na kati ya bantu ya kufwa mvungi ya nene ya mameme, Mfumu ya beto Yesu, na menga ya luwawanu mosi ya mvula na mvula, 21 pesa beno bima nyonso ya mbote samu na kusala luzolo ya yandi, na nzila ya Yesu Kristo, yandi ke na salaka na kati ya beto mambu yina ke mbote na meso ya yandi. Nkembo kuvanda na yandi mvula na mvula. Ameni.

22 Ntangu yayi mu ke na lombaka na beno bampangi, beno kuwa na ntima ya yinda nyonso bamambu yayi yina ke pesaka bukindi samu munu me sonikila beno mukanda ya nkufi. 23 Mu ke na nsatu beno zaba ti, ba me basisa mpangi ya beto Timote na boloko. Kana yandi kwiza na mbangu, mu ke vanda kintwadi na yandi ntangu mu ke kwiza tala beno.

24 Beno pesa bambote ya munu na ba yina nyonso ke twadisaka beno mpe na basantu nyonso. Bampangi ya Itali me filisa beno bambote ya bawu.

25 Bika ti ntima ya kulutila mbote vanda na beno nyonso.