LUBAKUSU SAMU NA DIKANDA | DIKWELA

Kifu ya kunwa mingi malafu na kati ya makwela

Bakala to kento ya nge me zonzilaka kwandi nge ti faso ya nge ya kunwa malafu ke pesaka yandi boma? Kana ni mutindu yina, nge me bonga kutadila bamambu yayi na dikebi nyonso.

Na disolo yayi, beto ke tala:

Kunwa malafu mingi ke na nataka bamambu na kati ya makwela

Kunwa malafu mingi lenda nata bamaladi mingi mutindu: bimbevo ya ntima, maladi na foie mpe cancer. Kunwa malafu mingi ke ve kaka yimbi samu na mavimpi, kasi mpe samu na makwela. Ya ke nataka na kuswana, kunwana, bamambu ya mbongo, kinsuza mpe ya ke fwaka makwela.

Biblia ke zonzaka ti ntangu muntu ke kunwaka mingi malafu, ‘ya ke tatikaka mutindu nyoka, mpe yandi ke basisaka misa mutindu mpidi.’ (Bingana 23:32) Wapi mutindu nge lenda zaba kana nge me pesa nzutu na malafu?

Nge ke pesaka kwandi nzutu na malafu?

Byuvu yayi lenda sadisa nge na kuzwa mvutu:

Nge ke lendaka kwandi kukutika nzutu na mantwala ya malafu?
Nge ke kanisaka bantangu ya nkaka na yina nge ke kunwa mbasi?
Nge ke bikaka ve kunwa ata ya ke na bebisaka luzingu to dikwela ya nge?
Ntangu nge ke na bikaka kunwa, ya ke na belisaka nge?
Mutindu ya nge ya kunwa ke na nataka kwandi mindondo na kati ya dikwela ya nge?
Nge ke na nwaka mingi kulutila na ntama?
Ya vanda na yinzo to na kisalu, nge ke bumbanaka kwandi samu na kunwa malafu?

Kana nge me zonza “ee” na kyuvu mosi to mingi na kati ya byuvu yayi, ya ke na lakisaka ti nge me pesa nzutu na malafu. Bantu lenda bokila nge muntu yina ke kolaka malafu.

Kumanga ve ti nge ke na mambu na malafu

Bakala to kento ya nge me zonzilaka kwandi nge ti faso ya nge ya kunwa malafu ke pesaka yandi boma? Kana ni mutindu yina, ntangu ya nkaka nge me zonza na yandi ti ya ke ya yawu kwandi ve yimbi mpe ti yandi ke ve na nsatu ya kuvanda na boma. Ya lenda kumina nge na kupesa foti na bantu ya nkaka, ata mpe na kento to na bakala ya nge, na kuzonzaka:

“Kana nge zabaka faso ya kubakila munu, mu zola pesa ve nzutu na malafu.”
“Kana nge vanda sala kisalu ya mpasi mutindu ya munu, nge mpe zola kunwa mingi.”
“Mu me zaba bantu mingi yina ke nwaka kulutila munu.”

Kana nge me banda kuzonza mutindu yayi, ya ke na lakisaka ti nsatu ya nge ya kunwa me lutila mfunu na meso ya nge. Kasi, yinki me bonga kulutila mfunu, dikwela ya nge to malafu?

Dilongi ya Biblia: “Bakala yina ke ya kukwela ke sosaka . . . faso yandi lenda sepelisa kento ya yandi.”—1 Bakorinto 7:33.

Collage: Bizizi zole yina ke na lakisaka mutindu bakala mosi ke na bakilaka manyongi ya kento yandi na yina me tadila faso ya yandi ya kunwa malafu. 1. Bakala ke ya kuvanda na mantwala ya kibaka, na bouteille ya mpamba na maboko, mpe na ba bouteilles zole ya nkaka na ntoto. Kento ya yandi ke ya kutelama na kisika ya nkaka ya kibaka, na manyongi na ntima mpe yandi ke na lendaka ve kutala bakala ya yandi. 2. Bakala ke na talaka kento ya yandi na mantwala ya fenêtre mosi ya nene mpe ke na kuwaka manyongi ya kento ya yandi. — Katula kibaka yina ke na salaka ti nge kuwa ve manyongi ya kento to bakala ya nge, mpe tula na kisika ya yawu *fenêtre* yina ke sadisa nge na kuwa yandi mbote-mbote

Yina nge lenda sala

Kubaka ve bamambu yina kento to bakala ya nge ke na zonzaka na nge na pete. Ata ti nge ke na kanisaka ti kento to bakala ya nge ke na lutisaka, meka kuyidika bamambu. Kana nge sala ve yawu, to nge bika ve kifu ya nge yina, ata ti ya ke na nyongisaka kento to bakala ya nge, ya ke na lakisaka ti malafu me kuma mambu samu na nge.

Dilongi ya Biblia: “Beno kusosa ve kaka kusala bamambu yina ke mbote samu na beno mosi, kasi beno tatamana na kusala mpe bamambu yina ke mbote samu na bampangi.”—1 Bakorinto 10:24.
Sosa kuzaba mingi na yina me tadila malafu. Samu na kununga mvita, soda me bonga kuzaba yinki mbeni ya yandi ke sadilaka samu na kunwanisa yandi. Ya ke mpe ni mutindu yina samu na nge. Samu na kununga mbeni ya nge yina ke malafu, nge me bonga kuzaba na yina me tadila kukola malafu mpe mutindu yina ya ke bwisaka bantu na mutambu. Ya ke vanda mpe mbote kana nge sosa kuzaba bafaso yina lenda sadisa nge na kubika na mbala mosi kifu ya nge ya kunwa mingi.

Dilongi ya Biblia: “Kubika bansatu ya beno ya kimuntu. Yawu ke nwanisaka mwela.”—1 Piere 2:11.
Sosa lubakusu. Ya ke na minganga mingi yina ke sadisaka bantu yina ke kunwaka mingi malafu. Ya ke mpe na bamambu yina bantu me bongisa mpe bisika samu na kusadisa bantu ya mutindu yina. Nge lenda solola mpe na ndiku yina me zaba bamambu mingi, samu yandi sadisa nge na kubakula yinki me sala ti nge pesa nzutu na malafu. Bokila yandi ntangu nge ke kumaka na nsatu ya kuvutukila kunwa mingi.

Sosa lubakusu ya munganga

Dilongi ya Biblia: ‘Ndiku ya tsyeleka ke zolaka konso ntangu, mpe yandi kele mpangi yina me butukaka samu na bantangu ya mpasi.’—Bingana 17:17.

Muntu lenda bika ve na mbala mosi kifu ya kunwa mingi kaka na manima ya kutanga mwa disolo, to kaka na manima ya kuzonza ti “Mu ke sala ngolo samu na kubika kunwa mingi.” Kasi, nge me bonga kuzaba ti ntangu muntu ke pesaka nzutu na malafu, ya ke vandaka ve kaka yimbi samu na mavimpi ya yandi, kasi ya lenda bebisa mpe dikwela ya yandi.

Samu na kuzaba dyaka: Tanga masolo yayi samu na kuzaba yinki sadisaka bantu ya nkaka na kubika kunwa mingi.

“Je ne suis plus un homme brutal”

“Je n’ai plus honte de moi”

“La rue est devenue ma maison”

Nge lenda tala mpe video yayi ‘Mu vanda lenda dyaka ve na kunata luzingu ya mutindu yayi’