Samu na yinki Bambangi ya Yehova ke salá ve lukutakanu ya madya ya Mfumu mutindu mabuundu ya nkaka?
Beto ke landá kaka malongi ya Biblia na yina me tadila faso ya kusala “madya ya Mfumu” to kubambuka moyo lufwa ya Yesu. (1 Bakorinto 11:20) Kasi, mabuundu mingi ke sadilá ve bamambu yina Biblia ke zonzá samu na madya ya Mfumu.
Samu na yinki beto ke salá yawu?
Beto ke salak’ yawu samu na kubambuka moyo lufwa ya Yesu, kuvutula matondo na yina yandi pesá luzingu ya yandi samu na beto. (Matayi 20:28; 1 Bakorinto 11:24) Beto ke salá ve madya ya Mfumu samu na kuzwa bambote yina ke katuká na Nzambi to mulemvo ya masumu ya beto mutindu mabuundu ya nkaka ke zonzak’ yawu. Kusala madya ya Mfumu ke salá ve ti beto kuzwa mulemvo ya masumu ya beto.a Kasi, faso Biblia ke lakisak’ yawu, kaka kiminu ya beto na Yesu lenda sala ti beto kuzwa mulemvo.—Baroma 3:25; 1 Yoane 2:1, 2.
Bambala yikwa beto lenda sala yawu na mvula?
Yesu zonzá na bilandi ya yandi na kusala madya ya Mfumu. Kasi, yandi zonzá ve pwelele bambala yikwa ya zolá salama. (Luke 22:19) Bantu ya nkaka ke talá ti ba lenda sala yawu bangonda nyonso, ba ya nkaka ke salak’ yawu balumingu nyonso, bilumbu nyonso, bambala mingi na kilumbu to ntangu nyonso yina muntu ke na nsatu ya kusala yawu.b Kasi, ya ke na bamambu yina beto me lunga kuzaba.
Yesu salá madya ya Mfumu na kilumbu ya Paki ya bazwife mpe yandi kufwá kaka kilumbu yina. (Matayi 26:1, 2) Ya salamá ve ya mpamba. Biblia ke fwanisá Yesu na munkayulu ya mwana ya dimeme yina bazwife vandá salá na kilumbu ya Paki. (1 Bakorinto 5:7, 8) Paki vandá salamá kilumbu mosi na mvula. (Kubasika 12:1-6; Balevi 23:5) Ni na yawu, bakristo ya ntete vandá bambuká moyo lufwa ya Yesu kilumbu mosi na mvula,c mpe Bambangi ya Yehova ke salá mutindu mosi.
Kilumbu mpe ntangu ya kusala yawu
Mutindu Yesu salak’ yawu ke na sadisá ve beto kaka na kuzaba bambala yikwa kubambuka moyo lufwa ya yandi zolá salama, kasi mpe kilumbu na ntangu yina ya zolá salama. Yandi salak’ yawu na mpimpa ya kilumbu ya 14 Nisani ya mvula 33 N.B., kaka mutindu ke zonzilak’ yawu calendrier ya bazwife ya ntama. (Matayi 26:18-20, 26) Konso mvula na kilumbu ya 14 Nisani, beto ke bambuká moyo lufwa ya Yesu mutindu bakristo ya ntete.d
Ata ti 14 Nisani ya mvula 33 N.B. kubwaka kilumbu ya vendredi, ya lenda kubwa mpe kilumbu ya nkaka ya lumingu ya konso mvula. Beto ke sadilá mayela yina ba vandá sadilá na ntangu ya Yesu samu na kuzaba kilumbu yina 14 Nisani zolá kubwa. Kasi beto ke sadilá ve mayela ya calendrier ya bazwife ya bubu yayi.e
Dimpa mpe vinu
Samu na kulakisa faso ya ke lutilá, Yesu sadilá dimpa yina ke ve na levule mpe vinu ya mbwaki yina bikaná na manima ya kusala Paki. (Matayi 26:26-28) Kaka faso mosi na Yesu, beto ke sadilá mpe dimpa yina ke ve na levule to yina ba me bwela ve kima ya nkaka mpe vinu ya mbwaki, kasi beto ke sadilá ve jus ya raisin, to vinu yina ba me bwelá kima ya nkaka na kati.
Mabuundu ya nkaka ke sadilá dimpa yina ke na levule. Kasi levule na Biblia ke lakisá kubeba mpe disumu. (Luke 12:1; 1 Bakorinto 5:6-8; Bagalate 5:7-9) Na yawu, beto me bonga kaka kusadila dimpa yina ke ve na levule to yina ba me bwela ve kima ya nkaka samu ti ya ke kifwani ya nzutu ya Yesu ya kukondwa masumu. (1 Piere 2:22) Biblia ke zonzá mpe ve ti beto lenda sadila jus ya raisin na kisika ya vinu. Mabuundu ya nkaka ke sadilá ve vinu samu ba ke niminá na kunwa malafu, kasi Biblia ke niminá ve yawu—1 Timote 5:23.
Dimpa na vinu ke kaka bifwani
Dimpa yina ke ve na levule mpe vinu ya mbwaki yina ba ke sadilá na kubambuka moyo lufwa ya Yesu, ke bifwani ya nzutu mpe menga ya Kristo. Bantu ya nkaka ke kanisá ti kimangu ke salamá samu dimpa na vinu kuma nzutu mpe menga ya Kristo. Kasi ya ke ve mutindu yina. Samu na kuzaba yawu mbote-mbote, beto tala yinki Biblia ke zonzaka.
Kana Yesu zonzá na bilandi ya yandi na kunwa menga ya yandi, ya zolá vanda kunata bawu na kuzitisa ve musiku ya Nzambi yina ke niminá na kudya menga. (Kubanda 9:4; Bisalu 15:28, 29) Yesu lendá sala ve yawu, samu yandi lendá nata ve bantu na kuzitisa ve musiku ya Nzambi na yina me tadila menga.—Yoane 8:28, 29.
Kana bantumwa kunwá menga ya Yesu na ntangu yina, yandi zolá zonza ve na bawu ti menga ya yandi ke “mwangana.” Mambu yayi Yesu zonzá vandá lakisa ti munkayulu ya yandi lunganá ntete ve.—Matayi 26:28.
Yesu pesá nzutu ya yandi mutindu munkayulu “kaka mbala mosi.” (Baebre 9:25, 26) Kana dimpa mpe vinu ke kumá nzutu mpe menga ya yandi, ya zola zonza ti munkayulu ya Yesu ke salamá bambala mingi. Ya zola zonza ti ntangu muntu ke kudyá madya ya Mfumu, munkayulu ya Yesu ke salamá dyaka.
Yesu zonzá: “Beno sala mutindu yayi samu na kubambuka munu moyo,” kasi ve “samu na kupesa munu na munkayulu.”—1 Bakorinto 11:24.
Bantu ya nkaka ke kwikilá ti dimpa mpe vinu ke kumá nzutu mpe menga ya Yesu. Ba ke sadilá malongi yina ke na baverse ya nkaka samu na kuzonzila yawu. Na kifwani, babiblia mingi ke bangulá mambu yina Yesu zonzá na yina me tadila vinu mutindu yayi: “Yayi ni menga ya munu.” (Matayi 26:28) Kasi, bamambu yina Yesu zonzá, beto lenda tanga mpe yawu mutindu yayi: “Yayi ke kifwani ya menga ya munu,” to “Yayi ke mutindu menga ya munu.”f Yesu vandá na kifu ya kusadila bifwani samu na kulonga bantu. Ni mutindu yina yandi salá awa.—Matayi 13:34, 35.
Banani ke dyaka dimpa mpe ke nwaka vinu?
Ntangu Bambangi ya Yehova ke kembilá madya ya Mfumu, kaka bantu ndambu ke dyaka dimpa mpe ke nwaka vinu. Samu na yinki?
Menga yina Yesu mwangisá natá ‘luwawanu ya malu- malu’ yina baká kisika ya luwawanu yina Nzambi salá na dikanda ya Izraele. (Baebre 8:10-13) Kaka ba yina ke na kati ya luwawanu ya malu-malu ke dyaka dimpa mpe ke nwaka vinu. Bakristo nyonso ke ve na luve yayi, kaka ba yina Nzambi ‘bokilaka’ samu na yawu. (Baebre 9:15; Luke 22:20) Bakristo yayi ke yala na Yesu. Lutangu ya bawu kele 144 000 mutindu Biblia ke zonzilak’ yawu.—Luke 22:28-30; Luzabusu 5:9, 10; 14:1, 3.
Ata ti “nkonga ya mameme” ke na bweso ya kuyala na Yesu, kasi “nkonga ya nene ya bantu” yina me bikana awa ke vanda na bweso ya kuzinga ntangu nyonso na zulu ya ntoto. (Luke 12:32; Luzabusu 7:9, 10) Bantu yina ke na kivuvu ya kuzinga na ntoto ke dyaka ve dimpa mpe ke nwaka ve vinu, kasi ba ke vukaná kisika mosi na bawu na kilumbu ya madya ya Mfumu samu na kuvutula matondo na munkayulu yina Yesu salá samu na bawu.—1 Yoane 2:2.
a Babiblia ya nkaka ke sadilá mpova “bambala mingi” samu na kuzonzila bambala yikwa madya ya Mfumu zola salama, kasi mpova na bandinga ya ntama yina ba soniká Biblia zola zonza “konso ntangu” to “bambala nyonso.”—1 Bakorinto 11:25, 26; New International Version; Good News Translation.
b Tala mukanda The New Cambridge History of the Bible, Volume 1, paje 841.
c Tala The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, Volume IV, pages 43-44, and McClintock and Strong’s Cyclopedia, Volume VIII, page 836.
d Tala The New Cambridge History of the Bible, Volume 1, page 841.
e Calendrier ya bubu yayi ya bazwife ke sadilá astronomie samu na kutala kubanda ya ngonda ya Nisani. Kasi bakristo ya ntete vandá salaka ve yawu. Ngonda ya Nisani vandá talana ntangu ngonda vandá ntete ya kutelama nyonso na zulu ya Yeruzalemi, mpe lenda kubwa kilumbu mosi to bilumbu mingi na manima ya dati ya bantu ya astronomie. Luswaswanu yayi ke mosi ya bamambu yina ke salá ti dati yina Bambangi ya Yehova ke bambuká moyo lufwa ya Yesu kubwa ve ntangu nyonso na dati ba ke salá mukembo ya Paki.
f Tala mukanda New Translation of the Bible, ya James Moffatt; The New Testament—A Translation in the Language of the People, ya Charles B. Williams; mpe The Original New Testament, ya Hugh J. Schonfield.