Mukanda samu na kuzaba mingi mambu yina ba me zonzila na Mukanda ya lukutakanu luzingu mpe kisalu
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
2-8 SEPTEMBRE
BIMVWAMA YA BIBLIA BANKUNGA 79-81
Pesa lukumu na nkumbu ya Yehova
w17.02-F 9 §5
Munkayulu ya Yesu—‘Dikabu ya kulutila mbote’ yina me katuka na Tata
5 Wa’ faso beto lenda lakisa ti beto ke zolaka nkumbu ya Yehova? Na ndyatulu ya beto. Yehova zola ti beto vanda santu. (Tanga 1 Piere 1:15, 16.) Ya zola zonza ti beto fwana kusambila kaka yandi mpe kutumama na yandi na ntima ya beto nyonso. Ata na kati ya bankwamusu, beto ke salaka nyonso samu na kuzinga mutindu Yehova ke longaka beto. Kana beto zitisa misiku ya Yehova, beto ke pesa nkumbu ya yandi lukumu. (Mat. 5:14-16) Mutindu bantu yina ke santu, beto ke lakisa na ndyatulu ya beto ti misiku ya Yehova ke mbote mpe mambu yina Satana ke zonzaka ke luvunu. Ntangu beto ke salaka bafoti, beto ke balulaka ntima mpe ke salaka bangolo na kulosa bamambu yina ke zitisaka ve nkumbu ya Yehova.—Nku. 79:9.
ijwbv-F 3 §4-5
Baroma 10:13—“Bokila Mfumu”
Na Biblia, nzonzolo ‘kubokila nkumbu ya Yehova’ zola zonza ve kaka kuzaba nkumbu ya Nzambi kasi mpe kusadila yawu na lusambu ya beto. (Nkunga 116:12-14) Ya zola zonza mpe kutula ntima na yandi mpe kusosa lubakusu ya yandi.—Nkunga 20:7; 99:6.
Nkumbu ya Nzambi vandaka mfunu mingi samu na Yesu Kristo. Mambu ya ntete yina yandi zonzaka na kifwani ya lusambu yina yandi bikila beto ni yayi: “Tata ya beto yina ke na mazulu, bika ti nkumbu ya nge vanda ya santu.” (Matayi 6:9) Yesu zonzaka mpe ti kana beto zola kuzwa luzingu ya ntangu nyonso, beto zola longoka kuzaba, kutumama mpe kuzola Muntu yina ke na nkumbu yango.—Yoane 17:3, 6, 26.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
it-2-F 53
Yozefi
Nkumbu ya Yozefi me zanguka. Samu Yozefi vandaka muntu ya mfunu na kati ya bana ya Yakobi, ya salaka ti ntangu ya kaka ba sadila nkumbu ya yandi samu na kuzonzila kimvuka nyonso ya bana ya Izraele (Nku 80:1) to ba yina vandaka na kimfumu ya nore. (Nku 78:67; Am 5:6, 15; 6:6) Nkumbu ya Yozefi ke mpe na kati ya bambikudulu ya Biblia. Na kimona-meso ya Ezekiele, Yozefi kuzwaka bitini zole na dikabu yina ba pesaka yandi. (Ezk 47:13) Ba pesaka na mosi ya bamwelo ya nbanza yina ke na nkumbu ‘Yehova kele kuna’ nkumbu ya Yozefi. (Ezk 48:32, 35) Na yina me tadila kuvukisa dikanda ya Yehova, Yozefi vandaka mfumu ya kisika mosi mpe Yuda ya kisika ya nkaka. (Ezk 37:15-26) Mbikudulu ya Abdiasi lakisaka ti ‘yinzo ya Yozefi’ zolaka mwangisa ‘yinzo ya Ezau.’ (Abd 18) Mpe mbikudulu ya Zakari zonzaka ti Yehova zolaka vuukisa ‘yinzo ya Yozefi.’ (Zak 10:6) Ni Yozefi kasi ve Efrayimi, ke na kati ya Izraele ya kimpeve.—Luz 7:8.
Samu ti Luzabusu 7:8 ke zonzilaka Yozefi, ya ke na lakisaka ti mbikudulu yina Yakobi pesaka tekila yandi kufwa vandaka zonzila mpe Izraele ya kimpeve. Ni na yawu, Yehova Nzambi ya Yakobi, pesaka luzingu ya Yesu Kristo, muvungi ya mbote samu na “mameme” ya yandi (Yoa 10:11-16) Yesu Kristo ke mpe ditadi ya kulutila mfunu ya fondasio, mpe tempelo ya Nzambi yina ke na Izraele ya kimpeve ke ya kuvanda na zulu ya yandi. (Ef 2:20-22; 1Pi 2:4-6) Muvungi to ditadi yayi ke na Nzambi ya kulutila ngolo.—Yoa 1:1-3; Bis 7:56; Ebr 10:12; tala mpe Kub 49:24, 25.
9-15 SEPTEMBRE
BIMVWAMA YA BIBLIA BANKUNGA 82-84
Sepela na bweso yina ke na nge
wp16.6-F 8 §2-3
Bileso yina beto lenda benda na bandeke
Bantu ya Yeruzalemi zabaka mbote-mbote bandeke yina vanda tungaka mizanza ya bawu na yinsi ya bamwanza (toitures) ya bayinzo. Bandeke ya nkaka vanda tungaka yawu na tempelo ya Salomoni. Kasi ba yina vanda tungaka yawu na tempelo konso mvula vanda talaka ti ya ke kisika mosi ya mbote yina ba lenda kulisa bana ya bawu na kizunu.
Mwana ya Kore, yina vanda salaka na tempelo lumingu mosi na manima ya bangonda sambanu, mpe yina sonikaka Nkunga 84, talaka mizanza yina na tempelo. Samu yandi vandaka na nsatu ya kuvanda mutindu bandeke yina vanda zingaka ntangu nyonso na yinzo ya Yehova, yandi zonzaka: ‘Tenta ya nge ya nene kele kitoko mingi, O Yehova ya kimvuka ya basoda! Mu kele na nsatu ya ngolo, Ee, mu me lemba na nsatu ya ngolo ya nganda ya Yehova . . . Ata ndeke me kuzwa yinzo kuna mpe lubendebende (hirondelle) me sala dizanza kisika yina yandi ke kulisaka mwana ya yandi pene-pene ya kisika yina ba ke yokaka minkayulu ya nge ya nene, O Yehova ya kimvuka ya basoda, Mfumu ya munu mpe Nzambi ya munu!’ (Nkunga 84:1-3) Beto na bana ya beto, ke vandaka kwandi na nsatu ya ngolo ya kuvukana ntangu nyonso na bisadi ya Nzambi mpe beto ke vutulaka kwandi matondo samu na yawu?—Nkunga 26:8, 12.
w08-F 15/7 30 §3-4
Samu na kuvanda na kilengi, sepela na bamambu yina nge lenda lungisa
Kununa mpe kuvanda ve na mavimpi ya mbote lenda sala ti beto sala dyaka ve mingi samu na Yehova. Kana nge ke na bana, nge lenda tala ti kusala bamambu ya kimpeve mutindu kulongoka ya nge mosi to kubongisa bamvutu samu na balukutakanu me kuma mwa mpasi samu nge ke kipeke bana na kati ya bangunga mingi, mpe kaka ntangu fioti ke bikana na nge. Kasi beno sala keba, kana beno ke na talaka kaka bamambu yina ke na kangaka beno nzila, beno ke zimbana bamambu ya kitoko yina ke na mantwala ya beno.
Bamvula mingi me luta, Levite mosi lakisaka nsatu ya yandi ya kusala mambu yina yandi zabaka ti yandi lenda lungisa ve. Yandi vandaka na bweso ya kusala na tempelo balumingu zole na mvula. Kasi, yandi vandaka na nsatu ya kuvanda konso ntangu na kisika yina ba ke yokaka minkayulu, ata yandi zabaka ti ya zola salama ve. (Nku. 84:1-3) Yinki sadisaka yandi na kuvanda na kilengi na yina vandaka na yandi? Na manima ya kuyindula, yandi kwiza tala ti, kaka kusala kilumbu mosi na yinzo ya Yehova vandaka bweso ya nene. (Nku. 84:4, 5, 10) Mutindu mosi, na kisika ya kusosa kusala bamambu yina beto ke ve na ngolo ya kusala, beto me bonga kusosa yina beto ke lenda kusala mpe kusepela na yawu.
Zaba ti Yehova Nzambi ya nge ke pesa’a nge valere!
12 Si maladi ke na kwamisa nge, zaba ti Yehova zaba bampasi ya nge. Na lusambu, lomba yandi na kusadisa nge samu nge vanda na makanisi ya mbote na maladi ya nge. Sosa na Biblia mambu ya mbote yina Yehova tula’a na kati samu na nge. Baka ntangu ya kukanisa na baverse yina ke lakisa ti Yehova ke pesa bisadi ya yandi valere. Si nge sala yawu, nge ke tala ti, Yehova ke lakisa’a ntima ya yandi ya mbote na ba yina nyonso ke vanda’a ya kukangama na yandi.—Nku. 84:11.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
it-2-F 459
Mwana yina me kondwa tata
Samu ti ya vandaka ve mpasi na bantu na kutala ve kyadi ya ba yina fwidilaka tata, Yehova sadilaka nzonzolo ‘mwana yina me kondwa tata’ ntangu yandi vanda zonzilaka lunungu to kukondwa lunungu ya bana ya Izraele. Ntangu bana ya Izraele vandaka na kimpeve ya mbote, ba vanda bakilaka mwana yina me kondwa tata na faso ya mbote. Kasi ntangu dikanda vanda tambula ve na lunungu, ba vanda tala yandi mutindu muntu ya mpamba. Ya vandaka samu dikanda ya Izraele vandaka dyaka ve ngolo. (Nku 82:3; 94:6; Iza 1:17, 23; Yer 7:5-7; 22:3; Ezk 22:7; Zak 7:9-11; Mal 3:5) Ba yina vanda lakisaka ve luzolo na mwana yina me kondwa tata, Yehova vanda loka bawu. (Kul 27:19; Iza 10:1, 2) Yehova ke zonzaka ti yandi ke Muntu yina ke nwaninaka (Bin 23:10, 11), Muntu yina ke sadisaka (Nku 10:14), mpe Tata (Nku 68:5) ya bana yina me kondwa batata. Yandi ke zengaka mambu na lunungu samu na bawu (Kul 10:17, 18), ke kuwaka bawu kyadi (Oz 14:3), ke sadisaka (Nku 146:9), mpe ke bumbaka luzingu ya bawu.—Yer 49:11.
Mosi ya bamambu yina ke salaka ti ba zaba bakristo ya tsyeleka, ni kulakisa luzolo na ba yina me fwidila bakala, tata to mama. Ntumwa Zaki sonika mambu yayi na bakristo: “Kusambila ya kuvedila mpe ya tsyelika na ntwala ya Tata Nzambi, ni kusadisa bansaana mpe mifwidi na bampasi ya bawu, mpe kusumuka ve na mambu ya yimbi ya yinza.”—Zk 1:27.
16-22 SEPTEMBRE
BIMVWAMA YA BIBLIA BANKUNGA 85-87
Lusambu ke sadisaka beto na kukanga ntima
w12-F 15/5 25 §10
Nge ke lakisaka kwandi nkembo ya Yehova?
10 Samu na kulakisa nkembo ya Nzambi, beto me fwana mpe ‘kutatamana na lusambu.’ (Rom. 12:12) Beto me fwana kusambila Yehova samu yandi sadisa beto na kusadila yandi na mutindu ya mbote. Na yawu, beto lenda lomba yandi na kupesa beto mpeve ya santu, kiminu ya ngolo, ngolo ya kubwa ve na bantontolo, mpe mayela ya ‘kuzabisa na mbote nyonso nsangu ya butsyelika.’ (2 Tim. 2:15; Mat. 6:13; Luke 11:13; 17:5) Mutindu mwana ke tulaka ntima na tata ya yandi, beto mpe me fwana kutula ntima na Yehova, Tata ya beto ya mazulu. Kana beto sosa lubakusu ya yandi samu na kusadila yandi na mutindu ya mbote, beto lenda vanda ya kundima ti yandi ke sadisa beto. Beto tala ve ti balusambu ya beto ke kwamisaka yandi. Kasi na lusambu, beto kembila yandi, beto vutula yandi matondo, mpe beto sosa lubakusu ya yandi mingi-mingi ntangu beto ke kutanaka na bampasi. Beto lomba yandi na kusadisa beto na kusadila yandi na mutindu yina ke kembila nkumbu ya yandi ya santu.—Nku. 86:12; Zaki 1:5-7.
Mutindu Yehova ke pesá mvutu na balusambu ya beto
17 Tanga Nkunga 86:6, 7. Davidi vandá na kundima ti Yehova kuwá mpe pesá mvutu na balusambu ya yandi. Beto mpe lenda vanda na kundima ti, Yehova ke kuwá mpe ke pesá mvutu na balusambu ya beto. Bifwani yina beto me tala na disolo yayi me lakisa beto ti Yehova lenda pesa beto mayela mpe ngolo yina beto ke na yawu nsatu samu na kukanga ntima. Yandi lenda sadila bampangi ya beto to bantu yina ke sambilá ve yandi samu na kusadisa beto.
18 Yehova ke pesá ve ntangu nyonso mvutu na balusambu ya beto na faso beto ke vingilak’ yawu. Kasi, beto zaba ti yandi ke pesa beto mvutu. Yandi ke pesa beto yina beto ke na yawu nsatu mpe na ntangu ya kulunga. Na yawu, kubika ve kusambila na kiminu ti Yehova ke kuwa nge. Vanda na kundima ti yandi ke kipeke nge bubu yayi, mpe na bilumbu yina ke kwiza, yandi ke ‘lungisa nsatu ya konso kima yina kele na luzingu.’—Nku. 145:16.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
it-1-F 492 §2
Ntima
Wa’ faso beto lenda sadila “na ntima nyonso.” Na kusala mbote, ntima yina ke na kati ya beto fwana kuvanda ya kulunga. Kasi, ntima yina ba ke na zonzilaka awa lenda vanda ya kukabuka. Na lusambu, Davidi zonzaka: ‘Pesa munu ntima ya kukondwa kukabuka samu munu kuwa nkumbu ya nge boma,’ mambu yayi ke na lakisaka ti beto lenda vanda na ntima ya kukabuka na yina me tadila mambu yina ke na beto na ntima mpe yina ke talisaka beto boma. (Nku 86:11) Muntu lenda vanda na ‘ntima ya kukabuka,’ ya zola zonza ti yandi lenda sadila Nzambi na mwa tiya ndambu. (Nku 119:113; Luz 3:16) Muntu lenda vanda mpe na ‘bantima zole,’ ya zola zonza ti yandi lenda sadila bamfumu zole, to kuzonza ve matsyeleka na mambu mosi na ntangu yina yandi ke na kanisaka na mambu ya nkaka. (1 Ns 12:33; Nku 12:2, noti) Yesu sembaka bantu ya luvunu yina vandaka na bantima zole.—Mt 15:7, 8.
23-29 SEPTEMBRE
BIMVWAMA YA BIBLIA BANKUNGA 88-89
Lutumu ya Yehova me lutila
w17.06-F 28 §5
Tula diboko na lutumu ya Yehova!
5 Ya zole, kaka ni Yehova me lunga kuvanda Mfumu samu ti yandi ke sadilaka lutumu ya yandi na lunungu mpe na faso ya kulunga. Yandi me zonza: ‘Munu kele Yehova, Muntu yina ke lakisaka luzolo ya kukwikama, mpe lunungu na ntoto, samu munu ke waka kyese na mambu yayi.’ (Yer. 9:24) Yehova ke ve na nsatu bantu pesa yandi misiku yina ke sadisa yandi na kubaka mikanu ya mbote. Yandi mosi me zaba yina ke mbote mpe, misiku yina yandi me pesa na bantu, me katuka na lunungu ya yandi ya kulunga. Samu ti ‘lunungu mpe mambu ya kusungama ke fondasio ya kiti ya yandi ya kimfumu,’ beto lenda vanda na kundima ti misiku mpe mikanu nyonso yina Yehova ke bakaka ke ya kulunga. (Nku. 89:14; 119:128) Kasi, Satana yina ke zonzaka ti Yehova ke yalaka ve na mutindu ya mbote, ke na lendaka ve na kunata lunungu na kati ya yinza.
w17.06-F 29 §10-11
Tula diboko na lutumu ya Yehova!
10 Yehova ke yalaka ve na ngolo nyonso. Yandi ke pesaka kimpwanza mpe nsayi na bantu yina yandi ke yalaka (2 Ko. 3:17) Davidi zonzaka mambu yayi: ‘Bunene mpe lukumu kele na ntwala ya yandi [Nzambi]. Ngolo mpe kyese kele na kisika yina yandi ke zingaka.’ (1 Ns. 16:7, 27) Etani, mosi ya ba yina sonikaka Bankunga zonzaka: ‘Kyese na bantu yina me zaba milolo ya kyese. O Yehova, ba ke tambulaka na nsemo ya luse ya nge. Ba ke vandaka na kyese samu na nkumbu ya nge kilumbu ya mvimba, mpe na lunungu ya nge, ba kele ya kunanguka.’—Nku. 89:15, 16.
11 Kuyindula ntangu nyonso na bunene ya Yehova ke sala ti beto ndima dyaka ti luyalu ya yandi me lutila mbote. Beto ke vanda na dikanisi mosi na muntu yina sonikaka bankunga mpe yina zonzaka na Yehova: ‘Kilumbu mosi na yinzo ya nge kele mbote kuluta bilumbu funda na kisika ya nkaka!’ (Nku. 84:10) Yehova muntu yina yidikaka beto zaba yinki beto ke na yawu nsatu samu na kuvanda na kilengi. Yandi ke pesaka beto yina beto ke na yawu nsatu. Nyonso yina yandi ke lombaka na beto na kusala ke samu na bambote ya beto, mpe ya ke salaka ti beto vanda na kilengi, ata ti beto me lunga kusoba mwa bamambu na luzingu ya beto samu na kutumama na yandi.—Tanga Izaya 48:17.
w14-F 15/10 10 §14
Vanda na kiminu ya ngolo na kimfumu ya Nzambi
14 Beto tala nsilulu yina Yehova pesaka na mfumu Davidi ntangu yandi vanda yala na Izraele ya ntama na nzila ya luwawanu ya Davidi. (Tanga 2 Samuele 7:12, 16.) Yehova salaka luwawanu yayi na Davidi ntangu yandi vanda yala na Yeruzalemi. Yandi pesaka na Davidi nsilulu ti Masiya zola butuka na dikanda ya yandi. (Luke 1:30-33) Na yawu, Yehova zonzaka pwelele ti ni mwana ya Davidi zola vanda na ‘luve yina me fwanana’ na kiti ya Kimfumu ya Masiya. (Ezk. 21:25-27) Na nzila ya Yesu, kimfumu ya Davidi ‘ke zinga samu na ntangu nyonso.’ Ya tsyeleka, mwana ya Davidi ‘ke zinga samu na ntangu nyonso. Kiti ya yandi ya kimfumu ke zinga mutindu ntangu.’ (Nku. 89:34-37) Luyalu ya Kristo ke beba ata fioti ve mpe mambu yina yandi ke lungisa ke vanda samu na ntangu nyonso.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
cl-F 337 §4-338 §5
‘Kaka ni nge mosi ke ya kukwikama’
4 Kaka mutindu ba vanda sadilaka yawu na masonoko ya Ebre, mpova “kukwikama” ke mutindu ntima ya mbote yina ke kangamaka na luzolo nyonso na kima tii na ntangu yandi ke lungisa mambu yina yandi ke na nsatu ya kulungisa. Muntu yina ke ya kukwikama ke landaka ve kaka bamambu kasi, yandi ke salaka yawu na luzolo nyonso. Na kifwani, muntu yina sonikaka bankunga zonzilaka ngonda mutindu ‘mbangi ya kukwikama na zulu’ samu ti ya ke talanaka konso mpimpa. (Nkunga 89:37) Kukwikama yina Biblia ke na zonzilaka ke ve faso mosi na ngonda. Samu na yinki? Samu ti kukwikama yayi ke mutindu ya kulakisa luzolo, kifu yina, bima lenda lakisa ve.
5 Ntangu Biblia ke zonzilaka kukwikama, ya ke mutindu kuvanda na tiya. Ya ke talanaka na kindiku ya muntu yina ke lakisaka yawu na muntu ya nkaka. Ya ke talanaka ntangu nyonso, ke balukaka ve mutindu kitembo ya nzadi yina mupepe ke nataka malembe-malembe. Kasi, kukwikana to luzolo ya kukwikama ke manisaka ve mpe ke vandaka kaka ngolo samu na kununga mambu ya kulutila mpasi.
30 SEPTEMBRE–6 OCTOBRE
BIMVWAMA YA BIBLIA BANKUNGA 90-91
Tula ntima na Yehova samu luzingu ya nge vanda yinda
wp19.3-F 5 §3-5
Bangolo yina bantu ke salaka samu na kukumisa luzingu yinda
Bantu mingi ya mayela ke ndimaka ve ti manganga yina ke salaka ti bantu nuna ve lenda sala ti luzingu ya bantu kuma yinda. Ya tsyeleka, na kubanda ya siècle 19, luzingu ya bantu me kuma mwa yinda. Nyonso yayi ke na salamaka samu bantu ke na salaka keba na bunkete, ke na nwanaka na bimbevo, ke na sadilaka manganga ya ngolo mpe ba vaccins. Bantu ya mayela ke zonzaka ti bantu ya nkaka ke zingaka bamvula mingi mpe ba ya nkaka bamvula fioti na yina me tadila bamvula yina muntu fwana kuzinga.
Bamvula 3 500 me luta, Moyize mosi ya ba yina sonikaka Biblia zonzaka: ‘Yinda ya luzingu ya beto kele bamvula 70, to 80 kana muntu kele na ngolo mingi. Kasi ya me fuluka na bampasi mpe mawa. Ya ke lutaka mbangu, mpe beto ke pumbuka mpe ke kwenda.’ (Nkunga 90:10) Ata bangolo yina bantu ya mayela ke na salaka samu na kukumisa luzingu yinda, beto ke zingaka kaka mutindu Moyize zonzilaka yawu.
Bibulu mutindu Oursin rouge ya nene mpe kibutukulu ya dikukula (coquillage) ya nzadi lenda zinga bamvula 200. Bayinti mutindu séquoia ya yinda lenda zinga bamvula kuluta 1 000. Ntangu ba ke fwanisaka yinda ya luzingu ya bantu na ya bima ya nkaka yina ke zingaka, ya lenda nata beto na kuyufula: ‘Ya ke kwandi na luzingu yina me lutila luzingu ya bamvula 70 to 80?’
wp19.1-F 5, encadré
Nkumbu ya Nzambi ke nani?
Bantu mingi ke yufulaka kyuvu yayi. Nge mpe lenda vanda na kati. Beto lenda kukiyufula: Kana zulu na ntoto na bima nyonso yina ke na kati, ni Nzambi yidikaka yawu kasi nani yidikaka Nzambi?
Bantu ya mayela ke ndimaka ti zulu na ntoto ke na mbandukulu. Verse ya ntete ya Biblia ke kwelanaka na mambu yayi. Ya ke zonzaka: ‘Na mbandukulu Nzambi yidikaka zulu na ntoto.’—Kubanda 1:1.
Zulu na ntoto yidamaka ve kaka yawu mosi. Ya kwizaka ve yawu mosi. Ata kima lenda basika kaka faso yina. Kana kima vandaka ve tekila kubanda ya zulu na ntoto, zulu na ntoto zola vanda ve bubu yayi. Ata ti ya lenda vanda mpasi na kubakula yawu mbote-mbote, ngolo mosi ya ntete yina ke fwaka ve, yina ba lenda simba ve vandaka mfunu. Yehova Nzambi yina ke mpeve, ke na ngolo ya kulutila, mpe ke na ndwenga ni yandi ke ngolo yango.—Yoane 4:24.
Samu na Nzambi Biblia ke zonzaka: ‘Tekila ti bamongo kubutuka to ti nge basisa ntoto mpe ntoto yina ke butaka, katuka mvula na mvula tii mvula na mvula, nge kele Nzambi.’ (Nkunga 90:2) Ya tsyeleka, Nzambi ke zingaka ntangu nyonso. mpe, ‘na mbandukulu’ yandi yidikaka bima nyonso yina ke na zulu na ntoto.—Luzabusu 4:11.
Luzolo ya Yehova samu na beto ke sadisá beto na kukatula boma
16 Satan zaba ti beto zola ve kufwa. Na yandi, samu na kufwa ve, muntu lenda ndima kusala nyonso, ata kubebisa kindiku ya yandi na Nzambi. (Yobi 2:4, 5) Nyonso yayi ke luvunu! Kasi Satan ke “muntu yina kele [na] ngolo ya kufwa.” Na yawu, yandi ke sadilá boma ya lufwa samu na kunata beto na kubika Yehova. (Ebr. 2:14, 15, nwt-MK) Bantangu ya nkaka, Satan ke natá bantu ya yandi na kuzonza na bisadi ya Yehova ti, ba ke kufwa bawu, si ba vanda kaka ya kukangama na Nzambi. Bantangu ya nkaka mpe, beto lenda vanda na kibemvo ya ngolo yina ke na lombá ti ba kipe beto na mbangu. Satan lenda sadila mambu ya faso yayi samu na kunata beto na kusala bamambu yina misiku ya Nzambi ke niminaka. Na kifwani, ba docteurs to bantu ya dikanda ya beto yina ke sadilá ve Yehova lenda sala beto tiya samu beto ndima menga. To muntu ya nkaka lenda nata beto na kusala bamambu yina ke kwelaná ve na misiku ya Yehova samu beto beluka.
17 Beto zola ve kufwa. Kasi beto zaba ti ata beto kufwa, Yehova ke bika ve kuzola beto. (Tanga Baroma 8:37-39.) Ntangu bandiku ya yandi ke kufwá, Yehova ke zimbaná ve bawu. Samu na yandi, ya ke mutindu ba ke ntete moyo. (Luke 20:37, 38) Yandi ke na nsatu ya mingi ya kuvutula bawu na luzingu. (Yobi 14:15) Yehova futá kima mosi ya ntalu mingi samu beto kuzwa “luzingu ya mvula na mvula.” (Yoa. 3:16, nwt-MK) Beto zaba ti Yehova ke na luzolo ya mingi samu na beto mpe yandi ke kipeke beto. Na yawu, ntangu beto ke belá, to ntangu ba ke sosá kufwa beto, beto ke biká ve Yehova. Beto ke tulá ntima na yandi samu yandi pesa beto bukindi, mayela mpe ngolo. Ni yina salá Valérie na bakala ya yandi.—Nku. 41:3.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
wp17.5-F 5
Nge ke kwandi na mbazi yina ke bumbaka nge?
Biblia ke longaka ve ti konso muntu ke na mbazi yina ke kengidilaka yandi. Ya tsyeleka, kilumbu mosi Yesu zonzaka: “Beno sala keba na kusafula ata muntu mosi ve na kati ya bana ya fioti yayi [Bilandi ya Yesu], samu mu ke na zonzaka na beno ti bambazi ya bawu na mazulu, ke talaka ntangu nyonso kizizi ya Tata ya munu yina ke na mazulu.” (Matayi 18:10) Na yawu, Yesu vandaka sosa ve kuzonza ti konso muntu ke na mbazi yina ke kengidilaka yandi. Kasi, yandi vandaka sosa kulakisa ti bambazi ke tekaka dikebi na bilandi ya yandi. Ni na yawu, bakristo ya tsyeleka ke salaka ve bamambu yina lenda tula luzingu ya bawu na mpasi na kuzonzaka ti, bambazi ke kengidila bawu.
Ya zola zonza kwandi ti bambazi ke sadisaka ve bantu? Ve. (Nkunga 91:11) Bantu ya nkaka ke ya kundima ti Nzambi filisaka bambazi samu na kukengidila mpe kutwadisa bawu. Kenneth, yina ba zonzilaka na disolo ya ntete, ke kanisaka mpe mutindu yina. Ya vanda mutindu yina to ve, mambu yina yandi me zonza lenda vanda ya tsyeleka. Na kisalu ya bawu ya kusamuna, Bambangi ya Yehova ke talaka lubakusu ya bambazi. Samu ti beto ke talaka ve bambazi, beto lenda zonza ve na wapi mutindu Nzambi ke sadilaka bawu samu na kubakisa bantu na ntangu ba ke vandaka na bamambu ya mutindu na mutindu. Ata faso yina, beto ke vunamaka ata fioti ve ntangu beto ke vutulaka matondo na Nzambi ya Kulutila Ngolo na lubakusu yina yandi ke pesaka beto.—Bakolose 3:15; Zaki 1:17, 18.
7-13 OCTOBRE
BIMVWAMA YA BIBLIA BANKUNGA 92-95
Kusadila Yehova ke kima yina me lutila kitoko na luzingu!
w18.04-F 26 §5
Bantwenya, beno ke tulaka kwandi ntima na mikanu ya kimpeve?
5 Mambu ya ntete, kubaka mikanu ya kimpeve ke faso ya kuvutula matondo na Yehova samu na luzolo ya yandi mpe na nyonso yina yandi ke salaka samu na beto. Mosi ya ba yina sonikaka bankunga zonzaka: ‘Ya kele mbote na kupesa Yehova matondo . . . Samu nge me pesa munu kyese, O Yehova, samu na bisalu ya nge; Munu ke tula milolo ya kyese samu na bisalu ya maboko ya nge.’ (Nku. 92:1, 4) Yina nge ke ntwenya, kanisa na yina Yehova me pesa nge: luzingu, kiminu, Biblia, kimvuka, mpe kivuvu ya kuzinga ntangu nyonso na yinza ya malu-malu. Kupesa kisika ya ntete na mikanu ya kimpeve ke faso ya kuvutula matondo na Nzambi na balusakumunu ya yandi, mpe ke sala ti nge kuma pene-pene na yandi.
w18.11-F 20 §8
Nani ke twadisaka mutindu ya nge ya kukanisa?
8 Mutindu tata ya mbote, Yehova zola ti bana ya yandi vanda na luzingu ya kulutila kilengi. (Iza. 48:17, 18) Na yawu, yandi ke longaka beto misiku na yina me tadila ndyatulu ya beto mpe faso ya beto ya kuvanda na bampangi. Yandi ke na bokilaka beto na kulongoka kutala bamambu faso yandi ke tadilaka yawu mpe na kuzitisa misiku ya mbote. Ya ke ve mutindu beto ke na boloko. Kasi, ya ke pesa beto mayela ya kulutila mpe ke sadisa beto na kubaka mikanu ya mbote. (Nku. 92:5; Bin. 2:1-5; Iza. 55:9) Ya ke sadisa beto na kusoola mambu yina beto ke zolaka kasi, yina ke pesa beto kilengi. (Nku. 1:2, 3) Kukanisa mutindu Yehova, ke natina beto bambote mingi!
Zaba ti Yehova Nzambi ya nge ke pesa’a nge valere!
18 Ata beto me nuna’a, beto lenda ndima ti Yehova ke zola’a kaka yina beto ke sala’a samu na yandi. (Nku. 92:12-15) Yesu longa’a beto ti ata beto ke dyaka ve na ngolo ya kusala mingi, Yehova ke pesa’a valere na fioti yina beto ke sala’a. (Luke 21:2-4) Sala yina nge ke na ngolo ya kusala. Na kifwani, nge lenda zonza mambu ya Yehova, nge lenda sambila samu na bampangi mpe nge lenda pesa bawu bukindi samu ba vanda kaka ya kukangama na Yehova. Yehova ke tala’a nge neti mpangi ya yandi ya kisalu, samu nge ke sadila’a misiku ya yandi, kasi ve samu na bima yina nge ke sala’a samu na yandi.—1 Ko. 3:5-9.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
cl-F 211 §18
“. . . ndwenga ya Nzambi ke mingi ya kulutila!”
18 Tala mutindu ntumwa Polo kwizaka zonza ti Yehova ke muntu yina ke na ndwenga ya kulutila: “Bimvwama, ndwenga, mpe luzabu ya Nzambi ke mingi ya kulutila! Ya tsyeleka, ata muntu mosi ve lenda bakula balusambusu ya yandi, mpe lenda zaba mbote-mbote banzila ya yandi.” (Baroma 11:33) Na ndinga ya Greke, “mingi ya kulutila” ke wakanaka mpe mutindu mosi na “dibulu ya nene.” Bamambu yayi ke na sadisaka beto na kubakula mambu ya mfunu. Kana beto yindula na ndwenga ya Yehova, ya ke mutindu beto ke tala dibulu mosi ya yinda mingi yina ke sukaka ve, ke pesaka kizungu-zungu, yina beto lenda kubakula ve bunene ya yawu. (Nkunga 92:5) Dikanisi yayi ke na nataka kwandi beto na kutala ti beto ke fioti na mantwala ya Yehova?
14-20 OCTOBRE
BIMVWAMA YA BIBLIA BANKUNGA 96-99
“Zabisa nsangu ya mbote”!
w11-F 1/3 6 §1-2
Nsangu ya mbote ke yinki?
BAKRISTO me fwana kusamuna ‘nsangu ya mbote ya Kimfumu’ na kuzonzilaka na bantu ya nkaka, mpe kulakisa bawu ti Kimfumu ya Nzambi ke luyalu yina ke yala na ntoto, na lunungu nyonso. Kasi, Biblia ke sadilaka nzonzolo “nsangu ya mbote” na mutindu ya nkaka. Na kifwani, Biblia ke zonzilaka ‘nsangu ya mbote ya luvuukusu’ (Nkunga 96:2); “nsangu ya mbote ya Nzambi” (Baroma 15:16); mpe “nsangu ya mbote na yina me tadila Yesu Kristo.”—Marke 1:1.
Na bunkufi, nsangu ya mbote ke tadilaka matsyeleka nyonso yina Yesu zonzaka mpe yina bilandi ya yandi sonikaka. Tekila yandi vutuka na zulu, Yesu zonzaka na bawu: “Na yawu, beno kwenda mpe beno kumisa bantu ya makanda nyonso bilandi. Beno botika bawu na nkumbu ya Tata, ya Mwana, mpe ya mpeve ya santu. Beno longa bawu na kusadila mambu nyonso yina mu tumisaka beno.” (Matayi 28:19, 20) Na yawu, kisalu ya bakristo ya tsyeleka ke ve kaka kuzonzila mambu yina me tadila Kimfumu na bantu. Ba me fwana kusala mpe bangolo samu na kukumisa bantu bilandi.
w12-F 1/9 16 §1
Yinki ke salama na kilumbu ya kusambisa?
Mutindu kizizi yina ke na diboko ya bakala ke na lakisaka yawu, bantu mingi ke kanisaka ti na kilumbu ya kusambisa ba ke nata bamwela mingi na mantwala ya kiti ya kimfumu ya Nzambi samu na kusambisa bawu na mambu yina ba vanda salaka. Ba ke zonzaka mpe ti bantu ya nkaka na kati ya bawu ke kuzwa bweso ya kukwenda na zulu mpe ba ya nkaka, ke kwenda na dibenga ya tiya. Kasi, ni yawu ve Biblia ke longaka. Ya ke zonzaka ti na kilumbu ya kusambisa, Nzambi ke katula bantu na bamambu ya kukondwa lunungu. (Nkunga 96:13) Nzambi me tula Yesu Zuzi samu na kuvutula mambu ya lunungu na ntoto nyonso.—Tanga Izaya 11:1-5; Bisalu 17:31.
w12-F 15/9 12 §18-19
Kizunu na kati ya bamvula funda mpe ya ntangu nyonso!
18 Kindiku ya mbote yina Yehova vandaka na yawu na bantu bebaka ntangu Satana nataka bantu na kumanga kutumama na Yehova. Kasi, kubanda mvula ya 1914, Kimfumu ya Nzambi ke na salaka nyonso samu na kuvutula malembe-malembe bumosi na kizunu. (Ef. 1:9, 10) Na kati ya bamvula funda yina Kimfumu ya Nzambi ke yala, bamambu ya kitoko yina “ke talanaka ve” bubu yayi ke salama. Mpe, “nsuka,” ya luyalu ya bamvula funda ya Kristo ke kuma. Yinki ke salama na manima? Ata ti Nzambi me pesa na Yesu “lutumu nyonso, na zulu mpe na ntoto,” yandi ke ve na nsatu ya kubaka kisika ya Yehova. Na kukuluka nyonso, “yandi ke vutula Kimfumu na Nzambi, yina ke Nzambi ya yandi mpe Tata ya yandi.” Yesu ke sadila Kimfumu yina ba pesaka yandi samu na “nkembo ya Nzambi.”—Mat. 28:18; Flp. 2:9-11.
19 Na ntangu yina, bantu yina ke zinga na ntoto na luyalu ya Kristo ke kuma bantu ya kulunga. Na kifwani ya Yesu, ba ke ndima na kukuluka nyonso luyalu ya Yehova. Ba ke vanda na bweso ya kulakisa kukangama ya bawu ntangu ba ke vanda ya kukangama na kumeka ya nsuka. (Luz. 20:7-10) Na manima, bambazi mpe bantu nyonso ya yimbi ke kufwa na mbala mosi. Ya ke vanda ntangu mosi ya kilengi! Dikanda nyonso ya Yehova ke kembila yandi mpe yandi ke vanda ‘bima nyonso samu na bantu nyonso.’—Tanga Nkunga 99:1-3.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
it-1-F 425
Nzimbu
Ya ke ‘nzimbu ya malu-malu’ yina ke ve kaka na bankunga kasi mpe na masonoko ya Izaya mpe ya ntumwa Yoane. (Nku 33:3; 40:3; 96:1; 98:1; 144:9; 149:1; Iza 42:10; Luz 5:9; 14:3) Kusosa kuzaba bisika mingi yina ba sadilaka nzonzolo ‘nzimbu ya malu-malu,’ ke na lakisaka ti ba ke yimbaka yawu samu ba lakisa mutindu ya malu-malu yina Yehova ke sadilaka lutumu ya yandi, kaka faso ke lakisaka yawu mambu ya kitoko yina ke na Nkunga 96:10: ‘Yehova me kuma Mfumu.’ Bamambu ya malu-malu yina me tadila bunene ya Kimfumu ya Yehova mpe na yina ya ke sala na zulu mpe na ntoto ke yintu dyambu ya ‘nzimbu ya malu-malu’ yango.—Nku 96:11-13; 98:9; Iza 42:10, 13.
21-27 OCTOBRE
BIMVWAMA YA BIBLIA BANKUNGA 100-102
Lakisa luzolo ya kukwikama na Yehova
Wa’ faso nge lenda bongama na kuzwa mbotokolo?
18 Mambu ya kulutila kitoko yina nge lenda vanda na yawu ke ni luzolo samu na Yehova. (Tanga Bingana 3:3-6.) Kana nge na luzolo ya ngolo samu na Yehova, ya ke sadisa nge na kukanga ntima na mantwala ya bampasi. Biblia ke zonzilá mingi luzolo ya kukwikama yina Yehova ke na yawu samu na bisadi ya yandi. Samu Yehova ke na luzolo yayi, yandi ke bika ata fioti ve bisadi ya yandi, mpe yandi ke zola bawu ntangu nyonso. (Nku. 100:5) Nzambi salá nge na kifwani ya yandi. (Kub. 1:26) Na yawu, wa’ faso nge lenda lakisa luzolo ya mutindu yayi?
19 Kulisa kifu ya kuvutulá matondo. (1 Tes. 5:18) Konso kilumbu nge lenda yufula: ‘Yinki Yehova me sala samu na kulakisa ti yandi ke zolá munu?’ Na manima, sambila Yehova samu na kuvutula yandi matondo, mpe zonzila yandi pwelele mambu yina yandi me sala samu na nge. Mutindu ntumwa Polo, tala ti bamambu yina Yehova ke salaka, yandi ke salak’ yawu samu yandi zola nge. (Tanga Bagalate 2:20.) Nge lenda yufula: ‘Mu ke kwandi na nsatu ya kulakisa na Yehova ti munu mpe ke zolak’ yandi?’ Kana nge zola Yehova, ya ke sadisa nge na kubwa ve na bantontolo, mpe na kukanga ntima na mantwala ya bampasi. Ya ke nata nge na kubika ve na kusala bamambu ya kimpeve, mpe kulakisa bilumbu nyonso na Tata ya nge ti nge ke zolak’ yandi.
“Beno sala keba! Beno lala ve pongi”
10 Na kati ya bamambu yina beto me bonga kukima, ya kele na kusakana na ntima ya muntu ata beto zaba ti beto ke kwela ve yandi, kukola malafu, kudya mingi, kuzonza bamambu yina ke lwalisá bampangi, kutala ba films yina bantu ke salá bamambu ya ngolo, kutala bizizi ya bantu yina ke ve na bilele to yina ke na vukisá nzutu, to bima ya nkaka ya mutindu yina. (Nku. 101:3) Mbeni ya beto Satana ke sosá ntangu nyonso kunata beto na kusala bamambu yina ke bebisa kindiku ya beto na Yehova. (1 Pi. 5:8) Kana beto sala ve keba, Satana lenda kunda na mabanza mpe na bantima ya beto bambuma ya musoki, luvunu, nsatu ya kuzwa mingi, kuyina bampangi mpe kukangila bampangi nkele. (Gal. 5:19-21) Na kubanda, nge lenda tala ti mambu yayi ke ya yawu ve yimbi. Kasi si beto sala ve nyonso samu na kutimuna yawu na bantima ya beto, malembe-malembe ya ke kula mutindu yinti ya poison mpe ya ke nata bampasi.—Zaki 1:14, 15.
w11-F 15/7 16 §7-8
Nge ke tulaka kwandi dikebi na balutwadusu ya Yehova?
7 Yinki zola zonza kukima milongi ya luvunu? Beto me fwana kuyamba ve bawu na bayinzo ya beto mpe kupesa ve bawu mbote. Kutanga ve mikanda yina ba ke sonikaka, kulanda ve bamambu yina ba ke zonzaka na tele to internet, kuvutula ve mvutu na bamambu yina ba ke sonikaka na internet. Samu na yinki beto ke baka mukanu ya ngolo yayi? Ya ntete, samu beto ke zolaka ‘Nzambi ya tsyeleka.’ Beto ke landaka ve malongi ya luvunu yina ke kwelanaka ve na mambu ya yandi ya tsyeleka. (Nku. 31:5; Yoa. 17:17) Ya zole, samu beto ke zolaka kimvuka ya Yehova, yina longaka beto matsyeleka ya kitoko mutindu nkumbu ya Yehova mpe yinki ya zola zonza, dikanisi ya Nzambi samu na ntoto, yinki ke kuminaka bantu ntangu ba ke kufwaka, mpe kivuvu ya kuvumbuka ya bantu ya kufwa. Nge na zabaka dyaka yinki ya salaka nge ntangu nge kwizaka zaba matsyeleka yayi mpe mingi ya nkaka? Na yawu, samu na yinki nge ke pesa nzila na muntu mosi na kukatula nge na kimvuka yina longaka nge matsyeleka yayi?—Yoa. 6:66-69.
8 Ata ti bantu yina ke longaka malongi ya luvunu zonza mambu yina ba zola, beto ke landaka ve bawu. Beto ke vunama mpe ke vanda na manyongi kana beto kwenda na mabulu yina ke ya kuyuma. Na yawu, beto tatamana na kuvanda ya kukangama na Yehova mpe na kimvuka yina banda ntama, ke na pesaka beto maza ya bunkete mpe ya mbote yina ke katukaka na ndinga ya Nzambi.—Iza. 55:1-3; Mat. 24:45-47.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
it-2-F 522
Pelikane
Ntangu Pelikane ke yukutaka, yandi ke pulumukaka na kisika yina yandi ke vanda yandi mosi. Kuna, na kyadi nyonso yandi ke kotisaka yintu na yinsi ya mapeka. Yandi ke ninganaka dyaka ve. Kana nge ke ntama, nge ke kanisa ti ya ke ditadi ya mpembe. Yandi ke vandaka mutindu yina na kati ya bangunga mingi, samu yandi ke salaka dyaka ve kima na kati ya kyadi ya yandi. Ni kifwani yina, mosi ya ba yina sonikaka bankunga sadilaka ntangu yandi vanda zonza kyadi ya kulutila yina vandaka na yandi. Yandi zonzaka: ‘Munu me fwanana na pelikane ya ntoto ya kuyuma.’ (Nku 102:6) Nzonzolo “ntoto ya kuyuma” ke ve kaka ntoto ya kuyuma faso beto zabila yawu. Kasi, ya lenda vanda mpe kisika ya ntama yina bantu ke vandaka ve mutindu diyanga. Bubu yayi, na diyanga yina ke na dibenga ya Yordani yina ke na nore ya ke na bantangu yina bapelikane ke fulukaka kuna. Na bwala ya Izraele, ya ke na bapelikane ya mitindu tatu. Pelikane yina me zabana mingi ni Pelikane ya mpembe (Pelecanus onocrotalus). Pelikane ya frisé to yina ke na bizingila (Pelecanus crispus) mpe Pelikane ya mukongo ya mbwaki (Pelecanus rufescens) me zabana ve mingi.
Pelikane ke zolaka bisika yina bantu ke kundaka ve samu ti muntu kwanisa ve yandi. Kuna, yandi ke tungaka yinzo ya yandi, ke pasulaka bameki ya yandi, mpe ke vutukaka kuna na manima ya kuloba. Samu yandi ke zolaka bisika yina yandi ke vanda yandi mosi ntama na bantu, Biblia ke fwanisaka ndeke yayi na kyadi ya kulutila ya ntima. Samu na kulakisa kyadi ya nene yina zola kumina bwala ya Edomi, Izaya zonzaka ti Pelikane ke yala na bwala yango. (Iza 34:11) Sofoni bikulaka ti bapelikane ke zinga kisika mosi na bayinti ya Ninive, ni yina lakisaka ti ata kima to ata muntu ke zinga dyaka kuna.—Sof 2:13, 14.
28 OCTOBRE–3 NOVEMBRE
BIMVWAMA YA BIBLIA BANKUNGA 103-104
Yandi ke bambukaka ti “beto ke fundu-fundu”
Landa kifwani ya Yehova: kukangama ve kaka na dikanisi ya nge
5 Kukuluka na ntima ya kyadi ya Yehova ke natak’ yandi na kundima kusoba dikanisi ya yandi. Na kifwani, kukuluka ya yandi talaná ntangu yandi vandá sosa kufwa bantu ya yimbi ya bwala ya Sodome. Na nzila ya bambazi ya yandi, Yehova zonzá na Loti muntu ya lunungu na kukima na bamongo. Loti vandá na maketi-keti na kukwenda kuna. Yandi lombá ti yandi na dikanda ya yandi, kwenda vanda na Soare bwala mosi yina Yehova zonzá ti yandi ke mwangisa. Yehova zonzá kwandi na Loti na kusala bamambu kaka faso yandi zonzilak’ yandi yawu? Ve. Yandi biká Loti kukwenda na Soare mpe yandi mwangisá dyaka ve bwala yango. (Kub. 19:18-22) Bamvula mingi na manima, Yehova lakisá ntima ya kyadi na bantu ya Ninive. Yandi fidisá mbikudi Yona na kukwenda samuna ti, yandi ke mwangisa mbanza ya Ninive mpe yandi ke kufwa bantu ya yimbi yina vandá kuna. Kasi ntangu bantu ya Ninive balulá ntima, Yehova talá kyadi ya bawu mpe yandi mwangisá dyaka ve bwala ya bawu.—Yona 3:1, 10; 4:10, 11.
Mutindu Samsoni, tula ntima na Yehova
16 Ata ti foti ya Samsoni natinak’ yandi bampasi mingi, ya kangá ve yandi nzila ya kusala luzolo ya Yehova. Kana beto me sala foti mpe ba me semba beto to beto ke na sadilá dyaka ve kisalu yina beto vandá salá na kimvuka ya Yehova, beto me lunga ve kubika kusadila Yehova. Beto zimbana ve ti Yehova ke na nsatu ya kulemvokila beto. (Nku. 103:8-10) Ata ti beto me sala bafoti, Yehova lenda pesa beto ngolo ya kusala luzolo ya yandi kaka mutindu yandi salak’ yawu na Samsoni.
17 Beto tala kifwani ya Michael, mpangi mosi ya bakala ya ntwenya. Yandi vandá na bisalu mingi na kati ya kimvuka ya Yehova. Yandi vandá sadila mutindu kisadisi mpe vandá mupasuli-nzila. Mambu ya kyadi ke ti, yandi kwizá sala foti yina salá ti yandi lenda dyaka ve kusala bisalu yina yandi vandá sala na kati ya kimvuka. Michael me zonza: “Tii awa mu vandá tala ti mu vandá sala bamambu mingi na kisalu ya Yehova. Kasi na mbala mosi mu bandá kutala ti mu lenda sala ata kima na kisalu ya yandi. Ata faso yina, mu kanisá ata fioti ve ti Yehova lenda bika munu. Kasi mu vandá yufula kana kindiku ya munu na Yehova ke vanda kaka ngolo faso na ntama to kana mu ke lenda dyaka kusadila yandi na ngolo nyonso.”
18 Mambu ya mbote ke ti Michael biká ve kusadila Yehova. Yandi me bwela: “Mu salá bangolo mingi samu mu vanda kaka pene-pene na Yehova na kufungulak’ yandi ntima na balusambu, kulongoka Biblia mpe kukanisa mbote-mbote na yawu.” Mpe na manima, Michael vutukilá bisalu ya yandi na kati ya kimvuka. Awa, yandi ke na sadilá mutindu kuluntu mpe mupasuli-nzila. Yandi me zonza: “Lubakusu mpe bukindi yina mu kuzwá mingi-mingi na bakuluntu, sadisá munu. Ya lakisá munu ti Yehova ke zolá kaka munu. Bubu yayi mu ke na sadilá Yehova na makanisi ya mbote mpe ntima ya munu ke na kwamisá dyaka ve munu. Mambu yayi me longa munu ti Yehova ke lemvokilá muntu nyonso yina ke balulá ntima.” Ata ti beto me sala bafoti, beto lenda vanda na kundima ti kana beto bongisa ndyatulu ya beto mpe beto bika ve kutula ntima na Yehova, yandi ke bika ve kusadila beto mpe ke sakumuna kaka beto.—Nku. 86:5; Bin. 28:13.
Nge lenda lungisa bamambu ya kimpeve yina nge ke na sosá kusala
2 Kana ya ke na mambu ya kimpeve yina nge me kanisa kusala, kasi nge na lendá ve kulungisa, kulemba ve. Ata kulungisa dikanisi ya fioti ke lombá ntangu mpe bangolo. Samu ti nge ke kaka na nsatu ya kulungisa dikanisi ya nge, ya ke na lakisá ti kindiku ya nge na Yehova ke mfunu mingi samu na nge, mpe nge ke na nsatu ya kupesa yandi nyonso yina nge ke na yawu. Yehova ke sepelá mingi na bangolo yina nge ke salaka. Yandi ke ve na vingilá ti nge pesa yandi yina nge ke ve na ngolo ya kupesa. (Nku. 103:14; Mika 6:8) Ntangu nge ke kanisá na mambu ya kulungisa, soola kima yina nge ke na makoki ya kulungisa. Na manima ya kusoola, yinki nge lenda sala samu na kulungisa yawu? Beto zonzila mwa malongi yina lenda sadisa nge.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
cl-F 64 §18
Ngolo ya kuyidika bima nyonso—‘Muntu yina yidikaka zulu na ntoto’
18 Mutindu yina Yehova sadilaka ngolo ya yandi samu na kuyidika zulu na ntoto ke na longaka beto yinki? Kutala nyonso yina yandi yidikaka ke salaka ti beto zitisa yandi. Mosi ya ba yina sonikaka bankunga zonzaka: ‘Bisalu ya nge kele mingi, O Yehova! . . . Ntoto me fuluka na bima yina nge salaka.’ (Nkunga 104:24) Mambu yayi kele ya tsyeleka. Bantu ya mayela me tala kaka bima kuluta funda mosi na kati ya bima yina ke zingaka awa na ntoto. Kasi bima yango nyonso ke yikwa? Ata muntu me zaba yawu mbote-mbote. Ntangu ya nkaka, makanisi ya muntu yina ke yidikaka bima lenda suka. Kasi, ngolo ya Yehova ya kuyidika bima ya malu-malu ke sukaka ve.