Mukanda samu na kuzaba mingi mambu yina ba me zonzila na Mukanda ya lukutakanu luzingu mpe kisalu
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
6-12 JANVIER
BIMVWAMA YA BIBLIA | BANKUNGA 127-134
Bibuti, beno bika ve na kusadisa bana ya beno
Lakisa ti nge ke zola kuvanda na kati ya famiye ya Yehova
9 Yehova pesá bantu dikabu ya kubuta bana, mpe kisalu ya kulonga bawu na kuzola mpe kusadila yandi. Si nge ke na bana, nge ke sepelá kwandi na dikabu yayi? Ata ba-ange ke na ngolo ya kusala bamambu mingi ya nene, kasi Yehova pesá dikabu ya kubuta kaka na bantu. Na yawu, si nge ke na bana, sepela na bweso yina ke na nge ya kukulisa bawu. Yehova zola ti nge kulisa bana ya nge na ‘malongi mpe misiku ya yandi.’ (Ef. 6:4; Kul. 6:5-7; Nku. 127:3) Samu na kusadisa bibuti, organizasion ya Yehova ke tulá malongi ya Biblia na kati ya mikanda, bavideo, banzimbu mpe bima ya nkaka yina ke basiká na site ya beto. Ya ke na talaná pwelele ti Tata ya beto ya zulu na mwana ya yandi ke zolá bana. (Luke 18:15-17) Ntangu bapapa na bamama ke salá bangolo samu na kulonga bana ya bawu mpe ntangu ba ke sadilá bima yina Yehova ke pesá samu na kusala yawu, Yehova ke vandá na kilengi. Nyonso yina ba ke salá ke sadisa bana ya bawu na kuzwa kivuvu ya kukota na kati ya famiye ya Yehova mpe kuvanda ntangu nyonso bana ya yandi.
w19.12-F 27 § 20
Bibuti, beno longa bana ya beno na kuzola Yehova
20 Beno longoka kuzaba bana ya beno mbote-mbote. Nkunga 127 me fwanikisa bana mutindu ba flèches. (Tanga Nkunga 127:4.) Ba ke yidikaka ve ba flèches nyonso mutindu mosi. Ba ya nkaka lenda vanda yinda mpe ya nkaka nkufi. Mutindu mosi mpe, bana nyonso ke ve faso mosi. Ni na yawu, bibuti me bonga kulongoka na kuzaba mutindu ya kulonga konso mwana. Bampangi zole ya kukwela na bwala ya Izraele sadisaka bana ya bawu zole na kusadila Yehova. Ba me zonza mambu yina sadisaka bawu, “Samu na kulongoka Biblia, beto vanda vukisaka ve bana. Kasi beto vanda longoka na konso mwana na ntangu ya yandi.” Ya me sosa ve kuzonza ti kaka ni mutindu yayi bibuti nyonso me lunga kusala. Kasi, konso dikanda lenda tala wapi mutindu bawu ba lenda sala samu na kulonga bana ya bawu.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
Vanda na kilengi samu na yina nge ke na ngolo ya kusala!
Bapapa na bamama lenda kuzwa malongi ya mbote na Nkunga 131:1, 2. (Tanga.) Mfumu David zonzá ti yandi vandá ve ‘na nsatu ya kuvanda na bima ya nene’ to kusala bima yina vandá ngolo ya kulutila samu na yandi. Samu yandi vandá ya kukuluka, ntima ya yandi vandá ya ‘kupema mpe na kizunu.’ Yinki ba yina ke na bana lenda longoka na bamambu yina David zonzá? Bapapa na bamama ya kukuluka zaba balimite ya bawu. Na yawu, ba ke vingilá ve mingi na bawu mosi mpe na bana ya bawu. Ba zolá nata bana na kuzaba yina ba zaba bien kusala mpe yina lenda vanda mwa mpasi na bawu na kusala. Ya ke sala ti bana ya bawu kanisa ve ti ba ke kaka bantu ya mpamba, ntangu ba ke lendá ve kusala kima. Dyaka, ba zolá nata bana na kusala baproje yina ba lenda lungisa. Marina, mpangi mosi ya kento me zonza: “Mama ya beto vandá kompareke ve munu na yaya ya munu ya bakala, na baleki ya munu zole to na bana ya nkaka. Yandi vandá zonzá na munu ti muntu nyonso ke na ngolo mpe mayela ya yandi. Kasi beto nyonso ke na valere na meso ya Yehova. Faso ya yandi ya kutadila bamambu me sala ti, bubu yayi, mu ke ve na kifu ya kusalá bakomparezon na bampangi.”
13-19 JANVIER
BIMVWAMA YA BIBLIA | BANKUNGA 135-137
‘Mfumu ya beto kele nene kuluta banzambi nyonso ya nkaka’
it-1-F 914
Ngolo, Bimangu
Nzambi ke lakisaka ngolo ya yandi na zulu ya bima yina yandi yidikaka. Samu na kulakisa ti yandi ke Nzambi ya tsyeleka, Yehova zola lakisa ti yandi zaba mbote-mbote bima yina yandi mosi yidikaka mpe yandi zola sala yawu na mutindu yina ke na kwelanaka na nkumbu ya yandi. (Nku 135:5, 6) Bima mutindu ntangu, ngonda, ba planètes mpe bambwetete ke kaka kisika yina ya kele, mpe bima ya nkaka mutindu mupepe, bamvula ke salamaka kaka mutindu ba salaka yawu mpe makonko, mpe bandeke ke kwendaka na bisika ya ntama. Kasi bamambu nyonso yayi lenda lunga ve samu na kupesa nkembo na Yehova na mantwala ya banzambi ya luvunu mpe bantu yina ke teleminaka yandi.
Kasi, samu na kulakisa bunene ya yandi, Yehova lenda sala ti bima yina yandi yidikaka sala bamambu ya nkaka ya ngitukulu samu na kulungisa dikanisi ya yandi. Ata ti bamambu mutindu bamvula ya nene, lwanga to sécheresse vandaka ve mambu yina lenda kamwisa muntu, kasi na ntangu Yehova vanda sadila yawu samu na kulungisa bansilulu ya yandi, ya vanda talana mutindu mambu ya ngitukulu. (Fwanikisa na 1Mf 17:1; 18:1, 2, 41-45.) Ya vanda talana mambu ya ngitukulu samu ti ya vanda salama na mutindu mosi ya ngolo mpe ya nene (Bas 9:24) mpe samu ya vanda salama ve mutindu mpe na ntangu yina ya ke salamaka ntete.—Bas 34:10; 1Sa 12:16-18.
Yinki luzolo ya Yehova ya kukwikama zola zonza samu na nge?
16 Ntangu beto ke ndimá ti Yehova lenda bumba beto, beto ke tekitá ve. Kasi, bantangu ya nkaka, beto ke vandá ya kulemba. Na bantangu yina, yinki Yehova ke sala? (Tanga Nkunga 136:23.) Na luzolo nyonso, yandi ke pesa beto diboko samu na kutelemisa beto. (Nku. 28:9; 94:18) Bambote yina beto ke na zwá: Beto zaba ti beto lenda tula ntangu nyonso ntima ya beto na Yehova. Ya ke na sadisá beto na bafaso zole. Ya ntete, kote ni kote beto kele, beto ke na kisika ya kubumbana. Ya zole, Tata ya beto ya zulu ke kipeke beto.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
it-2-F 1175
Yah
Ba ke sadilaka nzonzolo Yah samu na kulakisa makanisi yina lenda vanda na muntu na ntima ntangu yandi ke kembilaka, ke yimbilaka, ke sambilaka mpe na ntangu bantu ke lakisaka kilengi na manima ya kununga mpe ya kutala diboko to ngolo ya Yehova. Ba sadilaka nzonzolo yayi bisika mingi. Nzonzolo “kukumisa Yah!” (Alleluia) yina beto ke talaka na kati ya buku ya Bankunga ke mutindu ya kukembila Nzambi. Kisika ya ntete yina beto lenda tala yawu ni na Nkunga 104:35. Na bikapu ya nkaka ya Bankunga, ba ke sadilaka nzonzolo yayi kaka na mantwala ya verse, (Nku 111, 112), mwa ndambu mpe na kati-kati ya verse (135:3), bantangu ya nkaka mpe, kaka na suka ya verse (Nku 104, 105, 115-117), kasi ya lenda vanda mpe na kubanda mpe na suka ya verse (Nku 106, 113, 135, 146-150). Na buku ya Luzabusu, bambazi vanda vutukila nzonzolo yayi samu na kukembila Yehova.—Luz 19:1-6.
Nzonzolo “Yah” ke mpe samu na kulakisa kilengi na kati ya banzimbu mpe balusambu na Yehova. Beto lenda zonzila nzimbu yina Moyize yimbaka samu na Yehova ntangu ba nungaka. (Bas 15:2) Na kati ya buku ya Izaya ba me vukisa banzonzolo zole, “Yah Yehova.” (Iza 12:2; 26:4) Ezekiasi, sadilaka nzonzolo Yah samu na kulakisa makanisi yina vandaka na yandi na ntima na manima ya kubeluka na maladi mosi ya ngolo yina zola nata yandi na lufwa. (Iza 38:9, 11) Ba me sadila mpe nzonzolo yayi samu na kulakisa luswasakanu na ba yina ke ya kufwa mpe ke kembilaka ve Yehova na ba yina ke moyo mpe ke na nsatu ya kukembila Yehova luzingu ya bawu nyonso. (Nku 115:17, 18; 118:17-19) Ya ke mpe na bikapu ya nkaka ya buku ya Bankunga yina ke sadilaka yawu samu na kuvutula Nzambi matondo na yina yandi me vuukisa, me bumba to me semba muntu.—Nku 94:12; 118:5, 14.
20-26 JANVIER
BIMVWAMA YA BIBLIA | BANKUNGA 138-139
Kubiba ve boma kanga nge nzila
w19.01-F 10 § 10
Kembila Yehova na kati ya kimvuka
10 Ntima ke pasukaka kwandi nge ntangu nge ke sosaka kunanguna diboko samu na kupesa mvutu na balukutakanu? Kana ni faso yina, zaba ti nge ke ve nge mosi. Bantu mingi ke vandaka na boma ntangu ba ke pesaka bamvutu. Kasi, samu nge lenda kununga boma ya nge, nge me lunga kuzaba yinki ke pesaka nge boma. Nge ke vandaka kwandi na boma ya kuzimbana mambu yina nge zola zonza to ya kupesa mvutu ya yimbi? Nge ke talaka kwandi ti nge lenda pesa ve bamvutu ya mbote mutindu bampangi? Ya tsyeleka, mutindu ya nge ya kukanisa yayi ke na lakisaka ti nge ke muntu ya kukuluka mpe ti nge ke ndimaka ti bampangi me lutila nge. Yehova ke zolaka bantu ya kukuluka. (Nku. 138:6; Flp. 2:3) Kasi, yandi ke mpe na nsatu nge kembila yandi mpe nge kindisa bampangi ya nge ya kento na ya bakala na balukutakanu. (1 Tes. 5:11) Yandi ke zolaka nge mpe yandi ke pesa nge bukindi yina nge ke na yawu nsatu.
Beto kindisa bampangi na balukutakanu ya kimvuka
7 Nge lenda kuzwa malongi ya kitoko na banimero ya Yinzo ya Kengidi yina zonzilá mambu yayi. Na kifwani, bongama mbote. (Bin. 21:5) Kana beto zaba mbote-mbote mambu yina ba ke zonzila, ya ke sala ti beto vanda ve na boma mingi ya kupesa bamvutu. Dyaka, pesa bamvutu ya nkufi. (Bin. 15:23; 17:27) Kana mvutu ya nge ke nkufi, nge ke vanda ve na boma mingi ya kupesa yawu. Bantangu ya nkaka, bampangi lenda simba mbote-mbote mvutu ya nge kana ya ke nkufi. Kasi mvutu ya yinda, yina ke na bamambu mingi na kati, lenda vanda mpasi na kusimba. Ntangu nge ke pesá bamvutu ya nkufi mpe nge ke tangá ve mambu yina nge ke zonzá, ya ke lakisá ti nge me bongama mbote-mbote mpe nge me simba disolo.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
it-2-F 490
Mulemvo
Kuvanda Mukristo me sosa kuzonza kulemvokila bampangi ata ti ba me sala beto bamambu ya yimbi bambala mingi. (Lk 17:3, 4; Ef 4:32; Kol 3:13) Yehova ke lemvokilaka ve ba yina ke lemvokilaka ve bampangi. (Mt 6:14, 15) Ata ti ba me basisa “muntu ya yimbi” na kimvuka samu yandi me sala disumu, kasi na manima, yandi lenda kuzwa mulemvo kana yandi me lakisa ti yandi me balula ntima. Ntangu yandi ke sala yawu, bampangi nyonso ya kimvuka ke lakisa ti ba ke zolaka yandi. (1Ko 5:13; 2Ko 2:6-11) Kasi ba lenda sala ve yawu samu na muntu yina ke na bikaka ve kusala bamambu ya yimbi na nko nyonso, mpe ke na balulaka ve ntima. Bantu ya mutindu yina me kumisa bawu mosi bambeni ya Nzambi.—Ebr 10:26-31; Nku 139:21, 22.
27 JANVIER–2 FÉVRIER
BIMVWAMA YA BIBLIA | BANKUNGA 140-143
Beto sala bamambu yina ke na kwelanaka na balusambu ya beto
‘Kuwa mambu yina bantu ya mayela ke tuba’
13 Tala ti malongi ke faso ya Yehova ya kulakisa beto luzolo. Yehova zola yina ke mbote samu na beto. (Bin. 4:20-22) Malongi yina yandi ke pesá beto na nzila ya Biblia, ya mikanda ya beto, to bampangi yina ke ya kukula na kimpeve, ke lakisá ti yandi ke zolá beto. Baebre 12:9, 10 ke zonzaka: ‘Nzambi ke salaka yawu samu na bambote ya beto.’
14 Tala malongi, kutala ve faso ba me pesa nge yawu. Bantangu ya nkaka, beto lenda tala ti malongi yina ba me pesa beto, ni faso yina ve ba zolá pesila beto yawu. Ntembe ve, mpangi yina ke pesá malongi zolá bongisa faso ya yandi ya kupesa yawu. (Gal. 6:1) Kasi si ni na beto ba me pesa malongi, beto zolá tula ntima na malongi, kasi ve na faso yina ba me pesila beto yawu. Beto lenda yufula: ‘Ata mu me sepela ve na faso yina ba me pesa munu malongi, kasi nyonso yina ba me zonza na munu ke kwandi luvunu? Mu lenda sala kwandi ve bangolo samu na kutala kaka malongi, kasi ve muntu yina me pesa munu yawu?’ Malongi ni malongi ba ke pesa beto, to faso ni faso ba ke pesila beto yawu, beto sosa kusadila yawu.—Bin. 15:31.
w10-F 15/3 32 § 4
Beto bumba “bunkete na ntima” na bantangu ya mpasi yayi
Bisadi ya Yehova mingi ke na kutanaka na bamambu ya mpasi mutindu bankwamusu, bamambu ya mbongo to bimbevo ya ngolo. Bantangu ya nkaka bamambu ya mutindu yayi, ke lembisaka bawu mingi. Mfumu Davidi kutanaka mpe na bamambu ya mutindu yayi. Ni na yina yandi zonzaka: ‘Mpeve ya munu me lemba; Ntima ya munu me kuma kizitu na kati ya munu.’ (Nku. 143:4) Yinki sadisaka yandi na ntangu yandi vanda lutisa bantangu ya mpasi yina? Yandi vanda kanisa na mutindu yina Yehova sadisaka bisadi ya yandi na ntama, mpe na mutindu yina yandi vanda sadisa yandi na mantwala ya bambeni ya yandi. Davidi vanda yindula na yina Yehovah salaka samu na nkumbu ya yandi mpe na bisalu ya yandi nyonso. (Nku. 143:5) Mutindu Davidi, kana beto baka ntangu samu to kuyindula na mvangi ya beto Yehova, na yina nyonso yandi me sala mpe ke na bikaka ve kusala samu na beto, ya ke sadisa beto na kati ya bantangu ya mpasi yina beto ke na lutisaka.
w15-F 15/3 32 § 2
Kukwelana “kaka na kisadi ya Mfumu” ke kwandi mbote?
Bantangu ya nkaka nge lenda vanda na makanisi mutindu Davidi yina zonzaka: “Mfumu, ndima munu kaka ntangu yayi, ntima ya munu me suka. Kubumbana ve.” (Nku. 143:5-7, 10) Na bantangu ya mutindu yina, bika Yehova lakisa nge yina yandi zola ti nge sala. Samu nge lenda kusala yawu, nge lenda baka ntangu ya kutanga mambu ya yandi mpe kuyindula na yina nge me tanga. Ya ke sadisa nge na kuzaba misiku ya yandi mpe na kutala mutindu yina yandi sadisaka bisadi ya yandi na ntama. Kuwa yandi ke kulisa nsatu ya nge ya kutula ntima na yandi mpe na ndwenga ya yandi, mpe ni yawu muntu ke nata nge na kutumama na yandi.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
it-2-F 1134
Misa ya nyoka
Nzonzolo na kusadilaka bifwani. Bamambu ya yimbi mpe ya luvunu yina bantu ya luvunu ke zonzaka samu na kubebisa nkumbu ya muntu ke mutindu misa ya nyoka. (Nku 58:3, 4) Na yina me tadila bantu yina ke zonzilaka luvunu na nkumbu ya bampangi, Biblia ke zonzaka: ‘Mambu yina ba ke zonzaka ke mutindu misa ya nyoka. Misa ya nyoka ke na manima ya ludimi ya yandi.’ (Nku 140:3; Ro 3:13) Mutindu mosi mpe, ludimi yina muntu me sadila samu na kutonga, kuzonza bamambu ya luvunu to ya yimbi “ke ya kufuluka na misa yina ke kufwaka.”—Zk 3:8.
3-9 FÉVRIER
BIMVWAMA YA BIBLIA BANKUNGA 144-146
“Kyese na bantu yina Yehova kele Nzambi ya bawu!”
w18.04-F 32 § 3-4
Byuvu ya ba yina ke tangaka mikanda ya beto
2. Mbangudulu yayi ya malu-malu ke na kwelanaka mbote-mbote na baverse ya nkaka ya nkunga yayi. Nzonzolo “na yawu” yina ke na kubanda ya verse 12 ke na lakisaka bambote yina baverse 12 tii na 14 me zonzila. Bambote yango ke na tadilaka bantu ya lunungu yina ke na lombaka ti ‘ba vuukisa bawu mpe ba katula bawu’ na maboko ya bantu ya yimbi. (verse 11). Dikanisi yayi me basika mpe na verse 15, kisika yina ba me sadila nzonzolo “kyese” bambala zole samu na bantu ya mutindu mosi yina “Yehova kele Nzambi ya bawu!” Kasi yinki beto lenda zonza na yina me tadila ba guillemets yina ba sadilaka na mbangudulu ya ntama? Beto me bonga kuzimbana ve ti Kiebre ya ntama vandaka ve na bidimbu ya kupema mutindu ba guillemets. Na yawu bantu yina ke bangulaka me lunga kuzaba mbote-mbote yinki mambu yina ba ke na kubangulaka ke na sosaka kuzonza, kutadila wapi mutindu Kiebre ke sadilaka bampova to ba mots ya nkunga, bamambu yina ke na mantwala to na manima ya verse mpe baverse ya nkaka ya Biblia yina ke na kwelanaka na yawu.
3. Mbangudulu yayi ya malu-malu ke na kwelanaka mbote-mbote na baverse ya nkaka ya Biblia yina ke na lakisaka ti Yehova ke sakumuna bisadi ya yandi ya kukwikama. Mutindu ba me bangula mpova asher na mbangudulu yayi ke na salaka ti kikapu yayi ya nkunga lakisa mbote-mbote wapi kivuvu Davidi vandaka na yawu. Davidi zabaka ti Yehova zola vuukisa dikanda ya Izraele na maboko ya bambeni ya bawu, mpe kusakumuna bawu na kupesaka bawu kilengi mpe luzingu ya mbote. (Lev. 26:9, 10; Kul. 7:13; Nku. 128:1-6) Na kifwani, Kulonga Misiku 28:4 ke zonzaka: ‘Bana ya nge, mbuma ya ntoto ya nge, bana ya bibulu ya nge, mpe bana ya bangombe na ya mameme ya nge ke kuzwa lusakumunu.’ Na yawu, na ntangu Salomoni mwana ya Davidi vanda yala, bantu ya bwala ya Izraele vandaka na kizunu mpe luzingu ya mbote kulutila bamvula na manima. Mambu yayi vanda lakisa mutindu luzingu ke vanda, ntangu Masiya ke yala.—1 Mf. 4:20, 21; Nku. 72:1-20.
Bumba kivuvu ya nge ngolo
16 Kivuvu ya beto samu na luzingu ya ntangu nyonso ke dikabu ya ntalu yina me katuka na Nzambi. Beto ke na vingilá bilumbu ya kitoko na mantwala, mpe beto zaba ti ya ke salama. Kivuvu yayi ke mutindu kisengo yina ke simbá bwatu, samu ti ya ke sadisá beto na kutekita ve na mantwala ya bampasi, na kununga bankwamusu, ata mpe kuvanda na bukindi na mantwala ya lufwa. Ya ke mutindu yimpu ya kisengo samu ya ke bumbá makanisi ya beto samu beto sala ve bamambu ya yimbi, mpe beto kangama na bamambu ya mbote. Kivuvu yina Biblia ke pesá beto ke kumisá beto pene-pene na Yehova, mpe ya ke lakisá ti Yehova ke zolá beto mingi. Beto ke kuzwá bambote mingi na kubumba kivuvu ya beto ngolo.
17 Na mukanda yina ntumwa Polo soniká na Baroma, yandi zonzá na bawu na ‘kuvanda na kyese samu na kivuvu.’ (Rom. 12:12) Polo vandá na kilengi samu yandi zabá ti kana yandi bikana ya kukangama na Yehova, yandi ke kuzwa luzingu ya ntangu nyonso na zulu. Beto mpe lenda vanda na kilengi na kivuvu ya beto, samu beto zaba ti Yehova ke lungisa bansilulu ya yandi. Mutindu mosi ya ba yina soniká Bankunga zonzak’ yawu: ‘Kyese na muntu yina kivuvu ya yandi ke na Yehova Nzambi ya yandi, Muntu yina ke vandaka ntangu nyonso ya kukwikama.’—Nku. 146:5, 6.
w18.01-F 26 § 19-20
Wapi yina ke luzolo yina ke pesaka kilengi ya tsyeleka?
19 Ya me sala bamvula 6 000 yina yinza ya Satana ke na tadisaka bantu mpasi, kasi na mwa ntangu fioti, ya ke luta. Ntoto me fuluka na bantu yina ke zolaka kaka bawu mosi, mpe ke zolaka bongo, mpe mikembo. Samu na bawu kima yina me lutila mfunu ni luzingu ya bawu mosi mpe ke kanisaka kaka na yina ba lenda kuzwa. Bantu ya mutindu yayi lenda vanda ve na kilengi ya tsyeleka. Ni na yawu mosi ya ba yina sonikaka buku ya Bankunga zonzilaka yinki ke pesaka kilengi ya tsyeleka: ‘Kyese na muntu yina Nzambi ya Yakobi ke nsadisi ya yandi, yina kivuvu ya yandi ke na Yehova Nzambi ya yandi.’—Nku. 146:5.
20 Luzolo ya bisadi ya Yehova samu na Nzambi ya bawu ke na kulaka kaka, mpe bamvula nyonso bantu mingi ke na longokaka kuzaba matsyeleka. Ya ke na talanaka pwelele ti Kimfumu ya Nzambi ke na yalaka mpe ti ya ke natina bambote mingi na zulu ya ntoto. Kaka ni kusala luzolo ya Nzambi mpe kuzaba ti beto ke na sepelisaka yandi lenda pesa beto kilengi ya tsyeleka mpe yina ke manisaka ve. Ba yina ke zolaka Yehova ke vanda na kilengi ntangu nyonso. Na disolo yina ke landa, Beto ke tala wapi yina ke luswasakanu na bayina ke na luzolo samu na bawu mosi mpe na bayina ke sadilaka Yehova.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
it-1-F 125 § 1
Bibulu
Biblia ke longaka ti bantu me bonga kulakisa luzolo mpe ntima ya mbote na bibulu. Na yawu Yehova yandi mosi, ke kebaka luzingu ya bawu mpe ke kipeke bawu. (Bin 12:10; Nku 145:15, 16) Musiku ya Moyize vanda lomba bantu na kukipe bibulu ya bwala. Kana ya vandaka na muntu yina zola tala kibulu ya bwala yina ke ya kuzimbana, yandi zola vutula kibulu yango na muntu ya kuzwa yawu; kana yandi tala mpe kibulu ya bwala kubwa na yisi ya kizitu ya yandi, yandi zola sadisa yandi na kukatuka kuna. (Bas 23:4, 5) Ata na ntangu ya kisalu, bantu zola lakisa bawu ntima ya mbote. (Kul 22:10; 25:4) Kaka mutindu bantu, bawu mpe zola pema na bilumbu ya saba. (Bas 20:10; 23:12; Kul 5:14) Ba bongaka mpe kutula meso na bibulu ya nsisi to kufwa bawu. (Kub 9:5; Bas 21:28, 29) Ba zola bika ve bibulu ya mitindu zole kuvukisa nzutu.—Lv 19:19.
10-16 FÉVRIER
BIMVWAMA YA BIBLIA | BANKUNGA 147-150
Beto me bonga kukumisa Yah
w17.07-F 18 § 5-6
Samu na yinki beto me bonga “kukumisa Yah”?
5 Yehova sadisaka dikanda ya Izraele nyonso, kasi mpe mosi na mosi na kati ya bawu. Ni mutindu yina mpe yandi ke salaka bubu yayi. Na yina me tadila Nzambi, mosi ya ba yina sonikaka buku ya Bankunga sonikaka: ‘Yandi ke belusaka bantu yina ke na mawa; yandi ke sansaka bamputa ya bawu.’ (Nku. 147:3) Ya tsyeleka Yehova ke sadisaka bisadi ya yandi yina ke na kutanaka na bantangu ya mpasi, ya vanda ya nzutu to ya makanisi. Yandi ke na nsatu ya ngolo ya kusadisa beto na bamambu ya mpasi yina beto ke na kutanaka na yawu. (Nku. 34:18; Iza. 57:15) Yandi ke pesa beto ndwenga mpe ngolo yina beto ke na yawu nsatu samu na kununga bamambu yina ke na kuminaka beto.—Zaki 1:5.
6 Na manima, muntu yina sonikaka Nkunga yayi me banda kuzonzila na bima yina ke na zulu, mpe zonzaka ti Yehova ‘ke tangaka lutangu ya bambwetete’ mpe ‘yandi ke bokilaka konso mbwetete na nkumbu ya yawu.’ (Nku. 147:4) Ya lenda talana mutindu muntu yina sonikaka Nkunga yayi me bika mambu yina yandi vanda zonza mpe ke na zonzilaka mambu ya nkaka. Kasi beto kanisa mwa fioti: Yandi vanda zonzila bambwetete kasi na yintu ya yandi, yandi zabaka ve lutangu ya yawu. Na manima ya bamvula, lutangu ya bambwetete yina beto lenda tala na zulu me lutila dyaka mingi. Bantu ya mayela ke zonzaka ti kaka na bikunku ya bambwetete yina ke zungaka ntoto, ya ke na ba milliards ya bambwetete. Kasi na zulu, ya ke na ba milliards na ba milliards ya bikunku ya bambwetete. Ya ke ve na muntu yina lenda zaba lutangu ya bambwetete kasi Yehova me zaba nkumbu ya mosi na mosi na bawu. Ya me sosa kuzonza ti mosi na mosi ya bambwetete ke ntalu na meso ya Yehova. (1 Ko. 15:41) Kasi wapi mutindu Yehova ke tadilaka bantu na zulu ya ntonto? Nzambi yina me zaba kisika yina konso mbwetete kele me zaba mosi na mosi na kati ya beto: yandi zaba kisika yina nge kele, mambu yina ke kwamisaka nge, mpe yina nge ke na yawu nsatu ntangu nyonso!
w17.07-F 18 § 7
Samu na yinki beto me bonga “kukumisa Yah”?
7 Yehova ke sukaka ve kaka na kutala nani nge kele. Yandi ke tadilaka mpe nge kyadi mpe yandi ke na ngolo ya kusadisa nge samu nge nunga bamambu ya mpasi yina ke na kuminaka nge. (Tanga Nkunga 147:5.) Ntangu ya nkaka nge lenda kanisa ti nge lenda lenda ve na kununga bamambu yina ke na kuminaka nge. Nzambi me zaba bandilu ya nge, yandi ke ‘bambukaka ti beto ke mfututu.’ (Nku. 103:14) Samu ti beto ke bantu ya masumu, beto ke vutukilaka bambala mingi kusala kaka bafoti mosi. Ya ke salaka beto mpasi kana beto me zonza mambu ya yimbi, kana beto me kanisa na mambu ya yimbi to kana beto me sadila mpangi mosi kibanda. Yehova ke salaka ve bamambu yayi kasi ata faso yina, yandi zaba mbote-mbote mpasi ya beto na faso yina beto mosi lenda zaba ve—Iza. 40:28.
w17.07-F 21 § 18
Samu na yinki beto me bonga “kukumisa Yah”?
18 Muntu yina sonikaka Nkunga yayi zabaka ti Yehova soolaka bantu ya Izraele samu na kuvanda dikanda ya yandi. Kaka ni bantu ya Izraele muntu vandaka na “ndinga” mpe “misiku” ya Nzambi. (Tanga Nkunga 147:19, 20.) Bubu yayi, beto ke na kilengi samu ba ke bokilaka beto Bambangi ya Yehova. Samu ti beto me zaba Yehova, mpe ke bikaka dyambu ya yandi kutwadisa luzingu ya beto, beto ke na kilengi ya kuvanda na kindiku ya ngolo na yandi. Kaka mutindu muntu yina sonikaka Nkunga 147, beto ke na nsatu ya kuzonza na ngolo “Kumisa Yah!” mpe na kusadisa bantu ya nkaka na kusala mpe yawu.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
Longoka dyaka kuzaba Yehova na nzila ya bima yina yandi yidikaka
Yehova tulá ntangu samu na bamambu nyonso. Bamvula nyonso, na nsuka ya ngonda ya février tii na kati-kati ya ngonda ya mai, bantu ya Izraele vandá talá ndeke yina ba ke bokilá ngongo kuluta samu na kukwenda na Nord ya bwala ya bawu. Nzambi zonzá na bantu ya Izraele: ‘Ngongo na zulu ke zabaka bantangu ya yawu.’ Yehova tulá ntangu samu bandeke yayi katuka na bwala mosi samu na kukwenda na bwala ya nkaka. (Yer. 8:7) Mutindu mosi mpe yandi me tula ntangu samu na kufundisa yinza ya yimbi yayi. Ntangu beto ke talá bandeke yina ke katuká na bwala mosi samu na kukwenda na bwala ya nkaka, ya ke bambulá beto ti nsuka ya yinza ya yimbi yayi ke na ‘ntangu ya yawu yina Yehova me tula,’ mpe beto lenda vanda na kiminu ti ya ke salama.—Aba. 2:3.
17-23 FÉVRIER
BIMVWAMA YA BIBLIA | BINGANA 1
Bantwenya, nani beno ke kuwa?
w17.11-F 29 § 16-17
Beno bika ata fioti ve kima kukanga beno nzila ya kuzwa difuta
16 Kana nge ke ntwenya, ya ke kuminaka kwandi nge na kukanisa ti bibuti ya nge yina ke Bakristo ke vandaka ve na kisika ya nge to ke na bamambu ya ngolo? Ntangu ya nkaka, ya ke pesaka nge nkele mpe ya ke manisaka nge nsatu ya kusadila Yehova. Kasi, kana nge bika kusadila Yehova nge ke tala ti ya ke ve na muntu ya nkaka yina ke zolaka nge mutindu bibuti ya nge mpe bampangi ya nge ya kimvuka.
17 Kana bibuti ya nge ke pesaka ve nge masembo, ya ke lakisa kwandi ti ba ke zolaka nge? (Ebr. 12:8) Ntangu ya nkaka ni mutindu yina ba pesaka nge masembo muntu ke pesaka nge nkele. Kasi, na kisika ya kutala kaka mutindu yina ba me pesa nge masembo, sosa kuzaba samu na yinki ba me pesa nge yawu. Kudasuka ve na ntangu ba ke na pesaka nge masembo. Biblia ke zonzaka ti: ‘Muntu yina kele na nzayilu ke yalaka mambu yina yandi ke zonzaka, mpe muntu ya luswasukusu ke bikanaka swi.’ (Bin. 17:27) Baka mukanu ya kukuma muntu ya kimpeve yina ke ndimaka malongi ata mutindu yina ba me pesila yandi yawu. (Bin. 1:8) Kuzimbana mpe ve ti kuvanda na bibuti yina ke sadilaka Yehova kele dikabu ya nene. Ba ke kaka na nsatu ya kusadisa nge samu nge kuzwa difuta yina ke luzingu ya ntangu nyonso.
w05-F 15/2 19-20 § 11-12
Beto bumba kimuntu ya beto ya Bukristo
11 Sosa kusepelisa Nzambi kasi bantu ve. Beto nyonso ke sepelaka kuvanda na kati ya bantu yina ke na bifu yina ke sepelisaka beto. Beto ke vandaka mpe na nsatu ya kuvanda na bandiku mpe, ya ke salaka beto kilengi kana bampangi me ndima beto. Ntangu muntu ke vandaka ntete ntwenya mpe ntangu yandi ke kulaka, nsatu ya kusepelisa bampangi ke vandaka ngolo, mpe ni yina ke nataka muntu na kulanda yina bampangi ke salaka. Kasi, bambala mingi bamambu ya beto ke ve mfunu samu na bawu. Ntangu ya nkaka, ba ke sosaka kaka ba yina ke landa bawu na kusala mambu ya yimbi. (Bingana 1:11-19) Ntangu Mukristo ke kubwaka na mutambu ya kulanda yina bampangi ke na salaka, ya lenda nata yandi na kusala mutindu yandi ke ve Mukristo na meso ya bantu. (Nkunga 26:4) Ntumwa Polo kebisaka beto na ‘kulanda ve bifu ya yinza yayi.’ (Baroma 12:2) Yehova ke pesaka beto ngolo yina beto ke na yawu nsatu samu na kumanga kulanda bamambu ya yimbi yina bantu ke salaka.—Baebre 13:6.
12 Ntangu beto ke kumaka na nsatu ya ngolo ya kusala bamambu yina bampangi ke salaka, beto me bonga kuzimbana ve ti beto ke Bakristo, mpe ti kuvanda ya kukwikama na Nzambi me lutila mfunu na bamambu yina bantu ya yinza yayi ke na salaka to ke kanisaka. Mambu yina ke na Kubasika 23:2 ke na malongi ya mbote samu na beto: ‘Nge me fwana kulanda ve kimvuka ya bantu samu na kusala yimbi.’ Ntangu mingi ya bantu ya Izraele kumaka na ntembe ti Yehova zola lungisa bansilulu ya yandi, Kalebi mangaka kundima faso ya bawu ya kukanisa. Yandi vandaka ya kundima ti Yehova zola lungisa bansilulu yina yandi pesaka. Faso ya Kalebi yayi ya kutadila bamambu natinaka yandi bambote mingi. (Kutanga 13:30; Yosua 14:6-11) Nge mpe lenda manga kuwa yina bantu mingi ke na zonzaka samu na kubumba kindiku ya nge na Nzambi.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
Ndwenga ya tsyeleka ke na zonzá na ndinga ya ngolo
6 Bantu mingi ke kangá makutu samu na kuwa ve ndwenga ya tsyeleka ntangu ya ‘ke zonzaka na ndinga ya ngolo na bala-bala.’ Biblia ke zonzilá bimvuka tatu ya bantu yina ke mangá ndwenga: ‘bantu yina me kondwa ndwenga,’ “bantu yina ke sekaka bantu,” mpe “bazoba.” (Tanga Bingana 1:22-25.) Beto tala samu na yinki bantu yayi ke mangá ndwenga yina ke katuká na Nzambi, mpe yinki beto lenda sala samu beto vanda ve mutindu bawu.
11 Kimvuka ya tatu ya bantu yina ke mangá kuwa ndwenga, ke ni “bazoba.” Ba ke bazoba samu ba ke mangá kuwa misiku ya Nzambi. Ba zola kusala bamambu yina ke talaná mbote na meso ya bawu mosi. (Bin. 12:15) Bantu ya mutindu yayi ke mangá Yehova, muntu yina ke pesá ndwenga. (Nku. 53:1) Ntangu beto ke kutaná na bawu na kisalu ya kusamuna, ntangu ya nkaka ba ke zonzilá yimbi ya beto samu beto ke landá misiku ya Biblia. Kasi nyonso yina ba zaba kusala, kaka ni yina. Biblia ke zonzaka: ‘Zoba lenda baka ve ndwenga ya tsyeleka, yandi kele ve na kima ya kutuba na mwelo ya mbanza.’ (Bin. 24:7) Ata malongi ya mbote kizoba lenda pesa beto. Ni na yawu, Yehova ke kebisá beto na ‘kuvanda ntama na zoba.’—Bin. 14:7.
24 FÉVRIER–2 MARS
BIMVWAMA YA BIBLIA | BINGANA 2
Samu na yinki kutula ntima ya nge nyonso ntangu nge ke na longokaka?
Tatamana na “kutambula na matsyeleka”
16 Beto nyonso ve ke zolá kutanga mpe kulongoka. Kasi Yehova ke zonzá na beto na kutatamana na “kusosa” samu na kuzaba matsyeleka mbote-mbote. (Tanga Bingana 2:4-6.) Ntangu beto ke salak’ yawu, beto ke kuzwá bambote. Corey me zonza ti ntangu yandi ke tangá Biblia, yandi ke lutisá ntangu mingi na verse mosi. Yandi me zonza: “Mu ke tangá banote nyonso ya yinsi ya paje. Mu ke tangá baverse nyonso yina ba me lakisa ti ya ke ya kuvukana na verse yina mu ke na tangá, mpe mu ke sosá dyaka na mikanda ya beto. [. . .] Mu ke kuzwá bambote mingi na kusalá mutindu yina.” Kana beto ke salá mutindu Corey, to mutindu ya nkaka, ntangu beto ke baká ntangu mpe ke salá bangolo ya kulongoka matsyeleka, beto ke lakisá ti ya ke ntalu samu na beto.—Nku. 1:1-3.
Ndwenga ya tsyeleka ke na zonzá na ndinga ya ngolo
3 Muntu yina ke vandá na ndwenga ke sadilá bamambu yina yandi zaba samu na kubaka mikanu ya mbote. Kasi ndwenga ya tsyeleka ke suká ve kaka kuna. Biblia ke zonzaka: ‘Boma ya Yehova kele kubanda ya ndwenga, mpe nzayilu ya Muntu ya Kuluta Santu kele mayela ya kubakula mambu.’ (Bin. 9:10) Na yawu, ntangu beto ke vandá na mukanu ya mfunu ya kubaka, beto me bonga kuzaba yinki Yehova ke kanisá na mambu yina beto ke na sosá kusala. Beto lenda sala yawu na kulongoká Biblia mpe mikanda ya beto. Ntangu beto ke salak’ yawu, beto ke lakisá ti beto ke na ndwenga ya tsyeleka.—Bin. 2:5-7.
4 Kaka ni Yehova muntu lenda pesa beto ndwenga ya tsyeleka. (Rom. 16:27) Samu na yinki beto ke na zonzak’ yawu? Ya ntete, ni Yehova yidiká beto, mpe yandi zaba mbote-mbote bima nyonso yina yandi yidikaka. (Nku. 104:24) Ya zole, nyonso yina Yehova ke salá ke lakisá ti yandi ke na ndwenga. (Rom. 11:33) Ya tatu, ntangu nyonso yina beto ke sadilá malongi ya Yehova, beto ke kuzwá bambote. (Bin. 2:10-12) Kana beto zola kuvanda na ndwenga ya tsyeleka, beto me bonga kundima bamambu tatu yayi mpe kubika ya twadisa mikanu mpe ndyatulu ya beto.
w16.09-F 23 § 2-3
Bantwenya, beno kumisa ngolo kiminu ya beno
2 Kana nge kele ntwenya yina ke sadilaka Yehova, to nge ke na longokaka na kuzaba Yehova, ya ke kwandi na bantu yina ke sosaka kunata nge na kundima ti ni Nzambi ve muntu yidikaka beto? Kana ni faso yina, nge me lunga kukulisa kiminu ya nge mpe kukumisa yawu ngolo. Yinki lenda sadisa nge na kusala yawu? Ni kuzaba kusadila mbote-mbote mayela ya kuyindula yina Nzambi pesaka nge. Ni yawu muntu “ke keba nge.” Ya ke bumba mpe nge na bamambu ya luvunu yina lenda bebisa kiminu ya nge.—Tanga Bingana 2:10-12.
3 Ni kuzaba matsyeleka na yina me tadila Nzambi muntu ke kulisaka kiminu. (1 Tim. 2:4) Na ntangu nge ke longokaka Biblia to ke tangaka mikanda ya beto, kutanga ve kaka yawu na zulu-zulu. Kasi sadila mayela ya kuyindula samu nge ‘bakula’ mbote-mbote mambu yina nge ke na tangaka. (Mat. 13:23) Kasi beto tala wapi mutindu ya lenda kulisa kiminu ya nge na Nzambi mpe na Biblia.—Ya ke na bamambu mingi yina ke salaka “butsyeleka” Ya bamambu zole yayi—Ebr. 11:1.
Matadi ya ntalu ya kimpeve
it-1-F 1195
Kukwikama
Ni mayela ya beto mosi ve muntu lenda sala ti beto vanda ya kukwikama, kasi ni kiminu ya ngolo mpe kifu ya kutulaka ntima ya beto na Yehova yina ke muvuukisi ya beto. (Nku 25:21) Nzambi me pesa beto nsilulu ti yandi ke vanda “kitanunu” mpe “kisika ya ngolo ya kubumba,” mpe yandi ke bumba nzila ya ba yina ke ya kukwikama. (Bin 2:6-8; 10:29; Nku 41:12) Nsatu ya bawu ya kuvanda ya kundimama na Yehova ke salaka ti luzingu ya bawu vanda kitoko mpe ni yina ke sala ti ba tambula na nzila ya mbote. (Nku 26:1-3; Bin 11:5; 28:18) Mutindu Yobi zonzaka, ya tsyeleka muntu ya kukwikama ke talaka mpe mpasi mpe ke kufwaka. Kasi Yehova me zonza ti yandi me zaba luzingu ya ba yina ke ya kukwikama, mpe yandi ke sala ti luzingu ya bawu ya mantwala vanda na kizunu, mpe ba ke kuzwa mambu ya mbote. (Yb 9:20-22; Nku 37:18, 19, 37; 84:11; Bin 28:10) Mutindu ya salamaka samu na Yobi, ya ke ve ni mbongo kasi ni kukwikama ke kumisaka muntu mfunu to ntalu. (Bin 19:1; 28:6) Bana yina ke na tata yina ke ya kukwikama (Bin 20:7), lenda vanda na kilengi samu ti ba ke na bweso ya kuvanda na kifwani ya mbote ya tata ya bawu mpe dikabu ya kuzwa nkumbu ya yandi mpe buzitu yina bantu ke pesaka yandi.