Bisadi ya Yehova ke zolá lunungu

1. Wapi mambu ya mpasi Yozefi kutaná na yawu, mpe yinki yandi salaka?

YOZEFI mwana ya Yakobi kutaná na mambu mosi ya mpasi. Kento mosi zonzá na yandi: ‘Lala na munu.’ Ya vandá kento ya mfumu ya yandi, Potifare. Yozefi mangaka. Bubu yayi, ya ke na ba yina lendá yufula: ‘Samu na yinki yosefi mangaka?’ Potifare vandá ve kuna. Dyaka, Yozefi vandá ngamba na yinzo ya bawu. Ntangu ya nkaka kento yayi zolá bebisa luzingu ya yandi kana yandi mangá kulala na yandi. Kasi bambala nyonso yina yandi vandá zonza na yandi, Yozefi mangaka. Samu na yinki? Yandi zonzaka: ‘Wapi mutindu munu lenda sala yimbi yayi ya nene mpe kusala kwandi disumu na ntwala ya Nzambi?’—Kub. 39:7-12.

2. Wa’ faso Yozefi zabá ti kulala na kento ya ngana ke disumu na meso ya Nzambi?

² Wa’ faso Yozefi zabá ti kulala na kento ya ngana vandá ‘yimbi ya nene’ na meso ya Nzambi? Musiku ya Moyize yina vandá zonza ‘nge fwana sala ve kinsuza,’ vandá ve na ntangu yina. Ba sonikak’ yawu kaka bamvula 200 na manima. (Bas. 20:14) Ata faso yina, samu Yozefi zabá mbote-mbote Yehova, yandi zabá ti yandi zolá sepela ve na kinsuza. Na kifwani, ntangu ya nkaka Yozefi zabá ti Yehova yidiká makwela samu ya vukisa kento mosi na bakala mosi. Mpe ntangu ya nkaka yandi kuwá bambala zole yina Yehova bumbá Sara ntangu bakala ya nkaka vandá sosa kulala na yandi. Yehova salá mpe yawu samu na Rebeka kento ya Izaki. (Kub. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11) Ntangu Yozefi kanisá na bamambu yina, yandi kwizá zaba wapi mambu ke mbote mpe wapi mambu ke yimbi na meso ya Yehova. Samu Yozefi vandá zola Nzambi ya yandi, yandi salá nyonso samu na kulanda mambu yina Yehova vandá vingila yandi sala.

3. Yinki beto ke tala na disolo yayi?

³ Ntembe ve, nge ke zolá lunungu. Kasi beto nyonso ke bantu ya masumu. Kana beto sala ve keba, faso yinza ke tadilá mambu ya mbote na mambu ya yimbi lenda vuna beto. (Iza. 5:20; Rom. 12:2) Na yawu, ya ke mbote beto tala yinki ke lunungu mpe wapi bambote beto ke kuzwá na kuzola yawu. Na manima, beto ke tala bamambu 3 yina beto lenda sala samu na kukumisa ngolo luzolo ya beto na mutindu ya Yehova ya kutadila bamambu.

LUNUNGU KELE YINKI?

4. Bantu ya nkaka yina ke kanisá ti ba ke bantu ya lunungu ke kwandi na lunungu? Zonzila yawu.

⁴ Bamfumu ya mabuundu ya ntangu ya Yesu vandá tala ti ba vandá bantu ya lunungu. Kasi Yesu ngalá bawu, samu ba vandá zonzilá yimbi ya bantu ya nkaka mpe ba vandá tala ti ni bawu zabá yina ke mbote to yimbi. (Lon. 7:16; Luke 16:15) Bantu ya nkaka bubu yayi ke salá bamambu mutindu bawu. Ba ke talá ti ba ke bantu ya lunungu. Kasi na kuzonzak’ yawu, ba ke tadilá kaka faso ya bawu mosi ya kutadila bamambu. Bantangu ya nkaka ba ke na lunangu, ba ke zonzilá yimbi ya bampangi mpe ba ke zonzá ti ba me lutila bawu. Yehova ke sepelá ve na bifu nyonso yayi. Mpe muntu yina ke na bifu yayi ke ata fioti ve muntu ya lunungu na meso ya Nzambi.

5. Na Biblia, lunungu ke yinki? Pesa bifwani.

⁵ Lunungu ke kifu ya kitoko. Muntu ya lunungu ke salá bamambu yina ke ya kulunga na meso ya Yehova. Na Biblia, “lunungu” zola zonza kulanda mutindu ya Yehova ya kutadila bamambu. Ni mutindu yina me lutila mbote. Na kifwani, na Musiku yina Yehova pesá na Moyize, yandi zonzá ti bantu yina ke salá mumbungu zolá sadila “kilo ya sikisiki.” (Kul. 25:15) Na ndinga ya Ebre “sikisiki” zola zonza mpe mambu “ya lunungu.” Na yawu, mukristo yina zola kuvanda muntu ya lunungu na meso ya Nzambi, zolá sadila matsyeleka na mumbungu ya yandi. Muntu yina ke zolá kusala bamambu na lunungu ke yiná mpe kutala ba sala muntu ya nkaka yimbi. Mpe ‘samu na kupesa Yehova kyese mingi,’ muntu yina ke na lunungu ya tsyeleka ke sosá kuzaba wa’ faso Yehova ke tadilá mikanu yina yandi ke bakaka.—Kol. 1:10.

6. Samu na yinki beto lenda tula ntima na faso ya Yehova ya kutadila bamambu? (Izaya 55:8, 9)

⁶ Biblia ke lakisá ti lunungu ke katuká na Yehova. Na yawu, ya ke bokilak’ yandi “kisika ya kuzinga ya lunungu.” (Yer. 50:7) Samu ti ni yandi yidiká bima nyonso, kaka ni Yehova me lunga kuzonza yinki ke mbote to yimbi. Samu beto ke bantu ya masumu, beto ke zabá ve yinki ke mbote to yimbi. Kasi Yehova ke ya kulunga mpe yandi zaba mbote-mbote yinki ke mbote to yimbi. (Bin. 14:12; tanga Izaya 55:8, 9.) Mpe samu yandi yidiká beto na kifwani ya yandi, beto lenda landa faso ya yandi ya kutadila bamambu. (Kub. 1:27) Beto zola kusala yawu. Luzolo ya beto samu na Tata ya beto ke natá beto na kusala nyonso samu na kulanda kifwani ya yandi.—Ef. 5:1.

7. Samu na yinki beto ke na nsatu ya misiku yina beto lenda tula ntima? Pesa bifwani.

⁷ Beto ke kuzwá bambote na kulanda faso ya Yehova ya kutadila yimbi mpe mbote. Samu na yinki beto ke na zonzak’ yawu? Kanisa na yina lendá salama si na bwala mosi konso banki ke na faso ya yandi ya kutanga mbongo. Ya ke nata muvusu. Mpe kana bantu yina ke salá na l’hôpital landa ve misiku yina ba pesá samu na kukipe bantu, bantu lenda kufwa. Ntangu bantu nyonso ke ndimá faso mosi ya mbote ya kusala bamambu, ya ke bumbá bawu. Mutindu mosi mpe, misiku yina Yehova ke pesá na yina me tadila mbote to yimbi ke bumbá beto.

8. Wapi bambote ke kuzwa bantu yina ke zolá kusala bamambu na lunungu?

⁸ Yehova ke sakumuná ba yina ke salá bangolo samu na kulanda mutindu ya yandi ya kutadila bamambu. Yandi me pesa nsilulu yayi: ‘Bantu ya lunungu ke baka ntoto, mpe bawu ke zinga ya mankululu na zulu ya yawu.’ (Nku. 37:29) Kanisa na bumosi, kizunu mpe kilengi yina ke vanda awa na ntoto ntangu bantu nyonso ke landa faso ya Yehova ya kutadila bamambu. Yehova zola nge zinga luzingu ya mutindu yina. Ntembe ve, ya ke na bamambu mingi yina ke natá beto na kuzola lunungu. Wa’ faso beto lenda kulisa luzolo ya beto na kifu yayi? Beto tala bamambu 3 yina beto lenda sala.

KUMISA NGOLO LUZOLO YA NGE NA MUTINDU YINA YEHOVA KE TADILÁ BAMAMBU

9. Yinki ke sadisa beto na kuzola lunungu?

⁹ Ya ntete: Zola muntu yina ke lakisá yinki ke mbote to yimbi. Samu na kuzola lunungu, beto me bonga kuzola muntu yina ke lakisá yinki ke mbote to yimbi. Ntangu luzolo ya beto na Yehova ke kulá, nsatu ya beto ya kulanda faso ya yandi ya kutadila bamambu ke kulá mpe. Na kifwani, kana Adam na Eve vandá zolá Yehova, ba zolá tumama na yandi.—Kub. 3:1-6, 16-19.

10. Yinki Abrahami salá samu na kuzaba mbote-mbote faso ya Yehova ya kutadila bamambu?

¹⁰ Ntembe ve, beto zola ve kulanda kifwani ya Adam na Eve. Na yawu, beto me bonga kulongoka kuzaba mbote-mbote Yehova, kuzola bifu ya yandi, mpe kusosa kuzaba mutindu ya yandi ya kukanisa. Kana beto sala yawu, luzolo ya beto na Yehova ke kula. Kanisa na Abrahami. Ata na ntangu yina yandi vandá zaba ve samu na yinki Yehova me baka mukanu, yandi pesá ve Yehova mukongo. Kasi yandi vandá sosa kuzaba mbote-mbote samu na yinki Yehova me baka mukanu yina. Na kifwani, ntangu yandi kuwá ti Yehova baká mukanu ya kufwa bambanza ya Sodome na Gomore, Abrahami vandá na boma ti “Zuzi ya ntoto ya mvimba” kufwa bantu ya mbote kintwadi na bantu ya yimbi. Ya vandá mpasi na yandi na kundima yawu. Na kukuluka nyonso, yandi yufulá Yehova byuvu. Mpe na ntima ya yinda nyonso, Yehova pesak’ yandi bamvutu. Na manima, Abrahami kwizá zaba ti Yehova ke talá ntima ya konso muntu, mpe yandi lenda kufwa ata fioti ve bantu ya mbote na bantu ya yimbi.—Kub. 18:20-32.

11. Wa’ faso Abrahami lakisá ti yandi vandá zola Yehova mpe yandi vandá tudilak’ yandi ntima?

¹¹ Disolo yina Abrahami kuzwá na Yehova samu na Sodome na Gomore simbá mingi ntima ya yandi. Ntembe ve, ya sadisak’ yandi na kuzola mpe na kuzitisa Tata ya yandi na faso ya kulutila. Bamvula na manima, Abrahami kuzwá mambu yina kwizá meka mingi luzolo ya yandi na Yehova. Yehova lombá yandi pesa mwana ya yandi yina yandi vandá zolá mingi, Izaki, mutindu munkayulu. Kasi na ntangu yina, Abrahami zabá Yehova ya kulutila. Na yawu, yandi yufulá ve yandi byuvu. Yandi bongamá kaka na kusala mambu yina Yehova zonzá na yandi. Ata mpili yina, beto lenda zonza ti ya vandá mpasi mingi samu na yandi, ntangu yandi vandá bongama na kusala yina Yehova zonzá na yandi. Ntangu ya nkaka, Abrahami kanisá mingi na bamambu yina yandi longoká samu na Yehova. Yandi zabá ti Yehova lendá sala ve mambu ya yimbi. Ntumwa Polo zonzá ti Abrahami vandá na dikanisi ti Yehova ke na ngolo ya kuvutula mwana ya yandi na luzingu. (Ebr. 11:17-19) Abrahami zabá nsilulu yina Yehova pesá ti Izaki zolá vanda tata ya dikanda ya nene. Kasi na ntangu yina, Izaki vandá ntete ve na bana. Abrahami vandá zolá Yehova. Na yawu, yandi tulá ntima ti Tata ya yandi zolá sala bamambu na lunungu. Na kiminu nyonso, yandi tumamá ata ti ya vandá mpasi.—Kub. 22:1-12.

12. Wa’ faso beto lenda landa kifwani ya Abrahami? (Nkunga 73:28)

¹² Wapi mutindu beto lenda landa kifwani ya Abrahami? Mutindu Abrahami, beto tatamana na kulongoka kuzaba Yehova. Ya ke sala ti beto kuma pene-pene na yandi mpe beto zola dyaka yandi ya kulutila. (Tanga Nkunga 73:28.) Ndinga yina ke zonzilaka beto na kati ya bantima ke mesana na kulanda faso ya Yehova ya kukanisa. (Ebr. 5:14) Na yawu, ntangu muntu ke sosa kunata beto na kusala mambu ya yimbi, beto ke manga. Beto ke kanisa ata fioti ve na kusala mambu yina ke nyongisa Tata ya beto, to lenda bebisa kindiku ya beto na yandi. Yinki beto lendá sala dyaka samu na kulakisa ti beto ke zolá lunungu?

13. Wa’ faso beto lenda landa lunungu? (Bingana 15:9)

¹³ Ya zole: Sala bangolo na kukulisa luzolo ya nge samu na lunungu konso kilumbu. Muntu yina ke sosá kukumisa nzutu ya yandi ngolo, me bonga kunanguna bima ya kilo bilumbu nyonso. Mutindu mosi mpe, ya ke lombá bangolo na kukulisa luzolo ya beto na faso ya Yehova ya kutadila bamambu. Ya ke kisalu yina nge lendá sala bilumbu nyonso. Yehova ke natá ve bamambu na ngolo, mpe yandi lenda lomba ve beto na kusala mambu yina beto lenda sala ve. (Nku. 103:14) Yandi ke zonzá na beto ti “yandi ke zolaka muntu yina ke landaka lunungu.” (Tanga Bingana 15:9.) Ntangu beto ke kanisá kusala kima na kisalu ya Yehova, beto ke salá bangolo nyonso samu na kulungisa dikanisi ya beto. Ya kele mpe mutindu mosi ntangu beto ke landá lunungu. Mpe na ntima ya yinda nyonso, Yehova ke sadisa beto na kukula mpe na kubongisa ntangu nyonso faso ya beto ya kusala.—Nku. 84:5, 7.

14. Yinki kele “kinkuti ya kisengo” ya lunungu, mpe samu na yinki beto kele na nsatu ya yawu?

¹⁴ Na luzolo nyonso, Yehova ke zonzá na beto ti kusala bamambu yina ke ya kulunga na meso ya yandi ke ve kilo. (1 Yoa. 5:3) Mpe beto zolá sala yawu bilumbu nyonso samu ya ke bumbá beto. Kanisa na binwanunu ya kimpeve yina ntumwa Polo zonzilaka. (Ef. 6:14-18) Wapi kinwanunu ke bumbá ntima? Ya ke lunungu, ya zola zonza faso ya Yehova ya kutadila yimbi mpe mbote. Polo zonzá ti ya ke “mutindu kinkuti ya kisengo yina ke bumbisaka ntulu.” Kaka mutindu kinkuti ya kisengo ke bumbá ntima ya soda, misiku ya Yehova na yina me tadila yimbi mpe mbote ke bumbá ndinga yina ke zonzilaka beto na kati ya bantima. Na yawu, sala nyonso samu na kuvanda na kinkuti ya kisengo ya lunungu na kati ya binwanunu ya nge.—Bin. 4:23.

15. Wa’ faso nge lenda lwata kinkuti ya kisengo ya lunungu?

¹⁵ Wa’ faso nge lenda lwata kinkuti ya kisengo ya lunungu? Nge lenda sala yawu na kulandá mutindu ya Yehova ya kutadila bamambu na mikanu yina nge ke baká bilumbu nyonso. Ntangu nge ke sosá kuzaba bamambu yina nge ke zonza, banzimbu nge ke kuwa, bamambu nge ke tala to babuku yina nge ke tanga, yufula ntete: ‘Na kusalá bamambu yayi, yinki mu ke na kotisá na ntima ya munu? Yehova ke ndimá kwandi yawu? Na kati ya yawu, ya ke kwandi na bima yina Yehova ke zolá ve mutindu bafaso ya kuvukisa nzutu yina ke kwelaná ve na misiku ya Nzambi, bamambu ya ngolo, bantu yina ke sosá kaka kuzwa ya kulutila, to munimi?’ (Flp. 4:8) Kana nge soola kusala bamambu yina Yehova ke zolá, ya ke bumba ntima ya nge na bamambu ya yimbi.

16-17. Wa’ faso Izaya 48:18 ke lakisá ti beto lenda landa faso ya Yehova ya kutadila bamambu bilumbu nyonso?

¹⁶ Bantangu ya nkaka, nge ke vandá kwandi na boma ti nge ke lenda ve kulanda misiku ya Yehova bilumbu nyonso mpe bamvula nyonso? Tala kifwani yina Yehova sadilá na Izaya 48:18. (Tanga.) Yehova zonzá ti lunungu ya beto ke vanda ‘mutindu bitembo ya nzadi ya mungwa.’ Kanisa ti nge ke pene-pene na nzadi ya mungwa. Nge ke na talá bitembo yina ke na kwendá mpe ke na vutukaka. Nge lenda kanisa kwandi ti ya ke na kilumbu yina bitembo yina ke vanda dyaka ve? Ve! Nge zaba ti ya ke kuna banda ntama, mpe ya ke vanda kaka kuna.

¹⁷ Lunungu ya nge lenda vanda mutindu bitembo ya nzadi ya mungwa. Wapi mutindu? Ntangu nge ke na mukanu ya kubaka, sosa ntete kuzaba yinki Yehova ke na vingilá nge sala. Na manima, sadila yawu. Ata ti mukanu yina nge ke na sosá kubaka ke mpasi, Tata ya nge yina ke zolá nge ke pesa nge ngolo. Yandi ke sadisa nge na kubika ve kusala bilumbu nyonso bamambu yina ke mbote na meso ya yandi.—Iza. 40:29-31.

18. Samu na yinki beto me bonga ve kusambisa bampangi na kulanda mutindu ya beto ya kutadila bamambu?

¹⁸ Ya tatu: Bika Yehova sambisa bamambu. Ntangu beto ke salá bangolo na kusala yina Yehova zola beto sala, beto zolá sala keba na kukanisa ve ti beto lutila bampangi. Ni na beto ve na kuzonza ti bampangi ke na salá ve bamambu yina Yehova zola ba sala. Beto zimbana ve ti ni Yehova kele “Zuzi ya ntoto ya mvimba.” (Kub. 18:25) Yehova pesá ve beto muswa ya kusambisa bampangi. Yesu pesá musiku yayi: ‘Beno bika kusambisa samu ba sambisa beno ve.’—Mat. 7:1.b

19. Wa’ faso Yozefi lakisá ti yandi tulá ntima na faso ya Yehova ya kusambisa?

¹⁹ Beto zonzila dyaka kifwani ya Yozefi, bakala mosi ya kusungama. Yandi vandá sambisá ve bampangi, ata ba yina salak’ yandi bamambu ya yimbi. Bayaya ya yandi talisak’ yandi mpasi, tekak’ yandi mutindu ngamba, mpe zonzá na tata ya bawu ti yandi me kufwa. Bamvula na manima, yandi vukaná na dikanda ya yandi. Na ntangu yina, yandi vandá mfumu ya nene. Yandi vandá na ngolo ya kusambisa bawu mpe ya kuvutula yimbi yina ba salak’ yandi. Bayaya ya Yozefi vandá na boma ti yandi sala yawu, ata ba vandá nyonga mingi yimbi yina ba salaka. Kasi Yozefi zonzá na bawu: ‘Beno wa boma ve. Munu kele kwandi na kisika ya Nzambi?’ (Kub. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) Na kukuluka nyonso, Yozefi biká bamambu na maboko ya Yehova.

20-21. Yinki beto lenda sala samu beto tala ve ti ni beto me zaba?

²⁰ Mutindu Yozefi, beto mpe ke biká Yehova sambisa bamambu. Na kifwani, beto ke kanisá ve ti beto zaba yinki ke natá bampangi ya beto na kusala bamambu. Beto lenda tanga ve bantima. Kaka ni ‘Yehova ke talaka bikuma yina ke nataka muntu na kusala mambu.’ (Bin. 16:2) Yandi ke zolá bantu ya mitindu nyonso, kisika ni kisika ba ke katuká to ndinga ni ndinga ba ke zonzaka. Mpe Yehova ke zonzá na beto na ‘kuzibudila mbote bantima ya beto.’ (2 Ko. 6:13) Beto zola ve kusambisa bampangi ya beto, kasi kuzola bawu nyonso.

²¹ Ya zola zonza mpe ti beto zolá sambisa ve ba yina ke sadilá ve Yehova. (1 Tim. 2:3, 4) Na kifwani, beto zolá kanisa ve ti muntu ya dikanda ya beto yina ke sadilá ve Yehova lenda ndima ve matsyeleka. Kana beto sala yawu, beto ke sala mambu yina ba me pesa ve beto muswa ya kusala. Ya ke mutindu ya kuzonza ti ni beto zaba. Bubu yayi, Yehova ke na pesá ntete bweso na “bantu nyonso ya yinza” na kubalula ntima. (Bis. 17:30) Beto zimbana ve ti ba yina ke talá ti ba ke bantu ya lunungu, Yehova ke talá ti ba ke ve ya kusungama.

22. Samu na yinki nge ke sala nyonso na kuzola lunungu?

²² Kana beto zola faso ya Yehova ya kutadila bamambu, beto ke vanda na kilengi. Beto ke vanda bifwani ya mbote samu na bampangi. Ba ke zola beto mpe ba ke zola dyaka Yehova ya kulutila. Beto tatamana na ‘kuvanda na nsatu mpe mpwila ya lunungu.’ (Mat. 5:6) Vanda ya kundima ti Yehova ke talá bangolo nyonso yina nge ke salaka, mpe yandi ke sepelá na nyonso yina nge ke salá samu na kusala bamambu na lunungu. Ata ti bantu ya yinza yayi ke na kumá kaka yimbi, vanda ngolo. Kuzimbana ata fioti ve ti “[Yehova] ke zolaka bantu ya lunungu.”—Nku. 146:8.