Kodi Nipangenga N’ni Akala Vaireile Vyongo Vyookaana Chilungamo?

1-2. Kodi athu anjinji kanapanga n’ni kaireliwa vyongo vyookaana chilungamo?

NINAKALA muilambo ineyo chiyookaana chilungamo. Athu anjinji kanopangeliwa vyongo vyookaana chilungamo chifukwa yoi mbosauwa, chifukwa yoi mba alombwana kapena a-iyana, chifukwa yatundwiwa koma teto va vifukwa vimo-i. Athu anjinji kanovuteya chifukwa yoi athu amabizimesi koma teto andimuwa andimuwa aboma kanowapangela vyongo vyachinyengo. Vyongo vyookaana chilungamo ngati vyevi, vinokoza pangi-a ira iyovano kapena athu amo-iwa anayo ninaaiziwa iyo kavuteyenga.

² Ka-i vyodabwi-a ira athu anjinji kanolunduwa chifukwa ya vyongo vyookaana chilungamo vyevyo vinaireya muilambwela. Etene iyene ninofuna ira nivivwenga ira nili otetezeya, koma teto pangeliwanga vyongo mwachilungamo. Athu amo-iwa kanowambeela panga vyongo vofuna chenja vyongo muilambo iwa. Aluwa kanosaina makalata, panga vioneselo koma teto kami-a asogoleli andale anayo kanalonjeza ira kanoza kamali-e vyongo vyookaana chilungamo. Koma iyo Akristu ninofunji-iwa ira ‘kanikalenga mbali ya ilambo,’ moi ninoembekezela ira Umwene wa Mulungu ngunoyo unaze umali-e vyongo vyetene vyookaana chilungamo. (Yoh. 17:16) Ngakale vili eno, ninokumudwa kapena lunduwa naona muthu m’mo-iwa apangeliwanga vyongo vyookaana chilungamo. Mwina ninokoza vifukanga ira: ‘Kodi ndipangenga n’ni vyokala ngati vyevi vyaireya? Kodi vikala vyevyo ndinapange miyo vathawiila vakhani ya vyongo vyookaana chilungamo?’ Ira nisomede vyofuka vyevi, tiyemoni nikambilane mwemo Yehova limo-i na Yesu munaonelaathu vyongo vyookaana chilungamo.

YEHOVA LIMO-I NA YESU KANOIDANA NA VYONGO VYOOKAANA CHILUNGAMO

3. Chifukwa n’ni pivyovweya ira thawi dimo-i ninolunduwa chifukwa ya vyongo vyookaana chilungamo? (Yesaya 5:7)

³ Baibulo linaonga ira Yehova oonilenga muifwanafwani-edo yae koma teto liye “unoomeluwana chilungamo moi unoweluza moosakula.” (Sal. 33:5; Gen. 1:26) Liye kanapanga vyongo vyookaana chilungamo moi unafuna ira athu amo-i kapangenga vyongo mwachilungamo. (Doto. 32:3, 4; Vyo. 6:8; Zek. 7:9) Mwaisazo, muthawi ya namaongela Yesaya, Yehova oovwa Aisaraeli kaulanga chifukwa yozuzumi-iwa na Aisaraeli afwiwa. (Welengani Yesaya 5:7.) Yehova oopangavo yongo mombaraanya volanga athu anayo moweli-edaweli-eda kanyalanyaza Ilamulo koma teto pangela amo-iwa vyongo vyookaana chilungamo. — Yes. 5:5, 13.

4. Kodi Yesu avwile avi angaonile vyongo vyookaana chilungamo? (Onani teto ithuzithuzi.)

⁴ Mofwanafwana na Yehova, Yesu unoidana na vyongo vyookaana chilungamo. Dambo limo-i Yesu angamuonile muthu orangala ndanda, liye oovwa chisoni moi oofuna muchili-a. Koma asogoleli aipembezo ouma murima koolunduwa na vyevi. Moi koona ira Yesu unaaphwanya Sabata, moi katakumbanyela vyoi muthuyo aile. Kodi Yesu avwile avi chifukwa ya vyevyo asogoleli aipembezo kapangileathu? Liye “oovwa chisoni vinjinji chifukwa athwala kali ouma murima.” — Maliko 3:1-6.

5. Chifukwa n’ni kaninafuneya kalangave olunduwa akala vaireile vyongo vyookaana chilungamo?

⁵ Yehova limo-i na Yesu kanolunduwa kaona vyongo vyookaana chilungamo, eno kai lakwa na-iyene nalunduwa. (Aife. 4:26) Komave niumbuwelenga ira ngakale nangalunduwile va vifukwa vyovweya, lunduwao kunamali-e vyongo vyookaana chilungamo. Moi lunduwa wathawi indendai unokoza nipangi-a ira nisokonezeye kapena nibulele. (Sal. 37:1, 8; Yak. 1:20) Ndiye kodi ninafuneya panga n’ni naireliwa vyongo vyookaana chilungamo? Ninokoza funjeda vinjinji kumela vaisazo ya Yesu.

VYEVYO YESU APANGILE LIYE ANGAIRELIWE VYONGO VYOOKAANA CHILUNGAMO

6. Kodi pivyongo viivi vyookaana chilungamo vyevyo vaireile Yesu angali vailambwela? (Onani teto ithuzithuzi.)

⁶ Yesu angali vailambo yavati vano, oowona vyongo vinjinji vyookaana chilungamo. Liye oowona athu wamba kapondeleziwanga na asogoleli aipembezo. (Mat. 23:2-4) Oowona nkhaza dedo Aroma kapangelaathu athu. Ayuda anjinji koofuna masuliwa wu ulamulilo wa Aroma moi athu anjinji koopanga magulu anayo kavazana na Aromayo. Koma Yesu kaambeeli-a kapena limbikisa magulu ofuna chenja vyongo. Angaiziwile ira athu kanafuna muva-a umwene, liye ootawa. — Yoh. 6:15.

7-8. Chifukwa n’ni Yesu kaashishile mali-a vyongo vyookaana chilungamo angali vailambwela? (Yoh. 18:36)

⁷ Yesu angali va ilambwela kaagwilizanile na athu andale vofuna mali-a vyongo vyookaana chilungamo. Liye ooiziwa ira athu katina kopolo kapena udindo ovilamulela ekiwa. (Sal. 146:3; Yer. 10:23) Athu katinawande mali-a vuto lelo laambeeli-ile vyongo vyookaana chilungamo. Ilambwela inalamuleliwa na Satana Mdjerekezi unoyo ngopha koma teto unoyo unaambeeli-a vyongo vyookaana chilungamo. (Yoh. 8:44; Aife. 2:2) Chifukwa yoi etene iyene nili athu ookaana ungwilo, ngakale athu anayo kana maganizo apama katinakwakwani-enga panga vyongo vyachilungamo thawi detene.— Nam. 7:20.

⁸ Yesu ooiziwa ira Umwene wa Mulungu okha ngunoyo unamali-e vuto lelo linaambeeli-a vyongo vyookaana chilungamo. Eno liye oo-indi-eda chito thawi na kopolo dae “volaleela koma teto lengeza uthenga wapama wa Umwene wa Mulungu.” (Luka 8:1) Liye oowasimikizela ‘athu anayo kavwa ndala na thona la chilungamo’ ira vyachinyengo koma teto vyongo vyookaana chilungamo vinoza vimale. (Mat. 5:6; Luka 18:7, 8) Koma vyevi vinoza viwandeye na boma la Mulungu lelo ‘kalili umbali ya ilambo,’ ookala vyevyo athu kanaesaesaathu panga vofuna chenja vyongo. — Welengani Yohani 18:36.

NIMUSAZI-EDENGA YESU NAONA VYONGO VYOOKAANA CHILUNGAMO

9. Chin’ni inausimikizelani ira Umwene wa Mulungu oka ngunoyo unaze umali-e vyongo vyookaana chilungamo?

⁹ Malambwano vailambwela vanoireya vyongo vyookaana chilungamo vinjinji kwaranya muthawi ya Yesu. Koma unoyo unaambeeli-a vyongo vyevi ‘m’malambo omari-ala’ ngu Satana koma teto athu anayo unaalamulela liye. (2 Tim. 3:1-5, 13; Chiv. 12:12) Mofwanafwana na Yesu, ninoiziwa ira Umwene wa Mulungu okha ngunoyo unaze umali-e ineyo inaambeeli-a vyongo vyookaana chilungamo. Voi nili umbali ya Umwene wa Mulungu, kaninapangana vioneselo kapena panga vyongo vyevyo athu kanapangaathu vofuna limbana na vongo vyookaana chilungamo. Isazo va khani inela ngu murongola m’mo-iwa zina lae Stacy.a Aanafunjede choonadi, Stacy oopangana vioneselo vofuna chenja vyongo. Koma vanduli viwa liye oowambeela kaikela akala vyevyo vyapanga liyevyo vyakami-e chenja vyongo. Liye aongile ira: “Ndakala uvioneselo ndoovifuka akala ndapanga vyongo vyofwanelela. Voi sopano ndili umbali ya Umwene wa Mulungu, ndinoiziwa ira ndoosakula pama. Ndinoiziwa ira Yehova unoza aakami-e athu etene anayo kanapangeliwa vyongo vyookaana chilungamo, kwaranya mwemo miyo ndinapangele miyo.” — Sal. 72:1, 4.

10. Chifukwa n’ni ninaonge ira vyevyo athu kanaesaesaathu panga vofuna chenja vyongo, kavinagwilizana na malangizo ofwanyeya va Mateyu 5:43-48? (Onani teto ithuzithuzi.)

¹⁰ Vyevyo athu kanapangaathu vofuna chenja vyongo, kanovipanga chifukwa yolunduwa kapena chifukwa yo-ofuna arela malamulo. Koma vyevi pivyo-iyana na vyevyo Yesu apanga liye koma teto vyevyo afunji-a liye. (Aife. 4:31) M’bali m’mo-iwa zina lae Jeffrey aongile ira: “Ndinoiziwa ira vioneselo vyooneya ngati vyamurendele vinokoza chenja athu muthawi yoyeva nowambeela panga vyongo vyachiwawa koma teto ba vyongo.” Komave Yesu oonifunji-a ira ninafuneya omeluwananga athu etene, ngakale anayo kananiruni-a kapena nizuzumi-a. (Welengani Mateyu 5:43-48.) Iyo Akristu ninopewa iliyetene ineyo chosempana na vyevyo Yesu anifunji-ile liye.

11. Chin’ni inanikami-e ira kanivolowenga m’magulu ofuna chenja vyongo?

¹¹ Ngakale niiziwanga ira Umwene wa Mulungu unoza umali-e vyongo vyookaana chilungamo, vinokoza nirucha arela Yesu akala ninapangeliwa vyongo vyookaana chilungamo. Mu pumwemo mwavwele liye Janiya, unoyo asaliwa na athu chifukwa ya tundwae. Janiya aongile ira: “Ndoovya murima vinjinji moi ndoofuna weli-eda. Ndiye ndoovolowana mugulu lelo lalimbana na sakulo. Ndaganiza ira panga vyevi unopangi-a ira murimanga ukale m’malo.” Koma vangavirile thawi Janiya oozindikila ira afuneya chenja. Liye aongile ira: “Ndoolola ira amo-iwa kasokonezenga maganizwanga koma teto ndipangi-a ira ndiaroromelenga vinjinji athu m’malo momuroromelanga Yehova. Eno ndooganiza vyokuma mugululo.” Ninafuneela samala ira kanivolowelenga ndale kapena m’magulu ofuna chenja vyongo chifukwa yoi nilunduwa va vifukwa vyovweya. — Yoh 15:19.

12. Chifukwa n’ni ninafuneya kala osamala na vyevyo ninawelenga iyo, vyevyo ninavuruwana iyo, koma teto vyevyo ninaonela iyo?

¹² Kodi chin’ni ineyo inanikami-e ira kanilunduwenga vinjinji akala nionile vyongo vyookaana chilungamo? Athu anjinji kanaona ira ineyo inawakami-a kusakula pama vyevyo kanawelengaathu, vyevyo kanavuruwanaathu koma teto vyevyo kanaonelaathu. Thawi dinjinji va intaneti vano-eliwa vyongo vyevyo vinalimbikisa athu lunduwa na vyongo vyookaana chilungamo koma teto ukela boma. Thawi dinjinji olemba khani, kanovilemba mo-elela unduli m’mo-iwene. Moi ngakale vyangali vyoona ira viireya vyongo vyookaana chilungamo, kodi kedanga viganizela unokoza kala okami-a? Kedanga ganizela vyongo vyokala ngati vyevi wa thawi indendai unokoza nipangi-a ira nikumudwe vinjinji. (Miya. 24:10) Moi yoopi-a vinjinji choi ninokoza ambeela diwala ira Umwene wa Mulungu ngunoyo unaze umali-e vyongo vyetene vyookaana chilungamo.

13. Kodi welenga Baibulo thawi detene unanikami-e avi ira nionenga mofwanelela vyongo vyookaana chilungamo?

¹³ Welenga Baibulo thawi detene koma teto ganizela vyevyo niwelengile iyovyo unokoza nikami-a naona vyongo vyookaana chilungamo. Murongola m’mo-iwa zina lae Alia ookumudwa angaonile ira athu amudela lae koopondeleziwa. Vyaoneya ira athu anayo kapondeleza afwiwayo katalangiwa. Alia aongile ira: “Dambo limo-i ndoovifuka ira, ‘Kodi ndinororomela ira dambo limo-i Yehova unoza amali-e mavuto etene anala?’ Vathawi inela ndoowelenga Yobu 34:22-29. Mavesi anala koondiumbucha ira kavali unoyo unavitale ira Yehova kamuone. Liye ngwachilungamo vinjinji moi ngunoyo unawande sakaeda vyongo.” Vevo ninaembekezela iyo ira Umwene wa Mulungu uzena chilungamo yeniyeni, ninafuneya panga vyongo mwazelu naona vyongo vyookaana chilungamo. Kodi ninapange avi vyevi?

VYEVYO NINAPANGE YO NAONA VYONGO VYOOKAANA CHILUNGAMO

14. Kodi chin’ni ineyo ninafuneela iyo panga ira kanienjedele vyongo vyookaana chilungamo vyevyo vinaireya vailambwela? (Akolose 3:10, 11)

¹⁴ Kaninaaruni-e athu amo-i ira katipangenga vyongo vyookaana chilungamo. Koma iyovano ninokoza kala oviruni-a. Monga niongele iyo wale ninafuneya musazi-eda Yesu votonyi-eda chikondi. Chikondi inonilimbikisa ira nipangenga vyongo mwaulemu, ngakale wa athu anayo kanapanga vyongo vyookaana chilungamo. (Mat. 7:12; Arom. 12:17) Yehova unosangalala napanganga vyongo mooma murima koma teto mwachilungamo wa muthu uliwetene. — Welengani Akolose 3:10, 11.

15. Kodi funji-a amo-i Baibulo kofuneya moi avi?

¹⁵ Ndila yapama vinjinji yokami-ela athu ira ka-iye panga vyongo vyookaana chilungamo, kuwafunji-a Baibulo. Koma chifukwa n’ni ndila inela chiyokami-a? Chifukwa “muiziwa Yehova” unokoza kami-a muthu unoyo vowambeela ali wauwali koma teto wachiwawa ira akale ooma murima koma teto oomeluwa murendele. (Yes. 11:6, 7, 9) M’bali m’mo-iwa zina lae Jemal aanafunjede choonadi, oovolowa mugulu limo-i lelo lalimbana na boma lelo aona liye ira lali lopondeleza. Jemal aongile ira: “Kamunaakanyi-ede athu ira kachenje. Miyovano kandakanyi-ediwe ira ndichenje, ndoochenja chifukwa ya makundo a m’Baibulo anayo ndafunjedile miyo.” Vyevyo Jemal afunjedile liye vyoomukami-a ira a-iye vaza kondo. Eno akala athu anjinji kanafunjede Baibulo nochenja, mbaathu oyeva oka anayo kanapangenga vyongo vyookaana chilungamo.

16. Chifukwa n’ni munafunechecha awandela amo-iwa vyevyo Umwene wa Mulungu unazeathu upange?

¹⁶ Mofwanafwana na Yesu, ninofunechecha awandela athu ira Umwene wa Mulungu okha ngunoyo unaze umali-e vyongo vyookaana chilungamo. Idedi-edo inela inokoza limbikisa athu anayo kapangeliwe vyongo vyookaana chilungamo. (Yer. 29:11) Stacy, unoyo nimuromolile iyo umaambeelelo ule aongile ira: “Funjeda choonadi undikami-a vilela vyongo vyookaana chilungamo vyevyo ndivionile miyo kapena vyevyo ndipangeliwe miyo. Yehova unolimbikisa athu vo-indi-eda chito uthenga wapama wa m’Baibulo.” Munafuneya kala okozeya limbikisa amo-i vo-indi-eda chito malonjezo a m’Baibulo. Teto muroromelenga vinjinji makundo a m’malemba anayo nikambilanile iyo mukhanila. Mwera eno munoza mukale okozeya kambilana na afwinyu awu chito kapena awu sukulu vyevyo malemba kanaongaathu vakhani yokuza vyongo vyookaana chilungamo.b

17. Kodi Yehova unanikami-a avi vilela vyongo vyookaana chilungamo?

¹⁷ Ninoiziwa ira ninopitiliza gumana na vyongo vyookaana chilungamo muilambo yolamuleliwa na Satanela. Koma vevo ninaembekezela iyo ira Satana ‘avochiwe unde, Yehova unonikami-a koma teto niva-a idedi-edo.’ (Yoh. 12:31) Zela m’malemba, Yehova unonifotokozela chifukwa iwa va ilambwela vanaireya vyongo vyookaana chilungamo koma teto mwemo munavwela liye chifukwa ya vyevyo. (Sal. 34:17-19) Vo-indi-eda chito mawae, Yehova unonifunji-a vyevyo ninafuneya iyo panga naireliwanga vyongo vyookaana chilungamo koma teto mwemo Umwene wa Mulungu unazeathu umali-ele vyongo vyookaana chilungamo. (2 Pe. 3:13) Eno tiyemoni nipitilize wandela amo-i vyokuza uthenga wapama wa Umwene, vevo ninadedi-edela iyo thawi ineyo ilambo yetene inazeathu izaale na athu “achilungamo koma teto oongowa murima.” — Yes. 9:7.