INKHANI IYAKUMANYILA 17
ULWIMBO 99 Ŵabali Vikwi na Vikwi
Tutalibapo Lumo Tweka
‘Inthi nkhwavwe.’—YESA. 41.10.
IFUNDO INKHULU
Inthi tumanyile izila 4 izya mo u Yehova akutupwelelela.
1-2. (a) Choni cho tunganena ukuti tutakumalana ni nthamyo zyo tukukomana nazyo pa sweka? (b) Ka munkhani iyi inthi tunenezannye ichoni?
NANTHI twakomana ni nthamyo, tungiyivwa ngati ukuti tuli munkholongo iyakoghofya sona tutakumanya mo tungabombela ukuti tufumemo. Loli tutakuba sweka nanthi tukulimbana ni nthamyo. Ubaba witu uwalughano uwakumwanya atakwennya bulo nanthi tukutamiwa loli alayizizye ukuti inthi atwavwe ukuti tuzipote. U Yehova akubasimikizya ababombi bache abasubaliwa ukuti: ‘Inthi nkhwavwe.’—Yesa. 41.10.
2 Munkhani iyi inthi tunenezannye mo u Yehova akututulila, (1) umwakutupa ubulongozi, (2) umwakutupa vyo tukulondiwa, (3) umwakutufighilila sona (4) umwakutusangalusya. U Yehova akutusimikizya ukuti napo tungakomana ni nthamyo buli, atakwiza pakutuluvyapo nalumo. Te akatulekepo nalumolumo. Chochobene tukusimikizya ukuti tute sweka.
U YEHOVA AKUTULONGOZYA
3-4. Nkhimba u Yehova atukulongozya bulibuli? (Salimo 48.14)
3 Belenga Salimo 48.14. U Yehova akumanya ukuti tutangilongozya twebene. Ka amasiku ghano akubalongozya bulibuli bo bakumwiputa umwabusubaliwa? Akubombezya Ibayibolo. (Sali. 119.105) Ukwendela mu Mazyu ghache, u Yehova akutwavwa ukuti tusalaghe akiza ivinthu sona tube ni nkhalo zyo zingatwavwa ukuti pa kabalilo aka tube bakuhoboka sona munthazi, twize twaghe ubumi ubwa bwila na bwila.a Umwakufwanikizya, akutumanyisya ukuti tutakasungaghe ivyakusingo, tubanje basubaliwa mu vinthu vyosi sona tubaghanaghe abanji ukufuma pasi pa moyo. (Sali. 37.8; Hebe. 13.18; 1 Pita. 1.22) Nanthi tukulangizya inkhalo zyo u Chala ali nazyo, tukuba swe bapapi, abalume sona abamanyani abiza ku banji.
4 Umwakongelezyapo, mu Mazyu ghache, u Yehova asimbite inkhani izya banthu bo bakakomana ni nthamyo sona bakiyivwanga ngati mo nuswe tukwiyivwila. (1 Koli. 10.13; Yako. 5.17) Tukupindula muzila zibili nanthi tukubelenga inkhani izi nu kubombezya ifundo zyo tukumanyilako. Iyabwandilo, tukuzyaghannya ukuti tute sweka, pali bamo bo bakakomanapo ni nthamyo ngati zinizi, loli bakakwanisya ukujimba. (1 Pita. 5.9) Sona iyabubili tukumanya mo tungajimbila inthamyo zyo twakomana nazyo.—Loma 15.4.
5. Ka u Yehova akubombezya abawenu po akutulongozya pa zila iyakuya ku bumi?
5 U Yehova apangite sona indondomeko iyakuti Abakilisitu abamwitu batutangililaghe.b Umwakufwanikizya, abakwendela idela bakwendela ivipanga ukuti batukazye. Inkhani zyo bakunena zikughomya ulwitiko lwitu sona zikutwavwa ukuti tubanje bakukolelana. (Imbo. 15.40–16.5) Abasongo abachipanga bope, bakuyezyayezya ukumumanya akiza umulumbilili aliwesi paweka. (1 Pita. 5.2, 3) Abapapi bakubalongozya abana babo mwabuzimu, bakubavwa ukuti binong’onaghe akiza sona ukuti babe ni nkhalo inyiza. (Mbupi. 22.6) Sona abakolo abakughoma mwabuzimu, bakubavwa abayemba abachilindu umwakuba chifwanikizyo ichiza, ukubapa ubulongozi ubwakwavwa sona ukubalimbikisya.—Titi 2.3-5.
6. Nkhimba tungabomba choni ukuti tupindulaghe nu bulongozi bwa Yehova?
6 U Yehova abombite ichigaba chache umwakuti atupe ubulongozi bo tukulondiwa. Ka tungalangizya bulibuli ukuti tukupalizya vyo atubombeye? Pa Isya Mbupingamu 3.5, 6 pakuti: ‘Umusubilaghe u Yehova nu moyo wako ghosi, sona utakasubilaghe akivwisizye kako.’ Nanthi tukubomba bunubu, ‘inthi agholole izila [zyitu]’ vyo vikung’anamula ukuti inthi atutule ukuti tuleghuke inthamyo sona tuhobokaghe. Tukupalizya sana ukuti umwalughano, u Yehova akutupa ubulongozi bo bukutwavwa!—Sali. 32.8.
U YEHOVA AKUTUPA VYO TUKULONDIWA
7. Ka u Yehova akutupa bulibuli vyo tukulondiwa? (Aba Filipi 4.19)
7 Belenga Aba Filipi 4.19. Umwakongelezya pakutulongozya mwabuzimu, u Yehova akusaya vyo tukuyezyayezya ukubomba ukuti twaghe ichakulya, ivyakuvwala na vyosi vyo tukulondiwa. (Mata. 6.33; 2 Tesa. 3.12) Napo u Yehova akatupela ukuti twinong’onelaghepo ivinthu vyo tukulondiwa, loli akutulimbikisya ukuti tutakapasyange nkhani ni vinthu ivi. Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti u Baba witu atalibalekapo lumo ababombi bache abasubaliwa. (Mata. 6.8; Hebe. 13.5) Cho chifukwa tukumusubila nanthi akunena ukuti akwiza pakutupa vyo tukulondiwa.
8. Nkhimba u Yehova akamubombela choni u Devedi?
8 Inong’onela mo u Yehova akamutulila u Devedi. Pa kabalilo ko u Devedi na banthu bo akaba nabo bakatamiwanga, u Yehova akabapa ivinthu vyo bakalondiwanga ukuti babukilile ukuba nu bumi. Akati inong’onelapo mo u Yehova akamutulila ukwa myaka iyinji, u Devedi akasimba ukuti: ‘Nkhaba ne mwana sona pa kabalilo aka ne mugosi, loli nthenizyepo umunthu umugholosu bamuleka, pamo abana bache bakulaba ichakulya.’ (Sali. 37.25) Tutakukayikila ukuti numwe bulo mwennyapo ukuti u Yehova akubapa ababombi bache abasubaliwa ivinthu vyo bakulondiwa.
9. Ka amasiku ghano u Yehova akubavwa bulibuli abanthu bache nanthi kwabombiwa imikosi iyachipeliwa? (Ennya sona ivithuzi.)
9 U Yehova akubavwa sona abanthu bache nanthi bakomana ni mikosi iyachipeliwa. Umwakufwanikizya, mukabalilo aka Bakilisitu ababwandilo izala yikati yatamya, Abakilisitu abakufuma mu vigaba ivyakupambanapambana bakabapa abakamu na bayemba ubutuli bo bakalondiwanga. (Imbo. 11.27-30; Loma 15.25, 26) Amasiku ghano, abanthu ba Chala bakulangizya umuzimu uwakuyana bulo. Nanthi imikosi iyachipeliwa yabombiwa, umwalughano u Yehova akubapangisya abanthu bache ukuti bapeleke ivinthu ngati ichakulya, amizi, ivyakuvwala ni milembo ku bo bakwafiwa. Amagulu aghavyakuzengazenga ghakuyannya inyumba izya bakamu na bayemba ni Nyumba izya Bumwene zyo zyakomanika. Sona umwalubilo ababombi ba Yehova bakupeleka ubutuli ubwa kumubili nu kubaghomya mwabuzimu bo bakomana ni nthamyo.c
Ka u Yehova akutusangalusya bulibuli nanthi imikosi iyachipeliwa yabombiwa? (Ennya indime 9)e
10-11. Nkhimba mwamanyilako ichoni kwa vyo vikabombiwa kwa Borys?
10 U Yehova akubavwa sona abanthu bo bachili batandite pakumwiputa. Nuswe bulo tukulondelezya amalusako aghakuti tubalangizye ichisa bo tute nu lwitiko ulwakuyana. (Gala. 6.10) Cho chifukwa tukubikapo umoyo pakubalumbilila. Ennya vyo vikabombiwa kwa Borys uwa ku Ukraine, yo akenelezyanga isukulu yimo. Napo atakaba we Kaboni wa Yehova, loli akabalilo kosi akabombagha ivinthu na bana bo bakaba Bakaboni umwachisa nu kulagizya ukuti akuchindika vyo bakusubila. Pa kabalilo ko u Borys akasamalagha inkhondo nu kubuka muchisu ichinji, abakamu bakamutula. Pisinda pache, u Borys akaghiwapo pa Lukomano Ulwa Kukumbukila Imfwa ya Yesu. Akati inong’onelapo pa vyo vikabombiwa, u Borys akati: “Abakaboni bakanivwisyanga sona bakapwelelelagha. Nkhubapalizya sana Abakaboni ba Yehova.”
11 Nanthi tukubavwa abanji umwalughano napo bangaba Bakilisitu abamwitu pamo awe, tukulangizya ukuti tukumweghelela u Baba witu uwakumwanya yo wachisa nkhani. (Luka 6.31, 36) Tukusubila ukuti vyo tukubomba pakubalangizya ulughano abanthu, vingabavwa ukuti babe bamanyili ba Kilisitu. (1 Pita. 2.12) Tungabukilila ukuba bakuhoboka ukusita ukusendela vyo vingabombiwa ichifukwa chakubavwa abanji.—Imbo. 20.35.
U YEHOVA AKUTUFIGHILILA
12. Ka u Yehova alayizizye ukuti akwiza pakubomba bulibuli na banthu bache? (Salimo 91.1, 2, 14)
12 Belenga Salimo 91.1, 2, 14. U Yehova alayizizye ukuti inthi atufighilile mwabuzimu. Te itikizye ukuti u Satana avulungannye ukwiputa ukwa bwanaloli. (Yoha. 17.15) Sona nanthi ‘inthamyo inkhulu’ yiza yanda, tukusubila ukuti u Yehova akwiza ukukwanilisya ilayizyo lyache ilyakuti inthi abafighilile abanthu bache mwabuzimu na kumubili.—Ubuvu. 7.9, 14.
13. Nkhimba u Yehova akufighilila bulibuli aliwesi paweka?
13 Nkhimba u Yehova akutufighilila bulibuli aliwesi paweka? Ukwendela mu Masimbo, u Yehova akutwavwa ukuti tumanyaghe cho chiza ni chibibi. (Hebe. 5.14) Nanthi tukwikala umwakukolelana ni fundo zyo zili mu Mazyu gha Chala, tukwifighilila ku vinthu vyo vingatuvulazya mwabuzimu na kumubili. (Sali. 91.4) Umwakongelezyapo, u Yehova akutufighilila ukwendela muchipanga. (Yesa. 32.1, 2) Ichifukwa chakuti tukuba papipi na bo bamughanite u Yehova sona bakukonkha ifundo zyache, tukulimbikisiwa nu kwagha amaka gho ghakutwavwa ukujimba ku vinthu ivibibi.—Mbupi. 13.20.
14. (a) Choni cho u Yehova atakutufighilila ku njelo zimo? (b) Nkhimba pa Salimo 9.10 pakutusimikizya ichoni? (Ennya sona amazyu aghamunthende.)
14 Akabalilo kamo u Yehova akabafighililagha abanthu bache ku vinthu vyo vingabavulazya ku mubili. Loli te kabalilo kosi ko akabafighililagha. Akabalilo kamo tukutamiwa ichifukwa cha ‘vinthu ivyakuchenusya bulo.’ (Ndumbi. 9.11) Sona imbili yikulangizya ukuti ukwanda kale, u Yehova akwitikizya ukuti ababombi bache batamiwe pamo bangafwa umwakuti balangizye ukuti u Satana mumyasi. (Jobu 2.4-6; Mata. 23.34) Momo vibeleye na masiku ghano. Napo u Yehova atangefyepo injelo zyo tukukomana nazyo, loli akusimikizya ukuti atakwiza ukubalekapo lumo bo bamughanite.d—Sali. 9.10.
U YEHOVA AKUTUSANGALUSYA
15. Ka tukusangalusiwa bulibuli nu lwiputo, Amazyu gha Chala sona Abakilisitu abamwitu? (2 Aba Kolinti 1.3, 4)
15 Belenga 2 Aba Kolinti 1.3, 4. Akabalilo kamo, tukulila, tukupasya sona tukutamiwa inyinong’ono. Lumo mukukomana ni nthamyo yo yikubapangisya ukuti mwiyivwange ukuti muli mweka. Ka alipo yumo yo akubivwisya mo mukwiyivwila? U Yehova akubivwisya. Atakwivwisya bulo mo tukwiyivwila, loli ‘akutusangalusya uswe mu nthamyo zyithu zyosi.’ Bulibuli? Nanthi twamulaba u Yehova mu lwiputo, ‘akutupa umutende wa Chala, gho ghuchilite akivwisizye kosi.’ (Filipi 4.6, 7) Tukusangalusiwa sona nanthi tukubelenga amazyu gha Yehova gho ghali mu Bayibolo. Amazyu ghache gho ghakulongosola ivya lughano, amahala sona ulusubilo ghakutupa amaka. Sona tukusangalusiwa nanthi tuli pa nkhomano po abakamu na bayemba bakunena ifundo izyakughomya ukufuma mu Bayibolo.
16. Nkhimba mwamanyilako ichoni kwa Nathan nu Priscilla?
16 Za twennye vyo vikabombiwa kwa Nathan nu Priscilla bo bakwikala ku United States ukuti twivwisye mo u Yehova akutusangalusizya nu kutughomya ukwendela mu Mazyu ghache. Imyaka iyakwisinda, bakinong’ona ukuti basamile ku chigaba cho chikalondiwanga abalumbilili abinji aba Bumwene. U Nathan akati, “Tukasubilagha ukuti u Yehova inthi atusaye pa vyo tukulonda ukubomba.” Loli bakati basama bulo, bakanda ukubina sona bakakomana ni nthamyo iyakusoba ukwa ndalama. Imbumba iyi yikanyokela kukwabo loli yikabukilila ukukomana ni nthamyo iyakusoba ukwa ndalama. U Nathan akati, “Nkhaswigha sana ichifukwa chakuti u Chala atakatusaya ukuyana na mo tukinong’onelagha. Nkhanda nu kupasya ukuti pamo tubombite ichinthu chimo ichibibi.” Akabalilo kakati kendapo, u Nathan nu Priscilla bakanda ukuzyaghannya ukuti u Chala atakabalekapo lumo po bakalondiwanga ubutuli. U Nathan akati, “Mukabalilo akakutamya aka, Ibayibolo likaba ngati mumanyani uwamahala, yo akatughomyanga nu kutupa ubulongozi. Ukubika amahala pa mo u Yehova akatutulila ukuti tujimbe ku nthamyo izi, mumalo mwakubika amahala pa nthamyo zyo tukakomanagha nazyo, kukatwavwa ukwisengannya inthamyo zyo tungize tukomane nazyo izyakughela ulwitiko lwitu.”
17. Ka umuyemba u Helga akasangalusiwanga bulibuli? (Ennya sona ichithuzi.)
17 Abakamu na bayemba bangatusangalusya. Bulibuli? Inong’onela ichifwanikizyo icha Helga, yo akwikala ku Hungary. Ukwa myaka iyinji, akalimbanagha ni nthamyo zyo zikamupangisyanga ukuti iyivwange ukuti ali weka sona te wakulondiwa. Loli nanthi akwinong’onelapo pa vyo vikabombiwa kwisinda, akwennya mo u Yehova akamusangalusizya ukwendela muchipanga. Akati: “Akabalilo kosi u Yehova akanavwanga nanthi ennya ukuti nthe na maka ichifukwa chakubomba nkhani imbombo, ukupwelelela umwana wane yo akabinagha ni nthamyo izyamwabo. Ukwa myaka 30, patalipo ni siku nalimolimo lyo akapotwa ukukwanilisya ilayizyo lyache ilyakuti inthi ansangalusye. Akabalilo kosi akandimbikisyanga umwakundangizya ichisa, ukuninong’onela sona abakamu na bayemba bakanenagha amazyu aghakungomya. Nkhapokelagha amameseji, amakadi sona amazyu aghakupalizya pa kabalilo ko nkhalondiwanga.”
Ka u Yehova angababombezya bulibuli ukuti mubasangalusye abanji? (Ennya indime 17)
18. Nkhimba tungabasangalusya bulibuli abanji?
18 Tuli nu lusako ulwakumweghelela u Chala umwakubasangalusya abanji. Ka tungabomba bulibuli? Tukulondiwa ukuti tubateghelezyanje, tunenaghe amazyu aghakukazya nu kubavwa muzila izyakupambanapambana. (Mbupi. 3.27) Tukulondiwa ukubikapo umoyo ukuti tubasangalusye bo bakomana ni nthamyo ukongelezyapo na bo batakumubombela u Chala. Nanthi abapalamani bitu bali ni chitima, bakubina pamo bakutamiwa inyinong’ono, tukubendela nu kubateghelezya nanthi bakunena sona tukubaghomya pakubombezya Ibayibolo. Nanthi tukumweghelela u Yehova “u Chala umwenecho uwabusangulusu bosi,” tutakubavwa bulo abakamu na bayemba ukuti bajimbe, loli tungabatula sona abanthu abanji ukuti bamanyile ubwanaloli.—Mata. 5.16.
AKABALILO KOSI U YEHOVA ALI NUSWE
19. Ka u Yehova akutubombela ichoni, sona tungamweghelela bulibuli?
19 U Yehova akubinong’onela sana bosi bo bamughanite. Atakutuleka nanthi twakomana ni nthamyo. Ngati mo ubaba uwalughano akubombela pakumupwelela umwana wache, u Yehova wepe akubapwelelela ababombi bache abasubaliwa. Akutulongozya, akutupa vyo tukulondiwa, akutufighilila sona akutusangalusya. Tukumweghelela u Baba witu uwakumwanya nanthi tukubavwa nu kubaghomya bo bakomana ni njelo. Napo tungakomana ni nthamyo sona ivinthu ivyakumala mahala, loli tukusimikizya ukuti u Yehova ali nuswe. Atulayiziye ukuti: ‘Utakoghopaghe pakuti indi nuwe.’ (Yesa. 41.10) Amazyu agha ghakutughomya sana! Tutalibapo lumo tweka.
ULWIMBO 100 Ŵapokelerani Makora
a Ennya inkhani iyakuti “Vyakusankha Vinu Vicindike Ciuta” mu Ichitembe cha Mulindilili icha Chitumbuka icha Epulelo 15, 2011.
b Ennya indime 11-14 mu nkhani iyakuti “Mubukilile Ukukonka Ubulongozi bwa Yehova” mu Ichitembe cha Mulindilili icha Febuluwale 2024.
c Nanthi mungasimba ukuti “Para Kwachitika Masoka” pa jw.org pakabosi akakuti londa mungagha inkhani izyamwalunulu.
d Ennya “Amalalusyo Aghakufuma kwa bo Bakubelenga” mu Ichitembe cha Mulindilili icha Chitumbuka icha Febuluwale 2017.
e AMAZYU AGHAKULONGOSOLA ICHITHUZI: Abakamu na bayemba ku Malawi, bakupokela ivinthu ivyakulondiwa ku mubili na mwabuzimu umukosi uwachipeliwa wati wabombiwa.