INKHANI IYAKUMANYILA 31
ULWIMBO 111 Vifukwa Vyakuŵira na Chimwemwe
Nkhimba ‘Muchimenye Ichisisi’ Ichakuba Wakwikutisiwa?
‘Pakuti namanyila ukwikutisiwa ni vinthu vyo indi navyo.’—FILIPI 4.11.
IFUNDO INKHULU
Munkhani iyi, inthi tumanyile ukuti tungaba bakwikutisiwa nanthi tukupalizya, tukubika amahala ghosi pakubomba ubwighane bwa Yehova, tukuba bakwiyisya sona tukubukilila ukwinong’onelapo pa vyo u Yehova atulayizizye.
1. Nkhimba ukuba wakwikutisiwa kukung’anamula ichoni sona kutakung’anamula choni?
NKHIMBA mwe bakwikutisiwa? Umunthu yo wakwikutisiwa, akuhoboka sona akuba nu mutende ichifukwa chakubika amahala pamalusayo gho aghagha. Atakukalala nanthi ate ni vinthu vimo. Loli ukuba wakwikutisiwa, kutakung’anamula ukuti tuleke ukubikako amahala ku vinthu vyo tukulonda. Umwakufwanikizya, te chibibi nanthi Umukilisitu akulonda ukubomba ivyinji pakumubombela u Yehova. (Loma 12.1; 1 Timo. 3.1) Nanthi swe bakwikutisiwa, vikutwavwa ukuti tubukilile ukuba bakuhoboka napo vyo tukulonda ukubomba mugulu lya Yehova vikuchedwa ukukwanilisiwa.
2. Choni cho ukuleka ukwikutisiwa na vyo tuli navyo kwakoghofya sana?
2 Nanthi tutakwikutisiwa na vyo tuli navyo, vingapangisya ukuti twande ukusala kabibi ivinthu. Abanthu bo batakwikutisiwa na vyo bali navyo, banganda ukubomba imbombo ukwa maawazi aghinji ukuti baghe ivinthu vyo te vyakulondiwa nkhani. Ichachitima chakuti, Abakilisitu bamo bafika na pakwiba indalama pamo ivinthu vimo vyo bakuvinyonywa. Bakwipusika umwakwinong’ona ukuti, ‘Ivinthu ivi vikulondiwa ukuba vyane, navilonda ukwakabalilo akatali,’ pamo ‘Nsendepo indalama yimo inthi nyosezyepo.’ Loli ubwiba bulibosi, butakumuhobosya u Yehova sona bukumusamula. (Mbupi. 30.9) Bamo balekite ukumubombela u Yehova ichifukwa chakuti vyo bakalondagha ukumubombela mugulu lyache vitakukwanilisiwa. (Gala. 6.9) Choni cho chingamupangisya Umukilisitu ukubomba bunubu? Inthamyo yingaba yakuti atakwikutisiwa na vyo ali navyo.
3. Nkhimba tukumanyilapo choni pa Aba Filipi 4.11, 12?
3 Twebosi tungaba bakwikutisiwa. Umutumiwa u Pabuli akasimba ukuti, ‘namanyila ukwikutisiwa ni vinthu vyo ndi navyo ukusita ukusendela mo ivinthu vibeleye pa bumi.’ (Belenga Aba Filipi 4.11, 12.) Akasimba amazyu agha po akaba mujele. Napo vikaba bunubu, loli akaba wakuhoboka ukulangizya ukuti ‘akamanyila ichisisi’ ichakuba wakwikutisiwa. Nanthi vikututamya ukuba bakwikutisiwa, amazyu gha Pabuli na vyo vikabombiwa pa bumi bwache vingatwavwa ukumanya ukuti tungakwanisya ukuba bakwikutisiwa. Tutakennyange ukuti chipepe bulo ukwikutisiwa na vyo tuli navyo. Mumalo mwache tukulondiwa ukumanyila ukuti tube bakwikutisiwa. Bulibuli? Za twennye inkhalo zyo zingatwavwa ukumanya ichisisi ichakuba wakwikutisiwa.
MUPALIZYANGE
4. Ka ukuba nu moyo uwakupalizya kungatwavwa bulibuli? (1 Aba Tesalonika 5.18)
4 Umunthu yo wakupalizya akuba sona wakwikutisiwa. (Belenga 1 Aba Tesalonika 5.18.) Umwakufwanikizya, nanthi tukupalizya ivinthu vyo tuli navyo, tutangamalila akabalilo akatali pakulonda ivinthu ivyinji. Nanthi tukwinong’onelapo pa mbombo yo tukubomba mugulu lya Yehova, vingatwavwa ukuti tuyibombe nu moyo ghosi mumalo mwakunyonywa imbombo izyamwabo. Cho chifukwa Amasimbo ghakutulimbikisya ukuti nanthi tukwiputa tumupalizyange u Yehova! Ukuba nu moyo uwakupalizya kukutwavwa ukuti tube ‘nu mutende wa Chala gho ghukuchila akivwisizye kosi.’—Filipi 4.6, 7.
5. Nkhimba vinthu buli vyo nge vikabapangisya Abaizilayeli ukuti babe bakupalizya? (Ennya sona ichithuzi.)
5 Inong’onela vyo vikabombiwa ku Baizilayeli. Akabalilo akinji bakadandaghulagha ukuti bakuchisoba ichakulya cho bakalyanga ku Ijiputi. (Kuba. 11.4-6) Ubwanaloli bwakuti, mulungalangala ubumi butakaba bupepe. Loli choni cho nge chikabavwa ukuti babe bakwikutisiwa? Bakalondiwanga ukwinong’onelapo nu kupalizya ivinthu vyo u Yehova akababombela. Nge bakakumbukilagha ukuti po bakaba bazya ku Ijiputi, bakakomanagha ni nthamyo izyinji, loli u Yehova akapanga ivilango 10 ukuti abapoke. Pa kabalilo ko bakafumagha mu Ijiputi, Abaizilayeli ‘bakasenda ukatundu umwinji uwa Baijiputi’ usiliva, ugolide ni vyakuvwala. (Kuso. 12.35, 36) Abaizilayeli bakati bafika pa Nyanja Inchesamu, u Yehova akapanga ichiswigho umwakupaghula amizi. Sona po bakendagha mulungalangala, isiku lililyosi u Yehova akabapanga umana. Polelo, choni cho chikabapangisya ukuti badandaghulaghe? Napo u Yehova akabapanga ichakulya ichakukwana, loli batakikutisiwanga ichifukwa chakuti batakapalizyanga ivinthu vyo akababombelagha.
Choni cho Abaizilayeli bakaleka ukuba bakwikutisiwa? (Ennya indime 5)
6. Choni cho chingatwavwa ukuti tupalizyange?
6 Choni cho chingabavwa ukuti mupalizyange? Ichabwandilo, isiku lililyosi mwinong’onelaghepo ivinthu vyo mwahoboka navyo. Mungasimba ivinthu vibili pamo vitatu vyo mukupalizya. (Ingu. 3.22, 23) Ichabubili, mulangizyange ukuti mukupalizya. Mubapalizyange abanji pa vinthu vyo bakubabombela. Ukuchila vyosi, mumupalizyange u Yehova akabalilo kosi. (Sali. 75.1) Ichabutatu, musalaghe abamanyani bo bakupalizya. Ichifukwa chakuti nanthi abamanyani binyu bali nu moyo uwakupalizya, vingabavwa ukuti numwe bulo mupalizyange. (Kumbu. 1.26-28; 2 Timo. 3.1, 2, 5) Nanthi tukulondelezya izila izya mo tungalangizizya ukuti tukupalizya, vingatwavwa ukuti tutakakalalaghe nanthi ivinthu vyo tukuvilonda tutakuvyagha.
7. Choni cho chikamwavwa u Aci ukuti abe nu moyo uwakupalizya?
7 Ennya vyo vikabombiwa kwa Aci, yo akwikala ku Indonesia. Akanena ukuti: “Pa kabalilo aka COVID-19, nkhanda ukuyanisya mo ivinthu vikabela pabumi bwane na mo vikabela ku Bakilisitu abanji. Ivi vikapangisya ukuti indeke ukuba wakwikutisiwa.” (Gala. 6.4) Choni cho chikamwavwa ukuti asinthe inyinong’ono? Aci akanena ukuti: “Nkhanda ukwennya amalusayo gho nkhughagha isiku lililyosi nu kwinong’onelapo ivinthu ivyiza vyo nkhapokelagha ukufuma ku gulu lya Chala. Pisinda pache, nkhamupalizyanga u Yehova pa vinthu vyosi vyo akambombelagha. Ivi vikanavwa ukuti imbe ne wakwikutisiwa.” Nanthi mutakuhoboka na mo ivinthu vibeleye pa bumi bwinyu, ka mutangabomba ngati mo akabombela u Aci ukuti mube nu moyo uwakupalizya?
TUBIKAGHE AMAHALA GHOSI PAKUBOMBA UBWIGHANE BWA YEHOVA NU KUBA BAKWIYISYA
8. Ka u Balaki akawila muchipingo buli?
8 Akabalilo kamo, u Balaki yo akaba musimbi uwa mulaghuzi u Yelemiya, akawila muchipingo. U Balaki akabombagha imbombo iyakutamya iyakumwavwa u Yelemiya pakupeleka ubuthenga ku mutundu gho ghutakapalizyanga. Pa kabalilo kamo, u Balaki akaleka ukubikapo amahala pa mbombo yache. Mumalo mwakubika amahala pa mbombo yo u Yehova akalondagha ukuti abombe, umwene akabika amahala pa vyo akalondagha. Ukwendela mwa Yelemiya, u Yehova akamubuzya ukuti: ‘Ukwilondela ivinthu ivikulu. Leka ukwilondela ivinthu vinivi.’ (Yere. 45.3-5) Mu mazyu aghanji, tungati u Yehova akamubuzya ukuti: “Wikutisiwange ni vinthu vyo uli navyo.” U Balaki akabombezya ubulongozi bo akapokela sona u Yehova akabukilila ukuhoboka nawe.
9. Ukuyana na 1 Aba Kolinti 4.6, 7, ka ukwiyisya kungatwavwa ukumanya choni? (Ennya sona ivithuzi.)
9 Akabalilo kamo, Umukilisitu anganda ukwiyennya ukuti weyo wakwenelela ukubomba imbombo yimo mu gulu lya Yehova. Angaba ukuti ali nu luso, wakulimbikila imbombo sona ayimenye akiza. Loli vingabombiwa ukuti abanji bobo bangapokela imbombo yo akuyilonda. Nanthi vyaba bunubu, choni cho chingamwavwa ukuti atakakalale? Angabomba akiza ukwinong’onelapo amazyu gho umutumiwa u Pabuli akanena pa 1 Aba Kolinti 4.6, 7. (Belenga.) U Yehova weyo akutupa imbombo yiliyosi yo tungabomba nu luso lulilosi lo tungaba nalo. Atakutupa ivinthu ivi ichifukwa chakuti swe bapamwanya ukuchila abanji, loli akutupa ichifukwa cha chisa chache ichikulu.—Loma 12.3, 6; Efe. 2.8, 9.
Uluso losi lo tungaba nalo, tukuba nalo ichifukwa cha chisa ichikulu icha Yehova (Ennya indime 9)b
10. Nkhimba tungaba bulibuli bakwiyisya?
10 Nanthi tunginong’onelapo pa mo u Yesu akabombelagha ivinthu, nuswe bulo tungaba bakwiyisya. Inong’onela vyo vikabombiwa pa kabalilo ko u Yesu akabasukuzya ivinama abatumiwa bache. Umutumiwa u Yohani akasimba ukuti: ‘U Yesu akazimanya ukuti [1] Uwise abikite ivinthu vyosi mu nyobe zyache, [2] afumite kwa Chala sona [3] akabukagha kwa Chala, . . . akanda pakusukuzya ivinama ivya batumiwa bache.’ (Yoha. 13.3-5) U Yesu nge akiyivwa ukuti abatumiwa bache bobo babaghiye ukusukuzya ivinama vyache. Loli atakinong’onapo ukuti akalondiwanga ukwikala ubumi ubwapamwanya pamo ubwambula inthamyo. (Luka 9.58) Akaba wakwiyisya nu wakwikutisiwa. Akatulangizya ichifwanikizyo ichiza sana.—Yoha. 13.15.
11. Ka ukwiyisya kwamwavwa bulibuli u Dennis ukuti abe wakwikutisiwa?
11 Umukamu yumo izina lyache u Dennis yo akwikala ku Netherlands, akamuyeza u Yesu pa nkhani iyakwiyisya napo chitakaba chipepe ukubomba bunubu. Akanena ukuti: “Akabalilo kamo nkhumanya ukuti naleka ukwikutisiwa sona nanda ukwituvya nanthi nennya ukuti yumo apokela imbombo yimo mugulu lya Yehova. Nanthi ivi vyabombiwa, nkhwanda ukumanyila inkhani zyo zikunena ivyakwiyisya. Nkhusimba amasimbo pa JW Library® app, gho ghakunena ivyakwiyisya umwakuti chibe chipepe ukughagha nu kughabelenga. Mphangite sona dawunilodi inkhani zyo zikunena ivya kwiyisya mufoni, sona nkhwivwisyanga pipipipi.a Namanyila ukuti tutakubomba imbombo ukuti twaghe umuchizi, loli tukubomba ukuti tupeleke ubuchindamu kwa Yehova. Aliwesi uwa uswe, akusendapo ichigaba pakukwanilisya ubwighane bwa Yehova.” Nanthi mwagha ukuti mutakwikutisiwa na mo ivinthu vibeleye pa bumi bwinyu, mubombepo zimo ukuti mube bakwiyisya. Ivi vingabavwa ukuti mube pa bumanyani ubwiza nu Yehova nu kuba bakwikutisiwa.—Yako. 4.6, 8.
MWINONG’ONELAGHE VYO U YEHOVA ABALAYIZIZYE
12. Ka tuli na lusubilo buli lo lukutwavwa ukuba bakwikutisiwa? (Yesaya 65.21-25)
12 Tungaba twe bakwikutisiwa nanthi tukwinong’onela vyo u Yehova atulayizizye. Ibuku ilya Yesaya likulangizya ukuti u Yehova akumanya akiza inthamyo zyo tukukomana nazyo sona alaghizizye ukuti akwiza pakwefyapo inthamyo zyosi. (Belenga Yesaya 65.21-25.) Inthi twize twikalaghe munyumba inyiza, ukuhoboka ni mbombo yo tukubomba sona ukulya ichakulya ichiza ni chakupa amaka. Te tukapasyange ukuti ichinthu chimo ichibibi chingabombiwa. (Yesa. 32.17, 18; Eze. 34.25) Tuli nu lusubilo losi ukuti amalayizyo ghosi agha ghakwiza pakukwanilisiwa.
13. Ka nthamyo buli zyo tukukomana nazyo, sona choni cho chikutwavwa ukuti tujimbaghe?
13 Choni cho pa kabalilo aka popo tubaghiye ukwinong’onela nkhani pa lusubilo lo tuli nalo? Ichifukwa chakuti tukwikala “mumasiku aghabumalilo” sona tukukomana ni nthamyo zyo ‘zyakutamya’ ukumalana nazyo. (2 Timo. 3.1) U Yehova akutwavwa ukuti tujimbeghe ku nthamyo umwakutupa amaka nu bulongozi. (Sali. 145.14) Ulusubilo lo tuli nalo lukutwavwa sona ukuti tujimbeghe ku nthamyo. Lumo mukutamiwa ukuti mwaghile imbumba yinyu ivyakulondiwa pa bumi. Ka ivi vikulangizya ukuti akabalilo kosi inthi vibange bunubu? Awee! U Yehova alaghizizye ukuti inthi abape vyo mukulondiwa, sona akwiza pakubapa ivyinji nkhani mu Paladayiso. (Sali. 9.18; 72.12-14) Mungaba ukuti mukulimbana ni mbina yimo yo yitakupola, mukutamiwa inyinong’ono pamo mukulimbana ni nthamyo zyo zikwiza ichifukwa chabugosi. Loli, ka inthi mubukilile ukutamiwa kwa bwila na bwila? Awee. Ichifukwa chakuti muchisu ichipya mutakwiza pakuba ububine ni mfwa. (Ubuvu. 21.3, 4) Ulusubilo lo tuli nalo lukutwavwa ukuti tutakakalaghe ichifukwa cha vinthu vyo tukukomana navyo pa kabalilo aka. Tungabukilila ukuba bakuhoboka napo tungaba ukuti tukukomana inthamyo. Chifukwa buli? Ichifukwa tuzimenye ukuti ‘amayimba ghitu ghakabalilo akanandi’ sona muchisu ichipya ghakwiza pakumalila zila.—2 Koli. 4.17, 18.
14. Ka tungabomba bulibuli ukuti tughomye ulwitiko lwitu mu malayizyo gha Chala?
14 Ulusubilo lukutwavwa ukuti tube twe bakwikutisiwa. Choni cho chingatwavwa ukusimikizya ukuti amalaghizyo gha Yehova ghakwiza pakukwanilisiwa? Ichinthu chimo cho chingatwavwa ko kwinong’onela ukuti tuli mu Paladayiso. Nanthi tukutamiwa inyinong’ono ichifukwa cha kusowa ukwa ndalama, tukulondiwa ukwinong’onela mo ivinthu vikwiza pakubela muchisu ichipya po tutakwiza ukulondiwa ukubombezya indalama, sona po ubupina butakwiza ukubako. Nanthi tutakuhoboka ichifukwa chakuti tuchili tutapokelite ivyakubomba vimo mu gulu lya Yehova, twinong’onelaghe mo ivinthu vikwiza pakubela nanthi twiza twaba twe bakufikapo sona twamubombela u Yehova ukwa myaka amasawuzani aghinji. (1 Timo. 6.19) Ichifukwa chakuti tukupasya nkhani ni vinthu ivi, chingaba chipala ukuti twinong’onelaghepo pa vinthu ivyiza ivya munthazi. Loli nanthi tukuyezyayezya ukwinong’onelapo pa vyo u Yehova atulaghizizye, chingaba chipepe ukuleka ukubikapo nkhani amahala pa nthamyo zyo tukukomana nazyo.
15. Ka mukumanyilako ichoni kwa Christa?
15 Ennya mo ulusubilo lukamutulila u Christa umuchi uwa Dennis. Akanena ukuti: “Nkhubina imbina yo yikupangisya ukuti umubili wane ghutakabe na maka, vyo vikupangisya ukuti nendelaghe injinga iyabalemazu sona akabalilo akinji nkhughonagha bulo. Isiku lililyosi nkhwivwanga ububavu. Umwalunulu, udokotala ambuzizye ukuti te mphole. Umwalubilo nkhinong’ona ukuti, ‘Tukwennya ivinthu umwakupambana.’ Nkhwinong’onela nkhani ivya lusubilo lwane ulwa munthazi, ivi vikunavwa ukuti imbe nu mutende uwa mumoyo. Pa kabalilo aka nkhujimba ku nthamyo, loli muchisu ichipya nkhwiza pakuhoboka nu bumi!”
‘BO BAKUMOGHOPA BATAKWIZA PAKUSOBELWA NACHIMOCHIMO’
16. Choni cho Umwene u Devedi akasimba ukuti bo bakumoghopa u Yehova ‘batakwiza pakusobelwa nachimochimo’?
16 Napo tungaba bakwikutisiwa na vyo tuli navyo, loli inthi tubukilile ukukomana ni nthamyo. Umwene u Devedi akakomana ni nthamyo izyinji. Abana bache batatu bakafwa, abanthu bamo bakamutamanthila, abamanyani bache bakamusambukila sona ukwa myaka iyinji, umwene yumo akalondagha ukumughogha. Napo akajimbagha ku nthamyo zyosi izi, loli pakunena ivya Yehova, akati: ‘Bo bakumoghopa batakwiza pakusobelwa nachimochimo.’ (Sali. 34.9, 10) Choni cho akanena bunubu? Ichifukwa chakuti, pakuba banthu ba Yehova tutakulindilila ukuti te tukomanaghe ni nthamyo, loli tukusubila ukuti akabalilo kosi u Yehova akutupa vyo tukulondiwa. (Sali. 145.16) Tukusubila sona ukuti akabalilo kosi u Yehova inthi atwavwe nanthi twakomana ni nthamyo. Tungikutisiwa na vyo tuli navyo ukusita ukusendela mo ivinthu vibeleye pa bumi bwitu.
17. Choni cho mukulonda ukumanyila ichisisi ichakuba wakwikutisiwa?
17 U Yehova akulonda ukuti tube bakwikutisiwa. (Sali. 131.1, 2) Polelo, mubombe chilichosi cho mungakwanisya ukuti mube mwe bakwikutisiwa. Nanthi mukulimbikila ukuti mube bakwikutisiwa, ukubika amahala ghosi pakubomba ubwighane bwa Yehova nu kuba bakwiyisya, sona nanthi mukwinong’onelapo vyo u Yehova abalaghizizye, numwe munganena ukuti: ‘Inga, ne wakwikutisiwa.’—Sali. 16.5, 6.
ULWIMBO 118 “Mutisazgireko Chipulikano”
a Umwakufwanikizya, mungenelezya ipulogilamu iya Ukwiputa Ukwa pa Ndabi-Ndabi pa jw.org, iyamutu uwakuti, Yehova Wakupwelelera Awo Mbakujiyuyura.
b AMAZYU AGHAKULONGOSOLA ICHITHUZI: Umukamu ali pakuyannya ivinthu mu nyumba izya gulu, umuyemba yo amenye ichinenelo icha nyobe, bakumulalusya amalalusyo pa lukomano ulwa dela, sona umukamu akunena inkhani iya banthu bosi.