U Yehova Akutusimikizya Ukuti Akwiza Pakusinta Ichisu Ukuba Paladayiso

1. Nkimba butenga buli bo u Yesaya akabasimbila Abaizilayeli abamwabo?

UMULAGHUZI u Yesaya akamulongosola u Yehova ukuti ‘we Chala uwa bwanaloli.’ Amazyu gho bakang’anamulila ukuti “ubwanaloli “ghakung’anamula ukuti “ameni.” (Yesa. 65.16.) Amazyu aghakuti “ameni” ghakung’anamula ukuti “vibe bunubu,” pamo “bwanaloli.” Nanti Ibayibolo likunena amazyu aghakuti “ameni” pakunena ivya Yehova pamo u Yesu, likusimikizya ukuti ivintu ivyo vyabwanaloli. Cho chifukwa ubutenga bo u Yesaya abakabasimbila Abaizilayeli abamwabo, bukaba bwakwivwika ubwakuti akabalilo kosi vyo u Yehova anena vikubombiwa. U Yehova asimikizizye ukuti akukwanilisya ivintu vyo alaghizizye.

2. Choni cho tungasubila vyo u Yehova atulaghizizye, sona inti tunenezannye malalusyo buli?

² Ka nuswe bulo tungasubila vyo u Yehova atulaghizizye ivya muntazi ukuti vikwiza pakukwanilisiwa naloli? Pakati pendapo imyaka 800 ukufuma mu kabalilo aka Yesaya, umutumiwa u Pabuli akalongosola ichifukwa cho tungasimikizizya ukuti vyo u Chala alaghizizye akabalilo kosi vikukwanilisiwa. U Pabuli akanena ukuti: “U Chala atangatamanta.” (Hebe. 6.18) Inong’onela ifundo iyi, nanti ichifula chikufumya amizi amiza vitangabombiwa ukuti akabalilo kamo chifumye agha mbeya. Umwakuyana bulo, ichifukwa chakuti u Yehova chiziba icha bwanaloli, vitangabombiwa ukuti atamante. Cho chifukwa tungaba nu lusubilo mu vyosi vyo u Yehova akunena ukongelezyapo na vyo atulaghizizye ivya muntazi. Munkani iyi inti tunenezannye amalalusyo agha: Nkimba u Yehova alaghizizye ukuti akwiza pakutupa ichoni? Sona nkimba u Yehova akutusimikizya buli-buli ukuti akwiza pakukwanilisya vyo atulaghizizye?

NKIMBA CHONI CHO TUNGASUBILA VYO U YEHOVA ATULAYIZIZYE?

3. (a) Ka lilayizyo buli lyo lyapamwanya nkani ku babombi ba Chala? (Ubuvumbuli 21.3, 4) (b) Ka bamo bakwamula buli-buli nanti tukubabuzyako izya layizyo ili?

³ Ilayizyo lyo inti tunenezannye lyapamwanya nkani kubabombi bosi aba Chala pachisu chosi ichapasi. (Belenga Ubuvumbuli 21.3, 4.) U Yehova alaghizizye akabalilo ko “ubufwe butakwiza pakubako nalumo, sona kutakwiza pakubako ivitima pamo ukulila pamo ububavu.” Swebinji tukubelenga amavesi agha ukuti tubasangalusye abantu bo tukubalumbilila nu kubalangizya mo ubumi bukwiza pakubela mu Paladayiso. Ka abantu abinji bakwiyivwa buli-buli nanti tukubabuzyako izya layizyo ili? Bamo banganena ukuti “ivintu ivi vyakuhobosya sana loli ntakusubila ukuti vingize vibombiwe.”

4. (a) Pa kabalilo ko u Yehova akalayizyanga ilayizyo ilya Paladayiso, nkimba akamanya ukuti mumasiku ghitu ghano kukwiza pakubombiwa ichoni? (b)  Ukongelezyapo pakulayizya, nkimba u Yehova akabomba sona ichoni?

⁴ Pa kabalilo ko u Yehova akamubuzyanga u Yohani ukuti asimbe ivya layizyo ilya Paladayiso, akamanya ukuti uswe amasiku ghano tukwiza pakubabuzyako abanji ivya lusubilo ulu pa kabalilo ko tukulumbilila ubutenga ubwa mazyu amiza agha Bumwene. Sona u Yehova akamanya ukuti chikwiza ukuba chakutamya ukuti abantu abinji basubile ukuti ivintu ivi vikwiza pakubombiwa naloli. (Yesa. 42.9; 60.2; 2 Koli. 4.3, 4) Ka tungabavwa buli-buli abanji ukuti basubilaghe ukuti vyo vili pa Ubuvumbuli 21.3, 4 vikwiza pakukwanilisiwa naloli? Sona ka tungaghomya buli-buli ulusubilo lwitu mwa Yehova navyo alaghizizye? U Yehova atakatulayizya bulo ilayizyo ilyiza ili, loli atupiye sona ivifukwa ivyakukwana vyo tungasubila ukuti akwiza pakukwanilisya naloli vyo alaghizizye. Nkimba atupiye vifukwa buli?

U YEHOVA AKUSIMIKIZYA UKUTI AKWIZA PAKUKWANILISYA VYO ALAGHIZIZYE

5. Nkimba mavesi buli gho ghakutupa ivifukwa ivyakusubila vyo u Chala atulayizizye, sona ghakunena ichoni?

⁵ Mumavesi aghakunkapo agha, tukwaghamo ivifukwa vyo vingatwavwa ukusubila vyo u Yehova atulayizizye ivya Paladayiso. Pa mavesi agha tukubelenga ukuti: “Uwakwikala pa chitengo icha bumwene yula akati: ‘Losi ulu inkwandula ivintu vyosi pakuba vipya!’ Akanena sona akati: ‘Simba ivi, ichifukwa amazyu ghanagha ghanaloli, sona masubiliwa.’ Akambuzya akati: ‘Kwamala. Ane ne Alefa nu Omega. Ane ne Bwandilo nu Bumalilo.’”—Ubuvu. 21.5, 6a.

6. Choni cho ifundo zyo zisimbiwe pa Ubuvumbuli 21.5, 6 zikughomya ulusubilo lwitu mumalayizyo agha Chala?

⁶ Choni cho inkani iya mu Bayibolo iyi yikutukazya ukuti tusubilaghe nkani vyo u Chala atulaghizizye? Vyo u Yehova anenite mumavesi agha, tungaviyanisya ukuti asayinite ichipepala ichakutusimikizya ukuti vyo alaghizizye vikwiza pakukwanilisiwa naloli. Ivintu vyo u Chala atulayizizye visimbiwe pa Ubuvumbuli 21.3, 4. Loli mu 5 nu 6, akongelezya isiginecha yache ukutusimikizya ukuti vyo alaghizizye akwiza pakukwanilisya. Za twennye mo u Yehova akutusimikizizya ukuti tungamusubalilila.

7. Nkimba wenu yo akwanda ukunena muvesi 5 sona chifukwa buli vyo akunena vya vyapamwanya sana?

⁷ Ivesi 5 likwanda na mazyu aghakuti: “Panapo uwakwikala pa Chitengo icha bumwene yula akati.” (Ubuvu. 21.5a) Amazyu agha ghapamwanya sana ichifukwa chakuti mwibuku ilya Ubuvumbuli muli amabulendo ghatatu bulo gho u Yehova akanena weka. Amazyu amasubaliwa agha, ghatakaneniwa nu wantumi pamo u Yesu loli ghakaneniwa nu Yehova! Amazyu agha ghakutusimikizya ukuti tungavisubalila ivintu ivyakukonkapo vyo inti anene. Chifukwa buli vili bunubu? Ichifukwa chakuti u Yehova “atakutamanta.” (Titi 1.2) Ifundo iyi yikulangizya ukuti amazyu gho tukubelenga pa Ubuvumbuli 21.5, 6, ghakwiza pakukwanilisiwa naloli.

“LOSI ULU INKWANDULA IVINTU VYOSI PAKUBA VIPYA!”

8. Nkimba u Yehova akanena ichoni ukuti asimikizye ukuti vyo alaghizizye vikwiza pakukwanilisiwa? (Yesaya 46.10)

⁸ Pisinda pache u Yehova akanena ukuti: “Losi ulu.” (Ubuvu. 21.5) Amazyu agha Chigiliki gho bakang’anamula ukuti “losi ulu” bakaghabombezya umwakupyanizya-pyanizya mwibuku ilya Ubuvumbuli. Amazyu agha bakaghabombezyanga imbombo “muzila iyakuti bamubuzye yo akubelenga ukuti abikeko amahala ku vyo inti vineniwe pantazi.” Nkimba pisinda pache akanena ichoni? Akanena ukuti: Inkwandula ivintu vyosi pakuba vipya.” U Yehova akwiza pakubomba ivintu ivi muntazi. Loli ichifukwa chakuti vyosi vyo alaghizizye akukwanilisya, akanena ngati ivintu ivi avikwanilisya kale.—Belenga Yesaya 46.10.

9. (a) Nkimba amazyu aghakuti “inkwandula ivintu vyosi pakuba vipya” ghakunena mbombo buli zibili zyo u Yehova akwiza pakubomba? (b) Choni cho chikwiza pakubombiwa na “kumwanya ukwakwanda” ni “chisu ichapasi ichakwanda”?

⁹ Amazyu gho ghakwaghiwa pa Ubuvumbuli 21.5 u Yehova akanena ukuti: “Inkwandula ivintu vyosi pakuba vipya!” Nkimba amazyu agha ghakung’anamula ichoni? Ichaputala icha mu Bayibolo ichi chikulongosola ivintu vibili vyo u Yehova akwiza pakubomba. Ichabwandilo, akwiza pakumazya ichisu ichibibi ichi. Ichabubili, akwiza pakupangisya ukuti ichisu chibe chipya.” Pa Ubuvumbuli 21.1, tukubelenga ukuti: “Kumwanya ukwakwanda ni chisu ichapasi ichakwanda vikazyebeluka.” “Kumwanya ukwakwanda” kukwimila amaboma agha ndale gho ghakulongoziwa nu Satana ni mizimu yache imibibi. (Mata. 4.8, 9; 1 Yoha. 5.19) Akabalilo kamo nanti Ibayibolo likunena izya chisu likung’anamula ivyabumi vyo vikwikalamo. (Ubwa. 11.1; Sali. 96.1) Cho chifukwa amazyu aghakuti “ichisu ichakwanda” ghakwimila abantu ababibi. U Yehova atakwiza pakumazya bulo “kumwanya” ni “chisu ichapasi,” loli akwiza pakumazizya zila ivintu vyosi ivibibi. Pisinda pache akwiza pakunyosezyapo “kumwanya ukupya ni chisu ichapasi ichipya.” Vyo vikung’anamula ukuti iboma ilipya likwiza pakulaghila abantu abagholosu.

10. Nkimba vintu buli vyo u Yehova akwiza pakwandula ukuba vipya?

¹⁰ Pa Ubuvumbuli 21.5, tukubelenga sona vyo u Yehova akunena ivya vintu vyo akulonda ukuti ize andule ukuti vibe vipya. Ennya ukuti u Yehova atakanena ukuti: “Inkupanga ivintu vyosi ukuba vipya.” Mumalo mwache akanena ukuti, “Inkwandula ivintu vyosi ukuba vipya.” U Yehova akwiza pakwandula ichisu na bantu ukuba vipya muzila iyakuti akwiza pakunyosezyapo ivintu vyosi ukuti vibe ngati mo vikabela pabwandilo. Ngati mo u Yesaya akanenela, u Yehova akwiza pakwandula ichisu chosi ukuba chakuyemba ngati mo ghukabela umughunda uwa Edeni. Sona pa kabalilo ako, u Yehova akwiza pakupozya imbina izya muntu aliwesi. Abalemazu bakwiza pakuba akiza, abafwa maso bakwiza pakwennya, bo batakwivwa bakwiza pakwivwa sona abafwe bakwiza pakuzyuka.—Yesa. 25.8; 35.1-7.

“AMAZYU GHANAGHA GHANALOLI SONA MASUBILIWA. . . . KWAMALA”

11. Nkimba u Yehova akamubuzya u Yohani ukuti abombe ichoni, sona chifukwa buli?

¹¹ Nkimba u Chala akunena sona ichoni cho chikutusimikizya ukuti tungamusubalila? U Yehova akamubuzya u Yohani ukuti: “Simba ivi, ichifukwa amazyu ghanagha ghanaloli sona masubiliwa.” (Ubuvu. 21.5) U Yehova atakamubuzya bulo u Yohani ukuti “simba ivi,” loli akapeleka ni chifukwa. Akanena ukuti: “Amazyu ghanagha ghanaloli sona masubiliwa.” Cho chifukwa amazyu gha Chala agha masubaliwa. Tukupalizya sana ukuti u Yohani akivwila ilamulo ilyakuti “simba ivi.” Cho chobene pa kabalilo aka, tukubelenga ivya layizyo ilya Chala ilya Paladayiso sona tukwinong’onelapo ivisayo ivyiza vyo tukulindilila.

12. Choni cho u Yehova akanena ukuti: “Kwamala”?

¹² Nkimba u Chala akanena sona ichoni? Akanena ukuti, “Kwamala.” (Ubuvu. 21.6) Apa u Yehova akanena ngati ukuti ivintu vyosi vyo alaghizizye ivya Paladayiso vyakwanilisiwa kale. Apa u Yehova akanena ubwanaloli ichifukwa chakuti patalipo nachimo-chimo cho chingamukanizya ukukwanilisya ubwighane bwache. U Yehova akanena sona ichintu ichamwabo cho chikutusimikizya ukuti ilayizgo lyache likwiza pakukwanilisiwa. Nkimba akanena ichoni?

“ANE NE ALEFA NU OMEGA”

13. Choni cho u Yehova akanena ukuti: “Ane ne Alefa nu Omega”?

¹³ Ngati mo tuneneye pabwandilo, u Yehova akanena weka amabulendo matatu muchisetuka cho akamulangizya u Yohani. (Ubuvu. 1.8; 21.5, 6; 22.13) Amabulendo ghosi matatu agha, u Yehova akanena amazyu aghakuyana bulo aghakuti: “Ane ne Alefa nu Omega.” Amazyu aghakuti alefa ghabwandilo mu afabeti iya Chigiliki, sona aghakuti omega ghabumalilo. Pakubombezya amazyu aghakuti, “Alefa nu Omega,” u Yehova akulangizya ukuti nanti anda pakubomba ichintu chimo akubukilila mupaka achimalizye.

14. (a) Nena ichifwanikizyo cho chikulangizya akabalilo ko u Yehova akanena ukuti “Alefa” sona ko akwiza pakunena ukuti “Omega.” (b) Nkimba amazyu gho ghali pa Ubwandilo 2.1-3 ghakutusimikizya ichoni?

¹⁴ U Yehova akati apela u Adamu nu Eva, akababuzya ubwighane bwache ubwakukwafyannya na bantu ni chisu ichapasi. Ibayibolo likunena ukuti: ‘U Chala akabasaya sona u Chala akababuzya ukuti: ‘Mupapane nu kubala, mwizuzye ichisu ichapasi nu kuchipota.’’ (Ubwa. 1.28) Pa kabalilo kala u Yehova akaba ngati anena ukuti “Alefa” ichifukwa chakuti akaba ukuti anda bulo pakubomba ubwighane bwache. Akabalilo kakwiza pakukwana ko abizukulu abasubaliwa aba Adamu nu Eva bakwiza pakwizula ichisu ichapasi nu kuchisinta ukuba we Paladayiso. Pa kabalilo ko ubwighane bwache bwiza bwabombiwa, u Yehova akwiza ukuba ngati anena ukuti “Omega.” U Yehova akati amala pakupela ‘kumwanya ni chisu ichapasi na vyosi vyo vilimo,’ akanena vimo vyo vikulangizya ukuti ubwighane bwache bukwiza pakukwanilisiwa naloli. Ivintu ivi vikwaghiwa pa Ubwandilo 2.1-3. (Belenga.) U Yehova akati amala pakupela ivintu, akasala isiku ilya nambala 7 ukuba lisiku ilya kutuzya. Ivi vikulangizya ukuti ubwighane ubwa Yehova ku bantu ni chisu ichapasi bukwiza pakukwanilisiwa kubumalilo ubwi siku ilya nambala 7.

15. Choni cho u Satana akinong’onagha ukuti inti apangisye ukuti u Yehova apotwe ukukwanilisya ubwighane bwache?

¹⁵ U Adamu nu Eva bakati bamusambukila u Yehova, bakaba batulanongwa sona bakambukizya abana babo ubutulanongwa nu bufwe. (Loma 5.12) Ivi vikati vyabombiwa, vikaboneka ngati ukuti u Satana apangisya ukuti ubwighane ubwa Chala ubwakwizuzya ichisu ichapasi na bantu abagholosu sona abakwivwila bwapotwa ukukwanilisiwa. Sona vikaba ngati ukuti u Satana apangisya ukuti u Yehova ize apotwe ukunena ukuti “Omega.” Pakabalilo aka pamo u Satana akinong’onagha ukuti u Yehova inti apotwe ukukwanilisya ubwighane Bwache. Akinong’onagha ukuti u Yehova inti aghoghe u Adamu nu Eva sona inti apele abantu abanji ukuti bakwanilisye vyo akalondagha ukubabombela abantu. Loli nanti u Chala akabombagha bunubu, nge u Satana akanena ukuti u Yehova mumyasi. Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti u Yehova akaba ukuti ababuzya kale u Adamu nu Eva pa Ubwandilo 1.28 ukuti abana babo inti bizuzye ichisu ichapasi nu kuchipota.

16. Choni cho u Satana akinong’onagha ukuti u Yehova angapotwa ukukwanilisya ubwighane bwache?

¹⁶ Nkimba zila buli yimo yo u Satana akinong’onagha ukuti u Chala inti abombezye? Akwenela ukuti u Satana akinong’onagha ukuti u Yehova inti itikizye u Adamu nu Eva ukupapa abana bo inti babe batulanongwa sona batakwiza pakubapo lumo abakufikapo. (Ndumbi. 7.20; Loma 3.23) Nanti vikabanga bunubu tutakukayikila ukuti nge u Satana akamunena u Yehova ukuti apotwa. Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti izila iyi nge yitakakwanilisya ubwighane ubwa Chala ubwakuti ichisu ichapasi chibe we Paladayiso umwakuti abana abakwivwila aba Adamu nu Eva babe bagholosu.

17. Ka u Yehova akabomba ichoni ukuti amalane nu kusambuka ukwa Satana na bantu babwandilo, sona choni cho chikakonkapo? (Ennya sona ichituzi.)

¹⁷ U Satana atakinong’onelapo vyo u Yehova angabomba. U Yehova akaba ni zila inyiza iyakukwanilisizya ubwighane bwache napo u Satana, u Adamu nu Eva bakaba ukuti bamusambukila. (Sali. 92.5) Mumalo mwakulangizya ukuti mumyasi, u Yehova akalangizya ukuti musubaliwa po akitikizya ukuti u Adamu nu Eva babe na bana. Sona u Yehova akalangizya ukuti nanti anena ukuti inti abombe ichintu chimo, patalipo nachimo-chimo cho chingamukanizya. U Yehova akabomba ivintu ivyakuti ubwighane bwache bwize bubombiwe umwakupanga ‘uluko’ lo lungize lubapoke abana aba Adamu nu Eva bo bakwivwila. (Ubwa. 3.15; 22.18) U Satana atakinong’onelako ukuti u Yehova angapanga indondomeko iya sembe iyakusatula abantu! Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti indondomeko iyi yikaghona pa lughano ulwenecho. (Mata. 20.28; Yoha. 3.16) Inkalo iyi u Satana ate nayo ichifukwa chakuti wakwighana sana. Choni cho chikwiza pakubombiwa ichifukwa cha ndondomeko iya sembe? Nanti u Kilisitu iza alaghila ukwa myaka 1,000 abizukulu aba Adamu nu Eva bo bakwiza pakuba bakufikapo sona bakwivwila, bakwiza pakupyana ichisu ichapasi cho chikwiza pakuba we Paladayiso ngati mo u Yehova akalondelagha pabwandilo. Pa kabalilo ako u Yehova akwiza ukuba ngati akunena ukuti ne, “Omega.”

MO TUNGABOMBELA UKUTI ULUSUBILO LWITU PA VYO U YEHOVA ALAGHIZIZYE IVYA PALADAYISO LUGHOME

18. Nkimba vifukwa buli vitatu ivyakutusimikizya vyo u Chala atupiye? (Ennya sona ibokosi ilyakuti “Ivifukwa Vitatu vyo Tungasubila Ilayizyo Ilya Yehova.”)

¹⁸ Mu nkani iyi twamanyila ivifukwa vyo tungasimikizizya ukuti ichisu chikwiza pakuba we Paladayiso. Nkimba tungabasimikizya buli-buli abantu bo bakukayikila ukuti ilayizyo ilya Chala ilya Paladayiso likwiza pakukwanilisiwa naloli? Ichabwandilo, u Yehova umwenecho weyo akutulayizya. Ibuku ilya Ubuvumbuli likunena ukuti: “Panapo ukwakwikala pa chitengo icha bumwene yula akati: ‘Losi ulu inkwandula ivintu vyosi pakuba vipya!’” U Yehova wamahala, wamaka sona ali ni chinyonywa ichakuti ize akwanilisye vyosi vyo alaghizizye. Ichabubili, u Yehova akumanya ukuti vyosi vyo anena vikwiza pakubombiwa. Cho chifukwa u Yehova akunena ukuti: “Amazyu ghanagha ghanaloli, sona masubiliwa. . . . Kwamala.” Ichabutatu, patalipo cho chingamupangisya u Yehova ukuti aleke pakumalizya ichintu cho anda pakubomba. Chochobene akunena ukuti: “Ane ne Alefa nu Omega.” U Yehova akwiza pakulangizya ukuti u Satana mumyasi sona atangapangisya ukuti u Yehova apotwe pakukwanilisya ubwighane bwache.

19. Nanti mwiza mwagha abantu bo bakukayikila vyo u Chala alaghizizye ivya Paladayiso, nkimba mungabomba ichoni?

¹⁹ Mukumbukilaghe ukuti akabalilo kosi ko mukubabuzyako abantu mu bulumbilili vyo u Yehova akunena ukutusimikizya ukuti vyo atulayizizye vikwiza pakukwanilisiwa, numwe bulo vikubavwa ukuti mwande pakumusubila nkani. Pa kabalilo ko mukwiza pakubelenga sona ifundo izyakukazya zyo zili pa Ubuvumbuli 21.4, izyakunena izya layizyo ilya Paladayiso sona nanti yumo iza anena ukuti, “Ivi vikwivwika akiza sana loli nkukayikila nanti vingize vibombiwe,” Nkimba mungize mubombe ichoni? Ka mutangize mumubengele nu kumulongosolela amavesi 5 nu 6? Mumulangizye mo u Yehova aneneye umwakusimikizya ukuti akwiza pakukwanilisya vyo alaghizizye pakusayina mwene isiginecha.—Yesa. 65.16.