Ngano Timfumu tia Nzambi ni nti?

1. Ntia lusambulu lwa zabakana tuzonzela?

BANTU babingi bazebi lusambulu lu bataka nkumbu “Tata’eto we ku mazulu.” Yezu wasarila lusambulu lo mu longesa kwe milongoki miandi bwe bafweti sambirilaka. Mu bungu dia ntia misamu Yezu kasambirila? Mpe mu bungu dia nti lusambulu lo lwe mfunu mu bungu dia beto?

2. Ntia misamu mitatu mia mfunu Yezu katulongesa mu sambirilaka?

² Yezu watâ ti: “Lufweti sambirilaka ebu: Tata’eto we ku mazulu, bika nkumbu’aku yabâ ya santu. Bika timfumu tiaku tizi. Bika luzolo lwaku lwasalama ha mutoto ntiana kwa ku zulu.” (Tanga Matie 6:9-13, NWT.) Mu bungu dia nti Yezu katulongesa mu sambilaka mu bungu dia misamu mio mia mitatu?​—Tala note ya 20.

3. Ntia misamu tufweti zaba mu bungu dia Timfumu tia Nzambi?

³ Talongokele ti Nzambi nkumbu’andi Yehova. Talongekele mpe ka ntia makani Nzambi ke na mo mu bungu dia bantu na mu bungu dia mutoto. Kâ Yezu ntia musamu keri zolo tâka bu katâ ti: “Bika timfumu tiaku tizi?” Mu timoko ti, mbo tuzaba Timfumu tia Nzambi ni nti, ntia misamu tiyirika mpe bwe tisa ngatu nkumbu ya Nzambi yabâ ya santu.

NGANO TIMFUMU TIA NZAMBI NI NTI?

4. Ngano Timfumu tia Nzambi ni nti, mpe nani we Mutinu wa Timfumu tiango?

⁴ Yehova watûla guvernema mosi ku zulu. Nkumbu ya guvernema yango mu Bibila, ni Timfumu tia Nzambi. Yehova watumba Yezu ngatu kabâ Mutinu wa Timfumu tio. Yezu wena “Mutinu wa mitinu, na Mfumu ya bamfumu.” (1 Timote 6:15) Yezu lenda die nandi dia yirika misamu mia mbote yôka mfumu zazansoni za politike ha mutoto. Ni bu bavukasa mfumu zazansoni za politike, Yezu bayokele mu ngolo.

5. Ngano Timfumu tia Nzambi kwe tiena? Ngano Timfumu tia Nzambi nti titwarisa?

⁵ Yezu bamuvumbula kwe ba fwa, mpe ha manima ma bilumbu 40, wakâla ku zulu. Mpe ha manima, Yehova wamutumba Mutinu wa Timfumu tiandi. (Bisalu 2:33) Bibila ditele ti Timfumu tia Nzambi tiena “timfumu tia ku mazulu.” (2 Timote 4:18) Timfumu tia Nzambi ku zulu tiena mpe ni kuna tiyârila mutoto.​—Nzabukusu 11:15.

6, 7. Mu bwe Yezu kayokele mfumu zazansoni za ha mutoto?

⁶ Yezu yokele mfumu zazansoni za ha mutoto. Bibila ebu ditâka ti yandi kaka wabaka “kondo kwa lufwa.” (1 Timote 6:16) Mfumu zazansoni za politike fwa zifwaka, kâ Yezu kani kabwe ka fwa ko. Misamu miamiansoni mi yirika Yezu mbo mibâ mankululu.

⁷ Mbikululu ye mu Bibila yitâka ti, Yezu mbo kabâ Mutinu we na buderede mpe wafuluka mu luzolo. Bibila ditele ti: “Mpeve ya Nzambi mbo yimutensamana, mpeve ya ndwenga na ya mayela, mpeve ya malongi na ya ngolo, mpeve ya luzabu na ya vuminaka Yehova; mpe mbo kabakilaka nsayi’andi mu vuminaka Nzambi. Ka fundisa mu misamu mi kamona kwa mu meso ko, mpe ka fundisa mu bingwa-bingwa ko. Mu buderede kafundisila bantu ba mpamba-mpamba [bamputu].” (Izaya 11:2-4) Ngano zololo Yezu kabâ mutinu’aku?

8. Ngano bwe tuzabiri ti, Yezu katuma yandi kaka ko?

⁸ Nzambi wasola bantu ha mutoto ngatu babâ mitinu ku mazulu tintwari na Yezu. Ntumwa Paulo watela Timote ti: “Tamana tatamana mu vivirila, mbo tutuma mpe na yandi.” (2 Timote 2:12, NWT) Ngano bantu ba kwa babâ mitinu ku mazulu tintwari na Yezu?

9. Ngano mitinu mi kwa mituma tintwari na Yezu? Ngano tuka ntia ntangu Nzambi kabatika mu sola mitinu mio?

⁹ Timoko tia 7 tia buku di, timona meso tia mona Za tizonzelaka. Za wamona Mutinu Yezu ku mazulu mpe na mitinu miakaka mia 144 000. Ngano mitinu mio ni banani? Za banguri ti: ‘Ni bô be na nkumbu’andi [nkumbu ya Yezu] mpe na nkumbu ya Tata’andi, zatsonama ha mbunzu zawu.’ Za vutulu tâ ti: ‘Ni bawu bô ba kwe landi Mwana timeme, kwakwansoni ku kakwe yende; bakûlulu ha kati dia bantu.’ (Tanga Nzabukusu 14:1, 4.) Bantu 144 000 bena Bakristo ba kwikama basolo kwe Nzambi ngatu “batuma ha mutoto” tintwari na Yezu. Bakristo bô bu bafwaka, mvumbukulu ya ku mazulu babakaka. (Nzabukusu 5:10) Yehova wabatika mu sola Bakristo bô ba kwikama, tuka mbandu ya bantumwa ngatu balungisa lutangu lwa mitinu 144 000.

10. Mu bungu dia nti tutela ti, Yehova beto kazololo bu kakubika Bakristo 144 000 batuma na Yezu?

¹⁰ Yehova tomono tuzolo, ntiangu kakubikiri bantu babâ mitinu tintwari na Yezu. Yezu mbo kabâ ntwarisi ya mbote. Yezu misamu mieto mia katomono zaba, mu bungu ti yandi mpe mpasi zi monaka bantu za kamona bu kabâ muntu. Paulo wabangula ti, Yezu tiari katufwilaka. Paulo watâ ti, Yezu zebi ti, ka twena ba lunga ko mpe ‘yandi wamona ntontolo zazansoni mpila mosi beto’ mu misamu miamiansoni. (Bahebre 4:15; 5:8) Bakristo 144 000 mpe mpasi zeto za bazebi: Bawu mpe beri bantu ba masumu mpe bela beri belaka. Tulendi ba na lukwikulu ti Yezu na Bakristo 144 000, ka babakula kwa mabanza meto ko, kâ mbo babakula mpe mpasi zeto.

NGANO TIMFUMU TIA NZAMBI NTI TISA?

11. Ngano mu bungu dia nti Yezu kalongesa milongoki miandi basambilaka ngatu luzolo lwa Nzambi lwasalama ku mazulu?

¹¹ Ngano mu bungu dia nti Yezu kalongesa milongoki miandi basambilaka, ngatu luzolo lwa Nzambi lwasalama ku mazulu? Mu timoko tia 3, talongokele ti Satana wakolama kwe Yehova. Ha manima ma bukolo bwandi, Yehova wabika Satana na mbazi zakaka (bademo) za kolama babâ ku mazulu ntangu fioti. Buna, ku mazulu, mbazi zazansoni ka zeri â sarilaka luzolo lwa Nzambi ko. Mu timoko tia 10, mbo tulongoka misamu miamingi mitariri Satana na bademo.

12. Ngano ntia misamu miole mia mfunu Nzabukusu 12:10 yizonzelaka?

¹² Bibila ditele ti, Yezu bu kaketi kwizi bâ Mutinu, mbo kaketi nwana muzingu na Satana. (Tanga Nzabukusu 12:7-10.) Nzabukusu 12:10 misamu miole mia mfunu yizonzelaka: 1) Mfumu tia Nzambi ti twarisa Yezu, tibatikiri mu yâla. 2) Satana bamukumini ku mazulu mpe bamulosele ha mutoto. Misamu mio miatiyilamana, mpe mbo tuzonzela mio.

13. Ngano nti biayoka ku mazulu, bu bakuma Satana?

¹³ Bibila ditele ti, bu bakuma Satana na bademo ku mazulu, mbazi za kwikama zatomo bâ mu nsayi. Bibila ditele ti: ‘Bêno mu nsayi, mazulu na beno lwe ku mazulu!’ (Nzabukusu 12:12) Bwawu bu tidzunu na bumosi bwe ku mazulu, mu bungu ti mbazi za ku mazulu zazansoni luzolo lwa Nzambi zisarilaka.

14. Ngano nti biyokaka ha mutoto tuka ntangu yi bakuma Satana ku mazulu?

¹⁴ Ha mutoto ka mpila mosi â ko na ku mazulu, mu bungu ti misamu mia nzitukulu mia mbi miturilaka bantu. Mu bungu dia nti? ‘Mu bungu ti Diabulu wakokele’ ha mutoto mpe ‘nkesi zazingi ze nandi bu kazebi ti ntangu ya fioti kwa yisiri nandi.’ (Nzabukusu 12:12) Satana bamukuma ku mazulu, nkesi zazingi ze nandi mpe zebi ti ntamana kwa mbo bamufukisa. Satana ngolo zandi zazansoni kata sarila mu mwisa bantu mpasi.

15. Ngano luzolo lwa Nzambi mu bungu dia mutoto ni lwe?

¹⁵ Luzolo lwa Nzambi mu bungu dia mutoto ka lwasoba ko. Yehova zololo ti bantu ba lunga babâ ntangu zazansoni ku Paradi ha mutoto. (Mikunga 37:29) Kâ, bwe Timfumu tia Nzambi tilungisila luzolo lwa Nzambi?

16, 17. Ngano Daniele 2:44 nti yita tulongesa mu musamu wutariri Timfumu tia Nzambi?

¹⁶ Daniele 2:44 yitele ti: “Mu bilumbu bia mitinu mio, Nzambi ya ku zulu mbo yitula timfumu ti balembo katula. Timfumu tiango ka tibâ mu lutumu lwa kanda [bantu] dia kaka ko. Timfumu tiango mbo tikosakasa bimfumu bio biabiansoni mpe mbo tisukisa bio, mpe tiawu kaka kwa tiyâla ntangu zazansoni.” Ngano mbikululu yo, nti yita tulongesa?

¹⁷ 1) Timfumu tia Nzambi tiaketi batika mu yâla “Mu bilumbu bia mitinu mio.” Wuzololo tâ ti Timfumu tia Nzambi mbo tiaketi batika mu yâla, mu ntangu bimfumu biakaka bikwe yâri. 2) Timfumu tia Nzambi mbo tiyâla mankululu mpe ka basoba tio ko. 3) Timfumu tia Nzambi mbo tinwana muzingu na bimfumu bia nza yi. Timfumu tia Nzambi mbo tinunga bimfumu bio. Ha manima mutoto wa mukaka mbo wubâ mu lutumu lwa guvernema yimosi: Guvernema yiyokele bubote mu bungu dia bantu.

18. Ngano muzingu wu nwana Timfumu tia Nzambi na Bimfumu bia bantu ntia nkumbu wena?

¹⁸ Muzingu wu nwana Timfumu tia Nzambi na guvernema za ha mutoto, Armagedo batâka wo nkumbu. Ngano nti bitoko yoka ntete muzingu wabatika? Bademo mbo bahuna ‘mitinu mie ha mutoto nsi wa mukaka, mu bavukasa mu bungu dia muzingu wa tilumbu tia tinene tia Nzambi, Nkwa Ngolo Zazansoni.’ (Nzabukusu 16:14, 16) Bimfumu biabiansoni bia bantu mbo binwanisa Timfumu tia Nzambi.​—Tala note ya 10.

19, 20. Mu bungu dia nti twe na nsatu Timfumu tia Nzambi?

¹⁹ Mu bungu dia nti twe na nsatu Timfumu tia Nzambi? Mu bungu dia misamu kampe mitatu. 1) Timfumu tia Nzambi tie neto nsatu mu bungu ti, masumu meto bimbevo matu natinaka na lufwa. Kâ Bibila ditâka ti, Timfumu tia Nzambi bu titwarisa mutoto, mbo tuzinga mankululu ha mutoto. Za 3:16 yitele ti: “Nzambi watomo zolo nza ntiangu kahana Mwana’andi wa wumosi, ngatu bô babansoni basarilaka timinu mu yandi ka bafukandi, kâ babaka luzingu lwa mankululu.” (NWT).

²⁰ 2) Timfumu tia Nzambi tie neto nsatu mu bungu ti, ha kati dia ba nkwa mbi twena. Bantu babingi bahunaka na basarilaka bumbaki. Bantu bakaka bunsuza basarilaka. Ka tulendi â takabakasa bantu bayirika misamu mia mbi ko. Kâ mu muzingu wa Armagedo, Nzambi mbo kafukisa bantu bô balembo zoloko mu soba. (Tanga Mikunga 37:10.) 3) Timfumu tia Nzambi tie neto nsatu mu bungu ti, bimfumu biabingi bilembo lendaka misamu, biyirikaka mbi mpe bisarilaka bungungu. Bimfumu bio ka bitumaka bantu ko batumama kwe Nzambi. Bibila ditele ti muntu tumini mpwana’andi muntu mu mu mwisa mpasi.​—Ekleziaste 8:9.

21. Ngano bwe Timfumu tia Nzambi tilungisila luzolo lwa Nzambi?

²¹ Ha manima ma muzingu wa Armagedo, Timfumu tia Nzambi mbo tilungisa luzolo lwa Nzambi ha zulu mutoto. Mu tifwani, mbo tizimbakasa Satana na bademo. (Nzabukusu 20:1-3) Wusongele ti ka kwena muntu ko vutu bela, mpe vutu fwa. Nkululu mbo yisa ti bantu ba kwikama kwe Nzambi babâ na luzingu lwa mankululu ku Paradi ha mutoto. (Nzabukusu 22:1-3) Timfumu tia Nzambi mbo tisa ti nkumbu ya Nzambi yabâ ya santu. Wuzololo tâ ti, mu luyalu lwa Timfumu tia Nzambi, bantu babansoni mbo bazitisa nkumbu ya Nzambi.​—Tala note ya 21.

NGANO NTIA NTANGU YEZU KAYIZI BÂ MUTINU?

22. Ngano bwe tuzabiri ti Yezu kabâ Mutinu ko bu kabâ ha mutoto, mpe ka yenda bâ Mutinu ko bilumbu fioti ha manima ma mvumbukulu’andi kwe ba fwa?

²² Yezu walongesa milongoki miandi mu lombaka musamu ewu mu lusambulu: “Bika Timfumu tiaku tizi.” Timfumu tia Nzambi mbo tia keti kwiza ha manima ma mvutukulu ya Yezu ku mazulu; mu bungu ti, Yehova wafweti toko tula Timfumu tio mpe wafweti toko tumba Yezu kabâ Mutinu. Yezu ka yenda bâ mutinu ko bu kakâla ku mazulu. Yezu waye toko kela. Bwe tuzabiri wo? Ha manima ma mvumbukulu ya Yezu kwe ba fwa, Piere na Paulo batâ ti, mbikululu ye mu Mikunga 110:1 Yezu yeri tarilaka. Mu mbikululu yo, Yehova watâ kwe Yezu ‘kazakala ha lweka lwandi lwa lubakala’ mpe kakela ‘na tii bu katula mbeni zandi’ ku ntia malu mandi. (Bisalu 2:32-35; Bahebre 10:12, 13) Ngano ntangu zi kwa Yezu kakela?

23. (a) Ngano ntia ntangu Yezu kayizi bâ Mutinu wa Timfumu tia Nzambi? (b) Ngano nti tulongoka mu timoko tita landa?

²³ Ntete muvu wa 1914, mwa tikunku tia Bakristo ba nsungu tialongoka mbikululu za Bibila, mpe Bakristo bango bayizi bakula ti muvu wa 1914 mbo waketi bâ muvu wa mfunu. Misamu miyokaka mu nza tuka 1914, misongele ti, mpemba yaba nawu. Ni mu ntangu yina Yezu kabatika mu yâla. (Mikunga 110:2) Ntangu fioti yayoka, bayizi losa Satana ha mutoto. Satana “ntangu fioti” kwa yisiri nandi. (Nzabukusu 12:12) Mu timoko tita landa mbo tumona misamu mita songela ti “ntangu ya fioti” kwa yisiri. Mbo tulongoka mpe ti, ntamana Timfumu tia Nzambi mbo tilungisa luzolo lwa Nzambi ha mutoto.​—Tala note ya 22.