Mikanda mu bungu dia “Mukanda wa lukutakanu lwa luzingu na tisalu”

Mikanda mu bungu dia Mukanda wa lukutakanu lwa luzingu na tisalu

6-12 NOVEMBRE

BIMVWAMA BIA ZU DIA NZAMBI | YOBE 13-14

“Tala ti muntu wufwiri, ngano wulendi vutu bâ wa moyo?”

w99-F 15/10 3 par. 1-3

Nsatu luzingu luyôkele bula

Ni bu sa ti mabanza mo mazonzelaka bukufi bwa luzingu, mvula yôka 3 500 ba tsoneka mo. Lumbu ti, bake na bingi basilaka mo ntembe. Tûka ntama bantu ka bayukuta ko mu bâ ntwenia ntangu fioti, mpe ha manima, banuna mpe bafwa. Ntiangu tûka ntama, bawu badingaka mpila zilendi babakisa mu lalumuna luzingu.

Mu ntangu ya Yobe, Bisi-Ezipte bubakala bwa bibulu beri diaka na kani dia vutu bâ bantwenia. Tûka mbandu ya 5 tii ya 15 M.B., kani dia ntete dia bunganga dieri ni mu yirika bilongo bilalumunaka luzingu. Nganga zazingi zeri banzaka ti ore yi beri yirikaka luzingu lwa mankululu yeri hanaka mpe luzingu mbo lwa keti bâ lwa nkatika lwa lula tala ti mu ndonga za ore beri dîlaka. Taoïstes za ku Chine mu ntama zeri bazanka ti mbo baketi lenda mu sobesa mpila yi sarilaka nitu na mu baka luzingu lwa mankululu bu baketi sobesa mpila yi beri dimbitilaka, yi beri humuninaka na yi beri dîlaka.

Muntu wumosi wa ku Espagne wu beri tâka nkumbu Juan Ponce de León wazabakana mu bungu ti titeko tia luzingu lwa mankulu keri kwe dingi. Mu 18^ème siècle doktere yimosi yatsoneka buku diabâ na mutu-diambu wa Hermippus Redivivus; yandi walomba mu kutakasa ndumba zazansoni mu kati dia mwa nzo ya fioti mu printemps ngatu nsunga munwa’awu bu baketi ya tula mu mbwata tiabâ tilongo tiaketi lambula luzingu. Diangana, kani musamu wumosi walungana.

w15 4/15 32 par. 1-2

Ngano tisinza tilendi vutu mena?

Ka tulendi’â tafwanakasa Cedre ya ku Liban ko na muti wubataka olivier noueux. Muti wa olivier noueux wulendi telamana nsobolo za climat. Miti miakaka mia olivier noueux milendi bâ na mvula 1 000. Midza miandi mia nkatika mia mila miena; yandi mibakisa mu vutu mena ni busa ti muti wabeba wena. Midza bu milembo bâka mia fwa, muti wulendi vutu mena.

Yobe lukwikulu lwabâ nandi ti ni bu sa ti fwiri, mbo kateti vumbuka kwe ba fwa. (Yobe 14:13-15) Yandi wasarila tifwani tia muti—⁠nkampe muti wa olive—mu songela lukwikulu lwandi mu lenda die na Nzambi dia mu vumbula bantu kwe ba fwa. Yandi watâ: “Tivuvu tie kô mpe mu bungu dia muti. Tala ti bazengelo wo, mbo wuvutu mena.” Mvula bu zisukisaka tisihu tia ngolo, tisinza tia muti wa olive wa yuma tilendi vutu mena, midza miandi milendi buta miturila mikwizi bâ na mahala “ntiana muti wa môna.”—Yobe 14:7-9.

w11-F 1/3 22 par. 5

“Mbo bâ na nsatu ya nkatika yayingi”

Nzonzolo ya Yobe malongi ma ngolo yita tu longesa mu Yehova: Yandi wa nkatika wa kangama we kwe bo bê ntiana Yobe, batitulaka mu moko mandi ngatu kabasobesa mpe babâ bantu ba mbote ha meso mandi. (Izaya 64:8) Yehova bisari biandi bia kwikama, bia katomo belokelaka lwaka. Yandi “nsatu ya nkatika yayingi” ye nandi ya vumbula bô bayizi fwa. Muntu wumosi wulongokaka misamu mia Bibila wutêle: “Diangana ntêlo ya Hebre yi basarila mu mpila yo, ni yo yiyôkele ngolo mu zonzela mabanza ma timina dia ngolo.” Dieka bo, Yehova ka bambukila ka kwa bisari biandi ko, kâ nsatu ya nkatika yayingi ye nandi ya ba vumvula kwe ba fwa.

Bimvwama bia timpeve

it-1-F 412

Bombi

Bombi tifwani tiabâ tia bima bilembolo mfunu, peleko bilembolo ntalu; mu tifwani, Abrahame watambula ha meso ma Yehova: “Meno mfumfuta ndiena na bombi.” (Mba 18:27; tala mpe Iza 44:20; Yobe 30:19.) Mu tifwani Yobe wafwanakasa nzonzolo ya ndiku zayizi mu mbomba na “bingana bia bombi.”—Yobe 13:12.

13-19 NOVEMBRE

BIMVWAMA BIA ZU DIA NZAMBI | YOBE 15-17

“Kulandandi tifwani tia Elifaze bu hanaka lutindusu”

w05-F 15/9 26 par. 4-5

Telamana mabanza ma bungungu!

Mu binzonzi biandi bia bitatu, Elifaze songele ti Nzambi bima bingi kalombaka kwe bisari biandi mpe misamu mi bayirikaka ka mitomo’â mu tâka nsayi ko. Bu kazonza kwe Yobe yandi watâ: “Tala! Yandi kena na lukwikulu ko mu bisari biandi, mpe mbangi zandi kalandaka mambu.” (Yobe 4:18, note) Ha manina Elifaze watâ mu Nzambi: “Kena na lukwikulu ko mu basantu bandi, mpe mazulu ka mena ma verela ko ha meso mandi.” (Yobe 15:15) Mpe yandi wayula tiyuvu eti: “Ngano Nkwa Ngolo Zazansoni wa yangalala bâka mu bungu ti nge wa sungama wena?” (Yobe 22:3) Bildade mpe wasingasa mabanza mandi bu katâ: “Ngonda ye kô mpe, kâ ka yihanaka mutsamina ko; mpe mbwetete ka zayizi’â bâ za verela ko ha meso [ma Nzambi].”—Yobe 25:5.

Tufweti saka keba mu lembo bika mbanzulu zo zatutuma. Mbanzulu zo zilendi tu tuma mu banza ti Nzambi misamu mingi katulombaka. Mpila yo ya mwina misamu yilendi bebesa tindiku tieto na Yehova. Mpe, tala ti tubikiri mbanzulu za mpila yo zatuyâla, bwe tukwizi sa tala ti batuhenhi nsembolo ya delakana? Kani tatambula na kuluka kwakwansoni, mutima’eto wulendi kwizi “dasukila Yehova Yandi beni” mpe tulendi kwizi bâ na diki mu Yandi. (Bingana 19:3) Ntia mpila lufuku lwa timpeve!

w15-F 15/2 9 par. 16

Landa tifu tia kuluka na bulembami bwa Yezu

¹⁶ Nzonzolo’eto. Bulembami bweto beto butumaka mu “nzonza mu mpila yibombaka, kwe bo bê mu tiari.” (1 Tes. 5:14) Ngano nti tulendi ba têla? Mu ba tindisa, tasongela ti bawu tutomo belokelaka lwaka. Tabasikaka mu mutima wawansoni mu babakisa mu bakula bifu biawu bia mbote na lenda diawu. Tababambulaka ti tala ti Yehova bawu kabenda kwe Mwana’andi, ni mu bungu ti ntalu bena ha meso mandi. (Za 6:44) Ha manima, tabahana lukwikulu ti Yehova bisari biandi katomo belokelaka lwaka bie “na mutima wa lwala “ peleko “bê na mpeve ya bunôkena.” (Mik. 34:18) Nzonzolo’eto ya fuluka mu bulembami yilendi nata nsobolo za mbote zilendi tomo bomba bô bê na nsatu lutindusu.—Bin. 16:24.

Bimvwama bia timpeve

w06-F 15/3 14 par. 11

Misamu mia nguri mia mukanda wa Yobe

7:9, 10; 10:21; 16:22—Ngano nzonzolo ya Yobe yasongela ti keri’â kwikilaka mu mvumbukulu ya bafwa ko? Mabanza mena mata zonzela bilumbu bia Yobe biaketi landa. Ngano bwe keri zolo tâka? Mbangululu yimosi yi tulendi hana ni yena’eti, tala ti wafwa, ngwala zandi ka zaketi’â vutu mu mona ko. Yandi keri’â kekoloko ko mpe ti kakâla ku nzo’andi. Yobe mpe wazolo tâ ti ka kwena muntu ko wê na lenda dia duka mu ndiamu. Verse ya Yobe 14:13-15 yitomono songela ti yandi mvumbukulu ya ba fwa yikwiza keri tomo kwikilaka.

20-26 NOVEMBRE

BIMVWAMA BIA ZU DIA NZAMBI | YOBE 18-19

“Kani kabwe ka luyambirikaka’andi mpangi za mu timvuka”

w22.01 16 par. 9

Malongi ma tulendi baka mu mansangaza ma Yezu

⁹ Lendi bakisa bantu bafwilulu. Yezu wadila na Marte, na Mariya, kâ mpe wabawirikila mpe wabatindisa. Tulendi sila bo mu bungu dia bantu bafwilulu. Dan, we mukuluntu ku Australie, têle: “Ha manima ma lufwa lwa mukento’ani, nsatu lubakusu yeri nani. Mpangi zazingi za kwela zeri za kubama mu kungwirikilaka ntangu zazansoni. Bawu bakumbika nabâ mu tiari mpe ka beri’â fwemaka ko bu ndieri dilaka. Bawu bakungana mpe lubakusu lweri nani nsatu ntiana mu sukula kaminio, mu sa zandu na mu lamba, bu ndieri lembo bâka na ngolo za sala bisalu bio. Bawu mpe na meno beri vulu sambilaka. Bawu basongela ti nkatika ndiku zena ‘zabutuka mu bungu dia ntangu za mpasi.’ ”—Bin. 17:17.

w21.09 30 par. 16

Mu ntangu muntu wu zololo wubikaka mu sarila Yehova

¹⁶ Tatamana mu bakisa kanda dia kwikama dia muntu wu bakaturi mu timvuka. Bwawu bu nsatu yayingi ye nawu ya luzolo na ya lutindusu. (Ebr. 10:24, 25) Ntangu zakaka kanda dia muntu wu bakaturi mu timvuka dilendi mona ti mpangi za mu timvuka ka zita vutu ba zonzesa ko, ntiana kwa bawu mpe bakaturi mu timvuka. Ka lubikandi ti musamu wo watûla! Tufweti sîkaka mpe tufweti tindisaka ntwenia ze na bibuti biabika mu sarila Yehova. Maria, we na bakala di bakatula mu timvuka mpe diayambirika kanda têle: “Ndiku zani zakaka zayiza ku nzo’eto, zatulambila tima tia dia, mpe zatubakisa mu sa nsambululu ya kanda. Mpasi zi ndieri monaka, bawu mpe za beri monaka. Bawu badila na meno. Mbo beri kunwaninaka bu beri tâka misamu mia mbi mu meno. Diangana bawu batomo kuntindisa!”—Rom. 12:13, 15.

w90-F 1/9 22 par. 20

Ngano madema ta kekolo?

²⁰ Timvuka tia bakuluntu tifweti bakulaka ti Mukristo wamana lembo vutu ba mukuluntu peleko tibakisi mu tisalu, wulendi mona mpasi ni bu sa ti yandi beni dingiri wo. Tala ti ka bamukaturi’â mu timvuka ko, mpe bakuluntu babakuri ti wanoka wena, bawu bafweti mu hana lubakusu lwa timpeve mu luzolo. (1 Bisi-Tesalonike 5:14) Bawu bafweti mu bakisa mu bakula ti salu kena mu timvuka. Ni bu sa ti nsembolo kabakiri, muntu wa kuluka na wutondaka, kampe ka wukêla ntangu yayingi ko mu vutu baka madema makaka mu timvuka.

Bimvwama bia timpeve

w94 10/1 32

Ngolo za nzonzolo ya mbote

Dieka bo, Yobe bu kayizi bâ na nsatu lutindusu, Elifaze na ndiku zandi, ka bayizi’â mu têla misamu mia mbote ko. Bawu bamukwikisila ti ni yandi beni watulumuna mpasi zandi, bu badinga mu zolo tâ ti masumu mandi makaka kasweka. (Yobe 4:8) Mu musamu wo, buku dia The Interpreter’s Bible ditâka: “Yobe nsatu lutindusu lwaketi tûka kwe muntu yabâ nandi. Kâ misamu mi keri wâka nsembolo kwa za nsambululu zabâ, na misamu milembolo salu mitariri ndiatulu miabâ mia nzitukulu.” Mpasi za Yobe ngolo zingi kwa zabâ, bu keri wâka nzonzolo ya Elifaze na ya ndiku zandi, yandi watâ: “Tii ntia ntangu lufwemesa tilundi tiani mpe lukunkosakasa mu nzonzolo zeno?”—Yobe 19:2.

Kani ka bwe, ka tufweti’â tamwisa ndiku’eto mpasi ko mu bungu dia nzonzolo’eto ya mbi na ya nkabu. (Tala Lubambu 24:15.) Tingana timosi tia Bibila titakâ: “Nzonzolo yilendi bâ titeko tia lunzingu peleko tia lufwa; wô zololo mu zonzaka fweti tambula mpe misamu milendi tulumuka.”—⁠Bingana 18:21, Français courant.

27 NOVEMBRE–3 DÉCEMBRE

BIMVWAMA BIA ZU DIA NZAMBI | YOBE 20-21

“Buderede ka bumonekenaka mu timvwama ko”

w07-F 1/8 29 par. 12

Ngano “mvwama wena ha meso ma Nzambi”?

¹² Mu musamu wa tâ Yezu, bâ mvwama ha meso ma Nzambi kwa swaswana kwena na mu bâ na bimvwama biabingi mu bungu dia beto beni; peleko mu bâ na bima biabingi bia tinsuni. Buna Yezu wazolo ta ti kani dieto dia ntete ka difweti’â diabâ ko ti tabâ na bima bia tinsuni biabingi peleko tamona kwa nsayi ya bima bie neto. Buna tufweti sarila bimvwama bieto mu kurisa peleko mu tunga tindiku tieto na Yehova. Bu tusila bo, mbo tubâ mvwama ha meso ma Nzambi. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti mbo katomo tusakumuna. Bibila ditêle: “Lusakumunu lwa Yehova luvwamisaka, mpe ka luyikaka mpasi ko.”—⁠Bingana 10:⁠22.

Bimvwama bia timpeve

w95-F 1/1 9 par. 19

Nunga Satana na nsalulu zandi

¹⁹ Yobe, tisari tia Nzambi, wayizi bâ na “mabanza meri mu kwamisaka,” ma tulumuna Satana mu nzila ya Elifaze na Zofare. (Yobe 4:13-18; 20:2, 3) Ntiangu Yobe kayizi kondo “nsayi,” mpe kayizi tâ “misamu milembolo mia delakana” mitariri “mpasi” zeri kwamisaka mpeve’andi. (Yobe 6:2-4; 30:15, 16) Elihu watomo wirikila Yobe mpe watomo mu bakisa mu bakula bwe Yehova mu ndwenga zandi keri mwinaka misamu. Mpila mosi mpe lumbu ti, bakuluntu mbo basongeleka ti bantu bê mu mpasi ba belokeleka lwaka, bu balembo ba yikilaka “mfwemoso” zakaka. Kâ, ntiana Elihu, bawu ba wirikilaka na luvivululu bu ba sarilaka mafuta ma lembekaka, Zu dia Nzambi. (Yobe 33:1-3, 7; Zaki 5:13-15) Mpila mosi mpe, Mukristo wuta kwamusu mu mabanza, ni mabâ ma matieleka peleko kani, peleko we na “bunkuta mu bungu [. . .] dia ndozi, na bimona-meso” ntiana Yobe, lendi bâka lutindusu mu timvuka mu nzila ya matsonoko masslembekaka.—Yobe 7:14; Zaki 4:7.

DÉCEMBRE 4-10

BIMVWAMA BIA ZU DIA NZAMBI | YOBE 22-24

“Ngano muntu wulendi bâ salu kwe Nzambi?”

w05 15/9 27 par. 1-3

Telamana mabanza ma bungungu!

Musamu wakaka wudelakane na mabanza matâka ti Nzambi misamu mingi katulomba ni wena’eti kwe Yandi bantu ka bena na kani salu ko. Mu tinzonzi tiandi tia ntatu, Elifaze wayula tiyuvu eti: “Ngano muntu wulendi bâ salu kwe Nzambi Yandi beni, ngatu muntu wa ndwenga wabâ salu ha meso mandi?” (Yobe 22:2) Elifaze wazolo tâ ti muntu ka wena na kani salu ko kwe Nzambi. Mpila mosi mpe Bildade wayula: “Bwe muntu wulendi bêla na mpemba ha meso ma Nzambi, peleko bwe kalendi bêla wa verela yandi wabutuka mu mukento?” (Yobe 25:4) Tamana sikamana mu mabanza mo, bwe Yobe, muntu wa mpamba mpamba, kaketii banzila ti Nzambi lendi mu bongela ntiana muntu wa sungama?

Mabanza mo ma mbi, ntangu zakaka malendi tûka mu misamu miamingi ntiana mpila yi batusansila, mpasi za luzingu peleko titantu tia mukanda-nitu na tia makanda. Kâ Satana na demo zandi nsayi mpe bamonaka mu mwisa bantu mpasi. Tala ti balendele mu tuma muntu mu banza ti mio mi kayirikaka ka miena salu ko ha meso ma Nzambi ya Nkwa Ngolo Zazansoni, buna muntu wo wulendi tomo nôka. Ha manima lendi kwizi hengama, mpe lendi kwizi bâ mala na Nzambi ya moyo.—Bahebre 2:1; 3:12.

Bununu na bimbevo bilendi tu kabakasa mu yirika misamu. Bu tufwanakasa misamu mi tweri lungisaka bu tâba ntwenia, bu tabâ na tikolela tia mbote na ngolo zazingi, tisalu tieto tia santu tia bwawu bu tilendi moneka tia mpamba. Buna, mfunu wena mu bambuka ti Satana na demo zandi bazololo ti beto tabanza, malembe-malembe, ti mio mi tuyirikaka ka miena mia mbote ko kwe Nzambi. Tufweti telamana mabanza ma mpila yo.

w95 15/2 27 par. 6

Malongi ma mpila ya yirikila misamu mia mpasi

Babakala bo ba batatu banôkesa ndiku’awu Yobe bu batâ mabanza ma bawu beni, kani badûkisa ndwenga za Nzambi. Elifaze watâ ti ‘Nzambi kabelokelaka bisari biandi lwaka ko, mpe Yehova keri’â dingaka ko mu zaba tala ti Yobe wa sungama wabâ peleko kâni. (Yobe 4:18; 22:2, 3) Ka kwena musamu ko wuyôkele mabanza ma mu nôkesa bantu na mu ba wubakasa. Ntiangu ha manima, Yehova kasemba Elifaze na ndiku zandi bu batâ mabanza mo ma mbi. Yandi watâ: “Ka lwatêle’â matieleka ko mu bungu dia Meno.” (Yobe 42:7) Kâ musamu wa nkatika mpasi ku matu wabâ.

w03 15/4 14-15 par. 10-12

Ntwenia ziyangirikaka mutima wa Yehova

¹⁰ Tinsamu tia Bibila tisongele ti Satana kasa kwa ntembe ko nkwikamanu ya Yobe, kâ mu nkwikamanu ya bantu babansoni basarilaka Nzambi—⁠na ya nge mpe. Diangana, yandi watâ ke Yehova mu bungu dia bantu babansoni: “Bima biabiansoni bie muntu [ka Yobe’â ko kwa, kâ muntu ni muntu] mbo kahana bio mu bungu dia luzingu lwandi.” (Yobe 2:⁠4) Ngano bakuri mu bungu dia nti tiyuvu tio tia mfunu tita ku tarila? Mu Bingana 27:11, Yehova ku têlele ti tima tie kô lendi mu hana: mpila ya hanina mvutu kwe Satana, nkwa mitsotso. Ngano bakuri? Mfumu Yatomo Zangama nge kata lomba mu hana lubakusu mu yirika musamu wuyôkele mfunu watulumuka. Ntia mpila dema, mpe ntia mpila bweso! Ngano lendi lungisa misamu mi ku lombaka Yehova? Yobe walenda. (Yobe 2:9, 10) Yezu walenda. Bantu babingi bayizi lenda, ha kati diawu na ntwenia zazingi. (Bisi-Filipe 2:8; Nzabukusu 6:9) Buna nge mpe mbo lenda. Kâ, kuwubakanandi, ka tulendi’â tabâ ha kati ko mu musamu wo. Mu ndiatulu’aku mbo songela ti mitsotso mia Satana singasaka peleko mvutu ya Yehova. Ngano nti sola?

Yehova nge kabelokelaka lwaka!

¹¹ Ngano Yehova nsololo’aku kabelokelaka lwaka? Ngano Yandi kalendi’â kahana mvutu kwe Satana ko na kwe bantu babansoni batatamana mu bâ ba kwikama kwe Satana? Diangana, mabanza ma Satana matâka ti ka kwena muntu ko wusarilaka Nzambi mu luzolo ma bungungu mena. Kâ, Yehova zololo ti wabâ ku lweka lwandi mu musamu wutariri luyâlu, mu bungu ti nge kabelokelaka lwaka. Yezu watâ: “Tata’ani die ku zulu kazolo’â ko ti kani wumosi mu bô ba fioti wafuka.”—Matie 18:14.

¹² Diangana, mpila yi natinaka luzingu lwaku Yehova ya kabelokelaka lwaka. Mpe nsololo zi saka Yandi zisimbaka mutima. Bibila disongele ti nsalulu za bantu, za mbote na za mbi, mabanza ma ngolo zitulumunaka kwe Nzambi. Mu tifwani, bala ba Israele bu beri tatamanaka mu kolama, Yehova watomo “fwema.” (Mikunga 78:40, 41) Ntete delize, “mbi ya muntu [bu] yatomo sampa,” Yehova “wayizi fwema mu mutima’andi.” (Mbatukulu 6:5, 6) Yela mu bakula bwe wuta zolo tâ. Tala ti bêle na ndiatulu ya mbi, lendi fwemesa Mvangi’aku. Ka wuzololo’â tâ ko ti Nzambi kena na ngolo ko, peleko ka korelaka misamu ko. Wuzololo tâ ti nge kazololo mpe nsayi’aku kabelokelaka lwaka. Ku lweka lwakaka, bu yirikaka misamu mia sungama, mutima’andi yangirikaka. Yehova nsayi ye nandi mu bungu ti mvutu ye nandi yakaka yi kahana kwe Satana, kâ mpe lendi ku senda. Yandi zololo kakusenda. (Bahebre 11:6) Ntia mpila Tata diafuluka mu luzolo Yehova kena mu bungu dia nge!

Bimvwama bia timpeve

w04-F 15/7 21-22

Sarila makani ma timpeve mu kembela Mvangi’aku

Dimbitila mu mpila Yehova yi kalungisilandiyilukulu ya nza. Nzonzolo ya “mpimpa yatûla mpe pari tiatûla,” yisongele ti Yehova wakaba bitini bia ndiyilukulu. (Mbatukulu 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Ku mbatukulu ya muna titini, Yandi watomo bakula kani di kaketi lungisa mu tilumbu tio. Buna Nzambi walungisa kani diandi dia yirika bima. (Nzabukusu 4:11) Yobe watâ: “[Yehova] bu kazoloko, musamu wa kayirikaka.” (Yobe 23:13) Diangana bu kamona bima bi kayirika, Yehova “watomo yangalala” mpe watâ ti bia “naktika bia toma” biabâ!—Mbatukulu 1:31.

Tala ti tuzololo talungisa makani meto, beto mpe tufweti tomo ma zolo. Ngano nti bitubakisa? Mutoto bu wayembo tomo bâ wa yilama, Yehova watimwina bwe waketi bâ ha manima—tima tia nkatika tia toma tiaketi mu zangula, tiaketi mu kembesa. Mpila mosi mpe, tulendi lungisa nsatu’eto ya lungisa makani meto bu tukwe dimbitiri mu mpila yi malunganana na ndandu zi tubaka. Tony we na mvula 19 ni bo kasa. Yandi kazibakana ko bwe kamona ku mutima mbala ya ntete yi kaye tala Biro ya Mbangi za Yehova ku Europe Occidentale. Tûka tilumbu tîna, tiyuvu tieri kwe yende nandi mu mutu: ‘Bwe luzingu lwani na tisalu tiani bilendi bâ mu mbuka ya mpila yo?’ Kani kabwe, Tony ka bika ko mu kwe banzi musamu wo mpe wasa miamiansoni mu lungisa kani diandi. Ntia mpila nsayi, mvula zazingi ha manima, bu bayizi mu tambula ku Betele!

11-17 DÉCEMBRE

BIMVWAMA BIA ZU DIA NZAMBI | YOBE 25-27

“Bâ wa kangama ka wuta lomba ko ti tabâ ba lunga”

it-1-F 1194 par. 5

Kangama

Yobe. Kampe Yobe wazinga mu ntangu ya tûka lufwa lwa Yozefe na bilumbu bia Mose. Yandi bazonzelaka ntiana muntu “wa kangama, wa sungama, weri tînaka Nzambi mpe weri tînaka mbi.” (Yobe 1:1; tala YOBE.) Kangama kwa bantu kwa kukotaka mu musamu we ha kati dia Yehova na Satana. Musamu wo wa wumonekaka mu tiyuvu tia yula Yehova kwe mutantu’andi mu bungu dia Yobe, Satana bu kaye kota mu tukutakanu twa bambazi tweri yôkaka ku zulu. Satana watâ ti mabanza ma mbi meri tumaka Yobe mu sambila Nzambi. Yandi wasingasa ti tala ti Yobe wa kangama wabâ kwe Nzambi, ni mu bungu ti ndandu za yandi beni keri kipaka. Buna yandi wakotesa ntembe mu nkwikamanu ya Yobe kwe Nzambi. Ni bu sa ti Satana bamuhana nzila ya fukisa bimvwama biabiansoni bia Yobe na bala bandi, yandi ka lenda ko mu bwisa kangama kwandi. (Yobe 1:6–2:3) Ha manima, Satana wavutu tâ ti mu bwimi bwandi Yobe mbo kaketi korela mu hombesa bimvwama biandi na bala bandi, mpasi kavukisa mukanda-nitu’andi. (Yobe 2:4, 5) Bu kayizi baka timbevo tia ngolo mpe tidiaka nitu, mpe bu keri wâka misamu minôkesaka mia mukento’andi, na nzonzolo ya nkambu ya ndiku zandi zeri sobesaka mitieno na makani ma Nzambi, kani kabwe Yobe ka bika ko mu bâ muntu wa kangama. (Yobe 2:6-13; 22:1, 5-11) Yandi watâ: “Tii bu nifwa, ka nibika ko mu bâ wa kangama! Mbo nikengerela bunsungu bwani; ntangu yayansoni yi nibâ wa moyo, mutina’ani ka wukunsemba ko.” (Yobe 27:5, 6) Bu katatamana mu bâ wa kangama, Yobe wasongela ti mbeni ya Nzambi ngungu yena.

w19.02-F 3 par. 3-5

Tatamana mu bâ wa kangama!

³ Mukristo wa kangama, luzolo lwa lunga na lwa ngolo kasongelaka mu bungu dia Yehova. Luzolo lo yandi lutumaka ntangu zazansoni mu yirika misamu mi yangirika Yehova. Tataluzuleno nsasa ya ntete ya ntêlo ya “kangama” mu Bibila. Yilendi zolo tâ: tima tia lunga peleko tilembolo na tona (défaut). Mu tifwani, Musiku bala ba Israele weri lombaka mu hana kwe Yehova mikayulu mia bibulu bialembo bâ na tona. (Lev. 22:21, 22) Bisari bia Nzambi ka biafweti’â hana mikayulu ko mia bibulu bieri mangaka kûlu, kutu, disu, peleko biabâ na bimbevo. Nkatika mfumu wabâ kwe Yehova ti bibulu biabâ bia lunga, bia lembo tona. (Mal. 1:6-9) Tulendi bakula mu bungu dia nti tifu tia kangama tie nkatika ntalu kwe Yehova. Diangana, bu tusumbaka tima, mu tifwani buku peleko tisalulu, ka tuzoloaka ko ti tia manga tima peleko tiabâ tia beba. Tuzololo ti tiabâ tia lunga mpe tia lembo tona. Mpila mosi mpe, Yehova zololo ti luzolo lweto na nkwikamanu’eto biabâ bia lunga mpe bia lembo tona.

⁴ Ngano wuzololo tâ ti mu bâ ba kangama tufweti bâ ba lunga? Mu bungu ti tulendi banza ti makuba mamingi tutâka, tulendi kwizi bâ na bunkuta mu lembo lenda mu bâ ba kangama. Kâ tataluzuleno misamu miole misa ti talembo bâ na lwaka. Musamu wa ntete, Yehova ka tulaka mutima mu makuba meto ko. Tutengi mu Zu diandi: “Tala ti masumu taluzulaka, ô Yah, nani, ô Yehova lendi telama?” (Mik. 130:3) Yandi zebi ti bankwa masumu twena, mpe ka twena ba lunga ko, mpe Yandi beto katomo lemvokelaka. (Mik. 86:5) Musamu wa nzole, ndilu zeto za kazebi, mpe ka tu lombaka ko mu yirika misamu mi tulembo lenda. (Tanga Mikunga 103:12-14.) Buna, bwe tulendi bêla ba lunga mpe balembo tona ha meso ma Yehova?

⁵ Tintwari tie ha kati dia luzolo mu bungu dia Yehova na kangama. Diangana, tala ti kangama kweto kwe Tata’eto die ku zulu kutatamane mu bâ kwa lunga mpe kwa lembo tona, ni bu sa ti mu ntontolo twena, wuzololo tâ ti ba kangama twena. (1 Nta. 28:9; Mat. 22:37) Tavutu zonzela Mbangi za zitatu zi tuzonzeleke ha mbatukulu. Mu bungu dia nti bayirikila misamu mu mpila yo? Ni mu bungu ti ndumba yo ka zololo’â ko mu sakana ku lukolo, ngano ntwenia yo zololo ti kalembo mona bubote ha matu ma porte, peleko tata dio dizololo mu hombesa tisalu tiandi? Ni mu bungu ti bazebi ti Yehova mitieno mia lunga mie nandi mpe bazololo mu mu tâ nsayi. Mu bungu ti Yehova bazololo, ntangu zazansoni Yandi basaka ha tibuka tia ntete, ntete babonga nzengolo. Buna bawu basongelaka ti ba kangama bena.

Bimvwama bia timpeve

w16.11 9 par. 3

Bia kutama tintwari na Zu dia Nzambi

³ Ndiyilukulu beto yisongelaka ti Yehova wa nkatika wa kutama wena. Bibila ditêle ti “Yehova wasala mutoto na ndwenga, Yandi watomo sikamasa zulu mu lenda dia swasikisa.” (Bin. 3:19) “Ndambu kwa ya misamu mi kayirika” mpe “muningu kwa tuwâka mu Yandi.” (Yobe 26:14) Kâ ndambu yo yi tuzebi mu planete, mu mbwetete, mu galaxies, beto yitumaka mu tambula ti bima biabiansoni bibâka ku zulu bia kutama biena mu mpila ya nzitukulu. (Mik. 8:3, 4) Mu kati dia galaxies milio za mbwetete ze mô zikwe zungane mu mpila ya kutama. Planetes zazansoni zê mu système solaire ntangu zi zunganaka, ntiana za batumaka mu landa misiku mia nzila! Bu tumonaka nza yayansoni ye ya kutama mu mpila ya nzitukulu, stutamburi ti Yehova, “wasala zulu” na mutoto mu ndwenga, fwanakane tamukembela, tabâ ba kwikama kwe Yandi mpe tamukunda.—⁠Mik. 136:1, 5-⁠9.

18-24 DÉCEMBRE

BIMVWAMA BIA ZU DIA NZAMBI | YOBE 28-29

“Ngano nkumbu ya mbote yê naku ntiana Yobe?”

w02 15/5 22 par. 19

Songela mbote kwe bô bê na yo nsatu

¹⁹ Binsamu bia Bibila bi tutaluzuri bisongele ti tufweti songela mbote ya mutima kwe bô bê na nsatu zi balendi lembo lungisa bawu beni. Ngatu kanda diandi dialembo fwa, Abrahame wabâ na nsatu ti basala na Betuele. Ngatu mvumbi’andi banata yo ku Kana, Yakobe wabâ na nsatu lubakusu lwa Yozefe. Ngatu kabaka mutekolo, Naomi wabâ na nsatu kasala na Rite. Ni wubâ Abrahame, Yakobe peleko Naomi, ka baketi’â lungisa nsatu zawu ko tala ti ka babâ na lubakusu ko. Mpila mosi mpe mu ntangu ya beto, tufweti sarilaka mbote ya mutima kwe bô bê na yo nsatu. (Bingana 19:17) Tufweti landa tifwani tia Yobe, weri kipaka “mputu yeri kawulaka mu baka lubakusu, mwana wa kondo tata, na wô walembo bâ na muntu mu mu bakisa” mbo “na wô waketi fuka.” Yobe ‘mutima wa mâ fwawu keri yangirikaka’ mpe wayizi bâ ‘meso mu bungu dia wô wafwa meso na malu.’—⁠Yobe 29:12-15.

it-2-F 1144-1145 par. 10

Binkuti

Mu mpila zazingi babongelaka binkuti. Ntiana kwa tinkuti tisongelaka ntia timvuka peleko ntia organizasio muntu kena, mpila mosi kwa mpe bu bazonzelaka binkuti mu Bibila, dema bisongelaka peleko tisalu tita sala muntu, ntiana kwa mu tifwani binkuti bia makwela bia zonzela Yezu. (Mt 22:11, 12; tala NSUKI; MAPAPA.) Mu Nzabukusu 16:14, 15, Mfumu Yezu Kristo wakebesa Bakristo mu lembo sêka mu timpeve, ntia babakatula tidimbu tiawu tia timpeve tia Mbangi za kwikama za Nzambi. Wulendi bâ musamu wa mpasi bu ta pusana “tilumbu tia muzingu wa Nzambi ya Nkwa-Ngolo-Zazansoni.”

w09-F 1/2 15 par. 3-4

Nkumbu zê na nsasa

Ka twena na nswa ko wasola nkumbu yi batuhanaka ha mbutukulu. Kâ nkumbu ya mbote yi bâka neto ha meso ma bantu, beto kwa yitarilaka. (Bingana 20:11) Buna tiyula tiyuvu’eti: ‘Tala ti Yezu na bantumwa babâ na bweso bwa tu solela nkumbu, ntia nkumbu baketi kungana? Ntia nkumbu yaketi delakana na tifu tiani tia nguri peleko na mpila yi nimonekenaka ha meso ma bantu?’

Tufweti dimbitila tiyuvu tio. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti, ntiana bwa tsoneka wo mutinu Salomo: “Nkumbu ya mbote yiyôkele bimvwama biabingi”. (Bingana 22:1) Tala ti tusiri ngolo mu bâ na nkumbu ya mbote ha meso ma bantu, mbo tukwizi bâ bantu ba ntalu. Kâ wuyôkele mfunu, tala ti tusiri ngolo mu bâ na nkumbu ya mbote ha meso ma Nzambi, mbo tukwizi baka timvwama tia ntangu zazansoni. Ngano bwe? Nzambi kanisini ti mbo katsoneka nkumbu za bô bamutînaka “mu buku dia mbambukulu” mpe mbo kabahana bweso bwa luzingu lwa mankululu.—⁠Malaki 3:16; Nzabukusu 3:5; 20:12-15.

Bimvwama bia timpeve

g00-F 8/7 11 par. 3

Nsayi ya mbote yena mu bungu dia tikolela!

Ngano nsayi luzingu yitomo sobesaka? Ngano ta bambuka ntangu, nsayi ya muntu yakunatina lutindusu mpe yakusa bubote? Peleko maniongo nge matuma mu bâ na lwaka, peleko wamona ti ntiana nge bayambirika? Diangana, nsayi bubote yisaka kwe wô ta ya songela na kwe wô ta ya baka. Mu Bibila, Yobe watâ mu batantu bandi: “Bu ndieri ba songelaka nsayi—⁠ka beri’â wa kwikilaka ko—mpe mutsamina wa tidiri tiani mutima weri ba bwisaka.” (Yobe 29:24) “Mutsamina” wa tidiri tia Yobe kampe nsayi’andi weri songelaka.

25-31 DÉCEMBRE

BIMVWAMA BIA ZU DIA NZAMBI | YOBE 30-31

“Bwe Yobe katatamana mu bâ na ndiatulu ya mbote”

w10-F 15/4 21 par. 8

Katuleno meso meno mu bima bilembolo salu!

⁸ Bakristo ba matieleka mpe balendi bwa mu ntontolo ya nsatu za meso na ya tinsuni. Ntiangu, Zu dia Nzambi ditulombaka mu tiyimina mu mio mitariri misamu mi tutalaka na mi tuzoloko. (1 Kor. 9:25, 27; tanga 1 Za 2:15-17.) Yobe wabâ wa kwikama, watambula ti tintwari tie hô ha kati dia bio bi tutalaka na nsatu zeto. Yandi watâ: “Luwawanu nasiri na meso mani. Buna bwe ndendi sungamana ndumba mu mpila ya mbi?” (Yobe 31:1) Yobe wakala mu simba mukento mu mpila ya mbi, kâ mpe wayimina mpeve’andi mu bâ na mabanza ma mbi. Yezu wasongela mfunu ya kengerela mpeve’eto mu mabanza ma mbi bu katâ: “Wô tatamana mu tala mukento na nsatu ya vukasa nitu na yandi, siri bunsuza na yandi mu mutima.”—Mat. 5:28.

w08-F 1/9 11 par. 4

Banza misamu mitûla “ha manima”

Ntete wakota mu nzila yo tiyula: ‘Ngano kwe yikunata?’ Dimbitila mu mio milendi tûla “ha manima” kulendi tu kabakasa mu yirika musamu wutunatina mpasi. SIDA na bimbevo biakaka bi babakilaka bu bavukasaka nitu, mazimi ma balembo wayaka na katula kwa mazimi, maniongo, makanda ma mwangana, misamu miena miturilaka bantu balembo landaka ndwengosolo. Ntumwa Paulo tomono songela misamu mitûrilaka bantu basarilaka bunsuza. Bawu “ka babiarila Timfumu tia Nzambi ko.”—1 Bisi-Korente 6:9, 10.

w10-F 15/11 5-6 par. 15-16

Bantwenia—Bikeno Zu dia Nzambi dialutwarisa

¹⁵ Mu beno, ngano ntia ntangu nkwikamanu’eno yilendi kota mu ntontolo? Ngano bu lubâka na bantu, peleko beno kaka? Bu lubâka ku lukolo peleko ku tisalu, kampe nkatika keba lusaka. Keba lusaka mu misamu miamiansoni milendi lu natina mpasi mu timpeve. Bu tomo tala, ni mu ntangu yi lusaka nsaka na yi lulembo tomo saka keba, lulendi kwizi vweza mitieno mieno mia ndiatulu.

¹⁶ Mu bungu dia nti lufweti bonga nzengolo ya tatamana mu tumama kwe Yehova ni bu sa ti beno kaka lwena? Ka luzimbakanandi ti lenda die neno dia yangirika mutima wa Yehova peleko dia mu mwisa mpasi. (Mba. 6:5, 6; Bin. 27:11) Nsalulu zeno katomo kipaka mu bungu ti “beno kafwilaka tiari.” (1 Pi. 5:7) Yandi zololo ti lwamuwirikila mpe lwabaka ndandu mu malongi mandi. (Iza. 48:17, 18) Ku Israele ya ntama, bisari bia Yehova biakaka bialosa ntumunu zandi mpe biamutâ tiari. (Mik. 78:40, 41) Kâ mbikuri Daniele, Yehova yandi keri tomo zoloko. Diangana, mbazi yamutâ “muntu wa nkatika ntalu.” (Dan. 10:11) Mu bungu dia nti? Mu bungu ti Daniele wa kwikama weri bâka kwe Nzambi bu keri bâka na bantu bakaka, kâ mpe bu keri bâka yandi kaka.—Tanga Daniele 6:10.

Bimvwama bia timpeve

w05 15/11 11 par. 3

Lenda dia wirikila na luzolo

Ndiku za Yobe kampe binzonzi bia 10 bia yandi zawâ. Kâ Yobe watâ: “Tala ti muntu wabâ nani waketi kungwirikila!” (Yobe 31:35) Mu bungu dia nti? Mu bungu ti ndiku zandi zamuwirikila, kâ ka zamunatina lutindusu ko; ka zeri’â mu fwilaka tiari ko, mpe ka zeri’â zoloko ko mu bakula mbanzulu zandi. Diangana ka beri’â songelaka tiari ko mu mpila yi beri mu wirikilaka. Kâ ntumwa Piere tu heni malongi ema: “Bêno mu bumosi mu mabanza, kipeno mpasi za bantu bakaka, zoloasaneno ntiana bampangi, songeleno tiari na kuluka.” (1 Piere 3:8) Bwe tulendi kipila mpasi za bantu bakaka? Mpila ya sila bo, ni mu songela ti mabanza mawu ma tukipaka, na bu tudingaka mu ba bakula. Mbo tusongela wo mu nzonzolo ya tiari ntiana: “Musamu wa mpasi wabêle kwe nge” peleko “kampe wakufwemese”. Tulendi mpe kârila misamu mi têle mpwana’eto mu mpila yakaka mu mu songela ti yandi tubakuri. Wirikila mu luzolo, ni mu tomo teka kutu mu misamu mi batêle, kâ mpe mu mabanza maswemi ku manima ma nzonzolo.