Lubakusu mu bungu dia bantu ba bamwisaka mpasi ku nzo
Organizasio ya OMS yitêle ti: “Mu nza yayansoni, bakento mpasi ba bamwisaka. Miangu mi babasaka mie ntiana epidemi. Mpe musamu wa mfunu wena mu sa tima ngatu bamanisa musamu wo.” Ku OMS babanzaka ti 30% ya bakento “babâ ku longo bayizi mwisa mpasi mu nitu peleko bayizi vukasa nitu mu ngolo” kwe muntu wu bakwelana na wo. Rapore yimosi ya ONU yitâka ti mu muvu wumosi wayôkele, bakento 137 bayizi fwa mu nza mu bungu dia miangu mia bantu ba makanda mawu.a
Rapore bunene bwa miangu mia ku nzo kwa zizonzelaka, kâ ka zizonzelaka mpasi za ku mutima ko na mpasi za mu nitu zi monaka bantu bô.
Ngano mpasi bakumwisaka ku nzo? Peleko, ngano muntu zebi wu bamwisaka mpasi ku nzo? Tala ti ni bo wena, taluzula misamu mita landa mia mu Bibila milendi hana lubakusu.
Tala ti mpasi bakumwisaka, ka nge beni’â ko wasa bo
Bwe lendi bakisila muntu wu bamwisaka mpasi
Tala ti mpasi bakumwisaka, ka nge beni’â ko wasa bo
Bibila ditêle ti: “Muna muntu ha kati dieto mbo katangumuna misamu mi kayirika yandi beni kwe Nzambi.”—Bisi-Rome 14:12.
Bambukaka ti: Muntu wukumwisaka mpasi fweti nata dema dia misamu mi kayirikaka.
Tala ti muntu wu wakwela wukutêlele ti nge beni saka ti kakumwisa mpasi, kena na mpemba ko. Mukento bafweti wa zolo, ka bafweti’â wa mwisaka mpasi ko.—Bisi-Kolose 3:19.
Ntangu zakaka, bantu miangu mibâka nawu mu bungu dia nsobolo za mbi mu timuntu tiawu, misamu mi bamona mu makanda mawu peleko malavu mamingi banwaka. Kâ ha meso ma Nzambi, muntu wa mpila yo wufweti nata dema dia misamu mi kakuyirikaka.
Lendi baka lubakusu
Bibila ditêle ti: “[Makani] mbo malunganaka mu ntangu milongi mibâka miamingi.”—Bingana 15:22.
Bambukaka ti: Tala ti bunkuta bwe naku peleko kuzebi’â ko bwe lendi sa lendi lomba lubakusu.
Mu bungu dia nti lendi bâ na nsatu lubakusu? Mu bungu ti misamu mia miangu mia ku nzo mpasi miena mu bakula. Diangana, bu bayêlaka mu yirika misamu mia mpila yo, misamu miamingi mivukanaka mpe mpasi mu zaba ntia misamu mie mfunu. Misamu miango milendi bâ:
Tidzunu tiaku
Mbote ya bala baku
Misamu miaku mitariri mbongo
Luzolo lwaku mu muntu wu lwakwelana
Nsatu ya vûkisa longo lwaku tala ti muntu wu wakwela wusobele ndiatulu
Kampe, kuzebi’â ko bwe lendi sa, mpe mabanza maku ma sukiri; bantu kwa twena. Ngano kwe nani lendi bakila lubakusu?
Ndiku peleko muntu wa mu kanda wu sikirilaka lendi ku natina lubakusu na lutindusu lwe naku nsatu. Bu zonzela musamu’aku kwe muntu wu sikirilaka, wulendi sobesa misamu.
Telefone zi bakubika mu bungu dia lubakusu kwe bantu ba bamwisaka mpasi ku nzo zilendi ku natina lubakusu mu ntinu. Bantu bahanaka malongi balengi ku bakisa mu zaba bwe lendi sa mu tikengereka. Tala ti muntu wuta ku mwisa mpasi tamburi misamu mi kayirirkaka mpe zololo kasoba, telefone ze kô zi balendi tâ mbila mu bakisila mu sa nsobolo.
Mpila zakaka za lubuku lwa ntinu ntinu zilendi ku bakisa mu ntinu tala mpasi ze naku. Lubakusu lwango lulendi tûka kwe badoktere, na kwe bantu bakaka bazebi tialu tio.
Ka wena nge kaka ko
Bibila ditêle ti: “Yehovab penepene kena na bô bê na mitima mia lwala; bô bê ba nôka kavukisaka.”—Mikunga 34:18.
Bambukaka ti: Nzambi wakanisina ti mbo kakubakisa.
Yehova nge katomo belokelaka lwaka. (1 Piere 5:7) Yandi mbanzulu zaku na na mpila yi monekesaka zo bia katomo bakulaka. Zu diangi, Bibila dilendi ku tindisa. Mpe Yandi ku lombele wamusambilaka. Bu sambilaka, lendi mu lomba kakuhana ndwenga na ngolo ze naku nsatu mu yiirika musamu we naku.—Izaya 41:10.
Mpasi za ku nzo mbo ziwa
Bibila ditêle ti: “Muna muntu mbo kazakala ku nsia mutima’andi wa vinu mpe ku nsia mutima’andi wa fige, mpe ka kubâ muntu wu ba tâ bunkuta ko.”—Mika 4:4, note.
Bambukaka ti: Bibila dikanisini ti mu ntangu yita kwiza maziku mbo mabâ mbuka za tidzunu mu bungu dia bantu babansoni.
Yehova kwa lendi yirika mankululu misamu mieto miamiansoni. Bibila ditêle ti: “Mbo kakusuna mpe mansangaza ma makulu mu meso mawu, lufwa mpe ka luvutu’â kwa sala ko. Ka ku vutu’â sâla mpe bufwiri ko, bidilu na mpasi ko.” (Nzabukusu 21:4) Mu ntangu yo, misamu miamiansoni mia mbi mbo mikatuka mpe misamu mia mbote mbo miyingana. (Izaya 65:17) Lu ni luzingu lwa tidzunu luta ku kanisina Bibila mu bilumbu bita kwiza.
a Mutu-diambu wu bakento wuta vulu zonzela, kâ misamu mi bazonzele babakala mpe mita tarila babamwisaka mpasi.
b Yehova ni nkumbu ya Nzambi yi bazonzelaka mu Bibila.