TIMOKO 39
Mabanza ma Nzambi mu menga
Menga mfunu mena. Tala ti menga kani, ka tulendi’â tabâ ba moyo ko. Bu ke Mvangi, Nzambi nswa we nandi watâ bwe balendi sarila menga. Nti katâ mu menga? Balendi ma dia peleko balendi ma yika mu nitu? Bwe lendi bongela nzengolo za mbote mu musamu wo?
1. Bwe Yehova kamwinaka menga?
Yehova watâ kwe bisari bia mu ntama: “Luzingu lwa musunia ni musunia mu menga mandi lwena.” (Levitike 17:14) Kwe Yehova menga luzingu mamonekesaka. Mu bungu ti luzingu kabu diena dia mulongo, peleko dia santu, dia Nzambi, menga mpe ma mulongo mena.
2. Ntia nsalulu ya menga Nzambi kayiminaka?
Yehova walomba kwe bisari biandi bia mu ntama mu lembo dia menga. (Tanga Mbatukulu 9:4 na Levitike 17:10.) Yandi wasingasa ntumunu yo mu ntangu Timvuka titwarisaka tiahana ntumunu kwe Bakristo ya lembo ‘sarilaka [. . .] menga.’—Tanga Bisalu 15:28, 29, NWT.
Lembo sarila menga, bwe wuta zolo tâ? Tala ti doktere ku têlele mu lembo sarilaka malavu, kunwa mo ko. Kâ, ngano mbo dia bima bie na malavu mu kati peleko mbo tambula bakutula ntumbu ye na malavu? Kâni. Mpila mosi mpe, ntumunu ya Nzambi ya lembo sarila menga yizololo tâ ti ka tufweti’â tanwa mo ko, peleko ka tufweti’â tadia bima bi balembolo tsonesa menga ko. Ka tufweti’â tadia mpe bima bi bayikiri menga ko.
Bwe tutâ mu bungu dia nsalulu ya menga mu buka bimbevo? Nsalulu zakaka musiku wa Nzambi zivwezaka. Balendi yika menga mamansoni kwe muntu peleko timosi tia bima biandi bia nguri—globules rouges, globules blancs, plaquettes, na plasma. Nsalulu zakaka za bukila bimbevo zilendi lembo vweza musiku wa Nzambi. Mu tifwani, nsalulu zeko zisarilaka bima bia fioti fioti bie mu kati dia bima bia nguri bie mu menga (fractions du sang). Nsalulu zakaka menga mamansoni ma muntu zisarilaka. Bu tubongaka nzengolo ya sola nsalulu yimosi, muna muntu fweti bonga nzengolo ya yandi beni.a—Bisi-Ngalate 6:5.
YIKA NDILU
Taluzula bwe bongela nzengolo yitariri mpila ya bukila yisarilaka menga.
3. Bonga nzengolo mu mpila za bukila ziyangirikaka Yehova
Bwe lendi bongela nzengolo mu mpila za bukila zidelakane na mabanza ma Nzambi mu menga? Taleno VIDEO, mpe zonzeleno mfunu ya landa bitini bita landa.
Sambila mu baka ndwenga.—Zaki 1:5.
Dinga mitieno mia Bibila na mpila ya sarila mio.—Bingana 13:16.
Dinga nsalulu za ku tizunga tiaku.
Zaba ntia nsalulu lendi lembo tambula.
Bâ na lukwikulu ti nzengolo’aku mbo yikuhana ngindu ya mbote.—Bisalu 24:16.b
Zaba ti na kani muntu—ni wubâ muntu wu wakwela, mukuluntu, peleko mulongi’aku wa Bibila—ka wufweti’â wakutêle ko ntia nzengolo fweti bonga mu misamu mia ngindu.—Bisi-Rome 14:12.
Tsoneka nzengolo zaku.
4. Mbangi za Yehova mpila ya bukila ya mbote zidingaka
Tulendi tambula musiku wa Nzambi wutariri menga mpe tulendi sarila mpila za bukila zilembo dingaka menga. Taleno VIDEO.
Tangeno Tite 3:2, mpe zonzeleno tiyuvu eti:
Mu bungu dia nti tufweti bâka na buzitu mpe na bulembami bu tuzonzaka na badoktere?
Bi balembo tambulaka |
Mukristo wufweti sola |
|---|---|
A. Plasma |
Fractions za plasma |
B. Fractions za globules blancs |
Globules blancs |
C. Plaquettes |
Fractions za plaquettes |
D. Globules rouges |
Fractions za globules rouges |
5. Bu basarilaka fractions du sang
Mu menga bima biyà bie mo bia nguri—globules rouges, globules blancs, plaquettes, na plasma. Bima bio bia biyà bia nguri balendi bia kaba mu bima bia fioti fioti, bi batâka fractions du sang.c Fractions zakaka za basarilaka mu buka bimbevo na mu kabakasa ndukulu ya menga.
Mu wo wutariri fractions du sang, muna Mukristo wufweti bonga nzengolo yisikamane mu ngindu’andi yi balonga mu Bibila. Bakaka balendi kala mpila za bukila zisarilaka fractions du sang. Bakaka balendi banza ti ngindu’awu nzila yibahanaka mu tambula fractions du sang.
Bu bongaka nzengolo, taluzulaka tiyuvu eti:
Bwe ndendi bangurila kwe doktere mu bungu dia nti nitambulaka peleko nikalaka fractions du sang zakaka?
TALA TI BAKUYURIKI: “Ntia mbi ye wo ya tambula bakuyika menga?”
Bwe ta banza?
MU BUKUFI
Yehova zololo ti talosa nsalulu ya mbi ya menga.
Biyuvu bia mbambukulu
Mu bungu dia nti menga me ma mulongo kwe Yehova?
Bwe tuzabiri ti ntumunu ya Nzambi ya lembo sarila menga yitariri mpe yika kwa menga?
Bwe lendi bongela nzengolo za mbote zitariri mpila ya bukila yisarilaka menga?
ZABA BIAKAKA
Ntia misamu mifweti ku tuma mu bonga nzengolo zitariri mpila za bukila zisarilaka menga ma nge beni?
“Biyuvu bia bitangi” (Nzo ya Zangama ya Munkengi, 15 octobre 2000)
Nti fweti taluzula bu bongaka nzengolo ya tambula fractions du sang?
“Biyuvu bia bitangi” (Nzo ya Zangama ya Munkengi, 15 juin 2004)
Nti bianata doktere yimosi mu kwikila ti mabanza ma Yehova mu menga ma delakana mena?
“Natambula mabanza ma Nzambi mu menga” (Réveillez-vous!, 8 décembre 2003)
Longoka bwe bakuluntu basalaka mu Comités de liaison hospitaliers babakisaka mpangi zawu.
b Tala diambu 5 dia “Bu basarilaka fractions du sang;” Note 3, “Nsalulu za bukila zisarilaka menga.”
c Badoktere bakaka banzaka ti bima bia biyà bia nguri bie mu menga fractions kwa zena. Dieka bo, fweti bangula nzengolo’aku ya lembo tambula bakuyika menga, globules rouges, globules blancs, plaquettes, peleko plasma.