Ni Ká Ka Ni Ngʉ Mungu dzá Kau Ngbaribbai

1, 2. Yova dzá kau ká ngʉe ie ma?

NI KÁ ka ni ji nidhó kau e ie? Nì dzá lo ni nyo thò ná ke. Ngbà ni ka ni rrni nà ná ke. Nì dhó nyi kʉ bblo ná ke ndirigoti nì dhă kʉ bblo ná ke.

² Yova vʉngʉe nja nrŭ ndimaé ndidzá kau. Lorojina, Abrahamu ngʉe Yova dzá kau. (Isaya 41:8; Yakobo 2:23) Yova jingʉe Daudi maddi. Ke pongʉeri Daudi kʉ bbo ‘ndi thí ji ná ke.’ (Matendo 13:22) Ndirigoti Yova njangʉe Danieli “bbo nà mana kʉ ná ke.”​—Danieli 9:23.

3. Abrahamu ma, Daudi ma, ndirigoti Danieli ma na ká ngʉe Yova dzá kau addudho?

³ Abrahamu ma Daudi ma ndirigoti Danieli ma na ká ngʉngʉe Yova dzá kau ngbaribbai? Yova pongʉeri Abrahamu dho: “Nirr ma chu rr.” (Mwanzo 22:18) Yova kʉ nì ndi chu rr ndirigoti nì kʉ nyenyenga na ná nrŭ dzá kau. Nrŭ tsɨ ma ka ndi ma ngʉ Yova dzá kau ddi. Yova pongʉe ri waisraeli dho: “Anirr ma chu, ndirigoti ma si ngʉ nidhí Mungu, ndirigoti nisi ngʉ madzá nrŭ.” (Yeremia 7:23) Føri dho ni ji ni ngʉ Mungu dzá kau ró, nidho ringani ni rr ke chu.

YOVA ADI NDIDZÁ KAU RONGA B’OB’O

4, 5. Yova ká adi ndidzá nrŭ ronga b’o ngbaribbai?

⁴ Biblia ripo Yova adi chu ne “nja ndi dho ndidzá kpakpanga nì thí kʉ lú ndi laidjò ná nrŭ dho” d’e. (2 Mambo ya Nyakati 16:9) Zaburi 32:8 nă, Yova tsoni ndidzá kau dho ɨ: “Ma si nyodyu bbʉ ni dho, ndirigoti ma si ni ka ni bbí lú ná chu dho ni dho. Ma si shauri bbʉ ni dho nì ma nyo ni nja nja ro.”

⁵ Ddikpa kpakpa mbuba nzá ji koe Yova dzá kau ri. Yova ji ndi b’o ko ronga b’o. (Azø Zaburi 55:22.) Ko kʉ Yova dzá kau naridho ko adi nji njí kedho ko thí nă ro hwe. Ko adi tøni chí ke dho kpakpa kʉ nalo tsena ma. Ko uri u ke ka ndi kó ko tsotso ko ddiddi Zaburi ndi ná ke po nari bbai. Ke ndingʉe ri Yova djo ɨ: “Ke kʉ ma thó thá laidjo naridho, ma ronga ro nzá ka ndi já ri.” (Zaburi 16:8; 63:8) Stani ká adi ko ronga tso cho ngbaribbai ndiro nzɨ ko ngʉ Yova dzá kau ro?

STANI BBØNGɄE NALO

6. Stani ká pongʉe ngba lo nrŭ djo?

⁶ Sura 11 nă, ko chueri Stani tsangʉe Yova ro ndirigoti ke bbøngʉe ri Yova kʉ kali ba ndirigoti nga kʉ chø nake, dhonalo ke nzá bbangʉe Adamu ma Eva ma na vʉ bblo lo ma che lo ma nanga ndima dho ri. Yobu dzá buku riddi ko dho Stani adi Mungu dzá kau jì ndima ngʉ ná nrŭ ma bbø ddí. Stani pori nrŭ nji njí Mungu dho ke bbʉ nrŭ dho na ritsi dzá lodho, nga nrŭ ji ke ji naridho ri. Stani pori ki, ndi ka ndi lé krʉ kʉ ná nrŭ le ndiró nzɨ nrŭ nji njí Yova dho d’e. Akonja Yobu dhó loroji ddi ko dho nalo ndirigoti ngbaribbai ma Yova b’ongʉe ke ronga nari.

7, 8. (a) Yova ká njangʉe Yobu ngbaribbai? (b) Stani ká pongʉe ngba lo Yobu djo?

⁷ Yobu kangʉe ie? Kengʉe bblo kʉ ná ke ndirigoti ke dingʉe dz’djó narigoti cho da 3 600 b’lo. Yova pongʉe ri fø saa na Yobu bbai di ná nrŭ ro ngangʉe dz’djó ri. Yobu ngʉ heshima bbʉ bbo Yova dho ndirigoti ke ndrongʉe che lo ndro. (Yobu 1:8) Bbʉbbʉ Yobu ngʉe Yova dzá kau.

⁸ Stani pongʉeri Yobu njí nji Yova dhò ndi bà ná faida dzá lodho. Stani pongʉeri Yova ni: “Ke ma, kedzá dza ma, kedzá krʉ kʉ ná ritsi ma na ronga ká ni b’o nzá? Ni le ke thó na ke nji ná njí ronga le, ndirigoti kedzá miya kpari nanga nyani ngø djó. Ro, nja lo thíka leni d’e, áddà ni thó ke djo ndirigoti álø kedzá krʉ kʉ ná ritsi ronga ndirigoti ke wà nì wa nja ni nja ro.”​—Yobu 1:10, 11.

9. Yova ká bbʉngʉe røsha Stani dho ndi nji addu?

⁹ Stani pongʉeri Yobu njí nji Yova dho ke bbʉ ndi dho ná ritsi dzá lodho. Stani pongʉe ri ndi ka ndi njiri Yobu bbá Yova dho ndi nji njí nari tso bbá. Yova chungʉe ri Stani sha kali, ro Yova bbʉngʉe røsha ke rá Yobu mbumbu. Føri ka ndi dhoeri Yobu ji Yova bbʉbbʉ.

STANI NGA YOBU NZADHA TSO

10. Stani ká nzangʉe Yobu ngbaribbai ndirigoti Yobu ká njingʉe ri ngba?

¹⁰ Ya kwanza, Stani chengʉe Yobu dhó miya krʉ. Ke chengʉe Yobu dhó nji dhí kpa. Yobu vingʉe ndidhó krʉ kʉ ná ritsi. Ya mwisho kʉ ná mbudha na Stani chengʉe Yobu dzá 10 kʉ ná nzø krʉ bbo kʉ ná vʉvʉ na. Ro Yobu tøngʉeni chí Yova dho. “Nde fø lo krʉ kana, Yobu nzá njingʉe chenga ro ri ndirigoti ke nzá ka che lo ro ti Mungu djo ri.”​—Yobu 1:12-19, 22.

11. (a) Stani ká nzangʉe Yobu ki ngbaribbai? (b) Yobu ká njingʉeri ngba?

¹¹ Stani nzá njengʉeni ri. Ke pongʉe ri ki Mungu ni ɨ: “Alø ke ronga kpø kpà djo, ke ró nyo ma na ndirigoti ke si ni wà nja ni nja ro.” Stani tangʉe che kʉ ná dhe Yobu ro. (Yobu 2:5, 7) Ro, Yobu tøngʉeni chí dhé Yova dho. Ke pongʉe ri: “Kpø ma dhe dhe na nga djo, Ma nzɨ bba chí ma tøni nari tso ro ri!”​—Yobu 27:5.

12. Stani kʉ kali ba nari ká Yobu dhongʉe ngbaribbai?

¹² Yobu nzá chungʉe ddikpa lo ro maddi Stani bbøngʉe ndi nari djo ri ndirigoti ke nzá chungʉe ndi nzani dho nalo ro ri. Ke ngʉ riddi føri kʉ Yova dhó ro si ná nzádha. (Yobu 6:4; 16:11-14) Fø ma rie ro, Yobu tøngʉeni chí Yova dho. Stani pongʉe ke djo krʉ ná logoti ngʉngʉe ngʉ. Yobu nzɨ ngʉ njí nji Mungu dho ndi ba faida naridho ri. Ke ngʉe Yova dzá kau ndi ji ke ji nalodho. Stani bbøngʉe nalo krʉ ngʉe kali!

13. Yobu tøngʉeni chí naridho ká ke bangʉe ngba ledha?

¹³ Nzá mai Yobu chungʉe rà nă da nalo ro, ke tøngʉeni chí Mungu dho ndirigoti ke dhongʉe ri Stani kʉ che kʉ ná ke. Yova lengʉe ndidzá kau ronga ndi tøni chí naridho.​—Yobu 42:12-17.

NGBARIBBAI MA STANI ADI NI BBØ NARI

14, 15. Krʉ kʉ ná nrŭ ká Stani bbø ngba lo na?

¹⁴ Yobu bangʉe ná fø lo ka ndi ddi bí kʉ ná longa kodho. I ddoro ma Stani adi ripo, ko njí nji Mungu dho ke ritsi bbʉ kodho nari dho. Yobu 2:4 nă, Stani pongʉe ri: “Nrŭ ka ndima bbʉ ndima dhó kʉ ná ritsi krʉ ndima dhó shinga djo tsina.” Stani nzá bbøngʉe Yobu dhé ri, ro ke pongʉeri krʉ kʉ ná nrŭ njí nji Mungu dho ke dhó ro ndima ba ná faida dzá lodho. Cho bí b’lo Yobu dhè nari goti, Stani ngʉ che lo dhé ti Mungu djo ndirigoti ke ngʉ Mungu dzá njí dhí kpa bbøbbø. Lorojina, Mezali 27:11 nă, ko ri zø: “Adi nyodyu na, madzá ngba, ndirigoti ábbʉ hwè ma thí dho, ndiro ma ngʉ chø ma chø ná ke dhó logoti d’e.”

¹⁵ Ni ka ni vʉri ni rrnga Mungu dho ndirigoti ni é kedhó chí kʉ ná kau, nari na ni ka ni dhori Stani kʉ kali ba. Njati nidhó lo jiri ni lé nidhó nja lo thika le maisha nă nja ni ngʉ Mungu dzá kau ró, føri ka ndie bblo kʉ ná longavʉdha nidhó maisha nă! Føri kʉ bbo nà mana kʉ ná longavʉdha. Stani pori ni nzá ka ni tøni chí Yova dho ni bani kpakpa lo na ná saa na ri. Stani adi rimbu ndi sha ko ndiro nzɨ kò tøni chí Mungu dho ró. Ká ngbaribbai?

16. (a) Stani ká adi riji nrŭ bbá Mungu dhò ndima njí nji nari tso ngba chulú? (b) Diabolo ká ka ndi chò ni ronga tso ngbaribbai ndiro nzɨ ni nji njí Mungu dho ro?

¹⁶ Stani adi ko sha njonjo chulú ndiro nzɨ ko ngʉ Mungu dzá kau ró. Stani kʉ “ddiddi nrŭ ji ndi á ná ddʉddʉ ná simba bbai.” (1 Petro 5:8)Nzɨ bba ni nanga keni rie nidhó kau ma, nidhó famiye ma, inga nja nrŭ ma di riji ni bbá Biblia nă longa ni ne nari tso ndirigoti bblo lo ni nji nari ro. Ni ká ni rr ni lo le ta tso ró nari bbai.a (Yohana 15:19, 20) Stani adi ndi nji “kadha dhí malaika bbai.” Ke ka ndi sha ko, nzɨ ko rrnga Mungu dho ró. (2 Wakorinto 11:14) Ndiro nzɨ ko nji njí Mungu dho ro, Stani adi riji ko uri, kò ro nga kʉ bblo Mungu nyo nji ri.​—Mezali 24:10.

ARNGA YOVA DHÓ YADHA DHO

17. Yova dho ká kò ngarr addudho?

¹⁷ Mungu dho ko di ngarr ná saa na, ko ridho Stani kʉ kali ba. Ko tso tso ká ngba lo ka ndi kó nja ko rrnga kedho d’e? Biblia ripo: “Nidho ringani ni ji Yova nidzá Mungu ni thí naro krʉ, nidzá shinga na krʉ ndirigoti nidzá kpakpanga mà na krʉ.” (Kumbukumbu la Torati 6:5) Ko adi ngarr Yova dhò ko ji ke ji nalodho. Kodhó jidha di dhidhi Yova dho ná saa na, kò ka ko nji krʉ ke ji ko nji nalo. Mutume Yohana ndingʉe ri: “Mungu le ji nari na mana kʉ, le nji njí kedzá yadha na, ndirigoti kedzá yadha nzɨ o lɨ ri.”​—1 Yohana 5:3.

18, 19. (a) Yova ripo kodho nja kʉ nalo kʉ che. Nari ká kʉ ngba lo? (b) Yova nzá ka ndi po ko nji dada kodhó kpakpanga djolú nalo ro ri. Nari ká ko chu ngbaribbai?

¹⁸ Yova ripo kodho nja kʉ nalo kʉ che. Nari ká kʉ ngba lo? Fø lo bani nă ná sanduku ripo “Andro Yova Ndro nalo.” Njaro ni ka ni ddiri følo nga kʉ che ri. Azø Biblia nă kʉ ná maandiko ndirigoti ni ddi nga fø lodjo. Føro ni ka ni famu ri kʉ nyodyu dhí lo le rrnga Yova dhó yadha dho. Ndirigoti ni ka ni njari nidho ringani ni lé nidhó maisha thíka le. Nja saa na ri ka ndie kpakpa ni lé nidhó nyi thíka, ro ni njiri fø ngba ró, ni sie ngoi na ndirigoti hwè na, ni kʉ Yova dzá chí kʉ ná kau naridho. (Isaya 48:17, 18) Addu i ká ridho kò ka ko lé kodho nyi thíka le?

¹⁹ Yova nzá ka ndi po ko nji dada kodhó kpakpanga djolú nalo ro ri. (Kumbukumbu la Torati 30:11-14) Ke kʉ kodhó bbʉbbʉ kau nari bbai, ke chu ko bblo ko djolú pli. Ke chu ko dha ndirigoti kodhó uzaifu maddi. (Zaburi 103:14) Mutume Paulo li ko kpakpa ɨ: “Mungu kʉ chí, ndirigoti ke nzá ka ndi bbá mbudha ro si ni djò nzɨ tso ni ve nanga tsi ri, ro fø mbudha kana ke kà ndidho chu nidho nja ni ve na ritso d’e.” (1 Wakorinto 10:13) Ko ka ko uri u Yova ka ndi bbʉ kpakpanga kodho krʉ ddo ro nja ko nji bblo kʉ nalo d’e. Ke si “krʉ kʉ ná kpakpanga djolú dá ná kpakpanga” bbʉ ni dho nja ni ve na kpakpa kʉ nalo tso d’e. (2 Wakorinto 4:7) Paulo tsotso Yova kongʉe kpakpa lo kana nari goti ke pongʉe ri ɨ: “Ma ka ma tøni krʉ kʉ ná kpakpa lo tsoro madhò klø bbʉ ná ke dzá lodho.”​—Wafilipi 4:13.

ANERI NI JI YOVA JI NALO

20. Ni ká ka ni dyø Yova dhă ngbari, ndirigoti addudho?

²⁰ Njati ko ji koe Yova dzá kau ró, kodho ringani nzɨ ko nji ndro Yova ndro nalo. Ko ka kò nji nja lo ki maddi. (Waroma 12:9) Mungu dzá kau adi ke ji nalo nji. Fø lo djo le tilo Zaburi 15:1-5 nă. (Azø.) Yova dzá kau adi ke dhă dyø ndirigoti kpa adi “jidha ma, hwe ma, ngoi ma, ngatso vedha ma, tsɨ d’a ma, bblo lo ma, udha ma, nyenyenga ma, che lo ró lé le ronga tso cho nari ma na” dho.​—Wagalatia 5:22, 23.

21. Addu ká ka ndi kó ni tsotso nja nidhó nyi e bblo d’e?

²¹ Addu ká ka ndi kó ni tsotso nja nidhó nyi e bblo d’e? Nidho ringani ni chu Yova ji nalo Biblia ni zø ndirigoti ri nă longa ni ne krʉ ddoro ná chulú. (Isaya 30:20, 21) Ni njiri fø ngba ró, nidhó jidha si dhidhi, ndirigoti nidho jidha dhidhí ná saa na ni si riji ni rrnga kedho.

22. Yova dho ni ngarr nari nă ro ká ni si ngba bblo lo ba?

²² Ni dho maisha thíka ni le nari kʉ ddiddi ru koko ni tu ni ro ro, ndirigoti ni njʉ ø ru naribbai. Biblia ripo nidho ringani ni tu “drdr le dha ni ró ro” ndirigoti ni njʉ “ø le dha.” (Wakolosai 3:9, 10) Kpakpa ma ri kʉ ro, kò ø kodhó lo thíka ndirigoti ko rrnga Yova dho ró, ke pori ndisi ko “ronga le le.” (Zaburi 19:11) Avʉri ni rrnga Yova dho ndirigoti ni dhori Stani kʉ kali ba. Nzɨ nji njí Yova dho ke si bbʉ nidho na ledhá dzá lodho; ro anji njí kedho ni ji ke ji naridho. Ndirigoti ni sie Yova dzá bbʉbbʉ kau!