BIBILIOTHEKA ONLINE la Nsanja ya Namaing'anela
Nsanja ya Namaing'anela
BIBILIOTHEKA ONLINE
Ilolo
  • BIBILYA
  • VYOKHUMI-IWA
  • MIGUMANO
  • nwt Marku 1:1-16:8
  • Marku

Ikundu yei kavali vidiyo ilivo.

Nileveleleni, vitododomeya vofuna oni-a vidiyo.

  • Marku
  • Bibilya la Ilambo Ipya la Malemba Opambuleya
Bibilya la Ilambo Ipya la Malemba Opambuleya
Marku

MILANYU YAPAMA ILEMBILE MARKU

1 Maromelo a milanyu yapama yoonga vya Yesu Kristu, Mwana Nlungu: 2 Movwelana na vyalembiwile mu bukhu la namaongela Esaya ira: “(Kaona! Miyo ndinotumiza rumiwanga ira asogole mausaka-edhela ndhila.) 3 Mutu mwinango unaakhuwa kokolani ira: ‘Musaka-edhe ndhila ya Yohova! Mulinyali-e ndhiladhee.’” 4 Juwau Namabadiza ali kokolani thitho alaleela vya ubadizo ninga izindiyelo yochinyuwa ira vyodawa vileveleliwe. 5 Moi e-no atu othene takalecha tatamo la Yudeya na othene takalecha mu Yerusalemu tanoodhowa wa liye. Juwau anoabadiza* mu i-nje wa Yordani thitho atwao tanoonga vyodawa viwa vari vaatu. 6 Juwau awarecha yowara ya uzoya wa ngamila na sintu la tembe yununimwee thitho adyecha madhombe na nuwi. 7 Liye alaleela ira: “Mutu unodha vasogolo vanga ngwakopolo kwaranya miyo thitho miyo kandili ofwanelela m’mungula sapatodhee. 8 Miyo nditoubadizani na ma-inje, mbwenye liye unodha ubadizani na zimu ochena.”

9 Malambo enao Yesu atoodha khumela wu Nazareti wau Galileya thitho atoobadiziwa na Juwau mu Yordani. 10 Angathavuile ma-injenimo, liye atoona dhulu udhuleyanga thitho zimu uthithanga ninga kangaiwa dham’gotela Yesu. 11 Moi e-no vatoovweya madhu okhumela dhulu oonga ira: “We uli Mwananga odhiveliwiwa thitho unondisangalali-a maningi.”

12 Hora yeniyene zimuo watoom’limbi-a ira adhowe kokolani. 13 Ee-no liye atookala kokolanimo malambo 40, awesedhiwanga na Satana. Kokolanimo mwatookala vinyama vya-angani thitho angelo tanoom’limbi-a.

14 Juwau angafungeliwile perezo, Yesu atoodhowa wu Galileya malaleela milanyu yapama ya Nlungu. 15 Liye aongecha ira: “Hora ikaathi-iwile itokwakwana thitho Umwene wa Nlungu utokwivela. Muchinyuwe thitho muroromele milanyu yapama.”

16 Vahora yawenda liye chereerani mwa bara la Galileya, Yesu atoona Simoni na balee aitaniwa Andreya, taponyedhanga makokotiwa baramo namwasa oi tali anamameza. 17 Ee-no Yesu atoawandela ira: “Mundi-arele thitho ndinousanduchani kala anamameza aatu.” 18 Hora yeniyene aliwa tatoo-iya makokotiwa nom’arela. 19 Angadhowile vasogolo vang’ono, atoona Yakobo mwana Zebedeyo na balee Juwau, tangali mwadiyani thitho tasonanga makokotiwa. 20 Hora yeniyene liye atoaitana. Ee-no aliwa tatoo-iya babiwa Zebedeyo mwadiyanimo vambo-i naatu aganyo nom’arela. 21 Othene tatookhumao nodhowa wu Kafarnau.

Dambo la Sabudu lingafiile, tatoovolowa sinagoga noroma funji-a. 22 Mwemo atu tatoodabwa maningi na moda wafunji-a liye, namwasa oi afunji-a ninga mutu wautongi, a-kala ninga alembi. 23 Vahora yeniyo, musinagoga mwiwamo mwatookala mutu aoni-iwa nyarwa na zimu othakala, thitho mutuo atookhuwa ira: 24 “N’nga munofuna n’ni wa i-yo, nyo Yesu wau Nazareti? N’nga mudhele dhaninonga? Miyo nditouidhiwani pama, nyo muli Ochena wa Nlungu!” 25 Mbwenye Yesu atoosumulula zimuwo ira: “Kamiyala, thitho ukhume mwa liye!” 26 Ee-no zimu othakaluo watom’pupi-a thitho watookhuwa maningi. Udhamale watookhuma mwa mutuo. 27 Atu othene tangaoni vyevi, tatoodabwa maningi moi tatooroma tapanya ira: “N’nga vyevi chini? Mafunji-edho enala mbamapya! Na mizimwene yothakala unaaitonga mwakopolo thitho inam’vwela.” 28 Ee-no limbililee latoovweya mombaranya maningi tatamo lothene la Galileya.

29 Vidhaire e-no aliwa tatookhuma sinagoganimo nodhowa nyumbani wa Simoni na Andreya. Yakobo na Juwau thitho tatoodhowa vambo-i naaliwa. 30 Mbwenye bongo-ee Simoni ali ogonathene namwasa ofeluwa. Mombaranya aliwa tatoom’mwandela Yesu vya-iyanuo. 31 Ee-no liye atoodhowa vali i-yanuo thitho atoom’inda dhandha nom’venyathi-a. Adhaire e-no i-yanuo atoila moi atoovenyathi noroma apiyela yodya.

32 Namaulo dhuwa lingavirile, atu tatooroma m’dhelana atu othene abulela na aoni-iwa nyarwa na viwanda. 33 Thitho atu othene a sidadimo tatoogumanyeya vanyumbanivo. 34 Ee-no Yesu atooili-a atu anjinji enao abulela marenda o-iyana-iyana thitho atookhumi-a viwanda vinjinji. Mbwenye karumeli-idhe ira viwandavyo vionge, namwasa oi vyanoom’mwidhiwa ira liye ngu Kristu.

35 Namaebe-i maningi undhe wa-anache, Yesu atoovenyathi nokhumela vandhe thitho atoodhowa wu limburo o-okala atu. Weo atooroma lobela. 36 Mbwenye Simoni naatu enango ana liye tatooroma m’sakasaka, 37 thitho tatoom’fwanya nom’mwandela ira: “Atu othene tanaausakasakani.” 38 Mbwenye liye atoawakula ira: “Dhoweni wu limburo n’nango. Nidhowe mamidhi avaduzi ira ndimalaleele thitho weo, namwasa oi ndadhele dhaira vyevi.” 39 Liye atoodhowadi thitho anolaleela masinagoga mwiwa mu Galileya mwethene nokhumi-a viwanda.

40 Weo thitho mutu mwinango wavikutwe atoofiya wa liye nokokora vathi m’sembezela ira: “Ndinoidhiwa ira akala munofuna, munooda ndiili-a.” 41 Yesu angavwide vyevyo, atoom’vwela tangaranga moi atoothapula dhandhalee nom’samela thitho atoom’mwandela ira: “Ee ndinofuna! Uile.” 42 Hora yeniyene vikutwevyee vyatoomala, thitho atooila. 43 Adhamale atoom’va-a malangi-o akopolo thitho hora yeniyene atom’mwandela ira adhowenga. 44 Yesu atom’mwandela ira: “Uire polepole, kuwandele mutu uliwethene vyevi. Mbwenye udhowe umadhioni-e wa mulimbo velela sembe thitho namwasa oi utoili-iwa, umavelele vyongo vyaongile Mose ira vikale umboni waaliwa.” 45 Mbwenye mutule angadhowile, atooroma onga valivothene vyevyo thitho atooroma laleela mwasuwo matatamo enango. Vyongo vyairile liyevi vyatooiri-a ira Yesu a-aodeve volowa sidadi nlilothene mooneya moi akala undhe o-okala atu. Mbwenye atu tanoodhave wa liye khumela vikhundu vyothene.

2 Mbwenye vangavirile malambo mangasi, Yesu atoodhowa okoka wu Kafarnau thitho atu tatoovwa ira uli vanyumba inango. 2 Ee-no atu anjinji tatoogumanyeya weo moi kavalive limburo lokaathi, namwasa oi atu tatoodhala navalangovene thitho liye atooroma alaleela milanyu yapama. 3 Moi e-no tatoom’dhelana mutu okwa vyano thitho atukuliwile naatu anai. 4 Mbwenye kataoda m’fii-a vali Yesu namwasa oinjiva waatu. Ee-no tatoopovola vadhulu molinyalina vali Yesu, thitho tangapovonle, tatoothithi-edhanavo kandala wa mutu okwa vyanule. 5 Yesu angaoni iroromelo iwa, atoom’mwandela mutu okwa vyanuo ira: “Mwanawe, vyodawavyaa vitoleveleliwa.” 6 Na-eno alembi enango tali vevo, tatooroma thuulela rimani mwiwa ira: 7 “Mwasiwa ngwan’ni mutula unoonga e-ni? Liye unaam’nyoza Nlungu. N’nga mbaani mwinango unalevelele vyodawa, kai Nlungu baa-i?” 8 Mbwenye hora yeniyene Yesu atoozindiyela rimanimwee ira aliwa tathuulela vyevyo thitho atoafuka ira: “Mwasiwa ngwan’ni munothuulela vyongo vyevi rimanimwinyu? 9 N’nga yo-orucha chini, kuwandela mutu okwa vyanula ira, ‘Vyodawavyaa vitoleveleliwa,’ venango onga ira, ‘Venyathi thitho utukule kandalaa uwende’? 10 Mbwenye ira muidhiwe ira Mwana mutu utokaana kopolo vailambo yavathi dholevelela vyodawa...” moi e-no atoom’mwandela mutu okwa vyanule ira: 11 “Ndinoongana we, venyathi, utukule kandalaa thitho udhowenga waninyu.” 12 Vingaireile e-no mutuo atoovenyathi, thitho hora yeniyene atootukula kandalee noroma wenda vari vaatu othene. Ee-no mwinji waatu watoodabwa maningi thitho watom’titimi-a Nlungu ira: “Vyongo ninga vyevi kaninarome vionavo.”

13 Yesu adhamale atoodhowa okoka chereerani mwa bara. Mwinji waatuo watooroma m’ara thitho liye atooroma afunji-a. 14 Aviranga, atoona Levi mwana Alfeu angakaathidhe skritorioni mokhomela misoko thitho atoom’mwandela ira: “Ukale nama-arelanga.” Hora yeniyene atoovenyathi nom’arela. 15 Hora inango vyadya aliwa vanyumba ya Levi, atu anjinji okhomi-a misoko na odawa, tanoodya na Yesu vambo-i na anamafunjedhee. Weo watookala atu anjinji tam’arela. 16 Mbwenye alembi a Afarisi, tangaoni ira Yesu unodya vambo-i naatu odawa thitho na okhomi-a misoko, tatooroma afuka anamafunjedhee ira: “Mwasiwa ngwan’ni namafunji-inyu unodya vambo-i naatu okhomi-a misoko thitho odawa?” 17 Yesu angavwide vyevi atoawakula ira: “Atu aingumi yapama katinofuneela infirimero, mbwenye obulela mbanom’funa. Kandadhele dhaitana atu olongomana, mbwenye odawa.”

18 Anamafunjedha a Juwau na Afarisi tanoosala udya. Ee-no alembi na Afarisi tatoodha wa liye dham’fuka ira: “Mwasiwa ngwan’ni anamafunjedha a Juwau na Afarisi tanosala udya, mbwenye anamafunjedhinyu katinosala udya?” 19 Yesu atoawakula ira: “N’nga afwee a namathela tanosala udya akala namatheluo uli vambo-i naaliwa? Akala namatheluo uli naaliwa vambo-i katinofwanela sala udya. 20 Mbwenye malambo anofiya oi namatheluo unodha khumi-iwavo vari viwa thitho vahora yeniyo tanodha sala udya. 21 Kavali mutu unosonela ichapa ya nguwo ipya va nguwo yawale. Aira vyevyo, ichapa ya nguwo ipiyo inooda kaula nguwo yawaliyo thitho kauwawo unowenjedheleya maningi. 22 Thitho mutu kano-ela vinyu m’pya mabudu atembe awale. Airana vyevyo, mabuduao anotweya moi vinyuo unobomeya thitho mabuduao anonongeya. Mbwenye atu tano-ela vinyu m’pya mabudu atembe mapya.”

23 Yesu avirangana mamindani atirigu vadambo la Sabudu, anamafunjedhee tatooroma vulula tirigu noroma udya. 24 Ee-no Afarisi tatoom’mwandela ira: “Kaing’ana! Mwasiwa ngwan’ni anamafunjedhaa tanoira vyongo vyo-ofwanela irana vadambo la Sabudu?” 25 Mbwenye liye atoawakula ira: “N’nga kamwalerile vyairile Davide naalombwana ana liye tangana ndhala thitho katana yongo iliyothene? 26 Vamwasa oonga vya Abiatara ndimuwa wa sembe, Davide atoovolowa m’mba mwa Nlungu thitho atoodya mapau a asembe oi mutu uliwethene kaafwanela udya movwelana na malamulo mbwenye asembe baa-i. Liye atootukula mapau enango nova-a alombwana ana liye vambo-i. N’nga nyo kamwalerile vya mwasa wen’na?” 27 Adhamale atoawandela ira: “Sabudu latookathei-iwa namwasa wa mutu, a-kala mutu lokota Sabudu. 28 Ee-no Mwana mutu ndi Mbwiye wa Sabudu.”

3 Yesu atoovolowa okoka musinagoga. Mwemo mwatookala mutu orangala dhandha. 2 Moi e-no Afarisi* tatooroma m’mwing’anechecha Yesu ira taone akala unom’mwili-a mutuo vadambo la Sabudu, naifunelo yoi tam’mombe landu. 3 Thitho liye atom’mwandela mutu orangala dhandhuo ira: “Venyathi udhe variva.” 4 Adhamale atoafuka ira: “N’nga malamulo anorumeli-a iranan’ni va dambo la Sabudu, irana yongo yapama venango yongo yothakala, vulumucha ingumi venango upha?” Mbwenye aliwa katawakunle yongo. 5 Yesu atoaing’ana mothakaleliwa thitho atookaana tangaranga maningi namwasa wa thakala wa mirimiwa. Adhamale atoom’mwandela mutuo ira: “Thapula dhandhalaa.” Liye atoolithapuladi thitho latookala pama. 6 Afarisi tangaoni vyevi tatookhuma thitho hora yeniyene tatoodhowa mavwelana na atu a-arela Herodi* ira tam’phe Yesu.

7 Mbwenye Yesu na anamafunjedhee tatookhumao nodhowa bara thitho mwinji waatu okhumela wu Galileya na wu Yudeya watoom’arela. 8 Thitho atu anjinji okhumela wu Yerusalemu, wu Idumeya, kombela la Yordani na okhumela visa vya Tiro na Sidoni, tatoovwa vyongo vyothene vyaira liye moi tatoodhowa wa liye. 9 Thitho liye atoowandela anamafunjedhee ira tam’dhelena mwadiya ung’ono oi agwelemo ira mwinji waatuo wa-am’finye. 10 Voi ali angaili-idhe atu anjinji, atu othene ana marenda malukhulu tatoom’gumanyeela ira tam’samele. 11 Masiki mizimu yothakala yam’mona, yanoodhigwi-a vathi vamethonivee nokhuwa ira: “Nyo muli Mwana Nlungu.” 12 Mbwenye mowelela welela liye anoiwandela mwakopolo ira kim’monge.

13 Adhamale atoogwela mwangoni noitana atu aafuna liye thitho aliwa tatoodhowa wa liye. 14 Moi e-no atoosakula gulu laatu okwakwana 12, oi atoava-a dhina loi arumiwee, ira tawendenga vambo-i na liye hora dhothene thitho ira aarumenga dhowa malaleela. 15 Thitho atoava-a kopolo ira takhumi-engana viwanda.

16 Gulu laatu 12 aasakunle liye ale, mwatookala Simoni, oi am’va-idhe thitho dhina loi Pedru, 17 Yakobo mwana Zebedeyo na balee Juwau (Ambilala atoava-a thitho dhina loi Boanege, loi linothapulela “Ana ndhari”), 18 Andreya, Filipi, Bartolumeu, Mateu, Tomasi, Yakobo mwana Alfeu, Tadeu, Simoni Kananiya,* 19 na Yudasi Isikarioti, oi vasogolovee atoom’dhimbinuela.

Adhamale Yesu atoovolowa m’mba. 20 Weo thitho mwinji waatu watoogumanyeya okoka, moi kaaodile udya navang’onovene. 21 Mbwenye abalee tangavwide vyevyo, tatoodhowa mam’inda namwasa oi aliwa taongecha ira: “Utokaana mi-ala.” 22 Thitho alembi akhumenle wu Yerusalemu taonga ira: “Utokaana Belizebule,* thitho unokhumi-a viwanda na kopolo dha namatonga wa viwanda.” 23 Ee-no angamadhi aitana atoaongana vo-indi-edha basa vifwanfwani-o ira: “N’nga Satana unakhumi-e a-vi Satana? 24 Akala umwene utogaweya, umwene wenuo kunodimbela. 25 Thitho akala nyumba itogaweya, nyumba yeniyo inogwa. 26 Mofwanafwana na vyevi, akala Satana utodhidhimbinuela ekhene thitho ngogaweya, kanodimbela mbwenye unaa magomelo. 27 Onga vyaimbarimbari, kavali mutu unavolowe m’mba mwa mutu wakopolo nouba vyongovyee akala voroma kam’mangile mutu wakopoluo. Aira e-no panaode liye tukula vyongo m’mbamo. 28 Mwaimbarimbari ndinouwandelani ira a-ima aatu anodha leveleliwa vyongo vyothene, masiki taire vyodawa vyoi a-vi venango onga madhu onyoza oi a-vi. 29 Mbwenye mutu uliwethene unonyoza zimu ochena, kanodha leveleliwa modhowa nodhowa, mbwenye unodha kaana landu wa yodawa yo-oleveleliwa.” 30 Yesu atoonga vyevi namwasa oi atu tanoom’monga ira: “Utokaana zimu othakala.”

31 Moi e-no vatoofiya m’mee na abalee thitho tatooimela vandhe noruma mutu ira amam’mwitane. 32 Mwinji waatu watookaathi mom’rungunuwa thitho atwao tatoom’mwandela ira: “M’minyu na abalinyu tali vandheva thitho tanaaufunani. 33 Mbwenye liye atoawakula ira: “N’nga m’manga na abalanga mbaani? 34 Adhamale atooing’ana mwinji waatu wakaathidhe mom’rungunuale noonga ira: “ Kaing’anani! M’manga na abalanga mbaala. 35 Mutu uliwethene unoirana vinofuna Nlungu, wenuo ndi balanga, rongolanga na m’manga.”

4 Yesu atooroma funji-a okoka chereerani mwa bara thitho mwinji waatu watoogumanyeya duzi na liye. Ee-no liye atoogwela mwadiyani nokaathi mwemo undendai vang’ono naatwao, mbwenye mwinji othene waatwao watookala chereerani mwa bariyo. 2 Thitho atooroma afunji-a vyongo vinjinji vo-indi-edha basa vifwanafwani-o. Voafunji-avo aawandela ira: 3 “Kavuruwanani! Mulimbo dhala mbeu atoodhowa madhala mbeu. 4 Vahora yadhala liye, mbeu dhinango dhagwele khundu mwa ndhila thitho watoodha mbalame dhadhidya. 5 Mbeu dhinango dhagwele vamabweni voi kavali mateya okwakwanela thitho dhatoomela mombaranya namwasa oi mateyao katadi-ile. 6 Mbwenye dhuwa langakhumile maningi, mbeudho dhatoonyala thitho uvya na dhuwa namwasa oi kadhana michichi. 7 Mbeu dhinango dhagwele vamingani thitho mingadho dhatoulukhula noimwanani-a mbeudho ulukhula, moi kadhava-ile yova-a iliyothene. 8 Mbwenye dhinango dhagwele vamateyani apama thitho dhatoomela noulukhula moi dhatooroma va-a vyova-a. Mbeu inango yatoova-a vyova-a 30, inango 60 thitho inango 100.” 9 Adhamale atoowenjedhela madhu oi: “Mutu una mabaru ovwa, avwe.”

10 Vahora yali liye vaekhene, atu enango tali duzi na liye vambo-i naarumiwi 12 ale tatooroma m’fuka vyokhuza vifwanafwani-o vile. 11 Liye atoawandela ira: “Nyo mutova-iwa ngari yooda vwechecha masegeredo opambuleya a Umwene wa Nlungu. Mbwenye atu enango tanowandeliwa vyongo vyothene vyevi vo-indi-edha basa vifwanafwani-o, 12 ira taing’anenga mbwenye ta-aonenga. Uvwa tavwenga mbwenye ta-azindiyelenga thapulelawee. Thitho ira ta-adhimbinuwe noleveleliwa.” 13 Liye atoawandela thitho ira: “Akala kamunovwechecha ifwanafwani-o ila, n’nga munavwecheche a-vi vifwanafwani-o vinangovi?

14 “Mulimbo dhaluo unodhala madhu a Nlungu. 15 Ee-no mbeu dhinogwela khundu mwandhila ndi madhu adhaliwile mwaatu oi tavwa madhwao, Satana unodha dhakhumi-amo madhu adhaliwile mwaaliwa. 16 Mofwanafwana na vyevi, mbeu dhidhaliwile vamabweni ndi madhu adhaliwile mwaatu oi tavwa madhwao tanoavuruwana mosangalala. 17 Mbwenye tanokala o-okaana michichi rimani mwiwa thitho tanodhowanave dhowa vasogolo wahora yoyeva. Moi e-no taroma ruchi-iwa venango a-ra-ariwa namwasa wa madhwao, tanofooka. 18 Vatokala thitho mbeu dhinango dhinodhaliwa vamingani. Enala mbaatu tanovwa madhu, 19 mbwenye vyokhumbanyi-a vya ingumi yamalamboano* thitho kopolo ya fuma inonami-a nofuna vyongo vyothene, vinoimwanani-a madhwao ulukhula na-ava-a vyova-a. 20 Vomari-a, mbeu dhadhaliwile vamateya apama mbaatu anovuruwana madhu thitho avwechecha pama nova-a vyova-a, mwinango unova-a 30, mwinango 60 thitho mwinango 100.”

21 Liye atoawandela thitho ira: “N’nga atu ta-indi-a nyale tanoikunela na gogoda venango i-ela vathi va kama? Mbwenye tanoi-ela va yo-elavo nyale. 22 Namwasa oi kavali yongo yolokotiwa inofuna dhakonda a-idhiweya thitho kavali yongo yolokotiwa mwasegeredo maningi inofuna dhakonda a-oniwa. 23 Mutu una mabaru ovwa, avwe.”

24 Atoodhowanave awandela ira: “Muvuruwane pama vinouwandelani miyovi. Mwezo unopimananyo, nanyoene thitho munodha pimeliwana wenuo. Ee anodha uwenjedhelani vyongo vyoinjiva. 25 Namwasa oi mutu una vyongo unodha va-iwa vyoinjiva, mbwenye mutu ukondile a-kaana unodha wakiwa masiki vinothuulela liye ira utovikaana.”

26 Liye atoodhowanave onga ira: “Umwene wa Nlungu uli ninga mwemo mutu munookela liye mbeu vamateyani. 27 Nama-iyu mutu unogona, undhe wacha ungovenyathi thitho mbeudho dhinomela noulukhula. Mbwenye liye kanoidhiwa moda unoireela vyevi. 28 Mwavang’ono navang’ono, mbeu dhinoulukhula nova-a vyova-a. Yoroma tirigu unoulukhula amala unokhuma njeri, vakhomonivee mbeu dhowarala dha tirigu dhinooneela. 29 Mbwenye mbeudho dhawarala liye unodhikweza na ikwakwa, namwasa oi hora yo-anda itofiya.”

30 Liye atoodhowanave onga ira: “N’nga Umwene wa Nlungu niufwanafwani-edhe nan’ni, venango niuonge na ifwanafwani-o yoi a-vi? 31 Uli ninga isimbeu ya mostarda yoi vahora inodhaliwa aliwa inokala ing’ono maningi mwa mbeu dhothene dha vailambo yavathi. 32 Mbwenye yadhaliwa, inomela noulukhula kwaranya mbeu dhothene dha dimba thitho inokaana tambi dhilukhulu, moi mbalame dha dhulu dhinofwanyamo limburo na ruthi.”

33 Liye atoawandela madhu a Nlungu vo-indi-edha basa vifwanafwani-o vinjinji vyolandana na vyevi, movwelana na mwaode aliwa vwechecha. 34 Mwaimbarimbari, hora dhothene liye anoaongana vo-indi-edha basa vifwanafwani-o, mbwenye takala vaokhene liye anoawandela anamafunjedhee vyongo vyothene.

35 Dambo lelo namaulo, liye atoawandela anamafunjedhee ira: “Dhoweni nivandelele kombela n’nangolo.” 36 Ee-no angawandenle mwinji waatule ira udhowenga, anamafunjedha vambo-i na liye tatookhuma na mwadiya wagwenle liye ule, thitho tatookaana myadiya inango. 37 Adhamale baramo mwatooromeya lipevo nlukhulu thitho mabimbi anoovolocha ma-inje mwadiyanimo, moi mwadiya wa-adhi vang’ono funa bwina. 38 Mbwenye Yesu ali nduli mwa mwadiya agonanga angasamenle sago. Ee-no aliwa tatoom’venyathi-a nom’fuka ira: “Namafunji-a, n’nga kamunoona ira ninofuna wukwa?” 39 Angavwide vyevi atoovenyathi nosumulula lipevolo thitho atoowandela bariyo ira: “Parari! Ufwaseye!” Angaongile e-no, lipevolo latooparari thitho baramo mwatoofwaseya. 40 Moi e-no liye atoafuka ira: “Mwasiwa ngwan’ni munoova e-ni, n’nga kamunakaenave iroromelo?” 41 Mbwenye aliwa tatoova maningi thitho tatooroma fukana ira: “N’nga mutu wen’na ngoi a-vi? Lipevo na bara vinooda m’vwela.”

5 Adhamale aliwa tatoofiya kombela n’nango la bara, isa ya Jerazeno. 2 Thitho Yesu angathithile mwadiyani, atoogumanana mutu aoni-iwa nyarwa na zimu othakala akhumanga masiyeni. 3 Liye adhiveliwecha kalanga masiyenio, thitho khumela walelene kavali mutu aodecha m’manga masiki na kureti liye a-padha. 4 Fendo dhinjinji dhene liye atoomangiwavo matandaza thitho na makureti, mbwenye anoopadhecha makuretiao noundha matandazao. Thitho kavali mutu aoda m’gonji-a. 5 Moi hora dhothene, nathana nama-iyu, anookhuwa masiyeni na myangoni nodhiphei-a na mabwe. 6 Mbwenye angaoni Yesu vandendai, atoom’tamangela nom’kokorela. 7 Adhamale atookhuwa mwakopolo ira: “N’nga munofuna n’ni wa miyo, Yesu Mwana Nlungu Wadhuludhulu? Ndinoulumbeli-ani vali Nlungu ira kamundioni-e nyarwa.” 8 Namwasa oi Yesu awandela zimuo ira: “We zimu othakala, ukhumemo mwa mutula.” 9 Moi e-no Yesu atoom’fuka mutuo ira: “Dhinalaa uli ani?” Liye ongowakhula ira: “Dhina langa ndili Mwinji namwasa oi nili anjinji.” 10 Thitho atoodhowanave m’sembezela Yesu ira a-atumize mizimwiyo undendai na isa yeyo.

11 Moi e-no vatookala kumbi wa nguluwe wadya chindo mwamwango. 12 Ee-no mizimwiyo yatoom’sembezela Yesu ira: “Munitumize ira nimakalenga mwanguluwemo.” 13 Ee-no liye atooirumeli-a. Adhaire e-no mizimu yothakaliyo yatookhuma mavolowa mwanguluwedho thitho nguluwe dhothene, dhatootamangela pedi nolupela bara. Nguluwedho dhalivo dhowandamela 2.000 thitho dhatoobwina baramo. 14 Mbwenye alimbo kumbiza vifuyovyo, tatootawa nodhowa maonga vyevi mu sidadi namamidhi thitho atu tatoodha dhaona vyaireilevyo. 15 Ee-no tatoofiya wali Yesu thitho tatoom’mona mutu aoni-iwa nyarwa na viwandule, oi voroma ana mwinji wa mizimu yothakala. Tatoom’mona angakaathidhe vathi, angawarile pama thitho mathuulelwee angali apama moi aliwa tatoova. 16 Mbwenye atu taoni vyairile Yesuvyo, tatoowandela atu tadhidheao vyamwireele mutu aoni-iwa nyarwa na viwandule thitho na nguluwe dhile. 17 Ee-no atwao tatooroma m’sembezela Yesu ira akhumeo isaniiwao.

18 Moi e-no Yesu agwelanga mwadiyani, mutu aoni-iwa nyarwa na viwandule, atoom’sembezela ira am’dhowena vambo-i. 19 Yesu kam’rumeli-idhe mbwenye atoom’mwandela ira: “Udhowe nyumbani waabalaa thitho umaawandele viuwirele Yohova na tangaranga dhiuthonyi-edhe liye.” 20 Ee-no mutule atoodhowa noroma laleela mu Dekapoli* vyongo vyothene vyam’mwirele Yesu, moi atu othene tatoodabwa maningi.

21 Yesu angawelenle okoka na mwadiya kombela n’nango, mwinji nlukhulu waatu watoogumanyeya wa liye thitho liye ali chereerani mwa bara. 22 Adhamale m’mbo-i mwa anamasogolela a sinagoga, dhinalee Jairo, atoofiya. Angam’moni atookokora duzi namanyalo a Yesu. 23 Liye atoom’sembezela mowelela welela ira: “Mwananga wa i-yana unaabulela maningi.* Pepani dhoweni mumam’ele mandha ira aile nokaana ingumi.” 24 Vidhaire ee-no Yesu atoom’dhowanee vambo-i, thitho mwinji nlukhulu waatu watoom’arela nom’finyanga.

25 Na-eno vatookala i-yana mwinango abulela marenda okhumi-a sangiri wa vyawa 12. 26 Angalive ira atoosaka maifirimero, mbwenye liye atoorucheya maningi. Liye atoononga kobiridhee dhothene mbwenye kailile, malomwee marendao airave simbwa. 27 Angavwide vyokhuza Yesu, atoodhowa mathanganeela na mwinji waatuo mbwenye adhele na nduli wa Yesu, moi e-no atoo-inda nguwee yaundhe. 28 Atooira vyevi namwasa oi rimanimwee athuulela ira: “Nda-inda nguwee yaundhila baa-i, ndinoila.” 29 Hora yeniyene urendee okhuma sangirule watooila thitho manungonimwee atoovivwa ira utoila wu marendee malukhulwale.

30 Hora yeniyene Yesu atoozindiyela ira kopolo yatookhuma manungonimwee thitho atoodhimbinuwa nofuka mwinji waatuo ira: “N’nga mbaani u-indile nguwanga yaundhe?” 31 Mbwenye anamafunjedhee tatoom’mwandela ira: “Nyo thitho munoona ira atu othene tanaaufinyani, nga munofuka ira, ‘Mbaani undi-indile?’” 32 Mbwenye liye anoing’anave ira am’mone mutu airile vyevi. 33 I-yanule atoova noroma ngurumela angaoni vyam’mwireele, thitho atoodhowa makokora vali Yesu nom’mwandela vyothene. 34 Liye atoom’mwandela i-yanuo ira: “Mwanawe, iroromeloyaa itooili-a. Udhowe mwarendele thitho marendaa malukhulwao aile.”

35 Angali wari moonga, vatoofiya alombwana enango okhumela nyumbani wa namasogolela sinagogule thitho tatoom’mwandela ira: “Mwaninyule utokwa! Ka-iyeni namafunji-ula kamum’moni-e nyarwa.” 36 Mbwenye Yesu atoovwa vyaonga aliwavyo thitho atoom’mwandela namasogolela sinagoguo ira: “Kuove, ukaena iroromelo baa-i.” 37 Vahora yeniyo kaarumeli-idheve mutu uliwethene ira am’arele khumi-avo Pedru, Yakobo na balee Juwau.

38 Ee-no Yesu atoofiya va nyumbani ya namasogolela sinagoga thitho atoovwa dugudugu atu talanga nodumbela maningi. 39 Angavolowile m’mbamo, atoafuka atwao ira: “Mwasiwa ngwan’ni muli dugudugu thitho ula e-ni? Mwanula kakwide, mbwenye unaagona.” 40 Angaongile vyevi, atwao tatooroma m’theya monyoza. Mbwenye angaakhumi-idhe othene, atootukula babee mwanuo na m’mee vambo-i na anamafunjedhee ale thitho atoodhowa wagoni mwanuo. 41 Moi e-no atoo-inda dhandha la mwanuo noonga ira: “Talita kumi.” Madhu enala anothapulela ira: “Sikanawe, ndinoonga na we, ‘Venyathi!’” 42 Hora yeniyene sikanuo atoovenyathi noroma wenda. (Sikanuo ana vyawa 12.) Thitho atwao tatoosangalala maningi. 43 Mbwenye liye atoawandela mowelela welela* ira katiwandele mutu uliwethene vyevi. Adhamale atoawandela ira tam’va-e sikanuo yodya.

6 Adhamale atookhuma weo nodhowa isa ya waniwa thitho anamafunjedhee tatoom’arela. 2 Lingafiile dambo la Sabudu, liye atooroma fuji-a mu sinagoga. Atu anjinji tam’vuruwana tatoodabwa thitho tatoonga ira: “N’nga mutu wen’na vyongo vyevi uvikhumilena wani? Mwasiwa ngwan’ni utova-iwa zelu dhedhi ira aodenga irana mabasa akopolo? 3 N’nga wen’na kai mesili osemule, n’nga m’mee kai Mariya, thitho abalee kai Yakobo, Yosefi, Yudasi na Simoni? N’nga arongolee kai ana i-yo vanwala?” Ee-no tatooroma m’thakaleliwanee. 4 Mbwenye Yesu atoawandela ira: “Namaongela kanolemeziwa waniwa, nee naabalee, nee vandheviwa mbwenye wu limburo n’nango.” 5 Ee-no kaodile irana mabasa akopolo aliothene weo, mbwenye a-enle mandha vaatu olengeseya abulela noaili-a. 6 Mwaimbarimbari liye atoodabwa ona ira atwao katana iroromelo. Ee-no arungunuwile mamidhi avaduzi nofunji-a.

7 Adhamale atooitana anamafunjedhee 12 ale, noroma aruma ambili ambili thitho atoava-a kopolo ira taodenga khumi-a mizimu yothakala. 8 Thitho atoawandela ira katitukule yongo vaulendwiuo mbwenye golomondo baa-i. Atoawandela ira katitukule pau, mabudu a vyodya venango kobiri mapastani mwiwa, 9 mbwenye ira taware sapato thitho ira ta-aware nguwo mbili. 10 Thitho atoawandela ira: “Mwafiya vanyumbani iliyothene, mukalenga vanyumbanivo fiyedha hora yokhuma weo yakwakwana. 11 Uliwethene unokonda atu uwachelani venango uvuruwanani mwakhumanga weo mugume tumbulu manyaloniwinyu, ira ukale umboni waaliwa.” 12 Ee-no tatoodhowa malaleela ira atu tachinyuwe, 13 thitho tatookhumi-a viwanda vinjinji, dholi-a makhura atu anjinji tabulela, noaili-a.

14 Moi e-no mwene Herodi atoovwa vyevi namwasa oi dhina la Yesu latoovweya maningi, thitho atu taonga ira: “Juwau Namabadiza utovenyathi muukwani, ngumwasiwa unoira mabasa akopolo.” 15 Mbwenye atu enango taonga ira: “Ndi Eliya.” Thitho atu enango taonga ira: “Ndinamaongela ninga mwali anamaongela awale”. 16 Mbwenye Herodi angavwide vya Yesu atoonga ira: “Mwaimbarimbari Juwau agwandi-idhe miyo murule, utovenyathi-iwadi.” 17 Liye atoonga vyevi namwasa oi Heroduo atooruma atu ira tamam’mange Juwau nom’fungela perezo, namwasa oi Herodi athenle Erodiya i-yana wa balee Filipi. 18 Atooira vyevi namwasa oi Juwau anoom’mwandelecha Herodi ira: “Pyo-orumeli-iwa ira muthele i-yana wa balinyu.” 19 Namwasa wa vyevi, Erodiya anom’mwidanana maningi Juwau thitho anofuna m’pha, mbwenye kaaoda irana vyevyo. 20 Herodi anoom’lemeza Juwau namwasa oi anooidhiwa ira ndi mutu olongomana na ochena, thitho anoom’vunela. Angavwide vyaonga Juwau, atoogomiwa luso, mbwenye atoodhowanave m’vuruwana mosangalala.

21 Ee-no dambo loi Erodiya akwakwaneli-edhe vyafuna liye, latoofiya. Leli ali dambo lothuulela baliwa wa Herodi thitho atoasaka-edhela yodya andimuwa ta-arela Herodi, andimuwa aanyakondo na atu ovweya maningi mu Galileya. 22 Moi e-no mwana wa i-yana wa Erodiya atoovolowa ongoina, moi atoom’sangalali-a Herodi na atu tadya vambo-i na liye. Ee-no mwene atoom’mwandela sikanuo ira: “Undivepe iliyothene inofunawee thitho ndinouva-a.” 23 Mwaimbarimbari, liye atoolumbela ira: “Yongo iliyothene inofunawee ndivepa ndinouva-a, masiki ikhundu ya umwenangula.” 24 Ee-no sikanuo atookhuma dhowa mafuka m’mee ira: “N’nga ndimavepe n’ni?” M’meuo atoom’mwandela ira: “Umavepe muru wa Juwau Namabadiza.” 25 Hora yeniyo sikanuo atoodhowa mombaranya wa mwenuo mam’vepa ira: “Ndinofuna ira mundiva-e muru wa Juwau Namabadiza paratoni chineneeva.” 26 Angalive ira mwene atoosukwala maningi, mbwenye liye kaakondile vothuulela lumbeloleenle thitho na alendwee ale. 27 Ee-no hora yeniyene, mwene atooruma nyakondo amwing’anela nom’mwandela ira am’dhelena muru wa Juwau. Liye atoodhowa magwanda muru wa Juwau perezonimo, 28 noudhana paratoni. Moi e-no atoom’va-a sikan’ne thitho sikanuo atoodhowa mam’va-a m’mee. 29 Anamafunjedhee tangavwide vyevyo tatoodha dhatukula tembwee nodhowa mau-ela masiyeni.

30 Arumiwi tatoogumanyeya wa Yesu nom’mwandela vyongo vyothene vyairile aliwa na vyafunji-idhe aliwa. 31 Liye atoawandela ira: “Nyo mudhe uno nidhowe wu limburo lo-okala atu ira mumavume vang’ono.” Namwasa oi atu anjinji tanoodha tongodhowanga thitho katanave hora yoi tavume venango hora yoi tadye. 32 Moi ee-no tatoogwela mwadiya nodhowa wu limburo lo-okala atu. 33 Mbwenye atu tatoaona takhumangavo thitho atu anjinji tatooviidhiwa vyevyo. Ee-no atu okhumela masidadi othene tatootamangela weo namendo moi atwao mbaromile fiyavo valimburonivo. 34 Mbwenye angathithile mwadiyani, atoona mwinji nlukhulu waatu thitho atoavwela tangaranga, namwasa oi tali ninga mabila o-okaana namakumbiza. Moi atooroma afunji-a vyongo vinjinji.

35 Moi e-no dhuwa lingavirile, anamafunjedhee tatoodha wa liye noonga ira: “Uno kauli atu thitho hora itovira. 36 Mwawandele atwala ira tadhowe mamidhi avaduzi na visa vyorungunuwa ira tamagule vyodya ira tadye.” 37 Mbwenye liye atoawakhula ira: “Nyo mwaava-e vyodya.” Yesu angaongile vyevi, aliwa tatoom’fuka ira: “N’nga i-yo ninooda magula mapau a kobiri yokwakwana madenariyo 200 noava-a atwala ira tadye?” 38 Liye atoafuka ira: “Muna mapau mangasi? Mudhowe mumaaone!” Tangaaoni tatoonga ira: “Vali mapau mathanu na somba mbili.” 39 Adhamale atoawandela atwao ira takaathi magurupu vamalachi obitimela. 40 Thitho tatookaathidi, magurupu aatu 100 enango 50. 41 Moi e-no atootukula mapau mathanu na somba mbili dhile liye ing’ana dhulu nolobela. Adhamale atoomeyameya mapawao noava-a anamafunjedhee ira taava-e atwao, thitho atoomeyameya somba mbili dhile noagawedha atu othene. 42 Ee-no othene tatoodya norumbala, 43 thitho tatoogumanya mapau o-ala okwakwana migogoda 12, a-lengesa somba. 44 Atu adyide mapawao, talivo alombwana okwakwana 5.000.

45 Adhamale, Yesu atoawandela anamafunjedhee mombaranya ira tagwele mwadiya nosogola dhowa kombela n’nango duzi na wu Betisaida. Mbwenye liye ato-alela naifunelo yoi awandele atwao ira tadhowenga waniwa. 46 Adhamale awandela atwao ira tadhowenga, atoogwela mwangoni ekhene malobela. 47 Dhuwa lingavirile, mwadiyule wali ungafiile vari va bara, mbwenye liye ali ekhene rundani. 48 Yesu angaoni anamafunjedhao tachapanga mwadiya morucheya namwasa olimbanana lipevo lakopolo, liye atoa-ara awendanga vadhulu va bara. Enala ali mabingu ocha.* Mbwenye anamafunjedhao taona ninga Yesu afuna aakwaranye. 49 Tangam’moni awendanga vabaranivo, anamafunjedhao tatoothuulela ira: “Mwaimbarimbari enala mbamasopenya!” Thitho tatookhuwa mogweli-a madhu. 50 Tatooira vyevi namwasa oi othene tatoom’mona thitho tatoova. Mbwenye hora yeniyene liye atoawandela ira: “Mukurudheye! Kamuove, ndimiyo.” 51 Moi e-no Yesu atoogwela mwadiyanimo thitho lipevolo latooparari. Anamafunjedhao tangaoni vyevi tatoodabwa maningi. 52 Namwasa oi katavwechechile thapulela wamapau ale, aliwa tanoorucheyave ira tavwecheche vyongo vyothene.

53 Tangavandenle nofiya rundani, tatoofiya wu Jenezareti noimeli-a mwadiyuo chereerani mwa bara. 54 Mbwenye Yesu adhathithe mwadiyanimo, atu tatoom’zindiyela. 55 Ee-no atu tatooroma tamanga wu na wu isa yothene yeyo noroma tukula vakandalani atu othene tabulela noadhowana wali Yesu. 56 Moi e-no avolowa mamidhi venango masidadi na visa vyorungunuwa, atu tanoodhana atu obulela vamerekado. Aliwa tanoom’sembezela ira ta-inde usalu opota wanguwee yaundhe thitho atu othene tau-indile, tatooila.

7 Moi e-no Afarisi na alembi enango akhumenle wu Yerusalemu tatoogumanyeya wa Yesu. 2 E-no aliwa tatoona enango mwa anamafunjedha a Yesu tadyanga yodya namandhani mothakali-iwa, venango ira mo-o-ambamo mandhani.* 3 (Afarisi na Ayuda othene katinodya ta-ana-ambemo mandhani fii-a viguguni, vo-arela sanganiko dhaanamabala. 4 Thitho tawela khumela merkado, katinodya ta-ana-ambe. Vatokala sanganiko dhinjinji dhedho dhawandeliwile aliwa thitho tanaadhi-arela, ninga bwini-a makopo ma-injeni, mino na viya vyakuwa.) 5 Ee-no Afarisi na alembala tatoom’fuka Yesu ira: “Mwasiwa ngwan’ni anamafunjedhinyu katino-arela sanganiko dhaanamabala, mbwenye anodya yodya na mandhani mothakali-iwa?” 6 Liye atoawakula ira: “Esaya atooro-edha vyaimbarimbari vyokhuza nyo atu ainyengo movwelana na vyaongile malemba ira, ‘Atwala anondilemeza na milomwiwa baa-i, mbwenye mirimiwa ili undendai na miyo. 7 Yongo iliyothene inoira aliwa vondilambela cho-okaana basa, namwasa oi anofunji-a malamulo aatu kala ninga malamulo a Nlungu.’ 8 Munopwaza malamulo a Nlungu nokamelanga sanganiko dhaatu.”

9 Thitho atoawandela ira: “Mowenjela munopwaza malamulo a Nlungu ira mu-arelenga sanganiko dhinyu. 10 Mofwanafwani-a, Mose aongile ira, ‘Mulemezenga babinyu nam’minyu,’ thitho aongile ira, ‘Mutu uliwethene om’mongela babee venango m’mee madhu aiburutu unofwanela phiwa.’ 11 Mbwenye nyo munoongecha ira, ‘Mutu am’mwandela babee venango m’mee ira: “Yongo iliyothene ina miyo yafuna miyo ukami-anani ndi kobani, (thapulela ira yotuva yoi ndivelele wa Nlungu),” 12 nyo kamunorumeli-ave ira mutuo am’mwirele babee venango m’mee yongo iliyothene. 13 Mwaira vyevi, munoiri-a ira madhu a Nlungu akale o-okaana basa namwasa wa sanganiko dhinyu dhivelenle nyo waatu. Thitho munoira vyongo vinjinji ninga vyevi.” 14 Angaongile vyevyo, atooitana okoka mwinji waatuo ira udhe wa liye thitho atoawandela ira: “Mundivuruwane nyo mwethene thitho muvwecheche thapulelawee. 15 Kavali yongo iliyothene inokhumela undhe wa mutu novolowa manungonimwee inam’thakali-e mutu. Mbwenye vyongo vinokhuma mwa mutu ndivinothakali-a mutu.” 16 ——

17 Yesu angakhumile va mwinji waatuo, atoodhowa mavoluwa nyumba inango, thitho anamafunjedhee tatooroma m’fuka vyaifwanafwani-oile. 18 Ee-no liye atoafuka ira: “N’nga nanyeene thitho muli o-ozindiyela ninga aliwa? N’nga nyo kamunoidhiwa ira yongo iliyothene ili undhe yavolowa mwa mutu kinom’thakali-a? 19 Vili ee-no namwasa oi kinovirana rimanimwee mbwenye m’mbanimwee thitho inamatatiliwe mutu adhowa chimbuzini.” Namadhu enala Yesu atoonga ira vyodya vyothene pyochena. 20 Liye atoonga thitho ira: “Yongo inokhumela manungoni mwa mutu kinothakali-a mutu. 21 Namwasa oi mirimani mwaatu munokhuma mathuulelo othakala ninga: Vyamararuo* uba, vyopha atu, 22 unyambi,* idyani, irana vyongo vyothakala, inyengo, kalelo lova-a manyadho, bivu, madhu onyoza, dhigweli-a thitho irana vyongo mo-okaana zelu. 23 Vyongo vyothakala vyothene vyevi, vinokhumela rimani mwa mutu thitho vinom’thakali-a.”

24 Yesu angakhumile weo atoodhowa visa vya Tiro na Sidoni. Weo atoodhowa mavolowa nyumba inango thitho kafun’ne ira mutu uliwethene aidhiwe ira liye uli weo. Mbwenye atu tatooviidhiwa. 25 Hora yeniyene, i-yana mwinango oi ana mwanee wa i-yana aoni-iwa nyarwa na zimu othakala, atoovwa vya Yesu thitho atoodha dhakokora vamanyalonivee. 26 I-yanula ali wa Igiriki wa Isirofenisiya. Liye atoovepa Yesu mowelela welela ira akhumi-e iwanda yaoni-a nyarwa mwaneeuo. 27 Mbwenye Yesu atoom’mwandela i-yanuo ira: “Yoroma, vinofuneya ira a-ima taromese rumbala, namwasa oi kai pama tukula yodya ya a-ima va-a visianambwa.” 28 Mbwenye i-yanuo atom’mwakula ira: “Ee mbwiyeni, mbwenye visianambwa vinodya vinyenyeri vinogwi-a a-imao chindo mwa meza.” 29 Yesu angavwide vyevyo, atoom’mwandela i-yanuo ira: “Namwasa oi utoonga vyevi, udhowe iwandayo itokhuma mwa mwanaauo.” 30 Ee-no atoodhowa nyumbaniwee thitho atoofwanya mwaneuo angagonathidhe vatalimbani iwandiyo yangakhumile.

31 Vahora yakhuma Yesu wu isa ya Tiro dhowanga wu bara la Galileya, avirilena wu Sidoni na isa ya Dekapoli.* 32 Weo atu tatoom’dhelana mutu o-ovwa* na a-onga. Aliwa tatoom’vepa ira a-ele dhandhalee vamutuo. 33 Mbwenye liye atoom’tukula mutuo nom’dhowanee vakhundu. Adhaire e-no atoovolocha vibunovyee mabaruni mwa mutuo, thitho angathurele vibunovyee atoosameli-a lumi la mutuo. 34 Adhaire e-no atooing’ana dhulu novuma mwakopolo, moi e-no atoom’mwandela mutuo ira: “Efata,” thapulela ira, “dhuleya.” 35 Adhaire e-no, mabarwee tatoodhuleya thitho urendee o-oonguo watoomalelatu, moi atooroma onga pama. 36 Moi e-no atoawandela ira katiwandele mutu uliwethene vyevyo. Mbwenye Yesu adhaawandele mwakopolo ira katiwandele mutu uliwethene, paevo vasimbwa aliwa vionga maningi. 37 Mwaimbarimbari aliwa tatoodabwa maningi noonga ira: “Liye utoira vyongo vyothene mwapama. Masiki atu ana urenda o-ovwa anaauvwa thitho ana urenda o-oonga anaaonga.”

8 Malambo enao mwinji waatu watoogumanyeya okoka, mbwenye kwaana yodya. Moi e-no Yesu atooitana anamafunjedhee noawandela ira: 2 “Mwinji waatula unaandivwi-a tangaranga, namwasa oi ukanle na miyo wa malambo mararu thitho khuna yodya. 3 Ndaawandela ira tadhowenga waniwa tangali na ndhala, tano-ileya vandhila. Thitho enango mwaaliwa takhumele undendai maningi.” 4 Mbwenye anamafunjedhee tatoom’mwakhula ira: “Uno ndiundendai naatu, n’nga mutu unafwanye wani mapau okwakwana atu othene enala?” 5 Ee-no Yesu atoafuka ira: “N’nga muna mapau mangasi?” Aliwa tatoowakhula ira: “Nina mapau 7.” 6 Moi e-no atoawandela atwao ira takaathi vathi. Adhamale, atootukula mapau 7 ale nolobela. Adhaire e-no atoameya meya noroma avelela wa anamafunjedhee ira tagawe, thitho aliwa tatoogawela mwinji waatuo. 7 Anamafunjedhao tatookaana visisomba vyolengeseya thitho Yesu angaviraeli-idhe, atoawandela ira tagawele okoka atwao. 8 Ee-no atu othene enao tatoodya norumbala moi vyo-ala tatoovigumanya thitho vyatoodhala migogoda milukhulu milukhulu 7. 9 Alombwana adyide ali okwakwana 4.000. Moi e-no Yesu atoawandela ira tadhowenga.

10 Hora yeniyo liye atoogwela mwadiya vambo-i na anamafunjedhee nofiya isa ya Dalimanuta. 11 Weo watoofiya Afarisi thitho tatooroma m’runi-a Yesu. Vofuna m’mwesedha, aliwa tafuna ira liye aaoni-e izindiyelo yadhulu. 12 Ee-no atoovuma mwakopolo noonga ira: “Mwasiwa ngwan’ni mbumbila inofunechecha izindiyelo? Mwaimbarimbari ndinouwandelani ira mbumbila kinodha oni-iwa izindiyelo iliyothene.” 13 Angaongile vyevi, atoa-iya nogwela okoka mwadiya dhowa kombela n’nango.

14 Mbwenye aliwa tatoodiwala tukula mapau, e-no katana yongo iliyothene mwadiyanimo khumi-avo pau imbo-i baa-i. 15 Thitho atoawenjeli-a mwakopolo ira: “Mukale methove! Muwenjele na rombwe otupi-a wa Afarisi na Herodi.” 16 Ee-no anamafunjedhao tatooroma kangana vamwasa o-okaana mapau. 17 Yesu angaoni vyevyo, atoafuka ira: “Mwasiwa ngwan’ni munokangana va mwasa o-okaana mapau? N’nga kamunozindiyela novwechecha likhundolee fiyedhela va-eeni? N’nga miriminyu kinazindiyeleve? 18 ‘Angalive ira mutokaana metho, mbwenye kamunoona. Angalive ira mutokaana mabaru, mbwenye kamunovwa.’ N’nga kamunothuulela 19 vyaireile ndingameyameile mapau 5 nodyi-a alombwana 5.000? N’nga mwagumanyile migogoda mingasi ya vyo-ala?” Aliwa tatoom’mwakhula ira: “Ali migogoda 12.” 20 “Ndingameyameile mapau 7 nodyi-a alombwana 4.000, n’nga mwagumanyile migogoda milukhulu milukhulu mingasi ya vyo-ala?” Aliwa tatoom’mwakhula ira: “Yali 7.” 21 Moi e-no liye atoafuka ira: “N’nga kamunovwechechave thapulelawee?”

22 Moi e-no tatoofiya wu Betisaida. Weo atu tatoom’dhelana mutu ana urenda o-oona. Atwao tatoom’sembezela ira am’samele mutuo. 23 Liye atoo-inda dhandha la mutu o-oonuo nom’khumanee mudhimo. Weo liye atoo-ela mare muthoni mwa mutuo no-ela madhee va mutuo thitho atoom’fuka ira: “N’nga vatokala inoona wee?” 24 Mutuo atooing’ana dhulu noonga ira: “Ndinoona atu, mbwenye anooneya ninga miri inaawendawenda.” 25 Liye atoo-inda okoka muthoni mwa mutuo thitho atooroma ona pama. Mutuo atooilelatu moi atooroma ona yongo iliyothene mwapama. 26 Adhamale atoom’mwandela ira adhowenga waniwa, noonga thitho ira: “Mbwenye kuwelele mudhimu.”

27 Adhamale Yesu na anamafunjedhee tatookhumao weo nodhowa wu isa ya Kaizareya wau Filipi. Angali ndhila, atooroma afuka anamafunjedhee ira: “N’nga atu anoonga ira miyo ndili ani?” 28 Aliwa tatoom’mwakhula ira: “Anoonga ira Juwau Namabadiza, atu enango anoonga ira Eliya, mbwenye atu enango anoonga ira m’mbo-i waanamaongela.” 29 Moi e-no atoafuka anamafunjedheao ira: “N’nga nyo munoongecha ira miyo ndili ani?” Pedru atoowakhula ira: “Muli Kristu.” 30 Tangamadhi onga vyevyo, atoawandela mwakopolo ira katiwandele mutu uliwethene vya liye. 31 Thitho atooroma afunji-a ira Mwana mutu unofwanela gumanana nyarwa dhinjinji thitho runiwa naandimuwa andimuwa, a sembe, na alembi. Thitho unodha phiwa novenyathi-iwa vadhavira malambo mararu. 32 Mwaimbarimbari liye atoonga madhu enala mo-ovira khundu. Mbwenye Pedru atoom’dhowana Yesu vakhundu noroma m’sumulula. 33 Yesu angavwide vyevi, atoodhimbinuwa noing’ana anamafunjedhee, moi e-no atom’sumulula Pedru noonga ira: “Dhowa nduliwanga Satana! Namwasa oi mathuulelwaa kai mathuulelo a Nlungu, mbwenye mbamathuulelo aatu.”

34 Moi e-no liye atooitana mwinji waatu vambo-i na anamafunjedhee noawandela ira: “Akala mutu unofuna ndi-arela, adhikonde ekhene, atukule imuriyee yoonelavo nyarwa,* nodhowanave ndi-arela. 35 Namwasa oi mutu uliwethene unofuna vulumucha ingumiyee, unodha iluza. Mbwenye mutu uliwethene unofuna luza ingumiyee namwasa wa miyo na milanyu yapama, unodha ifwanya. 36 N’nga mutu unaganyali n’ni akaana vyongo vyothene vyavailamboi mbwenye liye luza ingumiyee? 37 Venango, n’nga mutu unavelele n’ni ira aode gula ingumiyee? 38 Namwasa oi mutu uliwethene unokaana manyadho na miyo thitho madhwanga mu mbumba yamararuo* na yodawila, Mwana mutu unodha kaana manyadho na liye adhadha mu titimi-o la Babee vambo-i na angelo ochena.”

9 Moi ee-no atoawandela thitho ira: “Mwaimbarimbari ndinouwandelani ira enango mwaatu aimenle vanwala, katinodhakwa fiyedha tangaoni Umwene wa Nlungu udhanga na kopolodhee.” 2 Vangavirile malambo 6, Yesu atootukula Pedru, Yakobo na Juwau, noagwelana mwango olapa. Moi e-no liye atoochinja maoneelwee aliwa taonanga. 3 Nguwee yaundhe yatooroma vyerimela, nochena maningi kwaranya mwemo mutu uliwethene ofula nguwo va ilambo yavathi munocheni-edha liye nguwodhee. 4 Ee-no Eliya na Mose tatooneela wa aliwa tatapanyanga na Yesu. 5 Moi e-no Pedru atoom’mwandela Yesu ira: “Rabi, vingakanle pama i-yo kalanga vano. Nimange misasa miraru vano, umbo-i winyu, umbo-i wa Mose na wa Eliya.” 6 Pedru kaaidhiwa yofuna onga, namwasa oi anamafunjedhao tatoova maningi. 7 Moi ee-no watookala rambo waakhunenle. Adhamale vatoovweya madhu okhumela rambonimo oi: “Ula ngumwananga odhiveliwiwa. Mum’vwelenga.” 8 Adhamale tatoing’ana wu na wu thitho kataoni mutu uliwethene, mbwenye Yesu baa-i.

9 Vahora yathitha aliwa mwangonimo, Yesu atoawandela mwakopolo ira katiwandele mutu uliwethene vyaoni aliwavyo fiyedha Mwana mutu angavenyathidhe muukwa. 10 Aliwa tatoovilokota vyevyo rimani mwiwa, mbwenye tatooroma tapanya vyathapulela venyathi-iwa weo. 11 Moi e-no tatooroma m’fuka ira: “N’nga mwasiwa ngwan’ni alembi tanoongecha ira Eliya ngunofwanela roma udha?” 12 Liye atoawakhula ira: “Eliya ngunofuna roma udha noweleli-edha vyongo vyothene. N’nga mwasiwa ngwan’ni malemba anoonga ira Mwana mutu unofwanela gumanana nyarwa dhinjinji thitho ireliwa vyongo vyaiburutu? 13 Mbwenye miyo ndinouwandelani ira Eliya atoodha wale thitho tatoom’mwirela vyongo vyothene vyafuna aliwa, movwelana na vinoonga malemba vyokhuza liye.”

14 Angasusedhele wali anamafunjedhee enangoale, aliwa tatoona mwinji nlukhulu waatu wangaarungunuwile thitho vatookala alembi akangana na aliwa. 15 Mbwenye mwinji othene waatuo ungam’moni watoodabwa thitho watoom’tamangela ira umam’mwenyule. 16 Moi e-no liye atoafuka ira: “N’nga munokanganela n’ni?” 17 Mutu mwinango ali vagulunivo atoom’mwakhula ira: “Namafunji-a, miyo nditodhana mwananga wa lombwana wa nyo namwasa oi utokaana zimu unom’mwimwanani-a onga. 18 Zimuo wam’inda, unom’gwi-edha vathi. Aira e-no unokhumi-a liporu mwano nothakuna meno thitho unofooka. Ndatoovepa anamafunjedhinyu ira taukhumi-e zimuo mbwenye tatoimwanana.” 19 Yesu atoawakhula ira: “Nyo mbumba yo-okaana iroromelo, n’nga ndinokalave na nyo fiyedha e-lini, n’nga ndidhowenave vilela fiyedha e-lini? Kam’dhenani uno.” 20 Ee-no aliwa tatoom’dhowanee wa Yesu. Mbwenye zimuo ungam’moni Yesu, hora yeniyene watoom’mwiri-a ira mwanuo apupe. Atoogwa vathi nopingiriya thitho anookhuma liporu wanoniwee. 21 Moi e-no Yesu atoom’fuka babeuo ira: “Vyevi vikanle vim’mwireelanga romela e-lini?” Babee mwanuo atoonga ira: “Romela angali mwana, 22 thitho hora dhinjinji unom’gwi-edha vamuloni na mwiko ira un’nonge. Mbwenye akala munooda iravo yongo, nivweleni tangaranga nonikami-a.” 23 Yesu atoom’fuka babuo ira: “Muongile ira, ‘Akala munooda?’ Wa mutu wa iroromelo yongo iliyothene choodeya.” 24 Hora yeniyene babee mwanuo atookhuwa noonga ira: “Nditokaana iroromelo! Mulimbi-e iroromelo yanga!”

25 Moi e-no Yesu angaoni ira mwinji waatu unaatamangela wali aliwa, atousumulula zimu othakaluo ira: “We zimu oimwanani-a mutu onga nouvwa, ndinaauwandela ira, ukhume thitho kudhavolowe okoka mwa liye!” 26 Mwanuo angakhuwile nopupa maningi, zimuo watookhuma thitho mwanuo aoneya ninga wutokwa, moi atu anjinji taonga ira: “Wutokwa!” 27 Mbwenye Yesu atoom’inda dhandha nom’venyathi-a thitho mwanuo atooimela. 28 Moi tangavolowile m’mba, anamafunjedhee tatoom’fuka mwavakhundu ira: “Mwasiwa ngwan’ni i-yo natooimwanana khumi-a iwandaile?” 29 Liye atoawakhula ira: “Zimu wa tundu wen’na kunooda khuma na madhu aliothene, mbwenye na lobelo baa-i.”

30 Tangakhumile weo tatoodhowanave ulendwiwa novirana mu Galileya, mbwenye liye kaafun’ne ira mutu uliwethene aidhiwe ira liye uli weo. 31 Namwasa oi liye anoafunji-a anamafunjedhee noawandela ira: “Mwana mutu unodha veleliwa mandhani mwaatu thitho unodha phiwa. Mbwenye masiki adhaphiwe, unodha venyathi-iwa vadhavira malambo mararu.” 32 Mbwenye angalive ira anamafunjedhee katavwechechile madhweao, tanoova ira tam’fuke.

33 Tadhamale tatoofiya wu Kafarnau. Mbwenye vyali aliwa m’mbaa, Yesu atoafuka ira: “N’nga mwakanganela n’ni ndhila mule?” 34 Aliwa katawakhunle yongo namwasa oi ndhila takanganela ira ndimuwa mbaani vari viwa. 35 Ee-no liye atookaathi vathi noitana arumiwee 12 ale noawandela ira: “Akala mutu uliwethene unofuna kala oroma, unofwanela kala ogomi-edha vaatu othene na rumiwi waatu othene.” 36 Adhamale atootukula mwana nom’mwimeli-a vari viwa thitho atoom’khumbarela noawandela ira: 37 “Mutu uliwethene uwachenle mwana ninga wen’na mu dhina langa, uwachenle thitho miyo; na mutu undiwachenle miyo, kawachenle miyo baa-i mbwenye uwachenle thitho Nlungu andirumile.”

38 Adhamale Juwau atoom’mwandela Yesu ira: “Namafunji-a, i-yo natoona mutu mwinango akhumi-anga viwanda mu dhina linyu, moi e-no natoom’kondi-a namwasa oi liye kai fwi-u.” 39 Mbwenye Yesu atoonga ira: “Kamum’kondi-e, namwasa oi kavali mutu unoira mabasa a kopolo mu dhina langa hora yeniyene liye ndiongelanga vyaiburutu. 40 Namwasa oi mutu unokonda a-runi-ana na i-yo, uli uikhundu yi-u. 41 Thitho mutu uliwethene unouva-ani kopo la ma-inje omwa namwasa oi muli anamafunjedha a Kristu, mwaimbarimbari ndinouwandelani ira, mutu wenuo yotuvayee kanadha iluza. 42 Mbwenye mutu uliwethene unosukwali-a visia-ima vinondiroromelavi, vingakanle pama maningi m’mangelela libwe la chilo ko-inimwee ninga linowendi-a buru nom’ponyedha bara.

43 “Akala dhandhalaa linoudawi-a, uligwande. Ndipama ira umakaena ingumi ungana yano imbo-i i-yani-ana ira umaponyedhiwe Gehenani,* wu mulo o-otimi-eya ungana mandhaa menlene. 44 —— 45 Thitho akala nyalolaa linoudawi-a, uligwande. Ndipama ira umakaena ingumi ungali orangala, i-yani-ana ira umaponyedhiwe Gehenani, ungana manyalwaa menlene. 46 —— 47 Akala litholaa linoudawi-a, ulitatile. Ndipama ira umavolowe mu Umwene wa Nlungu ungana litho limbo-i i-yani-ana ira umaponyedhiwe Gehenani, ungana methwaa menlene, 48 ulimburo loi mafinye katinokwa thitho mulwee kunatimi-eya.

49 “Namwasa oi mutu uliwethene unofwanela kutuleliwa mwinyu oi unoimelela mulo. 50 Mwinyu ngwapama, n’nga akala mwinyuo utomala kopolo, munaiweleli-edhe a-vi? Mukaena mwinyu mwa nyo mwekhene thitho mukale mwarendele vari vinyu.”

10 Angakhumile weo, atoodhowa madile a Yudeya kombela n’nango la Yordani. Weo thitho mwinji waatu watoogumanyeya wa liye. Mwailemeeloyee, Yesu atooroma thitho afunji-a. 2 Moi e-no Afarisi tatoodha wa liye na ifunelo yofuna m’mwesedha. Aliwa tatoom’fuka akala vyali vyorumeli-iwa ira lombwana a-iye i-yanee. 3 Liye atoafuka ira: “N’nga Mose auwandenleni n’ni?” 4 Aliwa taongile ira: “Mose aongile ira lombwana alembenga karta lomwadhani-a banja nom’i-ya i-yanuo.” 5 Mbwenye Yesu atoawandela ira: “Namwasa othakala wa miriminyu liye atooulembelani lamulo leli. 6 Mbwenye romela vapanduchiwile ilambo yavathi, ‘Nlungu aapanduchile lombwana na i-yana. 7 Vamwasa wen’na, lombwana unodha i-ya babee na m’mee, 8 thitho ambilao anodha kala manungo mambo-i,’ moi katilive ambili mbwenye manungo mambo-i. 9 Ee-no yongo imangile Nlungu vambo-i, mutu kaithathule.” 10 Yesu angavolowile okoka m’mba, anamafunjedhee tatooroma m’fuka vya mwasa wen’na. 11 Liye atoawandela ira: “Mutu uliwethene u-iidhe i-yanee nothela mwinango utoira unyambi thitho utom’dawela i-yanuo. 12 Thitho akala i-yana uto-iya man’ne notheliwa na lombwana mwinango, utoira unyambi.”

13 Moi e-no atu tatooroma m’dhelana a-ima ang’ono ira aasameli-e mandhee, mbwenye anamafunjedhao tatoakondi-a. 14 Yesu angaoni vyevi atoothakaleliwa thitho atoawandela ira: “Kaa-iyeni a-imao tadhe wa miyo, kamwaakondi-e. Namwasa oi Umwene wa Nlungu ngwaatu ninga enala. 15 Mwaimbairimbari ndinouwandelani ira, mutu uliwethene o-owachela Umwene wa Nlungu ninga mwana, kanodha volowa mu Umwenuo.” 16 Moi ee-no atootukula a-imao noa-ela mandhanimwee thitho atoo-ela mandhee vaaliwa noroma araeli-a.

17 Vahora yakhuma liye weo, lombwana mwinango atoom’tamangela nokokora vasogolovee. Adhamale atoom’fuka ira: “Namafunji-a wapama, n’nga ndiire n’ni ira ndidhakaena ingumi yo-omala?” 18 Yesu atoom’mwakula ira: “Mwasiwa ngwan’ni unondiromola ira wapama? Kavali wapama, mbwenye Nlungu baa-i. 19 Weyo unoidhiwa malamulo oi: ‘Kuphe mutu, kuire unyambi, kube, kuvelele umboni onama, kubele mutu mwainyengo thitho loi mulemezenga babinyu na m’minyu.’” 20 Mutuo atoom’mwakula ira: “Namafunji-a, vyothene vyevi ndikanle ndivi-arelanga romela ndingali mwana.” 21 Yesu atoom’mwing’ana thitho atoom’dhiveliwana. Moi e-no atoom’mwandela ira, “Yongo imbo-i inosoweyave mwa we: Udhowe umaguli-e vyongo vinawee thitho kobiridhee uva-e alimbo sauwa. Waira e-no unodha kaana fuma dhulu, wamala udhe udhakale nama-arelanga.” 22 Mbwenye liye angavwide madhu enao, atoosukwala thitho atookhumavo angali watangaranga namwasa oi atookaana vyongo vinjinji.

23 Yesu angaing’an’ne wu na wu, atoawandela anamafunjedheao ira: “Vinodha kala vyorucha maningi ira atu ofuma tadhavolowe mu Umwene wa Nlungu!” 24 Mbwenye anamafunjedheao tatoodabwa na madhu enala. Moi e-no Yesu atoawandela ira: “A-imanyo, volowa mu Umwene wa Nlungu korucha maningi! 25 Pyo-orucha ira ngamila ivolowe valibengani la singano i-yani-ana ira mutu ofuma avolowe mu Umwene wa Nlungu.” 26 Aliwa tatoodabwa maningi thitho tatoom’fuka* ira: “N’nga mbaani unavulumuwe?” 27 Yesu atoaing’anechecha noawandela ira: “Waatu vyongo vyevi pyo-oodeya, mbwenye kavili e-no wa Nlungu, namwasa oi vyongo vyothene pyoodeya wa Nlungu.” 28 Pedru atooroma m’mwandela ira: “Kaing’anani! I-yo nito-iyachi vyongo vyothene nou-arelani.” 29 Yesu atoonga ira: “Mwaimbarimbari ndinouwandelani ira, kavali u-iidhe nyumba, abalee, arongolee, m’mee, babee, a-ima venango minda namwasa wa miyo thitho namwasa wa milanyu yapama, 30 oi va-eni kanofwanya vyongo vyoinjiva weli-edha fendo 100 hora ino.* Liye unodha fwanya nyumba, abalee, arongolee, m’mee, a-ima na minda, thitho a-ra-ariwa, mbwenye hora inodhiyo, unodha kaana ingumi yo-omala. 31 Mbwenye anjinji tali oroma tanodha kala omari-a thitho omari-a tanodha kala oroma.”

32 Moi e-no tatoodhowanave ulendwiwa odhowa wu Yerusalemu thitho Yesu ali vasogoloviwa. Anamafunjedhao tatoodabwa maningi thitho atu tam’arelao tatooroma ova. Liye atoatukulela okoka vakhundu anamafunjedhee 12 ale noroma awandela vyongo vyevyo vya-adhi vang’ono ira vim’mwireele: 33 “Va-eni ninodhowa wu Yerusalemu thitho Mwana mutu unamaveleliwe mandhani mwa andimuwa a sembe na alembi. Aliwa tanamam’tonge ira aphiwe thitho tanamam’velele waatu amaziza enango. 34 Aliwa tanamam’mwirele vyongo vyaiburutu, m’thurela mare, m’kwapula nom’pha, mbwenye vadhavira malambo mararu, unodha venyathi.”

35 Moi e-no Yakobo na Juwau a-ima a Zebedeyo, tatoodhowa wa Yesu nom’mwandela ira: “Namafunji-a, ninofuna ira muniirele yongo iliyothene inofuna i-yo uvepani.” 36 Liye atoafuka ira: “N’nga munofuna ndiuirelenin’ni?” 37 Aliwa tatoom’mwakula ira: “Munirumeli-e ira m’mbo-i wa i-yo adhakale wu dhandha linyu la ono odyana thitho mwinango adhakale wu dhandha linyu la ono wazwele mu Umweninyu.” 38 Mbwenye Yesu atoawandela ira: “Kamunoidhiwa vyongo vinovepa nyo. N’nga nyo munooda umwa vyongo vinomwa miyo? Venango badiziwa ubatizo unobadiziwa miyo?” 39 Aliwa tatoom’mwakula ira: “Ee ninooda.” Adhaire e-no Yesu atoawandela ira: “Vyongo vinomwa miyo munodha vimwa thitho munodha badiziwa ubadizo unobadiziwana miyo. 40 Mbwenye miyo kandili ofwanelela sakula atu anofuna dhakala wu dhandha langa lodyana venango la zwele. Babanga unodha velela ngari yeniyo waatu aasakunle liye.”

41 Anamafunjedha enango 10 ale tangavwide vyevi, tatoothakaleliwa maningi namwasa wa vyairile Yakobo na Juwau. 42 Mbwenye Yesu atoaitana noawandela ira: “Nyo munoidhiwa ira anamatonga a ilambo anotonga atu ninga munofunela aliwa. Thitho andimuwa andimuwiwa ano-indi-edha basa kopolo dhiwa, vonyingalela atu. 43 Vyevi kavinofwanela kala e-no vari vinyu. Mbwenye mutu uliwethene unofuna kala ndimuwa vari vinyu, unofwanela kala rumiwinyu, 44 thitho mutu unofuna ira akale oroma vari vinyu, unofwanela kala dhaari wa othene. 45 Namwasa oi masiki Mwana mutu kadhele dhalabeliwa mbwenye dhalaba novelela ingumiyee ninga kuto ira aombole atu anjinji.”

46 Moi e-no tatoofiya wu Yeriko. Mbwenye Yesu vambo-i na anamafunjedhee thitho mwinji nlukhulu waatu vyakhuma aliwa mu Yeriko, Batimeyo (mwana Timeyo) ovepavepa oi ali o-oona, atookaathi vathi khundu mwandhila. 47 Angavwide ira Yesu wau Nazareti unaavira, Batimeyo atooroma khuwa ira: “Yesu, Mwana Davide, ndivweleni tangaranga!” 48 Adhaire e-no atu anjini tatooroma m’kondi-a nom’mwandela ira amiyale. Mbwenye taira e-no, pyasimbwa liye khuwa maningi ira: “Mwana Davide, ndivweleni tangaranga!” 49 E-no Yesu atooimela noonga ira: “M’mwandeleni adhe uno.” Aliwa tatoom’mwitana mutu o-oonuo nom’mwandela ira: “Ulimbe rima! Venyathi; unaauitana.” 50 Ee-no liye atootatila nguwee yaundhe thitho atooimela mombaranya nodhowa wali Yesu. 51 Ee-no Yesu atoom’fuka ira: “Unofuna ira ndiuirelen’ni?” Mutu o-oonuo atoom’mwakula ira: “Rab bo’ni,* ndikami-eni ira nirome ona.” 52 Yesu atoom’mwandela ira: “Dhowa. Iroromeloyaa itouili-a.” Hora yeniyene mutuo atooroma ona, thitho atooroma m’arela Yesu ndhila.

11 Tangali duzi na wu Yerusalemu, wu Betifaji na wu Betaniya vamwango wa Maolivi, Yesu atooruma anamafunjedhee ambili. 2 Liye atoawandela ira: “Mudhowe isa inoonanyoyo thitho mwavolowa mwemo, munamafwanye mwana buru walombwana angamangeleliwile, oi kanarome gweliwavo na mutu. Mumam’thathule nom’dhanee uno. 3 Mutu aufukani ira, ‘Mwasiwa ngwan’ni munaam’thathula?’ mumaonge ira, ‘Mbwiye unam’funa thitho amala m’labi-edha basa unom’dhana uno hora yeniyo.”’ 4 Ee-no aliwa tatoodhowa thitho tatoofwanya buru walombwana tangam’mangelele vandhe, khundu mwa ndhila ing’ono. Thitho aliwa tatoom’thathula buruo. 5 Mbwenye atu enango mwaatu taimenle duzi na vevo, tatoafuka ira: “Mwasiwa ngwan’ni munaam’thathula mwana burula?” 6 Aliwa tatoawandela vyaongile Yesu thitho tatoarumeli-a ira tam’dhowena.

7 Atwao tatoodhana burule wa Yesu. Adhamale tatoothandhela nguwo dhiwa dhaundhe vathanani va burunivo thitho Yesu atoogwelavo. 8 Moi e-no atu anjinji tatoothandhela nguwo dhiwa dhaundhe ndhila, mbwenye atu enango tatoogwanda tambi dha mindani. 9 Atu tali vasogolo naatu tadha nduli, tanookhuwa ira: “M’vulumucheni! Oraeli-iwa ngunodha mu dhina la Yohova!* 10 Oraeli-iwa ndi Umwene wa babi-u Davide unofuna udha! M’vulumucheni dhuludhuluo!” 11 Liye atoovolowa mu Yerusalemu nofiya kachisini. Moi e-no atooing’anechecha vyongo vyothene kachisinimo. Mbwenye voi dhuwa lali lingavirile, atoodhowa wu Betaniya vambo-i na anamafunjedhee 12 ale.

12 Bebe-inimwee vyakhuma aliwa wu Betaniya, Yesu atookaana ndhala. 13 Moi angali undendai atoona muri wa savu oi wana mathakuru. Liye atoodhowa vevo ira amaone akala unofwanyamo yova-a. Mbwenye angafiile vaimurinivo, kaafwaidhemo yova-a iliyothene mbwenye wana mathakuru baa-i, namwasa oi kaali hora ya masavu. 14 Ee-no liye atoowandela muriuo ira: “Mutu kanodha dyave vyova-avyaa modhowa nodhowa.” Thitho anamafunjedhee tatoom’vuruwana.

15 Moi e-no aliwa tatoofiya wu Yerusalemu. Weo Yesu atoovolowa kachisini noroma tamangi-a atu aguli-a na agula vyongo kachisinimo, thitho atoondunya meza dhaatu achinji-a kobiri na mipando yaatu aguli-a kangaiwa. 16 Liye karumeli-idhe ira mutu uliwethene avirena kachisinimo angatukunle mitolo. 17 Liye anoafunji-a noawandela ira: “N’nga malemba katinoonga ira, ‘Nyumbanga inodha kala nyumba yolobelelamo atu amaziza othene’? Mbwenye nyo mutoisanducha kala phawo ya mambavwa.” 18 Andimuwa a sembe na alembi tatoovwa vyevyo thitho tatooroma sakasaka ndhila yoi tam’phele, namwasa oi tanoom’mova voi mwinji othene waatu wanoodabwa na vyongo vyafunji-a liye.

19 Namaulo a dambo lelo, aliwa tatookhuma sidadimo. 20 Mbwenye namaebe-i vyavira aliwa, tatoona ira muri wa savule utouma na michichene. 21 Ee-no Pedru atoothuulela thitho atoonga ira: “Rabi, kaing’anani! Muri wa savu watembelele nyo ule, utouma.” 22 Yesu atoawakhula ira: “Mum’roromelenga Nlungu. 23 Mwaimbarimbari ndinouwandelani ira mutu uliwethene owandela mwangula ira, ‘Khumavo vano umadhiponyedhe bara,’ thitho liye a-kaikela rimanimwee, mbwenye kaana iroromelo ira viongile liyevyo vinoireya, vinodha ireyadi. 24 Ngumwasiwa ndinouwandelani ira, vyongo vyothene vinovepanyo mulobelo, muroromelenga ninga mutomala viwachela wale thitho munodha viwachela. 25 Thitho mwaimela nolobelanga, mum’levelelenga mutu vyongo vyothene vyaudaweleni liye, ira Babinyu wadhulu adhauleveleleni vyodawa vinyu.” 26 ——

27 Moi ee-no Yesu atoofiya okoka wu Yerusalemu. Thitho vyawenda liye kachisini, andimuwa a sembe, alembi na andimuwa andimuwa tatoodha, 28 nom’fuka ira: “N’nga munoira vyongo vyevi na kopolo dhaani? N’nga mbaani uuva-idheni kopolo dhedhi?” 29 Yesu atoawakhula ira: “Ndinoufukani yofuka imbo-i. Mundiwakhule thitho miyo ndinouwandelani andiva-idhe kopolo dhoirelana vyevi. 30 N’nga kopolo dhabadizana Juwau dhali dhokhumela dhulu venango waatu? Mundiwakhule.” 31 Mbwenye aliwa tatooroma tapanya ira: “Naonga ira, ‘Dhakhumele dhulu,’ unonifuka ira, ‘N’nga mwasiwa ngwa’ni kamwaroromele?’ 32 N’nga nionge ira, ‘Dhakhumele waatu’?” Aliwa taova mwinji waatuo, namwasa oi atu othene enao, taroromela ira Juwau ali namaongela. 33 Ee-no tatoom’mwakhula Yesu ira: “I-yo kaniidhi.” Yesu thitho atoawandela ira: “Namiyene thitho kandinouwandelani andiva-idhe kopolo dhoirelana vyevi.”

12 Moi e-no atooroma aongana mo-indi-edha basa vifwanafwani-o ira: “Mutu mwinango atoolima munda wa mauva nomanga panda rungunucha munduo. Thitho atoo-umba lindi lokamulelamo mauva nomanga sasa. Adhamale atoo-iya munduo mandhani mwa anamalima liye dhowa ilambo inango. 2 Moi e-no hora yo-anda mauva ingakwakwan’ne, atooruma dhaaree wa anamalimao ira tamam’va-e vinango mwa vyova-a vya mundani wa mauvuo. 3 Mbwenye aliwa tatoom’inda nom’khoma thitho tatoom’mweli-a o-om’va-ene yongo. 4 Liye atooruma thitho dhaari mwinango wa aliwa, mbwenye wen’na tatoom’khoma muruni nom’mwirela vyaiburutu. 5 Atooruma thitho dhaari mwinango mbwenye wenuo tatoom’pha. Moi e-no atooruma thitho adhaari enango anjinji, enango mwaaliwa tatoakhoma thitho enango tatoapha. 6 Liye atoo-alana mwanee m’mbo-i wam’dhiveliwana liye ira am’rume. Ee-no atoom’rumadi noonga ira, ‘Mwanangula tanamam’lemeze.’ 7 Mbwenye anamalimao tatooroma tapanya ira, ‘Eyaa! Ula ngunofuna dhawachela yotuva. Dhoweni nim’phe thitho yotuvayeeyo idhakale yi-u.’ 8 Ee-no tatoom’inda nom’pha thitho tatoom’khumi-a mundani wamauvuo. 9 N’nga mwinyaa munduo unodhaira n’ni? Liye unodhadha noupha anamalimao thitho munda wa mauvuo unodha uvelela wa anamalima enango. 10 N’nga kamwalerile vinoonga Malemba ira: ‘Libwe lakondile alimbo manga nyumba lidhidhe libwe lofuneya maningi lavakhomoni? 11 Libwe leli tokhumela wa Yohova,* n’nga vyevi pyodabwi-a wa i-yo’?”

12 Angavwide vyevyo aliwa tafuna m’inda, mbwenye taova mwinji waatu, namwasa oi tatoozindiyela ira ifwanafwani-oyo yaonga vya aliwa. Ee-no tatoom’iyachi nokhumavo.

13 Vasogolovee tatoom’tumizela enango mwa Afarisi na atu tam’arela Herodi ira tamam’fwanyele myasa va vyongo vyaonge liye. 14 Aliwa tangafiile tatoom’mwandela ira: “Namafunji-a, nitoidhiwa ira nyo munoonga imbarimbari thitho kamunoira vyongo vofuna sangalali-a mutu, namwasa oi kamunoig’ana maoneelo a atu, mbwenye munofunji-a ndhila ya Nlungu movwelana na imbarimbari. N’nga pyorumeleya velela soko wa Kaisara venango khabe? 15 N’nga nivelelenga venango na-avelelenga?” Yesu atoozindiyela inyengoiwa thitho atoafuka ira: “N’nga munondiwesedhela n’ni? Mudhena kobiri ya denario uno ira ndiione.” 16 Aliwa tatoom’dhelana kobiriyo thitho liye atoafuka ira: “N’nga kovila na madhu ali vevala pyaani?” Aliwa tatoowakhula ira: “Pya Kaisara.” 17 Ee-no Yesu atoonga ira: “Muvelele vyongo vya Kaisara wa Kaisara, mbwenye vya Nlungu muvelele wa Nlungu.” Moi e-no aliwa tatoom’dabwa maningi.

18 Adhamale Asaduki oi taongecha ira atu okwa katinodha venyathi-iwa, tatoodha dham’fuka ira: 19 “Namafunji-a, Mose anilembele ira akala lombwana wutokwa i-ya i-yana a-anam’balena mwana, balee unofwanela m’thela i-yana wamakweluo nom’balela baleule a-ima. 20 Moi e-no vatookala alombwana 7 muubalini mwiwa. Oroma atoothela i-yana, mbwenye atookwa a-anam’balena a-ima. 21 Wanambili thitho atoom’thela i-yanuo mbwenye naliyene thitho atookwa a-anam’balena mwana. Vyatoireya thitho saasawa na waneraru. 22 Thitho othenene 7 ale tatookwa mbwenye kata-iidhe mwana. Vamagomelovee i-yanule thitho atookwa. 23 N’nga veva, atu okwa tadhavenyathi-iwa i-yanula unodha kala waani? Voi othenene 7 tatoomala m’thela.” 24 Yesu atoawakhula ira: “Munaadawi-a, namwasa oi kamwiidhi Malemba venango kopolo ya Nlungu. 25 Namwasa oi atu okwa tadhavenyathi-iwa, alombwana katinodha thela thitho a-iyana kathinodha theliwa, mbwenye othene tanodha kala ninga angelo adhulu. 26 Valikhundo loi alimbo ukwa anodha venyathi-iwa, N’nga nyo kamwalerile bukhu la Mose, mu mwasa oonga thakuru la minga ira Nlungu atoonga ira: ‘Miyo ndili Nlungu wa Abrahamu, Nlungu wa Izaki, na Nlungu wa Yakobo’? 27 Liye ndi Nlungu waatu aingumi a-kala waatu okwa. Nyo munaadawi-a maningi.”

28 M’mbo-i wa alembi atoofiya noavwa taruni-angana. Mbwenye angaoni ira Yesu atoawakhula pama, atoom’fuka ira: “N’nga lamulo loroma* tivi vamalamulo othene?” 29 Yesu atoom’mwakhula ira: “Loroma toi, ‘Kavuruwanani nyo Aisraeli, Yohova Nlungwi-u ngu Yohova m’mbo-i. 30 Mum’dhiveliwengana Yohova Nlungwinyu na riminyu othene, ingumiinyu yothene, mathuulelwinyu othene na kopolo dhinyu dhothene.’ 31 Lanambili tili, ‘Um’dhiveliwengana fwaa ninga munodhidhiveliwana we wekhene.’ Kavali lamulo n’nango nlukhulu lokwaranya enala.” 32 Mulembio atoonga ira: “Namafunji-a, mutoonga pama movwelana na imbarimbari, ‘Liye ngu Nlungu m’mbo-i thitho kavali mwinango khumi-avo liye.’ 33 Thitho m’dhiveliwana Nlungu na rima othene, mathuulelo othene na kopolo dhothene, nodhiveliwana fwaa ninga munodhidhiveliwana we wekhene, pyofuneya maningi kwaranya ka-a sembe dhothene dha vinyama na sembe dhinango.” 34 Yesu angazindiyenle ira mulembio utowakhula mwa zelu, atoom’mwandela ira: “Weyo kuli undendai na Umwene wa Nlungu.” Mbwenye kavali alimbileve rima m’fukanga vyofuka.

35 Mbwenye Yesu vyafunji-a liye kachisini, atoonga ira: “Mwasiwa ngwan’ni alembi anoonga ira Kristu ndi mwana Davide? 36 Dhela mwa zimu ochena, Davideo atoonga ira, ‘Yohova atoom’mwandela mbwiyanga ira: “Ukale wu dhandha langa lodyana fiyedha ndidhaa-ela amwidanaa vathi va manyalwaa.”’ 37 Davideo atoom’romola ira Mbwiye, n’nga vinaodeye a-vi ira akale mwanee?”

Thitho mwinji nlukhulu waatu wanom’vuruwana mosangalala. 38 Yesu vyafunji-a liye atoonga thitho ira: “Muwenjele naalembi anodhiveliwa wendanga tangawarile vyowara vyolapa thitho tanodhiveliwana mwenyuliwanga mamerekado. 39 Takala masinagoga tanodhiveliwecha kaathi mipando ya sogolo* thitho takala vapwandoni tanodhiveliwana kaathi m’mamburo olemezeya. 40 Aliwa tanowaka a-iyana a makwele vyongo viwa thitho tanolobela malobelo olapa vofuna dhioneli-edha. Atu enala tanodha langiwa moophi-a maningi.”

41 Moi e-no atookaathi vathi valimburo loi anooda ona kaxa la vyovelela, thitho atooroma ona mwemo mwinji waatu mwaponyedha aliwa kobiri mu kaxa la vyovelela. Atoona atu anjinji ofuma taponyedhangamo kobiri dhinjinji. 42 Adhamale vatoofiya i-yana wa makwele osauwa thitho atooponyedhamo visikobiri vinli ving’ono, vyoyeva kopolo maningi.* 43 Moi e-no Yesu atoaitana anamafunjedhee noawandela ira: “Mwaimbarimbari ndinouwandelani ira i-yana wamakwele osauula, utoponya vinjinji kwaranya atu othene taponyile kobiri dhiwa mu kaxa la vyovelela. 44 Vili e-no namwasa oi atu othene taponyile viru-idhe aliwa va fuma inaaliwa, mbwenye i-yanula mosauwawee, utoponya vyothene vyana liye vyoi vingam’kami-idhe vaingumiyee.”

13 Yesu akhumanga kachisini, m’mbo-i wa anamafunjedhee atoom’mwandela ira: “Namafunji-a, kaonani mwemo munobaleela mabwala na nyumbadhi!” 2 Mbwenye Yesu atom’mwandela ira: “N’nga utoona nyumba dhavadhuludhi? Vano kavanodha a-la limbwe nlilothene vadhulu va libwe n’nango linofuna dhakonda a-gwi-iwa.”

3 Angakaathidhe vathi va Mwango wa Maolivi, kachisi uoneyanga pama, Pedru, Yakobo, Juwau na Andreya tatoom’fuka tangali vaokhene ira: 4 “Kaniwandeleni, n’nga vyongo vyevi vinodha ireya e-lini thitho chiizindiyelo ivi inothonyi-edha ira vyongo vyothene vyevi vinaamagomelo?” 5 Ee-no Yesu atooroma awandela ira: “Muire polepole ira mutu a-audimeli-eni. 6 Atu anjinji tanodhadha mu dhina langa noonganga ira, ‘Kristule ngumiyo,’ thitho anodha dimeli-a atu anjinji. 7 Thitho mwadhavwa kondo na limbili la kondo, kamudhaove. Vyevi vinofwanela ireya, mbwenye magomela anodha kala ta-anafiye.

8 “Ziza linodha dhimbinuela ziza n’nango thitho umwene unodha dhimbinuwela umwene unango. Unodha kala vindharandhara m’mamburo o-iyana-iyana thitho unodha kala ndhala. Vyevi kuroma wa nyarwa dhilukhulu.

9 “Mbwenye nyo mukale owenjela. Atu tanodha utukulelani wu matribunale mang’ono thitho tanodha ukwapulani masinagoga nouimeli-ani vamethoni vaanamatonga namamwene, namwasa oi muli anama-arelanga. Ira aliwa tafunjedhe vya miyo. 10 Thitho milanyu yapama inofwanela laleiwa wa atu amaziza othene. 11 Mbwenye vahora inoudhowanani atu, kamukhumbanye ira munamaonge n’ni. Vinofuna nyo wandeliwa muhora yeniyo, mumaonge vyevyo namwasa oi unofuna maonga kai nyo, mbwenye ndi zimu ochena. 12 Moi e-no mutu unodha m’phi-a balee thitho baba unodha m’phi-a mwanee. A-ima anodha dhimbinuela anamabaliwa noaphi-a. 13 Thitho atu othene tanodha idanana na nyo namwasa wa dhina langa. Mbwenye unofuna vilela fiyedha khomoni, ngunofuna dhavulumuwa.

14 “Mbwenye mwadhaona yongo yonyakhavala yodhi-a nongiwa yangaimenle valimburo lo-ofwanelela imelavo (mulimbo leri adhazindiyele), vevo atu ali mu Yudeya tadharome tawela myangoni. 15 Mutu uli vadhulu va nyumba kadhathithe venango volowa m’mba ira amatukule yongo iliyothene. 16 Thitho mutu uli minda kadhowe ira amatukule nguwee. 17 Soka wa a-iyana awise na oyamwi-a a-ima malambo enao! 18 Mudhowenanve lobela ira vya-aireye muhora yodidila. 19 Namwasa oi malambo enao anodha kala malambo a nyarwa ilukhulu yoi kinaireyevo khumela vapanduchile Nlungu ilambo fiyedha vahora yeniyo, thitho kinodha ireya okoka. 20 Onga mwaimbarimbari, aakale ira Yohova kakwivi-idhe malambwao kavali afuna vulumuwa. Mbwenye namwasa waatu aasakunle liye, utokwivi-a malambwao.

21 “Thitho vahora yeniyo mutu adhauwandelani ira, ‘Kaonani! Kristule uli uno,’ venango, ‘Kaonanii! Uli wu,’ kamudhaviroromele vyevyo. 22 Namwasa oi unodhadha atu onama onganga ira ndi Kristu na anamaongela onama thitho tanodha ira vizindiyelo na vyodabwi-a ira akala vyoodeya, tadhadimeli-e naatu osakuliwene. 23 Ee-no muire polepole. Miyo nditomala uwandelani vyongo vyothene.

24 “Mbwenye malambo enao, nyarwa ilukhulu yadhamala, dhuwa linodha tima thitho mwedi kunodha wala. 25 Nyenyedi dhinodha gwa khumela dhulu thitho kopolo dha dhulu dhinodha tekenyeya. 26 Amala atu tanodhaona Mwana mutu adhanga vamiramboni na kopolo ilukhulu thitho titimi-o. 27 Moi e-no liye unodha ruma angelo thitho unodha gumani-a atwee osakuliwa khumela uvikhundu vinai vya lipevo, khumela magomelo a ilambo yavathi mafiya magomelo adhulu.

28 “Va-eeni mufunjedhe vyokhuza muri wa savu khumela va ifwanafwani-o ila: Vitambivyee vyadharoma puwela mathakuru matete, munoidhiwa ira ilimwe ili duzi. 29 Saasawa thitho na nyo, mwadhaona vyongo vyevi viireyanga, muidhiwe ira liye uli duzi, uli valangovene. 30 Mwaimbarimbari ndinouwandelani ira, mbumba yen’na kinodha mala ukwa yothene, vyongo vyevi vya-anaireye. 31 Dhulu na ilambo yavathi vinodha mala, mbwenye madhwanga anodha kalavo dhowa nodhowa.

32 “Onga vyadambolo na horee, kavali unoidhiwa masiki angelo adhulu venango Mwana, mbwenye Baba baa-i. 33 Mukale methove thitho dedi-edhela, namwasa oi kamunoidhiwa ira hora ikaathi-iwile inodha fiya e-lini. 34 Pyofwanafwana na mutu unodhowa ilambo inango, oi uto-iya nyumbee mandhani mwaadhaaree, thitho no-iya uliwethene vabasanivee, nowandela namaing’anela wavalango ira adedi-edhenga. 35 Ee-no mukale methove, namwasa oi kamunoidhiwa hora inofuna udha mwinyaa nyumba. Kamunoidhiwa akala unodhadha namaulo, vari vama-iyu, mabingu ocha, venango namaebe-i maningi, 36 ira adhafiya mo-odedi-edhela, a-aufwanyeni ira munaagona. 37 Mbwenye vinouwandelani miyovi, ndinouwandelani mwethene: Mukale methove.”

14 Moi e-no wa-adhi malambo menli ira Paskwa na Pwando la Mapau o-okaana Yotupi-a viireye. Thitho andimuwa a sembe naalembi tanoosakasaka ndhila yoi tai-indi-edhe basa vom-inda Yesu mowenjela, nom’pha. 2 Mbwenye aliwa taongecha ira: “Kanidham-inde vapwandoni ova ira atu tanodha ira gereve.”

3 Vahora yali Yesu wu Betaniya m’mba mwa Simoni wavikutwe, watoofiya i-yana mwinango an’na garafwa losakanyiwa na libwe la alabastala mwangali makhura onukela. Makhura enala ali nado o-othangani-iwa na vyongo vinango thitho ali apereso yavadhulu maningi. Liye atoodhula garafwa la alabastalalo moira uthwa, noroma khutulela makhurao muruni mwa Yesu. 4 Atu enango tangaoni vyevi, tatooroma wandelana mothakaleliwa ira: “N’nga unonongela n’ni makhura onukelala? 5 Makhura onukelala tangaodile guli-iwa na kobiri dhokwaranya madenario 300 thitho kobiridho dhingava-iwile atu osauwa!” Ee-no aliwa tatoothakaleliwa maningi na vyairile i-yanuo. 6 Mbwenye Yesu atoawandela ira: “Kam-iyeni, mwasiwa ngwan’ni munom’sukwali-a i-yanula? Liye utondiirela vyongo vyapama. 7 Namwasa oi nyo muli naatu osauwa hora dhothene, thihto munooda airela vyongo vyapama hora iliyothene inofuna nyo. Mbwenye kamunodha kalanga na miyo hora dhothene. 8 I-yanula utoira viodile liye. Liye uto-ela makhura onukela manungoni mwanga, vokozeela e-liwa wanga masiyeni. 9 Mwaimbarimbari ndinouwandela ira, uliwethene unofuna dhalaleiwa milanyu yapama vailambo yavathi, atu anodha onganga viirile i-yanula ira tam’thuulelenga.”

10 Adhamale Yudasi Isikarioti m’mbo-i waanamafunjedha 12 ale, atoodhowa waandimuwa a sembe, ira amavelele Yesu waaliwa. 11 Tangavwide vyevyo aliwa tatoosangalala thitho tatoom’kokomeza ira anodha m’va-a kobiri dha fero. Ee-no, liye atooroma sakasaka pata wapama ira am’velele.

12 Vadambo loroma la Pwando la Mapau o-okaana Yotupi-a, voi mwailemeelo tavelelecha sembe nyama ya Paskwa, anamafunjedhee tatoom’fuka ira: “N’nga munofuna ira nimausaka-edheleni wani limburo lodyelao Paskwa?” 13 Moi e-no Yesu atooruma ambili mwa anamafunjedheao noawandela ira: “Mudhowe sidadi thitho munamagumanena lombwana mwinango angapwatenle muno wa ma-inje. Mumam-are, 14 thitho nyumba inofuna liye mavolowa, mumam’mwandele mwinyaa nyumbuo ira, ‘Namafunji-a uongile ira: “N’nga sala laalendo linofuna miyo madyelamo Paskwa vambo-i na anamafunjedhanga nli wani?”’ 15 Liye unamauoni-eni sala nlukhulu ladhulu losaka-edhiwa pama. Mumandisaka-edhele Paskwa mwemo.” 16 Ee-no anamafunjedhao tatoodhowa mavolowa sidadi thitho vyatooireyadi saasawa ninga mwaawandenle Yesu. Thitho weo tatoosaka-edha vyongo vyothene vyofuneya va Paskwa.

17 Namaulo, Yesu atoofiya vambo-i na anamafunjedhee 12 ale. 18 Thitho tangakaathidhe vamezani nodyanga yodya, Yesu atoonga ira: “Mwaimbarimbari ndinouwandelani ira m’mbo-i wa nyo unodya vambo-i na miyo, unondidhimbinuwela.” 19 Aliwa tatoosukwala thitho m’mbo-i na m’mbo-i atooroma m’fuka ira: “N’nga ngumiyo?” 20 Liye atoonga ira: “Ndi m’mbo-i mwa nyo 12, unovodha vambo-i na miyo paratonimu. 21 Mwana mutu unaadhowa movwelana na vinoonga Malemba vamwasa wa liye. Mbwenye soka wa mutu unom’dhimbinuela Mwana mutu! Vyakale pama wa mutu wenuo a-akonde a-baliwa.”

22 Tadhowanganave udya, Yesu atootukula pau thitho angalobenle wa Nlungu, atooimeyameya noivelela wa anamafunjedhee. Liye aongile ira: “Tukulani mudye. Pawila inoimelela manungwanga.” 23 Adhamale atootukula kopo la vinyu thitho angalobenle, atoolivelela waaliwa moi othene tatoomwa. 24 Moi e-no atoawandela ira: “Vinyula unoimelela ‘sangiranga ya vwelano,’ inofuna dhachuchi-iwa namwasa waatu anjinji. 25 Mwaimbarimbari ndinouwandelani ira, kandinodha mwave okoka yomwa yokhumela wu mauva, fiyedha dambo linofuma miyo dhamwa ipya mu Umwene wa Nlungu.” 26 Vakhomonivee tangamari-idhe omba nyumbo dhom’simba Nlungu,* tatookhuma nodhowa Mwangoni wa Maolivi.

27 Yesu atoawandela ira: “Nyo mwethene munotawa nondi-iya ndekhene, namwasa oi malemba anoonga ira: ‘Ndinodha pha namakumbiza thitho mabila anodha balaleya.’ 28 Mbwenye ndadhavenyathi muukwa, ndinodha sogola mafiya wu Galileya nyo mwa-anafiyeo.” 29 Mbwenye Pedru atoom’mwakhula ira: “Masiki othene tatawe nou-iyani, mbwenye miyo kandinoutawani.” 30 Adhaire e-no Yesu atoom’mwakhula ira: “Mwaimbarimbari ndinauwandela ira, peeno ma-iyu enala thumbi a-anale fendo mbili, unondikonda fendo taaru.” 31 Mbwenye Pedru atoodhowanave onga ira: “Akala ndi wukwa, miyo ndinokwa na nyo vambo-i, kandinoukondani.” Anamafunjedha enango othene tatoonga thitho vimbo-ive.

32 Adhamale Yesu atoafiyana valimburo loitaniwa Jesemani, thitho atoawandela anamafunjedheao ira: “Mukaathi vano, miyo ndinaamalobela.” 33 Vodhowa weo Yesu atukunle Pedru, Yakobo na Juwau thitho atooroma sukwala norucheya maningi rimanimwee. 34 Adhamale atoawandela ira: “Miyo ndili osukwala maningi ninga wa wukwa. Mukale vano thitho mukale methove.” 35 Ee-no angadhowile vasogolo vang’ono, atookokora fii-a kovee vathi thitho atooroma lobela ira, akala pyoodeya, hora yen’na ya-am’fiyedhele. 36 Adhamale atoonga ira: “Abba,* Baba, vyongo vyothene pyoodeya wa nyo; muikhumi-e kopwila vali miyo. A-kala mofuna wanga mbwenye mofuna winyu.” 37 Adhamale atoowelela vali anamafunjedhee vale thitho aafwaidhe tagonanga. Ee-no atoom’fuka Pedru ira: “Simoni, unaagona? N’nga kunakopolo yoi ukale methove wa hora imbo-i? 38 Mukale methove thitho mudhowenave lobela ira mwa-awesedhiwe. Pyaimbarimbari, zimu ngofunechecha, mbwenye manungo mbofooka.” 39 Adhamale atoodhowa okoka malobela, thitho aongile madhu enale mbaa-i. 40 Adhawele okoka aafwaidhe tagonanga, namwasa oi methwiwa taira nyemela, ee-no kataodile m’mwakhula. 41 Atoowela okoka fendo yanararu noawandela ira: “N’nga hora ninga yen’na munave gonanga novumanga vinyu? Baasi! Hora itokwakwana! Kaing’anani! Mwana mutu unaaveleliwa mandhani mwaatu odawa. 42 Venyathini nidhowengani. Kaing’anani! Mulimbo ndidhimbinuwelule uli duzi.”

43 Hora yeniyo, Yesu aonganga, Yudasi m’mbo-i mwa anamafunjedhee 12 ale, atoofiya na mwinji waatu khumela wa andimuwa a sembe, alembi naandimuwa andimuwa, tangatukunle masarasanda na michamu. 44 Mutu afuna m’dhimbinuweluo atoava-a izindiyelo ira: “Unofuna miyo mam’bejari, ngwenuo mumam-inde nom’dhowanee thitho muonecheche ira katawe.” 45 Moi e-no Yudasi atoodhowa wali Yesu noonga ira: “Rabi!” Thitho atoom’bejari. 46 Ee-no aliwa tatoom-inda nom’manga. 47 Mbwenye m’mbo-i mwaatu aimenle vaduzi, atootholola sarasadalee nogwandana libaru la dhaari wa ndimuwa wasembe. 48 Mbwenye Yesu atoafuka ira: “Mwasiwa ngwan’ni mudhidhe dhandi-inda mungatukunle masarasada na michamu ninga munoma-inde mbavwa? 49 Dambo na dambo ndanookaathecha kachisini miyo funji-anga, mbwenye nyo kamwandi-indile. Vyevi vinoireya ira Malemba akwakwaneli-edhiwe.”

50 Vingaireile e-no anamafunjedhee othene tatoom’tawa nom-iya ekhene. 51 Mbwenye zombwe mwinango awarile yowara yapama, atooroma m-arela Yesu vaduzi thitho atwao tanoofuna m-inda. 52 Mbwenye zombuo atoam-iyedhela mandhani nguweile notawa angali mandhave.*

53 Moi e-no aliwa tatoom’tukula Yesu nom’dhowanee wa ndimuwa wa sembe. Thitho andimuwa a sembe, andimuwa andimuwa naalembi othene, tatoogumanyeya weo. 54 Mbwenye Pedru atoodhowanave m-ara Yesu angali undendai vang’ono, fiyedhela mafiya vaindharoni va ndimuwa wa anamavelela sembuo. Pedru atookathi vathi vambo-i naanamalaba a vandhevo nootanga mulo. 55 Moi e-no andimuwa a sembe na Tribunale nlukhulu la Ayuda, tanoofuna umboni onama ira tam’nukhedhele Yesu naifunelo yoi tam’phe, mbwenye kataufwaidhe. 56 Atu anjinji tanoonga maumboni onama ira tam’nukhedhele selu, mbwenye maumboniwao katavwelana. 57 Thitho atu enango tanoovenyathi noonganga umboni onama ira: 58 “I-yo natoovwa liye aonganga ira, ‘Miyo ndinodha gwi-a kachisula oi wamangiwile na mandha thitho malambo mararu baa-i, ndinodha manga unango a-kala omangiwa na mandha.’” 59 Mbwenye angalive ira tanoonga makhundo enala, umboniwa kwaavwelana.

60 Adhamale ndimuwa wa sembe atoimela vari viwa nom’fuka Yesu ira: “N’nga kunowakhulaii? N’nga kunovwa vinouongela atuvi?” 61 Mbwenye Yesu kawakhunle yongo iliyothene. Ndimuwa wa sembuo atooroma m’fuka okoka ira: “N’nga uli Kristu Mwana Nlungu ochena?” 62 Moi e-no Yesu atoonga ira: “Ee ngumiyodi, thitho munodha ona Mwana mutu angakaathidhe wu dhandha lodyana la kopolo. Munodha m’mona thitho adhanga na mirambo yadhulu.” 63 Ndimuwa wa sembe angavwide vyevi atookaula nguwodhee noonga ira: “N’nga ndiumboni uvi unango unafuna i-yo thitho? 64 Veva muvwide mwekhene moda unonyoza liye Nlungu. N’nga munoona a-vi veva?” Othene tatoonga ira unofwanela wukwa baa-i. 65 Thitho atu enango tatooroma m’thurela mare, m’khunela kove nom’khoma maxoko thitho tanom’mwandela ira: “Lotela!” Tangam’khomile purada, anyakondo ava tribunale tatoom’tukula.

66 Pedru angali chindo vaindharonivo, watoodha m’mbo-i mwaasikana aanamalaba andimuwa wa asembe. 67 Angaoni Pedru aotanga mulo, atoom’mwing’anechecha noonga ira: “Nyo thitho mwali vambo-i na Yesu wau Nazareti ule.” 68 Mbwenye liye atookonda ira: “Kandinom’mwidhiwa navang’ono vene wenuo thitho kandinovivwechecha vinoonga we.” Adhaire e-no atookhuma vandhe nodhowa va lango nlukhulu. 69 Weo thitho sikana oi ali namalaba atoom’mona noroma wandela atu aimenle duzi na vevo ira: “Lombwanula uli mu gulu laanamafunjedhee.” 70 Veva thitho Pedru atookonda. Vangavirile hora vang’ono atu aimenle duzi tatooroma thitho m’mwandela Pedru ira: “Weyo thitho uli mu gulu laanamafunjedhee. Thitho uli wau Galileya.” 71 Mbwenye liye atooroma tembelela nolumbela ira: “Mutu unom’monga nyo ula miyo kandim’mwidhi!” 72 Hora yeniyene thumbi atoola fendo yanambili thitho Pedru atoothuulela madhu a Yesu ale ira: “Thumbi a-anale fendo mbinli, unodha ndikonda fendo taaru.” Thitho atoosukwala noroma ula.

15 Bebeinimwee undhe uchanga, andimuwa a sembe na andimuwa andimuwa vambo-i na alembi, thapulela Tribunale lothene nlukhulu la Ayuda, tatoogumanyeya vambo-ive ira tavwelane vyafuna aliwa m’mwirana Yesu. Adhamale tatom’manga nom’dhowanee wa Pilato. 2 Ee-no Pilato atoom’fuka ira: “N’nga weyo uli Mwene wa Ayuda?” Yesu awakhunle ira: “Vili e-no ninga muongele nyo.” 3 Mbwenye andimuwa a sembe tanoom’nukhedha vyongo vinjinji. 4 Moi e-no Pilato atoom’fuka okoka ira: “N’nga kunowakhulaii? Kaing’ana injiva wa miselu inounukhedha atwila.” 5 Mbwenye Yesu kawakhunle iliyothene, moi Pilato atoodabwa maningi.

6 Va pwando nlilothene, Pilato anoathathulela atu nyaperezo m’mbo-i wavepa aliwa ira akhumi-iwe. 7 Vahora yeniyo mutu m’mbo-i dhinalee Baraba ali perezo vambo-i naatu odhimbinuwela guverno. Aliwa tatoopha mutu vahora yadhimbinuwela aliwa guverno. 8 Ee-no mwinji waatu watoofiya noroma vepa movwelanana vyongo vyaairelecha Pilato hora dhothene. 9 Liye atoafuka ira: “N’nga munofuna nduuthathuleleni Mwene wa Ayuda?” 10 Namwasa oi Pilato anooidhiwa ira andimuwa a sembe tatoom’velela Yesu namwasa wa bivu. 11 Mbwenye andimuwa a sembe tatoalimbi-a atu vepa ira taathathulele Baraba. 12 Vowakhula Pilato atoonga ira: “N’nga ula unom’monga nyo ira ngu Mwene wa Ayuda ndim’mwirena a-vi?” 13 Aliwa tatookhuwa okoka ira: “Athomeiwe wenuo!” 14 Mbwenye Pilato atoodhowanave afuka ira: “Mwasiwa ngwan’ni? N’nga liye udawilen’ni?” Mbwenye atwao tatoodhowanave khuwa mwakopolo ira: “Wenuo athomeiwe baa-i!” 15 Adhamale vofuna kwakwaneli-edha vyafuna atwao, Pilato atoathathulela Baraba. Mbwenye atootonga ira Yesu akwapuliwe, adhamale atoom’velela ira amaphiwe vothomeiwa vaimuri yonelavo nyarwa.

16 Anyakondo tatoom’tukula Yesu nom’dhowanee vaindharoni ya yumba ya namatonga, adhamale tatoogumanyi-a mwinji wethene wa anyakondo. 17 Moi e-no tatoom’mwari-a yowara yofila vang’ono thitho tatoolua ichapowa ya umwene ya minga nom’mwari-a. 18 Moi e-no tatooroma m’mwandela ira: “Kacheliwani nyo Mwene wa Ayuda!” 19 Thitho tanoom’khoma muruni na rere, m’thurela mare, thitho tanookokora nom’moramela. 20 Tangamadhi m’singilila, tatoom’mungula nguwo yofila vang’onile nom’mwari-a vyowara vyeevile thitho tatoom’dhowanee ira tamam’khomele vaimurini yoonelavo nyarwa. 21 Thitho aliwa tatom’kanyi-edha mutu mwinango oi aira vira dhinalee Simoni wau Kirene ira atukule imuri yoonelavo nyarwa yafuna aliwa mam’khomelavo Yesu. Liye akhumela tatamo lamamidhi thitho ali babiwa Alexandri na Rufu.

22 E-no tatoom’fiyanee valimburo loitaniwa Gologota. Madhu enala anothapulela ira, “Limburo vanotatileliwa magaragadu amiru.” 23 Weo aliwa tatoom’va-a vinyu othangani-a na rombwe waitaniwa mule, mbwenye liye atookonda. 24 Thitho tatoom’khomela vaimurini yoonelavo nyarwa nogawana nguwee yaundhe voira lotela, ira taone vakada mutu inofuna liye tukula. 25 Moi e-no hora ingali 9 hora, aliwa tatoom’khomela vaimurini yoonelavo nyarwa. 26 Madhu othonyi-edha landu wam’phele aliwa tatoalemba ira: “Mwene wa Ayuda.” 27 Thitho aliwa tatoothomeya vaimurini mambavwa menli vambo-i na Yesu. M’mbo-i tam’thomeile wu dhandalee lodyana thitho mwinango tam’thomeile wu dhandalee la zwele. 28 —— 29 Atu tavira duzi na vevo tanoonga madhu onyoza Yesu thitho tanoosukusa mirwiwa noonganga ira: “We waongecha ira ndinodha gwi-a kachisi noumanga wa malambo mararu, 30 dhivulumuche thitho uthithe vaimurini yoonelavo nyarwayo!” 31 Saasawa thitho andimuwa a sembe vambo-i naalembi, naaliwene tanoom’nyoza. Aliwa taonga ira: “Liye atooda vulumucha atu enango, mbwenye kanooda dhivulumucha ekhene! 32 Kristu Mwene wa Israeli uthithe chineneeva vaimurini yoonelavo nyarwayo* ira i-yo nione nororomela.” Naaliwene thitho mambavwa menli athomeiwile vambo-i na liye ale tanoom’nyoza.

33 Romela 12 hora nathana, ilambo yothene yeyo watookala isi fiyedha 15 hora namaulo. 34 15 horamo, Yesu atookhuwa mwakopolo ira: “Eʹli, Eʹli, laʹma sa·bach·thaʹni?” Madhu enala anothapulela ira: “Nlungwanga, Nlungwanga, mwasiwa ngwan’ni mutondi-iya?” 35 Atu enango taimenle duzi na vevo tangavwide vyevi tatooroma onga ira: “Kavuruwanani! Unoitana Eliya.” 36 Adhamale mutu mwinango atootamanga mabwini-a tonje mu vinyu owawa thitho atooli-ela rereni nom’va-a ira amwe. Moi atoonga ira: “Kam-iyeni! Nione akala Eliya unodha dham’thithi-avo.” 37 Mbwenye Yesu atookhuwa okoka mogweli-a madhu, adhamale atoomari-eya. 38 Moi e-no kurtina lali wari mwa nyumba yopambuleya latookauwa vari romela dhulu fiya vathi. 39 Moi e-no, namasogolela wa anyakondo aimenle duzi na Yesu angaoni vyaireyavyo vahora yamari-eya liye, atoonga ira: “Mwaimbarimbari mutula ali Mwana Nlungu.”

40 Vatookala a-iyana taona vyaireyavyo tangali undendai vang’ono. Enango mwaaliwa ali Mariya Madalena, Mariya m’mee Yakobo wang’ono na Yose thitho vatookala Salome, 41 oi tawendecha na Yesu vambo-i nom’labelanga vahora yali liye wu Galileya. Vatookala thitho a-iyana anjinji adhidhe na liye khumela wu Yerusalemu.

42 Voi ali namaulo maningi thitho ali dambo Lokozeela, venango ira dambo loi bebeinimwe ndi Sabudu, 43 watoodha Yosefi wau Arimateya mutu oidhiweya wa Tribunale nlukhulu la Ayuda oi anodedi-edha Umwene wa Nlungu. Liye atoodhowa molimba rima wa Pilato mavepa tembo wa Yesu. 44 Mbwenye Pilato anookaikela akala Yesu atookwadi. Ee-no atooitani-a namasogolela wa anyakondo nom’fuka akala ira Yesu ali angakwide wale. 45 Pilato angasikimizele khumela wa namasogolela wa anyakonduwo, atoorumeli-a ira Yosefi amatukule tembuo. 46 Moi e-no Yosefi atoogula nguwo yapama maningi nothithi-a manungo a Yesu thitho atoapota na guwiyo noa-ela masiyeni athimbile liye valiphandheni. Adhamale atoopingiricha libwe nlukhulu nofunga suwo wa masiyao. 47 Mbwenye Mariya Madalena na Mariya m’mee Yose tatoodhowanave ing’anechecha valokotiwile Yesuvo.

16 Dambo la Sabudu lingavirile, Mariya Madalena, Mariya m’mee Yakobo na Salome tatoogula makhura onukela ira tamadholi-e manungo a Yesu. 2 Namaebe-i maningi dambo loroma la sumanalo, aliwa tatoofiya masiyenio dhuwa lingakhumile. 3 Aliwa tanoofukana ira: “N’nga mbaani unofuna manipingirichelavo libwenle va lango wa masiyao?” 4 Mbwenye aliwa tangaing’anechechile, tatoona ira libwelo latoomala pingirichiwavo wale angalive ira lali nlukhulu maningi. 5 Tangavolowile masiyenimo, tatoona zombwe angakaathidhe wu ikhundu ya ono odyana, angawarile nguwo yochena thitho aliwa tatoom’dabwa maningi. 6 Liye atoawandela ira: “Kamuove. Ndinoidhiwa ira munofuna Yesu wau Nazareti, aphiwile moira thomeiwa vaimurini. Liye utovenyathi-iwa muukwa, muno kalimo. Kaing’anani, vagonathi-iwile liye vale kaiva! 7 Nyo mudhowe mumawandele anamafunjedhee vambo-i na Pedru ira, ‘Liye utosogola dhowa wu Galileya. Munamam’mone weo, movwelana na vyauwandenleni liye.’” 8 Aliwa tangakhumile masiyenimo, tatooroma tawa nongurumela thitho ova maningi. Mbwenye katawandenle mutu uliwethene vyaireilevyo namwasa oi taira ova.

Venango: “abwini-a manungo othene.”

Muone Thapuleliwa wa madhu enango a Bibilyani.

Muone Thapuleliwa wa madhu enango a Bibilyani.

Dhina loi Kananiya linothapulela “Mutu wa thindhi.”

Belizebule ndi dhina n’nango la Satana.

Venango: “malambo omari-ala.”

Venango: “masidadi 10.”

Venango: “u-adhi vang’ono funa wukwa.”

Venango: “awandela mwakopolo.”

Hora yen’na ndi romela 3 hora fiyedha 6 hora namaebe-i.

Vyevi vinothapulela ira mo-ocheni-iwa movwelana na sanganiko dhiwa.

Muone Thapuleliwa wa madhu enango a Bibilyani.

Muone Thapuleliwa wa madhu enango a Bibilyani.

Venango: “masidadi 10.”

Venango: “korogodogo.”

Muone Thapuleliwa wa madhu enango a Bibilyani.

Venango: “yo-ororomeleya.”

Muone Thapuleliwa wa madhu enango a Bibilyani.

Mundhila inango: “fukana unango na fwee.”

Venango: “malambo omari-ala.”

Dhina leli linothapulela ira “Namafunji-a.”

Muone Thapuleliwa wa madhu enango a Bibilyani.

Muone Thapuleliwa wa madhu enango a Bibilyani.

Venango: “lofuneya maningi.”

Venango: “yapama maningi.”

Mundhila inango: “malepitoni menli, oi ndi kwadrante imbo-i.”

Venango: “masalimo.”

Ndi madhu a Ieberi venango Aiyaramu oi anothapulela “Baba!”

Venango: “atootawa angana nguwo yawari baa-i.”

Muone Thapuleliwa wa madhu enango a Bibilyani.

    Bibiliotheka lava internetini Lolo (2013-2025)
    Kumani
    Volowani
    • Ilolo
    • Tumiza
    • vyosakhula
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makhalelo o-indi-edha basa
    • Pulitika ya vyolokoteya
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Volowani
    Tumiza