MURU OFUNJEDHA 37
Mum’nyindelenga Yohova ninga mwemo mwairele Samisoni
“Yohova mbwiye nlukulu okwaranya ndinovepa ira mundithuulele nondiva-a kopolo.”—ANAM. 16:28.
NYUMBO 30 Atate Wanga, Mulungu Wanga Ndiponso Bwenzi Langa
VINOFUNA I-YO FUNJEDHAa
1-2. N’nga chini inodha mathuuleloni mwinyu mwavwa dhina loi Samisoni?
N’NGA chini inodha mathuuleloni mwinyu mwavwa dhina loi Samisoni? Pyooneelatu ira munothuulela vya mutu wakopolo maningi. Vyevyo pyaimbarimbari. Mbwenye vahora inango Samisoni atosakula vyongo modaweya, vyevyo vyatomdhi-edha nyarwa. Mbwenye, Yohova anothuulela vyongo vinjinji vyairile Samisoni vomlabela mororomeleya thitho atovilemba Bibilyani ira vinikami-e.
2 Yohova ato-indi-edha basa Samisoni voira vyongo vyodabwi-a namwasa ofuna kami-a Aisraeli enao tali atwee. Vangavirile vyawa vinjinji Samisoni angakwide Yohova atovudhelela rumiwi Paulo ira alembe dhina la Samisoni mugulu laatu enao tathonyi-edhile iroromelo. (Aeb. 11:32-34) Ifwanafwani-o ya Samisoni inooda nilimbi-a. Liye anom’nyindela Yohova masiki vahora yorucha maningi. Dhoweni nione vinofuna i-yo funjedha wa Samisoni thitho mwemo ifwanafwani-oyee munanilimbi-dhe aliwa.
SAMISONI ANOM’NYINDELA YOHOVA
3. N’nga Samisoni ava-iwile basa loi a-vi?
3 Samisoni abaliwile vahora yatonga Afilisiti thitho anyingalela Aisraeli. (Anam. 13:1) Utongi wauwalangula watoiri-a ira Aisraeli tarucheye maningi. Yohova atom’sakula Samisoni ira “adhakale vasogolo vovulumucha Aisraeli mandhani mwa Afilisiti.” (Anam. 13:5) Leli lali basa lorucha! Ira aode laba basali Samisoni afuneela m’nyindela Yohova.
Samisoni anom’nyindela Yohova thitho ali okozeya chinja. Liye ato-indi-edha basa yongo yeyo yaidhi liye ira akwakwaneli-edhe ifunelo ya Nlungu (Muone ndima 4-5)
4. N’nga Yohova am’kami-idhe a-vi Samisoni ira adhivulumuche wa Afilisiti? (Anamatonga 15:14-16)
4 Kathuulelani ifwanafwani-o imbo-i yothonyi-edha ira Samisoni anom’nyindela Yohova thitho mwemo Nlungu mwam’kami-idhe liye. Vahora inango gulu laanyakondo a Afilisiti latodha ira lidham-inde Samisoni. Vinooneya ira wewo wali wu Yuda. Atu awu Yuda tatoova thitho tatothuulela vyom’velela Samisoni wa amwidanao. Ee-no atu azizalee tatom’manga na migo-i minli yolimba maningi nom’velela wa Afilisiti. (Anam. 15:9-13) Mbwenye “zimu wa Yohova watoroma i-nda basa” wa Samisoni thitho atopadha migo-iyo. Vasogolovee “atofwanya likuva lithithi la sabwada dha bulu walombwana” thitho atolidoda noli-indi-edha basa vopha Afilisiti okwakwana 1.000.—Muleri Anamatonga 15:14-16.
5. N’nga indi-edha basa sabwada wathonyi-edhile a-vi ira Samisoni anom’nyindela Yohova?
5 Mwasiwa ngwan’ni Samisoni ato-indi-edha basa likuva la sabwada dha bulu? Yei kaali imbo-i mwa mafwaramento dha-indi-edha basa atu kondoni. Pyooneelatu ira Samisoni anoidhiwa ira unodha ganyali namwasa onyindela Yohova, a-kala fwaramento yafuna liye i-ndi-edha basa. Mutu ororomeleula ato-indi-edha basa yongo yeyo yafwaidhe liye ira akwakwaneli-edhe ifunelo ya Yohova. Namwasa om’nyindela Yohova Samisoni atoraeli-iwa thitho atoganyali vakondo yen’na.
6. N’nga chini inofunjedhavo i-yo wa Samisoni nava-iwa urumiwi unangwee?
6 Yohova unooda niva-a kopolo ira niode laba basa masiki basalo lioneyenga kala lorucha. Nlungu unooda irana vyevi mundhila yodabwi-a. Yohova wenuo am’va-idhe kopolo Samisoni, unodha ukami-ani irana ifunelwee akala munom’nyindela.—Sang. 16:3.
7. Muonge ifwanafwani-o yothonyi-edha ira ninofwanela m’nyindela Yohova ira anisogolelenga.
7 Abali naarongola enao anolaba basa la vyomangamanga mu gulu la Yohova, tanothonyi-edha ira tanom’nyindela. Ndulimu abali tanoolemba mapalano thitho tanoomanga nyumba dha Umwene na mamburo enango. Mbwenye na mwasa owenjedheleya waatu mu gulu la Yohova, vanofuneya machinjo. Abali enao anonisogolela mugulu li-u tatom’vepa Yohova ira aasogolele thitho tatowesedha ndhila dhinango nogula nyumba dhipya nodhisaka-edha okoka. Robert wenuo ukadhi alabanga basa lomangamanga muvilambo vinjinji atoonga ira: “Voroma vyali vyorucha waatu enango ira taode a-rela ndhila dhipyadhi. Ndhila dha-arela aliwa dhali dho-iyana maningi na ndhila dhino-arela i-yo malamboano. Mbwenye abali tali ofunechecha ira taode chinja ndhila dhedhi. Thitho pyooneelatu ira Yohova unave dhowana raeli-a ndhila dhedhi.” Yen’na njiifwanafwani-o imbo-i yooni-a ira Yohova unosogolela atwee ira takwakwaneli-edhe ifunelwee. I-yo othene ninooda dhifuka ira: ‘N’nga ndinorumela ira Yohova andisogolelenga thitho ndinokala okozeya chinja ira ndimlambelenga mundhila yofwanelela?’
SAMISONI ANOM’NYINDELA YOHOVA IRA AM’KAMI-E
8. N’nga chini yairile Samisoni vahora yana liye tona maningi?
8 Venango munothuulela vyongo vinango vyodabwi-a vyairile Samisoni. Liye atoopha kalamu thitho vasogolovee atoopha Afilisiti okwakwana 30 mu sidadi la Asikeloni. (Anam. 14:5, 6, 19) Samisoni anoidhiwa ira kaaode irana vyongo vyothene mo-okami-iwa na Yohova. Umboni wa vyevi watoonelatu vahora inango vana liye tona angamadhi upha Afilisiti okwakwana 1.000. N’nga chini vyairile liye? Malo modhinyindela ira afwanye ma-inje atom’vepa Yohova ira am’kami-e.—Anam. 15:18.
9. N’nga Yohova airilen’ni Samisoni angamvepile ira amkami-e? (Anamatonga 15:19 na madhu achindo)
9 Yohova atowakula lobelo la Samisoni voiri-a ira teya ikumi-e ma-inje. Samisoni angamwide ma-injawo “atokaana kopolo okoka nodidili-iwa.” (Muleri Anamatonga 15:19.) Vinooneya ira ma-injawo tanookumave valimburonivo wa vyawa vinjinji fiyedha vahora yeniyo namaongela Samueli vyawandeliwile liye lemba buku la Anamatonga. Aisraeli enao taonile ma-injawo tatoona ira Yohova ngororomeleya thitho unokami-a arumiwee vahora yorucha.
Samisoni atokaana kopolo, vyamwide liye ma-inje amva-idhe Yohova. Na-iyene thitho ninoira phama indi-edha basa vyongo viniva-idhe Yohova ira nidhowenave kala ororomeleya wa liye (Muone ndima 10)
10. N’nga ninofwanela iran’ni ira Yohova anikami-e?
10 Mo-obala dodoliso lina i-yo venango hora ikanle i-yo nimlabelanga Yohova, ninofwanela m’nyindelanga Yohova ira anikami-e. Ninofwanela kala odhiyevi-a norumela ira vyongo vinooda niwendela pama nam’nyindelanga Yohova. Mofwanafwana na Samisoni wenuo ana kopolo angamwide ma-inje enao am’va-idhe Yohova, na-iyene thitho ninooda kaana kopolo mwauzimu nanyindelanga vyongo vyothene vinoniva-a Yohova.—Mat. 11:28.
11. N’nga ninaire a-vi ira ni-indi-edhenga basa vyongo vinoniva-a Yohova ira vinikami-e? Muonge ifwanafwani-o.
11 Kathuulelani vya ifwanafwani-o ya bali-u wau Russia, dhinalee Aleksey wenuo unooni-iwa nyarwa maningi. N’nga chini im’kami-idhe kalave olimba vanyarwa dhilukulu dhigumanena liye? Hora dhothene liye na i-yanee tanoirana vyongo vyokuza lambela. Aleksey aongile ira: “Ndinodhilimbi-edha ira ndifunjedhenga vamekene thitho ndileringa Bibilya dambo nlilothene. Namaebe-i uliwethene miyo na i-yananga, ninotapanya lemba la siku thitho lobela wa Yohova vambo-i.” N’nga chini inofunjedhavo i-yo? Malo monyindela zelu dhi-u ninofwanela m’nyindela Yohova. Ninooda irana vyevi volimbi-a iroromelwi-u nairanga vyongo ninga funjedha Bibilya, lobela, fwanyeya vamigumanoni thitho laleela. Naira e-no Yohova unodha niraeli-a namwasa wa thindhi linothonyi-edha i-yo vomlabela. Nlungu atom’va-a kopolo Samisoni, e-no mo-okaikela unodha niva-a thitho kopolo.
SAMISONI KAAFOOKILE
12. N’nga Samisoni adawi-idhen’ni, n’nga vyevi ndivyo-iyana a-vi na vyevyo vyairile liye ndulimu?
12 Samisoni kaali olongomana, moi ee-no hora dhinango anosakula vyongo modaweya. Vahora inango liye atosakula vyongo vyevyo vyaromi-idhe nyarwa dhilukulu. Angalabile wa hora yoyeva ninga namatonga, Samisoni “atoroma mdhiveliwana i-yana unango wenuo ali wu ipedipedi ya Soreki, thitho dhinalee ali Dalila.” (Anam. 16:4) Ndulimu liye anofuna thela i-yana unango wa Ifilisti mbwenye Yohova ‘ngwairi-idhe irana vyevi’ mwasa oi “anosakasaka ngari ira awane na Afilisiti” ee-no Samisoni atodhowa nyumbani wa puta n’nango la Afilisiti, wu Gaza. Vyevi vyatova-a ngari Yohova ira akami-e Samisoni gonji-a sidadilo. (Anam. 14:1-4; 16:1-3) Mbwenye mwasa wa Dalila wali o-iyana namwasa oi vinooneya ira ali muisraeli thitho kai Yohova airi-idhe ira uxamwaliwa ukalevo.
13. N’nga chini yairile Dalila ira Samisoni agumanena nyarwa?
13 Dalila atowachela kobiri dhinjinji dhokumela wa Afilisiti ira am’velele Samisoni. N’nga liye anororomela maningi Dalila namwasa oi anomdhiveliwana vyoi kaaidhiwa vyafuna liye ira? Mo-obala mwemo mwakalele vyongo, moweli-edhaweli-edha Dalila atom’kanyi-edha Samisoni ira am’mwandele wewo wakumela kopolodhee thitho vasogolovee Samisoni atom’mwandela. Pyovwi-a tangaranga ira vyairile Samisoni vyatom’mwiri-a ira kopolodhee dhimalee thitho Yohova a-iyachi mdhiveliwana wa hora yoyeva.—Anam. 16:16-20.
14. N’nga Samisoni agumanena nyarwa dhoi a-vi namwasa ororomela Dalila?
14 Samisoni atogumanana nyarwa dhilukulu namwasa onyindela Dalila malo monyindela Yohova. Afilisiti tatom-inda nomkumi-a metho. Liye ato-eliwa perezoni wu Gaza wewo atwee aairi-idhe liye manyadho ndulimu thitho ali dhaari ochila tirigu. Vasogolovee Afilisiti tatom’mwiri-a manyadho vevo vagumaneile aliwa ira taire festa. Aliwa tatovelela kutuo wa Nlungwiwa Dagon kalanga ninga nguliye am’velele Samisoni mandhani mwiwa. Afilisiti tatomkumi-a Samisoni perezoni nomdhana vafesta ira “aasangalali-e.”—Anam. 16:21-25.
Yohova atom’va-a Samisoni kopolo ira agonji-e Afilisiti (Muone ndima 15)
15. N’nga Samisoni athonyi-edhile a-vi ira atooroma okoka mvwela Yohova? (Anamatonga 16:28-30) (Muone iruthiruthi yava kapani.)
15 Samisoni ali angadawi-idhe vyongo vinjinji mbwenye kam-iidhe mlambela Yohova. Liye ndhila yoi akwakwaneli-edhe urumiwee wava-iwile liye na Nlungu ongonji-a Afilisiti. (Muleri Anamatonga 16:28-30.) Samisoni atovepha wa Yohova ira: “Mundirumeli-e ira ndaaweli-edhe Afilisitala.” Nlungu waimbarimbari atom’mwakula thitho atomva-a kopolo okoka dhodabwi-a. Ee-no vahora yen’na Samisoni atopha Afilisiti anjinji kwaranya ndulimu.
16. N’nga ninofunjedhavon’ni va vyongo vyadawi-idhe Samisoni?
16 Angalive ira Samisoni atogumanana nyarwa dhilukulu namwasa odawi-a vyongo, liye kaa-iidhe mlabela Yohova. Ee-no masiki nidawi-e yongo, sumululiwa, ii-iwa izo venango urumiwi unango kaninofwanela fooka. Nithuulelenga ira Yohova ngokozeya nilevelela. (Sal. 103:8-10) Angalive ira ninodawi-a vyongo, nithuulelenga ira Yohova unooda ni-indi-edha basa ninga mwemo mwairile liye na Samisoni.
Pyooneya ira Samisoni kaasangalale namwasa wa vyongo vyadawi-idhe liye mbwenye kaatatinle rima. I-yo thitho kaninofwanela tatila rima (Muone ndima 17-18)
17-18. N’nga ifwanafwani-o ya Michael iulimbi-idheni a-vi? (Muone thitho iruthiruthi.)
17 Ifwanafwani-o vamwasula ndi vyevyo vyam’mwireele zombwe unango dhinalee Michael. Liye anomlabela Yohova mwathindhi, ali rumiwi okami-a thitho painiya okaatheya. Pyova-a tangaranga ira liye atodawi-a vyongo vinango moi ee-no ato-ii-iwa urumiwee. Liye atoonga ira: “Ndulimu vyongo vyanondiwendela phama vomlabela Yohova mbwenye mo-odedi-edha vyongo vyatoochinja. Ndanororomela ira Yohova kanondi-iya, mbwenye ndanokaikela akala ira ndinodha kala okoka vauxamwali waphama na liye ninga voroma venango irana vyongo vinjinji vomlabela Yohova.”
18 Pyosangalali-a ira Michael kaatatile rima. Liye atoonga ira: “Ndatodhilimbi-edha ira ndikale okoka vauxamwali waphama na Yohova, volobela wa liye mokumela vathi va rima, thitho thuulela modi-a.” Vira wa hora liye atooroma tumikela pingoni ninga voroma. Va-eeni liye ngundimuwa wapingoni thitho painiya okaatheya. Michael atoonga ira: “Vyairile pingo simbwasimbwa andimuwa avapingoni vondilimbi-a, vyatondikami-a zindiyela ira Yohova unondidhiveliwanadi. Va-eeni ndinotumikira pingoni ndingana ithuulela rima yochena. Vyongo vyandiireelevi vitondifunji-a ira Yohova unolevelela mutu uliwethene uchinyuwile kumela vathi varima.” Naiyene thitho ninooda kala osikimizela ira Yohova unodha niraeli-a thitho ni-indi-edha basa masiki ira natodawi-avo yongo inango. Yongo yofuneya maningi kuirana vyothene vinaode i-yo ira nisaka-edhe vyongo vidawi-idhe i-yo nodhowanave m’nyindela.—Sal. 86:5; Sang. 28:13.
19. N’nga ifwanafwani-o ya Samisoni iulimbi-idheni a-vi?
19 Muyofunjedha yei nitoona vyongo vyoiri-a chidwi, vyevyo vyaireile vaingumi ya Samisoni. Liye kaali olongomana, mbwenye kaa-iidhe irana vyothene vyaode liye vomlambela Yohova, angalive ira atodawi-a vyongo vinango vamwasa okuza Dalila. Yohova kaa-iidhe indi-edha basa. Atom-indi-edha basa voirana vyongo vinango vyakopolo. Yohova atodhowanave m’mona kala mutu ororomeleya thitho atorumeli-a ira dhinalee lilembiwe mugulu laatu ororomeleya thitho oongiwa mu lemba la Aebere kapitulu 11. Pyosangalali-a idhiwa ira ninolabela Babi-u wenuo uli ofunechecha niva-a kopolo simbwasimbwa nafooka. Ee-no mofwanafwana na Samisoni, dhoweni nivepengani Yohova ira: “Ndinovepa ira mundithuulele nondi-ava kopolo.”—Anam. 16:28.
NYUMBO 3 Ndinu Mphamvu Zathu, Chiyembekezo Chathu Komanso Timakudalirani
a Samisoni—ngu mutu oidhiweya maningi mwaatu o-oidhiwa vinjinji vyoonga Bibilya. Mwasee unofwanyeya madaramani, nyumbo thitho mafilme mbwenye mwasa oonga ingumiyee kai onama. Ninooda funjedha vyongo vinjinji wa mutu ororomeleula.