Yesu atoovelela yodya modabwi-a

1. N’nga walelene pau yali yofuneya moi a-vi?

WALELENE mapau ali yodya ya atu anjinji. (Mar. 14:18; Luk. 4:4) Mapau ali ofuneya maningi voi hora dhinango Bibilya lino-indi-edha basa madhu oi “mapau” voonga vyodya. (Mat. 6:11; May. 20:7) Yesu angairile vyodabwi-a fendo mbili, atoo-indi-edha basa mapau. (Mat. 16:9, 10) M’mbo-i mwa mwasula unofwanyeya va lemba la Juwau kapitulu 6. Dhoweni nitapanyeni mwasula, noona vyongo vinafunjedhevo i-yo malamboano.

2. N’nga ndi vahora iivi vevo atu anjinji vyafuneela aliwa yodya?

² Arumiwi tangamari-idhe laleela, tatoogwela barkuni vambo-i na Yesu dhowa kombela n’nango la Galileya ira tamavume. (Mrk. 6:7, 30-32; Luk. 9:10) Aliwa tatoodhowa tatamo n’nango o-okala atu wu Betisaida. Mbwenye va-anavire hora indendai gulu laatu latoofiya weo. Yesu kaapwazile. Malomwee liye atooroma afunji-a vyokuza Umwene thitho ili-a atu obulela. Dhuwa liviranga, aliwa tatooroma thuulela mwemo atwao munafwanyele aliwa yodya. Vinooneya ira atu enango tatokaana yodya yoyeva, mbwenye atu anjinji tanoofuneela masaka vyodya. (Mat. 14:15; Ju. 6:4, 5) N’nga Yesu airile n’ni?

ATOOIRA VYODABWI-A IRA ATU TAKAENA YODYA

3. N’nga Yesu airile a-vi angaoni ira atu anjinji anofuna yodya? (Muone thitho yavakapani.)

³ Yesu atoowandela arumiwee ira: “Kavali mwasa oi aliwa tadhowe. Nyo mwaava-e yodya.” (Mat. 14:16) Vyevi vyali vyorucha namwasa oi vali alombwana okwakwana 5.000. Nathangani-avo a-iyana na a-ima, vinooneya ira vali atu okwakwana 15.000 oi taava-e yodya. (Mat. 14:21) Andreya atoonga ira: “Vatokala zombwe una mapau a sevada na visisomba vinli. N’nga vyevi vinokwakwana mwinji wethene wen’na?” (Ju. 6:9) Mapau a sevada mbenao atu anjinji adya aliwa thitho sombadho dhinooneya ira dhali dhouma dho-eliwa mwinyu. Mbwenye yodya yana zombula yali yo-okwakwana wa mwinji othene wenuo.

4. N’nga ninofunjedhavon’ni va mwasa wava lemba la Juwau 6:11-13?

⁴ Vofuna akami-a atwao, Yesu atoawandela ira takaathi vamalachini m’magurupu. (Mrk. 6:39, 40; muleri Juwau 6:11-13.) Ee-no ninoleri ira Yesu atoolobela wa Babee nom’simba namwasa wa yodyiyo. Vyali vyovweya ira Yesu am’simbe Nlungu namwasa oi ngu liye am’va-a yodya. Veva Yesu atoovelela ifwanafwani-o yaphama wa i-yo othene ira niromenga lobela na-anadye, akala nili vamwinjini venango vaokhene. Ee-no Yesu atoovelela yodyiyo wanamafunjedhee ira taava-e atwao. Thitho aliwa tatoodya norumbala fiyedha yodya inango a-la thitho Yesu atoonga ira kithathiliwe. Liye atoonga ira vyo-alavyo tavigumani-e venango ira vidha-indi-edheliwe basa vahora inango. Veva Yesu atooniva-a ifwanafwani-o ira kaninongenga vyongo. Akala muli anamabala, munooda ira phama funjedha mwasula naa-iminyu noona vyevyo vinofunjedhavo i-yo vamwasa wa lobelo, wachela alendo thitho va-a.

5. N’nga atu tairile a-vi Yesu angairile vyodabwi-a, n’nga liye airilen’ni?

⁵ Atu tanokaana ifunelo na moda mwafunji-a Yesu thitho mwemo mwaili-edha liye atu modabwi-a. Mose atoolanyedha ira Nlungu unodha velela namaongela wavakhundu thitho pyoneelatu ira atu tanoodhifuka ira, ‘N’nga Yesu ngu namaongela alanyedhiwile?’ (Dot. 18:15-18) Vinooneya ira atu tathuulela ira Yesu unodha kala namasogolela wapama unaodenga velela yodya wa maziza othene. Ee-no atu anjinji tanoofuna “udha dham’inda ira tam’ele kala mwene.” (Ju. 6:14, 15) Aakale ira atoorumela vyevi angavolowele ndale dha Ayuda enao tatongiwa na Aroma. Ee-no liye kaarumenle. Bibilya linoonga ira liye ‘atookhumavo nodhowa mwangoni.’ Yesu kaaromile volowela ndale masiki ira atu enango tanom’kanyi-edha. Veva liye atoovelela ifwanafwani-o yapama wa i-yo.

6. N’nga ninathonyi-edhe a-vi ira ninofuna m’sazi-edha Yesu? (Muone thitho iruthiruthi.)

⁶ Pyoneelatu ira atu enango katinaniwandele ira niinjivi-e yodya venango ili-a atu modabwi-a. Katinaniwandele thitho ira nikale mwene venango namatonga. Mbwenye anooda nilimbi-a ira nivote venango kami-a mutu mwinango wenuo unom’mona i-yo ira unooda chinja vyongo. Yesu ngu ifwanafwani-o yapama vamwasula. Liye atookonda volowela vyandale thitho vahora inango atoonga ira, “Umwenee kai wailambwila.” (Ju. 17:14; 18:36) Malamboano, Makristau anofwanela m’sazi-edha Yesu. Mofwanafwana na Yesu, ninokala ororomeleya wu Umwene wa Nlungu, ninowandela atu enango vya Umwenuo thitho ninoulobelela. (Mat. 6:10) N’nga ninofunjedhavon’ni va vyevyo viirile Yesu vovelela yodya modabwi-a?

“THAPULELIWA WA MIKADARAU YA MAPAU”

7. N’nga Yesu airile n’ni, n’nga arumiwe tairile a-vi tangaoni vyevi? (Juwau 6:16-20)

⁷ Yesu angadyi-idhe mwinji waatu, atoowandela anamafunjedhee ira tawelele Kafwarnau va barkuni thitho liye atoodhowa mwangoni vofuna rambela mwinji waatu enao tafuna m’mva-a umwene. (Muleri Juwau 6:16-20.) Arumiwao tangali vabarani liphevo latooroma thitho vatookala mabimbi malukulu. Ee-no Yesu atoodha nowenda vadhulu va ma-inje. Adhamale atoom’mwitana Pedru ira awendenga vambo-i na liye vadhulu vama-inje. (Mat. 14:22-31) Yesu angafiile liphevolo latooparari. Vidhaire ee-no anamafunjedhao tatoodabwa maningi noonga ira: “Ngu nyodi mwana Nlungu.”a (Mat. 14:33) Pyova-a ifunelo ira aliwa tatoonga vyevi vasogolo voi Yesu atoowenda vadhulu va ma-inje angalive ira ali angairile yodabwi-a inango vodyi-a mwinji waatu. Marku atowenjedhela likhundo loi: “[Arumiwao] tatoodabwa maningi. Namwasa oi katavwechechile thapulela wa mikandharau ya mapauwile, aliwa tanoorucheyave ira tavwecheche vyongo vyothene.” (Mrk. 6:50-52) Aliwa tali ta-anazindiyeleve ira Yohova ali angam’va-idhe Yesu kopolo dhoirelana vyodabwi-a maningi. Vasogolovee Yesu atoonga vyokuza mapau. Dhoweni nioneni vyongo vinafunjedhevo i-yo.

8-9. Mwasiwa ngwan’ni mwinji waatu wanom’funa Yesu? (Juwau 6:26, 27)

⁸ Mwinji waatu wenuo Yesu wadyi-idhe liye wathonyi-edha ira wafuna ukaengana vyodya. N’nga aliwa tairilen’ni? Tangaoni ira Yesu na arumiwe tanokuma, tatoogwela barku okumela wu Tiberiya thitho tatoodhowa wu Kafwarnau weo wali Yesu. (Ju. 6:22-24) N’nga aliwa tairile vyevi na ifunelo yoi tamavwe vinjinji vyokuza Umwene? Khabe. Aliwa tathuulela vyodya vyava-iwile aliwa. N’nga ninoidhiwa a-vi vyevi?

⁹ Kathuulelani vyongo vyairile aliwa tangam’fwaidhe Yesu wu Kafwarnau. Yesu atoawandela mo-ovira khundu ira aliwa tatodha namwasa oi tafuna vyodya. Liye atoawandela “ira angalive ira tatoodya mapau norumbala,” mbwenye yali “yodya yeniyo inonongeya.” (Muleri Juwau 6:26, 27.) Ee-no atoalimbi-a ira tanofwanela dhilimbi-edha fwanya “yodya yodhi-a ingumi yo-omala.” Yesu atoonga ira Babee ngunovelela yodyiyo. Likhundo loi yodyiyo inokami-a mutu kaana ingumi yo-omala linooneya ira lali lodabwi-a maningi waatwao. N’nga ndi yodya yoi a-vi inairi-e vyevi, n’nga atwao taire a-vi ira taifwanye?

10. N’nga ndi vyongo viivi, “vinofuna Nlungu ira atu tairenga” ira tadhafwanye ingumi yo-omala?

¹⁰ Vinooneya ira Ayudao tathuulela ira anofwanela irana yongo inangoyee ira tawachele yodyiyo. Vinooneya ira aliwa tathuulela ira tanofwanela irana yongo yeyo ilamulo ya Mose yaonga aliwa. Mbwenye Yesu atoawandela ira: “Vyongo vinofuna Nlungu ira muiire ndi vyoi muthonyi-edhe iroromelo wa wenuo um’rumile liye.” (Ju. 6:28, 29) Yesu ali angaongeletu ndulimu ira roromela Nlungu wenuo am’rumile kofuneya ira mutu afwanye “ingumi yo-omala.” (Ju. 3:16-18, 36) Thitho vasogolovee atoonga vyongo vinjinji va mwasula.—Ju. 17:3.

11. N’nga Ayuda tathonyi-edhe a-vi ira tafuneela yodya? (Salimo 78:24, 25)

¹¹ Ayudao katarumenle likhundo lipya lafunji-idhe Yesu lokuza “vyevyo Nlungu vyafuna liye ira aliwa tairenga.” Aliwa tatom’fuka ira: “N’nga nyo munaire izindiyelo iivi ira i-yo nione nouroromelani?” (Ju. 6:30) Aliwa tatoonga ira muhora ya Mose, anamabaliwa tanoowachela maana yeniyo yali yodya yiwa ya dambo na dambo. (Nee. 9:15; muleri Salimo 78:24, 25.) Pyooneelatu ira aliwa tathuulela vyofwanya yodya baa-i. Aliwa katafukile Yesu ira aawandele vyathapulela “yodya yaimbarimbari yokhumela dhulu” ninga maana, yeniyo yaakami-e kaana ingumi. (Ju. 6:32) Aliwa tanothuulela maningi moi tatoopwaza imbarimbari yeniyo Yesu yafuna liye afunji-a. N’nga ninofunjedhavon’ni va mwasula?

VYONGO VINOFWANELA I-YO ONANGA IRA PYOFUNEYA MANINGI

12. N’nga Yesu athonyi-edhe ira yofuneya maningi chini?

¹² Vatokala likhundo lofuneya maningi lelo linafwanye i-yo va Juwau kapitulu 6. Yofuneya maningi kuthuulela vyongo vinanikami-e kala vauxamwali waphama na Nlungu. Kathuulelani ira Yesu atoonga thitho likhundo leli vevo Satana vyam’mwesedha liye. (Mat. 4:3, 4) Va ulalikee wavamwangoni, liye atoogogomedha funeya zindiyela vyorambulela vi-u vyauzimu. (Mat. 5:3) Ee-no ninoira phama dhifuka ira, ‘N’nga vyongo vinoira miyo vaingumi yanga vinothonyi-edha ira ndinoona ira yofuneya maningi kukala vauxamwali waphama na Nlungu a-kala fwanya vyongo vinandisangalali-e?’

13. (a) Mwasiwa ngwan’ni kai vyodaweya sangalalana yodya? (b) N’nga Paulo aniwenjeli-idhe a-vi? (1 Akoritiyo 10:6, 7, 11) (Muone thitho iruthiruthi.)

¹³ Kai vyodaweya lobelela vyongo vinofuneela i-yo thitho kala osangalala navifwanya. (Luk. 11:3) Bibilya linoonga ira ndi phama ira ‘mutu adye, amwe nosangalala namwasa oi utolaba basa mwathindhi’ voi vyevi “pyokhumela wu dhandha la Nlungu waimbarimbari.” (Nam. 2:24; 8:15; Yak. 1:17) Mbwenye ninofwanela samala ira na-aonenga vyongo vyevi ninga vyofuneya maningi vaingumii-u. Paulo atoonga thitho phama likhundo leli vevo valembela liye Makristau a Iyuda. Liye atoonga vyongo vyaireele Aisraeli thangani-avo vyevyo vyaireile vaduzi na mwango wa Sinai. Atoowenjeli-a Makristawao ira “katifunenga vyongo vyothakala ninga mwemo [Aisraeli] mwairela aliwa.” (Muleri 1 Akoritiyo 10:6, 7, 11.) Aisraeli tatoorumela ira idyani yiwa yofuna vyodya iiri-e ira vyongo vyaava-a Yohova modabwi-a kala “vyongo vyothakala.” (Num. 11:4-6, 31-34) Thitho vevo valambela aliwa mwana ng’ombe aliwa tatoothonyi-edha ira yongo yofuneya maningi waaliwa ndi udya, umwa nosangalala. (Eki. 32:4-6) Paulo atoonga vyevi vevo vawenjeli-a liye Aisraeli enao tadedi-edhela nongiwa wa Yerusalemu mu yawa ya 70 EC. Na i-yene thitho ninokala muhora ya khomoni, ee-no ninooda ira phama thuulelanga malangi-o a Paulwala.

14. Va mwasa wa yodya, n’nga ninodedi-edhela vyoi a-vi muilambo ipya?

¹⁴ Vevo Yesu vyaniwandenle liye ira nilobelelenga “yodya yofuneela va dambo lelo,” atooniwandela thitho ira nilobelenga ira vyofuna vya Nlungu “viireye vailambo yavathivano ninga mwemo muli aliwa dhulu.” (Mat. 6:9-11) N’nga chini inodha mathuuleloni mwinyu mwavwa vyevi? Bibilya linothonyi-edha ira Nlungu unofuna ira vailambo yavathivano vakale yodya yaphama. Lemba la Esaya 25:6-8 linothonyi-edha ira mu Umwene wa Nlungu vailambwila vanodha kala yodya yoinjiva thitho yaphama. Lemba la Salimo 72:16 linoonga ira: “Vailambo yavathivano vanodha kala tirigu m’injinji. Vadhulu va mwango vanodha kala tirigu oinjiva.” N’nga munodhifwanafwani-edha mu-indi-edha basa tirigu vophiya yodya inodhiveliwana nyo venango wesedha phiya vyongo vyoi kamunaviphiyevo? Wenjedhela vevo, munodha lima minda yamauva noudya vyova-avyee. (Esa. 65:21, 22) Thitho mutu uliothene vailamboi unodha kaana vyongo ninga vyevi.

15. N’nga atu anofuna dhavenyathi-iwa anodha funji-iwa vyan’ni? (Juwau 6:35)

¹⁵ Muleri Juwau 6:35. Kathuulelani atu enao tadyide mapau na somba dhedho dhaava-idhe Yesu. Enango mwaaliwa munodha agumanana tadhavenyathi-iwa. Angalive ira ndulimu katathonyi-edhe iroromelo, anodha venyathi-iwa. (Ju. 5:28, 29) Atu enala anodha idhiwa vyongo vyathapulela Yesu voonga ira: “Miyo ndili yodya yova-a ingumi. Mutu uliothene odha wa miyo kanodha uvwa ndhala navang’onovene.” Aliwa anodha funeela roromela ira Yesu atoovelela ingumiyee ninga kuto namwasa wa i-yo. Vahora yeniyo vanodha kala basa yofunji-a atu enao anofuna dhavenyathi-iwa na a-ima anofuna dhabaliwa. Vinodha kala vyosangalali-a maningi laba basa yofunji-ila vambo-i naaliwa. Kami-a atu kala vauxamwali waphama na Yohova, unodha kala osangalali-a maningi kwaranya udya yodya yapama.

16. N’nga ninodha funjedha n’ni muyofunjedha yo-arela?

¹⁶ Muyofunjedha yei nitotapanya likhundo linofwanyeya mu lemba la Juwau kapitulu 6. Mbwenye vatokala vyongo vinjinji vyokuza “ingumi yo-omala” vyevyo vyafunji-idhe Yesu. Ayuda tanoofuneela vwechecha mopwaseya, na-iyene thitho ninofwanela irana vyevyo. Muyofunjedha yo-arela, ninodhowanave tapanya likhundo lava lemba la Juwau kapitulu 6.