Ndatorumela ira Yohova andisogolelenga vaingumi yanga

KUMA UISA YOROMOLIWA BLACK COUNTRY DHOWA UILAMBO YEYO INOIDHIWEYA IRA WARM HEART OF AFRICA

Ndibaliwile yawa ya 1935 wu Darlaston, ikundu ya isa inango ya Inglaterra inoromoliwa ira Black Country. Isa yei inoidhiweyana dhina leli namwasa wawichi odimba wenuo unokuma mumafwabirika manjinji amuisa yei. Ningana vyawa 4, anamabalanga tatoroma funjedha Bibilya na Amboni dha Yohova. Ndingana vyawa vyavavari va 14 na 15, ndatosikimizela ira vyafunjedha anamabalanga vyali vyaimbarimbaridi thitho ndatobadiziwa yawa ya 1952 ndingana vyawa 16.

Vahora yeniyo ndatoroma laba basa vaiperezani ilikulu yosaka-edha mafwarameto olabana basa thitho mafwarameto a karo. Moi e-no, ndatoroma funjedha basa lau sekeretariyo vaiperezanivo thitho ndanolidhiveliwana maningi basali.

Ndanofwanela sakula vyoira mwazelu, vevo namaing’anela isa vyandivepile liye ira ndiiri-enga funjedha Bibilya wavapingoni pingoni wi-u wau Willenhall. Mbwenye vyali vyorucha ira ndisakule vamwasa wen’na namwasa oi vahora yeniyo ndagumaneya mumipingo minli. Wari mwa sumana ndanoogumaneya na pingo wavakwikwi na walaba miyo basa wu Bromsgrove, wewo wali olapa wa makilometru 32 kumela wakala miyo. Thitho komoni wasumana ndawelela nyumbani waanamabalanga, ndanogumaneya na pingo wau Willenhall.

Namwasa oi ndanoofuna kami-a gulu la Yohova, ndatorumela vyevyo vyandivepile namaing’anela isa angalive ira vyevyo vyatoiri-a ira ndi-iye basa ladhiveliwana miyo nle. Rumela ira Yohova andisogolelenga, watondikami-a ira ndikaena ingumi yosangalala maningi thitho kandanong’onedhile libondo.

Vevo vagumaneya miyo na pingo wa Bromsgrove, ndatogumanana na rongola obaleya thitho omdhiveliwana Yohova dhinalee Anne thitho natothelana yawa ya 1957. Nanoosangalala irela vambo-i upainiya okaatheya upainiya wavakundu na urumiwi owendawenda thitho urumiwi wava Beteli. Anne ukanle andikami-anga kala osangalala vaingumi yanga yothene.

Yawa ya 1966, natosangalala volowa kalasi ya numero 42 ya xikola la Giliyadi. Natotumiziwa Malawi, ilambo yeyo atwiwa anoidhiweya ira mbooma rima thitho anodhiveliwana wachela alendo. Mbwenye kanaidhiwa ira kaninodimbelamo muilambonimo.

LABA VAHORA YORUCHA WU MALAWI

Natofiya wu Malawi va 1 wa Fevereiro yawa 1967. Ningafunjedhile iongelo ya ilambwiyo wa mwedi m’mbo-i, natoroma urumiwi oing’anela isa. Nawendechana karo inango yoromoliwa Jeep yeniyo atu yathuulelana aliwa ira inooda wenda venango vali vothene thangani-avo vandela mi-inje. Mbwenye vyevi kavyali vyaimbarimbari namwasa oi karwila yavandela ma-inje o-odi-a maningi. Hora dhinango nakaathi nyumba dhamalachi dhoi dhanofuneya e-liwanga muliyado hora yadhongwe. Natoroma morucheela urumiwi wau mensionario mbwenye nanoudhiveliwana!

Mwedi wa Abril, ndatozindiyela ira mo-odimbela ninogumanana nyarwa dhokumela waanamatonga. Ndatovwa vyaongile perezidenti wa Malawi, Dr. Hastings Banda varadiyoni. Liye aongile ira a Mboni dha Yohova katinokoma misoko thitho anodhodhomi-a va myasa ya ndale. Mbwenye vyevi vyali vyonama. Nanoidhiwa ira mwasa nlukulu wali oi kanavolowela vyandale simbwasimbwa vogula kartau.

Vofiya mwedi wa Setembro natoleri makarta ira perezidenti uongile ira abali-u anaaromi-a nyarwa unango uliwethene. Vagumano unango wa ndale liye atoonga ira utongi unotonga vachineneeva ira basa la Mboni dha Yohova liparari-iwe. Basa li-u latopapari-iwadi va 20 wa Outubro yawa 1967. Va-anavire hora yolapela, mapolisia thitho andimuwa andimuwa oona vya atu ovolowa na okuma muilamboni, tatodha dha funga ofesi ya tambi thitho dhatonga amensionariyo ira takumemo muilambonimo.

Ningakaathidhe perezoni malambo mararu natotumiziwa wu Mauritius ilambo yeyo inatongiwa na Grã-Bretanha. Mbwenye andimuwa andimuwa aanamatonga katanirumeli-idhe ira nikaleve wewo ninga amensionariyo. Moi e-no, natotumiziwa i-yo dhowa malabanga wu Rhodesia (malamboano ndi Zimbabwe). Ningafiile m’mbo-i mwaandimuwa andimuwa oona vya atu ovolowa na okuma muilambwiyo wenuo ali wauwali, atonikonda vokala muilambwiyo voonga ira: “Tautamangi-idheni wu Malawi. Katiurumeli-idheni thitho kala wu Mauritius, n’nga muoni ira wuno kokweya tai?” Anne atoroma ula. Vyaoneya ira uliwethene kaanifuna. Vahora yen’na, ndatoothuulela vyowelela wani-u wu Inglaterra. Vakomonivee andimuwa andimuwa oona vya atu ovolowa na okuma amuilambwiyo tatonirumeli-a ira nimagone wu ofesi ya tambi, mbwenye dambo lo-arela namaoneele ukapitale liwa. Natochenyela maningi mbwenye natodhowanave i-ya vyothene mandhani mwa Yohova. Dambo lo-arela nathana, mo-odedi-edhela natorumeli-iwa kala muilambwiyo ninga alendo. Kandinodiwala mwemo mwavwele miyo vadambo leli. Ndatosikimiza ira Yohova ngunonisogolela.

NDATOVA-IWA URUMIWI MPYA OLABELA ABALI AU MALAWI NDINGALI WU ZIMBABWE

Ndingali ofesi yau Zimbabwe, ndanolaba mu departameto yau rumiwi thitho ndanokami-a abali au Malawi na Moçambique. Abali au Malawi tanooni-iwa nyarwa maningi. Basalanga lanoothangani-avo thapulela malipoti okumela waanamaing’anela visa au Malawi. Ndambo n’nango ndimari-anga lipoti n’nango ndatoola maningi ndingalerile vya uwalanga wagumanana abali naarongola.a Mbwenye ndatolimbi-iwa maningi namwasa wa iroromelelo novilela wiwa.—2 Akor. 6:4, 5.

Ndanoira iliyothene yeniyo yaoda miyo vokami-a abali enao ta-anle Malawi thitho tatawele Moçambique ira tafwanyenga mabukhwi-u. Gulu lothapulela Chichewa iongele yeniyo inoongiwa maningi Malawi, latothamela vatereno inango ya bali wau Zimbabwe. Mooma rima baluo atoamangela mamburo okala na maskritoriywene. Wewo aliwa tatodhowanave laba basa lofuneyali, lothapulela mabukhu okami-a vofunjedha Bibilya.

Natoosakaedha vyoi yawa iliyothene anamaing’anela visa au Malawi, tairenga vambo-i gumano wa gawo wa Chichewa wu Zimbabwe. Vagumanuo, aliwa tanoova-iwa myasa dha gumano wa gawo. Thitho tawelelanga Malawi aliwa tanoodhilimbi-edha mwemo mwaodela aliwa, gawa myasadho waabali. Yawa inango tangadhidhe wu Zimbabwe, natooda saka-edha xikola yaurumiwi ya Umwene, na ifunelo yofuna limbi-a anamaing’anela visa olimba rimala.

Mwedi wa Fevereiro yawa 1975, natodhowa mawendela abali naarongola a Malawi, enao tatawele umamburu otawelao atu oon-iwa nyarwa wu Moçambique. Aliwa tanoo-arela malangi-o mapya a gulu la Yohova thangani-avo kaana gulu laandimuwa. Andimuwa apyala tatosaka-edha vyoi vakale vyoira vinjinji ninga onga myasa dhavatando, tapanya lemba la dambo na Nsanja ya Olonda thitho ira migumano milukulumilukulu. Vyongo valimburonivo vyaireya ninga vagumano wa gawo thitho vatokala madepartameto ninga ocheni-a, gawa yodya thitho dhivunela. Abali ororomeleyala tanoira vyongo mokami-a na Yohova thitho vyevi, vyatoondilimbi-a maningi.

Komoni wa vyawa vya 1970, ofesi ya tambi ya Zambia yatoroma ing’anela basa lau Malawi. Mbwenye ndanothuulela maningi abali au Malawi thitho alobelela ninga mwemo atu anjinji munairela liwa. Voi ndali mukomisau ya tambi ya Zimbabwe hora dhinjinji, ndanoogumanana abali oimelela sede li-u vambo-i na abali au Malawi, Africa do Sul na Zambia. Hora dhothene natapanyanga yofuka yakala yoi, “N’nga ninaire a-vi ira nikami-e abali-u au Malawi?”

Vira wahora abali tato-iya oni-iwa nyarwa maningi. Amboni tatawile uilamboi, tatoroma welela Malawi vevo enango tato-ala taromanga vuma vanyarwa dhaoni-iwa aliwa. Vilambo vyokwivelana vyatoroma rumeli-a Amboni ira talaleelenga thitho ira migumano. Naaliwene thitho ilambo ya Moçambique, yatoira vyevi yawa ya 1991. Mbwenye nanofuka ira, ‘N’nga Amboni dha Yohova anodha thathuliwa e-lini Malawi?’

WELELA WU MALAWI

Vyongo vamwasa wa vya ndale vyatoroma chinja wu Malawi thitho mu yawa 1993 utongi watoroma i-ya kondi-a basa la Amboni dha Yohova. Va-anavire hora indendai ndiwaredhanga na mensionariyo unango andifukile ira, “N’nga munowelela wu Malawi?” vahorila ndali ndingana vyawa 59 moi nadatom’mwakula ira, “Kabe nditoulukula maningi!” Mbwenye vadambo lelo natowachela milanyu ya Gulu Lotonga yoniwandela ira niwelele wu Malawi.

Nanodhiveliwana laba wu Zimbabwe e-no vyali vyorucha wa i-yo ira nikumewo. Nali ningakaatheile thitho natofwanya afwi-u apama maningi. Mooma ira Gulu Lotonga latoniwandela ira nitokaana ufulu osakula dhowa Malawi venango kalanga wu Zimbabweo. Moi e-no nanooda sakula ira vyafuna i-yo. Mbwenye ndatoothuulela vyevyo Abrahamu na Sara vyairile aliwa tagaulunle vokuma waniwa i-ya ingumi yapama yakaana aliwa namwasa ofuna vwela malangi-o a Yohova.—Maro. 12:1-5.

Ndatothuulela vyo-arela malangi-o a gulu la Yohova, vowelela wu Malawi va 1 wa Fevereiro wa 1995, vangavirile vyawa 28 kumela vahora yafiile i-yo uilamboi fendo yoroma. Vatokaathi-iwa Komisau ya tambi yeniyo mwali miyo naabali enango ambili. Mombaranya natoroma kaathei-a thitho basa la Mboni dha Yohova.

YOHOVA NGUNAULUKULI-A

Pyosangalali-a ona Yohova aulukuli-anga basa li-u wu Malawi. Numero yanamalaleela itowenjedheleya maningi kuma vaduziduzi 30.000 muyawa ya 1993 fiya va anamalaleela okwaranya 42.000 yawa ya 1998.b Gulu Lotonga latorumela ira vamangiwe maofesi a tambi mapya ira isamalelenga anamalaleela awenjedheleyala. Natogula limburu lokwakwana 30 ekitare wu Lilongwe thitho ndatosakuliwa ira ndimakale mukomisau yoing’anela vyomangamanga.

Bali Guy Pierce wa Gulu Lotonga, ngwenuo aongile mwasa wavatando ovelela ofesi ya tambila mwedi wa Maio yawa ya 2001. Amboni okwaranya 2.000 ailamboi tatoitaniwa vamwambo wen’na thitho anjinji mwaaliwa ali oi, tabadiziwile vyawa vyokwaranya 40 ndulimu. Abali naarongola ororomeleyala, tatodhowanave oni-iwa nyarwa vahora yakondi-iwile basa li-u. Aliwa tali osauwa mbwenye tatokaana iroromelo thitho tali vauxamwali wapama maningi na Yohova. Vahorila aliwa tatosangalala maningi ona limburo la ofesi ya tambi lipya. Uliwethene wadhowa aliwa maona limburo tanoomba nyumbo dha Umwene molandani-a madhu vyevyo vyairi-a ira mwambuo ukale o-odiwaleya thitho osangalali-a wa miyo. Wen’na wali umboni o-oruni-eya ira Yohova unoraeli-a atu ale anovilela vyosedha mororomeleya.

Basa lomanga maofesi a tambi lingamadhi, ndatosangalala va-iwa ngari yovelela wa Yohova Nyumba dha Umwene. Mipingo yau Malawi yatofwanya ngari yokaana mamburo olambela dhela mumaporogarama omanga Nyumba dha Umwene muvilambo vyoi abali katinaode. Walelene mipingo inango yanogumaneya viximisasani yomangiwa na miri ya bulugamu. Thitho manga mipando yamateya yolapa, yokaathedha. Va-eni abali anolaba mwathindhi voomba mabuloko noaocha thitho anoa-indi-edha basa vomangana mamburo obaleya oirelamo migumano. Mbwenye aliwa anodhiveliwanave mipandoi namwasa oi vamipandoni veva vanooda kaathi atu anjinji maningi!

Ndanoosangalala thitho ona Yohova aakami-anga atu kala olimba mwauzimu. Ndanoodabwa maningi simbwasimbwa azombwe awu Africa enao mofunechecha tanoodhivelela vaurumiwiwa, thitho tanooganyali maningi namafunji-edho avelela gulu la Yohova. Vyevi vyanoiri-a ira tava-iwenga vizo vinjinji va Beteli thitho mipingoni. Mipingo yanoolimbi-iwa naanamaing’anela visa enango ta-eliwilewene thitho anjinji mwaaliwa tali othela. Mabanjala tatosakula ira vyongo vinjinji vomlabela Yohova vodhimana ira ta-akaena a-ima angalive ira ikalelo naanamabaliwa tanoakanyi-edha ira takaena a-ima.

NDINOKWAKWANANA VYA SAKUNLE MIYO

Vanduli volaba wu Africa wa vyawa 52, ndatoroma gumanana nyarwa dhokuza manungwanga. Gulu Lotonga latorumela vyevyo komisau ya tambi vya sakunle aliwa vyoi ndiwelele malabanga wu Grã-Bretanha. Ndatosukwala namwasa o-iya urumiwi waudhiveliwana miyo, mbwenye banja la Beteli la Grã-Bretanha linonisamalela pama maningi muvyawa vinoulula i-yo.

Ndinororomela ira ndatosakula pama maningi rumela ira Yohova andisogolelenga vaingumi yanga. Nda-anyindele zelu dhanga nodhowa malabanga basa lalaba miyo, ingumi yanga chaakale ninga muli aliwamu kabe. Hora dhothene Yohova anoidhiwa vyevyo vyafuneela miyo ira “alinyali-e ndhiladhanga.” (Sang. 3:5, 6) Ningali zombwe, ndanoosangala funjedha vinjinji vyokuza basa lelo lalaba miyo vaiperezani ilukulwile. Mbwenye gulu la Yohova, latondiva-a basa lapama maningi lelo linokwakwanana miyo. Mbwenye wa miyo, mlabela Yohova utondikami-a, thitho unondikami-a kaana ingumi yapama maningi!