Pwaseya kunothapulela kala ofooka

1. N’nga ninooda fukiwan’ni nakala xikolani venango basani?

N’NGA munovivwa a-vi fwinyu wa basani venango wa xikolani aufukangani vinororomela nyo? N’nga munoova? Anjinji a-iyo ninoova. Mbwenye yofuka inanifuke liye inooda nikami-a idhiwa mwemo munothuulela liye venango vinororomela liye thitho vinooda niva-a ngari yoi niwandele atu enango milanyu yaphama. Mbwenye hora dhinango mutu unooda fuka yofuka na ifunelo yoi nikangane. Vyevi kavinofwanela nidabwi-a namwasa oi atu enango tavwide vyongo vyodaweya vyokuza vinororomela i-yo. (Mayir. 28:22) Wenjedhela vevo ninokala “mumalambo omari-a” atu anjinji “katinofuna vwelana naafwiwa” thitho “mboopi-a.”—2 Timo. 3:1, 3.

2. Mwasiwa ngwan’ni ninofwanela kala opwaseya?

² Venango munooda dhifuka ira, ‘N’nga ndinakale a-vi okurudheya na oriya rima mutu mwinango afunanga kangana na miyo va mwasa wa vyevyo vinororomela miyo?’ Kala opwaseya unodha ukami-ani. Mutu opwaseya, kanothakaleliwa mombaranya mbwenye unodhikondi-a atu enango tam’thomanga thitho akala kaidhi vinofuna liye wakula. (Sang. 16:32) Mbwenye mutu mwinango unooda onga ira vyevi kai vyokweya. N’nga munaire a-vi ira mukale opwaseya? N’nga munawakule a-vi mopwaseya mutu mwinango afunanga kangana na nyo vamwasa wa vyevyo vinororomela nyo? Akala muli anamabala, n’nga munakami-e a-vi a-iminyu ira tawandelenga atu enango vinororomela aliwa mopwaseya? Dhoweni nioneni.

VINAIRE NYO IRA MUKALE OPWASEYA

3. Mwasiwa ngwan’ni ninoonga ira kala opwaseya kunothapulela kala ofooka? (2 Timoteo 2:24, 25)

³ Mutu akala opwaseya kavinothapulela ira ngofooka. Unofuneela kala wa kopolo ira akale okurudheya agumanana nyarwa. Pwaseya ndi limbo-i mwa “makhalelo linokhumi-a zimu ochena.” (Agal. 5:22, 23) Madhu Aigiriki enao anothapulela ira “pwaseya” hora dhinango ano-indi-edhela basa voonga vya kavalo ya-angani yeniyo inofuwiwa. Kathuulelani vya kavalo yeniyo ifunji-iwile kala yokurudheya. Kavalwiyo inooda kala yokurudheya thitho inokalave ya kopolo. N’nga i-yo atu ninakale a-vi opwaseya vahora imbo-ive yeniyo i-yo kala akopolo? Ninooda irana vyevi vaokene. Yongo inanikami-e kuvepa Nlungu ira aniva-e zimwee wenuo unanikami-e ira nikaena khalelo la pamali. Vatokala umboni othonyi-edha ira vyevi pyoodeya. Abali naarongola anjinji anoawakula mopwaseya atu oruni-a thitho vyevi vinowakami-a ira takaena mathuulelo ofwanelela okuza Amboni dha Yohova. (Muleri 2 Timoteo 2:24, 25.) N’nga ninathonyi-edhe a-vi ira nili akopolo vokala opwaseya?

4. N’nga ninofunjedhavon’ni wa Izaki va mwasa okala opwaseya?

⁴ Bibilyani mutokala myasa injinji yothonyi-edha funeya okala opwaseya. Ifwanafwani-o va mwasula ndi Izaki. Vahora yakala liye wutatamu n’nango lau Gerar, atu abivu tatoovu-elela visime vya babee vyevyo anamalabee vya-umbile aliwa. Malo mowana naaliwa ira taawaki-e visimevyo, Izaki na banjalee tatoothamela undendai thitho tatoo-umba visime vinango wewo. (Maro. 26:12-18) Mbwenye Afilisiti tatoodhowanave onga ira ma-inje atatamulo thitho tali i-wa. Angalive ira vyali e-no Izaki atoodhowanave iranga vyongo mwarendele. (Maro. 26:19-25) N’nga chini yam’kami-idhe dhowanave kala opwaseya angalive ira atu enango tafuna ira takanganenga na liye? Vinooneya ira atukulele ifwanafwani-o ya babee thitho anoona mwemo Abrahamu mwairela liye vyongo mwarendele thitho anoona “zimu opwaseya” wa Sara.—1 Pe. 3:4-6; Maro. 21:22-34.

5. N’nga ndi ifwanafwani-o ivi inothonyi-edha ira anamabala anooda funji-a a-imiwa funeya okala opwaseya?

⁵ Anamabala Aikristau, idhiwani ira munooda funji-a a-iminyu funeya okala opwaseya. Kathuulelani ifwanafwani-o ya Maxence wenuo ana vyawa 17. Liye anoogumanana atu onyanyuwa akala xikolani thitho muurumiwini. Anamabalee tanom’kami-a moleva rima ira akale opwaseya. Aliwa taongile ira: “Maxence utofunjedha ira vanofuneela kopolo dhinjinji ira adhikondi-e i-yana ira awakule mothakaleliwa venango ira vyongo vyauwalanga.” Pyosangalali-a ira va-eni Maxince unothonyi-edha kopolo vokala opwaseya.

6. N’nga lobelo linanikami-e a-vi ira nidhowenave kala opwaseya?

⁶ N’nga ninaire a-vi akala atu enango atonisukwali-a, mwaifwanafwani-o akala tatoonga vyongo vyothakala vyokuza Nlungwi-u venango nyoza Bibilya? Ninofwanela m’vepa Yohova ira aniva-e zimwee thitho zelu ira niire vyongo mopwaseya. Akala vasogolovee nitozindiyela ira kanawakunle phama, ninofwanela ulobelela mwasuo thitho thuulela vyevyo vinaire i-yo ira nidhawakule phama vahora inango. Naira e-no, Yohova unodha niva-a zimwee wenuo unanikami-e kala ou-inda rima thitho opwaseya.

7. N’nga e-la maversu enango muruni unanikami-e a-vi ira nidhikondi-enga voonga thitho nairanga vyongo vinango? (Sanganiko 15:1, 18)

⁷ Maversu enango a Bibilyani anooda nikami-a ira nionge mokurudheya vahora yorucha yoi niire vyongo mopwaseya. Zimu wa Nlungu unodha nikami-a thuulela maversu enao. (Ju. 14:26) Mofwanafwani-a, likundo n’nango linofwanyeya mu bukhu la Sanganiko linodha nikami-a kala opwaseya. (Muleri Sanganiko 15:1, 18.) Bukhu la Bibilyali linonithonyi-edha uphama okala odhikondi-a angalive ira vahora yeniyo pyorucha irana vyevyo.—Sang. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.

ZINDIYELA UNODHA NIKAMI-A KALA OPWASEYA

8. Mwasiwa ngwan’ni pyofuneya thuulelanga vyevyo vim’mwiri-idhe mutu mwinango fuka yofuka inangwee?

⁸ Zindiyela kokami-a maningi. (Sang. 19:11) Mutu ozindiyela unodhikondi-a mutu mwinango aruni-anga vinororomela liye. Vyofuka vinango ninooda vifwanafwani-edha na mathakuru ambwata. Mbwatiwene yeniyo kinaoneya namwasa oi inokala mateyani. Mofwanafwana na vyevi, mutu unooda fuka venango onga vyokumbanyi-avyee mbwenye kaninaode zindiyela ifunelwee. Ee-no na-anawakule ninoira phama zindiyela ira hora dhinango kaninaidhiwe yeyo im’mwiri-idhe mutuo fuka yofuka yeniyo.—Sang. 16:23.

9. N’nga Gidiyoni athonyi-edhile a-vi zindiyela no pwaseya vevo vawakule liye alombwana awu Ifuraimu?

⁹ Kathuulelani mwemo Gidiyoni mwawakunle liye alombwana enango awu Efuraimu. Aliwa tatoodha dham’fuka mothakaleliwa namwasa oi kaaitane ira taakami-e va kondo yolimbanana amwidani a Israeli. Mwasiwa ngwan’ni kafuna kangana naliye? N’nga venango tathakaleliwile namwasa oi taviona ira ziza liwa tofuneya maningi kwaranya la Israeli? Akala aliwa tairile vyevyo namwasa wan’ni, Gidiyoni atoira vyongo mwazelu thitho atoovwechecha mwasee waairi-idhe ira tathakaleliwe thitho atowakula mopwaseya. N’nga vyo-arelavovyee vyali vyoi a-vi? Vyali vyoi katawanile naaliwa thitho “thakaleliwa wiwa watoomala.”—Anam. 8:1-3.

10. N’nga chini inanikami-e idhiwa mwemo munawakulele i-yo atu anofuna idhiwa vinororomela i-yo? (1 Pedru 3:15)

¹⁰ Afwi-u abasani venango axikolani anooda nifuka mwasee uno-arela i-yo makundo a Bibilyani va mwasa unangwee. Ninooda ira pama awandela vyevyo vinororomela i-yo mbwenye mundhila yothonyi-edha ira ninolemeza mathuulelwee. (Muleri 1 Pedru 3:15.) Malo mothuulelanga ira utonifuka na ifunelo yoi akanganenga na i-yo venango niruni-a, nionenga ira yofukiyo inonikami-a idhiwa vyevyo vinom’kumbanyi-a. Akala mutu utofuka yofuka va mwasa uvi, ninofwanela m’mwakula mopwaseya thitho moriya rima. Yowakuli-u inodha m’kami-a ira achinje mathuulelwee. Akala utonifuka mwaiburutu venango monyoza, hora dhothene niwakulenga moriya rima.—Aroma 12:17.

11-12. (a) N’nga ninofwanela thuulelan’ni na-anawakule yofuka yorucha? (Muone thitho iruthiruthi.) (b) Muonge ifwanafwani-o yothonyi-edha mwemo yofuka ya mutu munanikami-edhele aliwa ira nirome tapanya na liye.

¹¹ Akala fwi-u wa basani utonifuka mwasee wa-anodyela i-yo festa yotheela dambo lobaliwa, vinokala phama dhifuka ira: N’nga vinooneya ira liye unofuna aidhiwe akala ninorumeli-iwa kaana hora yosangalala? Venango unoona ira ninoiri-a atu ta-avwelanenga vabasanivo? Ninooda roma m’simba namwasa othuulela afwee anolabana liye basa namala i-yo m’sikimizeli-a ira na-iyene thitho nakala basani ninofuna ira nisangalalenga. Vyevi vinooda niiri-a ira nitapanye phama vinoonga Bibilya va mwasa otheela dambo lobaliwa.

¹² Ninooda thitho i-ndi-edha basa ndhila yen’na atu tanifuka vyofuka vinango vyorucha. Afwi-u axikolani anooda onga ira Amboni dha Yohova anofwanela chinja mathuulelwiwa va mwasa ogonana wa alombwanave venango a-iyanave. N’nga anoonga vyevyo namwasa oi tatovwa vyongo vyodaweya vyokuza Amboni dha Yohova? N’nga venango utekaana fwee venango balee unoirana vyongo vyevi? Venango unothuulela ira ninoidanana atu enao anogonana alombwanave venango a-iyanave? Ninofwanela m’sikimizeli-a ira ninodhiveliwa atu othene thitho ninoidhiwa ira mutu uliwethene utokaana ufulu osakula vyongo mbwenye ninolemeza vyevyo visakunle atu enango.b (1 Pe. 2:17) Naira e-no ninooda tapanya na liye mwemo makundo a Bibilyani munonikami-edhela aliwa kala osanalala.

13. N’nga munam’kami-e a-vi mutu wenuo unothuulela ira kai zelu roromela ira Nlungu utokalao?

¹³ Mwagumana na mutu unouruni-ani maningi, kamumbaranyedhe thuulela ira mutoidhiwa vyevyo vinororomela liye. (Titu 3:2) Mofwanafwani-a, nifwanafwani-edhe ira fwinyu wa xikolani utouwandelani ira kai zelu roromela ira Nlungu utokalao. N’nga munofwanela thuulela ira liye unororomela maningi ira vyaingumi vyate chinja khumela uvyongo vinango thitho nyo onanga ira utoidhiwa vyongo vinjinji va mwasuo? Venango imbarimbari inooda kala ira liye ateuvwa naatu enango taonganga thitho kaasakasakile. Malo mokangananga na liye, munooda fwanya ndhila inango yom’mwandelela vyongo vinango vyoi avithuulelenga. Munooda m’thonyi-edha vyoonga vyopanduchiwa va jw.org venango vasogolovee unodha dhiveliwa ira mutapanye myasa inango venango vidiyo yofwanyeya va saiti-u. Tapanya na liye mwalemezo unodha iri-a ira achinje mathuulelwee.

14. N’nga Naill a-indi-edhe a-vi basa saiti-u vom’kami-a fwee wenuo avwide vyongo vyodaweya vyokuza Amboni dha Yohova?

¹⁴ Zombwe mwinango dhinalee Niall atoo-indi-edha basa saiti-u vowakula fwee wenuo ana mathuulelo odaweya okuza Amboni dha Yohova. Liye aongile ira: “Fwanga mwinango wa salani anoodhiveliwana ndiwandela ira kandinororomela vya masiyetista namwasa oi ndinororomela Bibilya lelo lina myasa yonama.” Voi fweuo kaarumeli-idhe m’mwandela vyevyo vinororomela liye. Naill atoonechecha ikundu inango ya jw.org yoi “Sayansi Komanso Baibulo.” Adhamale Naill atoozindiyela ira fweuo utoleri myasadhi thitho unofunechecha ira tatapanye vyongo vinjinji vyoonga mwemo ingumi mwaromele aliwa. Ndhila yen’na inooda ukami-ani thitho nyo.

MUKOZEELENGA NINGA BANJA

15. N’nga anamabala anakami-e a-vi a-imiwa ira tawakulenga mopwaseya afwiwa a xikolani taruni-anga vyevyo vinororomela aliwa?

¹⁵ Anamabala anooda funji-a a-imiwa mwemo munawakulele aliwa mopwaseya atu enango taruni-anga vyevyo vinororomela aliwa. (Yak. 3:13) Anamabala enango anowesedha irana vyevi vahora yolambela wiwa wavabanjani. Anothuulela myasa dhedho a-imiwa dhinagumanena aliwa xikolani. Moi e-no anotapanya naaliwa noathonyi-edha mwemo munawakule aliwa thitho afunji-a mwemo munairele aliwa vyevyo mopwaseya mundhila yaphama maningi.—Muone kwadru loi “Wesedha unodha kami-a banja linyu.”

16-17. N’nga wesedha wavolambela wavabanjani unakami-e a-vi azombwe?

¹⁶ Kozeela unooda kami-a Makristau idhiwa mwemo munaongele aliwa mo-inda rima vyevyo vinofunjedha aliwa. Unooda kami-a thitho azombwe sikimizela ira tatokaana myasa yovweya phama yororomela makundo a Bibilyani. Va jw.org va ikundu yoi “Zimene Achinyamata Amafunsa,” vatokala ikundu inango yoi Zoti Achinyamata Achite. Vyevi vyasaka-edhiwe ira vikami-e azombwe limbi-a iroromelwiwa thitho akozeeli-a ira taodenga wakula mumadhwiwa atu enango taafuka. Funjedha myasa yen’na ninga banja unooda nikami-a i-yo othene ira niodenga onga vinororomela i-yo mopwaseya thitho mundhila yaphama maningi.

¹⁷ Zombwe mwinango dhinalee Mateu atoonga mwemo wesedha wairile aliwa volambela wavabanjani mwam’kami-edhele aliwa. Liye na anamabalee tatoosakasakelatu myasa dhedho atu dhinaromi-e aliwa xikolani. Mateu aongile ira: “Ndinothuulela vyofuka vyevyo vinadhe thitho ndaira e-no miyo wesedha mwemo munawakulele miyo vo-indi-edha basa makundo enao asakasakile miyo. Ndavwechecha vyevyo vinororomela miyo va myasa inangwee, kandinoova thitho ndinoona ira kavinondirucha kala opwaseya ndairanga vyongo naatu enango.”

18. N’nga lemba la Akolose 4:6 linothonyi-edha funeya wan’ni?

¹⁸ Pyaimbarimbari ira kai hora dhothene vevo vanoonga i-yo vyovweya, vinairi-e ira atu enango tarumele vyevyo vinoawandela i-yo. (Muleri Akolose 4:6.) Mbwenye onga mwadodoliso thitho mopwaseya unodha kami-a maningi. Wandela atu enango vyevyo vinororomela i-yo ninooda fwanafwani-edhela na wugwa bola. Ninooda m’ponyedha mutu mwinango bola vang’ono navang’ono venango mwakopolo. Nam’ponyedhela vang’ono navang’ono fwi-uo unooda ugweta mo-orucha thitho unooda dhowanave wugwa boluo. Mofwanafwana na vyevi, nawandelanga atu enango vyevyo vinororomela i-yo mwadodoliso na mopwaseya, atu anooda vuruwana thitho ninodha dhowanave tapanya naaliwa. Pyaimbarimbari ira mutu afuna ira aniruni-e venango nyoza vinororomela i-yo, kaninofwanela dhowanave tapanya na liye. (Sang. 26:4) Mbwenye kai atu othene anoirana vyevi, atu anjinji anooda vuruwana.

19. N’nga chini inanilimbi-e ira nikalenga opwaseya naonganga vyevyo vinororomela i-yo?

¹⁹ Onga imbarimbari, ninoganyali maningi nadhilimbi-edha ira nikale opwaseya. Mum’vepenga Yohova ira auva-eni kopolo dhinofuneela nyo ira mudhowenave kala opwaseya mwawakulanga vyofuka vyorucha venango atu enango tauruni-angani. Thuulelani ira kala opwaseya unodha ukami-a ira i-yana mathuulelo va mwasa unangwee wa-afiye vorucha fiyedha kangana. Wakula mopwaseya thitho mwalemezo unodha iri-a ira atu tachinje mwemo munonionela aliwa thitho munoonela aliwa makundo a Bibilyani. Dhoweni “nikalenganive okozeya hora dhothene” m’rumela mutu uliwethene unofuna idhiwa vinororomela i-yo thitho niirengana vyevyo na “rima opwaseya na mwalemezo maningi.” (1 Pe. 3:15) Pwaseya kunothapulela kala ofooka!