Johba kondiy : na kawriy da kindinga ni

1-2. Nogo naa ba nga senngu go Johba kondiy na kawriy neny bé Jesu ga.

JOHBA kondiy na kawriy neny bé Jesu. Jesu ba ne bay go Dere to naji gisi Báy kondiy go gumnya del. Ginanogo nga goolnguje da kunjile go kaale ni mani ná, jendi cogom go maa kolo Báy kondiy lay, kolo kanya ped go gisi cay lay (Mark 14:36 ; Heb. 10:​7-9). Da de tugu key go ’digle dubu pina kayey ni ná, je kanodi agekubu go ge ay boy da kabiy ning na tobe key kolo sé na Báy kondiy na kindiy teng (1 Kor. 15:​26-28). Nenogoca key go bé Báy kondiy gil ne poldige go na Báy go jen kúra. Gil go je nedi nogoca bayndi go na kosungo kolong nogo kindi.

² Jesu eje da kusunyo cay ni na Báy kondiy (Jann 5:43; 12:13). Gildi Báy kondiy bé bogey kinye (Jann 17:​6, 26). Kunjilidi kanya kara lay, nedi kanya tonyo kinye na Báy kondiy lay (Jann 10:25). Tondi Johba go na ngima bogey kinye ‘na kondiy’ (Jann 17:11). Nogo kindi, Johba kondiy na kawriy neny da kindiy ni. Nogo naa ba bayndi ’bal go yaa na nany je Kris bugay mabana sendi Báy kondiy ’dé lay, na ay nedi na guye ’dé layng ga.

3. Ne me ba nga je goolengu da kunjile kaang ni ga.

³ Danga go nga je porngu kusinga go age Jesu gandiy cay ’bilag-’bilagng ná, nga goolngu go Báy kondiy na kawriy neny da kindingangu ni (1 Piy. 2:21). Da kunjile kaang ni ná, nga je goolengu ne kolo me ba Johba be kondiy dage go je jeege alé « kolo kúra go gisi Detugu teyng » ga (Mat. 24:14). Ping ’bedeng, nga je goolengu nogo naa ba Johba kondiy na kawriy béngangu pina pina ped lay ga.

« KARA TOME KAY »

4. 1) Cub ’bey go Jesu kine é danang ná, ne guye go kongo ba ay boy da bogey kinye kabdige ni ga. 2) « Ngu weye ne kara dere to naji konong » ná, eje na ne kolo tone go kongo ga.

⁴ Kur go Jesu mira go é dana ná, yaadi bé bogey kinye na : « Dangu ná, kur go tuno Kumno keyng eje sile cadungu kurub ’de ná, ngu je habe esuwa ale. Kur kolong ba, ngu wéye na ne kara go dere to naji konong da Jurusalem lay, da kusunyo go Jude cay ni lay, da kusunyo go Samari cay ni ped lay, ngu é na koliy da kusunyo cay kaang ni na koli kpangar mani tum lay » (Kan. 1:8). Kolo kúrang ge je jee aléy da kusunyo go Isirayel ni lay, da tugu kinye go ’dang ni lay. Sam na sam ná, kara go da kusunyo cay ni ped je habege kire go weyege ne Jesu bogey kinye (Mat. 28:​19, 20). Ping ’bedeng, Jesu kin yaa na : « Ngu wéye na ne kara go dere to naji konong. » Kara go je weyege ne Jesu bogey kinyeng kolong je weyege ne kara dere to naji key tew ’dewgere, senege Johba kondiy lay ga. Jaangangu kolo da kolo tone kaang ni na kire go kanya kinye kaalge go Kanyane sapitre 15 yaa koldigeng.

5. Nogo naa ba kara e guye lay, na ancien kinye go da Jurusalem lay, gilge go na kawriy go ge sene Johba kondiy ga (gula poto lay).

⁵ Na ’digle go 49 go da kurweley kanga kaang ni ná, kara e guye lay, na ancien kinye go da Jurusalem lay, dawge cadige kolo senege manina, kara go ne Jup kinye ’déng walege banya cub ’bey ba weyege na kretinye kinye ga. Go marga ’deg-deg ná, Jak go ne Jesu ’bendiy, yaa na : [Piyer] se ndaji kanya go Kumno ne tumo go sí kindiy da kara go ne Jup kinye ’déng cadige ni kolo tere na kangnye da durodige ni kolo weyege na ne kara kay lay. » Yaadi Amos kolo bay go ’dode kolo ginane kaang mani na : « Bekolo kara go ’dang ped na ’dubage na Bayning kargay lay, bekolo to we go kara kage ped go nany teygeng na wuyage ne kara kay mani tum lay, ne kolo yaa go Johba key » (Kan. 15:​14-18). Jesu bogey kinye go hirwa go segeje da to kinye teng-teng ni kolong je kunjilege go sene Johba lay, ge je ‘tegege na kondiy’ lay. Tey go dere nogo je nége na Kumno kondiy lay, ge je senege na kosungo kolong lay.

6-7. 1) Ne kolo me ba Jesu eje da kusunyo cay ni ga. 2) Ne kolo kanya kongo go na kawriy ’bedeng ba, Jesu eje na da kusunyo cay ni ga.

⁶ Jesu kondiy tey go dere na « Johba ne bore ». Na ne kire key ba, Johba je bor na kara go je síge súbudige da cay ning geyli. Jesu eje da kusunyo cay ni kolo age geyle key jee caani kpiling kolo kara induwe ped cadige (Mat. 20:28). Kur go poydi geleng ná, ’de bége kire go habege na bore lay, habege na geyle go gag girmiling mani tum lay (Jann 3:16).

⁷ Ne kolo me ba kara induwe ege tinya go ge borege geyle ga. Ne kolo kanya go kaal da kuso go Eden ning. Ginanogo nga yaanguje da kunjile go kaale ni mani ná, kardingangu kinye go ca tumo Adam dage na Eb gagige kolo na Johba. Ne mani ba dage na minydige kinye, jeege bariya kege go jene na kire kindige gag girmiling kay (Age. 3:​6, 24). Ped ginane kolong mani ’beey pinya ná, kolo tone kong go na kawriy neny del bore go kara induwe kege da màni. Ge yaa kolo sagle boy da Johba kondiy cay ni (Age. 3:​4, 5). Bore go Adam dage na Eb minydige kinye kege e boy tum na kolo go na kawriyng kaang : sé Johba kondiy na kindiy teng. Jesu ne bayndi go Johba guyiyje lay, nadi na kondiy lay, ne mani ba nedi guye go na kawriy neny da sé Johba kondiy na kindiy teng ni.

8. Kara ped go síge súbudige da Jesu cay ni ná, ne me ba senege nee kúra ga.

⁸ Kara ped go síge súbudige da Jesu cay ni go ne Jup kinye ’dewgere, ne Jup kinye ’dé ’beey pinya ná, senege go ne Báy Johba ba ne bore kege saray (Jann 17:3). Ge je senege na Johba kondiy ginanogo ge sen Jesu na Báy kondiyng mani lay. Na kawriy go senege go sé kondiy na kindiy teng. Bekolo bore kegeng seje da ne màni (Kan. 2:​21, 22). Jesu bogey kinye ped kunjilege go seney lay, senege Johba lay. Ne mani ba Jesu kay ole key go ge yaa koliy da Jann chapitre 17 ning, ginane kaang mani na : « Ng gil bége konum na sinagige lay, ng kine gile bége go senegige, kolo ’dege nége nogoca kusige ginanogo gi nenogocaning mani lay, ’daa dang pinya ng buga tum na indige mani tum lay » (Jann 17:26).

« NGU NE KARA DERE TO NAJI KANANG »

9. Mabana nga tobngu go ndaje kanyane go Jesu key ná, ne me ba né na kawriy béngangu ga.

⁹ Jesu bogey kinye ped sége Johba kondiy na kindiy teng (Mat. 6:​9, 10). Gilege go Johba kondiy ná, del kosungo kinye ped lay, gilege na kanyane kege go kosungo kolong na kawriy bége lay. Alla nogo naa ba nga séngu Kumno kondiy na kindiy teng ga, tey go dere nogo naa ba nga pilengu kolo sagle kinye ped go Seydan yaa boy da cay ning ga.

10. Ne sariya go kongo ba ge yaa koliy da Isay sapitre 42-44 ni ga (Isay 43:9 ; 44:​7-9 ; gula poto lay).

¹⁰ Guye go na kawriy go nga néngu kolo nga séngu na Johba kondiy na kindiy teng ná, an da ne maktub go Isay 42-44 ni. Sapitre kinye kolong je yaage kolo sariya go ge ay gisi na gise kolo sene na ne wéy ne Kumno go kinding ga. Johba yaa bé kara ped go nage ne kumno kinyeng go na gulge na kanyane kege go nage ne Kumno go kinding. Tondi kara kangnye go na dirage to naji gusu kumno kinyeng kolong. Alla bayndi pina pinya ’bal go gile ’dé (tub Isay 43:9 ; 44:​7-9).

11. Ginanogo Isay 43:​10-12 yaang mani ná, ne me ba Johba yaa bé kara go je tabiygeng ga.

¹¹ (Tub Isay 43:​10-12.) Da kur go « bore sariya » ni ná, Johba yaa bé kara kay na : « Ngu ne kara dere to naji kanang […] lay, dang ng ne Kumno. » Kargani key se tonge na jaage kolo da kolo tone kaang ni : « Kumno kong go ’dang da màni ga. » (Isa. 44:8). Ne bariya béngangu go jee kolo da kolo tone kaang ni. Na kolo yaa kanga lay, na kanyane kanga lay ná, nga gilengu go Johba tew ba ne Kumno go kinding lay, kondiy del kosungo kinye ped lay. Na ne kanya gise kur kongo-kongo ba na Seydan je gisingangu na ’beey pinya ná, nga ’balngu go gile na kanyane kanga go nga tobngu Johba lay, nga tobngu go íre béy njang mani tum lay. Nogo kindi, kire wel béngangu go nga séngu Johba kondiy na kindiy teng.

12. Nogo naa ba kolo ’dode go an da Isay 40:​3, 5 ning ná, kibiy an ’bal ’dab ga.

¹² Isay pinya yaa go bayndi na ‘jibe [’dewgere lande, ginanogo not yaang mani] kire Johba key’ (Isa. 40:3). Nogo naa ba kolong kibiy an ’bal ’dab ga. Jann go ne kara batem landi kire bé Jesu, go eje da kusunyo cay ni lay, yaa kolo na Johba kondiy layng (Mat. 3:3 ; Mark 1:​2-4 ; Luk 3:​3-6). Kolo ’dode kolong kin yaa ’bedeng na : « Kosungohandu go Johba key wele kuwani kpas » (Isa. 40:5). Nogo naa ba wel kuwani kpas ga. Kur go Johba guyje Jesu da kusunyo cay ni ná, nedi kanya ginanogo ne Johba kusiy ba je ne mani (Jann 12:45). Kur go nga je derngu to naji gisi Johba kondiy lay, gisi kosungotege key lay ná, nga je ndajingu ne Jesu.

13. Nogo naa ba nga ndajengu Jesu ga.

¹³ Ginane Jesu mani key ná, nga ne kara dere to naji Johba kay. Nga ayngu Johba kondiy lay, nga je yaangu bé kara ped kanya kinye go ’beeydam go neding lay. Alla go nga derengu to naji kúrang ná, nga gilengu bé kara guye go Jesu je ne kolo sé na Kumno kondiy na kindiy teng (Kan. 1:8). Jesu ba ne bay go dere to naji Johba key go gumnya lay, nga ndajengu kanyane key lay (Kbt. 1:5). Alla keleng kaang ná, yaangagu kolo Johba kondiy go né na kawriy bé danga pina pina pedng.

JOHBA KONDIY NA KAWRIY BÉNGANGU

14. Ginanogo Kire kinye 105:3 yaang mani ná, ne kirbe go naa ba Johba kondiy je eje na béngangu ga.

¹⁴ Ne kosungotege bengangu go nga nangu na Johba kondiy (tub Kire kinye 105:3). Kur go nga je caangu kusinga na kondiy ná, je bey kulongo eywa (Jer. 9:​23, 24 ; 1 Kor. 1:31 ; 2 Kor. 10:17). Mabana nga je nengu ginane kolong mani ná, bekolo kusinga je egenga go day ne Kumno kanga. Nga nangu na kulongo eywa kolo nga je jeengu kosungotege da kondiy cay ni lay, nga je derngu to nadji gisi kosungotege key mani tum lay. ’Daa nanga kasiya go yaa bé karándinga go da kur guye ni ’dewgere, dage go da école ni ’dewgere, dage go jenge da jadinga ni ’dewgere, kara go ’dang go nga ne Témoin Johba ngong ’dé. Jable tob go nanga banyangu go yaa kolo Kumno kondiy bé kara go da jadingangu ni (Jer. 11:21 ; Kbt. 12:17). Go kindi ná, day na kara ’dode kolo kay go sagle tobge go kara induwe na gurbuge Johba kondiy (Jer. 23:​26, 27). Alla danga go nga je tobngu kosungo kolong ná, nga je nengu kulongo eywa « wayang na wayang » (Kir. 5:11; 89:16).

15. Tege Johba kondiy ná, tey go dere na me ga.

¹⁵ Nga je teyngu Johba kondiy jumar (Juwel 2:32 ; Rom 10:​13, 14). Tege Johba kondiy ná, ne sene lay, age ne na guye tew ’dé. Tey go dere nogo gi kunjile go sene bayndi go na kosungo kolong lay, gi boge kirbe kom da cay ni lay, gi hame oje key na gile kaykinye mani tum lay (Kir 20:7 ; 99:6 ; 116:4 ; 145:18). Tey go dere ’bedeng ná, nogo gi yaa kolo kondiy lay, na nabra kaykinye lay, bé kara go ’dang lay, kolo gi jibe na tedige go bogege bangdo da kanyane kage kinye ni lay, porege na kusige kolo nége kanya kolo aanyege na kindiy lay (Isa. 12:4 ; Kanyane 2:​21, 38).

16. Nogo naa ba nga gilengu go Seydan ne bay go yaa kolo sagle ga.

¹⁶ Nga jengu cogom go nga gilengu kindinga kolo Johba kondiy (Jak 5:​10, 11). Kur go nga je írngu njang da kanya gise kur ni ná, nga je gilngu go Seydan ne bay go yaa kolo sagle. Da kur poliy go Job key ni ná, Seydan boy kolo da kara tabe Johba cadige ni, ginane kaang mani na : « Bayndi yim kanya habe key ped be kolo gele na siikusiy » (Job 2:4). Jable yaa na kara ped go je tabge Johba ná, na je tabiyge kolo na jene kege na kúra lay, na da kanya gise kur ni ná, na je kanoyge sé. Kur go Job ír njang ná, gildi go kolo go Seydan yaang ne kolo go sagle. Danga pinya ná, nga ’balngu go gile go na ne kolo go sagle lay. Nogo naa ga. Kur go Seydan je gisinga ’beey pinya ná, nga weyengu kargadinga sé bé Johba ’dé dug-dug. Sinangangu naa kúra go Johba je sé kindiy da cadinga ni kog ‘kolo kondiy cay’ (Jann 17:11).

17. Ginanogo 1 Piyer 2:12 yaang mani ná, na ne kire kongo ’bedeng ba nga jeengu na kosungotege da Johba kondiy cay ni ga.

¹⁷ Nga je sóngu Johba kondiy (Koy 30:9 ; Jer. 7:​8-11). Ginanogo nga ne kara ne guye Johba kay lay, nga ayngu kondiy lay ná, nga ’balngu go caa kondiy ’dewgere, jee kasiya da cay ni (tub 1 Piyer 2:12). Ne mani ba, nga néngu kanya na mugludinga ped kolo nga caangu na Johba na kolo yaa kanga lay, na kanyane kanga lay. Mabana nga nangu ginane kolong mani ná, da godile kanga ni pinya nga je jeengu kosungotege da kondiy cay ni.

18. Na ne kire kongo ’bedeng ba nga gilengu go Johba kondiy na kawriy bengangu ga (gula note).

¹⁸ Johba na kawriy béngangu del kosungotege kanga (Kir. 138: 2). Ne kolo me ba na kawriy ga. Bekolo kara kangnye go da jadinga ni ’balge go kirbe ’dewgere, yaage kolo go na kirey ’dé boge cadinga ni kolo nenogoca go nga nangu na bé Johba kondiya. Jesu jen cogom go maa ginane ne bayndi go gayum mani kolo jee kosungotege da Báy kondiy cay ni. ‘Nedi kasiya ’dé’ lay, ’de sole del cay kolo kanya go kara je kirbige gisi cayng ’dé tum lay (Heb. 12:​2-4). Írdi da gandiy caro ni njang go ne tobe Kumno key (Mat. 26:39).

19. Ne kirbe go naa ba gi na gisi Johba kondiy ga lay, ne kolo me lay ga.

¹⁹ Nga nangu na kulongo eywa kolo Johba kondiy. Nga nangu na bariya go ge teynga na kara dere to naji Johba kay. Ne mani ba, nga jenngu cogom go dere to naji gise kolo go ge boy da cadinga ning. Nga je goolngu Johba kondiy ba na kawriy del kosungotege kanga. Mabana ne kanya gise kur kinye go Seydan je eje na cadinga ni ’beey pinya ná, caangangu kondiy kog. Nga je gilengu go Johba kondiy na kawriy béngangu neny ginane Jesu key mani lay.