Sina naa kúra go Johba tobgi

1. Ne kolo me ba gi ay kusum bé Johba ga (gula poto lay).

MANINA, gi ’de kulom bor da kurweley go gi ay kusum bé Johba ni ga. Mabana gi ay kusum béy ná, ne kolo gi seniy lay, gi tobiy lay. Gi ay kum béy go gi sé ne tobe key ba tumo lay, gi jene tobey na muglum ped lay, na kusum ped lay, na kirbe kom ped lay, na esuwam ped mani tum lay (Mark 12:30). Na kurweley kolong teg ná, nenogoca kom go béyng je baa gumnya. Mabana ge tunagi na : « Gi tob Johba kusi ga » ná, gi jee mani na me ga. Base tege togyo gi je jee mani na : « Ne bayndi go ng tobiy del da kusunyo cay ni. Ng tobiy del kanya ped. »

2-3. Ne me ba Johba tob go nanga sinangu naa kúra ga lay, ne me ba nga je goolengu da kunjile kaang ni lay ga (Jermi 31:3).

² Mabana ge tunagi na : « Gi sen nee kúra go Johba tobgi kusi wang ga » ná, gi jee mani na me ga. Gi tege togyo da kolo jee kom go o-o ni bekolo gi kirbi go Johba na ’bal go tobegi ’dé ga. Timdinga tong go hab gileti neny na manyaro yaa na : « Ng sen go ng tob Johba. Ng tey togyo da màni ’dé. Alla, ng je ton kusing kolo jumar go Johba na tobing kusi wang ga. » Nogo naa ba gi sene kanya go Johba je kirbi da cam ning ga.

³ Johba tob go nagi sina naa kúra go nany tobgi (tub Jermi 31:3). Kurbu da kolong kaang ni : ne day ba teygije da kusiy ni. Kur go gi ay kusum béy lay, gi ne batem lay ná, bigidi kanya go na kindiy teng : ne kulongokúra key. Nenogoca kaang ne nenogoca go kindi lay, go gag girmiling go je jib tey go je gool na kara kay ped go je tabiyge na íre njang lay ​— digi pinya lay ​— ginane kanya key go « na kawriy » mani (Mal. 3:​17, note). Johba tob go nagi sina naa kúra go nany tobgi ginanogo Pol bay go e guye sen go na tobiyng mani. Pol yaa nee kúra na : « Nogo kindi, ng sen gaw : tumadu ’dewgere, jene na kunum ’dewgere, kara go ege guye go dana ’dewgere, kara go dele kur ’dewgere, kurweley go keleng kaang ’dewgere, kurweley go wayang ’dewgere, esuwa kinye go mengleng ’dewgere, esuwa kinye go da dana ’dewgere, esuwa kinye go da kusunyo tey ni ’dewgere, kanyane go Kumno key kongo-kongo go ’dang ’dewgere, kanya pina pinya ’bal go poorenga na nenogoca go Kumno keyng ’dé » (Rom 8:​38, 39). Da kunjile kaang ni ná, nga je goolengu ne kolo me ba nga germengu kirbe kanga go Johba tobngang téy ga lay, nga néngu nogo naa lay ga.

NE KOLO ME BA GI SENE NEE KÚRA GO JOHBA TOBGI GA

4. Nogo naa ba nga jibengu kilang kong go Seydan key sé yome ga.

⁴ Sene nee kúra go Johba tobnga ná, je ójenga go nga jibengu na « kilang » kong go Seydan key sé yome (Epe. 6:11). Seydan je ne kanya teng-teng go éje na indinga go ga banyengu na go tabe Johba. Kilang key kong go je ne na guye neny ná, ne sagle key go Johba na tobnga ’dé. Gurbu go ne bayndi go je wel gambo kolo suwa kurng ’dé. Jumar ná, je mboobdi ne kur go esuwadinga kay ginane kur go kirbe na del cadinga bekolo nga ’dengu kulendinga bor da gileti go kaale ni ’dewgere, ne gileti go an cadinga ni ’dewgere, ne day go je éje da kurweley go wayang ni (Koy. 24:10). Ge ay Seydan gisi na milang go je gool ne kirga go esuway wileng ba je omiyng mani. Mabana nga jina girmangu kirbe kanga go Johba tobngang téy jumar ná, nga ‘je gagengu’ na indiy kolo lay, nga je jibengu kilang kaykinyeng kolong ped sé yome mani tum lay (1 Piy. 5:​8, 9 ; Jak 4:7).

5. Ne kolo me ba nga engu tinya go Johba na tubanga ga.

⁵ Sene nee kúra go Johba tobnga ná, je ndorngaje mira na indiy. Kolo me ba nga yaangu mani ga. Bekolo Johba nenga na ne kirbe go nga tobengu kara lay, ge tobenga lay. Bayndi na tobnga ná, nga je tobinguy lay. Kur go nanga sen go Johba na tobnga nenyng ná, danga pinya nga je tobenguy lay (1 Jann 4:19). Kur go nanga tobiy neny ná, day pinya je tobnga neny lay. Ne kolo go verset kaang yaa : « Nduranguje mira na Kumno, day pinya je ndoreje mira na undungu mani tum lay » (Jak 4:8). Nogo naa ba nga germengu kirbe kanga go Johba na tobngang téy ese ga.

NOGO NAAA BA GI SENE NEE KÚRA GO JOHBA TOBGI GA

6. Mabana nga je teyngu togyo go Johba na tobnga wang ga ná, nga tonenguy ne me ga.

⁶ Ula Kumno jumar lay, yaa béy kanya go gi tobng kpas lay (Luk 18:1 ; Rom 12:12). Tuna Johba go di ujagi go gi gula kusum ginanogo day je goolging mani lay. Mabana ne maning ná, ulay ca tome da wele pina ni. Muglum go je boy kolo cam ning ná, mogli go gi seney ’dé. Alla, ’da kulom bura go Johba gumnya del muglum (1 Jann 3:​19, 20). Sengidi nee del digi kusum lay, je gooldi kanya go digi gi ’bal go goole ’dé lay (1 Sa. 16:7 ; 2 Kkk. 6:30). Ne mani ba sundura go yaa béy kanya go da muglum ning ’dé lay, tunay go di ujagi go gi sene na go tobgidi lay (Kir. 62:8). Ping ’bedeng, na kanya buga tum na ole kam lay, na guye na kolo gandige kinye go ge sígeng kaang lay.

7-8. Nogo naa ba Kire kinye gil bénga go Johba nenogocadinga ga.

⁷ Be kolo kindi da kolo yaa Johba key ni. Gi ’bal go bé kolo kindi da kanya go kara kijire Bible kijirigeng ni, bekolo ne Johba ba jib tedige go kijirige na. Gula nenogoca go gil kusiy da kanya go bay go ale kire Dabid kijiri kaang ni : « Johba mira na bayndi go je gil kindiy bugju-bugju lay, bor bayndi go kulendiy bor kama hirid geyle lay » (Kir. 34:18). Kur go kirbe na del cam ná, gi je kirbi go bayndi pina pinya na je ’denglegi ’dé lay, na je ojegi ’dé mani tum lay. Alla, Johba gil bigi go da kur poliy kolong ni ná, nany mira na unum, bekolo day sen go nagi je e tinyay nogo kindi mani tum lay. Da kire ale kong go ’dang ni ná, Dabid yaa na : « Aanya kining kamdo da gundu kom ni » (Kir. 56:8). Ginanogo kama go da gundu ni na kawriy bé bay go e kuyro mani ná, kunum kamdo pinya na kawriy bé Johba mani tum lay. Nga tibngu da Kire kinye 139:3 (NWT) ni na : « Gi sen kire kanang kinye ped. » Johba je gool kanyane kam kinye ped alla, je sí kindiy da ne kanyane kam kinye go kúra ni (Heb. 6:10). Kolo me ga. Bekolo kanya ped go gi je ne kolo aanye na kindiyng ná, egey nogo goo ’dé.

⁸ Na kire go verset kinye go kúra go yé ba da kulom ni kaang lay, na dage kangnye go ’dang lay náa, Johba je yaa bigi na : « Ng tob go nagi sina go ng tobgi nogo goo ’dé lay, ng je kirbi kolum lay. » Alla, ginanogo nga goolnguje mani ná, Seydan tob go nanga bengu kolo kindi da kolo key go sagle go Johba na tobngangu ’déng kolong ni. Mabana gi je tey togyo da kur kangnye ni go Johba na tobgi wang ga ná, tuna kusum kolo na : « Ne wéy ba ng béy kolo kindi ga. Ng bé kolo kindi “ne sagle báy” ’dewgere, “ne Kumno go kinding” ga » (Jann 8:44 ; Kir. 31:5).

9. Ne me ba Johba yaa bé kara go tobiygeng ga (Dere Ode 20:​5, 6).

⁹ Kurbu da kire go Johba je gil na nenogoca keyng ni. Kurbu da kolo go yaadi bé Monyosu ni (tub Dere Ode 20:​5, 6). Johba gil kusiy bé Monyosu ginane Kumno go je banye go gile kulongokúra key bé dage go tobiygeng ’dé. Kolo kinyeng kaang gil go Kumno je tobenga kog lay, je kine kargani da nenogoca key go bé kara go tobiygeng ’dé dug-dug lay (Neh. 1:5). Ne mani ba, mabana kur kangnye nagi e tinya go sene na tobgidi wang ga ná, tuna kusum kolo na : « Ng tob Johba kusi wang ga. » ’Daa kulom bura da kolong kaang ni : kur go gi je nenogocay lay, gi je por kusum kolo aanye kindiy layng ná, gi sene nee kúra go day kusiy pinya je tobgi nogo goo ’dé lay (Dan. 9:4 ; 1 Kor. 8:3). Mabana gi je tey togyo da nenogoca kom go béy ni ’déng ná, ne kolo me ba gi je tey togyo da nenogoca key go na biging ni ga. Nenogoca key lay, íre njang key lay ná, ne kanya kinye go kindi.

10-11. Johba tob go nagi gula gele nogo naa ga (Galat 2:20).

¹⁰ Kurbu da gele ni. Geyle Jesu key go poy na kara induwe cadige gelge nang ná, ne kanya ndoje go Johba be kara induwe (Jann 3:16). Kanya ndojeng kaang gisi cam lay ga. Nogo kindi, gisi cam lay. Yaangangu kolo Pol key. Cub ’bey go Pol weye kretinye ná, nedi isinya go gumnya lay, je way dojo na godile kaykinye mani tum lay (Rom 7:​24, 25 ; 1 Tim. 1:​12-14). Alla se gooldi go geleng ná, ne kanya ndoje go Johba bey (tub Galat 2:20). ’Daa kulom bura go na ne kire go Johba key ba Pol kijiri na kolo kinyeng kaang lay, kolo kinye ped go ge kijirige da Bible ning ná, ne kolo gilengangu na lay (Rom 15:4). Sina go kolo Pol kaykinye kolong gilge go Johba tob go nagi gula gele ginane kanya ndoje go gisi cam mani. Mabana gi na ginane kolong mani ná, gi je kine germe kirbe kom go Johba na tobging téy.

¹¹ Nga je nengu mersi bé Johba kolo guyje na Korendiy da kusunyo cay ni ma kolo cadinga. Alla, mabana ejedi da kusunyo cay ni ná, ne kolo giledi kolo kindi go gisi Báy cay lay (Jann 18:37). Yaadi kolo kanya go Johba je kirbi gisi karandiy cadige.

NOGO NAA BA JESU GIL BIGI NEE KÚRA GO JOHBA TOBGI GA

12. Ne kolo me ba nga bogengu kirbe kanga da kolo go Jesu yaa gisi Johba cayng ni ga.

¹² Kur go Jesu da kusunyo cay ni ná, gildi kanya go gisi Kumno Johba cayng kuwani kpas (Luk 10:22). Nga nangu na kolo tedige màni go nga ’balngu go boge na kirbe kangangu da kanya go Jesu yaa gisi Báy cay ning. Go kinding ná, kur go dadi da dana ná, jendi da Báy jay ni gilay kaal del kara go ’dang (Kol. 1:15). Nogo kindi, sendi lay, gooldi go Johba je nenogoca karandiy go bangnwe na go kamda go írge béy njang. Nogo naa ba ojingadi go nga tobngu na da kirbe go Báy na tobngang ni ga.

13. Nogo naa ba Jesu tob go nanga gulangu Johba ga.

¹³ Jesu tob go nanga gulangu Johba ginanogo day nany je gooliyng mani lay. Da Ebanjil kinye ni ná, teydi Johba na « Bá » del ca 160. Kur go Jesu je yaa kolo bé bogey kinye ná, je nedi guye na kosungo kinye go ginane « Bádungu » ’dewgere, « Bádungu go jen da tele dana » (Mat. 5:16 ; 6:26). Note d’étude go gisi Matiyo 5:16 yaa ginane kaang mani na : « Da kur poliy go kaale ni ná, go kara tabe Johba yaage kolo gise cay ’dewgere, yaage béy kolong ná, je nege guye na kosungo kinye go ginane kaang mani, “Go esuwa dele mbaj-mbaj” lay, “Go jen Tele Dana” lay, “Bay go jee kanya go Gumnya” […], kolo jeege na kosungotege da cay ni. Alla, kur go Jesu je ne guye na kosungo go “Bá” ná, ne kolo gile na buga go kúra go Kumno je om na kara kay go je tabiygeng. » Nogo kindi, Jesu tob go nanga gulangu Johba ginanogo day nany je gooliy ginane Bá go na nenogoca go poliy jen esi kúra na karandiyng mani lay. Gulangangu Ebanjil kangnye so go gilge go Jesu je ne guye na kosungo go « Bá » lay, gulanga kanya go nga agengu da màni lay.

14. Nogo naa ba Jesu gil go wéy wéy pinya na kawriy da Báy kindiy ni ga (Matiyo 10:​29-31 ; gula poto lay).

¹⁴ Go ca tumo ná, gulangangu kolo go Jesu yaa da Matiyo 10:​29-31 (tub) ni. Nje kinye je tabge Johba ’dé lay, je negenogocay ’dé mani tum lay. Ped ginane kolong mani ’beey pinya ná, nage na kawdige da kindiy ni lay, day kong pina na baa kúsunyo ná, sendi mani tum lay. Manina, kara kay go íre njang go je tabiyge na nenogoca nage na kawdige neny da kindiy ni del ’dé ga. Manina, Bádinga je kirbi koldige neny del ’dé ga. Kolo yaa go « cadungu kamdo pinya day tib na koli ped lay » ná, note go gisi verset go 30 yaa kolo gisi cay ginane kaang mani na : « Kur go Johba sen kanya kinye go manige nya ’beey kolong ná, ’de bénga kire go nga senngu na nee kúra go je sídi kindiy da Kris bogey kinye cadige ni. » Nogo kindi, Jesu tob go nanga sinangu go wéy wéy pinya na kawriy da Báy kindiy ni.

15. Kolo go Jesu yaa go da Jann 6:44 ning ná, kunjiligi ne me ba gisi Bám go jen tele danang cay ni ga.

¹⁵ Gulangangu Ebanjil go ca so go Jesu yaa kolo kosungo go « Bá » da màning (tub Jann 6:44). Bám go jen tele danang ndorgije da kolo kindi ni. Ne kolo me ba ndorgije ga. Day ndorgije da kolo kinding ni bekolo sendi go gi na kirbe go kúra (Kan. 13:48). Note d’étude go gisi Jann 6:44 yaa go dam ’dé ná, Jesu je yaa ne kolo go da Jermi ni go ne kolo cay go baa da kunjile kanga kaang ning : « Ng ndorgije kusing ni na kulongokúra konong [ dewgere, ginanogo note yaa maning ná, « ng je gilgi kulongokúra konong kog »] » (Jer. 31:3 ; gula Ose 11:4). Kurbu da kolong kaang téy go dere ni. Bádinga go jen da tele dana je gool kanya go kúra da kusum ni go digi gi je gool ’dé.

16. 1) Jesu je yaa béngangu ne me ga lay, ne kolo me ba nga bogengu kirbe kanga da màni lay ga. 2) Nogo naa ba gi kine germe kirbe kom go Johba na ne Bá go gi e tinyayng téy ga (gula encadré go « Bá go danga ped nga engu tinyay »).

¹⁶ Kur go Jesu je yaa go Johba na ne Bádingang ná, sí ginanogo je yaadi bigi na : « Johba ne Báning tew ’dé alla, ne Bám lay. Ng yaa bigi nee kúra go tobgidi lay, je sídi kindiy da cam ni mani tum lay. » Mabana gi je tey togyo da nenogoca go Johba na biging ni ná, tuna kusum kolo na : « Jesu sen Báy del kara ped lay, je yaadi kolo sagle ’dé lay, manina, ng ’bal go boge kirbe konong da kolo go yaading ni ’dé ga » (1 Piy. 2:22).

GIRMA KIRBE KOM GO JOHBA NA TOBGING TÉY KOG

17. Ne kolo me ba nga jene germengu kirbe kanga go Johba na tobngang téy kog ga.

¹⁷ Nga jene germengu kirbe kanga go Johba na tobngang téy kog. Ginanogo nga yaanguje mani ná, jawdinga Seydan je banye go sé kilang kinye teng-teng go narenga na kire go nga tabengu na Kumno kangang ’dé. Je hame kire kinye teng-teng go né kanya kolo ’de na kusinga ma gbol lay, tenye na kirbe kanga go Johba na tobngang lay. ’Daanga béy kire go age na banga ’dé (Job 27:5).

18. Nogo naa ba gi germe kirbe kom go Johba tobging téy ga.

¹⁸ Go gi germe kirbe kom go Johba na tobging téy ná, tunay go di ujagi go gi goole kusum ginanogo day je goolging mani lay. Jina kurbu da kolo go kara kijire Bible yaage gisi nenogoca key go nadi na biging ni. Kurbu da kire go je gildi na nenogoca keyng ni ; mabana bayndi na nenogocayng ná, day pinya je gile béy nenogoca key mani tum lay. ’Daa kulom bura da kanya kinye go ’de bigi kire go gi je gool na gele ginane kanya ndoje go gisi cam maning ni. Buga kirbe kom da kolo Jesu key go yaa na Johba na ne Bám go jen tele danang ni. Ne mani ba wele pina bayndi na tongi na : « Gi sen nee kúra go Johba tobgi kusi ga » ná, base tege togyo gi jeey mani na : « Nogo kindi, ng sen go tobingdi lay, ng je por kusing wayang na wayang go ng né kanya kolo ng gile na béy nenogoca konong lay. »