Ginane Samson key máni ná, buga kirbe kom da Johba cay ni

1-2. Ne kolo me ba ŋga séŋgu kindiŋga da kayã gó ge yaa gisi da Samson cay ni ga.

KUR GÓ gi je ɗeŋli kosuŋgo gó « Samson » ná, gi je kirbi da ne wéy cay ni ga. Gó kindi ná, gi je kirbi da bayndi gó ná esuwa gó ɓeeydam gó Bible yaa koliy cay ni. Ne kolo kindi, ge sen Samson ne kolo esuwa key. Alla máni ná, gi sen gó aydi kayã gó kúra ɗé sí timey ni gó ne ba eje ná béy gileti kiyẽŋ kusi waŋ ga. Ped ginane koloŋ máni ɓeey piyã ná, Johba sí kindiy da ne kayãne kay gó ná íre njaŋ ni lay, ne gó ge kijirige sí da Bible ni kolo kúra kaŋga lay.

² Ná kire gó Samson key ba Johba ne kayã gó ɓeeydam bé kara key gó Isirayel. Ɗigle tome kargani ná, yaadi bé Pol bay gó e guye na kujuru Samson kondiy sú da kara baŋwẽ ná dage gó kamda gó nege béy guye ná súbu gó sé durodige ni (Heb. 11:32-34). Samson ɗe beŋga kayã ndaje gó ɓal gó née ná kawriy beŋga. Gó kindi ná, da kur poliy kiyẽ gó esi ni ɓeey piyã ná, Samson boy kirbe key da Johba cay ni. Gulaŋgaŋgu kayã gó ɓalge gó yé ba da kulendiŋga ni lay, gile kiyẽ gó ŋga ɓalŋgu gó age da kayã gó an da cay niŋ lay.

SAMSON JE BOY KIRBE KEY DA JOHBA CAY NI

3. Ne guye gó naa ba ge ay boy da Samson kabiy ni ga.

³ Kur gó ge we Samson ɗe ná, Pilistẽ kiyẽ je dige kara Isirayel cadige lay, je gilge kindige lay (Baw. 13:1). De cadige gó ná ɓoglogo koloŋ ná, gil kara Isirayel kindige nẽy. Da ne kur koloŋ ni ba Johba der Samson kolo « boore kara Isirayel kiyẽ da Pilistẽ kiyẽ kabdige ni » (Baw. 13:5). Ne guye gó esi nẽy. Gó née guyeŋ ná, Samson boge kirbe key da Johba cay ni.

4. Nogo naa ba Johba oji Samson da Lehi ga (Bawda kiyẽ 15:14-16).

⁴ Yaagaŋgaŋgu kolo kayã pina gó gil gó Samson je boy kirbe key da Johba cay ni lay, je e tiyã oje key lay. Asigar kiyẽ gó Pilistẽ ejege da tugu dó Lehi gó da Juda kolo oomeyge. Kur gó sonduro nege ná, kara gó Juda gó ne kara kay oomiyge bé jawriy kiyẽ. Sarwiyge njaŋ njaŋ ná gagu gó hirwa so lay, ege ná indiy bé Pilistẽ kiyẽ (Baw. 15:9-13). Alla, ‘tuno gó Johba key se be Samson esuwa’ ba ɗe ná béy kire gó se por ná gaguŋ. Kur koloŋ ná, « Samson se hab bilanhe momoley gó ge der keleŋ keleŋ kaŋ ɓey » se yí kabiy ay tigri ná Pilistẽ kiyẽ dubu pina (tub Bawda kiyẽ 15:14-16).

5. Ne me ba gil gó Samson je boy kirbe key da Johba cay ni ga.

⁵ Bilanhe momoley. . . Kayã yãle gó ne asuwe. Ne kolo me ba Samson ay bilanhe momoley ginane kayã yãle máni sí da jawriy kiyẽ cadige ni ga. Base tege togyo ná, sendi gó baŋga key je seeje da ne kayã yãle key ni ɗé, alla je seeje da ne Johba kusiy ni. Gó née tobe gó Kumno key ná, bayndi gó ná súbu gó sé koloŋ ne guye ná kayã gó da kabiy ni. Gó kindi ná, mabana aydi baŋga da jawriy kiyẽ cadige ni ná, ne kolo je boydi kirbe key da Johba cay ni.

6. Kur gó Johba tonŋga gó naŋga na kayã ná, nogo naa ba kayã gó eje bé Samson yé ba da kulendiŋga ni ga.

⁶ Daŋga piyã ná, mabana Johba na tonŋga gó naŋga naŋgu kayã ba naŋga kirbi gó na del esuwadiŋga ná, ɓaldi gó je béŋga esuwa gó ŋga néeŋgu ná kayã ped lay. Kur kaŋyẽ ná, je néedi ne kayã gó je boreŋga libge. Sina naa kúra gó mabana gi boy kirbe kom da cay ni ná, je weyegi ne bay gó esuwa lay, je ojegi gó gi née tobe key ginanogo ne bé Samson máni lay (Koy. 16:3).

7. Yaa kolo kayã pina gó gil gó ná kawriy gó gi ɗee Johba goglegi.

⁷ Kara Johba kay nẽyedige gó je nege guye da kur gó karwe kul kaŋga kiyẽ gó ŋga je tabŋgu Kumno maniŋ ni ná, gilge gó nage je boy kirbe kege da Johba cay ni. Da kur poliy gó kaale ni ná, kul gó dawe ca ná dage kaŋyẽ ná, ne ɓaŋyãdidiŋga ba karwige. Alla kur gó Kara Dere To Naji Johba kay kin nẽyge, kur poliy lay ná, kayã kiyẽ gó ge e tiyãdige se genge. Kur gó kirbige da ole ni ɗe ná, ɓaŋyãdiŋga gó baŋwẽ gó je síge kindige da guye gó karwe kul niŋ se genge kayã kiyẽ gó hirwa. Gó ca tumo ná, nogo kilege kul kiyẽ lay, se maglege lay. Robert, gó ne guye da kur gó karwe kul kiyẽ ni ɗigle tome der tey na : « Da tey gó sé ni ná, esi bé kara kaŋyẽ gó tobege da kayã gene gó hirwaŋ koloŋ ni. Alla ɓaŋyãdiŋga kiyẽ jenge cogom gó hade ná lay, gil gó Johba je ter kubu da kayã gene kiyẽ koloŋ cadige ni lay. » Ne kayã pina gó gil gó nogo naa ba Johba je gogli kara kay kolo je nege tobe key. Ne day koloŋ máni ba, jumar ŋga jene toneŋgu kusiŋga kolo na : « Máni ná, ŋ je ham kire gó ɗe Johba gogleŋ ga lay, máni ná, ŋ jen cogom gó hade ná kayã gó geneŋ ga. »

SAMSON HAB KAYÃ KÚRA DA KAYÃ GÓ JOHBA BEYŊ NI

8. Wele toŋ pina gó kub haywa del Samson cay ná, nedi ne me ga.

⁸ Dam ɗé gi je ɗe kulom bor da kayã kaŋyẽ gó Samson ne ni. Ŋga ageŋgu gise ná máni ná, ná kabiy base kayã yãle digridi milaŋ lay, kargani key da tugu dó Askelon ni lay ná, tigridi Pilistẽ kiyẽ goro subu (Baw. 14:5, 6, 19). Nedi kayã kiyẽ gó ɓeeydam nẽy, alla sendi gó mabana nay je an del ca da mani ná, ná ne oje gó Johba key ŋgad. Ne kayã gó kayãne key gil, kur gó tigridi Pilistẽ kiyẽ dubu pina ɗe ná, kub haywa se ney nẽy. Gó boge kirbe key da ne day cay ni kolo haabe ná kama se ná, tey Johba na ujay (Baw. 15:18).

9. Nogo naa ba Johba jee Samson da ŋgaloŋgo key ni ga (Bawda kiyẽ 15:19).

⁹ Johba jee Samson da ŋgaloŋgo key ni nogo nedi kayã toyõ : se gaydi kulma, kama se anje da mani. Kur gó Samson si kamaŋ ɗe ná, ‘se hab esuwa lay, se ír ná esi lay’ (tub Bawda kiyẽ 15:19). Ɗigle tome kaal ɗe ná, kur gó Samyel bay gó ɗode kolo Kumno key kijiri maktub gó bawda kiyẽ kege ná, kulma kama koloŋ da mani ɓey. Kama gó kemkere koloŋ je bor karma Isirayel kulendige gó kara Johba kay ɓalge gó bogege kirbe kege da cay ni, da kur poliy gó esuwa ni.

10. Ŋga néeŋgu ne me ba Johba ojeŋgaŋgu ná ga.

¹⁰ Mabana ŋga náŋgu ná sene gó ne guye kiyẽ, ɗewgere esuwa kaŋyẽ gó ne kayã ɓeey piyã ná, ŋga hameŋgu kire gó Johba di ujaŋga. Ŋga jeeŋgu cadiŋga kusuyõ lay, ŋga bogeŋgu kirbe kaŋga da ne Johba cay ni ba ŋga ɓaleŋgu gó née ná kayã gó day tob gó naŋga naŋgu. Ginanogo Johba be esuwa Samson ná kire gó kayã toyõ mániŋ ná, daŋga piyã ŋga je haabeŋgu esuwa da kire Kumno key ni mabana ŋga je neŋgu guye ná kayã ped gó Johba magli sí beŋgaŋguŋ (Mat. 11:28).

11. Nogo naa ba ŋga néeŋgu guye ná kayã gó Johba je ojiŋga naŋ ga. Aga kayã pina gusu ná.

¹¹ Yaaŋgaŋgu kolo Alekseï ɓendiŋga gó russe gó habdi oŋ nẽy. Ne me ba ojiy gó irdi ná esí da kire Kumno key ni ga. Ne kayãne gó kura gó day ná tamay nege da kire gó Kumno key ni ba ojige. Yaadi na : « Ŋ je kunjili kayã ná kaniŋ jumar lay, ŋ je tib Bible wayãŋ ná wayãŋ lay. Ni je ne lamaso gó wãyŋgulu ná tamaniŋ jumar lay, ni je ol Johba ná undo tum lay. » Kayãne gó Alekseï key ná, kunjiliŋga né me ga. Gó ŋga gooleŋgu kusiŋga naŋga ɓal ná, bugaŋga kirbe kaŋga da Johba cay ni. Gó ŋga ɓaleŋgu ná, girmaŋga súbu kaŋga gó sé tey da ne kayãne gó kúra gó da kire gó Kumno key ni : Tubŋga Bible ná kandiŋga lay, ulaŋgaŋgu Kumno lay, iraŋgaŋgu da dawe ca ni lay, jaaŋgaŋgu ale máni tum lay. Ne day koloŋ ba da pore kusu kaŋga ni ná, Johba je tere kubu neyẽ da mani. Ginanogo bedi esuwa Samson máni ná, daŋgaŋgu piyã je béŋgadi esuwa lay.

SAMSON KIN KARGANI ƊÉ

12. 1) Samson nedi ne me gó kúra ɗé ga. 2) Ne kolo me ba tobe gó Samson tob Delila ná, e boy tum ná tobe go kamda gó soŋ kaŋ kege ɗé ga.

¹² Ginane daŋga máni ná, Samson ná isiyã kusiy ni lay. Nedi kayã gó kúra ɗé da kur kaŋyẽ ni. Kayã koŋ gó kúra ɗé gó nediŋ ná, eje ná teyẽ nẽy da cay ni. Kur gó nedi guye key gó bore sariya gilay kaal ɗe ná, ‘eje tobdi tama toŋ dó da tugu dó Sorek ni. Kondo na Delila’ (Baw. 16:4). Tumo ná, nomdi ne tormo dó Pilistẽ, « ne kayã gó Johba ba gisi » kolo « jee ná teyẽ da Pilistẽ kiyẽ » cadige ni. Kargani key ná, jendi da tugu dó tama gawlaŋ koro ni njõ da tugu dó Gaza ni ba ɗe béy kire gó jee ná kasiya da Pilistẽ cadige ni : ná esuwa gó Johba beyŋ ba wey ná esuwa Pilestẽ kege gó dande ná tuguŋ ne kayã gó eye gina yak (Baw. 14:1-4; 16:1-3). Da kur kaŋ ni ná, jen boy tum ɗé bekolo dam ɗé Delila ne tormo dó Isirayel.

13. Kur gó Samson yaa kayã gó da mugliy ni ped be Delila ná, eje ná ne teyẽ gó koŋgo ba da cay ni ga.

¹³ Delila aãy lali nẽy da Pilistẽ kiyẽ kabdige ni kolo age na Samson cay. Ne kolo me ba sí kusiy yom ná udo ɗé ga. Ne kolo gó tobdu nẽyŋ ba jee ná tiryõ da cay ni ɗéŋ ga. Na ne máni ɓeey piyã ná, Delila ile cay ni nẽy kolo gó na yaa budu kur gó esuwa key na seje da mani, day piyã sé ɗeŋli kubro. Kayã gó ne garbiyaŋ ná, Samson sé nedi isiyã lay, esuwa key se wileŋ lay, Johba se kanoy gó kurweley kab lay (Baw. 16:16-20).

14. Kur gó Samson boy kirbe key da Delila caro ni ná, ne me ba ney ga.

¹⁴ Kur gó Samson boydi kirbe key da Johba cay ni ɗé, alla da ne Delila caro ni ná, se eje ná bey gileti nẽy. Pilistẽ kiyẽ oomiyge lay, se tesuwige kindi lay. Jeeyge dangay da tugu dó Gaza ni, ne tugu dó day jee kasiya caro ni lay, se weyiyge ne bay gó yire kirambo máni tum lay. Piŋɓedeŋ jeege kasiya cay ni da kur gó je nege sore gó kumno kege Dagon key ni. Kirbige gó na ne kumno kege ba na oom bege Samson, ne máni ba nege ná bey sore gó gumyã. Kolo laseyge lay, “sorege ná indiy” layŋ ná, angeje ná indiy da daŋgay ni lay, se ejege ná indiy da kur gó soreŋ ni (Baw. 16:21-25).

15. Ne me ba gil gó Samson kin boy kirbe key da Johba cay ni ga (Bawda kiyẽ 16:28-30 ; gula poto lay).

¹⁵ Samson tẽy Johba kulendiy, alla oom kusiy esí ba se kin ne ná ɓey guye; se kin kargani ɗé. Hamdi kire gó ne guye gó Johba ay boy da kabiy ni, gó waye ná Pilistẽ kiyẽ (tub Bawda kiyẽ 16:28-30). Ne máni ba oldi Johba ginane kaŋ máni : « Ŋ daale ná baa Pilistẽ kiyẽ. » Kumno gó kindiŋ ɗeŋli ole key lay, sé bey esuwa gó ne ná Kayã toyõ. Da kurweley koloŋ ni ná, Samson se tigri kara Pilistẽ nẽy del day gó tigrige kur gó jen ná kindiy jaŋ ɓey ni.

16. Isiyã gó Samson neŋ kunjiliŋga ne me ga.

¹⁶ Mabana Samson na habdi gileti ney kolo isiyã key ɓeey piyã ná, jendi cogom kolo kine née tobe gó Johba key kog. Mabana ŋga neŋgu isiyã ba nage ɓirŋga, ɗewgere naŋga je ɗee guye gó ge boy kabdiŋga ni sé ɓeey piyã ná, kanoŋgaŋgu guye gó Kumno key ɗé (Kir. 103:8-10). Mabana ŋga ne isiyã da kurweley gó kaale ni ɓeey piyã ná, sinaŋga gaw gó ŋga je née ná kawdiŋga bé Johba ginane Samson key máni.

17-18. Ne me ba ɓal gó yé ba da kulom ni, da kolo yaa gó Michael key ni ga.

¹⁷ Yaaŋgaŋgu kolo Michael gó ne ɓendiŋga gó muduro. Tumo ná, nedi ne asistan lay, piyoniye permana da kongregasiyõ key ni. Kur gó nedi isiyã ná, se kano guye key gó da kongregasiyõ ni sí lay, ná day go piyoniye sí máni tum lay. Se yaadi na: « Ŋ yi kusiŋ hulum da guye gó Johba key ni, alla wele pina ɓeey ba ŋ sé ɗé guyeŋ sí. Ŋ kirbi gó Johba na kanoŋ sí ɗé dug-dug, alla ŋ je ton kusiŋ kolo na wele pina ná, poldini kine jene kura na indiy ginanogo tumo máni kusi waŋ ga, ɗewgere ŋ kine née guye neyẽ da kongregasiyõ ni ginanogo tumo máni ɓey ga. »

¹⁸ Michael nadi ná kirbe gó kúra : kanodi guyeŋ ɗé. Kin jeedi mani na : « Ŋ née Kayã ped gó ŋ ɓal gó ne kolo ŋ ndoreje mira ná Johba: ŋ je oliy jumar, ŋ je tib Bible lay, ŋ je kirbi da mani lay. » Sam ná sam ba Michael eje hab kosuŋgotege da kongregasiyõ caro ni. Guda kaŋ ná weydi ne bawda lay, ne piyoniye permana. Kin yaadi ɓedeŋ na : « Oje gó bawda kiyẽ kege lay, ná ba gó yíge da kuleniŋ ni layŋ ná, gil ɓeŋ gó Johba tobiŋ kog. Ŋ ɓal gó kine née béy guye da kongregasiyõ ni keleŋ kaŋ ná kirbe gó aywa ndá. Kayã gó an caniŋ niŋ ná, gil beŋ gó Johba je ɗe kulendiy bor mbid bé dage gó weyge kargadige sí bé isiyã kege. » Mabana ŋga ne isiyã, alla naŋga por kusiŋga kolo gene kayãne kaŋga lay, naŋga boy kirbe kaŋga da cay ni kog layŋ ná, day je kine boge guye da kabdiŋga ni gó ɗaŋ lay, kine tere kubu da cadiŋga ni máni tum lay (Kir. 86:5; Koy. 28:13).

19. Kayãne gó Samson key bigi esuwa nogo naa ga.

¹⁹ Da kunjile kaŋ ni ná, ŋga golŋguje kayã kiyẽ gó an da Samson cay ni. Nedi nogo aywa ndá ɗé, alla por kusiy jumar gó ne tobe Johba key ná íre njaŋ, kur gó Delila jeey isiyã ni ɓeey piyã ná, kin kargani ɗé. Da kayãne key gó ná kire gandiy ni ɗé ɓeey piyã ná, Johba se ne kayã gó ɓeeydam ná kire key. Johba gooliy ne bayndi gó súbu key gó sé jen ná kindiy teŋ kog. Ne mani ba kargani key ná, ne gó ge se kijiri ná kondiy da kara kay gó írge béy njaŋ durodige ni, gó ŋga je tibŋgu da Hebre sapitre 11 ni. Ne kuloŋgo eywa béŋgaŋgu kolo Kumno gó ŋga je tabiyŋguŋ ná, ne Bá gó tob kara kay, gó kur gó esuwadige na kay ná, je bege esuwa lay, je yí ba da kulendige ni tum lay. Ginane Samson key máni ná, naŋgaŋgu ŋgaloŋgo kaŋ bé Johba : « Ɗa kulom bura da caniŋ ni, beŋ esuwa » (Baw. 16:28).