Gí tob gó jee cam kusuyõ ga

1. Kolo me ba da kur kaŋyẽ ni ná, je esi béŋga gó ŋga jee cadiŋga kusuyõ ga.

KUR KAŊYẼ ná, je esi bigi gó gí jee cam kusuyõ ga. Ne kayã gó an da kurmbalo Dabid cay ni lay. Ne máni ba sé tondi Johba da (Kir. 51:12) ni na : « Ɗaa kirbe gó ne tobe kom di buga saray da mugluniŋ ni kolo ŋ sógi ná ». Mabana tobdi Kumno key ɓeey piyã ná, kur kaŋyẽ je esi béy gó sóy. Daŋgaŋgu ped piyã, ŋga je goolŋgu kusiŋga ginane Dabid key máni lay ɗé ga. Ne kolo me ga. Gó ca tumo ná, ne kolo ge weŋga ná kirbe gó daŋle agekubu. Gó ca so key ná, ne kolo Seydan je jib tediŋga jumar gó na ŋga só Johba dé ginane key máni tum lay (2 Kor. 11:3). Gó ca subu key ná, ne kolo ŋga jenŋgu da duniyã gó kara ped nogo só agekubu ɗé, gó ne « tuno gó je ne guye keleŋ kaŋ da kara gó dekubu kulendige ni » ba je di cadige (Epe. 2:2). Ŋga poreŋgu kusiŋga neyẽ ne kolo ŋga jibe ne godile gó da siikusiŋga niŋ ba sé yome ganaŋ ɗé, alla ŋga jibeŋgu ná kayãne gó Seydan key lay, ná gó duniyã keyŋ gó na ŋga só agekubu ɗéŋ sé yome máni tum lay. Kúra gó ŋga jeeŋgu cadiŋga kusuyõ bé Johba lay, bé dage gó day boy agekubu kabdige niŋ máni tum lay.

2. ‘Tobe gó jee ca kusuyõ’ ná, tey gó dere na me ga (Jak 3:17).

² Tub Jak 3:17. Ná tuno Kumno key ba Jak kijiri gó kara gó tiryõ ná, jenge cogom kolo ‘jeege cadige kusuyõ’. Kurbu da kolo keyŋ tey gó dere ni. Ŋga tobeŋgu gó jee cadiŋga kusuyõ bé dage gó Johba boy agekubu da kabdige niŋ. Gó kindi ná, Johba tob gó na ŋga só bayndi gó je jib tediŋga gó na ŋga daŋla agekubu keyŋ ɗé (Kayãne 4:18-20).

3. Ne kolo me ba da Johba kindiy ni ná, ná kawriy gó ŋga sóŋgu dage gó náge ná agekubu da cadiŋga niŋ ga.

³ Só agekubu gó Johba key ná, moglo del gó só agekubu gó bayndi induwa key. Ná kirey, bekolo agekubu kiyẽ gó Johba kay ná, nege nogo aywa ndá (Kir. 19:7). Alla agekubu gó kara induwe kege ná, kúra ginane agekubu gó Kumno key máni ɗé. Ginane koloŋ máni ped ɓeey piyã ná, Badiŋga gó jen da dana boy agekubu da kardiŋga kabdige ni lay, da kara ne guye gó detugu kabdige ni lay, da bawda kiyẽ kabdige ni máni tum lay (Koy. 6:20; 1 Tes. 5:12; 1 Piy. 2:13, 14). Kur gó ŋga je sóŋguge ná, ŋga je sóŋgu ne Johba. Mabana esi béŋga gó ŋga néeŋgu guye ná gile, ɗewgere agekubu kege ɓeey piyã ná, ŋga je gooleŋgu nogo naa ba ŋga sóŋgu dage gó Johba ay agekubu boy da kabdige niŋ ga.

SÓ KARUM

4. Ne kolo me ba karma nẽy je sóge kardige ɗé ga.

⁴ Da duniyã kaŋ ni ná, karma je tobge gó « só kardige ɗé » (2 Tim. 3:1, 2). Kolo me ga. Dage kaŋyẽ goolge gó kardige na ne kara gó yaa kolo sagle bekolo dage kusige piyã ná, na ɓalge gó sóge agekubu gó na je síge bégeŋ ɗé. Dage kaŋyẽ je kirbige gó na kardige na senge kayã gó je kaal guda kaŋ ɗé, ɗewgere na esige ná indige. Mabana gí ne kormo ná, gí je kirbi máni lay ga. Dage kaŋyẽ nẽy ná, esi bége gó sóge agekubu Johba key gó yaa na : « Naŋgu karduŋgu kibdige da Bayndiŋga tey ni, day kaŋ ba ne kayã gó ná to naji » (Epe. 6:1). Ne me ba ojegi ga.

5. Luk 2:46-52 yaa gó Jesu na só kariy. Ne me gó kúra ba da mani ga.

⁵ Mabana gí ndaja kayãne gó Jesu key ná, gí je kunjile gó jee cam kusuyõ (1 Piy. 2:21-24). Nedi ne bayndi gó aywa ndá, alla kariy náge ná isiyã da kusige ni. Mabana je nege kayã gó ná kirey ɗé, ɗewgere na je ɗeŋliyge ɗé ɓeey piyã ná, day je jee kosuŋgotege cadige ni jumar (Ode. 20:12). Kur gó nádi ná ɗigle 12 ná, gulaŋga kayã gó se kaal (tub Luk 2:46-52). Kur gó sore gó pak kay ɗe ná, kariy sé odige da Jurusalem base gó kirbege gó Jesu na ná indige ɗé. Kur gó ange gó ode ná, goolege nee kúra gó karandige ped na ná indige da kárandige gó e karyẽŋ durodige ni. Kur gó kin habge Jesu ná, Mari alwiy bekolo na eje ná bége sole. Jesu ɓal gó yaa bé kariy gó na alwiyge ná kirey ɗé. Alla nedi máni ɗé. Ná só lay, ná jee ca kusuyõ lay, ba gil ná bége gó ne kolo me ba nay jen da Jurusalem ga. Ginanogo Josep dage ná Mari na ‘senge kolo gó Jesu yaa bégeŋ tey ɗé ɓeey piyã ná’, je ‘sóge kog’.

6-7. Ne me ɓal gó oje karma gó sóge ná kardige ga.

⁶ Karma, esi buŋgu gó só karduŋgu kur gó je nege kayã gó ná kirey ɗé, ɗewgere je ɗeŋliŋguge ɗéŋ ga. Ne me ba ɓal gó ojeŋgu ga. Tumo cub ɓey ná, kurbuŋgu da kirbe gó Johba nádi náŋ ni. Bible yaa na kur gó ŋgu je só karduŋgu ná, « ne kayã gó je aãy Bayndiŋga kindiy » (Kol. 3:20). Kur gó je ɗeŋliŋguge ɗé, ɗewgere je síge buŋgu agekubu kiyẽ gó esi ná, Johba je gool. Alla mabana ŋgu je sóge ná, kusiy je egey.

⁷ Gó ca so key ná, kurbuŋgu da kirbe gó karduŋgu náge náŋ ni. Kur gó ŋgu je sóge ná, kusige je egege lay, je boyge kirbe kege da caduŋgu ni lay (Koy. 23:22-25). Ŋgu je ndorje mira ná indige lay. Alexandre, ɓendiŋga gó Belgique yaa na : « Kur gó ŋ je ne kayã gó kariŋ je toniŋgeŋ ná, poldini je mira. Poldiniŋ se jen esi lay, ni ná kuloŋgo eywa máni tum layb. » Gó ca subu key ná, sinaŋgu gaw gó kunjile gó só kurŋ, je ojeŋgu da kurweley gó wayãŋ ni lay. Paulo, gó jen da Bresil yaa na : « Kunjile gó só kariŋ ná, je ojiŋ guda kaŋ gó ŋ je só ná Johba lay, dage gó náge ná agekubu da kabdige ni lay. » Kolo gó Kumno key je gil buŋgu nee kúra gó ná kawriy gó ŋgu só karduŋgu. Yaa na : « Só bám dage ná yóm kolo gí haabe ná bariya lay, kargam yoome ná da kúsuyõ cay ni lay » (Epe. 6:2, 3).

8. Ne kolo me ba karma nẽy je tobge gó sóge kardige ga.

⁸ Karma nẽy goolge gó kur gó nage je só kardige ná, na kayã ped na je e bége kúra. Luiza, gó jen da Bresil lay, yaadu na ne kolo me ba ge nardu kire gó ne guye ná telepon ga. Karma neỹ gó ɗigledige ginane koro mániŋ náge ná. Alla kargani key ná, se sendu gó karo na tobge gó dandegedu. Guda kaŋ se yaadu na : « Só kariŋ ná, sí ginane gumaje gó yé ná esuwa ɗé, alla sí ginane sentir gó ɓal gó boreŋ geyle máni. » Elizabeth, timdiŋga gó da États-unis, je esi budu kur kaŋyẽ gó só karo. Derdu tey na : « Kur gó esi béŋ gó sene ne kolo me ba kariŋ síge béŋ agekubu ga ná, ŋ je kin kirbi da agekubu kiyẽ kege gó dandiŋgeŋ ni. » Monica, gó jen da Armenie, yaadu na nadu je an del ca kur gó nadu je só karo.

JAA CAM KUSUYÕ BÉ « KARA DETUGU KIYẼ »

9. Kara nẽy je kirbige nogo naa ba gisi só agekubu kiyẽ gó « kara detugu kiyẽ » kegeŋ ga.

⁹ Kara nẽy senge gó « kara detugu kiyẽ » náge ná kawdige lay, ge só agekubu kege kaŋyẽ lay (Rom 13:1). Ne kara koloŋ gag ba je sóge agekubu gó goolge gó ná kirey ɗé, ɗewgere na esiŋ ɗé. Yaaŋgaŋgu kolo poye lombo. Ginane anket gó ge ne da tugu dó da erop ná, kara gó ge tonge koloŋ yaage na « mabana nage je poy lombo ɗéŋ ná, ne kayã gó ná kirey. » Ne kayã gó boreŋga libge ɗé gó kara gó da tuguŋ toloŋ niŋ, je poyge lombo gó kara detugu kiyẽ sígeŋ cay ni ɗé.

10. Ne kolo me ba ŋga je sóŋgu agekubu kiyẽ gó ŋga tobŋgu ɗéŋ ga.

¹⁰ Bible sen gó detugu dó kara induwe kege je eje ná gileti lay, je yaa gó daage da esuwa gó Seydan key ni lay, máni sam ná, ge je teyẽge caani máni tum lay (Kir. 110:5, 6; Bal. 8:9; Luk 4:5, 6). Alla kin yaadu na « bayndi gó só bayndi gó detugu ɗé ná, di kubu ná ne Kumno ». Kara detugu kiyẽŋ, Kumno ɗe bége kire je dige tugu danaŋ kolo ŋgemege ná kara lay, ne kayã gó maglidi sí lay. Ŋga sóŋguge mabana je jeneŋ. Ŋga « béŋguge kayã kage gó gisi cadige », ŋga poyeŋguge lombo lay, ŋga sóŋguge lay, ŋga jeeŋgu cadiŋga kusuyõ bége máni tum lay (Rom 13:1-7). Ŋga ɓalŋgu gó goole agekubuŋ na ná kirey ɗé, ɗewgere esi béŋga gó ŋga sóŋgu. Alla ŋga je sóŋgu Johba lay, je toŋgadi gó naŋga sóŋgu kara detugu mabana je jibge tediŋga gó naŋga kaala agekubu kay ɗéŋ lay (Kayãne 5:29).

11-12. 1) Da Luk 2:1-6 ni ná, agekubu gó Oguste key eje ná ne gileti gó kaŋge ba bé Josep dage ná Mari ga. 2) Josep dage ná Mari nege ne me ga lay, ne kayã kúra gó kaŋge ba haabge da mani lay ga (gula poto lay).

¹¹ Ŋga ɓalŋgu gó kunjile kayã neyẽ da Josep dage ná Mari kusige ni, gó tobge gó sóge kara detugu kur gó na esi bége piyã lay (tub Luk 2:1-6). Kur gó Mari ná kuloŋgo gó gidire cela ná, dadu ná Josep kayã naa só kur kege. Kurmbalo Oguste ay kibiy gó nage tub kara. Nded ná, Josep dage ná Mari ege da Betlehem. Ne e kuryo gó ɓal ginane kilometre 150 máni da ɓilim kiyẽ durodige ni. Ne e kuryo gó je ese bége, alla je ese neyẽ dele bé Mari. Ne day koloŋ máni ba je solge gisi kormoŋ yéy caro ni lay, gisi kormo gó je weyduŋ cay ni lay. Mabana Mari na je wee da kire niŋ ná, ne me ba je kaale ga. Ne Mesi gó je éejeŋ ba da kulondo ni. Ne day koloŋ ba sóge ná agekubu gó Oguste key ɗéŋ ɗé ga.

¹² Sole kiyẽŋ koloŋ narge Josep dage ná Mari kire gó sóge agekubu gó Sesar key ɗé. Johba ter kubu da só kur kege ni. Mari eje da Betlehem kúra lay, wedu kormo wisiliŋ ná lapiya lay, ojidu da ane ɓale ɗab gó kolo kiyẽ gó ge ɗodi da Bible niŋ máni tum lay (Mik. 5:2).

13. Ne kolo me ba ŋga je yaaŋgu na só kur kaŋga ná kawriy bé ɓaŋyãdiŋga kiyẽ ga.

¹³ Kur gó ŋga je sóŋgu kara detugu ná, ná kawriy bé daŋga lay, bé ɓaŋyãdiŋga kiyẽ tum lay. Ŋga tobŋgu gó yaa na me ga. Cub ɓey ná, ge je boge kolo cadiŋga bekolo ŋga sóŋgu agekubu ɗéŋ ɗé (Rom 13:4). Piŋɓedeŋ, só gó ŋga je sóŋgu kara detuguŋ ɓal gó jibe tedige gó genege kirbe gó náge ná gisi Kara Dere To Naji Johba kay cadige niŋ. Da Nigeria, ɓal ginane ɗigle goro kargay máni, asigar e toobge da kul gó dawe ca ni kur gó ge je ne dawe ca, je hamge ne kara gó je dige ná indige kubu bekolo nage poye lombo ɗé. Alla gumyãdigeŋ yaa bége na anage kuwani. Yaadi bége na : « Kara Dere To Naji Johba kay ná, ne kara gó je dige kubu kolo lomboŋ ɗé. » Kur gó ŋga je sóŋgu agekubu jumar ná, je jee kosuŋgotege da Kara Dere To Naji Johba kay cadige ni— ne kosuŋgotege gó ɓal gó dande ɓaŋyãdiŋga kiyẽ (Mat. 5:16).

14. Ne me ba oji Joanna gó « tob gó só » ná kara detugu ga.

¹⁴ Só kara detuguŋ ná, ge weŋgaŋgu ná wee ɗé. Joanna, timdiŋga gó da États-unis, yaa na : « Esi béŋ nẽy gó ŋ só kara detugu bekolo nege kayã kiyẽ gó ná kirey dé ná nojuniŋ kiyẽ kaŋyẽ. » Alla Joanna por kusuro kolo nadu gene ná kirbe koro. Gó ca tumo ná, bãydu gó tibe kayã kiyẽ gó ge je guy ná da internet ni gó je jib toro gó née ná kirbe gó siyã gisi kara detugu cadige (Koy. 20:3). Gó ca so key ná, tondu Johba gó na ujadu gó nadu boge kirbe koro da cay ni ba kúra del gó nadu kirbe gó kara teduguŋ na je geenege kayã kiyẽ wele pina ɓey (Kir. 9:9, 10). Gó ca subu key ná, tibdu kunjile kiyẽ gó je yaage kolo gisi jene duroni bab da maktub kaŋgaŋgu kiyẽ ni (Jã 17:16). Guda kaŋ, Joanna je só kara detugu lay, je jee caro kusuyõ bége máni tum lay. Eje ná budu « jalwalom gó ge ɓal gó age kayã gise ná ɗé ».

SÓ TO DAWE JOHBA KEY

15. Ne kolo me ba kur kaŋyẽ ná, esi béŋga gó ŋga sóŋgu gile kiyẽ gó je segeje da to dawe Johba key niŋ ga.

¹⁵ Johba tonŋga gó naŋga ‘jaaŋgu cadiŋga kusuyõ bé dage gó je gogliŋgaŋgugeŋ’ (Heb. 13:17). Bayndi gó di cadiŋga, Jesu, ne bayndi gó aywa ndá, alla kara gó aydi guye gó gogleŋga boy da kabdige niŋ ná, ne kara gó aywa ndá ɗé. Ne day koloŋ ba je esi béŋga gó ŋga sóŋguge, kur gó je tonŋgaŋguge gó naŋga naŋgu kayã gó ŋga tobŋgu gó ne ɗéŋ. Wele koŋ pina ná, Piyer bayndi gó e guye tob gó só agekubu gó ge beyŋ ɗé. Bayndi gó e guye gó da dana yaa béy na laa kayã kosibe gó da agekubu gó Moyõsu key ni ná, ne kayã kiyẽ gó domo, alla Piyer kano gó leege. Ne ca pina ganaŋ ɗé : alla ne ca subu teg (Kayãne 10:9-16). Ne kolo me ga. Bekolo gooldi agekubu gó bayndi gó e guye gó da danaŋ beyŋ, ne agekubu gó ná kirey ɗé. Ne agekubu gó e boy ná day gó sódije tumo teg da jene key niŋ ɗé. Mabana esi bé Piyer gó ne guye ná gile kiyẽ gó ɓayndi gó e guye gó dana, gó ne bayndi gó aywa ndá ba beyŋ ná, ne kayã gó je boreŋga libge ɗé, mabana kur kaŋyẽ na je esi béŋga gó ŋga néeŋgu guye ná gile kiyẽ gó kara gó náge ná isiyã da siikusige ni je beŋguŋgugeŋ.

16. Mabana Pol na gool gile kiỹe gó ge bey na ná kirey ɗé ɓeey piyã ná, nedi ne me ga (Kayãne 21:23, 24, 26).

¹⁶ Kur gó ge je bey gile kiyẽ gó na ná kirey ɗé ɓeey piyã ná, Pol bay gó e guye je jee cay kusuyõ. Kretiyẽ kiyẽ gó to jup ɗeŋlige gó na, je ‘jibdi kretiyẽ kiyẽ gó jup gó daage da kara gó to kiyẽ gó ɗaŋ durodige ni na sóge agekubu gó Moyõsu key ɗé’ lay, day piyã je sódi agekubuŋ toloŋ ɗé máni tum lay (Kayãne 21:21). Bawda kiyẽ gó da Jurusalem toniyge gó na ira ná kara poriŋ da Kul gó Kumno key ni lay, na pulge kusige aga ndá-ndá kolo gilege ná gó nage je só agekubu. Alla Pol sen gó na kretiyẽ kiyẽ ege tiyã gó só agekubu toloŋ ɗé ale. Alla nedi isaŋ gó isiỹa ɗé. Máni ɓeey piyã ná, sódi agekubu base gó tege togyo. « An wayaŋdiy, Pol se e ná kara gó poriŋ da kur gó pile kusu age ndá-ndaŋ ni » (tub Kayãne 21:23, 24, 26). Jee ca kusuyõ keyŋ eje ná boge tum da kongregasiyõ ni (Rom 14:19, 21).

17. Kayãne gó Stéphanie koro kunjiligi ne me ga.

¹⁷ Yaaŋgaŋgu kolo Stéphanie koro. Esi budu gó née guye ná gile gó seje da piliyal gó da tugu koro ni. Dage ná kudoro je nege guye ná kara gó kub gó ɗaŋ lay, je habge kuloŋgo eywa da mani. Alla Betel se sí guye gó ná kub gó ɗaŋ koloŋ kusuyõ lay, se guyge ná da kongregasiyõ gó ná kub kege ni. Stéphanie yaa na : « Kusiŋ egeŋ ɗé dug-dug. Ŋ sen gó guye gó da kub konoŋ ni ná, mani ɗé lay. » Ped ginane koloŋ máni ɓeey piyã ná, sódu gile gó ge be. Derdu tey na : « Kur gó kur poliy se kaal ɗe ná, ŋ se sen gó ne gile gó kúra. Da kongregasiyõ kini ni ná, karma gó náge ná kardige da kolo kindi ni ɗéŋ ni se wey ne kardige. Ŋ je oji timdiŋga gó kusuro ma gbol da kire Kumno key ni. Ŋ ná kur poliy nẽy da kunjile kolo Kumno key gó ná kaniŋ ni lay. » Kin jeedu mani na : « Kirbe konoŋ wel lom kolo gó ŋ por kusiŋ gó jee caniŋ kusuyõ. »

18. Jee ca kusuyõ je eje ná béŋga ne me gó kúra ga.

¹⁸ Ŋga ɓalŋgu gó kunjile gó jee cadiŋga kusuyõ. Jesu « kunjili gó jee cay kusuyõ » da ne kur poliy gó kúra ni tew ɗé, alla « da ne gileti gó an da cay ni » lay (Heb. 5:8). Ne máni gag, da ne kur poliy gó esuwa ni ba ŋga je kunjileŋgu gó jee cadiŋga kusuyõ. Ginane da kur poliy gó Cobid-19 ayto ná, ge toŋga gó naŋga dabaŋgu da kul gó dawe ca ni ɗé lay, naŋga jaaŋgu ale kul kibiy ná kul kibiy dé lay ná, esi bigi gó gí jee cam kusuyõ ga. Ginanogo gí sen mániŋ, jee ca kusuyõ kom dandigi lay, oji da boge tum gó kongregasiyõ koro lay, Johba kusiy egey máni tum lay. Guda kaŋ ná, ŋga magliŋgu kusiŋga del gó ŋga neŋgu guye ná gile kiyẽ gó ŋga je haabeŋgu da wele gó teyẽ dó tuŋyã je baaŋ ni. Ŋga je boreŋgu geyle da ne kur gó ŋga jeeŋgu cadiŋga kusuyõ (Job 36:11).

19. Ne kolo me ba gí tob gó jee cam kusuyõ ga.

¹⁹ Da knjile kaŋ ni ná, ŋga goolŋgu gó jee ca kusuyõ je eje ná kayã kúra nẽy. Alla mabana ŋga je jeeŋgu cadiŋga kusuyõ bé Johba ná, tumo cub ne kolo ŋga tobiyŋgu lay, ŋga tobŋgu gó kusiy na igay lay (1 Jã 5:3). Ŋga ɓalŋgu gó poyey da kayã ped gó nedi béŋga ni ɗé (Kir. 116:12). Alla ŋga ɓalŋgu gó jee cadiŋga kusuyõ béy lay, bé kara gó boydi agekubu da kabdige ni lay. Mabana ŋga je jeeŋgu cadiŋga kusuyõ ná, ŋga je gilŋgu gó ŋga ná tiryõ. Kara gó je nege kayã ná tiryõ ná, Johba kusiy je egey (Koy. 27:11).