Ɗa kusum igagi da bariya gó gí ná gó tabe Johba da kul key gó da kire gó tuno niŋ ni

1. Ne kolo gó koŋgo ba bay gó e guye gó danaŋ yaa ga lay, kolo key gó yaaŋ ná, née guye cadiŋga ni nogo naa lay ga.

MABANA bay gó e guye gó dana na yaa bigi kolo ná, gí ɗeŋley ga. Nogo kindi, guda kaŋ bay gó e guye gó dana je yaa kolo « bé detugu kiyẽ ped lay, bé to we kiyẽ ped lay, bé kub kara kege ped lay, bé kara induwe ped lay ». Je yaadi na me ga. « Sunduraŋgu Kumno lay, jaaŋgu kosuŋgohandu da cay ni lay, tabaŋgu Day gó ne dana ná kúsuyõ lay » (Kbt. 14:6, 7). Johba ba ne Kumno gó kindiŋ pina ŋgad lay, kara ped tabeyge máni tum lay. Ŋga néeŋgu béy mersi bekolo ŋga náŋgu ná bariya gó ŋga je tabiyŋgu da kul key gó da kire gó tuno ni.

2. Ne me ba ne kul Johba key gó da kire gó tuno niŋ ga (gula ankadre « Kayã gó ne kul Kumno key gó da kire gó tuno ni ɗéŋ »).

² Ne me ba ne kul Kumno key gó da kire gó tuno niŋ ga lay, da ne mina ba ŋga ɓalŋgu gó haabe tey gó dere lay ga. Ne kul gó ge gar ná kabdige ɗé. Kulŋ koloŋ ne kayã kiyẽ ped gó Johba magli sí ná kire gó mare gó Jesu key gó je ɗe béŋga kire gó ŋga je tabiyŋgu ná ginanogo je tobdiŋ máni. Pol bay gó e guye der tey da maktub key gó kijiridi bé kretiyẽ kiyẽ gó hebre gó da kurweley gó tumo gó jenge da Judeŋb.

3-4. Ne me ba Pol kijiri bé kretiyẽ kiyẽ gó hebre gó jenge da Jude ga lay, nedi ne me ba ojige ná lay ga.

³ Ne kolo me ba Pol tob gó yaa kolo kiyẽŋ koloŋ bé kretiyẽ kiyẽ gó hebre gó da Jude ga. Kolo kayã kaŋyẽ gó gomyẽ so cadige. Gó ca tumo ná, ne kolo yé ba da kulendige ni. Neyẽdige ná, gomyẽgeje da ne lamaso gó jup kiyẽ kege ni lay, dam ɗé kara gomyẽ gó da lamaso niŋ je lasige lay. Ne kolo me ga. Bekolo kretiyẽ kiyẽ je tabge Kumno da kul kiyẽ gó gomyẽ ni ɗé lay, náge ná kur gó walwe kayã kubaro ɗé, ɗewgere náge ná gomlo gó walwe kayã kubaro ɗé máni tum lay. Lase kur kiyẽŋ koloŋ ɓal gó je ɗee karma kunjile gó Kris kay kusige maa gbol lay, lomde súbu kege gó sé lay (Heb. 2:1; 3:12, 14). Dage kaŋyẽ ɓalge gó yaage na nage kine cadige da lamaso gó jup kiyẽ kege ni.

⁴ Gó ca so key ná, Pol yaa bé kretiyẽ gó hebre gó na je porge kusige kolo seenege kunjile kiyẽ gó hirwa, ɗewgere gó ɗugli kibij gó da kire Kumno key niŋ ɗé, tey gó dereŋ ná, ne « kayãde gó yãle » gó ge je hab da Kolo Kumno key niŋ (Heb. 5:11-14). Dage kaŋyẽ je nege guye ná Agekubu gó Moyõsu key kog ɓey. Pol yaa bége na kayã walwe kubaro kiyẽ gó Agekubu gó Moyõsu key tonŋ je ɗee bége kire gó haabege kuloŋgo bore mbib da isiyã kege ni ped ɗé. Ne day koloŋ máni ba ge ‘ɗe’ ná Agekubu koloŋ sí. Pol kunjilige kolo kindi kiyẽ gó gomyẽ. Bordi kulendige gó náge ná « kuloŋgo wele perere gó kúra » gó jen ná ne kire gó mare gó Jesu key lay, ɗe bége kire gó je ndorgeje ná mira da Kumno jay ni lay (Heb. 7:18, 19).

5. Ne kolo kindi kiyẽ gó kaŋge ba maktub gó bé Hebre kiyẽ je ojiŋga gó ŋga je senŋgu tey nee kúra ga lay, ne kolo me ba ná kawriy gó ŋga seneŋgu tey nee kúra lay ga.

⁵ Pol yaa bé kretiyẽ kiyẽ gó hebre gó ne kolo me ba tabe Kumno kege gó keleŋ kaŋ ná, ná kawriy del day gó tumoŋ ga. Tabe Kumno waŋgey kaŋyẽ gó Jup kiyẽ kegeŋ ná, ne ‘kayã gó je eejeŋ tuney, alla kayã gó kindiŋ ná, ne Kris’ (Kol. 2:17). Kayã tuney ná, ne kayã kusiy lig ɗé, alla ne kayã gó sí ginane day gó jay niŋ koloŋ máni. Ne máni ba tabe Kumno gó Jup kiyẽ kege gó tumoŋ ná, ne tabe Kumno gó kindi gó da kul Kumno key gó da kire gó tuno niŋ tuney. Kayã kiyẽ gó ge maglige sí gó gisi kul Kumno key gó da kire gó tuno niŋ je ɗege béŋga kire gó ŋga je habŋgu ná kuloŋgo bore mbid da isiyã kaŋga kiyẽ ni lay, gó tabe Kumno kaŋga je ãy ná Johba kindiy máni tum lay. Tob gó ŋga seneŋgu kayã kiyẽŋ koloŋ tedige nee kúra. Da kunjile kaŋ ni ná, ŋga je ageŋgu « kayã tuney » (gó ne kire kiyẽ gó Jup kiyẽ tabge ná Kumno) gise ná « kayã gó kindi » (gó ne kire kiyẽ gó kretiyẽ kiyẽ je tabge ná Kumno gudaŋ kaŋ). Kayã kiyẽŋ koloŋ je ɗeege béŋga kire gó ŋga seneŋgu ná kul Kumno key gó da kire gó tuno niŋ nee kúra lay, kayã kiyẽ gó ge magli síŋ koloŋ gisige cadiŋga nogo naa lay ga.

LUBU

6. Lubuŋ ná, guyey ne me ga.

⁶ Kayã tuney. Da kolo tedige gó Pol der ni ná, aydi ne lubu gó Moyõsu gariy ná ɗigle gó 1512 tumo cub ɓey ba kurweley kaŋga kaŋ ba gisi ná (gula poto « Kayã tuney lay, kayã gó kindi lay »). Lubuŋ sí ginane kayã gó ge lawiy lawe máni. Tumo ná, kur gó kara gó Isirayel je ɗodigeŋ, je kejiyge keje. Nege ná guye ɓal ginane ɗigle 500 máni cub ɓey ba se garge kul gó tabe Kumno da Jurusalem (Ode. 25:8, 9; Tib. 9:22). Da ne « lubuŋ » koloŋ ni ba Kara gó Isirayel je dawge mani kolo ndoregeje mira ná Kumno lay, walwege ná béy kayã kubaro lay, tabeyge ná máni tum lay (Ode. 29:43-46). Alla lubuŋ ná, gil ne kayã kiyẽ gó kúra del bé kretiyẽ kiyẽ da kurweley gó wayãŋ ni.

7. Ne mindi ba kul Kumno key gó da kire gó tuno niŋ wey ne kayã gó kindi ga.

⁷ Kayã gó kindi. Lubuŋ ná, ne « kayã tunodige gó da dana » lay, ge agiy gisi ná kul gó gumyã gó Johba key gó da kire gó tuno ni lay. Pol yaa na : « Lubu gó ca tumoŋ ná, ne kayã tuney gó da kurweley gó keleŋ kaŋ ni » (Heb. 8:5; 9:9). Kur gó kijiridi maktub gó bé Hebre kiyẽŋ ná, kul Kumno key gó da kire gó tuno niŋ mani ale. Wey ne kayã gó kindi ná ɗigle gó 29 gó da kurweley kaŋga kaŋ ni. Da ɗigle koloŋ ni ná, Jesu ne batem lay, tuno gó kuloŋgo bore eje da cay ni lay, aydi to je tab Johba da kul key gó da kire gó tuno niŋ ginane « gomlo gó walwe kayã kubaro gó dele gbãc » máni lay (Heb. 4:14; Kayãne 10:37, 38).

GOMLO GÓ WALWE KAYÃ KUBARO

8-9. Da Hebre 7:23-27 ni ná, gomlo gó walwe kayã kubaro gó kara gó Isirayel kege lay, ná Gomlo gó walwe kayã kubaro gó dele gbã gó ne Jesu Kris layŋ, ne me ba jen teŋ da durodige ni ga.

⁸ Kayã tuney. Gomlo gó walwe kayã kubaroŋ ná, je írdi da Kumno timey ni ná kara tomeŋ kondige. Gomlo gó walwe kayã kubaro gó ca tumo ná, ne Aron, Johba ay guye koloŋ boy da kabiy ni kur gó ge je ne sore gó gisi lubuŋ cay. Alla ginanogo Pol yaaŋ máni ná, « kara tome weyge ne gomlo gó walwe kayã kubaro […] kolo tumadu narge kire gó jene ná kindiged » (tub Hebre 7:23-27). Gomlo gó walwe kubaro kiyẽŋ koloŋ náge ná isiyã da siikusige ni layŋ ba, ndod walwege kayã kubaro kolo isiyã kege cadige lay. Ne kayã gó jen teŋ ná day gó Gomlo gó walwe kayã kubaro gó dele gbã gó ne Jesu Kris key.

⁹ Kayã gó kindi. Jesu Kris gó ne Gomlo gó walwe kayã kubaro kaŋga je « ne guye […] da lubu key gó kindiŋ ni lay, gó ne Johba kusiy ba ne ná kabiy, alla ne bayndi induwa ba ne ɗé » (Heb. 8:1, 2). Pol der tey na « bekolo jendi ná kindiy nogo gag girmiliŋ ŋgoŋ ba, guye keyŋ je ɗe bé bay gó ɗaŋ ɗé ». Kin jididi mani na « kusiy ná domo dé lay, jendi yom ná kara gó náge ná isiyã da siikusige niŋ » ba, jendi teŋ ná gomlo gó walwe kayã kubaro gó kara gó Isirayel kege lay, « edi tiyã gó walwe kayã kubaro wele ná wele » kolo isiyã key ɗé máni tum lay. Keleŋ kaŋ ná, yaaŋga kolo gusu kur gó walwe kayã kubaro lay, ná kayã wale kubaro lay, gulaŋga kayã gó jen teŋ da « kayã tuney » ná « kayã gó kindiŋ » durodige ni lay.

KUR GO WALWE KAYÃ KUBARO LAY, NÁ KAYÃ WALE KUBARO LAY

10. Kayã wale kubaro gó ge je wal da kur gó walwe kayã kubaro gó ge ney ná gelendi wilediŋ ná, yaa ne me koliy ga.

¹⁰ Kayã tuney. Mira ná lubuŋ kibiy ná, ge gar kur gó wale kayã kubaro gó ge je walwi kayã ame kiyẽ mani bé Johba (Ode. 27:1, 2; 40:29). Alla kayã wale kubaro kiyẽŋ koloŋ je ɗe kire bé kara gó haabege ná kuloŋgo bore mbid da isiỹa kege ni ped ɗé (Heb. 10:1-4). Kayã wale kubaro gó ge je wal jumar da lubuŋ ni ná, je yaa ne kolo kayã wale kubaro gó pina ŋgad gó je ɗee kire bé kara induwe gó haabege ná kuloŋgo bore mbid da isiyã kage ni ped lay.

11. Da ne kur gó walwe kayã kubaro gó koŋgo ba Jesu ay kusiy kpiliŋ jee caani mani ginane kayã wale kubaro máni ga (Hebre 10:5-7, 10).

¹¹ Kayã gó kindi. Jesu sen gó Johba na guyiyje da kúsuyõ cay ni ná, nogo nay jaa geyle key caani kolo kara induwe cadige (Mat. 20:28). Kur gó nedi batem ná, Jesu ay kusiy bé Johba kolo née tobe key (Jã 6:38; Gal. 1:4). Ay kusiy kpiliŋ jee caani da ne kur gó walwe kayã kubaro gó ge ay gisi ná gise gó gil ne « tobe » gó Kumno key. Tobe koloŋ ná, nogo Korendiy age geyle key gó aywa ndáŋ jee caani kpiliŋ. Jesu ay geyle key jee caani ne « ca pina giriŋ-giriŋ » kolo kara gó je síge súbudige da cay niŋ ná, haabege kuloŋgo bore mbib da isiyã kage ni ped (tub Hebre 10:5-7, 10). Keleŋ kaŋ ná, gulaŋga lubuŋ kulendiy gó ge kesige duroniŋ tedige gó dere.

LUBU KINDIY GÓ AYWA NDÁ LAY, LUBU KINDIY GÓ AYWA NDÁ DEL LAY

12. Ne wéy ba ɓal gó doobe da lubu kindiy gó aywa ndá ni ga lay, ne wéy ba ɓal gó doobe da lubu kindiy gó aywa ndá del ni lay ga.

¹² Kayã tuney. Lubu lay, ná kul kiyẽ gó Kumno key gó ge garge kargani key da Jurusalem ná, nege ginane dage gó ge garge tumoŋ máni. Kindiy ne so ɓeey, « Day gó aywa ndá » lay, « Day gó aywa ndá del » lay (Heb. 9:2-5; Ode. 26:31-33). Da lubu kindiy gó Aywa ndá ni ná, lampe gó lor da mani lay, kur gó lore idir da mani lay, table gó ge boy mapa gó ge tar bé Kumno da mani máni tum lay. Ne « gomlo kiyẽ gó walwe kayã kubaro gó Kumno terge ná tuno key » ŋgad ba, kire wel bége gó doobege da lubu kindiy gó Aywa ndá ni kolo néege guye kage gó ná kindige teŋ ŋgoŋ (Tib. 3:3, 7, 10). Da lubu kindiy gó Aywa ndá del ni ná, sandug dó tege tisigi gó ge koglidu ná lorŋ da mani (Ode. 25:21, 22). Ne gomlo gó walwe kayã kubaroŋ ŋgad ba kire wel béy gó doobe da lubu kindiy gó Aywa ndá del ni, ca pina da ɗigle ni kolo kuloŋgo bore mbid da isiyã ni (Leb. 16:2, 17). Ɗigle ná ɗigle ná, je doobdi ná kubaro gó kayã ame kiyẽ kege kolo tone ná kuloŋgo bore mbid da isiyã kay ni lay, da isiyã gó kara ped kage ni máni tum lay. Kargani key, lubuŋ kindiy gó soŋ koloŋ ná, ná kire gó tuno gó kuloŋgo bore key Johba der tedige (Heb. 9:6-8).

13. Lubuŋ kindiy gó Aywa ndá lay, ná kindiy gó Aywa ndá del layŋ ná, je gilge ne me kiyẽ gó kindi ga.

¹³ Kayã gó kindi. Karma kunjile gó Kris kay manige ndi ɓeey gó tuno gó kuloŋgo bore je ne guye da cadige ni lay, poldige gó ná Johba jen ná kindiy teŋ máni tum lay. Kusige ne 144000 gó je néege guye da dana ginane gomlo kiyẽ gó walwe kayã kubaro máni ná Jesu (Kbt. 1:6; 14:1). Lubu kindiy gó Aywa ndáŋ ná, je gil ne kara gó Kumno terge ná tuno key gó weyge ne karandiy gó daage da kúsuyõ cay niŋ (Rom 8:15-17). Lubu kindiy gó Aywa ndá delŋ ná, je gil ne kur gó dana, gó ne kur gó Johba jen da maniŋ. « Gurbolo » gó bor lubu kindiy gó Aywa ndá ná lubu kindiy gó aywa ndá delŋ ná, je gil ne Jesu siikusiy gó nariy kire, day gó ne Gomlo gó walwe kayã kubaro gó dele gbã gó da kul Kumno key gó da kire gó tuno niŋ, gó kine cay da dana. Kur gó ay kusiy jee caani ginane kayã wale kubaro kolo kara induwe cadigeŋ ná, Jesu hangi kire boy bé dage gó Kumno terge ná tuno keyŋ gó jinage ná kindige gag girmiliŋ da dana. Dage piyã ná, ndod kanoge siikusige gó kara induweŋ kolo haabege ná berge kege gó e jene da dana (Heb. 10:19, 20; 1 Kor. 15:50). Kur gó Jesu an da kulma tumadu ni ɗé ná, doobdi da lubu kindiy gó Aywa ndá gó da kul Kumno key gó da kire gó tuno niŋ, da ne mani ba dage gó Kumno terge ná tuno keyŋ je e habiyge da mani.

14. Nogo naa ba Hebre 9:12, 24-26 gil gó kul Johba key gó da kire gó tuno niŋ ná, nogo gumyã dele mbaj-mbaj ga.

¹⁴ Kayã kiyẽŋ koloŋ ped gilge gó kayã ped gó Johba ne kolo ge tabey ná aywa ndá ná, nogo gumyã dele mbaj-mbaj lay, jen ginane koloŋ máni ná ne kire gó gele lay, guye gó walwe kayã kubaro gó Jesu Kris key máni tum lay. Da Isirayel ná, gomlo gó walwe kayã kubaro je doob ná kayã ame kubarodige da lubu kindiy gó Aywa ndá del gó ge ne ná kabdigeŋ ni. Alla Jesu ná, « doobdi da ne dana » kur gó aywa ndá del kolo íre da Johba timey ni. Gil béy gó nãy tob gó eeje da kúsuyõ cay ni ná siikusiy gó aywa ndá kolo ŋga haabeŋgu ná kayã kúra, ne máni ba ‘tẽydi isiyã ná day kusiy gó ay be wey kayã wale kubaro’ (tub Hebre 9:12, 24-26). Kayã wale kubaro gó Jesu key ná, ne kayã wale kubaro gó tẽy isiyã ná kire kindiy. Ginanogo ŋga je gooleŋgu keleŋ kaŋ máni ná, mabana kuloŋgo wele perere kaŋga nogo e dana, ɗewgere nogo jene da kúsuyõ cay ni ɓeey piyã ná, daŋgaŋgu ped ŋga ɓalŋgu gó tabe Johba da kul key gó da kire gó tunoŋ ni.

TUGU KULONDO KIYẼ

15. Ne wéy ba je ne guye da lubuŋ kulendiy ni ga.

¹⁵ Kayã tuney. Da lubu ni ná, tugu kulondo da mani gó kara walwe kayã kubaro je nege guye kege da mani. Kur gó wale kayã kubaro gó lóre ná koli lay, tasa dó tuŋyã gó gelendi wiledi gó kara walwe kayã kubaro je pilge ná kabdige ná gandige cub ɓey gó néege guye kege gó ná kindiy teŋ daage da tuguŋ kulondo ni (Ode. 30:17-20; 40:6-8). Da kul gó Kumno kay gó ge garge kargani ná, dage gó ne kara walwe kayã kubaro ɗéŋ piyã, ɓalge gó tabge Kumno da tugu kulondo gó kire kuwaniŋ ni.

16. Da kul Kumno key gó da kire gó tuno niŋ ná, ne wéy ba je ne guye bé Johba da tugu kulondo gó kire kuniŋ ni ga lay, ne wéy ba je ne guye bé Johba da tugu kulondo gó kire kuwaniŋ ni lay ga.

¹⁶ Kayã gó kindi. Tumo cub ɓey gó eege dana da Jesu jay niŋ ná, kretiyẽ kiyẽ gó Johba terge ná tuno key je nege béy guye ná íre njaŋ da kúsuyõ cay ni, da kul key gó da kire gó tuno niŋ kulondo gó kire kuni. Tasa dó tuŋyã gó ná kamaŋ ná, je bor kulendige ná kretiyẽ kiyẽ ped gó na ná kawriy, gó néege ná kirbe gó aywa ndá lay, ná kayãne gó aywa ndá da kire key ni lay. Alla ŋga yaaŋgu na me ba gise « kara tome » gó ná íre njaŋ, je ojige Kris ɓaŋyãy gó Kumno terge ná kire gó tuno keyŋ ga. Je nege guye bé Johba da ne mina ga. Da kayã gó bor da Jã kindiy ni ná, ‘írge da jaŋla kurmbalo gó Kumno key timey ni’ lay, je « nege guye [bé Kumno] ɗalaŋ ná ndubayõ da kul key ni » lay (Kbt. 7:9, 13-15). Guye gó ná kindiy teŋ koloŋ ná, je nege béy da ne kúsuyõ kaŋ cay ni, da kul Kumno key gó da kire gó tuno niŋ da kulondo gó kire kuwani ni. Kusiŋga je egeŋga nẽy bekolo Johba ɗe béŋga kire gó ŋga je tabiyŋgu da kul key gó gumyã gó da kire gó tuno niŋ ni.

NE KOSUŊGOTEGE KAŊGA GÓ TABE JOHBA

17. Ne kayã walwe kubaro gó kaŋge ba ŋga náŋgu ná bayra gó be Johba ga.

¹⁷ Guda kaŋ ná, kretiyẽ kiyẽ ped náge ná barya gó béege kayã walwe kubaro go ne kur poliy kege lay, esuwadige lay, kayã habe kege kolo ojege ná guye gó jee ale kolo Detugu teyŋ. Ginanogo Pol yaa bé kretiyẽ gó hebre mániŋ ná, ŋga ɓalŋgu gó ‘wale kayã kubaro gó caa jumar bé Kumno, ne kolo gó an da kibdiŋga ni gó ŋga caayŋgu ná’ (Heb. 13:15). Ŋga ɓalŋgu gó oome kosuŋgotege gó tabe Johba kaŋ kabdiŋga só nogo ŋga béyŋgu kayã kúra gó ŋga náŋgu ná.

18. Da Hebre 10:22-25 ni ná, ne me ba ŋga ɗumayẽŋgu ɗé dug-dug ga lay, ne me ba ŋga girbeŋgu ɗé dug-dug lay ga.

¹⁸ (Tub Hebre 10:22-25.) Da maktub key gó kijiridi bé kara gó Hebre kayey ni ná, Pol yaa kolo kayã kiyẽ teŋ teŋ gó gisi tabe Kumno kaŋga cay gó ŋga ɗumayẽŋguge ɗé dug-dug. Derdi béŋga tey gó ŋga ndoreŋguje mira ná Johba ná kire gó ole lay, ŋga jeeŋgu ale gise kuloŋgo wele perere kaŋga lay, ŋga daweŋgu ná ɓaŋyãdiŋga da kongregasiyõ ni lay, ŋga yéeŋgu ba da kulendiŋga ni máni tum lay. Jididi mani na : « kolo ŋgu gool kurweley gi mira ale. » Da maktub gó Kayãboreti kayey ni ná, bay gó e guye gó Johba key gó da dana gó be agekubu kaŋ : « Ne Kumno ŋgad ba gí tabey » (Kbt. 19:​10; 22:9). Bedi agekubu kaŋ ca so kolo gile ná gó na ná kawriy. Umaŋga kosuŋgotege kaŋga gó tabe Kumno kaŋga gó gumyã kabdiŋga so lay, gurbuŋga kolo kindi kiyẽ gó gisi kul Kumno key gó da kire gó tuno niŋ ɗé dug-dug layy.