Ki Bunde Bufi Bo Bu Kona ku Ba Teñi mwa ku Amb’ola za Bulapeli?

BASHEMI ba nyolelwanga hahulu ku utwa manzwi a pili ao mbututu ya bona i bulela. Muta ba utwa ku kuta-kutela kwa mulumo wa linzwi hal’a ku ñuñuna, mwendi “Mama” kamba “Tate,” lipilu za bona za nyakalala ka tabo. Kapili-pili ba abana taba yeo ni balikani hamohocwalo ni bomuyahwa ni bona. Ku bulela kwa pili kwa mbututu ki kalulo ya taba ye nde luli ye tahisa tabo.

Milumo, lipono, ni miunko ye hohwa ki tulemeno twa mbututu ye nyinyani li tahisa k’u nga muhato. Ki niti, mihato ki ye fapahana. Kono haiba, hasamulaho wa nakonyana, mbututu i palelwa ku nyangumunwa ki zeo, bashemi ba lukela ku bilaela kuli mwendi ku hula kwa mwan’a bona ha ku na ku kondoloka hande.

Limbututu li isa hahulu mamelelo kwa batu be li ziba. Muta me a kumba’ta mbututu, kamita lumenyo lo lutuna lwa banga teñi. Niteñi, ku swaliwa kwa mbututu ki bahabo yona ba bapoti ku kona ku i lilisa, kamba ku hana ka lukakatela ku swaliwa ki wahabo y’o. Buñata bwa bahabo mutu ba ba ipumana mwa muinelo o cwalo ha ba itulelangi fela. Mbututu ha i nze i zwelapili ku ba ziba hande ni ku fita, b’a tab’anga ku bona mikwalelo ya ku sa lumelelana ni yona ha i fela, mi hañihañi lumenyo lwa mbututu lwa bonahala.

Ka mukwa o swana, buñata bwa ba bahulu b’a wayawaya mwa ku ikambota ka za litumelo za bona za bulapeli patalaza ni mutu yo muñwi ya si ka twaelana ni bona nako ye telele. Ne ba kana ba sa utwisisi libaka muzamai h’a bata kuli a ambole ni bona ka za taba ya ka butu—bulapeli. Ze latelela ki za kuli ba lumeleza mukwalelo ku ba mwahal’a bona ni bao ba ba bulela ka za Mubupi. Mane ba hana ku amb’ola seo, ka mo ku inezi fela, si li kalulo ya ka sipepo ya mufuta wa mutu, yona takazo ya ku lapela.

Luli, lu swanela ku ba ni cisehelo mwa ku ituta ka za Mubupi wa luna, mi ku ikambota ni ba bañwi ku kona ku lu beya mwa mayemo a ku ituta. Seo si cwalo bakeñisa kuli haisali Mulimu s’a bile ya swalisani ni ku ambolisana kwa fa patalaza. Ha lu boneñi kuli ki ka mukwa ufi.

‘Mu Utwe ni ku Ituta’

Ku ambolisana kwa pili kwa Mulimu ni mutu ne li ni Adama mwa simu ya Edeni. Niteñi, hasamulaho wa ku eza sibi kwa bo Adama ni Eva, ne ba boni bunde mwa ku ipata muta Mulimu n’a ba bizize, ha n’a bata ku zwelapili ku ambolisana ni bona. (Genese 3:8-13) Bibele, nihakulicwalo, i na ni litaba ka butungi za banna ni basali be ne ba amuhezi ku ambolisana ko ku zwelela ku Mulimu.

Mulimu n’a ambolisanile ni Nuwe ka za sinyeho ye ne i atumela ya lifasi le li maswe la mwa lizazi la hae, ka seo Nuwe na bile “mubuleli wa ku luka.” (2 Pitrosi 2:5) Ka ku ba mubuleli wa Mulimu kwa lusika lwa hae, Nuwe na si ka bonisa fela tumelo kwa neku la likezo za Mulimu ni mutu kono na iponahalisize patalaza kuli n’a li kwa lineku la Jehova. Kwa neku la ba bañwi ki muhato ufi w’o Nuwe na u lemuhile? Ka bumai, buñata bwa batu ba n’a pila ni bona ne “ba si ka lemuha se siñwi, mane munda wa kena, mi wa ba kukisa kaufela.” (Mateu 24:37-39) Ka ku ba nto ye tabisa ku luna, lilama ze supile za lubasi lwa Nuwe ne ba utwile, ba mamela litaelo za Mulimu, mi ba punyuha Munda wa lifasi kaufela. Batu kaufela ba ba pila kacenu ba simuluhile ku bona.

Hasamulaho, Mulimu na ambolisanile ni sicaba mukatumbi, Isilaele wa kwaikale. Ka Mushe, Mulimu na ba file Milao ye Lishumi ni milao ye miñwi ye bat’o ba ye 600 ye ne i na ni m’ata a swana ni a ye Lishumi. Jehova n’a libelela Maisilaele ku mamela milao yeo kamukan’a yona. Mushe na laezi kuli ka mwaha wa busupa o muñwi ni o muñwi, ka nako ya Mukiti wa ka silimo wa Minganda, Mulao wa Mulimu ne u na ni ku baliwa ka ku tiisa. “U ka puta sicaba,” a’ laela, “banna ni basali ni bana, ni mukozi ya mwa minzi ya hao.” Ka mulelo mañi? “Kuli ba utwe, mi ba itute ku saba Muñ’a bupilo Mulimu wa mina, mi ba tokomele ku eza litaba kaufela za milao yeo.” Kaufela ne ba na ni ku utwa ni ku ituta. Mu nahane fela ka m’o ne ba swanela ku tabela ku ambola ka za seo ne ba utwile!—Deuteronoma 31:10-12.

Hasamulaho wa lilimo ze fitelela myanda y’e ketalizoho, Mulena wa Juda Josafati a ongaonga linabi ni Malivi mwa muhato wa ku kutisa sinca bulapeli bo bu kenile bwa Jehova. Banna bao ba zamaya mwa mileneñi ya Juda kaufela ku luta bayahi milao ya Jehova. Ka ku tahisa ku buhisanwa patalaza kwa milao yeo, mulena n’a bonisa bundume bwa hae kwa neku la bulapeli bwa niti. Haili babusiwa ba hae, ne ba na ni ku utwa ni ku ituta.—2 Makolonika 17:1-6, 9.

Ku Eza Bupaki ka ku Ikambota

Mulimu n’a lumile Mwan’a hae tota, Jesu, fa lifasi-mubu ku t’o sebeza sina Mubuleli wa Hae. (Joani 1:14) Balutiwa ba bal’alu ha ne ba nze ba iponela Jesu ha n’a fetuhile fapil’a bona ka ku benya, ne ba ikutwezi linzwi tota la Mulimu ha li zibahaza kuli: “Yo ki Mwana’ka, ya latwa, ye ni katelwa; mu mu utwe.” (Mateu 17:5) Ne ba mamezi seo ka tukufalelo.

Ka mukwa o swana, Jesu na boni teñi kuli baapositola ba hae ba talusa milelo ya Mulimu ku ba bañwi. Kono muta ne ku siyezi likweli ze bat’o ba ze silezi za bukombwa bwa fa lifasi-mubu , Jesu na zibahalize kuli musebezi wa ku kutaza Mubuso wa lihalimu ne li likulutendano kuli mane balutiwa ba bañata ne ba k’a tokwahala. N’a lutile b’a 70 ba ku bona ka mwa ku ambolela za Mubuso wa Mulimu kwa batu bao ba s’a zibi mi a ba luma ku y’o hasanya taba yeo patalaza. (Luka 10:1, 2, 9) Hasamulahonyana pili a si ka kutela ku Ndat’ahe kwa lihalimu, Jesu n’a susuelize balateleli ba hae kuli b’a nge muhato wa ku bulela ku ba bañwi ka za lushango l’o, mane ni ku ba laela kuli: “Mu ye cwale, mu lute macaba kaufela, . . . mu ba lute ku mamela ze ni mi laezi kaufela.” (Mateu 28:19, 20) Bupala bwa lifasi kaufela, Bakreste ba niti kacenu ba taleleza ona musebezi w’o ka ku ambola za taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu ni bomuyahwa ni bona. Ona ku ambolisana k’o ku ba konisa ku paka niti ka za Mubupi, Jehova.—Mateu 24:14.

Ku Ambolisana kwa Kozo, ni ko ku Yahisa

Ki ka mukwa ufi w’o balutiwa ba Jesu ne ba n’a ni ku ambola za litumelo za bona ni ba bañwi? Ne ba sa swaneli ku filikanya bahanyezi, mi ne ba sa swaneli ku kananisana ni bahanyezi. Ka ku fapahana, ne ba na ni ku bata bao ba ne ba amuhela taba ye nde mi cwale ni ku fa bupaki bwa ka Mañolo mwa ku yemela seo. Kaniti, Mulimu n’a boni mihato ya batu bao ne ba kopani ni balutiwa ba Mwan’a hae, sina Jesu ha n’a talusize kuli: “Ya mi amuhela, wa ni amuhela; mi ya ni amuhela, u amuhela Ya ni lumile.” Mateu 10:40) Ki kano ye maswe cwañi yeo muta buñata bwa batu ba na pila ni bona Jesu ne ba hanile lushango lwa hae!

“Mutanga wa Mulena h’a lukeli ku lwana,” ki mwa n’a elelelize muapositola wa Sikreste Paulusi. Kono, u “lukela ku ba ya na ni musa kwa batu kaufela, ya kona ku luta, ya na ni pilu. A sikulule ka musa ba ba hanyeza; mwendi Mulimu u ka ba fa ku baka, kuli ba zibe niti.” (2 Timotea 2:24, 25) Nzila yeo ka yona Paulusi na zibahalize taba ye nde kwa batu ba mwa Atene, mwa Greece, i bonisa mutala o munde. N’a buhisanile ni Majuda mwa sinagoge ya bona. Ka zazi ni zazi fa patelo ya musika n’a bulela ni “bao ba na katana kaufela.” Nihaike ba bañwi, ku si na ku kakanya, ne ba lata fela ku teeleza kwa mihupulo ye minca, Paulusi na bulela ka ku nonga ni ka sishemo. N’a ambolisanile ni be ne ba mu teeleza ka za lushango lwa Mulimu ili lo ne lu ba susueza ku baka. Mubonelo wa bona ne u swana hahulu ni wa batu kacenu. “Ba bañwi ba seha, ba bañwi ba li: Lu ka ku utwa hape mwa taba yeo.” Paulusi n’a si ka tundamena ku zusezapili ku ambolisana k’o. Ha s’a kutalize lushango lwa hae, a “zwa mwa hal’a bona.”—Likezo 17:16-34.

Hasamulaho, Paulusi a taluseza lilama za Kopano ya Sikreste mwa Efese kuli na ‘si ka pata taba, niheba i liñwi ya ze swanela kamba ka ku luta fande mwa mapatelo ni ka ku pota fa ndu ni ndu.’ Na zwezipili, hape, ‘ku pakela Majuda ni Magerike za ku baka ko ku isa ku Mulimu, ni za ku lumela ku Jesu Kreste.’—Likezo 20:20, 21.

Mitala yeo ya mwa Mañolo i bonisa ka m’o batanga ba Mulimu ba ba na ni tumelo ne ba ambolela za bulapeli mwa linako za Bibele. Kacwalo kacenu, Lipaki za Jehova ka ku ipeya ku utwa ba ambola za bulapeli ni bomuyahwa ni bona.

Ku Ambolisana ko ku Beya Hahulu Siselo

‘Mu utwe Linzwi la Mulimu.’ ‘Mu teeleze kwa milao ya hae.’ Ki hañata cwañi manzwi ao a’ susueza a fumanwa mwa Bibele! Mwa kona k’u nga muhato kwa neku la liketelelo za Bibele zeo muta Lipaki za Jehova li t’o bulela ku mina. Mu teeleze kwa lushango l’o ba mi tiseza ku zwelela mwa Bibele. Lushango l’o haki lwa bupolitiki kono ki lwa ku yemela Mulonga wa Lihalimu ka Mulimu, ili Mubuso wa hae. Ki ka ona Mulimu a ka zwisa limbule kaufela za mifilifili ya mwa lizazi la cwale. (Daniele 2:44) Hasamulaho ona puso yeo ya Mulimu ku zwelela kwa lihalimu i ka eza tukiso ya kuli lifasi-mubu kamukana li fetulwe paradaisi sina simu ya Edeni.

Ya n’a li mutikitibi wa mupokola kamita n’a han’anga ku teeleza muta lipaki za Jehova ne li bulelanga ku yena ka za Bibele. Kono bakeñisa ku ekezeha kwa bukebenga kwa n’a talimani ni kona, na fitile fa ku filikanyiswa ki buino bwa bupilo. Kacwalo a taluseza Paki ya na tilo pota hasamulao kuli u ka tatubisisa bupaki bwa lushango lwa Bibele. Ku ikambota kwa kamita kwa latelela. Nihaike kuli mupokola n’a cinca-cincelizwe ku sili, ka tabo Lipaki ne ba mu bata kwa sibaka sifi kaufela se sinca sa na li ku sona kuli ba zwelepili ku ambolisana. Kwa mafelelezo mupokola y’o a itumelela kuli: “Bupaki bo ne ni bata ne bu tunumani luli ka nako kaufela mwa Mañolo a Kenile. Kambe Lipaki b’a ni ne ba si ka tundamena mwa ku bulela ku na, ne ni kabe ni sa inzi mwa muinelo o swana wa ku komoka seo bupilo luli bu si talusa. Ka mo ku inezi fela, ni fitile fa ku ituta niti, mi ni ka sinyeza mazazi a bupilo bwa ka kaufela inze ni bata ba bañwi ba ba bata Mulimu sina mo ne ni ezeza.”

Bateelezi ba ba tabela ba bata ku ziba ze ñata isi ka ku ipumisa. Ka swanelo ba libelela mabaka kwa neku la litumelo ze fiwa. (1 Pitrosi 3:15) Sina mwanana yo munyinyani h’a shupa bashemi ba hae ka lipuzo ni ku libelela ku alabiwa ki bona, ka swanelo mu libelela Lipaki ku mi fa likalabo ze utwahala. Mu kona ku ba ni buniti bwa kuli ka tabo ba ka kutela ku mina ni ku buhisana ni mina lushango lwa Bibele ka ku zwelapili.

Mwendi se mu zibile ze nyinyani ka za Bibele. Ne mu kana mwa fita fa ku lemuha kuli seo Mulimu a si tokwa ku mina si ka tokwa licinceho mwa muinelo w’o mu pila ka ona. Mu si ke mwa lika-lika mwa ku batisisa lika ka libaka la sabo ya kuli z’a tokwa Mulimu ku mina li ka mi tama hahulu. Li ka tisa tabo fela. Mu ka itebuha seo ha mu nze m’u nga muhato u li muñwi ka u li muñwi ka nako.

Sa pili, mu nahane y’o Jehova a li yena, seo a tokwa ku mina, ni s’a fa. Mu buze Lipaki kuli ba mi bonise seo Bibele i bulela ka za se. Mu tatube seo ba si bulela mwa kopi ya mina ya Bibele. Ka ku lemuha kuli Lipaki ki ba ba buniti ku seo ba si bonisa sina niti ka za bulapeli, ku si na ku kakanya mu ka batisisa ze ñata z’e nde ze ba kona ku abana ni mina mwa Mañolo.—Liproverbia 27:17.

Mwa memiwa ku yo iponela Lipaki kwa makopanelo a bona a fa silalanda, kwa Ndu ya Mubuso. Teñi k’o mu ka ikutwela lingambolo ze butokwa za Linzwi la Mulimu. Mu ka iponela ka m’o ba ba fumaneha teñi ba ikolela ku bulelisana yo muñwi ni yo muñwi ka za milelo ya Mulimu. Mu lumeleze Lipaki bao ku mi tusa ku ituta niti ka za tato ya Mulimu kwa neku la luna kacenu. Mu amuhele pizo ya Mulimu ya ku ikambota za bulapeli bwa niti mi mu tambule lumenyo lwa hae lwa tumelezo, nihaiba bupilo bwa kamita mwa Paradaisi.—Malaki 3:16; Joani 17:3.

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Nuwe n’a bulezi fa patalaza ka za mulelo wa Mulimu

[Maswaniso a fa likepe 7]

Sina ka mwa n’a ezelize Paulusi mwa Atene wa kwaikale, Lipaki za Jehova ba luta ba bañwi liniti za mwa Bibele