MYANDA MIYAMPE MWENDELE YOANO

1 Ku ngalwilo wādi Kinenwa,+ kadi Kinenwa wādi na Leza,+ kadi Kinenwa wādi leza.*+ 2 Uno’u wādi ku ngalwilo na Leza. 3 Bintu byonso byāikele’ko kupityila kudi aye,+ kadi pampikwa aye i kutupu kintu nansha kimo kyāikele’ko.

Kyokya kyāikele’ko 4 kupityila kudi aye kyādi būmi, ne būmi bwādi kitōkeji kya bantu.+ 5 Kadi kitōkeji kimunikanga mu mfindi,+ inoko mfindi kwikitādila mpika.

6 Kwaile muntu umo watuminwe bu wa kwimanina Leza; dijina dyandi i Yoano.+ 7 Uno muntu waile bu kamoni, mwanda wa kusapula bukamoni bwa kitōkeji,+ amba bantu ba miswelo yonso betabije kupityila kudi aye. 8 Aye kadipo kyokya kitōkeji,+ ino wadi ufwaninwe kusapula bukamoni bwa kitōkeji’kya.

9 Kitōkeji kya bine kileta kitōkeji ku bantu ba miswelo yonso kyadi kekisa kwiya mu ino ntanda.+ 10 Wadi mu ino ntanda,+ kadi ino ntanda yāikele’ko kupityila kudi aye,+ inoko ntanda keyamuyukilepo. 11 Waile kwabo, ino bantu ba kwabo kebamwitabijepo. 12 Inoko, boba bonso bamutambwile, webapele lupusa lwa kwikala bana ba Leza,+ mwanda badi balombola lwitabijo mu dijina dyandi.+ 13 Kadi babutwilwe, ke ku mashipo nansha ku kiswa-mutyima kya ngitu nansha ku kiswa-mutyima kya muntu, aa, ino i kudi Leza.+

14 Ebiya Kinenwa waalamuka ke ngitu+ kadi waikala mu bukata mwetu, ne kadi twabandile ntumbo yandi, ntumbo bwa yoya ya mwana wa bunka,+ itamba kudi shandi; kadi wadi muyulwe katōkwe ka Leza* ne bubine. 15 (Yoano wasapwile bukamoni bwandi, i amo, wadi wela lubila’mba: “Uno’u ye onanenene amba, ‘Yewa wiya kunyuma kwami wampite kumeso, mwanda wāikele’ko kumeso kwami.’”)+ 16 Mwanda batwe bonso twatambwile ku bintu byandi bya ntanda ne miseke, enka ne kanye ka ku buntu bitupu pa kanye ka ku buntu bitupu. 17 Mwanda Bijila byāletelwe kupityila kudi Mosesa,+ ino kanye ka ku buntu bitupu+ ne bubine byaikele’ko kupityila kudi Yesu Kidishitu.+ 18 I kutupu muntu ke mumone Leza nansha dimo;+ ino leza wa bunka+ udi ku mutamba wa Tata*+ ye aye wamushintulula.+

19 Buno bo bukamoni bwaletele Yoano paikele Bayuda kumutumina babitobo ne bene Levi tamba ku Yelusalema kukamwipangula’mba: “Le abe wi ani?”+ 20 Nandi waitabija kadi kapatenepo, amba: “Ami nkidipo Kidishitu.” 21 Kadi bamwipangula’mba: “Le penepo i namani? Lelo wi Ediya?”+ Walondolola’mba: “Ke amipo.” “Le wi Mupolofeto?”+ Kadi walondolola’mba: “Aa!” 22 Penepo bamunena’mba: “Le abe wi ani? Witulombole amba netu tumone mwa kukalondolwela boba betutumine. Le abe mwine unenanga’mba wi ani?” 23 Nandi wanena’mba: “Ami ne diwi dya muntu wela lubila mu ntanda mutuputupu amba, ‘Ololai dishinda dya Yehova,’*+ monka mwānenene Isaya mupolofeto.”+ 24 Boba batuminwe badi ba ku Bafadiseo. 25 Ebiya bamwipangula kebamunena’mba: “Penepo mwanda waka ubatyija shi abe kudipo Kidishitu nansha Ediya nansha Mupolofeto?” 26 Yoano walondolola’mba: “Amiwa mbatyijanga mu mema. Muntu umo wimene mu bukata mwenu okemuyukilepo, 27 yewa wiya kunyuma kwami, lukamba lwa ku kikwabilo kyandi ami nkifwaninwepo kukutulula’lo.”+ 28 Bino’bi byalongekele mu Betani bobwa bukila bwa Yodano, kwadi kubatyijija Yoano.+

29 Difuku dilonda’ko wamona Yesu wiya kwadi, kanena’mba: “Talai, Kana ka Mukōko+ ka Leza katalula bubi+ bwa ino ntanda!+ 30 Uno’u ye onadi nena’mba: ‘Kunyuma kwami kwiyanga muntu umpityile kumeso, mwanda wāikele’ko kumeso kwami.’+ 31 Ne ami mwine nkyadipo muyukile, ino kine kyonaidile mbatyija mu mema i mwanda wa alombolwe patōka kudi Isalela.”+ 32 Kadi Yoano wasapwile bukamoni amba: “Namwene mushipiditu utūka pamo bwa nkunda utamba mūlu, kadi waikala pādi.+ 33 Ne ami mwine nkyadipo muyukile, ino Yewa mwine wantumine kubatyija mu mema wanombwele amba: ‘Ense owakamona mushipiditu umutūkila ne kwikala pādi,+ ye aye ubatyija mu mushipiditu ujila.’+ 34 Nami namwene’kyo, kadi nasapula bukamoni amba uno’u i Mwanā Leza.”+

35 Kadi monka difuku dilonda’ko, Yoano wadi wimene na bandi bana ba bwanga babidi, 36 aye pa kumona Yesu wenda, wanena’mba: “Talai, Kana ka Mukōko+ ka Leza!” 37 Bana ba bwanga babidi’ba pa kumwivwana unena nabya, nabo kebalonda Yesu. 38 Ebiya Yesu wavundamuka, kadi paebamwene bamulonda, webanena’mba: “I kika kyomukimba?” Nabo bamunena’mba: “A Labi (kushintulula ko kunena’mba, “Mufundiji”), le wikalanga kwepi?” 39 Nandi webanena’mba: “Iyai’tu, musa kumona.” Penepo nabo baenda ne kumona bamona kwaadi wikala, baikala nandi dine difuku’dya; kwadi ke kubwipi na nsá ya dikumi.* 40 Andele+ mwanabo na Shimona Petelo, wadi pa boba babidi baivwene byobya byanenene Yoano kebalonda Yesu. 41 Wakatene dibajinji mwanabo Shimona, kamunena’mba: “Tubatana Meshiasa”+ (kushintulula ko kunena’mba, “Kidishitu”), 42 ebiya wakamutwala kudi Yesu. Yesu pa kumutala, wanena’mba: “Abe wi Shimona+ mwanā Yoano; abe uketwa bu Kefasa” (ko kushintulula’mba “Petelo”).+

43 Difuku dilonda’ko wasakile kutaluka ende ku Ngadilea. Penepo Yesu watana Fidipa+ kamunena’mba: “Ikala mulondi wami.” 44 Fidipa wadi wa ku Betesaida, ku kibundi kya ba Andele ne Petelo. 45 Fidipa wakatana Natanela+ kamunena’mba: “Tubatana yewa wālembelwe na Mosesa mu Bijila ne na Bapolofeto: Yesu, mwanā Yosefa,+ wa ku Nazala.” 46 Ino Natanela wamunena’mba: “Lelo ku Nazala kukokeja kutamba kintu kiyampe?” Fidipa wamunena’mba: “Iya umone.” 47 Yesu wamona Natanela wiya kwadi kanena myanda yandi amba: “Talai, mwine Isalela wa binebine wampikwa bongojani nansha dimo munda mwandi.”+ 48 Natanela wamunena’mba: “Le ubandyuka namani?” Yesu wamulondolola’mba: “Fidipa paadi kakwityile, powadi munshi mwa kikuyu, nadi nakumone.” 49 Natanela wamulondolola’mba: “A Labi, wi Mwanā Leza, wi Mulopwe wa Isalela.”+ 50 Yesu wamulondolola’mba: “Ubaitabija mwanda nakulombola’mba nadi nakumone munshi mwa kikuyu? Usa kumona bintu bikatampe kutabuka bino’bi.” 51 Penepo wamunena’mba: “I binebine nemulombola’mba, mukamona diulu dishituka ne bamwikeulu ba Leza bakanda batūka padi Mwanā muntu.”+

2 Mu difuku dya busatu kwadi masobo a butundaile mu Kana wa Ngadilea, inandya Yesu nandi wadi’ko. 2 Yesu ne bandi bana ba bwanga nabo badi betwe ku ano masobo a butundaile.

3 Vinyu pa kutyepa, inandya Yesu wamunena’mba: “Kebadipo na vinyu.” 4 Ino Yesu wamunena’mba: “A mwana-mukaji, le bitutala namani abe ne ami?* Nsá yami keyabwene.” 5 Inandi wanena boba badi bengila’ko amba: “Longai byonso byakemulombola.” 6 Kwadi milondo ya mabwe isamba ya mema mijadike konka’kwa mungya bisela bya mwa kwitōkejeja bya Bayuda,+ mulondo ne mulondo wadi ukokeja kutweja bipimo bya mema* bibidi nansha bisatu. 7 Yesu webanena’mba: “Dingai mema mu milondo.” Nabo beidinga bā ne pa milomo. 8 Kupwa webanena’mba: “Tapulai’mo mukape mutangidiji wa masobo.” Penepa nabo bakamupa. 9 Mutangidiji wa masobo pa kutompa mema aalamukile ke vinyu, byakadipo uyukile koyatambile (nansha bengidi batapwile mema byobadi bayukile), mutangidiji wa masobo waita musoñañani 10 kamunena’mba: “Muntu ense ulupulanga bidi vinyu milumbuluke, ebiya shi bantu abakolwe, kalupula yoya miyampe bityetye. Abe ukilamine vinyu milumbuluke kufika ne pano.” 11 Yesu walongele bino’bi mu Kana wa Ngadilea bu ngalwilo ya biyukeno byandi, kadi wamwekeja patōka ntumbo yandi,+ ne kadi bandi bana ba bwanga baikala na lwitabijo mwadi.

12 Bino pa kupita’po aye ne inandi ne banababo+ ne bandi bana ba bwanga batūkila ku Kapanama,+ ino kebashikete’kopo mafuku mangi.

13 Penepo Pashika+ ya Bayuda yadi keidi pabwipi, ebiya Yesu wakanda ku Yelusalema. 14 Watana mu tempelo boba badi bapoteja bañombe, mikōko, ne bankunda,+ ne bantu bashinta lupeto bashikete pa bishikatwa byabo. 15 Penepa pa kupwa kujinga lusonde lwa myonji, wapangila panja pa tempelo boba bonso badi na mikōko ne bañombe, kadi wamwanga ne bityele bya bashintula lupeto ne kukuvumika mameza abo.+ 16 Kanena boba bapoteja bankunda’mba: “Fundulai byabyo muno! Lekai kwalamuna njibo ya Tata ke njibo ya busunga!”*+ 17 Bandi bana ba bwanga bavuluka’mba i kilembwe amba: “Bupyasakane mwanda wa njibo yobe bukandya.”+

18 Ebiya, kwivwana Bayuda bamunena’mba: “Le i kiyukeno’ka kyodi nakyo kya kwitulombola,+ byolonga bino bintu?” 19 Yesu nandi webalondolola’mba: “Pomonai ino tempelo, kadi mu mafuku asatu nkeimika.”+ 20 Penepo Bayuda kebanena’mba: “Ino tempelo yāubakilwe mu myaka 46, abewa ukeimike mu mafuku asatu?” 21 Ino aye wadi wisambila pa tempelo ya umbidi wandi.+ 22 Kitatyi kyaasangwilwe mu bafwe, bandi bana ba bwanga bavuluka’mba wadi unenanga bino’bi,+ penepo baitabija kisonekwa ne byanenene Yesu.

23 Inoko, paadi mu Yelusalema ku masobo a Pashika, bantu bavule baikala na lwitabijo mu dijina dyandi pobamwene biyukeno byawadi ulonga. 24 Ino Yesu kadipo wibakulupile mwanda wadi wibayukile abo bonso 25 kadi kadipo usaka muntu nansha umo amusapwile mwikadile muntu, mwanda aye wadi uyukile bidi mu muntu.+

3 Kwadi muntu umo wa mu Bafadiseo wa dijina dya bu Nikodema,+ muledi wa Bayuda. 2 Uno’u waile kwadi bufuku+ kamunena’mba: “A Labi,+ tuyukile amba abe wi mutambe kudi Leza bu mufundiji, mwanda i kutupu muntu ukokeja kulonga bino biyukeno+ byolonga’bi shi Leza kadipo nandi.”+ 3 Kwivwana Yesu wamulondolola’mba: “I binebine nakulombola’mba, shi muntu kabutwilwepo monka,*+ kakokejapo kumona Bulopwe bwa Leza.”+ 4 Nikodema wamunena’mba: “Le muntu ukokeja kubutulwa monka namani shi ke mukulwa-kala? Kakokejapo kutwela mu ndá ya inandi musungu wa bubidi ne kubutulwa, mwene i amo?” 5 Yesu wamulondolola’mba: “I binebine nakulombola’mba, shi muntu kabutwilwepo ku mema+ ne ku mushipiditu,+ kakokejapo kutwela mu Bulopwe bwa Leza. 6 Kyokya kibutwilwe ku ngitu i ngitu, kadi kyokya kibutwilwe ku mushipiditu i mushipiditu. 7 Kokatulumuka mwanda nakulombola’mba: Mufwaninwe kubutulwa monka. 8 Luvula lupukumanga konso kolusaka, kadi wivwananga lunwa lwalo, ino kuyukangapo kolwiya ne kolwenda. Mo mwikadile ne ense ubutwilwe ku mushipiditu.”+

9 Nikodema watentulula kamunena’mba: “Le byabyo bikokeja kulongeka namani?” 10 Yesu nandi watentulula’mba: “Abe wi mufundiji wa Isalela ino kuyukilepo bino bintu? 11 I binebine nakulombola’mba, byotuyukile e byotunena, kadi byotumwene e byotusapula bukamoni, ino banwe kemutambulangapo bukamoni botuleta. 12 Shi ponemusapwila bintu bya pano pa ntanda kemwitabijapo, le muketabija namani shi nemusapwila bintu bya mūlu? 13 Ne kadi, i kutupu muntu wakandile mūlu+ poso yewa watūkile mūlu,+ ke Mwanā muntu kadi. 14 Kadi monka mwātulwidile Mosesa nyoka mu ntanda mutuputupu,+ ne Mwanā muntu nandi ufwaninwe kutululwa’nka nabya,+ 15 amba ense umwitabija amone būmi bwa nyeke.+

16 “Mwanda Leza byaasenswe ino ntanda bikatampe mpata, wapēne wandi Mwana wa bunka,+ amba ense ulombola lwitabijo mudi aye kakyonakanibwa, ino amone būmi bwa nyeke.+ 17 Mwanda Leza katuminepo wandi Mwana mu ino ntanda mwanda wa kutyibila ino ntanda mambo, ino i mwanda wa kupandija ino ntanda kupityila kudi aye.+ 18 Yewa ense ulombola lwitabijo mudi aye kakatyibilwapo mambo.+ Yewa ense kalombolapo lwitabijo ke mutyibilwe kala mambo, mwanda kalombwelepo lwitabijo mu dijina dya Mwana wa bunka wa Leza.+ 19 Pano po pene pemanine butyibi: amba kitōkeji kyaile mu ino ntanda,+ ino bantu basanswa’ko fukutu kupita’ko kitōkeji, mwanda mingilo yabo yadi mibi. 20 Mwanda yewa ense ulongalonga bintu bibi ushikilwe kitōkeji kadi kāyangapo ku kitōkeji, kutyina’mba mingilo yandi yakatopekwa.* 21 Ino yewa ense ulonga bya bine wiyanga ku kitōkeji,+ mwanda wa mingilo yandi isokokele patōka’mba ingilwanga umbumo na Leza.”

22 Kino’ki pa kupita’po, Yesu ne bandi bana ba bwanga baenda mu ntanda ya Yudea, waikala nabo kwine’kwa kitatyi kampanda kadi wadi ubatyija bantu.+ 23 Ino Yoano nandi wadi ubatyija mu Enoni kubwipi na Sadimi, mwanda kwadi mema mangi,+ kadi bantu badi bāya’nka kwiya ne kubatyijibwa;+ 24 mwanda Yoano wadi kaelelwe mu kifungo.+

25 Penepo bana ba bwanga ba Yoano badi bepotomeja na Muyuda umo pa mwanda wa kwisubula. 26 Ebiya baiya kudi Yoano kebamunena’mba: “A Labi, yewa muntu owadi nandi bobwa bukila bwa Yodano, mwine owasapwile bukamoni’wa,+ tala, yewa ubatyija kadi bonso boba benda kwadi.” 27 Yoano watentulula’mba: “Muntu kakokejapo kutambula kintu nansha kimo shi kebamupele’kyopo kutamba mūlu. 28 Banwe bene mubasapula bukamoni bwa byonanenene amba, ‘Ami nkidipo Kidishitu,+ ino natuminwe kumeso kwa yao.’+ 29 Yewa ense udi na musongwa i musoñañani.+ Inoko, mulunda na musoñañani shi waimana kadi wamwivwana, wikalanga na nsangaji mikatampe pa mwanda wa diwi dya musoñañani. Nanshi nsangaji yami ibafika ne pa mfulo. 30 Yao ufwaninwe kukanda’nka kukanda, ino amiwa mfwaninwe kutūka’nka kutūka.”

31 Yewa utamba kūlu udi peulu+ pa bakwabo bonso. Yewa utambile pano panshi i wa pano panshi kadi wisambanga bintu bya pano panshi. Yewa utamba mūlu udi peulu pa bakwabo bonso.+ 32 Usapulanga bukamoni bwa byobya byaamwene ne byawaivwene,+ ino i kutupu muntu witabijanga bukamoni bwandi.+ 33 Yewa ense waitabije bukamoni bwandi i mutūle’po kiyukeno kyandi* amba Leza i wa bine.+ 34 Mwanda yewa watuminwe na Leza unenanga myanda ya Leza,+ mwanda Aye kapānangapo mushipiditu na kakama.* 35 Tata usenswe Mwana+ kadi i mumupe bintu byonso mu kuboko kwandi.+ 36 Yewa ulombola lwitabijo mudi Mwana udi na būmi bwa nyeke;+ yewa kakōkelapo Mwana kakamonepo būmi,+ ino bukalabale bwa Leza budi nyeke pādi.+

4 Mfumwetu pa kujingulula’mba Bafadiseo abaivwana’mba Yesu uloñanga bana ba bwanga bangi kutabuka Yoano ne kwibabatyija+— 2 nansha’ko Yesu mwine byakadipo ubatyija ino i bandi bana ba bwanga— 3 wataluka ku Yudea, waenda monka ku Ngadilea. 4 Ino kyadi kyendele’mo aye kupita dya ku Samadia. 5 Penepa waiya ku kibundi kya Samadia kitwa bu Saika, kubwipi na budimi bwāpele Yakoba wandi mwana Yosefa.+ 6 Kwine’kwa kwadi mushimwa wa Yakoba.+ Penepo Yesu, wadi ke mukōke byaadi mu lwendo, kashikete ku mushimwa.* Kwadi ke kubwipi na nsá ya busamba.*

7 Mwana-mukaji umo wa mu Samadia waiya kuteka mema. Yesu wamunena’mba: “Mpe’ko mema a kutoma.” 8 (Mwanda bandi bana ba bwanga badi bende mu kibundi kukapota byakudya.) 9 Penepo mwana-mukaji mwine Samadia wamunena’mba: “Le i namani abe, nansha byodi Muyuda, unomba mema a kutoma ami mwana-mukaji mwine Samadia?” (Mwanda Bayuda kebadipo bapwene na bene Samadia.)+ 10 Kwivwana Yesu wamulondolola’mba: “Shi wadi uyukile kyabuntu kya ku bitupu kya Leza+ ne mwine ukunena’mba, ‘Mpe’ko mema a kutoma,’ wadi wa kumulomba nandi wakupe mema a būmi.”+ 11 Mwana-mukaji nandi wamunena’mba: “A Mfumwami, kudipo nansha na kabeketyi ka kuteka nako mema, mushimwa nao i mulampe. Penepo ao mema a būmi odi nao i a kwepi le? 12 Lelo abe wi mukatampe kutabuka mukulutuba wetu Yakoba, wetupele uno mushimwa kadi watoma’mo aye ne bandi bana ne bandi bañombe?” 13 Kwivwana Yesu wamulondolola’mba: “Ense utoma ano mema ukevwana monka kyumwa. 14 Yewa utoma mema onkamupa bine kakevwanapo kyumwa nansha dimo,+ ino mema onkamupa akekala mwadi ke nsulo ya mema alondomoka mwanda wa kupāna būmi bwa nyeke.”+ 15 Mwana-mukaji wamunena’mba: “A Mfumwami, mpe’ko ao mema, nabya nkikevwanapo kyumwa nansha kwiyaiya kuno kuteka mema.”

16 Wamunena’mba: “Enda, kete obe mulume mwiye kuno.” 17 Mwana-mukaji wamulondolola’mba: “Ami nkidipo na mulume.” Yesu wamunena’mba: “I bya bine byowanena’mba, ‘Ami nkidipo na mulume.’ 18 Mwanda abe wadi na balume batano, kadi mwana-mulume odi nandi pano ke obe mulumepo. Byowanena’byo i bya bine.” 19 Mwana-mukaji wamunena’mba: “A Mfumwami, namone’mba wi mupolofeto.+ 20 Bakulutuba betu bādi batōtela pa luno lūlu, ino banwe munenanga’mba mu Yelusalema mo mudi kifuko kifwaninwe bantu kutōtela’ko.”+ 21 Yesu wamunena’mba: “A mwana-mukaji, abe ngitabije, nsá īyanga yokemukatōtelapo Tata pa luno lūlu nansha mu Yelusalema mwine. 22 Banwe mutōtanga kyokemuyukilepo;+ batwe’ko tutōtanga kyotuyukile, mwanda lupandilo lushilulanga ku Bayuda.+ 23 Inoko nsá īyanga, kadi yo ino’i, batōtyi ba bine bakatōta Tata na mushipiditu ne bubine, mwanda bine, Tata ukimbanga badi namino bamutōte.+ 24 Leza i Mushipiditu,+ kadi boba bamutōta nabo bafwaninwe kumutōta na mushipiditu ne bubine.”+ 25 Mwana-mukaji wamunena’mba: “Ndyukile amba Meshiasa wiyanga, yewa witwa bu Kidishitu. Shi aye’tu waiya, uketusapwila byonso patōka.” 26 Yesu wamunena’mba: “Ami ye aye, mwine owisamba nandi.”+

27 Ponkapo bandi bana ba bwanga bafika, batulumuka mwanda wadi wisamba na mwana-mukaji. Shako, i kutupu wanenene amba: “I bika byokimba?” nansha’mba, “Mwanda waka wisamba nandi?” 28 Penepa mwana-mukaji washiya mulondo wa mema, waenda mu kibundi kukalombola bantu amba: 29 “Iyai mumone muntu wanombola byonso byonalongele. Le uno’u abulwepo kwikala Kidishitu?” 30 Ebiya batamba mu kibundi kebāya kwadi.

31 Papo bana ba bwanga badi bamuzenza’mba: “A Labi,+ dyá bidi.” 32 Ino aye webanena’mba: “Ngidi na bidibwa bya kudya byokemuyukilepo.” 33 Penepo bana ba bwanga kebenena abo bene na bene amba: “I kutupu wamuletelanga bya kudya, mwene i amo?” 34 Yesu webanena’mba: “Byakudya byami i kulonga kiswa-mutyima kya yewa wantumine+ ne kupwa mwingilo wandi.+ 35 Le kemunenangapo amba kukidi myeji iná kumeso kwa mwangulo kufika? Talai! Nemunena’mba: Tululai meso enu, mumone madimi, amba abatōka tō mwanda wa kwangula.+ Kala 36 mwangudi utambulanga mpalo ne kubungakanya bipa mwanda wa būmi bwa nyeke, amba mukushi ne mwangudi basangale bonso pamo.+ 37 Mwanda pa kino, uno mwanda i wa bine: Umo i mukushi mukwabo nandi mwangudi. 38 Nemutumine kukangula byokemwasusukīlepo. Bakwabo basusukile na mingilo, banwe’ko mubaiya kumwena mu mingilo yobasusukīle.”

39 Bene Samadia bavule ba mu kyokya kibundi baikala na lwitabijo mwadi pa mwanda wa byanenene mwana-mukaji wasapwile bukamoni amba: “Wanombola byonso byonalongele.”+ 40 Penepo bene Samadia pa kwiya kwadi, bamunena ashikate nabo, nandi washikata kwine’kwa mafuku abidi. 41 Ponkapo bakwabo bavule baitabija pa mwanda wa byaadi unena, 42 kebanena mwana-mukaji’wa amba: “Ketukitabijepo’tu pa mwanda wa byowanenene; mwanda tubeivwanina batwe bene kadi tubayuka’mba uno muntu’u bine i umpandiji wa ino ntanda.”+

43 Kupwa ano mafuku abidi, wataluka’mo kaenda ku Ngadilea. 44 Inoko Yesu mwine, wasapwile bukamoni amba mupolofeto kadipo na bulēme mu yabo ntanda.+ 45 Ino paafikile mu Ngadilea, bene Ngadilea bamutambula, mwanda bamwene byonso byaalongele mu Yelusalema ku masobo,+ ke-bantu abo nabo baendele ku masobo.+

46 Ponkapo waiya monka ku Kana wa Ngadilea, kwine kwawaalamwine mema ke vinyu.+ Penepo kwadi mwingidi umo wa bulēme wa mulopwe wadi na mwana ubela mu Kapanama. 47 Uno muntu pawaivwene’mba Yesu watambe ku Yudea waiya mu Ngadilea, waenda kwadi wamulomba atūke amundapile wandi mwana, mwanda wadi kadi kubwipi na kufwa. 48 Inoko Yesu wamunena’mba: “Banwe shi kemumwenepo biyukeno ne bintu bya kutendelwa, kemuketabijapo nansha dimo.”+ 49 Mwingidi wa bulēme wa mulopwe wamunena’mba: “A Mfumwami, tūka nami kepafwile wami mwana mutyetye’pa.” 50 Yesu wamunena’mba: “Enda; obe mwana i mūmi.”+ Muntu’wa waitabija binenwa byamunenene Yesu, waenda. 51 Ino paadi ukitūka mwishinda bapika bandi bamusambakana bamulombola’mba wandi mwana i mūmi.* 52 Penepa webepangula nsá yawaivwene biyampe. Nabo bamulondolola’mba: “Ngitu yadi mimukabe yamutūkile kesha pa nsá ya busamba-bubidi.”* 53 Penepo shandi wayuka’mba yo nsá yamunenene Yesu amba: “Obe mwana i mūmi.”+ Ebiya aye ne ba mu njibo yandi bonso baitabija. 54 Kino i kiyukeno kya bubidi+ kyalongele Yesu paatambile ku Yudea waiya mu Ngadilea.

5 Kino pa kupita’po kwadi masobo+ a Bayuda, ne Yesu nandi wakandile ku Yelusalema. 2 Penepo mu Yelusalema pa Kibelo kya Mikōko+ padi kijiba kitelwa mu Kihebelu bu Betezata, kijokolokwe na mabukōnde* atano. 3 Mwine’mo mwadi mulēle milwi ne milwi ya babela, bampofu, babilema, ne boba ba maboko ne maulu mōmu.* 4* —— 5 Ino kwadi muntu umo wadi ubela ke myaka 38. 6 Yesu pa kumona uno muntu ulēle kwine’kwa ne pa kujingulula’mba ke mwije kitatyi kilampe na misongo, wamunena’mba: “Le usaka kukoma?”+ 7 Muntu ubela’wa wamulondolola’mba: “A Mfumwami, nkidipo na muntu wa kungela mu kijiba kitatyi kitenkana mema, ino ami shi kengiya mukwabo umpitanga kala kumeso weela’mo.” 8 Yesu wamunena’mba: “Imana! Tekuna kakitanda kobe wende.”+ 9 Ponka na ponka muntu’wa wakoma, watekuna kakitanda kandi kaenda.

Difuku’dya dyadi dya Sabato. 10 Penepo Bayuda baanza kunena yewa muntu wabelukile’wa amba: “Dyalelo i dya Sabato, i kijidikwe abe kusela kakitanda.”+ 11 Ino nandi webalondolola’mba: “Yewa wankomejanga ye waunenanga’mba, ‘Tekuna kakitanda kobe wende.’” 12 Bamwipangula’mba: “Le i ani yao wakulombolanga’mba, ‘Tekuna’ko wende’?” 13 Ino muntu wakomene’wa kadipo umuyukile i ani, mwanda Yesu wajimine mu kibumbo kyadi’po.

14 Bino’bi pa kupita’po Yesu wamutana mu tempelo kamunena’mba: “Ubamone, pano ubakoma. Kokalonga bubi monka, kutyina’mba kintu kibi kutabuka kyakakufikila.” 15 Muntu’wa waenda, wakalombola Bayuda amba i Yesu wamukomejanga. 16 Pa kino Bayuda badi kebapangapanga Yesu mwanda wadi ulonga bino bintu mu dya Sabato. 17 Ino aye webatentulula’mba: “Tata wingilanga’nka kwingila kufika ne pano pene, ne ami nami ñingilanga’nka kwingila.”+ 18 O mwanda Bayuda badi kebakimbidila kumwipaya, ke-muntu kadipo ujilula enka Sabato kete, ino wadi kadi wita Leza amba i Shandi,+ widingakanya pamo na Leza.+

19 Penepo kwivwana Yesu webanena’mba: “I binebine nemulombola’mba, Mwana kakokejapo kulonga kintu nansha kimo na milangwe ya aye mwine, poso enka byamona Tata ulonga.+ Mwanda byonso byalonga Aye, byo bintu bilonga ne Mwana enka nabya. 20 Mwanda Tata usenswe Mwana+ kisanso kikatampe kadi umulombolanga bintu byonso byalonga aye mwine, kadi ukamulombola ne mingilo mikatampe kupita ino, amba mutendele.+ 21 Mwanda monka musangwilanga Tata bafwe ne kwibekadija ke bōmi,+ ne Mwana nandi wikadijanga yewa ense wasakile ke mūmi.+ 22 Mwanda Tata katyibilangapo muntu mambo nansha dimo, ino i mupe wandi Mwana kutyiba mambo onso,+ 23 amba bonso balēmeke Mwana monka mobalēmekēle Tata. Yewa ense kalēmekelepo Mwana kalēmekelepo ne Tata mwine wamutumine.+ 24 I binebine nemulombola’mba, yewa ense wivwana kinenwa kyami ne kwitabija Yewa wauntumine udi na būmi bwa nyeke,+ kadi kāyangapo mu butyibi ino wataluka ku lufu waenda ku būmi.+

25 “I binebine nemulombola’mba, nsá īyanga, kadi yo ino’i, bafwe bakevwana diwi dya Mwanā Leza, kadi boba badi batele’ko mutyima bakekala bōmi. 26 Mwanda monka mwikadile Tata na būmi mudi aye mwine,*+ mo monka mwapedile ne Mwana kwikala na būmi mudi aye mwine.+ 27 Kadi i mumupe lupusa lwa kutyiba mambo,+ mwanda aye ye Mwanā muntu.+ 28 Kemwakitulumukai kino’ki, mwanda nsá īyanga, boba bonso badi mu bibundu* bakevwana diwi dyandi+ 29 ne kutamba bakatamba’mo, boba badi balonga biyampe ku lusangukilo lwa būmi, boba badi balongalonga bibi nabo ku lusangukilo lwa butyibi.+ 30 Nkikokejapo kulonga kintu nansha kimo na milangwe ya ami mwine. Monka mongivwanina, e monka montyibila mambo, kadi butyibi bwami i boloke+ mwanda kyonkimba, ke kiswa-mutyimapo kya ami mwine, ino i kiswa-mutyima kya yewa wantumine.+

31 “Shi nsapule bunka bwami bukamoni pa mwanda wa ami mwine, nankyo bukamoni bwami ke bwa binepo.+ 32 Kudi mukwabo usapula bukamoni pa mwanda wami, kadi ndyukile amba bukamoni bwasapula pa mwanda wami i bwa bine.+ 33 Mwatumine bantu kudi Yoano, nandi wasapula bukamoni bwa bubine.+ 34 Inoko nkitabijangapo bukamoni bwa muntu, ino ami nenanga bino bintu mwanda wa banwe mupande. 35 Uno muntu’u wadi kinanu kitēma kadi kimunika, kadi mu kakitatyi katyetye mwasakile kusepelela bininge mu kitōkeji kyandi.+ 36 Ino ndi na bukamoni bukatampe kutabuka bwa Yoano, mwanda mingilo mine yampele Tata kuvuya, ke ino mingilo yononga’i kadi, isapulanga bukamoni amba i Tata untumine.+ 37 Kadi Tata untumine i musapule bukamoni pa mwanda wami.+ Banwe kemwaivwene kashā diwi dyandi nansha kumona mwaikadile mwine,+ 38 kadi kemudipo na kinenwa kyandi munda mwenu, mwanda kemwitabijepo yewa mwine watumine.

39 “Mukimbakimbanga mu Bisonekwa,+ mwanda mulañanga’mba e momukamwena būmi bwa nyeke; kadi bino’bi* byo bine bisapula bukamoni pa mwanda wami.+ 40 Ino banwe kemusakangapo kwiya kondi+ amba mumone būmi. 41 Ami nkitabijangapo ntumbo ya bantu, 42 ino ndyukile biyampe amba banwe kemudipo na buswe bwa Leza munda mwenu. 43 Naile mu dijina dya Tata, ino kemuntambwilepo. Ino shi muntu ungi waile mu dijina dyandi aye mwine, longa mwi bamutambule. 44 Le mukokeja kwitabija namani, byomwitabija ntumbo yomwitumbika banwe bene na bene, ino kukimba ntumbo itamba kudi Leza umo kete mpika?+ 45 Kemwakilangai amba nkemusambilanga kudi Tata; kudi umo wimusambila, ke Mosesa+ kadi, mwine omukulupile. 46 Na bubine shi mwadi mwitabije Mosesa longa mubangitabija ne ami, mwanda aye wālembele myanda yami.+ 47 Ino shi kemwitabijepo bilembwa byandi, le muketabija namani byonena ami?”

6 Bino’bi pa kupita’po Yesu waendele bobwa bukila bwa Dijiba dya Ngadilea, ditwa ne bu Tyibileasa.+ 2 Kadi kibumbo kikatampe kyadi kimulonda’nka kumulonda,+ mwanda badi bamona biyukeno bya bingelengele byaadi ulonga pa kubelula babela.+ 3 Penepo Yesu wakanda pa lūlu, washikata’po na bandi bana ba bwanga. 4 Ebiya Pashika,+ masobo a Bayuda, adi keadi pabwipi. 5 Yesu paatulwile meso andi wamona’mba kibumbo kikatampe kīyanga kwadi, wanena Fidipa amba: “Le i kwepi kotusa kupota mikate ya kudya bano bantu?”+ 6 Inoko, wamunenene namino mwanda wa kumutompa, ke-muntu wadi uyukile byaadi kasake kulonga. 7 Fidipa wamulondolola’mba: “Mikate ya ndenadi* 200 keibwanapo pa kusaka’mba muntu ne muntu atambule nansha’tu wa katye katye.” 8 Mwanā bwanga wandi umo, Andele mwanabo na Shimona Petelo, wamunena’mba: 9 “Kudi mwanuke umo kuno udi na mikate itano ya mebele a buluba ne twita twa lui tubidi. Ino le bino’bi bisa kulonga bika mu bantu bavudile nenki?”+

10 Yesu wanena’mba: “Shikatyijai bantu.” Byokwadi biyombo bivule pa kifuko’pa, bantu bashikata’po, badi bangi kintu kya bana-balume 5 000.+ 11 Yesu watekuna mikate, pa kupwa kufwija’ko, waabila’yo boba badi bashikete; walonga enka nabya ne na twita twa lui, nabo bayata monso mobasakila. 12 Ino abo pa kudya baikuta, wanena bandi bana ba bwanga’mba: “Kongakanyai bipindi byashala’ko, kutyina’mba kwakasupakanibwa nansha kimo.” 13 Penepo bakongakanya’byo pamo, bayuja bilala 12 na bipindi byashile boba badile mikate itano ya mebele a buluba.

14 Bantu pa kumona kiyukeno kyaalongele, bashilula kunena’mba: “Uno’u na bubine ye Mupolofeto wadi unenwe kwiya mu ino ntanda.”+ 15 Penepo Yesu, pa kuyuka’mba kebasa kwiya kumukwata mwanda wa kumubikika bu mulopwe, wetolwela+ monka ku lūlu kwa bunka bwandi.+

16 Kyolwa pa kōloba, bandi bana ba bwanga batūkila ku dijiba,+ 17 baikila mu bwato, bataluka kebakije dijiba benda ku Kapanama. Ino padi kepafīta ne Yesu wadi kaile kobadi.+ 18 Ne kadi, dijiba dyatomboka mwanda kivula kikomo kyadi kipukuma.+ 19 Inoko, abo pa kuvua kintu kya makilometele atano nansha asamba,* bamona Yesu ulandala pa dijiba kafwena dya ku bwato, nabo bakwatwa moyo. 20 Ino webanena’mba: “I amiwa; kemwakikwatwai moyo!”+ 21 Penepo badi basaka kumwikija mu bwato, ino na pano kala bwato bwafika ku ntanda kwine kobadi batadidile.+

22 Difuku dilonda’ko kibumbo kyashele bobwa bukila bwa dijiba kyamona’mba kepadipo bwato peneʼpa. Padi kabwato katyetye, ino Yesu kaikīleʼmopo na bandi bana ba bwanga, mwanda bandi bana ba bwanga baendele bunka bwabo. 23 Ino mato atamba ku Tyibileasa afika kubwipi na kokwa kobadidīle mikate pa kupwa kwa Mfumwetu kufwija’ko. 24 Ebiya kibumbo pa kumona’mba Yesu ne bandi bana ba bwanga bene i kutupu’bo, baikila mu mato abo kebāya ku Kapanama kukimba Yesu.

25 Abo pa kumutana bukila bwa dijiba, bamunena’mba: “A Labi,+ le wafikile kuno kyaba’ka?” 26 Yesu webalondolola’mba: “I binebine nemulombola’mba, kyomunkimbila, ke mwandapo wa biyukeno byomwamwene, ino i mwanda wa mikate yomwadile mwaikuta.+ 27 Kemwakingidilai byakudya byoneka, ino ingidilai byakudya bīja pa mwanda wa būmi bwa nyeke,+ bikemupa Mwanā muntu; mwanda padi aye, Tata, Leza aye mwine, i mutūle’po kiyukeno kya kwitabijibwa.”+

28 Byobiya bamunena’mba: “Le tufwaninwe kulonga bika pa kuvuija mingilo ya Leza?” 29 Kwivwana Yesu webalondolola’mba: “Uno’u o mwingilo wa Leza, amba mulombole lwitabijo mudi yewa waatumine.”+ 30 Ebiya nabo bamunena’mba: “I kika le kyolonga bu kiyukeno,+ amba twikimone tukwitabije? Le i mwingilo’ka oingila? 31 Bakulutuba betu bādile māna mu ntanda mutuputupu,+ monka mokilembelwe amba: ‘Wēbapele mukate wa mūlu badye.’”+ 32 Penepo Yesu webanena’mba: “I binebine nemulombola’mba, Mosesa kēmupelepo mukate wa mūlu, ino Tata ye wimupa mukate wa bine wa mūlu. 33 Mwanda mukate wa Leza i yewa utūka mūlu ne kupa ino ntanda būmi.” 34 Ebiya bamunena’mba: “A Mfumwetu, witupe kyaba kyonso wao mukate.”

35 Yesu webanena’mba: “Ami ne mukate wa būmi. Yewa ense wiya kondi kakevwanapo nzala nansha dimo, kadi yewa ense ulombola lwitabijo mudi ami kakevwanapo kyumwa nansha dimo.+ 36 Inoko monka monemulombwedile, mubaumone ne kumona ino kemwitabijepo.+ 37 Bonso bampa Tata bakāya kondi, kadi nkikapangapo nansha dimo yewa wiya kondi;+ 38 mwanda natūkile mūlu+ naiya kulonga kiswa-mutyima kya yewa wantumine, ke kiswa-mutyima kyamipo, aa.+ 39 Kino’ki kyo kiswa-mutyima kya yewa wantumine, amba nkyakijimija nansha muntu umo mu bonso baumpele, ino amba nkebasangule+ mu difuku dya mfulo. 40 Mwanda kino’ki kyo kiswa-mutyima kya Tata, amba ense uyuka Mwana ne kulombola lwitabijo mudi aye akamone būmi bwa nyeke,+ kadi nkamusangulanga+ mu difuku dya mfulo.”

41 Penepo Bayuda bashilula kumwiuningila mwanda wanena’mba: “Ami ne mukate utūkile mūlu.”+ 42 Kadi kebanena’mba: “Le uno’u ke ayepo Yesu mwanā Yosefa, otuyukile shandi ne inandi?+ I namani pano kanena’mba, ‘Ami ne mutūke mūlu’?” 43 Kwivwana Yesu webalondolola’mba: “Lekai kwiuninga banwe bene. 44 I kutupu muntu ukokeja kwiya kondi, poso Tata untumine amukoke,+ kadi nkamusangulanga mu difuku dya mfulo.+ 45 I kilembwe mu Bapolofeto amba: ‘Bakafundijibwa bonso na Yehova.’*+ Yewa ense waivwene Tata ne kufunda wiyanga kondi. 46 Ke kunenapo amba kudi muntu ke mumone Tata,+ poso yewa utambile kudi Leza; uno’u ke mumone Tata.+ 47 I binebine nemulombola’mba, yewa ense witabija udi na būmi bwa nyeke.+

48 “Ami ne mukate wa būmi.+ 49 Bakulutuba benu bādile māna mu ntanda mutuputupu ino bafwa.+ 50 Uno’u i mukate mutūke mūlu, amba muntu ense adye’ko kadi aleke kufwa. 51 Ami ne mukate mūmi utūkile mūlu. Shi muntu adye ku uno mukate ukekala mūmi nyeke; kadi na bubine, mukate mwine onsa kupāna i ngitu yami mwanda wa būmi bwa ino ntanda.”+

52 Penepo Bayuda kebepatanya abo bene na bene amba: “Le uno muntu ubwanya namani kwitupa ngitu yandi tudye?” 53 Penepo Yesu webanena’mba: “I binebine nemulombola’mba, shi kemudilepo ngitu ya Mwanā muntu ne kutoma mashi andi, kemudipo na būmi munda mwenu.+ 54 Yewa ense udya ngitu yami ne kutoma mashi ami udi na būmi bwa nyeke, kadi nkamusangulanga+ mu difuku dya mfulo; 55 mwanda ngitu yami i byakudya bya bine, kadi ne mashi ami i bitomibwa bya bine. 56 Yewa ense udya ngitu yami ne kutoma mashi ami udi nyeke nami umbumo, ami nami umbumo nandi.+ 57 Monka mwantumine Tata mūmi, ami nami naikala mūmi pa mwanda wa Tata, ne yewa nandi undya ukekalanga mūmi pa mwanda wa ami.+ 58 Uno’u i mukate utūkile mūlu. Ke pamopo na kyaba kyādile bakulutuba benu ino bafwa. Yewa ense udya ku uno mukate ukekalanga mūmi nyeke.”+ 59 Wanenene bino bintu paadi ufundija mu shinankonka* mu Kapanama.

60 Bandi bana ba bwanga bavule pa kwivwana namino, banena’mba: “Uno mwanda usansa; i ani ukokeja kwiwivwana?” 61 Ino Yesu, pa kuyuka munda mwandi amba bandi bana ba bwanga badi beuninga pa uno mwanda, webanena’mba: “Le bibemukukaja? 62 Penepo bikekala namani le shi mubamone Mwanā muntu ukanda kokwa kwaadi dibajinji?+ 63 Mushipiditu o upāna būmi;+ ngitu keidipo na kyoilonga nansha kimo. Binenwa byonemunena i mushipiditu kadi i būmi.+ 64 Ino kudi bamo momudi’mo kebetabijepo.” Mwanda Yesu wadi uyukile tamba ku ngalwilo boba bene kebetabijepo ne yewa mwine wadi wa kumwaba.+ 65 Wanena monka’mba: “E kyonemunenena’mba, i kutupu muntu ukokeja kwiya kondi poso i kimupebwe na Tata.”+

66 Pa uno mwanda, bandi bana ba bwanga bavule bajokela ku bintu bya kunyuma,+ baleka ne kwenda nandi monka pamo. 67 Ebiya Yesu wanena Ba Dikumi ne Babidi amba: “Le banwe nenu kemusakilepo kwenda?” 68 Shimona Petelo wamulondolola’mba: “A Mfumwetu, le twenda kudi ani?+ Abe udi na binenwa bya būmi bwa nyeke.+ 69 Twitabije kadi tubayuka’mba abe wi Mwine Ujila wa Leza.”+ 70 Yesu webalondolola’mba: “Nemutongele dikumi ne babidi, ke amopo?+ Ino umo pomudi’po i vubavuba.”*+ 71 Na bubine, wadi unena Yudasa mwanā Shimona Isakadiota, mwanda aye ye wadi wa kumwaba, nansha byaadi wa mu Ba Dikumi ne Babidi.+

7 Bino’bi pa kupita’po Yesu wadi wenda* koku ne koku mu Ngadilea, mwanda kadipo usaka kulonga nabya mu Yudea, ke-bantu Bayuda badi bakimba kumwipaya.+ 2 Inoko, Masobo a Bipema*+ a Bayuda adi keadi pabwipi. 3 Ebiya banababo+ kebamunena’mba: “Taluka kuno wende mu Yudea, mwanda wa bobe bana ba bwanga nabo bamone mingilo yolonga. 4 Mwanda i kutupu usakanga kuyukana ulongelanga bintu kufula. Byolonga bino bintu, wilombole ku ino ntanda.” 5 Na bubine, banababo kebadipo balombola lwitabijo mwadi.+ 6 Penepo Yesu webanena’mba: “Kitatyi kyami kekyafikile,+ ino kitatyi kyenu kidi’ko nyeke. 7 Ino ntanda keidipo na bubinga bwa kwimushikwa, inoko inshikilwe amiwa, mwanda nsapulanga bukamoni pa mwanda wayo amba mingilo yayo i mibi.+ 8 Banwe kandai ku masobo; ami’ko nkisapo kala kukanda ku ao masobo, mwanda kitatyi kyami kekyabwene ne pa mfulo.”+ 9 Penepo pa kupwa kwibalombola bino bintu, washala monka mu Ngadilea.

10 Ino banababo pa kupwa kukanda ku masobo, penepo nandi wakanda, ino mu bufyafya, ke patōkelelapo. 11 Penepa Bayuda bashilula kumukimba ku masobo koku banena’mba: “Le udi kwepi yao muntu?” 12 Kadi kwadi miuningo mu kibumbo pa mwanda wandi. Bamo badi banena’mba: “I muntu muyampe.” Bakwabo nabo amba: “Aa. Ongolanga kibumbo.”+ 13 I bine, i kutupu wadi unena myanda yandi pa bantu mwanda badi batyina Bayuda.+

14 Masobo poadi keadi pa bukata, Yesu wakanda mu tempelo kafundija. 15 Bayuda batulumuka, kebanena’mba: “Le uno muntu uyukile namani Bisonekwa,*+ aye muntu kafundilepo ku masomo?”*+ 16 Yesu nandi webalondolola kanena’mba: “Byomfundija ke byamipo, ino i bya yewa wantumine.+ 17 Shi muntu usaka kulonga kiswa-mutyima Kyandi, ukayuka shi buno bufundiji i bwa kwa Leza+ nansha shi nesambanga bya ami mwine. 18 Yewa ense wisamba bya aye mwine ukimbanga ntumbo ya aye mwine; ino yewa ense ukimba ntumbo ya yewa umutumine,+ yao i wa bine, kadi mwadi kemudipo bukondame. 19 Mosesa wēmupele Bijila,+ mwene i amo? Inoko i kutupu muntu momudi’mo ukōkele Bijila. Mwanda waka mukimba kungipaya?”+ 20 Kibumbo kyamutentulula’mba: “Abe udi na ndemona. Le ukimba kukwipaya i ani?” 21 Kwivwana Yesu webalondolola’mba: “Nalongele’tu kilongwa kimo, banwe bonso mwatulumuka. 22 O mwanda Mosesa i mwimupe disao+—ke kunenapo amba i ditambe kudi Mosesa, ino i ku bakulutuba+—kadi mutwejanga muntu kwisao mu dya sabato. 23 Shi muntu utwejibwanga kwisao mu dya sabato kutyina’mba Bijila bya Mosesa byakajilulwa, le mubandobela bya mwiko mwanda’po’tu nakomeje muntu nkē mu dya sabato?+ 24 Lekai kutyiba mambo na kulonda mumwekelo wa panja, ino tyibai mambo na boloke.”+

25 Penepo bekadi bamo ba mu Yelusalema baanza kunena’mba: “Mwene uno’u ye muntu obakimba kwipaya?+ 26 Ino talai! yeu wisamba pa bantu, kadi abo kumunena kintu mpika. Le baledi abayuka’mba bine uno’u ye Kidishitu’ni? 27 Batwe’ko tuyukile kutambile uno muntu;+ ino shi Kidishitu waiya, i kutupu ukayuka kwatambile.” 28 Penepa Yesu paadi ufundija mu tempelo, watulula diwi kanena’mba: “Mundyukile kadi muyukile ne kontambile. Ne kadi nkiidilepo ami mwine, aa,+ ino Yewa wantumine i wa bine, kadi banwe kemumuyukilepo.+ 29 Ami muyukile,+ mwanda ne mwimaniji utambile kwadi, kadi Aye ye wantumine.” 30 Penepo bashilula kukimba kumukwata,+ inoko i kutupu waolwele kuboko pādi, mwanda nsá yandi yadi keyabwene.+ 31 Inoko, bavule mu kibumbo baikala na lwitabijo mwadi,+ kadi badi banena’mba: “Pakāya Kidishitu, le ukalonga biyukeno bivule kutabuka bilonga uno muntu?”

32 Bafadiseo baivwana kibumbo kiuninga ino myanda yandi, penepo babitobo bakulu ne Bafadiseo batuma bampulushi kukamukwata.* 33 Penepa Yesu wanena’mba: “Nkekala nenu bidi kakitatyi katyetye kumeso kwa kwenda kudi Yewa wantumine.+ 34 Mukankimba, ino kemukamonepo, kadi kokwa kondi kemukokejapo kwiya’ko.”+ 35 Penepa Bayuda kebanena abo bene na bene amba: “Le uno muntu usakanga kwenda kwepi koketukamumonepo? Le usakanga kwenda ku Bayuda bapalakenine mu Bangidiki ne kufundija Bangidiki’ni? 36 Le usaka kunena bika panena’mba, ‘Mukankimba, ino kemukamonepo, kadi kokwa kondi kemukokejapo kwiya’ko’?”

37 Mu difuku dya mfulo, difuku dikatampe dya masobo,+ Yesu waimana, watulula diwi amba: “Shi muntu udi na kyumwa, āye kondi atome.+ 38 Yewa ense udi na lwitabijo mudi ami, monka munenena kisonekwa: ‘Munda mwandi mukakukanga tuminonga twa mema a būmi.’”+ 39 Inoko, wanenene bino pa mwanda wa mushipiditu wadi keusa kutambula boba badi na lwitabijo mwadi; ke-kuntu kwadi kekwaikele mushipiditu,+ mwanda Yesu wadi katumbijibwe ntumbo.+ 40 Bamo mu kibumbo baivwene bino binenwa baanza kunena’mba: “Uno’u bine i Mupolofeto.”+ 41 Bakwabo badi banena’mba: “Uno’u ye Kidishitu.”+ Ino bangi nabo amba: “Kidishitu kakatambepo ku Ngadilea, mwene i amo?+ 42 Mwene kisonekwa kinena’mba Kidishitu ukatambanga ku lutundu lwa Davida+ ne ku Betelema,+ kibundi kyādi’mo Davida?”+ 43 Penepo kwaikala kukalañana mu kibumbo pa mwanda wandi. 44 Ino bamo badi basaka kumukwata,* inoko i kutupu wamutentekele maboko.

45 Penepo bampulushi bajokela kudi babitobo bakulu ne Bafadiseo, nabo bebanena’mba: “Le i kika kyokemumuletelepo?” 46 Bampulushi balondolola’mba: “Kashā kekwaikele muntu unena nabya.”+ 47 Penepo Bafadiseo batentulula’mba: “Le nenu abemongola’ni? 48 Le kudi muntu nansha umo mu baledi nansha mu Bafadiseo udi na lwitabijo mwadi, a?+ 49 Ino kino kibumbo kya ba kubulwa kuyuka Bijila i bantu bafingwe mafingo.” 50 Nikodema, yewa waile kwadi’wa, umo wa mu abo, webanena’mba: 51 “Bijila byetu kebityibilangapo muntu mambo poso mwamwivwana bidi ne kuyuka byalonga, mwene i amo?”+ 52 Kwivwana kobadi bamulondolola’mba: “Le abe nobe wi mutambe ku Ngadilea’ni? Kimba usa kumona’mba i kutupu mupolofeto wa kutamba ku Ngadilea.”*

8 12 Penepo Yesu webanena monka’mba: “Ami ne kitōkeji kya ino ntanda.+ Yewa ense unonda kakanangepo mu mfindi nansha dimo, inoko ukekala na kitōkeji+ kya būmi.” 13 Ebiya Bafadiseo bamunena’mba: “Usapulanga bukamoni pa mwanda wa abe mwine; bukamoni bobe ke bwa binepo.” 14 Kwivwana Yesu webalondolola’mba: “Nansha shi nsapulanga bukamoni pa mwanda wa ami mwine, bukamoni bwami i bwa bine, mwanda ndyukile kontambile ne koñenda.+ Ino banwe kemuyukilepo kontambile ne koñenda kwine. 15 Banwe mutyibanga mambo na bungitu;*+ ami’ko nkityibilangapo muntu mambo nansha dimo. 16 Kadi nansha shi natyibe mambo, butyibi bwami i bwa bine mwanda nkidipo bunka, aa, ino Tata wantumine udi nami.+ 17 Kadi i kilembwe mu Bijila byenu amba: ‘Bukamoni bwa bantu babidi i bwa bine.’+ 18 Ami ne umo usapula bukamoni pa mwanda wami, kadi Tata untumine nandi usapulanga bukamoni pa mwanda wami.”+ 19 Penepo bamunena’mba: “Le Shobe udi kwepi?” Yesu walondolola’mba: “Kemundyukilepo ami nansha Tata mwine.+ Shi mwadi mundyukile, mwadi ba kuyuka ne Tata.”+ 20 Wanenene bino binenwa mu kilambwilo+ paadi ufundija mu tempelo. Ino i kutupu wamukwete, mwanda nsá yandi yadi keyabwene.+

21 Penepa webanena monka’mba: “Ami ñendanga, kadi mukankimbanga, ino banwe mukafwila mu bubi bwenu.+ Kokwa koñenda, banwe kemukokejapo kwiya’ko.”+ 22 Ebiya Bayuda kebanena’mba: “Le aye usa kwiipaya’ni? Mwanda yeu unena’mba, ‘Kokwa koñenda, banwe kemukokejapo kwiya’ko.’” 23 Webanena monka’mba: “Banwe mwi ba pano panshi; ami ne wa kokwa kūlu.+ Banwe mwi ba ino ntanda; ami nkidipo wa ino ntanda. 24 O mwanda nadi nemunena’mba: Banwe mukafwila mu bubi bwenu. Mwanda shi kemwitabijepo amba ami ye aye, mukafwila mu bubi bwenu.” 25 Ebiya baanza kumunena’mba: “Abe wi ani?” Yesu webalondolola’mba: “Le kyonesambila bidi nenu kine i kika? 26 Ngidi na bintu bingi bya kwisamba pa mwanda wenu ne mambo a kutyiba. I amo, Yewa wantumine i wa bine, kadi byobya bine byonaivwene kwadi e byonesamba mu ino ntanda.”+ 27 Kebadipo bevwanije amba wibalombolanga myanda ya Tata. 28 Ebiya Yesu wanena’mba: “Pomusa kupwa kutulula Mwanā muntu+ e pomusa kuyuka’mba ami ye aye+ ne amba nkiloñangapo nansha kimo na milangwe ya ami mwine;+ ino monka mwaumfundijije Tata, ye monesambila bino bintu. 29 Kadi Yewa wantumine udi nami; kandekelepo bunka bwami, mwanda noñanga kyaba kyonso bimusangaja.”+ 30 Paadi wisamba bino bintu, bantu bangi baikala na lwitabijo mwadi.

31 Penepo Yesu wanena monka Bayuda bamwitabije amba: “Shi mwikale mu mwanda wami, nabya mwi bami bana ba bwanga binebine, 32 kadi mukayuka bubine,+ bubine nabo bukemupa bwanapabo.”+ 33 Nabo bamulondolola’mba: “Batwe twi lutundu lwa Abalahama kadi kashā ketwaikele bapika ba muntu nansha umo. I namani unena’mba, ‘Mukekala banapabo’?” 34 Yesu webalondolola’mba: “I binebine nemulombola’mba, ense ulonga bubi i umpika wa bubi.+ 35 Ne kadi, umpika kekalangapo nyeke mu njibo; mwana ye wikalanga’mo nyeke. 36 Penepo shi Mwana wemupe bwanapabo, nankyo mukekala bine banapabo. 37 Ndyukile amba mwi lutundu lwa Abalahama. Inoko yao mukimba kungipaya, ke-pantu mwanda wami keutamangapo momudi. 38 Nesambanga bintu byonamwene ponadi na Tata,+ ino banwe nenu muloñanga bintu byomwivwana kudi shenu.” 39 Kwivwana nabo bamulondolola’mba: “Tata wetu i Abalahama.” Yesu webanena’mba: “Shi mwadi bana ba Abalahama,+ mwadi ba kulonga mingilo ya Abalahama. 40 Ino pano yao mukimba kungipaya, ami muntu wimusapwila bubine bonaivwene kudi Leza.+ Abalahama kālongelepo nankyo. 41 Banwe muloñanga mingilo ya shenu.” Nabo bamunena’mba: “Batwe ketubutwilwepo mu busekese;* tudi na Tata umo, Leza.”

42 Yesu webanena’mba: “Shi Leza wadi Shenu, longa munsenswe,+ mwanda natambile kwa Leza ne byondi pano’bi. Nkiidilepo ami mwine, ino Aye ye wantumine.+ 43 I kika le kyokemwivwaninapo byonena? Mwanda kemukokejapo kwivwana mwanda wami. 44 Banwe mwi batambe kudi shenu Dyabola, kadi musakanga kulonga bisakasaka shenu.+ Aye wādi ntapañani paāshilwile,*+ kadi kāimanijepo mu bubine, mwanda munda mwandi bubine i mutupu’bo. Pabepanga bubela, wisambanga mwendele milangwe ya aye mwine, mwanda i mbepai kadi ye shandya bubela.+ 45 Ino ami byonemulombolanga bubine, kemungitabijangapo. 46 I ani pomudi’po wa kuntuluja bubi? Shi nesambanga bubine, i kika le kyokemungitabijijapo? 47 Yewa wa kwa Leza wivwananga binenwa bya Leza.+ Kine kyokemwivwaninapo, i mwanda kemudipo ba kwa Leza.”+

48 Kwivwana Bayuda bamunena’mba: “Mwene tudi na bubinga pa kunena’mba, ‘Abe wi mwine Samadia+ kadi udi na ndemona’?”+ 49 Yesu walondolola’mba: “Ami nkidipo na ndemona, ino ndēmekanga Tata, banwe’ko mumfutulula. 50 Ami’ko nkikimbangapo ntumbo ya ami mwine;+ ino kudi Umo ukimbanga’yo kadi utyibanga mambo. 51 I binebine nemulombola’mba, shi muntu alame mwanda wami, kakamonepo lufu nansha dimo.”+ 52 Bayuda bamunena’mba: “Pano’ko tubayuka’mba udi na ndemona. Abalahama wāfwile, ne bapolofeto bene, ino abe konena’mba, ‘Shi muntu alame mwanda wami kakafupo nansha dimo.’ 53 Le abe wi mukatampe kutabuka tata wetu Abalahama wāfwile’ni? Ne bapolofeto bene bāfwile. Le abe wimwene bu ani?” 54 Yesu webalondolola’mba: “Shi netumbije ami mwine, nankyo ntumbo yami i ya bitupu. Tata ye untumbija,+ mwine omunena’mba i Leza wenu’o. 55 Nansha byokemumuyukilepo,+ inoko ami muyukile.+ Kadi shi nanena’mba nkimuyukilepo, nabya naikala mbepai pamo bwa banwe. Ino ami muyukile kadi ndamine mwanda wandi. 56 Shenu Abalahama wāsangele bikatampe pa kutengela kumona difuku dyami, ne kadi wēdimwene wāsangala.”+ 57 Penepo Bayuda bamunena’mba: “Kwabwenye nansha myaka 50 mine, kodi mumone Abalahama?” 58 Yesu webanena’mba: “I binebine nemulombola’mba, Abalahama paādi kaikele’ko, ami nādi’ko.”+ 59 Ponkapo baboya mabwe amba bamwase’o, ino Yesu wafyama ne kutamba watamba mu tempelo.

9 Paadi upita, wamwene muntu umo wadi mpofu tamba kubutulwa kwandi. 2 Penepo bandi bana ba bwanga bamwipangula’mba: “A Labi,+ le ulongele bubi i ani, i uno muntu’ni, i bambutwile bandi, amba abutulwe mpofu?” 3 Yesu walondolola’mba: “Ke uno muntupo nansha bambutwile bandi balongele bubi, ino i mwanda wa mingilo ya Leza isokokele patōka pa mwanda wandi.+ 4 Tufwaninwe kwingila mingilo ya Yewa wantumine pano pakidi’ko dyuba;+ bufuku bwiyanga kebukokejapo muntu kwingila. 5 Pano pondi mu ino ntanda, ami ne kitōkeji kya ino ntanda.”+ 6 Aye upwa kunena bino bintu, wapēla mata pa nshi, wavuba bitoto na mata, washinga muntu’wa bitoto mu meso+ 7 kamunena’mba: “Enda ukoye mu kijiba kya Sailoma” (kishintululwa’mba “Matumwe”). Nandi waenda wakoya, waiya’ko umona.+

8 Penepo bakwabo ne boba badi bamumonanga paadi ulomba kebanena’mba: “Mwene uno ye muntu wadi ushikatanga ulomba bya kulomba?” 9 Bamo badi banena’mba: “I aye.” Bakwabo nabo amba: “Aa, umwifwene.” Aye mwine wanena’mba: “I amiwa.” 10 Ponkapo bamwipangula’mba: “Le penepo meso abakupūtuka namani?” 11 Walondolola’mba: “Muntu witwa bu Yesu wavubanga bitoto wanshinga’byo mu meso, kupwa waunena’mba, ‘Enda ku Sailoma ukoye.’+ Ebiya nami naenda’ko naoye kemone ne kumona.” 12 Ebiya kebamunena’mba: “Lelo yao muntu udi kwepi?” Aye amba: “Nkiyuka.”

13 Bakatwala yewa wadi mpofu’wa kudi Bafadiseo. 14 Nanshi difuku dyavubile Yesu bitoto wamupūtula meso+ dyadi dya Sabato.+ 15 Penepa mu kine kitatyi’kya, Bafadiseo nabo baanza kwipangula muntu’wa mwaamwenine meso. Nandi webanena’mba: “Wadi waunshinga bitoto mu meso, kupwa nakoye, pano kemone.” 16 Ebiya Bafadiseo bamo baanza kunena’mba: “Uno muntu katambilepo kwa Leza, mwanda kalaminepo Sabato.”+ Bakwabo kebanena’mba: “Le kipya-mambo ubwanya namani kulonga biyukeno bya uno muswelo?”+ Penepo kwaikala kukalañana umbukata mwabo.+ 17 Kadi banena monka mpofu’wa amba: “Le nobe ubanena namani pa uno muntu, byaapūtula meso obe?” Nandi amba: “I mupolofeto.”

18 Inoko, Bayuda kebaitabijepo amba wadi mpofu pano wamone meso, enka ne byobaityije bambutwile ba muntu wadi pano kamone. 19 Ebiya bebepangula’mba: “Lelo uno’u ye wenu mwana omunenanga’mba wabutwilwe mpofu? Le penepo wamone namani?” 20 Bambutwile bandi balondolola’mba: “Kuyuka’ko tuyukile amba uno i wetu mwana, ne amba wabutwilwe mpofu. 21 Ino mwakamwena pano ketuyukilepo, ne wamupūtula meso mwine ketumuyukilepo. Mwipangulei. Ke mutame. Enenene aye mwine.” 22 Bambutwile bandi banenene namino mwanda badi batyina Bayuda,+ ke-bantu Bayuda badi kala beivwanike amba shi muntu wamwitabija’mba i Kidishitu, yao muntu ufwaninwe kupangwa mu shinankonka.+ 23 O mwanda bambutwile bandi banenene amba: “Ke mutame. Mwipangulei.”

24 Penepa baita muntu wadi mpofu’wa musungu wa bubidi kebamunena’mba: “Tumbija Leza; tuyukile amba uno muntu i kipya-mambo.” 25 Aye nandi walondolola’mba: “Shi kadi i kipya-mambo, nkiyuka. Ino kyondyukile’tu i amba nadi mpofu, ino pano kemone.” 26 Penepo bamunena’mba: “Le wakuloñanga bidi bika? Lelo wakupūtulanga meso namani?” 27 Webalondolola’mba: “Mwene nemulombolanga kala, ino kemwivwenepo. I kika kyomusakila kuteja’byo dikwabo? Le kemusake nenu kwikala bandi bana ba bwanga’ni?” 28 Ponkapo bamunena bya kibengo amba: “Abe ye mwanā bwanga wa yao muntu, ino batwe twi bana ba bwanga ba Mosesa. 29 Tuyukile amba Leza wēsambile na Mosesa, ino uno muntu ketuyukilepo kwatambile.” 30 Muntu’wa webalondolola’mba: “Bine kyakyo’ko i kya kutulumukwa, amba banwe kemuyukilepo kwatambile, aye papo wampūtula meso. 31 Tuyukile amba Leza kevwanangapo babipya-mambo,+ ino shi muntu utyinanga Leza ne kulonga kiswa-mutyima kyandi, yao ye waivwana.+ 32 Tamba kala ketwaivwene kashā amba kudi ke mupūtule meso a muntu mubutulwe mpofu. 33 Shi uno muntu kadipo mutambe kwa Leza, kadipo wa kulonga kintu nansha kimo.”+ 34 Kwivwana kobadi bamulondolola’mba: “Abe muntu mubutwilwe mu bubi bonkabonka, kowitufundija?” Penepo bamwela panja!+

35 Yesu waivwana’mba abamwela panja, kadi aye pa kumutana, wamunena’mba: “Le udi na lwitabijo mudi Mwanā muntu?” 36 Muntu’wa walondolola’mba: “Le yao nandi i ani, a mfumwami, amba ngikale na lwitabijo mwadi?” 37 Yesu wamunena’mba: “Kodi mumumone, kadi na bubine, ye aye uno wisamba nobe.” 38 Ebiya wanena’mba: “Namwitabija, Mfumwami.” Ponkapo wamufukatyila.* 39 Penepo Yesu wanena’mba: “Naile mu ino ntanda pa mwanda wa buno butyibi, amba boba kebamonangapo bamone+ ne boba bamonanga nabo bekale bampofu.”+ 40 Bafadiseo bamo badi nandi baivwana ino myanda, kebamunena’mba: “Batwe’ko ke twi bampofupo, mwene i amo?” 41 Yesu webanena’mba: “Shi mwadi bampofu, longa kemudipo na bubi. Ino pano mubanena’mba, ‘Tumonanga.’ Bubi bwenu budi’ko nyeke.”+

10 “I binebine nemulombola’mba, yewa katwelelapo pa kibelo mu kipombo kya mikōko ino ukandila’ko pangi, yao i ngivi kadi i muntu utūtañana.+ 2 Ino yewa utwelela pa kibelo i mukumbi wa mikōko.+ 3 Kalama wa pa kibelo umushitwilanga,+ kadi mikōko nayo ivwananga diwi dyandi.+ Nandi witanga mikōko yandi pa dijina ne kwiitambija panja. 4 Shi watambija mikōko yandi yonso panja, wiitangidilanga kumeso, nayo keimulonda, mwanda iyukile diwi dyandi. 5 Keikalondapo mweni nansha dimo ino ikamunyema, mwanda keiyukilepo diwi dya beni.” 6 Yesu webapele kino kyelekejo, ino abo kebaivwanijepo byaadi wibanena.

7 Penepo Yesu webanena monka’mba: “I binebine nemulombola’mba, ami ne kibelo kya mikōko.+ 8 Boba bonso baile pa kyami kyaba i bangivi kadi i bantu batūtañana; ino mikōko keyebevwenepo. 9 Ami ne kibelo; yewa ense utwelela pondi ukapanda, kadi aye ukatwela utamba ne kutana madyo.+ 10 Ngivi kailangapo kingi, wiilanga’nka kwiba, kutapa, ne konakanya.+ Ami naiya’mba imone būmi kadi kwibumona bwa ntanda ne miseke. 11 Ami ne mukumbi mulumbuluke;+ mukumbi mulumbuluke upānanga būmi bwandi* pa mwanda wa mikōko.+ 12 Muntu wa kaji, yewa ke mukumbipo kadi ke mwinē mikōkopo, umonanga mpumpi wiya washiya mikōko kanyema—mpumpi nandi weikwata ne kwiipalakanya— 13 mwanda aye i muntu wa kaji kadi katelepo mikōko mutyima. 14 Ami ne mukumbi mulumbuluke. Ndyukile mikōko yami, mikōko yami nayo indyukile,+ 15 enka mundyukile Tata, nami ndyukile Tata;+ kadi mpānanga būmi bwami* pa mwanda wa mikōko.+

16 “Kadi ngidi na mikōko mikwabo, ke ya mu kino kipombopo;+ nayo mfwaninwe kwiileta, ikevwananga diwi dyami, kadi ikekalanga luombe lumo, mukumbi nandi umo.+ 17 O mwanda Tata unsenswe,+ mwanda mpānanga būmi bwami,*+ amba nkebutambule dikwabo. 18 I kutupu muntu ungata’bo, inoko mpānanga’bo ami mwine. Ngidi na lupusa lwa kupāna’bo, kadi ngidi na lupusa lwa kutambula’bo dikwabo.+ Ino mbila natambwile’yo kudi Tata.”

19 Kwaikala monka kukalañana mu Bayuda+ pa mwanda wa bino binenwa. 20 Bavule mobadi’mwa badi banena’mba: “Udi na ndemona kadi ñeni i mimujine. I kika kine kyomumwivwanina?” 21 Bakwabo nabo amba: “Bino ke binenwapo bya muntu mukwatwe na ndemona. Lelo ndemona ukokeja kupūtula meso a bampofu?”

22 Mu kine kitatyi’kya mu Yelusalema mwadi Masobo a Kupāna. Kyadi kitatyi kya mashika, 23 Yesu wadi unanga mu tempelo mu bukōnde bwa Solomone.+ 24 Penepo Bayuda bamujokoloka kebamunena’mba: “Le abe uketuseleja* mityima kūlu kufika ne kitatyi’ka? Shi abe ye Kidishitu, witulombole’tu patōkelela.” 25 Yesu webalondolola’mba: “Nemulombwele, ino banwe kwitabija mpika. Mingilo yononga mu dijina dya Tata, yo isapula bukamoni pa mwanda wami.+ 26 Ino banwe kemwitabijangapo, mwanda kemudipo mikōko yami.+ 27 Mikōko yami ivwananga diwi dyami, neiyukile, kadi nayo inondanga.+ 28 Neipanga būmi bwa nyeke,+ keikonakanibwapo nansha dimo dine, ne kadi i kutupu ukansompola’yo mu dikasa dyami.+ 29 Kyokya kimpele Tata i kikatampe kutabuka bintu bikwabo byonso, kadi i kutupu wa kusompola’yo mu dikasa dya Tata.+ 30 Amiwa ne Tata twi umo.”*+

31 Ebiya Bayuda baboya monka mabwe a kumwasa. 32 Yesu webatentulula’mba: “Nemulombwele mingilo mivule milumbuluke ya kwa Tata. Lelo pa ino mingilo i wepi mwine omungashila mabwe?” 33 Bayuda bamulondolola’mba: “Kyotukwashila mabwe, ke pa mwandapo wa mingilo milumbuluke, aa, ino i pa mwanda wa mutonko otuka Leza;+ mwanda abewa, nansha byodi muntu, witūlanga bu leza.” 34 Yesu webalondolola’mba: “Le kekilembelwepo mu Bijila byenu amba, ‘Nanenene amba: “Mwi baleza”’?*+ 35 Shi waite boba bāponejibwe na kinenwa kya Leza bu ‘baleza’+—kisonekwa nakyo kekikokejapo kutalulwa— 36 le kemunena ami upandwilwe na Tata ne kutumwa mu ino ntanda’mba, ‘Ubatuke Leza,’ mwanda’tu nanena’mba, ‘Ne Mwanā Leza’?+ 37 Shi nkiloñangapo mingilo ya Tata, kemwakingitabijai. 38 Ino shi noñanga’yo, nansha shi kemungitabijepo, itabijai mingilo,+ amba muyuke ne kwendelela kuyuka’mba Tata udi nami umbumo, ami nami umbumo na Tata.”+ 39 Penepo kebasake monka kumukwata, ino webabomboloka.

40 Kadi waabukila monka bobwa bukila bwa Yodano kokwa kwadi kubatyijija Yoano dibajinji,+ washikata konka. 41 Kadi bantu bavule baiya kwadi kebanena’mba: “Yoano kalongelepo kiyukeno nansha kimo, ino bintu byonso byanenene Yoano pa uno muntu, i bya bine.”+ 42 Kwine’kwa bavule baikala na lwitabijo mwadi.

11 Penepo muntu umo witwa bu Lazalasa wadi ubela; wadi wa ku Betani, kibundi kya ba Madia ne mwanabo Mata.+ 2 Uno ye Madia watūtyile Mfumwetu māni a mananshi wamupampula ne ku maulu na nywene yandi;+ i mwanabo Lazalasa wadi ubela. 3 Ebiya banababo bana-bakaji bamutumina musapu amba: “Mfumwetu, tala! yewa osenswe kisanso kikatampe ubelanga.” 4 Ino Yesu pa kwivwana nabya wanena’mba: “Ino misongo ke ya kufikijapo ku lufu, aa, ino i mwanda wa ntumbo ya Leza,+ amba Mwanā Leza atumbijibwe pa mwanda wayo.”

5 Ino Yesu wadi usenswe Mata, ne mwanabo mwana-mukaji, ne Lazalasa. 6 Inoko, pawaivwene amba Lazalasa ubelanga, waikala’nka kwaadi’kwa mafuku abidi makwabo. 7 Ebiya bino’bi pa kupita’po wanena bana ba bwanga’mba: “Twayai monka mu Yudea.” 8 Bana ba bwanga bamunena’mba: “A Labi,+ mwene i enka panō padi pakimba bene Yudea kukwasa mabwe,+ kadi koenda’ko monka?” 9 Yesu webalondolola’mba: “Mwene mu dyuba mudi nsá 12?+ Shi muntu unanga dyuba, kakukalangapo ku kintu, mwanda umwene kitōkeji kya ino ntanda. 10 Ino shi muntu unanga bufuku, ukukalanga, mwanda kitōkeji kekidipo mwadi.”

11 Pa kupwa kunena bino bintu, wabweja’ko amba: “Lazalasa mulunda netu walāla,+ ino keñenda’ko nkamulangule.” 12 Ebiya bana ba bwanga bamunena’mba: “A Mfumwetu, shi ulēle, nankyo usa kukoma.” 13 Inoko Yesu wadi wisambila pa lwandi lufu. Ino abo balanga’mba wisambilanga pa kukōkolokwa mu tulo. 14 Penepa Yesu webalombola patōkelela’mba: “Lazalasa wafu,+ 15 ino nasangala pa mwanda wenu byonkitenwe’ko, amba nenu mwitabije. Pano twayai kwadi.” 16 Ebiya Tomase, wadi witwa ne bu Dipasa, wanena bakwabo bana ba bwanga’mba: “Twendei netu, amba tukafwe nandi pamo.”+

17 Yesu pa kufika, watana Lazalasa ke mulonge kala mafuku aná mu kibundu.* 18 Ino Betani wadi pabwipi na Yelusalema, ku makilometele asenselela ku asatu.* 19 Kadi Bayuda bavule baile kudi ba Mata ne Madia mwanda wa kwibasenga pa lufu lwa mwanabo. 20 Mata pa kwivwana’mba Yesu yao wiya, waenda kukamusambakana; ino Madia+ washala ushikete ku njibo. 21 Ebiya Mata wanena Yesu amba: “A Mfumwetu, shi wadi kuno, longa mwanetu kafwilepo. 22 Ino ne pano pene ndyukile amba kyonso kyowakalomba Leza, Leza ukakupa’kyo.” 23 Yesu wamunena’mba: “Mwanenu usa kusanguka.” 24 Mata wamunena’mba: “Ndyukile amba ukasangukanga ku lusangukilo+ mu difuku dya mfulo.” 25 Yesu wamunena’mba: “Ami ne lusangukilo ne būmi.+ Yewa ulombola lwitabijo mudi ami, nansha wafwa, ukekala mūmi monka; 26 kadi muntu ense mūmi ulombola lwitabijo mudi ami kakafupo nansha dimo.+ Le ubaitabija’byo, a?” 27 Nandi wamunena’mba: “Eyo-mwa, Mfumwami, pano naitabija’mba wi Kidishitu Mwanā Leza, yewa wiya mu ino ntanda.” 28 Aye pa kunena nabya, waenda kukēta Madia mwanabo, kamulombola kufula’mba: “Mufundiji+ waiya, yao ukwita.” 29 Nandi pa kwivwana namino, waimana lubilo kaenda kwadi.

30 Yesu wadi kafikile mu kibundi, wadi ukidi kokwa kwakamusambakenine Mata. 31 Bayuda badi na Madia mu njibo bamusenga pa kumumona waimana lubilo watambe, bamulonda, balanga’mba waenda ku kibundu*+ kukadidila’ko. 32 Madia pa kufika kwadi Yesu wamumona, wapona ku maulu andi kamunena’mba: “A Mfumwami, shi wadi kuno longa mwanetu kafwilepo.” 33 Yesu pa kumumona udila, ne Bayuda baile nandi nabo badila, wabinza munda mwandi* ne ñeni yamuvutakana. 34 Wanena’mba: “Lelo mwi bamulādike kwepi?” Nabo amba: “A Mfumwetu, iya umone.” 35 Yesu wasūmija impolo.+ 36 Ponkapo Bayuda kebanena’mba: “Talai, kino shakyo kyo kisanso kyaadi umusenswe!” 37 Ino bamo mobadi kebanena’mba: “Le uno muntu wapūtwile meso a mpofu+ watuninye namani kukankaja uno’u kufwa?”

38 Ebiya Yesu, pa kupwa kubinza monka munda mwandi, waiya ku kibundu.* Ino na bubine wadi mutá, kadi dibwe dyadi ditūle konka. 39 Yesu wanena’mba: “Talulai dibwe.” Ino Mata mwanabo na ufwile, wamunena’mba: “A Mfumwami, pano ye uno kanunka, mwanda kepadi mafuku aná.” 40 Yesu wamunena’mba: “Mwene nakulombolanga’mba shi witabije usa kumona ntumbo ya Leza?”+ 41 Penepo batalula’ko dibwe. Ebiya Yesu watulwila meso mūlu+ kanena’mba: “A Tata, wafwa’ko ne kungivwana. 42 Bine, ndyukile amba ungivwananga mafuku onso; ino nanena pa mwanda wa kibumbo kimene koku ne koku, amba betabije amba abe wantumine.”+ 43 Aye pa kunena bino bintu, watulula diwi amba: “Lazalasa, tamba’mo!”+ 44 Muntu wadi mufwe’wa watamba’mo maulu ne maboko mapombe bipēta, kadi ne kisandi kimukute mu mpala yandi. Yesu webanena’mba: “Mukutululei mumuleke ende.”

45 Penepo Bayuda bavule baile kudi Madia ne kumona byaalongele, baikala na lwitabijo mwadi,+ 46 ino bamo baenda kudi Bafadiseo bebalombola byalongele Yesu. 47 Ebiya babitobo bakulu ne Bafadiseo babungakanya Sanedini pamo kebanena’mba: “Le tulonga namani, mwanda uno muntu walonga biyukeno bivule?+ 48 Shi tumuleke nenki, bonso bakekala na lwitabijo mwadi, kadi bene Loma bakāya kwituyata kifuko* kyetu ne muzo wetu mwine.” 49 Ino muntu umo umbukata mwabo, Kaifasa,+ mwine wadi kitobo mukatampe mwaka’wa, webanena’mba: “Banwe kemudipo ne kyomuyukile kine, 50 kadi kemujingulwilepo amba i kya kamweno komudi amba umo afwile bantu pa kyaba kya muzo onso konakanibwa.” 51 Inoko kanenenepo bino’bi na milangwe ya aye mwine, ino byaadi kitobo mukatampe mwine mwaka’wa, wanenene bupolofeto amba Yesu wadi wa kufwila muzo, 52 kadi ke pa mwandapo’tu wa muzo kete, ino i ne mwanda wa kukongakenya mu bumo bana ba Leza badi bapalakane. 53 Penepa tamba dine difuku’dya bakala ñeni ya kumwipaya.

54 O mwanda Yesu kadipo monka ukinanga patōkelela mu Bayuda, ino watalukile’mo waenda ku ntanda ya kubwipi na mu ntanda mutuputupu, ku kibundi kitwa bu Efelaimi,+ kashikete’mo na bana ba bwanga. 55 Ebiya Pashika+ ya Bayuda yadi keidi pabwipi, kadi bantu bavule ba ntanda’ya bakanda ku Yelusalema kumeso kwa Pashika mwanda wa kukesubula mungya bijila. 56 Badi bakimba Yesu, kadi badi banena abo bene na bene pobadi bemene kufulakufula mu tempelo amba: “Le mulanga namani? Amba kasapo kwiya ku ano masobo nansha dimo?” 57 Ino babitobo bakulu ne Bafadiseo baleta kishima’mba shi muntu wayuka kudi Yesu, ufwaninwe kulombola’ko, amba bakamukwate.*

12 Mafuku asamba kumeso kwa Pashika, Yesu wafika ku Betani, kwadi Lazalasa,+ mwine wasangwilwe na Yesu mu bafwe. 2 Penepo bamutēkela’ko bidibwa bya kyolwa, kadi Mata wadi wibengidila,+ ino Lazalasa wadi mu boba badi badya nandi.* 3 Ebiya Madia watekuna mudingo* wa māni a mananshi a bei, nala ya binebine, watūta’o Yesu ku maulu kupwa wamupampula ku maulu na nywene yandi. Njibo yonso yayula luvumba lwa māni a mananshi.+ 4 Ino Yudasa Isakadiota,+ umo wa mu bandi bana ba bwanga, yewa wadi kadi pabwipi na kumwaba, wanena’mba: 5 “Mwanda waka ano māni a mananshi keapotejibwepo ku ndenadi* 300 ne kwabila’yo balanda?” 6 Ino kyaanenene namino, ke mwandapo wa balanda baadi utele mutyima, aa, ino i mwanda wadi ngivi kadi wadi na kasanduku ka lupeto ne kadi wadi wibanga lupeto lobadi batūlanga’mo. 7 Penepo Yesu wanena’mba: “Mulekei, amba endelele kulama kino mwanda wa difuku dya kunjīka.+ 8 Mwanda balanda mudi nabo mafuku onso,+ ino ami kemukekalapo nami mafuku onso.”+

9 Ponkapo kibumbo kikatampe kya Bayuda bayuka’mba udi kokwa, ebiya baiya, ke enkapo pa mwanda wa Yesu, ino i ne kumona Lazalasa mwine waasangwile mu bafwe.+ 10 Babitobo bakulu nabo kebakale ñeni ya kwipaya ne Lazalasa mwine, 11 ke-bantu Bayuda bavule badi benda’ko ne kwikala na lwitabijo mudi Yesu pa mwanda wandi.+

12 Difuku dilonda’ko kibumbo kikatampe kyaile ku masobo kyaivwana’mba Yesu yao wiya ku Yelusalema. 13 Ponkapo basela malala a tunkindu, baenda kukamutundaila, kebela mabila’mba: “Pandija’po, tubakulombe! Mweselwe dyese i yewa wiya mu dijina dya Yehova,*+ Mulopwe wa Isalela!”+ 14 Yesu pa kutana mpunda mwana, washikata’po,+ monka mokilembelwe amba: 15 “Kokikwatwa moyo, a mwanā Ziona mwana-mukaji. Tala! Mulopwe obe yao wiya ushikete pa kyana kya mpunda.”+ 16 Dibajinji bandi bana ba bwanga kebaivwanijepo bino bintu, ino Yesu pa kutumbijibwa ntumbo,+ penepa bavuluka’mba bino bintu byālembelwe pa mwanda wandi ne amba bamulongele bino bintu.+

17 Kadi, kibumbo kyaadi nakyo pawaityile Lazalasa mu kibundu*+ wamusangula mu bafwe kyadi kisapula’nka kusapula bukamoni.+ 18 Kino kyo kyaendele ne kibumbo kukamusambakana, mwanda baivwene amba walongele kino kiyukeno. 19 Ebiya Bafadiseo kebenena abo bene na bene amba: “Mubamone amba mukambakananga’tu bitupu. Talai! Ntanda yonso ibamulonda.”+

20 Penepo kwadi Bangidiki bamo mu boba baile kutōta ku masobo. 21 Ebiya bano’ba bafwena Fidipa,+ wa ku Betesaida wa Ngadilea, kebamulombe amba: “A mfumwetu, tusaka tumone Yesu.” 22 Fidipa waiya kulombola Andele. Ba Andele ne Fidipa baiya kulombola Yesu.

23 Ino Yesu webalondolola’mba: “Nsá ibabwana ya Mwanā muntu kutumbijibwa ntumbo.+ 24 I binebine nemulombola’mba, shi museke wa ñano keuponenepo pa nshi kadi keufwilepo, nabya ukekala’nka museke umo; ino shi ubafu,+ nankyo ukapa bipa bingi. 25 Yewa ense usenswe bininge būmi bwandi* wibonakanyanga, ino yewa ushikilwe būmi bwandi*+ mu ino ntanda ukebulama mwanda wa būmi bwa nyeke.+ 26 Shi muntu usaka kuñingidila, nabya anonde, kadi kokwa kondi, ne mwingidi wami mwine ukekala konka.+ Shi muntu usaka kuñingidila, Tata ukamulēmeka. 27 Pano ami* navutakanibwa,+ lelo nene namani? Tata, mpandije ku ino nsá.+ Inoko, kino e kyonaidile pa ino nsá. 28 Tata, tumbija dijina dyobe.” Penepo diwi+ dyaiya mūlu amba: “Neditumbija kadi nkeditumbijanga dikwabo.”+

29 Kibumbo kyadi kimēne ponka’pa kyedivwana, kebanena’mba yao wakungula. Bakwabo nabo amba: “Mwikeulu wesambe nandi.” 30 Yesu walondolola’mba: “Dino diwi kediilepo pa mwanda wami, ino i pa mwanda wenu. 31 Pano kudi kutyiba mambo a ino ntanda; pano mulopwe wa ino ntanda+ usa kwelwa panja.+ 32 Ino ami, ponkatululwa mu ino ntanda,+ nkakokela bantu ba miswelo yonso kondi.” 33 Bine wanenene bino mwanda wa kulombola muswelo wa lufu lwaadi kadi kubwipi na kufwa.+ 34 Penepo kibumbo kyamulondolola’mba: “Twaivwene mu Bijila’mba Kidishitu ukekala’ko nyeke.+ I namani abe unena’mba Mwanā muntu ufwaninwe kutululwa?+ Le Mwanā muntu’ye i ani?” 35 Ebiya Yesu webanena’mba: “Kitōkeji kikidi umbukata mwenu kitatyi kityetye. Nangai pano pomukidi na kitōkeji, kutyina’mba fukutu yakemutādila; yewa ense unanga mu fukutu kayukilepo kwaenda.+ 36 Pano pomukidi na kitōkeji, lombolai lwitabijo mu kitōkeji, amba mwikale bana ba kitōkeji.”+

Yesu wanenene bino bintu kupwa waenda kukebafyama. 37 Nansha byaalongele biyukeno bivule mpata ku meso abo, kebaikelepo na lwitabijo mwadi, 38 amba kinenwa kya mupolofeto Isaya kifikidile, wānenene amba: “A Yehova,* le i ani waikala na lwitabijo mu bintu byobaivwana kotudi?*+ Kadi kuboko kwa Yehova* nako, le kubasokwelwa ani?”+ 39 Bubinga bokebaitabijijepo i bobwa bwānenene monka Isaya amba: 40 “Wasabe meso abo ne kūmija mityima yabo, amba kebakimona na meso abo ne kwivwanija na mityima yabo ne kwalamuka’mba nami nebabelule.”+ 41 Isaya wānenene bino’bi mwanda wāmwene ntumbo yandi, kadi wēsambile myanda yandi.+ 42 Ne kadi, bavule enka ne mu baledi bene baikala na lwitabijo mwadi,+ ino kebadipo bamwitabija patōkelela pa mwanda wa Bafadiseo, kutyina bakapangwa mu shinankonka;+ 43 mwanda badi basenswe ntumbo ya bantu kutabuka’nka ne ntumbo ya Leza mine.+

44 Inoko, Yesu watulula diwi kanena’mba: “Yewa ense udi na lwitabijo mudi ami, kadipo’nka na lwitabijo mudi ami kete, aa, ino i ne mudi yewa wantumine;+ 45 kadi yewa ense umona ami wamone ne Yewa wantumine.+ 46 Naiya bu kitōkeji mu ino ntanda,+ amba ense wikala na lwitabijo mudi ami kakikala mu fukutu.+ 47 Inoko shi muntu wivwana binenwa byami ino kwibilama mpika, ami nkimutyibilapo mambo; mwanda nkyailepo kutyibila ino ntanda mambo, ino naile kupandija ino ntanda.+ 48 Yewa ense umfutulula ne kutambula binenwa byami mpika udi na wa kumutyibila mambo. Kinenwa kyonesamba kyo kikamutyibila mambo mu difuku dya mfulo. 49 Mwanda nkīsambangapo na ñeni ya ami mwine, ino Tata wauntumine i mumpe aye mwine mbila ya bya kunena ne bya kwisamba.+ 50 Kadi ndyukile amba mbila yandi bo būmi bwa nyeke.+ Penepo byonso byonesamba, nesambe’byo monka mwanombwedile’byo Tata.”+

13 Ebiya kadi byaayukile kumeso kwa masobo a Pashika amba nsá yandi ya kutaluka mu ino ntanda ende kudi Shandi+ ibabwana,+ Yesu, byaadi usenswe bandi badi mu ino ntanda, webasenswe’nka ne ku mfulo.+ 2 Bidibwa bya kyolwa byadi bikyendelela, kadi Dyabola wadi kala ke mutūle mu mutyima wa Yudasa Isakadiota,+ mwanā Shimona, mulangwe wa kumwaba.+ 3 Penepo Yesu byaadi uyukile amba Tata i mumupe bintu byonso mu maboko andi ne amba watambile kudi Leza kadi wendanga kudi Leza,+ 4 waimana pa bidibwa bya kyolwa watūla kufula bivwalwa byandi bya pangala. Ebiya watekuna kipēta wekuta’kyo mu kifuka.*+ 5 Kupwa waela mema mu kyoilo kaoija bandi bana ba bwanga ku maulu ne kwibapampula na kipēta kyaadi wikutyile mu kifuka’kya.* 6 Penepo wafika padi Shimona Petelo. Nandi wamunena’mba: “A Mfumwami, koungoija ku maulu?” 7 Yesu wamulondolola’mba: “Byononga’bi kwibivwanijapo pano, ino usa kwivwanija kupwa kwa bino bintu.” 8 Petelo wamunena’mba: “Bine abe kungoijapo ku maulu nansha dimo.” Yesu wamulondolola’mba: “Shi nkikoijepo,+ kudipo na kantu nansha kamo pamo nami.” 9 Shimona Petelo wamunena’mba: “A Mfumwami, kokangoija’nka ku maulu kete, ino ngoije ne maboko ne mutwe mwine.” 10 Yesu wamunena’mba: “Yewa ense oile pa ngitu kadipo kyasaka, poso koijibwa ku maulu kete, ino aye ense i utōka. Banwe mwi batōka, inoko ke banwe bonsopo.” 11 Mwanda wadi uyukile mwine ukamwaba.+ O mwanda wanenene amba: “Ke banwe bonsopo batōka.”

12 Paapwile kwiboija ku maulu ne kuvwala bivwalwa byandi bya pangala washikata monka ku meza, webanena’mba: “Le mubaivwanija byonemulonga’bi? 13 Mungitanga bu ‘Mufundiji,’ ne bu ‘Mfumwetu,’ mudi na bubinga, mwanda e byondi.+ 14 Penepo shi ami Mfumwenu kadi Mufundiji, nemoija ku maulu,+ nenu mufwaninwe* kwioija ku maulu banwe bene na bene.+ 15 Mwanda nemushila kimfwa, amba monka monemulongela, nenu longelai monka.+ 16 I binebine nemulombola’mba, umpika katabukilepo mfumwandi bukatampe, nansha yewa utuminwe kutabuka yewa umutumine bukatampe. 17 Shi muyukile bino bintu, mwi ba nsangaji shi mulonga’byo.+ 18 Nkīsambilangapo pa banwe bonso; ndyukile bene bontongele. Ino kino’ki i mwanda wa kisonekwa kifikidile kya amba:+ ‘Yewa wadi udyanga mukate wami wantulwila kapondo.’*+ 19 Tamba pano, nemulombola pokebyalongekele’pa, amba shi bibalongeka mwitabije amba ne aye.+ 20 I binebine nemulombola’mba, yewa ense utambula muntu ontumine wauntambula ne ami,+ kadi yewa ense untambula, nabya watambula ne Yewa untumine mwine.”+

21 Yesu pa kupwa kunena bino’bi, wavutakanibwa mu mushipiditu, wasapula bukamoni kanena’mba: “I binebine nemulombola’mba, umo pomudi’po usa kungaba.”+ 22 Bana ba bwanga baanza kwitala abo bene na bene, ino kuyuka i ani mwine wanena bino mpika.+ 23 Mwanā bwanga umo, yewa obadi basenswe kudi Yesu,+ wadi ushikete kubwipi na* Yesu. 24 Penepo, Shimona Petelo wamukunwina mutwe kamunena’mba: “Witulombole, i ani mwine wanena.” 25 Mwanā bwanga’wa nandi waeyalala mu kyadi kya Yesu kamunena’mba: “A Mfumwami, le i ani?”+ 26 Yesu walondolola’mba: “I yewa onsa kupa kibese kya mukate kyombelela.”+ Aye pa kupwa kubelela mukate, watekuna’o, wapa’o Yudasa mwanā Shimona Isakadiota. 27 Yudasa pa kupwa kuyata kibese kya mukate, Satana wamutwela.+ Penepo Yesu wamunena’mba: “Byolonga’byo, longa’byo bukidibukidi.” 28 Inoko, i kutupu nansha umo pa boba badi bashikete ku meza wayukile kine kyaamunenene nabya. 29 Na bubine, bamo badi balanga’mba Yudasa byaadi na kasanduku ka lupeto,+ Yesu wadi umulombola’mba, “Kapote bintu byotusakilwa pa masobo,” nansha’mba akape balanda bintu. 30 Penepo aye pa kupwa kutambula kibese kya mukate, watamba ponka na ponka. Ne kadi bwadi ke bufuku.+

31 Penepo aye pa kutamba, Yesu wanena’mba: “Pano Mwanā muntu watumbijibwa ntumbo,+ kadi Leza watumbijibwa pa mwanda wandi. 32 Leza mwine ukamutumbija,+ ne kadi usa kumutumbija ponka na ponka. 33 A twana tutyetye, nakidi nenu kitatyi kityetye. Mukankimba; monka monanenene Bayuda amba, ‘Kokwa koñenda banwe kemukokejapo kwiya’ko,’+ pano nebinena ne ku banwe nenu. 34 Nemupe mbila mipya, amba mwisanswe banwe bene na bene; monka monemusanshilwe,+ nenu mwisanswei banwe bene na bene.+ 35 Pa kino bonso bakayuka’mba mwi bami bana ba bwanga—shi mudi na buswe umbukata mwenu.”+

36 Shimona Petelo wamunena’mba: “A Mfumwami, le koenda kwepi?” Yesu wamulondolola’mba: “Kokwa koñenda, kukokejapo kunonda’ko, ino ukanonda kyaba kikwabo.”+ 37 Petelo wamwipangula’mba: “A Mfumwami, i kika kyonkikokejapo kukulondela’ko’nka pano? Ami nkapāna būmi bwami* pa mwanda obe.”+ 38 Yesu walondolola’mba: “Abe ukapāne būmi bobe* pa mwanda wami? I binebine nakulombola’mba, ‘Nzolo kakadilapo nansha dimo enka ne byosa kuntuna misunsa isatu.”+

14 “Kemwakivutakanyai mityima yenu.+ Lombolai lwitabijo mudi Leza;+ lombolai lwitabijo ne mudi ami. 2 Mu njibo ya Tata mudi bīkalo bivule. Shi kebyadi’mopo, longa nemulombola, mwanda keñenda kukemulongolwela kifuko.+ 3 Ne kadi, shi naenda kukemulongolwela kifuko, nsa kwiya monka kadi nkemutambulanga kwami, amba kokwa kondi nenu mwikale konka.+ 4 Kadi kokwa koñenda, banwe muyukile dishinda.”

5 Tomase+ wamunena’mba: “A Mfumwetu, ketuyukilepo koenda. Le dishinda twidiyuka namani?”

6 Yesu wamunena’mba: “Ami ne dishinda+ ne bubine+ ne būmi.+ I kutupu wiya kudi Tata poso upityila padi ami.+ 7 Shi mwadi mundyukile, mwadi ba kuyuka ne Tata mwine; tamba pano mubamuyuka kadi kemudi bamumone.”+

8 Fidipa wamunena amba: “A Mfumwetu, witulombole Shobe, nabya bitubwane.”

9 Yesu wamunena’mba: “A Fidipa, nansha byonaikala nenu kitatyi kilampe nenki, ino kwaundyukile ne pano? Yewa ense umona ami wamone ne Tata mwine.+ I namani konena’mba, ‘Witulombole Shobe’? 10 Le kwitabijepo amba amiwa ngidi umbumo na Tata, ne Tata nandi udi nami umbumo?+ Byobya byonemunena nkisambangapo bya ami mwine, aa,+ ino Tata udi nami umbumo ye ulonga mingilo yandi. 11 Ngitabijei amba ngidi umbumo na Tata ne Tata nandi udi nami umbumo; shi bitupu, itabijai pa mwanda wa mingilo yonkayonka.+ 12 I binebine nemulombola’mba, yewa ense ulombola lwitabijo mudi ami, nandi ukaloñanga mingilo yononga’i; kadi ukalonga mingilo mikatampe kutabuka ne ino’i,+ mwanda ami keñenda kudi Tata.+ 13 Kadi, kyonso kyomulomba mu dijina dyami, shi kika shi kika, nkalonga’kyo, amba Tata atumbijibwe pa mwanda wa Mwana.+ 14 Shi mulombe kintu kyo-kyonso mu dijina dyami, nkalonga’kyo.

15 “Shi munsenswe ami, mukalama mbila yami.+ 16 Kadi nkalomba kudi Tata nandi ukemupa mukwashi* mukwabo wa kwikala nenu nyeke,+ 17 mushipiditu wa bubine,+ ino ntanda keikokejapo kwiutambula, mwanda keimonanga’opo nansha kwiuyuka kwine.+ Banwe mwiuyukile, mwanda wikele nenu kadi udi momudi. 18 Nkisapo kwimushiya bu bafwilwe.* Ngiyanga komudi.+ 19 Kubashala kakitatyi katyetye’tu ino ntanda keikamonepo ami monka, ino banwe mukamonanga,+ mwanda ne mūmi kadi nenu mukekala bōmi. 20 Mu dyodya difuku’dya mukayuka’mba ngidi umbumo na Tata kadi nenu mudi nami umbumo, ami nami ngidi nenu umbumo.+ 21 Yewa ense udi na mbila yami ne kulama’yo ye unsenswe. Ne kadi yewa ense unsenswe, ne Tata nandi ukamusanswa, kadi nami nkamusanswa ne kwilombola patōkelela kwadi.”

22 Yudasa,+ ino ke Isakadiotapo, wamunena’mba: “A Mfumwetu, i namani kosake kwilombola patōkelela kotudi ino kwilombola ku ino ntanda mpika?”

23 Kwivwana Yesu wamulondolola’mba: “Shi muntu unsenswe, ukalama mwanda wami,+ Tata nandi ukamusanswanga, kadi tukāya kwadi ne kwikala nandi pamo.+ 24 Yewa ense kansenswepo kalamangapo myanda yami. Uno mwanda omwivwana’u ke wamipo, aa, ino i wa Tata mwine wantumine.+

25 “Nemusapwila bino bintu’bi, pano ponakidi nenu. 26 Ino mukwashi, mushipiditu ujila, ukatumwa na Tata mu dijina dyami, ye ukemufundija bintu byonso ne kwimuvuluja bintu byonso byonemulombwele.+ 27 Nemushila ndoe; nemupe ndoe yami.+ Nkimupele’yopo na mupāninanga’yo ino ntanda. Kemwakivutakanyai mityima yenu nansha kwiileka izakale moyo. 28 Mwadi mubaivwana byonemunenanga’mba, ‘Keñenda kadi nsa kujokela komudi.’ Shi mwadi munsenswe, longa mwadi ba kusangala pa kuyuka’mba keñenda kudi Tata, mwanda Tata untabukile bukata.+ 29 Ino pano nemulombola pokebyalongekele’pa, amba mwitabije shi bibalongeka.+ 30 Nkikisambepo nenu bivule monka, mwanda mulopwe wa ino ntanda+ wiyanga, kadi kadipo pa kunkwatyila.*+ 31 Ino mwanda wa ino ntanda iyuke amba nsenswe Tata, noñanga monka munsoñaninye Tata kulonga.+ Imanai, tutalukei pano.

15 “Ami ne muñanza wa bine, Tata nandi ye kidimye. 2 Utalulanga musambo onso ulamete kondi ino kupa bipa mpika, kadi utōkejanga owa onso upa bipa, amba upele’ko bipa bivule.+ 3 Banwe mwi batōka kala mwanda wa kinenwa kyonemusapwila.+ 4 Ikalai nami nyeke mu bumo, nami nkekala nenu nyeke mu bumo. Monka kemukokejejapo musambo kupa bipa pa ao mwine poso wikale ku muñanza, nenu kemukokejapo, poso mwikale nami nyeke mu bumo.+ 5 Ami ne muñanza; banwe mwi misambo. Yewa ense udi nami nyeke mu bumo, ami nami mu bumo nandi, yao ye upanga bipa bingi;+ mwanda kwampikwa ami kemukokejapo kulonga kintu nansha kimo. 6 Shi muntu kekelepo nami nyeke mu bumo, welwanga panja pamo bwa musambo ne kūma. Kadi bantu babuñanga yayo misambo beyela mu mudilo yatēma. 7 Shi mudi nami nyeke mu bumo, binenwa byami nabyo bikele nyeke momudi, nankyo lombai kintu kyonso kyomusaka, kikemulongelwa.+ 8 Tata utumbijibwanga na kino, amba mupe’nka kupa bipa bingi ne kwikala bami bana ba bwanga.+ 9 Monka munsanshilwe Tata,+ ye monemusanshilwe; ikalai nyeke mu buswe bwami. 10 Shi mulame mbila yami, mukekala nyeke mu buswe bwami, monka mondamine mbila ya Tata ne kwikala nyeke mu buswe bwandi.

11 “Bino’bi nemulombola’byo, amba nsangaji yami ikale momudi ne nsangaji yenu iyule bā.+ 12 Ino’i yo mbila yami, amba mwisanswe banwe bene na bene monka monemusanshilwe.+ 13 I kutupu wa buswe bukatampe kutabuka buno’bu, amba muntu apāne būmi bwandi* pa mwanda wa balunda nandi.+ 14 Mwi balunda nami shi mulonga byonemusoñanya.+ 15 Banwe nkikimwitepo monka bu bapika, ke-muntu umpika kayukangapo bilonga mfumwandi. Ino nemwite bu balunda, mwanda nemuyukija bintu byonso byonaivwene kudi Tata. 16 Banwe kemwantongelepo, ino ami ye wemutongele, nemutūla’mba mwendelele kadi mupe’nka kupa bipa ne amba bipa byenu bikale’ko nyeke, amba nansha mulombe kika kudi Tata mu dijina dyami, ukemupa’kyo.+

17 “Nemusoñanya bino’bi, amba mwisanswe banwe bene na bene.+ 18 Shi ino ntanda ibemushikwe, muyukile amba yanshikilwe bidi amiwa kumeso kwa kwimushikwa banwe.+ 19 Shi mwadi ba ino ntanda, ntanda yadi ya kusanswa bayo. Inoko byokemudipo ba ino ntanda,+ ino nemutongele mu ino ntanda, o mwanda ntanda imushikilwe.+ 20 Vulukai mwanda onemulombwele: Umpika katabukilepo mfumwandi bukatampe. Shi bampangilepangile amiwa, ne banwe nenu bakemupangapanga;+ shi balamine mwanda wami, bakalama ne wenu mwine. 21 Ino bakemulonga bino byonso’bi pa mwanda wa dijina dyami, mwanda kebayukilepo Yewa wantumine.+ 22 Shi nkyailepo ne kwisamba nabo, longa kebadipo na bubi.+ Ino pano kebadipo na bubinga bwa kwibingija pa bubi bwabo.+ 23 Yewa ense unshikilwe, ushikilwe ne Tata mwine.+ 24 Shi nkyalongelepo umbukata mwabo mingilo keyalongelwe na muntu mukwabo, longa kebadipo na bubi;+ ino pano abaumone ne kunshikwa ami ne Tata mwine kumo. 25 Inoko bino bibalongeka mwanda wa kufikidija kinenwa kyālembelwe mu Bijila byabo amba: ‘Baunshikilwe pampikwa mwanda.’+ 26 Pakāya mukwashi onkemutumina kutamba kudi Tata, mushipiditu wa bubine,+ utamba kudi Tata, yao ye ukasapula bukamoni pa mwanda wami;+ 27 kadi banwe nenu, mufwaninwe kukasapula bukamoni,+ mwanda mwadi nami tamba ku ngalwilo.

16 “Nemunena bino’bi kutyina’mba mwakakukala. 2 Bantu bakemupanga mu shinankonka.+ Kadi nsá īyanga ikalanga muntu ense wimwipaya’mba+ waingidila Leza mingilo ikola. 3 Ino bakalonga bino’bi mwanda kebayukilepo Tata ne ami mwine.+ 4 Inoko, nemulombola bino’bi, amba shi nsá ya kulongeka’byo ibafika, mukavuluka’mba nemulombwele’byo.+

“Nkyemulombwelepo bino bintu dibajinji, mwanda nadi nenu. 5 Inoko pano keñenda kudi Yewa wantumine;+ ino i kutupu nansha umo pomudi’po wangipangula’mba, ‘Le koenda kwepi?’ 6 Ino byonemulombola bino’bi, mityima yenu ibayula njia.+ 7 Inoko, nemulombola bubine amba, ñendanga pa mwanda wa kamweno kenu. Mwanda shi nkyendelepo, mukwashi+ kasapo kwiya komudi nansha dimo; inoko shi naenda, nkemutumina’ye. 8 Kadi shi aye waiya, ukapa ino ntanda bukamoni bwa patōkelela pa mwanda wa bubi ne pa mwanda wa boloke ne pa mwanda wa butyibi: 9 dibajinji, pa mwanda wa bubi,+ ke-bantu kebalombwelepo lwitabijo mudi ami;+ 10 kupwa pa mwanda wa boloke, mwanda keñenda kudi Tata kadi kemukamonepo ami dikwabo; 11 pa mwanda wa butyibi nabo, mwanda mulopwe wa ino ntanda watyibilwa butyibi.+

12 “Nakidi na bintu bingi bya kwimusapwila, inoko kemukokejapo kwibivwanija pano. 13 Inoko, shi aye* waiya, mushipiditu wa bubine,+ ukemuludika mu bubine bonso, mwanda kakesambepo na milangwe ya aye mwine, ino byobya byaivwana byo byakesamba, kadi ukemusapwila bintu bīya kumeso.+ 14 Aye ukantumbija,+ mwanda ukatambulanga byami kaemusapwila’byo.+ 15 Bintu byonso bidi na Tata i byami.+ O mwanda nanena’mba utambulanga byami kaemusapwila’byo. 16 Mu kakitatyi katyetye, kemukamonepo ami monka,+ kadi monka, mu kakitatyi katyetye mukamona dikwabo.”

17 Penepo bandi bana ba bwanga bamo kebenena abo bene na bene amba: “Le usaka kunena bika paetunena’mba, ‘Mu kakitatyi katyetye kemukamonepo ami, kadi monka, mu kakitatyi katyetye mukamona dikwabo,’ ne amba, ‘mwanda keñenda kudi Tata’?” 18 Penepa kebanena’mba: “Le usaka kunena bika paanena’mba, ‘mu kakitatyi katyetye’? Ketuyukilepo bine byanena.” 19 Yesu wayuka’mba basakanga kumwipangula, penepo webanena’mba: “Le kemwiipangula kino banwe bene mwanda nanena’mba: ‘Mu kakitatyi katyetye kemukamonepo ami, kadi monka, mu kakitatyi katyetye mukamona dikwabo’? 20 I binebine nemulombola’mba, mukadila ne kuyoyokota miyoa, inoko ino ntanda ikasangala; mukekala na njia, inoko njia yenu ikālamuka ke nsangaji.+ 21 Mwana-mukaji pa kubutula, wikalanga na njia, mwanda nsá yandi ibabwana, ino shi wabutula mwana, kavulukangapo monka malwa mwanda wa nsangaji ya amba kudi mwana wabutulwa mu ino ntanda. 22 Banwe nenu pano mudi na njia; inoko nkemumona dikwabo, kadi mityima yenu ikasangala,+ ne kadi i kutupu muntu ukemuyata nsangaji yenu. 23 Mu dyodya difuku kemukangipangulapo kipangujo nansha kimo. I binebine nemulombola’mba, shi mulombe Tata kintu kyo-kyonso,+ ukemupa’kyo mu dijina dyami.+ 24 Kufika ne pano kemwalombele kintu nansha kimo mu dijina dyami. Lombai, mukatambula, amba nsangaji yenu ifike ne pa mfulo.

25 “Nemusapwila bino’bi mu byelekejo. Nsá īyanga yonkikemusapwilapo monka mu byelekejo, inoko nkemulombola patōkelela myanda ya Tata. 26 Mu dyodya difuku mukalomba Tata mu dijina dyami; shi nanena namino, ke kunenapo amba amiwa nkemulombelanga kwadi. 27 Ke-muntu Tata mwine wimusenswe kisanso kikatampe, mwanda banwe mubaunsanswa kisanso kikatampe+ kadi mubaitabija’mba naile bu mwimaniji wa Leza.+ 28 Naile mu ino ntanda bu mwimaniji wa Tata. Pano kenshiye ino ntanda ñende kwa Tata.”+

29 Bandi bana ba bwanga banena’mba: “Ubamone! Pano yao kowitusapwila bintu patōkelela, pampikwa kwingidija byelekejo. 30 Pano tubayuka’mba uyukile bintu byonso kadi kudipo kyosakila kwipangulwa na muntu. Pa kino tubaitabija’mba watambile kwa Leza.” 31 Yesu webalondolola’mba: “Pano mubaitabija? 32 Talai! Nsá īyanga, kadi bine ke mīye kala, yomukapalakena muntu ne muntu ku yandi njibo kadi mukanshiya bunka.+ Inoko nkidipo bunka mwanda Tata udi nami.+ 33 Nemusapwila bino’bi amba kupityila kondi mwikale na ndoe.+ Mu ino ntanda mukamona byamalwa, inoko kankamanai! Ami nanekenya ino ntanda.”+

17 Yesu pa kwisamba bino bintu, watulula meso mūlu, kanena’mba: “A Tata, nsá ibabwana. Tumbija mwanobe amba mwanobe nandi akutumbije,+ 2 monka mowamupedile lupusa pa ngitu yonso,*+ amba ape boba bonso bowamupele+ būmi bwa nyeke.+ 3 Buno’bu bo būmi bwa nyeke,+ bendelele kukuyuka abe,* Leza+ umo kete wa bine, ne yewa owatumine, Yesu Kidishitu.+ 4 Nakutumbija pano pa ntanda,+ byonavuya mingilo yowaumpele kwingila.+ 5 Shi ke pano, abe Tata, ntumbije ku mutamba obe ntumbo yonadi nayo kubwipi nobe kumeso kwa ino ntanda kwikala’ko.+

6 “Nasokola* dijina dyobe ku bantu bowayete mu ino ntanda waumpa’bo.+ Badi bobe, waumpa’bo, kadi nabo abalama* kinenwa kyobe. 7 Pano abayuka’mba bintu byonso byowaumpele i bitambe kodi; 8 mwanda nebape binenwa byowampele,+ nabo abebitabija kadi abayuka bine amba naile bu mwimaniji obe,+ ne kadi abaitabija’mba i abe wantumine.+ 9 Nombelanga pa mwanda wabo; nkilombelangapo pa mwanda wa ino ntanda, aa, ino i pa mwanda wa boba bowampele, ke-bantu i bobe; 10 kadi bintu byami byonso i byobe ne byobe nabyo i byami,+ ne kadi natumbijibwa umbukata mwabo.

11 “Nkikidipo mu ino ntanda, ino abo badi mu ino ntanda,+ ami yao ngiya kodi. Abe Tata ujila, wibalame+ pa mwanda wa dyobe dijina dyowampele, amba bekale umo* monka motwikadile umo.*+ 12 Ponadi nabo, nadi nebalama+ pa mwanda wa dijina dyobe dyowampele; kadi nebakingile, kekudipo nansha umo onekele+ poso enka mwana wa bonakani,+ amba kisonekwa kifikidile.+ 13 Ino pano yao ngiya kodi, nesambe bino bintu’bi mu ino ntanda amba bekale na nsangaji yami ne pa mfulo munda mwabo.+ 14 Nebape kinenwa kyobe, inoko ntanda ibebashikwe, mwanda abo ke ba ino ntandapo,+ monka monkikadilepo wa ino ntanda.

15 “Nkilombangapo amba wibatalule mu ino ntanda, aa, ino i amba wibalame mwanda wa yewa mubi.+ 16 Abo ke ba ino ntandapo,+ monka monkikadilepo wa ino ntanda.+ 17 Wibapandule* na bubine;+ kinenwa kyobe i bubine.+ 18 Monka mowantumine mu ino ntanda, nami nebatume mu ino ntanda.+ 19 Kadi nepandulanga pa mwanda wa abo, amba nabo bapandulwe na bubine.

20 “Nkilombangapo enka pa mwanda wa bano’ba kete, ino i ne pa mwanda wa boba bakekala na lwitabijo mudi ami kupityila ku kinenwa kyabo, 21 amba abo bonso bekale umo,+ enka moikadile abe, Tata, udi nami umbumo kadi ami nami ngidi nobe umbumo,+ amba abo nabo bekale netu umbumo, mwanda wa ino ntanda itabije amba i abe wantumine. 22 Nebape ntumbo yowampele, amba bekale umo monka motwikadile umo.+ 23 Ami umbumo nabo, abe nobe umbumo nami, amba bekale kubwaninina umbumo,* mwanda wa ino ntanda iyuke amba abe wantumine ne amba wibasenswe monka mowaunsanshilwe. 24 Abe Tata, nsaka boba bowampele nabo bakekale nami kokwa kondi,+ amba batale ntumbo yami yowampele, mwanda waunsenswe kumeso kwa ñanjilo ya ino ntanda.+ 25 A Tata moloke, bine ino ntanda keikuyukilepo,+ ino ami nkuyukile,+ kadi bano nabo abayuka’mba wauntumine. 26 Nayukanya dijina dyobe kobadi kadi nkediyukanya,+ amba buswe bowaunsenswe bwikale mobadi kadi ami nami umbumo nabo.”+

18 Yesu pa kupwa kunena nabya, watamba na bandi bana ba bwanga batyibulula Musanza wa Kidelone*+ kebenda kokwa kwadi budimi, penepo aye ne bandi bana ba bwanga batwela’mo.+ 2 Ino Yudasa, yewa wamwabile, nandi wadi uyukile kokwa kuntu’kwa, mwanda Yesu wadi wibungila’ko divule na bandi bana ba bwanga. 3 Penepo Yudasa wakasela kibumbo kya basola ne bampulushi ba babitobo bakulu ne ba Bafadiseo baiya kwine’kwa na byenge ne binanu ne byabulwi kumo.+ 4 Ebiya Yesu, pa kuyuka bintu byonso byadi bya kumufikila, waenda’ko matabula kaebanena’mba: “Le i ani omukimba?” 5 Bamulondolola’mba: “I Yesu mwine Nazala.”+ Nandi webanena’mba: “Ami uno.” Ino Yudasa, yewa wamwabile, nandi wadi wimene nabo.+

6 Ino Yesu pa kwibanena’mba, “Ami uno,” bajoka kimvunda-nyuma bapona pa nshi.+ 7 Ebiya webepangula monka’mba: “Le i ani omukimba?” Nabo banena’mba: “I Yesu mwine Nazala.” 8 Yesu walondolola’mba: “Nemulombola’mba ami uno. Nanshi shi i ami omukimba, lekai bano bantu bende.” 9 Bino’bi, i mwanda wa kufikidija byobya byaanenene amba: “Ku boba bowampele, nkijimije’kopo nansha umo.”+

10 Ponkapo Shimona Petelo, mwine wadi na kipete, wasomona’kyo wakesa umpika wa kitobo mukatampe, wamutyiba kutwi kwa lundyo.+ Dijina dya umpika’wa i Makusa. 11 Ino Yesu wanena Petelo amba: “Aluja kipete mu kikwa+ kyakyo. Le nkifwaninwepo kutoma kitomeno kimpele Tata?”+

12 Penepo basola ne mukulu wa basola ne bampulushi ba Bayuda bakwata* Yesu ne kukuta bamukuta. 13 Bakamutūla bidi kwa Anasa, mwanda wadi tata muko wa Kaifasa,+ mwine wadi kitobo mukatampe mwaka’wa.+ 14 Na bubine, Kaifasa ye wadingile Bayuda amba i kya kamweno kobadi amba umo afwile bantu.+

15 Ino Shimona Petelo, ne mwanā bwanga mukwabo, wadi ulonda Yesu.+ Yao mwanā bwanga’o wadi muyukane kwa kitobo mukatampe, kadi watwelele na Yesu pamo mu kipango kya kitobo mukatampe, 16 inoko Petelo wadi wimene panja, ku kibelo.* Penepo mwanā bwanga mukwabo’wa, mwine wadi uyukene kwa kitobo mukatampe, watamba panja, wesamba na kalama wa pa kibelo ebiya watweja Petelo. 17 Penepa mwingidi mwana-mukaji wadi kalama wa pa kibelo, wanena Petelo amba: “Mwene nobe wi umo wa mu bana ba bwanga ba uno muntu?” Aye nandi amba: “Ke amipo.”+ 18 Papo bapika ne bampulushi badi bemene kufulakufula kwa mudilo wa makala obabanjile, badi bota mwanda kwadi mashika. Petelo nandi wadi wimene nabo ota mudilo.

19 Penepo kitobo mukulu waipangula Yesu myanda ya bandi bana ba bwanga ne ya bufundiji bwandi. 20 Yesu wamulondolola’mba: “Nadi nesamba patōkelela na ino ntanda. Nadi mfundijanga nyeke mu shinankonka ne mu tempelo,+ mwibungilanga Bayuda bonso, nkyadipo nena mwanda nansha umo kufula. 21 Kyoungipangwila i kika? Ipangula boba badi bateja byonadi nebasapwila. Tala! Abo bayukile byonadi nena.” 22 Aye pa kupwa kunena nabya, mpulushi umo wadi wimene’po, wakupila Yesu lupi mu mpala+ kamunena’mba: “Le ye molondolwela kitobo mukulu nankyo?” 23 Yesu wamulondolola’mba: “Shi nanena bibi, nombole* kibi kyonanena; ino shi nanena bya bine, kyowankupidila i kika?” 24 Ebiya Anasa wamutuma mukutwe kwa Kaifasa kitobo mukatampe.+

25 Kadi Shimona Petelo wadi wimene’po ota mudilo. Penepo bamunena’mba: “Mwene nobe wi umo wa mu bana ba bwanga ba uno muntu?” Aye watuna’mba: “Ke amipo.”+ 26 Umpika umo wa kitobo mukatampe, mubutule wa yewa watyibilwe kutwi na Petelo,+ wanena’mba: “Mwene nadi nakumone nandi mu budimi?” 27 Inoko, Petelo watuna monka, ponka na ponka nzolo wadila.+

28 Penepo basela Yesu kwa Kaifasa bakamutūla ku njibo ya mbikavu.+ Kwadi ke ku lubanga. Inoko abo bene kebatwelelepo mu njibo ya mbikavu, kutyina bakesubija,+ ino amba bamone mwa kudila Pashika. 29 Ebiya Pilato watambila panja pobadi kanena’mba: “I mwanda’ka omwasambila uno muntu?” 30 Nabo bamulondolola’mba: “Shi uno muntu kadipo nonga-bibi,* longa ketumufikijepo kuno kodi.” 31 Penepo Pilato webanena’mba: “Muselei banwe bene mukamutyibile mambo mungya bijila byenu.”+ Bayuda nabo bamunena’mba: “Batwe i betujidike kwipaya muntu.”+ 32 Bino’bi byadi bya kufikidija kinenwa kyanenene Yesu kilombola muswelo wa lufu lwaadi kadi pabwipi na kufwa.+

33 Penepo Pilato watwela monka mu njibo ya mbikavu, waita Yesu kamunena’mba: “Lelo wi Mulopwe wa Bayuda?”+ 34 Yesu walondolola’mba: “Lelo ubaipangula nankyo na milangwe ya abe mwine’ni, kudi bakwabo bakulombwele myanda yami?” 35 Pilato walondolola’mba: “Le ami ne Muyuda? I onka muzo wenu ne babitobo bakulu bo bakupāna kondi. Le wi mulonge bika?” 36 Yesu walondolola’mba:+ “Bulopwe bwami ke bwa ino ntandapo.+ Shi Bulopwe bwami bwadi bwa ino ntanda, longa bengidi bami badi ba kundwila’mba nakapānwa ku Bayuda.+ Ino, monka mokikadile, Bulopwe bwami kebutambilepo kuno.” 37 Penepo Pilato wamunena’mba: “Nanshi wi mulopwe?” Yesu walondolola’mba: “Abe mwine yao ubanena’mba ne mulopwe.+ Kino’ki ye kyonabutwidilwe, kadi kino’ki ye kyonaidile mu ino ntanda, amba nsapule bukamoni bwa bubine.+ Yewa ense udi ku mutamba wa bubine wivwananga diwi dyami.” 38 Pilato wamunena’mba: “Le bubine i bika?”

Pa kupwa kunena namino, watambila monka kudi Bayuda kaebanena’mba: “Ami nkimwenepo mambo mwadi.+ 39 Ne kadi, mungya kibidiji kyenu nemukutulwilanga muntu umo pa Pashika.+ Le penepo musaka nemukutulwile Mulopwe wa Bayuda, a?” 40 Batulula diwi monka, amba: “Aa ke yao muntupo, i Balabasa!” Uno Balabasa wadi kabwalāla.+

19 Ebiya Pilato wakwata Yesu wamukupila nsonde.+ 2 Basola nabo baluka kilukwa kya miba bamutenteka’kyo ku mutwe kupwa bamuvwika ne munkukumba utyilakana,+ 3 badi bāya kwadi banena’mba: “Tubaimuna,* abe Mulopwe wa Bayuda!” Kadi badi bamukupila ne mapi mu mpala.+ 4 Pilato watambila panja monka kaebanena’mba: “Talai! Nemulupwila’ye panja mwanda wa muyuke’mba ami nkimwenepo mambo mwadi.”+ 5 Penepo Yesu watambila panja, uvwele kilukwa kya miba ne munkukumba utyilakana. Pilato webanena’mba: “Talai! Au keye mwana-mulume!” 6 Inoko, babitobo bakulu ne bampulushi pa kumumona, batulula mawi amba: “Apopwe ku mutyi! Apopwe ku mutyi!”*+ Pilato webanena’mba: “Muselei banwe bene mukamwipaye,* mwanda ami nkimwenepo mambo mwadi.”+ 7 Bayuda bamulondolola’mba: “Tudi na bijila, kadi mungya bijila ufwaninwe kufwa,+ mwanda wadi witela aye mwine bu mwanā Leza.”+

8 Pilato pa kwivwana byobadi banena, po pene moyo wamukwata, 9 watwela monka mu njibo ya mbikavu kanena Yesu amba: “Le abe wi wa kwepi?” Ino Yesu ne kumulondolola mpika.+ 10 Ebiya Pilato wamunena’mba: “Abe ubapele kunondolola? Le kuyukilepo amba ami ngidi na lupusa lwa kukulekelela kadi ngidi na lupusa lwa kukwipaya?”* 11 Yesu wamulondolola’mba: “Abe kwadipo wa kwikala na lupusa nansha lumo pondi shi kekyakupelwepo kūlu. O mwanda mwine yewa waumfikija kodi udi na bubi bukatampe kutabuka.”

12 Pa uno mwanda Pilato wadi kakimbe muswelo wa kumulekelela, inoko Bayuda batulula mawi amba: “Shi ulekelele yao muntu, kudipo mulunda na Kesala. Yewa ense witela aye mwine bu mulopwe wanenena* Kesala+ bibi.” 13 Penepo Pilato pa kupwa kwivwana bino binenwa, waselela Yesu panja, washikata pa kityibilo kya mambo pa kifuko kitwa bu Mabwe Māle, ino mu Kihebelu i Ngabata. 14 Dyadi difuku dya Kulongolola+ Pashika; ke kubwipi na nsá ya busamba.* Pilato wanena Bayuda’mba: “Talai! Mulopwe wenu!” 15 Inoko, batulula mawi amba: “Mufundule! Mufundule! Apopwe ku mutyi!”* Pilato webanena’mba: “Le ngipaye mulopwe wenu?” Babitobo bakulu balondolola’mba: “Ketudipo na mulopwe mukwabo poso’nka Kesala.” 16 Penepo webapa’ye bakamwipaye ku mutyi.+

Ebiya basela Yesu baenda nandi. 17 Wasela aye mwine mutyi wa masusu,* kaenda kokwa kwitwa bu Kifuko kya Kabamba ka Mutwe,+ kitwa mu Kihebelu bu Ngolongota.+ 18 Bamupopa kwine’kwa ku mutyi+ na bantu bakwabo, yeu koku yeu koku, Yesu pa bukata.+ 19 Pilato nandi walemba kilembwa watūla’kyo ku mutyi wa masusu.* Kyadi kilembwe amba: “Yesu mwine Nazala Mulopwe wa Bayuda.”+ 20 Bayuda bavule batanga kilembwa’kya, mwanda pa kifuko pene papopelwe Yesu ku mutyi padi pabwipi na kibundi, kadi kyadi kilembwe mu Kihebelu, mu Kilatini, ne mu Kingidiki. 21 Inoko, babitobo bakulu ba Bayuda banena Pilato amba: “Kokilemba’mba, ‘Mulopwe wa Bayuda,’ ino lemba’mba wadi unena’mba, ‘Ne Mulopwe wa Bayuda.’” 22 Pilato walondolola’mba: “Kyonalemba e kyonka kyonalemba.”

23 Basola pa kupwa kupopa Yesu ku mutyi, bayata bivwalwa byandi bya pangala baabanya’byo paná, sola ne sola na byandi, kadi bayata ne kivwalwa kya munda kine. Inoko kivwalwa kya munda kyadi kyampikwa musono, kisuke kyonso tamba kūlu kufika ne kunshi. 24 Penepo kebenena abo bene na bene amba: “Ketwakisanai’kyo, twikitei bubale tuyuke shi kikekala kya ani.”+ Bino’bi i mwanda wa kufikidija kisonekwa kinena’mba: “Beabile bivwalwa byami, kadi abate kisandi kyami bubale.”+ Bine, bino’bi byo byalongele basola.

25 Inoko kubwipi na mutyi wa masusu* wa Yesu, kwadi kwimene inandi+ ne mwanabo na inandi mwana-mukaji; Madia mukaja Kolopasa ne Madia mwine Makadala.+ 26 Penepo Yesu pa kumona inandi ne yewa mwanā bwanga waadi usenswe+ bemene dya kubwipi, wanena inandi amba: “A mwana-mukaji, tala! Obe mwana!” 27 Kupwa wanena mwanā bwanga’mba: “Tala! Inobe!” Tamba kine kitatyi’kya mwanā bwanga’wa wamuselela mu njibo yandi.

28 Kupwa, Yesu paayukile amba pano bintu byonso bibapu kulongeka, wanena pa mwanda wa kufikidija kisonekwa’mba: “Naivwana kyumwa.”+ 29 Kwadi mulondo muyule vinyu isosoma mujadike kwine’kwa. Penepa basomeka kifwafwa kibute vinyu isosoma ku kamutyi ka hisopa* kebamufwenya’kyo ku kanwa.+ 30 Yesu pa kutambula vinyu isosoma’ya, wanena’mba: “Kibafikidila!”+ penepa wabandika mutwe, watūla mushipiditu.*+

31 Byodyadi difuku dya Kulongolola,+ kutyina’mba imbidi yakekala’nka ku mityi ya masusu+ mu dya Sabato (mwanda dyodya difuku dya Sabato dyadi dikatampe),+ Bayuda bakalomba Pilato amba maulu atyumunwe ne imbidi italulwe’ko. 32 Ebiya basola baiya, batyumuna maulu a muntu umbajinji ne a muntu mukwabo wadi ku mutyi kubwipi nandi. 33 Ino abo pa kwiya kudi Yesu, bamona’mba ke mufwe kala, penepo baleka kumutyumuna maulu. 34 Ino sola umo wamutapa mukobe mu mpamvu,+ ponka na ponka mwatamba mashi ne mema. 35 Kadi yewa webimwene wasapwile buno bukamoni, kadi bukamoni bwandi i bwa bine, kadi aye uyukile amba bintu byanena’bi i bya bine, amba nenu mwitabije.+ 36 I bine, bino bintu byalongekele mwanda wa kisonekwa kifikidile kinena’mba: “I kutupu mukupa wandi ukatyumunwa.”*+ 37 Kadi kisonekwa kikwabo nakyo kinena’mba: “Bakatala yewa obatapile.”+

38 Bino’bi pa kupita’po, Yosefa mwine Adimatea, mwanā bwanga umo wa Yesu, inoko wadi wa kufula mwanda wadi utyina Bayuda,+ wakalomba Pilato shi ukokeja kutalula umbidi wa Yesu, Pilato nandi wamupa kishima. Penepo waiya watalula umbidi.+ 39 Nikodema,+ yewa muntu waile dibajinji kwadi bufuku, nandi waiya uselele mpakwa misambakanye* ne aloé ilēma kintu kya midingo* katwa.+ 40 Penepo basela umbidi wa Yesu beuvungila mu bisandi bya bukonge pamo ne binunka mwenye,+ monka mwendele kibidiji kya Bayuda kya mwa kujīkila muntu. 41 Ino, ku kifuko kwine kwawaipailwe* kwadi budimi, kadi mu budimi’mwa mwadi kibundu*+ kipya kemwalādikilwe muntu. 42 Byodyadi difuku dya Kulongolola+ dya Bayuda ne kibundu’kya nakyo byokyadi pabwipi, balādika Yesu mwine’mwa.

20 Mu difuku dibajinji dya mu yenga, Madia mwine Makadala waiya ku kibundu* lubanga bwē,+ mu meso mukifīta, kadi wamona’mba dibwe i ditalulwe kala ku kibundu.*+ 2 Penepo wanyema lubilo waiya kudi Shimona Petelo ne kudi mwanā bwanga mukwabo, obadi basenswe kudi Yesu kisanso kikatampe,+ webanena’mba: “Mfumwetu abamusela’mo mu kibundu,+ kadi ketuyukilepo kobakamulādika.”

3 Ebiya Petelo ne mwanā bwanga mukwabo’wa bataluka kebenda ku kibundu. 4 Abo bonso bubidi kebenda lubilo pamo, ino mwanā bwanga mukwabo’wa wanyema lubilo kupita Petelo kadi wabadikila kufika ku kibundu. 5 Aye pa kubandamina’mo, wamona bisandi bya bukonge bilēle’mo,+ ino katwelele’mopo. 6 Ebiya Shimona Petelo nandi waiya, wamulonda, watwela mu kibundu. Kadi wamona bisandi bya bukonge bilēle’mo. 7 Kisandi kyadi ku mutwe wandi kekyadipo kilēle pamo na bipēta bikwabo, ino kyadi kivunge pakyo. 8 Penepo mwanā bwanga wabadikile kufika ku kibundu’wa nandi watwela’mo, wamona ne kwitabija waitabija. 9 Mwanda badi kebaivwanije kisonekwa kinena’mba ufwaninwe kusanguka mu bafwe.+ 10 Penepa bana ba bwanga bajokela kwabo.

11 Ino Madia wadi’nka wimene panja kubwipi na kibundu udila. Paadi udila, wabandama katale mu kibundu, 12 penepo wamona bamwikeulu babidi+ bavwele bitōka tō bashikete padi palēle umbidi wa Yesu, yeu ku mutwe yeu nandi ku maulu. 13 Kebamunena’mba: “A mwana-mukaji, le i bika byodila?” Nandi webanena’mba: “Abasela Mfumwami, kadi nkiyukilepo kobakamulādika.” 14 Pa kupwa kunena nabya, wavundamuka, wamona Yesu wimene kyaba nabya, ino kajingulwilepo amba i Yesu.+ 15 Yesu wamunena’mba: “A mwana-mukaji, le i bika byodila? I ani okimba?” Aye pa kulanga’mba i mudimi, wamunena’mba: “Mfumwami, shi i abe wamutekunanga, nombole komulādikile, nkamusele’ko.” 16 Yesu wamunena’mba: “Madia!” Aye pa kwalamuka, wamunena mu Kihebelu amba: “Laboni!” (ko kunena’mba, “Mufundiji!”) 17 Yesu wamunena’mba: “Leka kunkwata, mwanda nkyakandile kwa Tata. Ino enda kudi banabetu+ ukebalombole amba, ‘Kenkanda kwa Tata+ kadi ye Shenu, kwa Leza+ wami kadi ye Leza wenu.’” 18 Madia mwine Makadala waenda kukasapwila bana ba bwanga’mba: “Namone Mfumwetu!” Kadi webalombola byaamunenene.+

19 Byokyadi ke kyolwa difuku’dya, mu difuku dibajinji dya mu yenga, bibelo byadi bishite mbū momwa mwadi bana ba bwanga mwanda wa kutyina Bayuda, penepo Yesu waiya kaimene umbukata mwabo, kaebanena’mba: “Ndoe ikale nenu.”+ 20 Aye pa kupwa kunena nabya, webalombola makasa andi ne mpamvu.+ Ebiya bana ba bwanga basangala pa kumona Mfumwetu.+ 21 Yesu webanena kadi amba: “Ndoe ikale nenu.+ Monka mwantumine Tata,+ nami nemutume.”+ 22 Pa kupwa kunena namino webapūja umpuya kaebanena’mba: “Tambulai mushipiditu ujila.+ 23 Shi mulekele muntu e-ense bubi, nankyo bubamulekelwa; shi kemulekēlepo muntu e-ense bubi, nankyo kebumulekēlwepo.”

24 Ino Tomase,+ umo wa mu Ba Dikumi ne Babidi, wadi witwa ne bu Dipasa, kadipo nabo paile Yesu. 25 Penepo bana ba bwanga bakwabo kebamulombola’mba: “Tubamone Mfumwetu!” Ino webanena’mba: “Shi nkimwenepo biyukeno bya* misumadi mu makasa andi ne kutenga munwe mu biyukeno bya misumadi’mwa kadi ne kutenga dikasa mu mpamvu yandi,+ nabya nkiketabija’byopo nansha dimo.”

26 Ino mafuku mwānda pa kupita’po, bandi bana ba bwanga badi dikwabo mu njibo, ne Tomase wadi nabo. Yesu waiya, nansha bibelo byobyadi bishite, waimana umbukata mwabo kanena’mba: “Ndoe ikale nenu.”+ 27 Kupwa wanena Tomase amba: “Ela munwe obe pano, mona makasa ami, kadi tekuna dikasa dyobe untenge mu mpamvu, ne kadi leka kutatana,* ino itabija.” 28 Kwivwana Tomase wamutentulula’mba: “Mfumwami, Leza wami!” 29 Yesu wamunena’mba: “Ubaitabija mwanda ubaumone? Ba nsangaji i boba kebamwenepo ino baitabija.”

30 Na bubine, Yesu walongele ne biyukeno bikwabo bivule ku meso a bana ba bwanga, kebilembelwepo mu uno muvungo.+ 31 Ino bino’bi byalembelwe mwanda wa mwitabije amba Yesu ye Kidishitu, Mwanā Leza, kadi pa mwanda wa kwitabija, mukamone būmi mu dijina dyandi.+

21 Bino’bi pa kupita’po Yesu wesokwele* monka kudi bandi bana ba bwanga ku Dijiba dya Tyibileasa. Wesokwele uno muswelo. 2 Shimona Petelo, Tomase (yewa wadi witwa ne bu Dipasa),+ Natanela+ wa ku Kana wa Ngadilea, bana ba Zebede,+ ne bandi bana ba bwanga babidi bakwabo badi pamo. 3 Shimona Petelo webanena’mba: “Ami kenkapoya.” Nabo bamunena’mba: “Netu twenda nobe.” Baenda baikila mu bwato, ino bufuku’bwa kebakwetepo kantu.+

4 Inoko, pobwadi kebukaki lubanga, Yesu waimana mu nkula, ino bana ba bwanga kebajingulwilepo amba i Yesu.+ 5 Penepo Yesu webanena’mba: “A bana, le mudi na ka kudya?”* Nabo balondolola’mba: “Aa!” 6 Webanena’mba: “Tai bukonde dya ku lundyo lwa bwato musa kukwata’ko.” Nabo bata’bo, ino bakomenwa ne kwibukoka mwanda kwapile mwita mungi bininge.+ 7 Penepo mwanā bwanga obadi basenswe kudi Yesu+ wanena Petelo amba: “I Mfumwetu!” Penepa Shimona Petelo pa kwivwana’mba i Mfumwetu, wavwala* kivwalwa kyandi kya pangala, mwanda wadi mutaka,* kupwa weela pa dijiba. 8 Ino bana ba bwanga bakwabo baiya mu kabwato katyetye bakoka bukonde buyule mwita bā mwanda kebadipo kulampe na ku ntanda, kwadi ku kintu kya mametele 90* kete.

9 Abo pa kwabukila ku ntanda, bamona’ko mudilo wa makala ne mwita mutenteke’po ne mukate. 10 Yesu webanena’mba: “Letai’ko mwita umo ku omwakwata’o.” 11 Ebiya Shimona Petelo wakakanda mu bwato, wakokela bukonde ku ntanda buyule bā mwita mukatampe 153. Ino nansha byokwadi kupye mwita mungi, bukonde kebwasanikilepo. 12 Yesu webanena’mba: “Iyai mudye.” I kutupu mwanā bwanga waikele na bukankamane bwa kumwipangula’mba: “Le wi ani?” mwanda bayukile amba i Mfumwetu. 13 Yesu waiya, wayata mukate webapa’o, ne mwita nao monka na monka. 14 Uno i musunsa wa busatu+ wamwekele Yesu ku bana ba bwanga pa kupwa kusanguka mu bafwe.

15 Abo pa kupwa kudya, Yesu wanena Shimona Petelo amba: “A Shimona mwanā Yoano, le unsenswe kutabuka bino’bi?” Nandi wamulondolola’mba: “Eyo-vidye, Mfumwami, uyukile amba nkusenswe kisanso kikatampe.” Wamunena’mba: “Disha twami twana twa mikōko.”+ 16 Wamunena monka musunsa wa bubidi amba: “A Shimona mwanā Yoano, le unsenswe?” Nandi wamulondolola’mba: “Eyo-vidye, Mfumwami, uyukile amba nkusenswe kisanso kikatampe.” Wamunena’mba: “Kumba yami mikōko myana.”+ 17 Wamunena musungu wa busatu amba: “A Shimona mwanā Yoano, le unsenswe kisanso kikatampe?” Petelo wafītwa mutyima pa kumwipangula musunsa wa busatu amba: “Le unsenswe kisanso kikatampe?” Penepo wamunena’mba: “A Mfumwami, abe uyukile biyampe bintu byonso; uyukile’tu amba nkusenswe kisanso kikatampe.” Yesu wamunena’mba: “Disha yami mikōko myana.+ 18 I binebine nakulombola’mba, powadi ukidi nkasampe, wadi uvwalanga abe mwine kadi wadi wendanga konso kosaka. Ino pokanunupa, ukōlola maboko ino muntu ungi ukakuvwika ne kukuselela kokwa kokusakilepo.” 19 Wanenene nabya mwanda wa kulombola muswelo wa lufu lwakatumbija nalo Leza. Pa kupwa kunena namino, wamunena’mba: “Nonde nyeke.”+

20 Petelo waalamuka wamona mwanā bwanga obadi basenswe kudi Yesu+ ulonda, yewa waeyalele ne mu kyadi kyandi pa bidibwa bya kyolwa wanena’mba: “A Mfumwetu, i ani le mwine usa kukwaba?” 21 Penepo Petelo pa kumumona, wanena Yesu amba: “A Mfumwetu, le uno nandi?” 22 Yesu wamunena’mba: “Shi nasake amba ekale’ko kufika ne byongiya, le byabyo bikutala namani? Abe nonde nyeke.” 23 Penepa, uno mwanda wasambakana mu banabetu amba uno mwanā bwanga kakafupo. Inoko, Yesu kamunenenepo amba kakafupo, aa, ino wanenene amba: “Shi nasake amba ekale’ko kufika ne byongiya, le byabyo bikutala namani?”

24 Uno’u ye mwanā bwanga+ uleta buno bukamoni bwa bino bintu ne walembele bino bintu, kadi tuyukile amba bukamoni bwandi i bwa bine.

25 Na bubine, kudi ne bintu bikwabo bivule byalongele Yesu, shi byadi amba i bilembwe kamo ne kamo, nanga’mba, ne ino ntanda mine keyadipo ya kumona kyaba kya kubwana mivungo ya mikanda milembe.+