MUKANDA UMBAJINJI WA PETELO

1 Ami Petelo, mutumibwa+ wa Yesu Kidishitu, ku beni ba lupito bakusankene koku ne koku mu Pontusa, mu Ngalatea, mu Kapodosa,+ mu Azia, ne mu Bityinia, kudi boba batongelwe 2 mwendele kuyuka kuyukile kala Leza Tata,+ na kupandulwa na mushipiditu,+ mwanda wa kwikala na kikōkeji ne kukuswa mashi a Yesu Kidishitu:+

Kanye ka ku buntu bitupu ne ndoe bivudijibwe komudi.

3 Leza Shandya Mfumwetu Yesu Kidishitu atendelwe, mwanda mwendele lusa lwandi lukatampe wetubutwile dipya+ twikale na lukulupilo lūmi+ kupityila ku kusangulwa kwa Yesu Kidishitu mu bafwe,+ 4 tutambule bupyani kebubolapo, bwampikwa disubi kadi kebufumbapo.+ I bwimubīkilwe mūlu,+ 5 banwe balaminwe na bukomo bwa Leza kupityila ku lwitabijo mwanda wa lupandilo lutengele kusokolwa mu kyaba kya ku mfulo. 6 Pa mwanda wa kino’ki musangalanga bikatampe, nansha byomujingwa mutyima na matompo palapala mu kitatyi kityetye,+ 7 amba kutompibwa kwa mwikadile lwitabijo lwenu,+ lwine lwa mvubu mikatampe kutabuka olo* yonekanga nansha byoitompibwanga* na mudilo, kulete mitendelo ne ntumbo ne bulēme pa kusokolwa kwa Yesu Kidishitu.+ 8 Nansha byokemwamumwene kashā, banwe’ko mumusenswe. Nansha byokemumumwenepo pano, ino mulombolanga lwitabijo mudi aye kadi musangalanga bikatampe nsangaji keineneka kadi ya ntumbo, 9 pomufikila pa kitungo kya lwitabijo lwenu, ke lupandilo lwenu*+ kadi.

10 Pa mwanda wa luno lupandilo, bapolofeto bene bānenene myanda ya kenu kanye ka ku buntu bitupu, bādi bepangula na kininga ne kukimba na katentekeji.+ 11 Bādi bakimbakimba nyeke kuyuka i kitatyi’ka ne i kyaba’ka, kine kyadi kibalombola mushipiditu udi munda mwabo myanda ya Kidishitu+ powādi kala usapula bukamoni bwa masusu a Kidishitu+ ne ntumbo yadi ya kulonda’po. 12 Kyebāsokwedilwe amba kebādipo beingidila abo bene, aa, ino i banwe bobādi bengidila pa mwanda wa bino byemulombolwa pano na boba bemusapwidile myanda miyampe na mushipiditu ujila watuminwe mūlu.+ Ino myanda’i, bamwikeulu basakanga bininge kujingulula’yo.

13 Nanshi longololai ñeni yenu mwanda wa mingilo;+ lamai milangwe yenu mibwane senene;+ kulupilai kanye ka ku buntu bitupu kakemulombolwa pa kusokolwa kwa Yesu Kidishitu. 14 Byomudi bana ba kikōkeji, lekai kulonga bintu* mwendele bya kusakasaka byomwadi nabyo pa kala pomwadi kemwayukile kintu, 15 ino ikalai bajila mu mwikadilo wenu onso pamo bwa yewa Mwine Ujila wemwityile,+ 16 mwanda i kilembwe amba: “Mufwaninwe kwikala bajila, mwanda amiwa ne ujila.”+

17 Kadi, shi mwitanga Tata mwine utyibanga mambo pampikwa mboloji+ mwendele mingilo ya muntu ne muntu, mwiendejei na moyo+ kitatyi kyomushikete mu ntanda bu ba lupito. 18 Mwanda muyukile amba ke na bintupo bibola, shi ndalama shi olo, byomwanyongolwelwe*+ nabyo ku wenu mwikadilo wa mu būmi wa bituputupu wemupyanikile bakulutuba benu.* 19 Ino i na mashi malēme,+ pamo bwa a kana ka mukōko ka kubulwa kakoba ne kampikwa dikeme,+ ke a Kidishitu+ kadi. 20 Bine, aye wāyukilwe kala kumeso kwa ñanjilo ya ino ntanda,+ ino wasokwelwe ku mfulo kwa bitatyi pa mwanda wenu.+ 21 Kupityila kudi aye mwi betabije mudi Leza,+ mwine wamusangwile mu bafwe+ ne kumupa ntumbo,+ amba mwitabije ne kukulupila mudi Leza.

22 Pano pomwetōkeja banwe bene* na kikōkeji kyomukōkele bubine kine kyaleta kisanso kya bu bana na bana kyampikwa buzazangi,+ mwisanswei banwe bene na bene bininge ne mutyima umo.+ 23 Mwanda mwabutwilwe dipya,+ ke na lukunwapo lubola, aa, ino i na lukunwa*+ kelubolapo, kupityila ku kinenwa kya Leza mūmi kadi wa nyeke.+ 24 Mwanda “ngitu yonso idi* bwa biyombo, kadi ntumbo yayo yonso idi bwa maluba a mu ntanda; biyombo byūmanga, ne maluba nao akūkukanga, 25 ino kinenwa kya* Yehova* akyo kilādilanga nyeke.”+ Kadi kino “kinenwa”* i myanda miyampe yobemusapwidile.+

2 Nanshi fundulai bibi byonso+ ne bongojani ne buzazangi ne kwabila ne miswelo yonso ya kunenena bantu bibi. 2 Pamo bwa bana ba lukeke,+ abilai bininge mabele onkaonka* a kinenwa, amba emukwashe mutamine ku lupandilo,+ 3 wivwane mwi batompe* amba Mfumwetu udi na kanye.

4 Pomwiya kwadi, aye dibwe dyūmi dyapelelwe na bantu,+ ino adyo ditongwe kadi dilēme kudi Leza,+ 5 banwe nenu, pamo bwa mabwe mōmi, mūbakwanga kemudi njibo ya ku mushipiditu+ amba mwikale babitobo bajila, mwanda wa kulambula bitapwa bya ku mushipiditu+ bitabijibwa na Leza kupityila kudi Yesu Kidishitu.+ 6 Mwanda Kisonekwa kinena’mba: “Talai! Naala mu Ziona dibwe ditongwe, dibwe dilēme dya difinko dya kyalwilo; kadi i kutupu muntu ulombola lwitabijo mu adyo ukatyumukwa mutyima* nansha dimo.”+

7 Nanshi, i kudi banwe kwadi mulēme, mwanda mwi betabije; inoko ku boba bampikwa kwitabija, “dibwe dyapelelwe na bōbaki,+ e dyo dyaalamuka ke dibwe dinedine dya difinko”*+ 8 ne “dibwe dikukaja ne dibwe diponejañana.”+ Abo bakukalanga mwanda kebakōkelepo kinenwa. Kino’ki kyo kibatongēlwe. 9 Ino banwe mwi “bantu batongwe, butobo bwa bulopwe, muzo ujila,+ bantu ba kintu kya pa bula,+ amba musapule pi na pi binengele”+ bya* Yewa wemwityile ku fukutu mwende ku kitōkeji kyandi kya kutendelwa.+ 10 Mwanda pa kala kemwadipo bantu ba Leza,+ ino pano mubaikala bantu bandi; pa kala kemwafwidilwepo lusa, ino pano mubafwilwa lusa.+

11 A baswedibwe, nemwisāshila byomudi beni kadi ba lupito+ mwilamei nyeke ku bya kusakasaka bya ngitu+ bilwa nenu* divita.+ 12 Ikalai kyaba kyonso na mwikadilo mulumbuluke mu bantu ba mizo,+ amba pobemunena’mba mwi banonga-bibi, bemwene abo bene mingilo yenu milumbuluke,+ penepa batumbije Leza mu difuku dyandi dya kupempula.

13 Pa mwanda wa Mfumwetu, kōkelai kintu kyonso kilongelwe* na bantu,+ shi mulopwe+ mwanda i muntu utabukile bukatampe, 14 nansha bambikavu bu bantu batuminwe na aye mwanda wa kupa banonga-bibi mfuto ne kutendela boba balonga biyampe.+ 15 Mwanda kiswa-mutyima kya Leza i kino amba, pa kulonga biyampe, mūbije* mīsambo ya bulembakane ya bantu bampikwa ñeni.+ 16 Ikalai bu banapabo,+ kemwakingidijai bwanapabo bwenu bu kintu kya kupūta* bilongwa bibi,+ ino i bu bapika ba Leza.+ 17 Lēmekai bantu ba miswelo yonso,+ sanswai kisaka kyonso kya banabetu,*+ tyinai Leza,+ lēmekai mulopwe.+

18 Bengidi bekale kukōkela bamfumwabo na kityino kyonso kifwaninwe,+ ke enkapo boba bayampe kadi ba mutyima unekena, ino i ne boba bakomo kusangaja bene. 19 Mwanda i kisangaja shi muntu ūminina byamalwa* ne kususulwa pampikwa mambo pa mwanda wa mutyima wandi wa mundamunda ku meso a Leza.+ 20 Mwanda le mukekala na ntumbo’ka shi mūminina pomukupilwa pa mwanda wa bubi bomulongele?+ Ino shi mūmininanga masusu pa mwanda wa kulonga bilumbuluke, kyakyo i kintu kisangaja Leza.+

21 Bine, kuno’ku e komwaityilwe, mwanda nansha ke Kidishitu mwine wemususukīle,+ wemushila kimfwa mwanda wa mulonde senene mu mayo andi.+ 22 Kalongelepo bubi,+ nansha bongojani kutanwa mu kyakanwa kyandi mpika.+ 23 Pobadi bamutuka mutonko,+ kadipo waluja mutonko.+ Paadi ususuka,+ kadipo ukanina muntu, ino wadi witūla mu makasa a Yewa mwine utyibanga mambo+ moolokele. 24 Waselele bubi bwetu+ mu ngitu yandi aye mwine ku mutyi,*+ mwanda wa tufwe* ku bubi, ne kwikala bōmi ku boloke. Kadi “na bilonda byandi mubabelulwa.”+ 25 Mwanda mwadi pamo bwa mikōko, mwenda mulumbakana,+ ino pano mubajokela kudi mukumbi+ kadi mutadi wa myuya yenu.*

3 Ne banwe bakaji nenu mo monka, kōkelai bininge balume benu,+ amba shi kudi bamo kebakōkelepo kinenwa, banekenibwe pampikwa kinenwa kupityila ku mwikadilo wa bakaji babo,+ 2 mwanda bemwenanga abo bene mwikadilo wenu wampikwa disubi+ pamo ne bulēme bukatampe. 3 Kwineñenya kwenu kekwakikala kwa panja—kwa kubanda nywene ne kuvwala bya kwidyangula nabyo bya olo+ nansha bisandi bilumbuluke— 4 ino kwikale kwa muntu mufyame wa mutyima mu kwineñenya kekubolapo kwa mushipiditu utalala+ ne mutūkanye, mwine wa bulēme bukatampe ku meso a Leza. 5 Mwanda mo mwādi mwineñenenyanga bana-bakaji bajila ba pa kala bādi bakulupile mudi Leza, koku bakōkele bininge balume babo, 6 pamo bwa Sala wādi ukōkele Abalahama, umwita bu mfumwami.+ Kadi banwe mubaikala bandi bana, wivwane mulonge nyeke biyampe ne kukwatwa moyo mpika.+

7 Banwe balume nenu mo monka, ikalai nabo nyeke mwendele buyuki.* Mwibapei bulēme+ mwanda i kipungwa kya bukomo butyetye bininge, ke mwana-mukaji kadi, ke-pantu nabo i bampyana bakapyana nenu+ pamo buntu bukatakata bwa būmi, kutyina’mba milombelo yenu yakakalakanibwa.

8 Shi ke pano, banwe bonso ikalai na ñeni imo,*+ na mutyima wa kulangila bakwenu, na kisanso kya bu bana na bana, na mutyima wa lusalusa,+ ne na kwityepeja.+ 9 Kemwakilubulai kibi ku kibi+ nansha mutonko ku mutonko.+ Ino eselai dyese,+ mwanda kino ye kyomwaityīlwe, amba mupyane dyese.

10 Mwanda “yewa ense usaka kusanswa būmi ne kumona mafuku mayampe, ufwaninwe kulama ludimi lwandi ku bibi+ ne milomo yandi ku kwisamba bya bongojani. 11 Avundamine bibi,+ alonge biyampe;+ akimbe ndoe ne kulondalonda’yo.+ 12 Mwanda meso a Yehova* adi pa boloke, matwi andi nao evwananga kuzenza kwabo,+ ino mpala ya Yehova* ilwanga na boba balonga bibi.”+

13 Bine, i ani le ukemusanshija shi mupyasakenine byobya biyampe?+ 14 Ino nansha shi mususuke pa mwanda wa boloke, mwi ba nsangaji.+ Inoko, kemwakityinai byobatyinanga,* nansha kuvutakanibwa.+ 15 Ino pandulai Kidishitu mu mityima yenu bu Mfumwenu, mwiteakenye mafuku onso kwishintulwila ku meso a muntu ense wimwipangula kine kyomwikadile na lukulupilo, ino longai namino na butūkanye+ ne bulēme bukatampe.+

16 Ikalai kyaba kyonso na mutyima wa mundamunda muyampe,+ amba mu byonso mobemunenena bibi, boba bemunenena bibi bafwijibwe bumvu+ mwanda wa mwikadilo wenu muyampe byomudi balondi ba Kidishitu.+ 17 Ke-pantu i kipite buya kususuka mwanda muloñanga biyampe,+ shi kiswa-mutyima kya Leza kibaitabija’byo, kupita’ko kususuka mwanda muloñanga bibi.+ 18 Mwanda Kidishitu wafwile dimo kupwididile pa mwanda wa bubi,+ muntu moloke pa mwanda wa bakondame,+ amba emufikije kudi Leza.+ Waipailwe mu ngitu,+ ino wasangulwa mu mushipiditu.+ 19 Kadi mu uno muswelo waendele, wasapwila mishipiditu mu kifungo,+ 20 yoya yātombokele pa kala kitatyi kyādi kilaije Leza na mutyima mutūke* mu difuku dya Noa,+ papo safina upungwa,+ mwine mwāpandīle bantu batyetye ku mema, ko kunena’mba myuya* mwānda.+

21 Lubatyijo, lwine ludingakene na kino, nalo lwimupandijanga, (ke na kutalulapo busala bwa ngitu, aa, ino i na kulomba Leza mutyima wa mundamunda muyampe),+ kupityila ku lusangukilo lwa Yesu Kidishitu. 22 Aye udi ku kuboko kwa lundyo kwa Leza,+ mwanda waendele mūlu, kadi bamwikeulu ne ba lupusa ne bya bukomo byatūdilwe munshi mwandi.+

4 Kidishitu byaasusukile mu ngitu,+ banwe nenu mwilumbilei mulangilo umo onka;* mwanda yewa ususuka mu ngitu waleka bubi,+ 2 amba ekale na būmi kitatyi kyamushadila’ko mu ngitu, mwanda wa kulonga kiswa-mutyima kya Leza,+ ke bisakasakapo bantu,+ aa. 3 Mwanda kitatyi kyapita kibemubwana kyomwadi mufikidija kiswa-mutyima kya mizo+ pomwadi mulonga bilongwa bya kwiendeja pampikwa bumvu,* bilokoloko bya kubulwa kwibeja, mutomeno-mpata, mafetyi mabimabi,* kutomatoma mālwa mangi, ne butōtyi bwa bilezaleza bujilula bijila.+ 4 Bavutakanibwanga ñeni pa kumona’mba kemukyendangapo nabo pamo mu mwiendelejo mubole wa bya bulongelonge, o mwanda bemunenena bibi.+ 5 Ino bano bantu bakeshintulwilanga kudi mwine utengele kutyiba mambo a bōmi ne bafwe bene.+ 6 I bine, e kyo kyasapwidilwe myanda miyampe ne ku bafwe bene,+ amba nansha byobatyibilwa mambo mu ngitu na mumweno wa bantu, bekale na būmi mwendele mushipiditu na mumweno wa Leza.

7 Inoko mfulo ya bintu byonso ibafwena pabwipi. Nanshi ikalai na ñeni mibwane,+ kadi tai’ko mutyima* pa mwanda wa milombelo.+ 8 Kutabukidila, mwisanswei bininge banwe bene na bene,+ mwanda buswe bupūtanga milwi ne milwi ya bubi.+ 9 Ikalai na kizaji banwe bene na bene pampikwa kwiuningauninga.+ 10 Mungya mutambwidile muntu ne muntu kyabuntu, ingidijai’kyo mwanda wa kwiingidila banwe bene na bene byomudi batulama balumbuluke ba kanye ka ku buntu bitupu ka Leza, kalombolwa mu miswelo palapala.+ 11 Shi kudi wisamba, nankyo esambe na aye wisamba binenwa bya kwa Leza; shi kudi wingila, nankyo engile mwendele bukomo bupāna Leza;+ amba mu bintu byonso Leza atumbijibwe ntumbo+ kupityila kudi Yesu Kidishitu. Ntumbo ne bukomokomo i byandi nyeke ne nyekeke. Amena.

12 A baswedibwe, kemwakatulumukai matompo makomokomo adi bwa mudilo emutana,+ pamo bwa kintu kyeni kyemufikila. 13 Inoko, sangalai’nka kusangala+ mwanda mususukanga masusu a Kidishitu,+ amba musepelele ne kusangala bininge ne mu kitatyi kikasokolwa ntumbo yandi.+ 14 Shi mufutululwanga* pa mwanda wa dijina dya Kidishitu, mwi ba nsangaji,+ mwanda mushipiditu wa ntumbo, bine, mushipiditu wa Leza, udi pomudi.

15 Inoko, kekwakekala momudi’mo muntu nansha umo wa kususuka mwanda i ntapañani nansha ngivi nansha nonga-bibi nansha muntu wiela mu myanda ya bantu bakwabo.+ 16 Ino shi kudi ususuka mwanda i mwine Kidishitu, yao kakifwa bumvu,+ ino atumbije nyeke Leza paselele dino dijina. 17 Mwanda kino i kitatyi kitungwe kya butyibi kushilwila pa njibo ya Leza.+ Ino shi bubashilula bidi padi batwe,+ le bikafulanga namani ku boba kebakōkelapo myanda miyampe ya Leza?+ 18 “Kadi shi moloke upandanga na makambakano, le bikekala namani ku muntu wampikwa bwine Leza ne kipya-mambo?”+ 19 O mwanda nanshi, boba basusuka mwendele kiswa-mutyima kya Leza betūle* nyeke abo bene* mu makasa a Umpangi wa binebine koku balonga biyampe.+

5 Nanshi, byondi mukulumpe mukwenu, kamoni wa masusu a Kidishitu ne wa kwiabila nandi yoya ntumbo ikasokolwa,+ nesāshila* bakulumpe badi mu bukata mwenu amba: 2 Kumbai luombe lwa Leza+ lomulelele, pomwingila bu batadi,* ke na kuningilwapo, aa, ino i na mutyima tō ku meso a Leza;+ ke na kusanswapo kamweno ka budimbidimbi,+ ino i pampikwa nsengwa; 3 ke na kutādilapo boba bekele bu bupyani bwa Leza,+ ino i na kwikala bimfwa bya kulondela’po luombe.+ 4 Kadi mukumbi mukata+ pa kumweka, mukatambula kilukwa kya ntumbo kekifumbapo.+

5 Banwe bansongwalume nenu mo monka, kōkelai bininge batame.*+ Ino banwe bonso, vwalai* kwityepeja* banwe bene na bene, mwanda Leza ulwanga na boba bezunzula, ino upānanga kanye ka ku buntu bitupu ku boba betyepeje.+

6 Nanshi mwityepejei banwe bene munshi mwa kuboko kukomokomo kwa Leza, amba emuzunzule mu kitatyi kifwaninwe,+ 7 koku mwela kuzumbazumba*+ kwenu konso kwadi, mwanda aye wimutele mutyima.+ 8 Lamai ñeni yenu mibwane, tadijai!+ Walwana nenu, Dyabola, unangakananga koku ne koku pamo bwa ntambo ubuluma, ukimba wa kubokota.*+ 9 Ino mukomenei,+ mwimanije pototo mu lwitabijo, pa kuyuka’mba kisaka kituntulu kya banabenu* mu ino ntanda kifikilwanga na masusu amo onka.+ 10 Ino banwe pa kupwa kususuka kitatyi kityetye, Leza wa kanye konso ka ku buntu bitupu, mwine wemwityile ku ntumbo ya nyeke+ mu bumo na Kidishitu, aye mwine ukavuya kufundijibwa kwenu. Ukemuningija,+ ukemukomeja,+ ukemushimatyija pototo. 11 Bukomokomo bwikale kwadi nyeke ne nyeke. Amena.

12 Nemulembela binenwa bityetye kupityila kudi Shivanusa,*+ omona ami bu mwanetu mukōkele, mwanda wa kwimukankamika ne kwimupa bukamoni busumininwe amba kano i kanye ka ku buntu bitupu ka bine ka Leza. Imanijai’mo pototo. 13 Yewa* udi mu Babiloni, mutongwe pamo bwa banwe, wemwimuna, ne Mako+ wami mwana nandi wemwimuna. 14 Mwiimunei banwe bene na mififyo ya buswe.

Ndoe ikale nenu banwe bonso badi mu bumo na Kidishitu.