Shapita 17
Kujoka kwa Kristu—I kumweke muswelo’ka?
“NSA KWIYA DIKWABO.” (Yoano 14:3) Uno o mulao walaile Yesu batumibwa bandi, pādi nabo pamo bufuku bwamfulo kumeso kwa lufu lwandi. Padi nobe ukokeja kwitabija’mba kekwaikele kitatyi nansha kimo kisakibwa ndoe, kubulwa misongo ne būmi bulumbuluke, pamo na kino kyetu kitatyi kyotudi’mo dyalelo. Kujoka kwa Kristu, mu lupusa lwandi lwa bulopwe, kukaletelanga bantu bino bintu byonso. Ino, lelo Kristu ukajokanga muswelo’ka? I ba ani bakamumona, ne bakamumonanga mu muswelo’ka?
2 Pa kujoka, Kristu kayangapo kwikala pano pantanda. Ino, boba bakabikala nandi pamo bu balopwe, ye abo’ko bafwaninwe kwenda kukekala nandi pamo momwa mūlu. Yesu walombwele batumibwa bandi amba: “Nsa kwiya dikwabo kwimutambwila ko ndi, amba ko ngikele ami ne banwe mwikale konka.” (Yoano 14:3) Nanshi, pa kujoka kwa Kristu, boba batekunwa mwanda wa kwenda mūlu, balamukanga ke bipangwa bya ku mushipiditu ne bakokeja kumona Kristu mu umbidi wandi wantumbo, wa kumushipiditu. (1 Kodinda 15:44) Boba bakubulwa kwenda mūlu, lelo nabo bakokeja kumona Kristu pa kujoka kwandi?
MWANDA’KA KAKOKEJAPO KUJOKA NA NGITU YA BU MUNTU
3 Kadi ka mu bwine bufuku’bwa, Yesu walombwele batumibwa bandi’mba: “Kekukidipo kadi kitatyi kilampe, ba pano pantanda kebakinkamone po.” (Yoano 14:19, Evangelyo ya Yezu Kristu) “Ba pano pantanda,” kishintulula’mba i bantu. Pa kino, Yesu walombwele patōka’mba pa kupwa kwa kukandila’ye mūlu, bantu ba pano pantanda kebādipo kadi bakukamumona dikwabo. Mutumibwa Polo wasonekele’mba: “Nansha shi twādi tuyukile Kristu enka ku ngitu kete, nanshi pano ketukimuyukilepo’nka nankyo kete, enhe.”—2 Kodinda 5:16, MB.
4 Nansha nankyo, inoko bantu bavule bakulupile’mba Kristu ukajokanga enka na ngitu ya bu muntu yaipailwe nayo’ya, ne amba bonso ba pano pantanda bakamumonanga. Inoko, Bible unenanga’mba Kristu ukajokanga mu ntumbo na bamwikeūlu bonso, koku ushikete “pa lupona lwandi lwa ntumbo.” (Mateo 25:31) Shi Yesu wādi ufwaninwe kwiya kushikata pa lupona lwa pano pantanda mu bu muntu, nankyo kitenta kyandi kyādi kya kwikala kityetye kutabuka kya ba mwikeūlu. Ino, aye wiyanga bu kipangwa kya bukomo bukatampe ne kya ntumbo mikatampe kutabuka bano bana ba Leza bonso ba ku mushipiditu. Ne pa kino, pamo ka na bwa bano bana ba Leza ba kumushipiditu, nansha ke aye mwine kakokejapo kumweka.—Fidipai 2:8-11.
5 Ku mutamba mukwabo nao, pano ke papite ne kubwipi kwa myaka 1 900 ne musubu, Yesu waikele kwitūkija kunshi bininge, mwanda wa kwikala bu muntu ne kupana būmi bwandi bubwaninine bu kinkulwa, pamwanda wetu. Wanene’mba: “Mukate mwine o nkapana ami i mubidi wami, o nkapanina ku būmi bwa ba pano pantanda.” (Yoano 6:51) Yesu waikele kupana umbidi wandi wa misunya bu kitapwa pamwanda wa bantu. Lelo kino kinkulwa kyādi kya kwikala na kamweno ka kuladila mubula bwa kitatyi kilampe? Mutumibwa Polo ulondolola’mba: “Twapandwilwe’mo pa kwelwa kwa ngitu ya Yesu Kristu dimo dyonka kete.” (Bahebelu 10:10) Byāpwile kala kupana ngitu yandi ya misunya pamwanda wa būmi bwa bantu ba pano pantanda, bine Kristu kakikokejapo kadi kwiivwala monka ne kwiya pano pantanda mu bu muntu. Buno bo buluji bukatampe bwa kakokejejapo kadi kwiya pano pantanda na ngitu ya bu muntu, mwanda wapwile kala kwiipana bu kitapwa musunsa umo kete.
UMBIDI WANDI WA MISUNYA KAKANDĪLEPO NAO MŪLU
6 Bantu bavule bafwatakanyanga’mba Kristu wakandile mūlu na umbidi wandi wa misunya, amba mwanda pāsangwilwe, umbidi wandi kewatenwepo mu kibundu. (Mako 16:5-7) Kadi, kunyuma kwa lufu lwandi, wamwekēle bandi bana-bwanga na umbidi wa misunya mwanda wa kwibalombola bukamoni’mba binebine wādi mūmi. Difuku dimo, wafikile ne kukunena mutumibwa Tomase ele kuboko kwandi mu lubavu, mwanda wa etabije’mba bine i musanguke. (Yoano 20:24-27) Lelo buno ke bukamonipo bulombola patōka’mba Kristu wasangwilwe enka na owa umbidi wasuswilwe nao’wa?
7 Mhm, Bible ulombolanga patōka’mba: “Kristu nandi, wafwila bantu dimo dyonka pa mwanda wa bubi bwabo . . . Waipaibwe ngitu, wafwa, ino ku [mushipiditu] waikadijibwa mūmi.” (1 Petelo 3:18, MB) Bantu ba ngitu ya mashi ne misunya kebakokejapo kwikala mūlu. Bible wisambila pa lusangukilo lutala pa būmi bwa momwa mūlu’mba: “Kyakuninwe kya ngitu ya bu-muntu; kyasangulwa ke ngitu ya bu-mushipiditu. . . . Mwita [misunya, NW] ne mashi kebikamonepo kupyana bulopwe bwa Leza.” (1 Kodinda 15:44-50) Enka bipangwa bya kumushipiditu kete, bidi na ngitu ya kumushipiditu, ye abyo kete bikokeja kwikala mūlu.
8 Umbidi wa Yesu wa misunya, lelo walongelwe namani? Bana-babwanga, lelo kebeutenepo mu kibundu mutupu’o? Eyo, mwanda Leza weutalwile’mo. I kika kyalongēle Leza uno muswelo? Kulonga uno muswelo kwafikidije myanda yasonekelwe kala mu Bible. (Mitoto 16:10; Bilongwa 2:31) Yehova wamwene bu wādi ufwaninwe kutalula umbidi wa Yesu mu kibundu, pamo ka na mwekilongele pa kala na umbidi wa Mosesa. (Kupituluka 34:5, 6) Shi umbidi wa Yesu walekelwe mu kibundu, bandi bana-babwanga kebaswilepo kwitabija’mba bine wasangulwa, mwanda mu kyokya kitatyi’kya kebādipo na ñeni mibwaninine ya kwivwanija bintu bya kumushipiditu.
9 Ino, byakudije Tomase kuboko kwandi mu lubavu lwa Yesu, lelo buno ke bukamonipo bulombola patōka’mba wasangwile enka na umbidi obamupopele nao pa mutyi’wa? Mhm, Yesu wavwele ngitu ya bu muntu, pamo ka na mwekilongele bamwikeūlu mu kitatyi kya pa kala. Wavwele umbidi wa bipunzu bipunzu mwanda wa kufikija Tomase ku kwitabija. Wamwekele bu muntu wabine, wadi ukokeja kudya, kutoma, pamo ka na bamwikeūlu batundailwe na Abalahama’ba.—Ngalwilo 18:8; Bahebelu 13:2.
10 Nansha byelombwele Yesu kudi Tomase mu umbidi wa muswelo umo na owa wasuswilwe nao, inoko wavwele imbidi mikwabo mishileshile pa kwilombola ku bandi bana-babwanga. Omwanda Madia Mandelena, kajiwilepo Yesu, wafwatakanya’mba i kidimye wa mu budimi bwa mboka. Mu byaba bimo bimo, bandi bana-babwanga kebamujiwilepo ku ñanjilo; ne kyebakweshe bamujiule’mba i aye, ke wādipo mumwekelo wa mpala yandi mhm, kyadi kishima nansha kilongwa kampanda.—Yoano 20:14-16; 21:6, 7; Luka 24:30, 31.
11 Umbula bwa mafuku makumi aná alondelepo kunyuma kwa lusangukilo lwandi, Yesu wamwekele bandi bana-babwanga mu umbidi wa misunya. (Bilongwa 1:3) Kupwa wakanda mūlu. Inoko, padi bakwabo bakokeja kwiipangula’mba: ‘Bamwikeūlu babidi batenwepo, lelo kebalombwelepo batumibwa’mba uno Kristu omwamona “wemutekunwa mūlu, monka mwāendela’mwa kadi e monka mwākaīla” ’? (Bilongwa 1:11) I amo, ino jingululai senene, banēne’mba enka mwāendela’mwa kadi e monka mwākaīla,” kebānenepo’mba ukayanga enka mu mwine umbidi’wa. Yesu waendele muswelo’ka? Waendele talala, ne pa kubulwa kwimwekeja ku bantu bonso. I enka batumibwa bandi kete, ye abo bāyukile uno mwanda kasuku kabo.
12 Ivwana mushintulwila Bible muswelo wakandīle Yesu mūlu: “Abo ke babandila, ino dikumbi dyaiya dyamusela kebakimumone.” (Bilongwa 1:9) Yesu pādi wenda ulobelela mu lwelēle, dikumbi dyaile kumujika, dyakankaja batumibwa bandi kumumona, kakanda pa kubulwa kumweka. Wakandile mūlu na umbidi wandi wa kumushipiditu. (1 Petelo 3:18) Muswelo umo onka, kujoka kwandi kukekalanga kwakubulwa kumweka, mwanda wiyanga mu ngitu ya kumushipiditu.
MESO A BONSO ĀDI AKUMUMONA MUSWELO’KA?
13 Lelo pano, i muswelo’ka otukokeja kwivwanija binenwa bidi mu Kusokwelwa 1:7? Mutumibwa Yoano wasonekele’mba: “Talaipo bidi nanshi byāiya umakumbi, ne meso onso akamumonanga ne boba bamutapile; kadi bisaka byonso bya pano pantanda bikamuyoyokota miyoa.” Kumona kwisambilepo Bible kuno, ke kwakumonapo na meso a umbidi, ino i muswelo wa kujingulula nansha kwivwanija. Shi muntu wajingulula nansha waivwanija mwanda kampanda, ukokeja kunena’mba ‘namone.’ Na bubine, kadi Bible imwisambile ne pa “meso a mutyima.” (Efisesa 1:18) Shi ke pano, kishima “meso onso akamumonanga” kishintulula’mba bantu bonso bakajingululanga ne kwivwanija’mba bine Kristu udipo.
14 Bantu “bamutapile,” kebakube bonso, kekukidipo nansha umo pano pantanda. I kyelekejo kya bantu ba mu kino kyetu kitatyi basusula bana-babwanga ba Kristu, na kwiula milongelo ya bantu ba mu myaka katwa imbajinji. (Mateo 25:40, 45) Pano pano ponka, Yesu ukonakanyanga bano bantu babi. Baikele kudyumunwa. Pa kabwana kitatyi kya konakanibwa, “bakamonanga” nansha kujingulula myanda ikapita, ne bakashilulanga kuyoyokota.
KRISTU, LELO UKAJOKELANGA PANO PANTANDA?
15 Kishima kujoka, kekidipo nyeke na buluji bwa kutaluka kwenda. Kimfwa, shi muntu ubelanga bininge kasake kufwa, shi waivwana biyampe, bekalanga banena’mba “wajokela ku būmi.” Nansha mulopwe wādi ubikele pakala’mba “wajokela mu bulopwe.” Muswelo umo onka, Leza walombwele Abalahama’mba: “Nkajokela kodi pa kufika mwaka’wa, ne Sala ukabutulanga mwana mwana-mulume.” (Ngalwilo 18:14; 21:1) Kujoka kwa Yehova kwādi kushintulula kutá mutyima wandi kudi Sala mwanda wa kufikidija mulao wandi.
16 Muswelo umo onka, kujoka kwa Kristu, kekushintululangapo’mba usa kujokela pano pantanda, ino kushintulula’mba ukatandabulanga lupusa lwandi lwa bulopwe kufikija ne pano pantanda ne kwipatá mutyima bininge. Kino kekimulombengapo ashiye bidi lupona lwandi lwa bulopwe momwa mūlu. Ka na motwekimwenine kala, bukamoni bwa mu Bible bulombolanga’mba kitatyi kyatungilwe na Leza kyādi kifwaninwe kujoka Kristu ne kushilula kubikala, kyabwene mu mwaka wa 1914. Kino kyo kitatyi kyaelelwe luno lubila momwa mūlu, amba: “Pano kubaiya lupandilo, ne bukomo, ne bulopwe bwa Leza wetu, ne lupusa lwa Kristu wandi.”—Kusokwelwa 12:10.
17 Kwiya kwa Kristu byokudi kwa kubulwa kumweka, ino lelo kukokeja kuyukwa muswelo’ka? Kristu aye mwine wetupele “kiyukeno” kyakuyukilapo kwiya kwandi’mba udipo inoko kwa kubulwa kumweka ne amba mfulo ya ntanda keidi pabwipi. Tujingululei pano kino “kiyukeno.”
[Bipangujo]
1. (a) I mulao’ka walaile Kristu? (b) Mwanda’ka ufwaninwe kujoka?
2. Pa kujoka kwandi, i kwepi kukatula Kristu bandi bana-babwanga bashingwe-māni, ne batumibwa bandi? (b) Bakekalanga na ngitu ya muswelo’ka?
3. I bisonekwa’ka bya mu Bible bilombola’mba bantu kebakokejapo kadi monka kukamona Kristu?
4. I kika kilombola’mba Kristu ujokanga bu muntu wa ku mushipiditu, wabukomo bukatampe, ne pakubulwa kumweka?
5. Mwanda’ka Kristu kādipo ukokeja kujoka na ngitu ya bu muntu wa mashi ne misunya?
6. Mwanda’ka bantu bavule bakulupile’mba Kristu wakandile mūlu enka na owa umbidi wa misunya wasuswilwe nao’wa?
7. I bukamoni’ka botudi nabo bulombola’mba Kristu wakandile mūlu bu muntu wa kumushipiditu?
8. Umbidi wa Kristu wa bu muntu, walongelwe namani?
9. Tomase wafikile namani ku kwela kuboko mu bilonda bya umbidi wavwele Yesu pāsangukile?
10. I kika kilombola’mba Yesu wavwele imbidi mishileshile ya mashi ne misunya?
11, 12. (a) Kristu watalukile pano pantanda mu muswelo’ka? (b) Nanshi tufwaninwe kutengela kujoka kwa Kristu kwikale mu muswelo’ka?
13. I muswelo’ka otufwaninwe kwivwanija kishima “meso onso akamumonanga” Kristu pākaya mu makumbi?
14. (a) Kishima “bamutapile” lelo kishintululanga kika? (b) Mwanda’ka kukekalanga miyoa mivule pakajingulula bantu kumfulo’mba bine Kristu udipo?
15. I muswelo’ka obekalanga bengidija pavule kishima “kujoka”?
16. (a) Kristu wajōkele pano pantanda mu muswelo’ka? (b) I kitatyi’ka kyajokele Kristu, ne i kika kyapityilepo?
17. Kwiya kwa Kristu byokudi kwa kubulwa kumweka, lelo i kika kyaetupele kyakuyukilapo kwiya kwandi?
[Kapango pa paje 142]
Kristu waikele kupana ngitu yandi bu kitapwa. Kakokejapo kwiiyata monka, āye kadi monka bu muntu
[Kapango pa paje 144]
Mwanda’ka Madia Mandelena wafwatakenye’mba Yesu i kidimye kya mu budimi bwa mboka?
[Kapango pa paje 145]
I umbidi’ka wa misunya obanene Tomase kudi Yesu’mba tenga?
[Kapango pa paje 147]
Kristu wādi ufwaninwe kujoka enka na mwātalukile pano pantanda’mwa. Waendele muswelo’ka?