Ntanda Impya ya Ndoe​—Lelo Ikekala’ko Bine?

Tala bifwatulo bidi pa kano kakanda. Lelo bibakupe milangwe’ka? Lelo mutyima obe kewabilangapo ndoe, nsangaji ne katokwe bilombwelwe pa bino bifwatulo? I amo. Ino lelo kukulupila’mba ngikadilo ya uno muswelo ikekalangako lonso pano pantanda, i kilotwa bitupu?

Padi momulangila bantu bavule. Mwanda dyalelo kudi enka mavita, buñonaona, nzala, misongo ne bununu​—tufudile bidi pano. Ino tudi na buluji bwa kukulupila. Bisonekwa bya Kihebelu byātobele’kyo’mba Leza ukapanganga “madiūlu mapya ne ntanda mipya,” amba kadi “bintu bya kala kebikavulukwapo, nansha kwikalapo ku mutyima kwine mpika.”​—Isaya 65:17.

Kukwatañana na bisonekwa, ano “madiūlu mapya,” ne “ntanda impya,” kekishintululapo’mba kukekalanga diūlu dikwabo dipya dyabine ne ntanda mikwabo impya yabine pamo na yotumwene na meso ino, mhm. Dino diūlu dyotumwene na meso dino, ne ino ntanda yotutyimpilepo ino byāpangilwe mu muswelo mubwaninine, kadi Bisonekwa bilombola’mba bikekalangako nyeke ne nyeke. (Mitoto 89:36, 37; 104:5) “Ntanda impya” ikekalanga kisaka kya bantu boloke bakekalako pano pantanda; “madiūlu mapya,” bukekalanga bulopwe boloke ne bubwaninine bwa kokwa kūlu, umbikalo ukaludika kino kisaka kya bantu kikekala pano pantanda. Lelo ikyendelemo kukulupila’mba kukekalanga “ntanda impya” ya kutendelwa?

Ketukilwaiko’mba kungalwilo, mpango ya Leza yādi imanine pa kutūla’ko ngikadilo milumbuluke pano pantanda. Wātudile ba mulume ne mukaji babajinji mu Paladisa pano pantanda, budimi bwa Edena; ne wēbapele mwingilo wakutendelwa: “Butulai; mwivudijei, muyujei panopanshi ne kwipanekenya.” (Ngalwilo 1:28) Eyo, Leza wādi usaka babutule bana kupwa batandabule Paladisa yabo konso-konso pano pantanda. Nansha kunyuma byobātongele kupela kukokela Leza, ne kwilombola bu bakubulwa kufwaninwa būmi bwanyeke, kino kekishintululapo’mba Leza wāalamwine mpango yandi. Ikafikidilanga mu ntanda impya!​—Isaya 55:11.

Shi ke pano, Meshiasa, wālailwe kukwatañana na Bisonekwa, ye aye ukaludika ntanda impya bu mulopwe. (Mitoto 2:2, 6-9; Danyele 7:13, 14) Meshiasa ukatalulanga bukalabale bonso pano pantanda, penepo kisonekwa kya Mitoto 37:29 kikafikidila: “Boloke bakapyananga ntanda, ne kwikala monka nyeke.”

Būmi mu Ntanda Impya ya Leza

Umbikalo wa Meshiasa ukaletanga byabuyabuya bivule pano pantanda kebyamwekele kashaa, ukafikidijanga bintu byonso bilumbuluke byāteakaninye Leza bantu bandi pano panshi bya kwibasangaja. Shikanyi ne mfwatakanyi bikapwanga, kumfulo muntu yense pano pantanda ukekalanga mulunda wabinebine wa mukwabo. Kupityila ku Bisonekwa, Leza imulae’mba ‘ukatukijanga mavita kushilwila ku mutamba umo wa ntanda kutūla ne ku mukwabo.’ “Muzo keukatalulapo kipete pa muzo mukwabo, nansha kwilombolapo bulwi monka ehe.”​—Mitoto 46:9; Isaya 2:4.

Ntanda yonsololo ikālamunwanga ke Paladisa. Bisonekwa binena’mba: “Muntanda mutuputupu ne panshi pōmu bikasangala, ne ntanda yampikwa bumeni ikasepelela ne kutōya buluba pamo bwa diluba diyampe. . . . Mwanda mu ntanda mutuputupu, mema akalondomoka, ne tuminonga tudi mu ntanda yampikwa bumeni. Ebiya musenga weñenya ukālamuka ke kyumbu kya mema, ne nshi myumu ke nsulo ya mema.”​—Isaya 35:1, 6, 7.

Mu Paladisa pano pantanda, mukekalanga bintu byonso bya kwituletela nsangaji. Bantu kebakikevwanapo kadi nzala ya pamwanda wa kubulwa byakudya. Bisonekwa binena’mba “Ntanda ikapana bivule byayo.” (Mitoto 67:6; 72:16) Umpangi wetu ulaile’mba bonso bakasepelelanga na mingilo ya makasa abo: “Bakadima madimi a mañanza ne kudya bipá byayo . . . Kebakadimapo amba ungi adyeko ehe.”​—Isaya 65:21, 22.

Mu ntanda impya ya Leza, bantu kebakekalangapo betyinye mu mobo pamwanda wa masusu mhm; kemukekalangapo bibundi bityininye’mo bantu bāa bakimba pa kushikata, ke-pantu Leza aye mwine witusapwila’mba: “Bakōbaka mobo ne kwikala monka . . . Kebakobakapo amba ungi ekalemo ehe.” Kadi Bisonekwa bilaya monka’mba: “Kebakengilapo bituputupu.”​—Isaya 65:21-23.

Mu kine kitatyi’kya, Bulopwe bwa Leza bukajokejanga kipwano kya ndoe kyādiko mu budimi bwa Edena pabukata bwa banyema abo bene na bene, ne pabukata bwa banyema na bantu. Bisonekwa binena’mba: “Mpumpi, ukekalanga ne kana-kamukōko pamo; ngé nandi ukalala ne kana-kambuji pamo; kadi mwana-ñombe ne ntambo-mwana ne nyema munune bikekalanga pamo; ino kana katyetye kakebyendejanga.”​—Isaya 11:6-9; Hosea 2:18.

Langapo bidi, mu Paladisa pano pantanda, mbá yonso ne miswelo yonso ya bulemafu bwa kungitu, bikabelulwanga! Kinenwa kya Leza kitupa kikulupiji’mba: “Mwikadi kakanenapo’mba: nabela.” (Isaya 33:24) Kadi Kinenwa kya Leza kitulaya’mba: “[Leza] ukamininina lufu nyeke ne nyeke.”​—Isaya 25:8.

Mokokeja Kwikibwaninya

Kino kikulupiji i kyabine kadi i kilumbuluke mwanda Leza ufikidijanga nyeke milao yandi. (Isaya 46:9, 10) Pakwikala na būmi bwanyeke mu Paladisa ikekalako pano pantanda, kudi bisakibwa bifwaninwe kubwanya. I bisakibwa’ka?

Kipindi kya bino bisakibwa, tukokeja kwikitana mu Tanakh, kipindi kitwa na bavule bu “Kipwanino Kyakala,” kadi ibisambilwepo bininge mu Bisonekwa bya Kigreke bya Bwine-kristu, bishintulula kamo ne kamo myanda itala padi Meshiasa. Kino kipindi kyamfulo kya bilembwa, kitwa na bavule bu “Kipwanino Kipya,” nakyo kyāsonekelwe pamo’nka na Tanakh kupityila ku bukomo bwa mushipiditu. Bino bipindi byonso bibidi bya bisonekwa ye abyo bibundile Mukanda Ukola, nansha Bible. Mudi milao ya Leza itulumukwa ilombola’mba panopano ponka Leza “ukapampula impolo yonso mu meso abo [bantu]; ne lufu nalo, kelukekalakopo dikwabo kadi, mhm, nansha kuyoyokota miyoa, nansha kudila kwine, nansha misongo mine mpika. Bintu bibajinji bibatukidila.”​—Kusokwelwa 21:4; tala ne Hosea 13:14.

Ba Tumoni twa Yehova balupwile kano kakanda, kebekujangapo mu myanda ya Bipwilo bya Ki-kristu nansha mu mitōtelo ya Buyuda mhm. Ino betabije bino Bisonekwa Bikola bu kitako kimo kete kya buyuki bwabinebine butala pa kiswa-mutyima kya Leza. Ba Tumoni twa Yehova bengilanga na bupyasakane kujokoloka ntanda yonso mwanda wa kukwasha bantu bayuke Yehova, Leza wabine, ne bakekale na būmi bwanyeke ne bwa ndoe mu ntanda impya ya Leza.​—Mika 4:1-4.