SHAPITA 2
“Dishinda ne Bubine ne Būmi”
“Ikala mulondi wami”
1, 2. Mwanda waka i bikomo kufwena kudi Yehova batwe bene, ne Yesu Kidishitu wētulongēle bika pa kino?
LELO kodi mujimine nansha dimo? Padi ubavuluka difuku dyo wadi wenda kukapempula mulunda nansha mubutule ino waluba dishinda. Powadi wenda mu dishinda dyokwapityile, lelo waipangwile muntu akulombole dya kwenda? Langa’po bidi moweivwanine, muntu’wa pa kyaba kya akulombole dishinda kete, ino wanena’mba: “Abe nonde’tu. Nsa kukakufikija koenda.” Bine, wasangele’po kashā!
2 Mo monka mulongele ne Yesu Kidishitu nandi kotudi. Batwe bene ketwadipo ba kubwanya kufwena Leza. Mwanda bantu i bapyane budi ne kubulwa kubwaninina, kadi i bajimine, “basonsoloke ku būmi bwa kwa Leza.” (Bene Efisesa 4:17, 18) Tusakilwa bukwashi pa kutana dishinda. Yesu ye Kimfwa kya muntu wa kwituma, witupa bivule, ke enkapo kwitulombola dya kwenda ne kwituludika. Monka motwekimwenine mu Shapita 1, Yesu witwita amba: “Iya wikale mulondi wami.” (Mako 10:21) Kadi witupa ne bubinga bufwaninwe bwa kwitabijija luno lwito. Difuku dimo, Yesu wānene amba: “Ami ne dishinda ne bubine ne būmi. I kutupu wiya kudi Tata poso upityila padi ami.” (Yoano 14:6) Nanshi twisambilei bidi pa bubinga bumobumo bunenenwa amba pa kufwena Tata poso’nka upityile kudi Mwana. Ebiya pampikwa kwilwa buno bubinga, tusa kumona mwanda wa bika na bubine Yesu i “dishinda ne bubine ne būmi.”
Mwingilo wa Mvubu mu Mpango ya Yehova
3. Mwanda waka tukokeja kufwena Leza enka kupityila kudi Yesu?
3 Nakampata, tukokeja kufwena Leza kupityila kudi Yesu, mwanda Yehova wātongele kupa wandi Mwana mwingilo mukatampe bininge.a Tata wāmutūdile bu kitako, lufungulo, mwine wa kufikidija mpango Yandi yonsololo. (2 Bene Kodinda 1:20; Bene Kolose 1:18-20) Tunenwe kubandaula byālongekele mu budimi bwa Edena, mwēlungile ba mulume ne mukaji babajinji ku butomboki bwa kutombokela Yehova, pa kwimvwanija mwingilo wa mvubu wa Mwana.—Ngalwilo 2:16, 17; 3:1-6.
4. Butomboki bwa mu Edena bwālupwile mwanda’ka, ne Yehova wāsakile kulonga bika pa kupwija uno mwanda?
4 Butomboki bwa mu Edena bwālupwile bipangujo bitala bipangwa byonso: Le yewa witwa bu Yehova uloñanga bintu byonso na buujila, wibiloñanga biyampe, na boloke, ne na buswe? Pa kupwija uno mwanda, Yehova wātuma mwana mubwaninine wa ku mushipiditu pano pa ntanda. Mwingilo wādi wa kwingila uno mwana wādi wa mvubu kutabuka—kupāna būmi bwandi mwanda wa kupandula dijina dya Shandi ne kwela kitapwa kya kukūla bantu. Uno mwana mutongwe pa kukōkela kufika ne ku lufu, wādi wa kupwija myanda yonso yālupwilwe na butomboki bwa Satana. (Bahebelu 2:14, 15; 1 Yoano 3:8) Ino Yehova udi na bana babwaninine ba ku mushipiditu tununu ne tununu. (Danyele 7:9, 10) I ani waātongele kufikidija uno mwingilo wa mvubu mikatampe? Yehova wātongele “wandi Mwana wa bunka,” otuyukile dyalelo bu Yesu Kidishitu.—Yoano 3:16.
5, 6. I muswelo’ka ulombwele Yehova amba ukulupile wandi Mwana, ne kino kikulupiji kimanine pa bika?
5 Lelo kudi kitulumukwa pa butongi bwa Yehova? Mhm, nansha dimo! Tata wādi ukulupile bininge wandi Mwana wa bunka. Myaka tutwa kumeso kwa wandi Mwana kwiya pano panshi, Yehova wālaile amba wandi Mwana ukalamanga kikōkeji nansha shi watanwa na masusu’ka. (Isaya 53:3-7, 10-12; Bilongwa 8:32-35) Tala’po mushintulwila kino kintu. Mwana, pamo bwa bipangwa byonso bya ñeni, wādi na bwanapabo bwa kutonga, ko kunena’mba ubwanya kulonga byasaka. Ino Yehova wādi umukulupile, o mwanda wālaile ne kulaya amba wandi Mwana ukakōkelanga. Kino kikulupiji kyādi kimanine pa bika? I pa buyuki’tu kete. Yehova uyukile biyampe wandi Mwana ne mutyima wandi wa kumusangaja. (Yoano 8:29; 14:31) Mwana uswele Shandi, kadi Yehova nandi uswele Mwanandi. (Yoano 3:35) Buswe bwisenswe ba Shandi ne Mwana bwibalengeje bekute mu bumo ne kwikulupila pampikwa kujina.—Bene Kolose 3:14.
6 Pa kupwa kubandaula mwingilo wa kamweno wa Mwana, kikulupiji kimukulupile Shandi, ne buswe bulungile ba Tata ne Mwana, le kudi kya kutatena binenwa bya amba pa kufwena Leza poso’nka kupityila kudi Yesu? Kadi kudi bubinga bukwabo bulombola amba i enka Mwana kete ubwanya kwitufwenya kudi Tata.
I Kutupu Uyukile Mwikadile Tata Poso’nka Mwana
7, 8. Mwanda waka Yesu wādi ukokeja kunena mobyendele amba i kutupu uyuka Tata “poso’nka Mwana”?
7 Shi tusaka kufika kudi Yehova, kudi bisakibwa byotufwaninwe kubwanya. (Ñimbo ya Mitōto 15:1-5) Le kudi uyukile biyampe misoñanya ya Leza ne kwitabijibwa na Aye kupita Mwana? Yesu wānenene amba: “Bintu byonso i bimpebwe na Tata, ne i kutupu uyukile Mwana senene poso’nka Tata; kadi i kutupu uyukile Tata senene poso’nka Mwana ne yewa ense obasaka kusokwela’ye kudi Mwana.” (Mateo 11:27) Tutalei pano byānenene Yesu, byendele’mo kadi pakubulwa kutyityija, amba kutupu uyukile Tata “poso’nka Mwana.”
8 Byadi “umbedi wa bipangwa byonso,” Mwana upwene na Yehova mu muswelo wa pa bula. (Bene Kolose 1:15) Fwatakanya’po bidi kipwano kikatampe kyāpwene ba Tata ne Mwana mu bula bwa kitatyi kilampe kyobādi bunka bwabo—tamba ku ngalwilo kwa bupangi kutūla ne pāpangilwe bipangwa bikwabo bya ku mushipiditu. (Yoano 1:3; Bene Kolose 1:16, 17) Langa kadi mikenga ya kamweno yādi na Mwana pa kwikala pamo na Shandi, uboya ñeni kudi Shandi, ne kwifunda kiswa-mutyima, misoñanya, ne mashinda Andi. Bine, kunena amba Yesu uyukile Shandi biyampe kutabuka bantu bonso ke kwela’mopo kepo. Na bubine, kino kipwano kya mpwaninine kyākweshe Yesu ayuke Shandi mu muswelo keubwanyapo kumuyuka muntu ye-yense.
9, 10. (a) Lelo Yesu wētusokwedile Shandi mu miswelo’ka? (b) Le i bika byotufwaninwe kulonga pa kwitabijibwa na Yehova?
9 Bintu byādi bifundija Yesu bilombola amba binebine uyukile milangwe ya Yehova ne malango Andi ne byonso byasaka batōtyi bandi balonge.b Yesu i mwitusokwele Shandi mu muswelo mukwabo wa mushike. Yesu wānenene amba: “Yewa ense umona ami wamone ne Tata mwine.” (Yoano 14:9) Yesu wāiwile Shandi mu kamo ne kamo mu byonso byaānenene ne byaālongele. Nanshi potutanga mu Bible myanda ya Yesu—binenwa bisenga ne bikoka bantu mu bufundiji bwandi, lusa lwāmutonwene ondape babela, ne bulanda bwāmufikije ku kusumija impolo—tukokeja kulanga bibwanya kunena Yehova ne kulonga mu ino ngikadilo. (Mateo 7:28, 29; Mako 1:40-42; Yoano 11:32-36) Mashinda ne kiswa-mutyima kya Tata i bisokolwe ne pa mfulo mu binenwa ne bilongwa bya Mwana. (Yoano 5:19; 8:28; 12:49, 50) Nanshi, tusakilwa kwivwana bufundiji bwa Yesu ne kulonda kimfwa kyandi shi tusaka kwitabijibwa na Yehova.—Yoano 14:23.
10 Ke kya kutulumukapo shi Yehova usaka tumufwene enka kupityila padi Yesu, mwanda uno Mwana uyukile Shandi bininge ne kumwiula ne pa mfulo. Byotwaiveanija kine kyotufwenena kudi Yehova kupityila enka kudi Yesu, tubandaulei pano buluji bwa binenwa bya Yesu bya amba: “Ami ne dishinda ne bubine ne būmi. I kutupu wiya kudi Tata poso upityila padi ami.”—Yoano 14:6.
“Ne Dishinda”
11. (a) Mwanda waka tukokeja kupwana na Leza enka kupityila kudi Yesu? (b) Le kisonekwa kya Yoano 14:6 kilombola namani kifuko kya pa bula kidi na Yesu? (Tala kunshi kwa dyani.)
11 Tubafunde kala amba kebikokejikapo kufwena Leza pampikwa kupityila kudi Yesu. Ivwana kadi buluji bukwabo bwa mushintulwila kino. Yesu i “dishinda” mwanda tukokeja kwikala balunda na Leza kupityila enka kudi aye. I kika kinenenwa namino? Yesu wāpēne būmi bwandi bu kitapwa kya kikūlwa pa kulama kikōkeji kyandi kufika’nka ne ku lufu. (Mateo 20:28) Pa mpikwa ino mpango ya kitapwa, ketwadipo ba kubwanya kufika kudi Leza. Bubi bwātūdile kijika pa bukata bwa bantu ne Leza, mwanda Yehova i ukola kadi kakokejapo kwitabija bubi. (Isaya 6:3; 59:2) Ino kitapwa kya Yesu i kitalule kijika; ne kupūta bubi ne kutūla’po kipwano. (Bahebelu 10:12; 1 Yoano 1:7) Tuketabijibwa na Leza shi tukulupile mu mpango yakwete mudi Kidishitu ne kwikala na lwitabijo mwadi. Kekudipo muswelo mukwabo otukokeja ‘kupwanijibwa na Leza.’c—Bene Loma 5:6-11.
12. Yesu i “dishinda” mu buluji’ka?
12 Yesu i “dishinda” mu mwanda utala milombelo. I enka kupityila kudi Yesu potukokeja kufwena Yehova mu milombelo na kikulupiji kya amba usa kwivwana senene byotumulomba na mutyima umo. (1 Yoano 5:13, 14) Yesu mwine wānenene amba: “Shi mulombe Tata kintu kyo-kyonso, ukemupa’kyo mu dijina dyami. . . . Lombai, mukatambula, amba nsangaji yenu ifike ne pa mfulo.” (Yoano 16:23, 24) Tukokeja kufwena kudi Yehova mu milombelo ne kumwita bu “Tata wetu” enka mu dijina dya Yesu kete. (Mateo 6:9) Yesu i “dishinda” mu buluji bukwabo—i kimfwa. Monka motwamwenanga, Yesu wāiwile Shandi ne pa mfulo. Nanshi kimfwa kya Yesu kitulombola bya kulonga pa kusangaja Yehova. Kadi tufwaninwe kulonda mu mayo a Yesu pa kufwena Yehova.—1 Petelo 2:21.
“Ne Bubine”
13, 14. (a) Yesu wādi wa bine namani mu binenwa byandi? (b) Yesu pa kwikala “bubine,” wādi ufwaninwe kulonga bika, ne mwanda waka?
13 Yesu wādi wisamba nyeke bubinebine bwa kinenwa kya bupolofeto kya Shandi. (Yoano 8:40, 45, 46) Mu kyakanwa kya Yesu kemwādipo mutamba bongojani. (1 Petelo 2:22) Nansha ke balwana nandi bene bāitabije amba ufundijanga “dishinda dya Leza kukwatañana na bubine.” (Mako 12:13, 14) Ino pānenene Yesu amba “ne bubine,” kādipo’tu usaka kwisambila pa bubinebine bwaādi unena, usapula, ne kufundija. I bubine bulomba bivule—bivule kutabuka.
14 Vuluka amba myaka tutwa kunyuma, Yehova wāpele balembi ba Bible mushipiditu amba basoneke bupolofeto butala padi Meshiasa, Kidishitu. Buno bupolofeto bwālaile kamo ne kamo katala būmi, mwingilo, ne lufu lwandi. Pakwabo kadi, Mukanda wa Bijila wa Mosesa udi na mujiñininya wa bintu nansha byelekejo bya bupolofeto bifunkila padi Meshiasa. (Bahebelu 10:1) Lelo Yesu wādi wa kukōkela kufika ne ku lufu, mwa kufikidijija bintu byonso byāmulailwe? Uno o muswelo umo wadi wa kubingijibwa Yehova amba i Leza wa bupolofeto bwa bine. Kino kiselwa kilēma kyādi pa mapuji a Yesu. Na būmi bwandi—byonso byaādi unena ne kulonga—Yesu wāfikidije byelekejo bya bupolofeto ke myanda ya bine. (2 Bene Kodinda 1:20) Nanshi bine Yesu wādi “bubine.” Byādi pamo’nka bwa bubinebine bwa bupolofeto bwa Yehova bwāmwekele mudi Yesu.—Yoano 1:17; Bene Kolose 2:16, 17.
“Ne Būmi”
15. Le kwitabija Mwana kushintulula bika, ne kutwala ku bika?
15 Yesu i “būmi,” mwanda i enka kupityila kwadi kotukamwena būmi—ke “būmi bwinebwine” kadi. (1 Temote 6:19) Bible unena’mba: “Yewa ulombola lwitabijo mudi Mwana udi na būmi bwa nyeke; yewa kakōkelapo Mwana kakamonepo būmi, ino bukalabale bwa Leza budi nyeke pādi.” (Yoano 3:36) Lelo kwitabija Mwanā Leza kushintulula bika? I kwikala na kikulupiji kya amba ketubwanyapo kumona būmi pampikwa aye. Kadi i ne kwikala na lwitabijo lumwekela mu bilongwa, kwendelela na kuboila ñeni kudi Yesu, ne kulonga bukomo bwetu bonso bwa kulonda bufundiji ne kimfwa kyandi. (Yakoba 2:26) Pa kino, kwitabija Mwanā Leza kutwala ku būmi bwa nyeke—būmi bwa ku mushipiditu bwakubulwa kufwa momwa mūlu ku ba “kaluombe katyetye” ka Bene Kidishitu bashingwe māni, ne būmi bubwaninine mu paladisa pano pa ntanda ku “kibumbo kikatampe” kya “mikōko mikwabo.”—Luka 12:32; 23:43; Kusokwelwa 7:9-17; Yoano 10:16.
16, 17. (a) Yesu ukekala namani “būmi” ne ku bafwile? (b) Lelo i bika byotukulupile?
16 Lelo ku boba bafwile kala nabo? Yesu i “būmi” ne kobadi kwine. Kumeso’tu kwa kusangula Lazalasa mulunda nandi mu lufu, Yesu wālombwele Mata, mwanabo na Lazalasa amba: “Ami ne lusangukilo ne būmi. Yewa ulombola lwitabijo mudi ami, nansha wafwa, ukekala mūmi monka.” (Yoano 11:25) Yehova i mupe wandi Mwana “mfungulo ya lufu ne ya Kibundu,” ko kunena’mba wāmupele bukomo bwa kusangula bafwe. (Kusokwelwa 1:17, 18) Yesu mutumbijibwe ntumbo usa kushitula bibelo bya Kibundu na ino mfungulo, ne kunyongolola boba badi mu bibundu mujīkwanga bantu bonso.—Yoano 5:28, 29.
17 “Ami ne dishinda ne bubine ne būmi”—Yesu pa kunena namino, wālombwele mu kīpi kitungo kya būmi ne mwingilo wandi pano pa ntanda. Bino binenwa bidi na buluji buvule kotudi. Vuluka amba Yesu wābwejeje ku bino binenwa’mba: “I kutupu wiya kudi Tata poso upityila padi ami.” (Yoano 14:6) Bino binenwa bya Yesu bidi na mvubu dyalelo monka mobyādi bikadile pobyānenenwe. O mwanda tukulupile na mutyima onso amba shi tulonde Yesu, ketukajiminapo nansha dimo. Aye kasuku kandi uketulombola dishinda ditwala “kudi Tata.”
Le Uketaba Namani?
18. Lelo kwikala mulondi wa bine wa Kidishitu kulomba bika ne bika?
18 Tudi na bubinga bwa kulondela Yesu, ke-pantu tubamone amba uno Mwana udi na mwingilo mukatampe kadi uyukile senene Shandi. Pamo’nka na motwekimwenine mu Shapita ushele kunyuma, kwikala mulondi wa bine kumwekelanga mu bilongwa, pa kyaba kya kunena nansha kulanga’mba wi mulondi wa bine. Kulonda Kidishitu kulomba ne kukwatañanya būmi bwetu na bufundiji ne kimfwa kyandi. (Yoano 13:15) Dino dibuku dyotanga dikakukwasha mu buno bukomo bolonga.
19, 20. Le dino dibuku dikokeja kukukwasha namani mu bukomo bolonga bwa kulonda Kidishitu?
19 Mu mashapita alonda’ko, tusa kubandaula na katentekeji būmi ne mwingilo wa Yesu. Ano mashapita i mabanibwe mu bipindi bisatu. Mu kipindi kibajinji, tukemanina pa ngikadilo ne mashinda andi. Mu kipindi kya bubidi, tukabandaula kimfwa kya bupyasakane bwandi mu busapudi ne mu bufundiji. Mu kipindi kya busatu, tukesambila pa buswe bwandi bwaālombwele. Tamba pa Shapita 3, kukekala kapango ka bufundiji kanena’mba: “Ukokeja Kulonda Yesu Muswelo’ka?” Bisonekwa ne bipangujo biletelwe’mo biketukwasha tulangulukile pa muswelo wa kwiula Yesu mu binenwa ne mu bilongwa.
20 Fwija’ko Yehova Leza, mwanda shi ke ayepo longa wi mujimine, mubomboke kwadi pa mwanda wa bubi bowapyene. Yehova byawitusenswe, wētutumīne wandi Mwana aye etulombole muswelo wa kupwana Nandi. (1 Yoano 4:9, 10) Bine, i byendele’mo utengwe ku mutyima, eyo, ukutonone witabe ku buno buswe bukatampe na kwitabija ne kulongela mungya lwito lwa Yesu lwa amba: “Ikala mulondi wami.”—Yoano 1:43.
a Mwingilo wa Mwana i wa mvubu, o mwanda Bible utela majina ne bitenta byandi bivule bya bupolofeto.—Tala kapango “Mitwe ya Myanda Imo Isambila Padi Yesu Kidishitu”.
b Kimfwa, tala binenwa bya Yesu bidi mu Mateo 10:29-31; 18:12-14, 21-35; 22:36-40.
c Mu bilembwa bibajinji bya Bible mu Kingidiki, kishima “dishinda” kingidijibwe mu Yoano 14:6 kyādi kishintulula’mba kifuko kya Yesu i kyandi bunka, o mwanda panena Yesu amba “ne dishinda,” ulombolanga’mba i enka aye kete wa kupityila’po pa kufwena kudi Shandi.